Presita el Usona Esperantisto № 2025:4 - “Feliĉan festosezonon al ĉiuj”
Esplorante la lingvon de financoj, parto 4
De buĝetsekcioj ĝis financaj etatoj
En partoj 1–3 ni prezentis bazajn terminojn kaj dialogojn, kiuj montris, kiel ni uzas financajn fakvortojn por administri nian neprofitcelan organizaĵon. Ĉi‑foje ni plonĝos en la strukturon de buĝeto kaj du kernajn raportojn: la Etaton de Financa Pozicio kaj la Etaton de Financaj Agadoj. La celo estas klarigi tiujn konceptojn tiel simple kiel bone redaktita buĝetfolio. Venu!
Kio konsistigas “bonan” buĝeton?
Buĝeto estas rakonto pri la estonteco: ĝi ne nur montras, kiom ni intencas elspezi, sed ankaŭ kial. Tial efikaj buĝetoj havas tri klarajn sekciojn:
| Sekcio | Celo | Ekzemplaj linieroj |
| Programoj | Rektaj kostoj por plenumi la organizan mision | NASK‑stipendioj, kongresoj, retaj kursoj |
| Administraj kostoj | Subtenaj kostoj por funkciigi la servojn | Salajroj, oficeja lupago, ĝeneralaj utilaĵoj |
| Monkolekto | Investoj por akiri estontajn enspezojn | Donackampanjoj, butik-renovigoj |
Per ĉi tiuj sekcioj, la buĝeto klare montras kiel ĉiu dolaro subtenas la mision kaj kiom kostas akiri la venontajn dolarojn.
Programaj kontraŭ administraj kostoj
Neprofitcelaj organizaĵoj ofte baraktas inter tro da administrado kaj tro malmulte da infrastrukturo. Por bone regi la organizon kaj kompetente plenumi la mision, la estraro kaj direktoro de la Centra Oficejo devas demandi al si, kiel ekvilibrigi la kostojn kiuj apartenas al:
- Programoj: la rektaj agadoj, pri kiuj la donacanto pensas kiam ri subtenas nin.
- Operacioj: la iloj, kiuj tenas tiujn agadojn funkciantaj.
Bona regulo: Ni devas rigardi ĉiun fakturon kaj demandi al ni, “Ĉu ĉi tio rekte profitigas la ricevantojn de nia servo?”
- Se jes → programa elspezo
- Se ne → administra kosto
Tiu klara distingo kreskigas la fidon de donacantoj, kiuj komprenas ke administraj kostoj estas necesaj, sed ne estu troaj.
Etato de Financa Pozicio
La Etato de Financa Pozicio prezentas momentfoton de la organizaĵo:
- Aktivoj: ĉio, kion ni posedas aŭ rajtas ricevi.
- Pasivoj: ĉio, kion ni devas pagi.
- Netaj aktivoj: la diferenco, subdividita en limigitajn kaj nelimigitajn.
Se la Etato de Financa Pozicio montras sanan netan pozicion, tio donas al estraranoj kaj donacantoj trankvilon: ni ne elspezas pli ol ni havas. Krome, oni povas determini ĉu la organizo kreskas tra tempo pere de la sumo de aktivoj kiel kontanto kaj la sumo de konservita mono. Eĉ la sumo de ankoraŭ ne pagitaj salajroj povas indiki, ke la organizo kreskas per pli granda stabo … kaj tiu linio troviĝas inter la pasivoj.
Etato de Financaj Agadoj
La Etato de Financaj Agadoj montras kiom da mono eniris kaj kiom da mono eliris la organizon dum specifa periodo (kutime monate, kvaronjare aŭ jare):
- Enspezoj laŭ fonto (kotizoj, donacoj, renta enspezo, vendadoj).
- Elspezoj klasifikitaj laŭ la tri buĝetaj sekcioj supre.
- Neta Profito aŭ Perdo: la rezulto de enspezoj kaj elspezoj.
Kun klarigaj notoj, ĉi tia etato rakontas cifere: kion ni planis, kion ni efektive faris, kaj kio restas por atingi.
Novaj fakvortoj en ĉi tiu parto
| Esperanto | Angla ekvivalento | Mallonga klarigo |
| Etato de Financa Pozicio | Balance Sheet | Momentfoton de aktivoj, ŝuldoj kaj netaj aktivoj |
| Etato de Financaj Agadoj | Income Statement / P&L | Raporto pri enspezoj, elspezoj kaj netŝanĝo |
| Aktivoj | Assets | Ĉio, kion ni posedas aŭ rajtas ricevi |
| Pasivoj | Liabilities | Ĉio, kion ni devas pagi |
| Limigitaj netaj aktivoj | Restricted Net Assets | Segmentoj ligitaj al specifaj celoj |
| Nelimigitaj netaj aktivoj | Unrestricted Net Assets | Segmentoj sen specifaj limigoj |
| Renta enspezo | Investment Income | Interesoj kaj dividendoj el investita kapitalo |
| Monkolekta sekcio | Fundraising Section | Buĝeta kategorio por akiro de estontaj enspezoj |
Resumo
Buĝeto ne estas nur tabelo; ĝi estas rakonto pri respondeco kaj vizio. Kiam buĝetsekcioj, EFP kaj EFA prezentas ciferojn klare kaj travideble, membroj povas kompreni la tutan bildon. Gravegas, ke la estraro kaj direktoro de la Centra Oficejo preparu ampleksan buĝeton ĉiujare por montri kaj la progreson de la misio kaj, ke la organizo mem povas atingi niajn celojn. Kiel ĉiam, se vi havas ajnajn demandojn aŭ proponojn rilate al la financoj de Esperanto-USA aŭ rilate al ĉi tiu serio, bonvolu sendi al mi retpoŝtan mesaĝon!