H
esperanto
1992(4)
The ELNA Newsletter: News of the Language Problem and Esperanto as the solution
[
Making News
This Issue
Vladivostok
In May a group of 80 Esperantists from
China, Japan, Korea and Russia braved
the dangers of a city which had just been
wracked by the explosion of a naval
arsenal to discuss trans-Pacific language,
culture and cooperation. Here is a report.
See Page 7
Testimonials
Those who have studied Esperanto all
have their opinions about the language
and the uses to which it can and should be
put. Cathy Schulze provides us with
some of these opinions in this issue.
See Page 8
Youth
If you're under 27 (or even just a little bit
older), you'll want to read the message of
Dave Gaines, ELNA's new Com-
missioner for Youth Affairs.
See Page 13
In This Issue:
Two Full Pages of Announce-
ments                                      5-6
£L5\#t Congress '92
The Board at Work
9
Language in the News
And Much. Much More to
Delight and Inform You!
12
WISH YOU WERE THERE...
by Don Harlow
Esperanto congresses generally fall into
two categories: "mass manifestations" and
"homey, family-atmosphere get-togethers."
These two terms may be translated more
succinctly as "large" and "small." This
year's World Congress in Vienna, with
over 3,000 participants expected, was a
"mass manifestation"; ELNA's 40th anni-
versary congress, with around 60 attending,
was a "family get-together."
Nonetheless, it was, in my opinion and
from the part of it that I saw during those
hours when I wasn't earning a living, emi-
nently successful.
First and foremost, this was perhaps the
most "international" congress ELNA has
had in a long while. We hadparticipants not
only from the United States, but also from
Costa Rica, Cuba, Hungary, Israel, Japan,
Mexico, and Poland. Well, I could also add
China and Romania to this list, but Chien
Ming-chi and Ionel Onet are today really a
part of the local scene...
Second, this congress, to some degree
following the lead of last year's congress in
Raleigh, had a vital and interesting pro-
gram. I couldn't catch all of it, but really
enjoyed the Esperantic Studies Foundation's
panel on Esperanto in education (Steve
Belant of Sacramento has a transcript of
this and a similar though not identical panel
at San Francisco State, for those who are
interested) and Don Coleman's presenta-
tion on local clubs and what we can expect
to see in the forthcoming handbook for
local Esperanto groups. I myself led a dis-
cussion on the newsletter, and participated
in a panel on the question of language in the
New World Order (what is the New World
Order, anyway?) along with Cynthia Libby
of the Baha'i community and Fred
Duperrault, President of the Northern Cali-
fornia branch of the WorldFederalists. And
I also got to attend, for the very first time,
BillHarmon's reception for UE A delegates,
where wine and conversation both flowed
freely and mellifluously.
Third, the excursions were popular and
successful, especially the all-day trip to the
wine country of Napa north of the Bay
Area.
Fourth, work was done. The Estraro met
in their own room, free of distractions, for
a sum total of more than twelve hours, and
cleared up a number of problems. Earth-
shaking decisions were generally not a fea-
ture of this year's congress, but there were
a few notable points. From my point of
view, most important was the decision to
continue modernizing the Central Office;
during the next few months, it will be get-
ting a fax line, a laser printer, and a modem
and on-line account Times have certainly
changed since the Good Old Days when I
kept the books in a five-pound ledger with
a quill pen (it was actually a ball-point, but
it feJf like a quill pen).
Fifth, I got to hear lots of little tidbits of
information. Most interesting of these was
in David Wolffs report on ELNA's pub-
lishing activity; it now appears that Peter
Benson's Comprehensive English-Espe-
ranto Dictionary will actually be available
sometime before next summer!
Sixth, there are new faces on the Estraro.
Ellen Eddy returns, this time in a new role
(officially new—but she's done the actual
work in the past, as a voluntary service):
that of Secretary. And three entirely new
names are those of Thomas Eccardt, Presi-
dent of the Esperanto Society of New York;
D. Gary Grady, one of those who was
responsible for last year's very successful
Raleigh congress; andRochelle Grossman,
who keeps UEA's New York office going.
And seventh and last...a good time was
had by all. Exceptyou, if you weren'tthere.
But then there's always next year.
E  D  I  TOR  I A L
TWO COLUMNS IN THREE
Of the numerous columns in Esperanto
U.S.A. that I have introduced in the years
since I became editor, I'd like to com-
ment on, and explain a bit of the philoso-
phy behind, two of them. These are "Let-
ters" and "Language in the News."
A decade andahalfagolhadoccasion
to buy most of a complete set of newslet-
ters that were published in the late sixties
and early seventies by one of the esoteric
religious groups that sprang up in the
"counterculture" of that period. About
the group in question, I will here say only
that it was based on the "Martian" reli-
gious ideas proposed by Robert A.
Heinlein in his popular novel Stranger in
a Strange Land. The various articles in
the newsletter were not of any particular
interest; what attracted my attention was
the rmiMfaeeted and extremely thought-
provoking letter column. The editor made
it his policy to publish just about any-
thing, from just about anybody, and the
result was a fascinating exercise in the
exchange of ideas.
At some point, the editor decided to
pack his family in their van and move
from the Midwest to the green fields of
California, leaving the newsletter in the
hands of a new editor with different ideas
about the relative importance of a letter
column. If I remember correctly, it folded
after about three more issues.
When I became editor of The ELNA
Newsletter, now and henceforth Espe-
ranto U.S.A., I decided that I would do
whatever 1 could to bring a similar letter
column toour magazine. The results speak
for themselves; in the six issues of fiscal
1992, a total of 92 pages, more than 15
pages were devoted to letters—a new
record.
I had another, and more philosophical,
reason for promoting the letter column.
Historically, EUSA, like many other
newsletters, has existed primarily as a
means for communicating to the dues-
paying "rank and file" of ELNA what the
"movers and shakers" are doing to pro-
mote Esperanto. My own philosophy is
that the newsletter should also serve as a
forum for the exchange of ideas among
ELNA's members, as well as others (po-
tential members!) with an interest in Es-
peranto, The ultimate goal, of course, is
to draw many Esperanto speakers who
would otherwise remain passive users
into active participation in the Esperanto-
speaking community.
There are, of course, problems with a
"free speech forum." Some, perhaps most,
members feel that, within the context of
the newsletter, there should be limits,
albeit very broad ones, on what material
should be allowed to appear. I share this
feeling, and there are a few topics on
which I simply won't waste space in the
letter column. If you have discovered that
in 1907 somebody tried to reform Espe-
ranto, and came up with Ido, a more
"Westernized" variant of our language,
and if you want to promote Ido instead of
Esperanto—well, there are other forums
in the world more appropriate for that
(though not many of them...). If you
want to push structural "reforms" of Es-
peranto, as opposed to such purely cos-
metic additions as a "masculine" suffix,
105 years have shown that this is a pecu-
liarly fruitless exercise. If you don't like
some other member of ELNA—or any
other member of ELNA, for that mat-
ter—the newsletter is not the place to
express your personal dislikes.
On the other hand, I am willing to
entertain just about any other sort of ex-
pression of opinion that relates to Espe-
ranto, the Esperanto movement, or the
language problem. If you don'tlike some
particular one of ELNA's policies, you
certainly have aright to express that opin-
ion. If some aspect of the movement
bothers you, you don't have to remain
loyally silent. And if you disagree with
somebody else's expressed opinion, you
have the right, perhaps the duty, to ex-
press that disagreement in print.
But whatever you choose to say, I'd
rather publish it than not. I am, after all,
an editor, not a censor.
A more recent innovation is "Language
In the News." This is an attempt to live up
to the other part of our masthead: "News
of the Language Problem." And, as you
can see by following this column, there is
indeed a problem. Or, more correctly,
dozens or hundreds of different prob-
lems, all lumped together under that
single, all-encompassing rubric "the lan-
guage problem."
Many of you have sent me language
news notes; they seem to breed like flies!
I myself have found a number of interest-
ing items on the pages of our local news-
paper.
I don't use all of these notes—there
simply isn't enough space, and the topic
is simply not all that important, compara-
tively speaking! Let me here admit that I
did reject one otherwise interesting
newsnote (on the study of English in
Czechoslovakia) simply because the dis-
gruntled reader who sent it to me in-
cluded a note to the effect that "I'll bet
you won'tpublish this!" and sol didn't...
RichardEamhart,ELNAmemberfrom
Denton, Texas, in response to two short
articles on the use of patois rather than
standard English in Jamaica and the shift
in the Nigerian educational system from
English to local languages, asked me
what all this has to do with Esperanto.
The answer is that there is no direct rela-
tionship between, for instance, the intro-
duetionofHausa into theschoolsof north-
em Nigeria and the promotion of Espe-
ranto as the world interlanguage. But I
should again remind those who have for-
gotten that this newsletter's charter is to
discuss not only Esperanto but also the
so-called language problem; and the rea-
son for this is that it is precisely this
problem that justifies the existence of
Esperanto, and our promotion of the lan-
guage. It is far too easy for us to look
complacently around us, at our comfort-
able suburban neighborhoods where just
about everybody speaks English, and
conclude that there really is no language
problem, and therefore no need for Espe-
ranto. "Language in the News" is in-
tended to keep ELNA members reminded
that, in fact, on a world and even a na-
tional scale, such a problem does exist.
I should also add that several of the
items in the column add a degree of
humor to the magazine. If "Language in
the News" served no other purpose than
that, I think its existence would be justi-
fied.
Don Harlow
2   esperairto/usal 992(4)
The editor of the comic collector's
magazine The Classics Collector (Dec.
1991) describes speaking to the Esperanto
courses at San Francisco State University,
and also explains the source of art used in
Hungarian Esperanto comics. The cover
displays a picture of Esperantist Reginald
Jaderstrom at SFSU. (sent by Reg
Jaderstrom)
In a very objective article, The Catholic
Herald (Jan. 16, 1992) reports that the
Vatican has approved the translation of the
Mass into Esperanto. The article describes
something of Esperanto's history and
structure, and quotes from Carlo
Sarandrea, co-director of Vatican Radio's
Esperanto section, (sent by Emma M.
Jungton)
On Night Une (Feb. 17, 1992), com-
menting on the panel of candidates for the
U.S.presidency.commentatorTedKoppel
said they were "so earnest one almost
expected a question on the metric system
or Esperanto.'' (reported by Cathy Schulze
in Sferilo, June 1992)
The American Poetry Review (Jan./
Feb., 1991) includes an ad for Guernica, a
Canadian book company, which contains
the word "Kulturkrucado," which it then
explains as "In Esperanto: the crossing of
cultures." (from Cornelius J. McKown)
"Home-Grown Grandmasters" by Peter
Maass, in the Washington, DC, Post (Mar.
11,1992) is dedicated to the Polgar family
of Hungary, father Laszlo Polgar's educa-
tional theories, and the astonishing chess
feats of daughters Zsuzsa, Zsofia and
Judit. The article mentions that Zsuzsa
speaks Esperanto, but not that the other
members of the family do as well, (sent by
E. James Lieberman)
Ruth Ellen Gruber, in a feature article
"The Haunting" on Poland's eastern bor-
derlands and the area around Bialystok in
the Chicago Tribune Magazine (March 22,
1992), devotes six paragraphs to L. L.
Zamenhof and Esperanto, (sent by Bern
Wheel)
Among twelve recipients of the re-
spected Kohl International Teaching
Awards in Chicago this year is Adrienne
LeDree, who teaches mentally disabled
students at Carver Middle School. Accord-
ing to the Chicago, JL, Tribune (Mar 25,
1992), "LeDree uses mirrors and
camcorders to teach autistic students to
speak, to use sign language and to con-
verse in Esperanto, an international lan-
guage based on Latin roots with words
from other European languages and spo-
ken by at least 2 million people in 83
countries." (sent by R. Kent Jones)
"Esperanto is a language full of the
future tense," says AP writer Brian
Murphy in an article in the Seattle, WA,
Post-Intelligencer (Apr. 1, 1992). This
multi-column article includes quotes from
UEA Chief Delegate William Harmon,
director of UEA's New York office Roch-
elle Grossman, Professor Chin-Chuan
Chang of the University of Illinois, and
University of Hartford President
Humphrey Tonkin, (article sent by Sidney
Culbert; also submitted from other news-
papers by Cornelius McKown and John
Victery; also posted to esperanto
@rand.org by Thorn Monticue)
Our anonymous reporter, while stand-
ing in a supermarket checkout line and
investigating an article about a lady with a
73-inch bust in The Sun (Apr. 7, 1992),
found another article about the American
Bible Society, which mentions, among
other Bibles held by the Society, "one in
Esperanto, an artificial language." (pro-
vided anonymously)
"Esperanto" is the descriptive title of a
large article in the McAllen, TX, Monitor
(Apr. 11,1992). The article by Avrel Seale,
which takes up most of the front page of
section D as well as two columns inside,
describes the lifetime activity of UEA
Delegate and former ELNA President
Armin F. Doneis for the language de-
scribed in the article as "the mother tongue
of world brotherhood." The front page
includes a color photo of s-ano Doneis and
two sidebars, "About Esperanto" and
"You try it." (sent by Armin Doneis)
FM station CJCA of Edmonton,
Alberta, Canada, (May 21,1992) carried a
twenty-minutes live interview aboutEspe-
ranto with Prof. Humphrey Tonkin, Presi-
dent of the University of Hartford, CT, and
former President of the Universala Espe-
ranto-As ocio. (information from
Humphrey Tonkin)
Robert Kelly's "Academy Students
Learn 100-Year-Old Language" in the St
Louis, MO,Post-Dispatch (May 25,1992)
is an excellent article about the Esperanto
course taught by Prof. Ronald Glossop at
the A.M Jackson Math and Science Acad-
emy in East St. Louis. The article includes
descriptions of the structure and history of
the language, and adds that the teacher
responsible for the students who are study-
ing Esperanto, Alan Magarian, "said he
would recommend that the Esperanto
classes continue this fall. The Esperanto
program' appears to have been reasonably
successful'." (sent by Ron Glossop)
Henry Wiencek, in a Smithsonian (May,
1992) article "Laying out the idyllic life in
alatter-day Arden" about Arden, DE,men-
tions that among the "people of ideas" who
have been its citizens were promoters of
Esperanto, (sent by Arlyn Kerr)
Esperanto was mentioned on KTVU—
Channel 2, Oakland, CA (June 4,1992)on
the program "News at 10," in relation to
the UNCED "Earth Summit" in Brazil.
This was as part of a short interview with
an Esperanto teacher, apparently from
England or Australia, (reported by Ionel
Onet)
Knight Letter, the quarterly report of
The Lewis Carroll Society of North
America (Spring, 1992), devotes much
space to a description of a presentation by
Dr. William F. Orr of the nonsense poetry
of Lewis Carroll in Esperanto. Dr. Orr
introduced the members not only to the
poems from Alice in Wonderland that ap-
peared in the 1910 Kearmey translation,
but also to Marjorie Boulton's translation
oiJabberwocky and William Auld's trans-
lations of A Mad Tea-Party and The Mock
Turtle's Story, (sent by Margaret Barkley)
Olaf Egeberg, in his book Right Now,
describes Esperanto as a global language,
and gives the address of the Universala
Esperanto-Asocio. (provided by the
ELNA Central Office)
A recent Damark catalog advertises yet
another pocket electronic translator, from
SelecTronics; this one includes Esperanto
as one of its 26 languages, (noted by Jack
Wright and E. James Lieberman)
esperanto/usa 1992(4)   3
J [KMJ F^K^ mP@RT@J]
,,
sono
ARIZONA
La 28an de marto okazis ĉe A.IJPJE.R.-
domo en Tempe la unua tutŝtata Espe-
ranto-Konferenco. Gastigite de Arizona
Stelo, reprezentantoj de sep urboj
arizonaj, novmeksikiaj kaj arkansasaj
ĉeestis la konferencon: dek
geesperantistoj kaj du familianoj siaj.
Parolantoj enkludis: Attila Magyar pri
vojaĝo al Eŭropo; Jay Kamchi de la
A.S.U. Esperanto-Klubo pri la bistorio de
la studenta lingva societo; Ron Harvey pri
la senpaga perkomputila E-poŜta kurso;
Bill Shanks pri la UK en Bergen;
Elisabeth Hicken pri korespondado en
Esperanto; Ed Grobe pri la parolado de
Prof, Ron Glossop pri lingva studado kaj
tutmandaklerigado; kaj Angelina Taremi
pri sia vojaĝado tra aziaj, europaj kaj
amerikaj Esperanto-komunumoj.
(resumeto de raporto en Arizona Stelo,
aprilo 1992)
"Duncan estas malgranda urbeto apud
la NovmeksiMa landlimo. Mi estas la
ununura esperantist(in)o en Duncan. Mi
volis paroli kun samideanoj. Tiam, venis
al mia menso la penso, ke eble la baza
kurso interesos la 4-H-gejunulojn. Mi
demandis de la kantona agento, ĉu da
projekto estas konvena. Si respondis jese.
Do, mi ĉeestis la monatan kunvenon kaj
demandis, kiu volas lerni Esperanton.
Kvin gejunuloj respondis! Ni havis jam tri
lecionojnkaj ili daŭre volas lerni. Kaj nun,
ankoraŭ unu knabino kuniĝis,
pligrandigante la kvanton ĝis ses. Hiaj
aĝoj varias de 7 al 11 jaroj. Hiaj nomoj
estas Calvin Lunt, Meghan Lunt, Camilee
Payne, Jamie Rapier, Ky Sanders, kaj
Lexa Sanders. Hi diras, ke ili ŝatas
Esperanton ĉar ĝi estas 'amuza',
'celstariga' kaj 'entuziasmiga'. Iuj
deziras kunkorepondantojn kiam ili finos
la kurson.". (raportis Debbie Hileman en
Arizona Stelo, majo 1992) Win. Shanks,
Esperanto Society of Arizona, 1345 W.
Escarpa, Mesa, AZ 85201.
CALIFORNIA
La 14an de decembro 1991, dek sep
personoj ĉeestis en ĉina restoracio en
Pasadena, kun gastoj Cida Tuon el San
Paulo kaj Ed Ledzinski el Washington
DC, por la jara Zamenhofa Bankedo de la
Esperanto-Asocio de Los Angeles. Post la
bankedo, ĉe la kutima programejo,
Forrest Ackerman, konata verkisto de
scienc-fikcio, rilatis amuzan historion pri
sia vojaĝo en ĉefioslovakio. Esperanto
Association of Los Angeles, 1112-7th
Si #811, Santa Monica, CA 90403.
La23ande aprilo, en laurbo San Mateo,
Cathy Schulze paroladis pri la spertoj de
geduoj, kiuj kuniĝis pere de Esperanto,
car multaj denaskaj esperantistoj
naskiĝas pro tiaj geedziĝoj, ŝi muziMs la
Brahmsan kaj Israelan lulkantojn en
Esperanta formo, kantatajn de la franca
muzikistino, Nikolin', sur kasedo de
lulkantoj el multaj landoj. (raportis Cathy
Schulze en Sferilo, junio 1992)San Fran-
cisco Esperanto Regional Organiza-
tion, 410 DarreO Rd., Hillsborough CA
94010, tel. (415) 342-1796.
La Ligo de Orient-Golfaj Esperantistoj
okazigis la 14an Senkrokodiligan
Semajnfinon ĉe la YMCA Point Bonita,
Marin Headlands, norde de San Fran-
cisco. Oni diskutis i.a. la eblecon aperigi
komputile generitan vortaron, la baldaŭ
okazontan ELNA-kongreson, kaj la
temojn traktitajn ĉe la lastatempa
Tutkalifornia Esperanto-Konferenco.
Partoprenis kelkaj novaj esperantistoj, in-
ter kiuj estis diplomitoj de speciala Espe-
ranto-kurso ĉe la kompanio Telebit en
Sunnyvale, (laŭ raporto en La Orient-
Ekspreso, majo 1992) Ligo de Orient-
Golfaj Esperantistoj, P.O. Box 324,
Berkeley CA 94701-0324.
DISTRICT OF COLUMBIA
Kelkaj anoj de laEsperanto-Societo de
VaŜingtono partoprenis la Duan
Kunvokiĝon pri Tutmondaj Strukturoj
(Second Global Structures Convocation)
ĉe la Hotelo Marriott en Vaŝingtono, la
6an ĝis la 9a de februaro. La kunvenon
aŭspiciis aro da intemacie pensantaj
organizoj, enklude ELNAn, kaj ĝi
diskutis temojn rilatajn al internacia
daŭrigebla evoluigado, la medio, paco kaj
monda registaro. Joan Gildemeister
partoprenis multajn semmariojn, kaj Jim
Lieberman, MarthaFlores, Tom Goldman
kaj Tim Ryan deĵoris £e Esperanto-tablo,
kiu allogis multajn informpetantojn. La
tablo situis transangule de tiu de la World
Service Authority, kiu eldonas
tutmondajn pasportojn kaj aliajn
dokumentojn pro la kredo, ke oni instigu
al homoj disvolvi sennaciismajn
identecojn. WSA fondinto Garry Davis
ĉeestis, kaj li montris al la esperantistoj
tutmondajnpasportojn, kiuj estas skribitaj
en Esperanto krom aliaj lingvoj. (el La
Potomaka Esperantisto, majo 1992) Es-
peranto-Societo de Washington, P.O.
Box 13523, Silver Spring MD 20911.
ILLINOIS
Laŭ R. Kent Jones, Sekretario de la
Esperanto-Societo de Chicago, nuntempe
okazas almenaŭ dek klasoj de Esperanto
en la regiono de tiu metropolo. La Societa
Prezidanto Tony Gravagno taksas, ke 70
lernantoj enestas en tiuj klasoj. Tiuj klasoj
enkludas ankaŭ la oficialajn kursojn por
geknaboj en la lernejoj Alcott School,
Carver Middle School, kaj Joplin School,
(laŭ raporto en Saluton, majo 1992)
Tony Gravagno, Prezidanto de la Espe-
ranto-Societo de Chicago, parolis pri Es-
peranto du fojojn vendrede la 28an de
februaro. Unu fojo estis en ĉikaga
radiostacio WLS je la7a arm. kaj la alia en
WBEZ (publika radio) FM je la 11a arm.
La unua estis tia programo, en kiu oni
respondas al demandoj. En la dua, lin
kontraŭis profesoro, kiu bagateligis
Esperanton kiel lingvon, ŝajne apenaŭ
sciante ion pri ĝi. La Societo ricevis 20-30
informpetojn surbaze de tiuj programoj.
(raportitaen Saluton, majo 1992)
Malsameol multaj publikaj bibliotekoj,
tiu de Chicago posedas sufiĉe ampleksan
Esperanto-kolekton—preskaŭ
duonbreton en la referenca sekcio kaj
preskaŭ du bretojn en la cirkulanta
kolekto; en la lasta parto troviĝas kelkaj
binditaj volumoj de la revuoj esperanto
kaj El Popola ĉinio. La Direktoro de la
Fremdlingva Sekcio, William McElwain,
estas ankaŭ membro de la Esperanto-
Societo de Chicago, (raportis Saluton,
Daŭrigota sur paĝo 13
4   esperanto/usal 992(4)
^M@M€@J
[La rubriko Anoncoj enhavas diversajn
reklametojn, petojn, ktp., kiuj estas
diskonigindajsednepovas twvilokon en
aliambriko. NekELNA neklaredaktoro
povas promesi aŭ prirespondeci
deSnitivanplenumon de io ajnpromesita
en anonco.]
La Informilo por Intertingvistoj (Ipl),
eldonita de CED, reaperos sub redakto de
d-ro Detlev Blanke. De ĝi dankinde
redaktis 21 kajerojn (1983-1990)
Ryszard Rokicki. Ipl celas peri
informojn pri la plej gravaj
interlingvistikaj aranĝoj, publicaĵoj,
iniciatoj kaj planoj. Oi aperos laŭbezone
kaj en modestaspekta formo.
Interesiĝantoj mendu ĝin Ĉe UEA.
Kontribuantoj skribu al la redaktoro:
D-ro Detlev Blanke, Otto-Nagel-Str.
110, Pf. 113-05, D-O-1141 BERLIN,
Germanio.
Ni ŝatas ludi Mozart-simfonion dum
a la UK en Vieno kaj serĉas ankoraŭ
jp orkestranojn: ĉefe violonojn, aldojn, kaj
violonĉelojn, krome traversflutojn,
hobojojn, klarinetojn, fagotojn. Skribu
al: Internacia orkestro ĉe Thomas
Kleemann, Bahnhofstr. 95, D-W-6904
EPPELHEIM, Germanio.
La Varsovia Filio de Pola Esperanto-
Asocio anoncas, ke ĝi nun havas
konstantan sidejon, kaj proponas por la
membroj deELNA turismajn eblecojn en
Varsovio—pli ol dudek aktivuloj finis
kurson de ekskurs-gvidantoj. Kunaganta
Esperanta firmao VETURI proponas al
ĉiuj interesuloj komercan kunlaboron,
reprezentadon en Pollando, plifaciligon
de kontaktoj kun polaj finnaoj. Adreso:
Varsovia Filio de Pola Esperanto-
Asocio, ul. Gen. Andersa 37 m 59A, PL
00-159 VARSOVIO, Pollando, tel. (48
22) 314095.
Jus aperis la 1992-eldono de Pasporta
Servo. En la ĉijara listo aperas preskaŭ
900 adresoj de gastigantoj en 59 landoj,
homoj pretaj akcepti vojaĝantajn Espe-
ranto-parolantojn. Oni povas mendi la
% katalogon kontraŭ 21,30 nederlandaj
■ guldenoj (pli-malpli $13.00), enklude
sendkoston, de: Universala Esperanto-
Asocio, Nieuwe Binnenweg 176, NL-
3015 BJ ROTTERDAM, Nederlando.
Se vi volas aliĝi al Pasporta Servo kiel
gastiganto, la kontaktadreso estas:
Pasporta Servo, p/a Rob Keetlaer,
Postbus 2310, NL-1000 CH
AMSTERDAM, Nederlando.
Esperantistoj de SEJM proponas la
33an Sovetujan Esperantistan
Junularan Tendaron (OkSEJT) apud
Sankt-Peterburgo la 2an de julio ĝis la
12a de julio, 1992. ĉeestos larokgrupo
Amplifiki. Mankos veraj tendoj, sed
estosjedisponodelapartoprenantoj 2-3-
litaj ĉambroj, diversaj haloj, kafejoj,
dancejo, k.c. La tendarejo situas en bela
loko—inter rusiaj arbaroj, 130 km
sudoriente de Sankt-Peterburgo.
Aliĝkotizo estas 30 DM (pli-malpli $18)
kaj restadkosto estas 60 DM (gejunuloj
gis 30-jaraj) aŭ 110 DM (aliaj). Por
informo: SEJM, P.O. Box 111, 143000
ODINCOVO-6, Moskovskaja obi.,
Rusio.
Ankaŭ ĉe Tomsk okazos
OrientSiberia Esperanta Junulara
Tendaro (OrSEJT) en la dua duono de
julio. Kosto estos ne pli ol $30-35,
pagebla surloke (ne sendu anticipe!). La
tendaro daflros 12 tagojn. Oni arangas
pitoreskan lokon, ligno-fajrajn
vesperojn, sendomajn noktojn (por
dezirantoj), kaj varian programon. En la
tendaro ninkcios tendara radioamatora
stacio RW9HWR, oni planas okazigi
TERA-3 (renkontiĝon de radio-
amatoroj), estas planata Instrurajta
ekzameno—dezirantoj kapni la okazon
en Siberio! Por informoj ktp: Tomska
Esperanto-Klubo, 634055 TOMSK-
55, Box 2289, Rusio.
Laŭ plurjara tradicio, la Ligo de Ori-
ent-Golfaj Esperantistoj nun planas
okazigi la 15an Nordkalifornian
Senkrokodiligan Semajnflnon je la 6a
ĝis la 8a de novembro. La Semajnfino
okazos en la YMCA Point Bonita sur la
Terkapo Marin norde de San Francisco
en norda Kalifomio, en supermara kaj
iom sovaĝeca etoso apud la Pacifika
Oceano. Informojn pri la kosto oni povas
ricevi de LOGE, sed supozeble ĝi estos
pli-malpli $70 por aliĝkotizo, dunokta
restado, kaj kvar manĝoj en la bonega
manĝejo de la YMCA. Por informoj:
LOGE, P.O. Box 324, BERKELEY
CA 94701, Usono.
Inter la 11a kaj 13a de septembro
okazos en Sacramento la Konferenco
"Global California '92" kiun aranĝas la
Asocio de Unuiĝintaj Nacioj kaj kiuj
kunaŭspicias ankaŭ ELNA. Kosto estos
$65 por partoprenantoj, plus ekstraĵo por
bankedo. Por informoj/aliĝiloj: UNA-
USA Sacramento, 1910 P Street, Sac-
ramento CA 95814.
Kvankam la Internacia Humanisma
kaj Etika Unuiĝo ankoraŭ pliparte
plenumas siajn taskojn en la angla lingvo
(ĝia trimonata revuo International Hu-
manist aperas en la angla), ĝi nun
komencas reklami por membroj ankaŭ en
Esperanto. Informa pamfleto kaj aliĝilo
en Esperanto estas haveblaj de: EHEU,
Sekretariejo, Oudkerkhof 11, NL-
3512 GH UTRECHT, Nederlando.
Se vi deziras trovi negoc-partnerojn
kaj establi komercan kunlaboron pere
de Esperanto kun firmaoj kaj
entreprenoj en Respubliko Uzbekistano
kaj Meza Azio (enplej diversaj sferoj kiel
fondo de miksitaj entreprenoj, internacia
turismo, importo, eksporto ktp) turnu vin
kun viaj ideoj kaj proponoj al: Firmao
"Oriento", P.K. 76, 703000
S AMARKANDO, Respubliko Uzbek-
istano, Komunumo de Sendependaj
Ŝtatoj.
La Internacia Muzeo de Paco kaj
Solidareco enhavas 15 000 ekspo-
ziciaĵojn de 100 landoj, pritraktantajn la
universalajn homajn valorojn kaj la plej
gravajn mondproblemojn, kiujn
nuntempe frontas la homaro. Vi povas
aliĝi, proponante vian helpon laŭ via
kapablo. Bonvolu kontakti: Internacia
Muzeo de Paco kaj Solidareco, P.O.
Kesto 76, 703000 SAMARKANDO,
Respubliko Uzbekistano, Komunumo
de Sendependaj Statoj.
ĉu vi serĉas korespondamikojn en
Centra Azio? Sendu leteron kun
informoj pri vi ak Internacia Amikeco-
Klubo "Esperanto", P.O. Kesto 76,
703000 SAMARKANDO, Respubliko
Uzbekistano, Komunumo de
Sendependaj ŝtatoj.
Post tre sukcesa Eŭropo-Azio '91 kun
100 partoprenantoj el Finnlando,
esperanto/usa 1992(4)   5
Germaiiio, Koreio, Litovio, Nederlando
kaj pluraj eks-sovetiaj respublikoj,
Ruslanda Esperanto-Asocio invitas
eŭropajn, aziajn kaj alikontinentajn
esperantistojn al Eŭropo-Azlo '92: La
Rusa Vintro en Jekaterinburg inter la
29a de decembro 1992 kaj la 5a de
januaro 1993. Por informoj kaj aliĝilo:
Eŭropo-Azio '92, 620077 JEKA-
TERINBURG-77, ab.ja. 67, Ruslando,
tel. (7 3432) 470797, telefakso (7 3432)
514707 ATT MARAT.
En Rusio nun aperas, aparte por
orienteŭropanoj kaj civitanoj de eksa
Sovetunio, nova revuo por komenc-
antoj de Esperanto kun la taŭga nomo
Komencanto. Oi aperas en ses numeroj
jare, du grandformataj (Heroldo-
formataj) paĝoj en ĉiu numero. Abono
por usonanoj estas $6.00 jare. Por
informoj aŭ abonoj kontaktu la usonan
peranton: Mifiaelo Larkin, 3904 Beadle
Lake Dr., Battle Creek MI 49017-
8214, Usono, tel. (1616) 962-7356.
Esperantotur en Pollando Jus eldonis
novan UhrstonKongresistikojNotojde
konata kongresisto Gian Carlo Fighiera.
La libro ampleksas 46+12 paĝojn, kaj
temas pri la scienco okazigi kongresojn.
Ĝi estas havebla kontraŭ 10 internaciaj
respondkuponoj aŭ egala valoro de:
Esperantotur, str. M. Sklodowskiej-
Curie 10, PL 85-994 BYDGOSZCZ
Pollando, teiefoao (48 52) 415744,
telefakso (48 52) 415115, telekso
562840 ETUR PL.
La Institute Berzsenyi Daniel en
Hungario instruas Esperanton al la
plimulto de la studentaro. Nun ill
bezonas ilbrojn en Esperanto por sla
iibraro. Kiuj povas helpi, bonvolu
kontakti: Katalin Smideliusz, p/a
Karolyi Gaspar ter. 4, Pf.: 170, H-9701
SZOMBATHELY, tekfono (36 94) 13-
892, telefakso: (36 94) 12-248, telekso:
37-241TANFSZ. H.
Vi lernis Esperanton por intimiĝi kun
aliaj mondanoj. Malfeliĉe, vi ne scias Mel
tion reaHgi. Ekster la kongresoj, vi ne
scias kion fari por ligi firmajn kontaktojn
kun alilandaj samideanoj. L' Amikeca
Reto estas organizo, kies celo estas
ebligi ĉiaspecajn amikecajn rilatojn.
Oi celas fundajn neordinarajn vizitojn,
nekutimajn aktivaĵojn aŭ diskutojn. L'
Amikeca Reto iras tien, Men la ordinaraj
turistoj ne iras mem, car mankas al ill la
lingvo de la amikeco, Esperanto... La
gvidlibro 1992-1993 haveblas, kontraŭ
50 francaj frankoj aŭ ekvivalento (aŭ 15
IRK) de: Amikeca Reto, 88 rue Victor
Hugo, F-37 400 AMBOISE, Francio.
La kultur-komerca centra "Espe-
ranto" estas multbranĉa privata
entrepreno, strebante Mel eble plej vaste
uzi Esperanton en sia laboro. Oni pretas
fondi komunajn entreprenojn, kunlabori,
reprezenti interesojn de aliaj firmaoj,
serĉi partnerojn ktp. Por informoj:
Centro "Esperanto", 254200 KIEV-
200, P.O. Kesto 539/1, Ukrainio, tel. (7
044) 4328777.
La kultur-komerca centro "Esperanto"
kaj la Esperanto-Mubo KARE aranĝas
internacian renkontiĝon INTER-
AMIK'—LMuokazosinter la22akaj la
28a de aŭgusto 1992. Oni atendas 200-
250 partoprenantojn. La renkontiĝo
okazos en ripozejo 30 km for de Kiev en
pina arbaro libera de radimalpuraĵoj.
Apudas lago, estas naĝbaseno. Por
aliĝilo kaj informoj: Esperanto-kiubo
KARE, 254025 HEV-25, PJC. 200,
Ukrainio, tel. (7 044) 4328777, (7 044)
2236966.
ĉ u vi jam serĉas murkalendarojn por
1993? Librejo en ĉinio jam akceptas
mendojn por du Esperantlingvaj. Ambaŭ
estas 75 cm. x 51 cm. kun 12 paĝoj. La
temoj estas "Belecoj" (ĉinaj fraŭlinoj)
kaj "ĉinaj Pejzaĝoj". La kosto estas po
$12.00, Mu enMudas la sendokoston.
Adreso: Zhang Gui Fang, Dongsi
Xidajie 79, CN-100010 BEIJING,
Ĉinio.
Nigeria instruisto, nova studanto de
Esperanto, bezonas librojn en la lingvo.
Por tiuj Muj volas sendi, lia adreso estas:
George ONUH, Ukwonjo Wesley
School, UTONKON, Benue State,
Niĝerio.
Winifred Sackville Stoner Jr.,
talent(eg)a knabino kaj preleganto en
Esperanto, loĝis enEvansville, Indiana,
inter 1903 kaj 1910. Dum tiu periodo si
verMs Patrino Anserino en Esperanto.
Tiun, sian duan libron, ŝi sesjaraĝa verMs
en 1908. si kun sia patrino travojaĝis la
mondon por disvastigi Esperanton. ĉu vi
havas informojn pri ilk sorto? Se jes,
bonvolu skribi al: Maria Nix, 7849
Brookridge Ct, Evansville IN 47715.
El Ruslando kun amo aperas nova
dumonata 32-paĝa informa kaj literatura
revuo La Ondo de Esperanto. Ĝi
enhavas tradukaĵojn kaj originalaĵojn,
recenzojn, informojn pri agado en Rusio,
ktp. Jarabono kostas $12. Por abono,
sendu ĉekon al la usonaperanto: Donald
J. Harlow, P.O. Box 551, Pinole CA
94564.
Jus aperis la 3a kaj 4a numeroj de la
revuo Vjetnamio por 1992. Vjernamio
estas bela kolorbilda revuo en Esperanto
kun sama formato Mel alilingvaj eldonoj;
ĝi aperas kvar fojojn en la jaro. Abono
kostas $14.00 por 1992 ĉe: Eldonejo
Bero, P.O. Box 13492, Berkeley CA
94701-3492.
La Verda (ekologia, medioprotekta)
movado nun komencas utiligi nian
lingvon per nova revuo YERDire—
ekologiisma gazeto en Esperanto. La
revuo jam atingis kvin numerojn en
marto. Oi estas 16-paĝa, presita sur
reuzata papero. La enhavo estas interesa
kaj grava. Venontaj numeroj rraktos:
UNCED, kaj ekologiismaj asocioj;
Transporto; Someraj raportoj, kaj
Agrokulturo; kaj Ekologiismo en la
Eŭropa Komunumo. Oni povas aboni la
revuon kontraŭ 15 nederlandaj guldenoj
(proks. $9) por kvar numeroj, pageblaj al
konto vrdr-d ĉe UEA, kun informo pri la
pago al: VERDire, Postboks 2280, N-
9002 Troms0, Norvegio. Provnumero
haveblas ĉe: Jean-Claude Thumerelle,
Rue Pierre de Simpel 10, B-7784
WARNETON, Belgio.
Longtempan esperantiston sercas
ties pranevo, Mu supozas, ke tiu nun
loĝas en Usono. La serĉato estas Oton
PANCER, Profesoro de Agrikulturo, el
Zagreb, Kroatio; la serĉanto, Mun oni
bonvole kontaktu se havas informojn,
estasl4-jara knabo Ivo SPIRA, Hellav.
8, N-3140 BORGHEIM, Norvegio.
Kelkaj anoncetoj jam malaktualaj restas en la rubriko pro diversaj malfruecoj. Mi lasis ilin por
montri, ki© okazas en la Esperanto-mondo. Bonvolu atenti la datojn!
6   esperanto/usal 992(4)
VLADIVOSTOKA SIMPOZIO SIGNALIS NO VAN FAZON DE ESPERANTO-MO VADO EN
AZIA-PACD7IKA REGIONO
•
[S-ano UMEDA Yoshimi, longtempa
ano de ELNA, estas Direktoro de la
Intemacia Kultura Laborejo en Tokio.]
En la urbo Vladivostoko, situanta en
malproksim-orienta parto de Rusio,
kunvenis 80 esperantistoj el ĉinio,
Japanio, Koreio kaj Rusio por sukcesigi
la Internacian Simpozion laŭ la temo
"Pacifiko: Lingvo, Kulturo, Kooperado"
dum 5 tagoj de la 24a ĝis la 28a de majo,
1992. Tiu ĉi Simpozio estas kunvokita de
Esperanto-Klubo 'Pacifiko' en Vladi-
vostoko kaj Intemacia Kultura Laborejo
en Tokio por honori la 100-jaran
funkciadon post 1891 de la unua
Esperantista organizaĵo fondita en Azio
en la rusa ĉemara urbo kaj por levi la
kurtenon de la Esperanto-movado sur la
nova scenejo prezentata post drasta
ŝanĝiĝo de la monda situacio.
Ĵus semajnon antaŭe la urbo
Vladivostoko altirislaatentondelamondo
pro akcidenta eksplodado de municiaj
tenejoj de rusa mararmeo, pri kio la
amaskomunikiloj informis vaste tra la
mondo Mel katastrofo kaŭzanta eĉ la
evakuon de la logantoj kaj malpermeson
de vizitantoj. Tio Ĉi aliflanke timigis la
eksterlandajn partoprenontojn ekvojaĝi
tien. Malgraŭ tio laSimpozio povis sekure
okazi, dank' al la klopodo de la Iokaj
organizintoj sub la aŭspicioj de oficialaj
instancoj de la urbo kaj regiono.
13 simpozianoj el Japanio kaj Koreio
kolektiĝis en la urbo Niigata ĉe la Japana
Maro la 22an de majo kaj karavane
ekflugis al la rusa urbo Ĥabarovsko, kie
atendis la reprezentantoj de ĉina Espe-
ranto-Ligo fluginte de Harbino. Post unu-
taga ekskurso tie, la ekster-rusiaj
partoprenantoj trajne alvenis en la
simpozia urbo, en kies ĉefstacidomo
atendis dekoj darusaj esperantistoj kaj la
reprezentantoj de Pac-Komitato de
Primorje-Regiono, kiuj varme akceptis
la al venintojn per tradicia rusa bon veniga
ceremonio.
Kiel simpoziejon la urba instanco
proponis tre dignan Domon de Inter-
traktado, uzatan kutime por diversaj
oficialaj kunsidoj. Aldone en lamalferma
soleno de la simpozio salutis la
reprezentantoj de la regiona parlamento
kaj urba filio de Rusia UNESKO-
komisiono, kiuj komune montris kaj
de UMEDA Yoshimi
substrekis sian fortan subtenon al la
simpozio.
Rilate lapriatenton al la simpozio flanke
de la amaskomunikiloj, jam la antaŭan
tagon, la 23an de majo, du regionaj
ĵurnaloj aperigis tre favorajn artikolojn
pri la simpozio, anoncante pri la Espe-
ranto-lingva prezentado de la municipa
pup-teatro kiel unu el la kulturaj
prezentaĵoj dum la simpozio.
Krome, la raportistino de 'TASS', la
rusaplej granda novaĵagentejo, ĉeestis la
sesiojn de la simpozio, intervjuis la
simpozianojn kaj sendis la raportojn
enlanden kaj eksterlanden. Ne mankis
ankaŭ la filmistoj kaj raportistoj de la
regiona televida stacio, kiu dissendis en
la novajhoroj la raporton pri la simpozio.
Radiostacioj ankaŭ dissendis kelkfoje pri
la intemacia simpozio de esperantistoj
okazanta en la urbo.
La urbo Vladivostoko disvolviĝis kiel
malproksim-orientaĉemarahaveno enira
kaj elira de Rusio por internaciaj
kontaktoj, sed dum la lastaj jardekoj de la
S ovetunia tempo la urbo estis fermi ta kiel
grava mararmea bazo kaj la vivanta
informo pri la urbo absolute mankis al la
ekstera mondo kiel izolita loko eĉ por
sovetianoj, kies vizito estis severe
kontrolita Nur en januaro, 1992, la urbo
estis malfermita kaj la urbanoj nun povas
libere kontakti la eksteran mondon. En
tiaj cirkonstancoj okazis la simpozio kun
subteno de oficialaj instancoj, kio altiris
laatenton de multaj homoj pri Esperanto
kaj vekis ankaŭ la dormantajn
esperantistojn en tiu ĉi regiono, kiuj sin
anoncis en la simpozio.
La simpozio konsistis el partoj sesia,
kultura kaj interamika. En tri sesioj dek-
kelkaj reprezentatoj el ĉinio, Japanio,
KoreiokajRusio(elokregionojkajurboj)
prezentis siajn referaĵojn laŭ la simpozia
temo po 15 minutoj kaj preskaŭ ĉiuj
partoprenantoj elpaŝis per siaj komentoj,
proponoj kaj opinioj, tiel ke lasimpoziejon
ĉiam plenigis tre arda etoso de
kunlaboremo. Kultura parto abundis: tri
koncertoj de profesinivelaj gekantistoj
impresis la partoprenantojn; japana
folklora dancado, ĉinaj kaj koreaj kantoj
kaj surpriza magia spektaklo fare de la
simpozianoj; ĉarmaj prezentaĵoj ĉe la
Infana kaj Junulara Centro; aparte
menciindas la unu-horaEsperanto-lingva
prezentado de municipa pupteatra trupo,
pri kies debuta plenumo jam la ĵurnaloj
avertis la urbanojn, invitante spektL
La simpozianoj aparte vizitis muzeojn
kaj geografian instituton, en kiuj trovigas
ne nur lokaj raraĵoj sed ankaŭ historiaj
dokumentoj prilumantaj la rilaton inter
Esperanto kaj la urbo Vladivostoko.
Interamikiĝo okazis vigle kaj
entuziasme inter rusaj kaj eksterlandaj
partoprenantoj kaj en la simpoziejo kaj
en la hotelo kaj dum la ekskursoj.
En la lasta sesio la simpozianoj
subskribis la jenan rezolucion, kiu ja
markis la novan fazon de la Esperanto-
movado en Azia-Pacifika Regiono.
REZOLUCIO DE LA SIMPOZIO
laŭ la temo "Pacifiko: Lingvo, Kulturo,
Kooperado"
okazinta 24-28 majo, 1992, en
Vladivostoko, Rusio
Honore al la 100-jara funkciado de
VladivostokaEsperanto-Klubo 'Pacifiko'
kiel la unua Esperanto-Asocio en Azio
post 1891, kunvenis en la urbo
Vladivostoko 80 (okdek) esperantistoj
reprezentantaj lajenajn landojn,regionojn
kaj urbojn: ĉinio, Japanio, Koreio kaj
Rusio (el Aldano, Arĉomo, Ĥabarovsko,
Kamĉatko, Komsomolsk-sur-Amuro,
Magadano, Moskvo kaj Vladivostoko),
diskutis pri la supre menciita temo, kaj
konfirmis pri la sekvantaj punktoj kiel
aferoj komunaj al ĉiuj partoprenantoj.
1) Pri la necesaj paŝoj praktikaj por
antaŭenigi disvastigon de Esperanto en
Azia-Pacifika Regiono;
2) Pri regula okazigo de similaj aranĝoj
kiel la nuna Simpozio en la urbo
Vladivostoko, car ni konstatas, ke tiu ĉi
urbo prezentas per geografia situo tre
konvenan lokon por ligi esperantistojn de
Azia-Pacifika Regiono kun tiuj de
okcidentaj kaj aliaj partoj de la mondo;
3)   Pri konkretigo de komuna
kunlaborado inter esperantistaj grapoj de
Azia-Pacifika Regiono surbaze de la
informada kaj turisma interŝanĝado,
utiligante la eblecojn kaj potencialojn de
Esperanto; kaj
4)  Pri plioftigo de inter-esperantista
vizitado trans diversaj landolimoj en la
mondo per reciproka helpado materia kaj
morala.
esperanto/usa 1992(4)   7
Per realigilasupre menciitajnpunktojn
niproponas eldonon dekomunainfomiilo
por esperantistoj en Azia-Pacifika
Regiono,kajnikomisiasallaorganizantoj
de la nuna Simpozio, nome Esperanto-
Klubo Pacifiko en Vladivostoko kaj
Internacia Kultura Laborejo en Tokio,
interkonsiliĝi kaj konkretigi la suprajn
punktojn komunikante kun esperantistaj
grupoj reprezentataj en la nuna Simpozio.
Tiurilate ĉiuj partoprenantoj jam esprimas
sian plenan subtenon al la nomitaj
komisiitqj pri la iniciatoj.
ĉiuj partoprenantoj aparte esprimas
sian grandan dankon al Pac-Komitato de
Primorje-Regiono pro la mala vara
aŭspiciado realigi la nunan Simpozion,
Ni ankaŭ notas kaj gratulas al la movado
Oomoto en Japanio pri la lOQ-jarigo de
ĝiafondiĝo,kiukoincidaskunla 100-jara
funkciado de la unua Esperanto-Asoeio
en Azio.
Ni sendas pere de la ĉina delegacio
niajn korajn bondezirqjn al la 5a Pacifika
Kongreso de Esperanto okazonta ĉi-
aŭguste en la ĉina urbo Qingdao por ĝia
granda sukceso,
Ni, simpozianoj, samtempe esprimas
nian moralan subtenon por la sukcesa
okazigo de la 79-a Universala Kongreso
de Esperanto en Seulo, Koreio, en 1994.
Profitante la nunan okazon ni montras
nian profundan simpation al la civitanaro
de Vladivostoko pri la neatendita
akcidenta eksplodo de municioj kaj
deziras al ill rapidan regajnon de bona
humoro kaj pli prosperan vivadon.
Subskribis la 28an de majo, 1992,
Aleksandro TITAĴEV, Yoshimi
UMED A, kaj reprezentantoj de la landoj,
regionoj kaj urboj supre menciitaj.
TESTIMONIALS TO ESPERANTO
compiled by Catherine Schulze
For a long time I have thought of put-
ting something together for Esperanto
U.S.A. about the statements made by
postal students on the Evaluation sheets
in answer to the question:
What do you feel about Esperanto in
general? Should it be taught in our
schools?
So far, 567 postal students have re-
ceived their Certificates of Completion,
Almost without exception they advocate
including Esperanto in the school cur-
riculum. Most recently, the statement by
Dale Carter of Oram, Utah, prompted me
to do a random search through the evalu-
ations. The observations of these new-
comers to Esperanto seem worth sharing:
"Esperanto is an amazing language
and has great potential for allowing
people to communicate easier and more
widely in the world than would happen
with natural languages. It would be good
to offer it as a language choice in the
schools...
"I lived in Bolivia for two years during
which time I learned to communicate in
Spanish and Aymara (spoken by Boliv-
ian and Peruvian natives near Lake
Titicaca). I have also had minimal in-
struction in Russian and Mandarin, Since
native languages are difficult to learn
well, I feel I can learn more about more
cultures and people by learning Espe-
ranto. I also intend to encourage others to
learn it.
"Thank you very much for offering the
10-lesson postal course. The lessons are
clearly presented and build confidence.
My family doesn' t have the experience of
prior language study, but they are learn-
ing quickly and sometimes remembering
more than I do."
—Dale Carter, Orem, Utah
Following are some observations by
students, taken at random:
"Esperanto should be taught in schools.
More people shouldbe made aware of it."
—Thomas Kelley, computet analyst
"Should be promoted in schools as a
second language to reduce insular atti-
tudes and provide an easy, success-
loaded experience in foreign language
learning."
—David Cowell, printer
"It should be taught as a second language
beginning in elementary school."
—John Champlin, M.D,
"Excellent language for elementary
schools because of: a) a concept of a
foreign language; b) worldwide penpals;
c) better grammatical understanding; d)
aids learning another foreign language."
—Jim Droege, U.S. Army officer,
Army Language School
"Yes, in public schools beginning at el-
ementary level."
—Vicki Dickinson, bank employee
"Esperanto is a necessary first step to-
ward world welfare. It shouldbe taught in
schools."
—Raymond de Lozier, engineer
'Teaching Esperanto in schools would
go a long way toward its general accep-
tance in our country."
—Karen Roches, bio-engineer
"It would be very desirable to have it as
an elective in our high schools and col-
leges."
—Douglas Voegeli, bio-engineer
"Exciting and intriguing language.
Schools are not successful in teaching
foreign languages but introducing Espe-
ranto would at least inform it exists. For
motivation, show its usefulness in tele-
communications, international confer-
ences, etc."
—Glenn Williams, computer consultant
"It should be a required course in our
schools!"
—Douglas Hayes, fireman
"Esperanto is very easy and importantfor
travel and doing business in other coun-
tries."
—Dan Quoc Huynh
"It should at least be an elective but it will
be a long fight to get it into the curricu-
lum."
—Mrs. C. J. Storie, dept. store buyer
"It is a beautiful and expressive language
... I wish more people in the U.S. were
interested in it I think it would be an ideal
lingua franca for commerce, science, et
al."
—Mr. Kennon A. Smith,     ™
electrical engineering
"It should be taught in all schools—man-
8   9speranto/usa1992(4)
t^
datory in college."
—Thorn Dlingworth, technical engineer
"Esperanto should be taught in schools if
for no other reason than that it is a good
introduction to language learning."
—Paul Hanks, manager, Waldenbooks
"It should be taught in schools world-
wide. The 'shrinking world' makes this
imperative!"
—Farrell Eagle, teacher
"Definitely taught! At elementary school
not one person knew what I was talking
about. Parents were thrilled about my
teaching it"
—Phyllis Orth, teacher
"Should be taught in schools. Students
would find it more enjoyable than diffi-
cult languages such as French and Ger-
man. It should be promoted in schools
through teachers, posters, etc."
—Ronald Ortmeier, airline employee
"It should definitely be taught in our
schools. College radio can advertise it
You can't think short-term thought—it
would be a great service to humanity if
Esperanto were declared by spacefaring
nations to be the official language of
space."
—Alan Hensel, student
"Many people still know nothing about it
but friends have used it in China, Russia
and other countries very successfully."
—Mrs. James Fishbaugh, teacher
"It should be promoted by more visible
materials in libraries. I found Esperanto
by accident in a library book."
—David T.Blackburn,
software engineer
"If taught in schools, it should be taught
in ours!"
—Margaret Blomquist, scientific editor
"If not taught in schools, at least it should
be publicized to students."
—Kevin Mead, auditor
"Jes, teach it; give language credits."
—Jorj Strumolo, writer & painter
"It should be taught in our schools. Espe-
ranto could be a great help in easing
international tension..."
—Michael Fleck, optician
"I have become enthusiastic and will do
whatever I can to foster its use. There are
two points I can make about Esperanto: a)
it promotes internationalism; b) it's a
language that impresses the learner with
its fast results."
—Ralph Joly,Ph.D.
"It does work. I could understand Swiss
Radio broadcasts in Esperanto without
much difficulty. I think it would help
especially in technical fields. It is harder
than I thought because it is a real lan-
guage—not a jargon..."
—Steve Gustafson, attorney
"I would love to see it in preschools and
elementary schools as an introduction to
language study. Unfortunately, I have
worked with school systems and know
how hard it is to sell something this novel
and unfamiliar to parents."
—Roger Blais,
Vice Provost, University of Tulsa
"I have more respect for Esperanto than
when I started. I now understand that it is
a living language in its own right."
—Johnny Walker, computer assistant
DECIDOJ DE LA ESTRARO DE
ELNA
En la unua parto de 1992, kaj ĉe la
ELNA-Kongreso, la Estraro decidis pri
la jenaj aferoj:
La Estraro aprobis daŭrigon de la
800-numero en la Centra Oficejo de
ELNA, ankoraŭ eksperimente, dum
ankoraŭ ses monatoj, ĝis la 20a de
septembro 1992.
La Estraro aprobis, ke jam pagita
kotizo por ELNA-Kongreso estu
redonitaallapaginto, minus $10 por
administraj kostoj, se la Centra
Oficejo ricevos skribitan peton por
repago antau dato, kiun fiksos la
Loka Kongresa Komitato, sub la
kondiĉo, ke tiu dato neniam estu
malpli oltrisemajnoj (21 tagoj) antaŭ
la komenco de la koncerna
Kongreso. Tiu limdato devas esti
klare indikita sur la aliĝilo.
La Estraro aprobis, ke el la profttoj
pro vendado de la propraj eldonaĵoj
de ELNA, 50% iru en la Seneralan
Kason kaj 50% iru en la Eldonan
Fonduson.
La Estraro decidis, ke la Estrara
Komunikilo ne estas konfidenca
krom eroj pri stabaj salajroj, dungoj
aŭ maldungoj, eroj pri akuzoj aŭ
eksigoj de membroj, kaj eroj pri juraj
procesoj. ĉiujn tiajn erojn la
Prezidanto indiku kiel konfidencajn.
La Estraro decidis nomi komitaton
kiu rekomendu ĉu la estonta investa
politiko de ELNA permesu ankau
akcian investadon kaj, se jes, laŭ
kiaj kondiĉoj.
'MROLOGOĴ
t FISHER t
Conrad Fisher, Generate Sekretario de la
Ihternacia Societo de Amikeco kaj Bonvolo
(ISAB), mortis iom antaŭ la tagmezo de
mardo 23a de junio, pro subita korhalto, ĉe
sia hejmo en Meadville, Pennsylvania.
Nelonge post la fondiĝo de ISAB je la 8a
de marto 1978, d-ro John L. Lewine, ties
unua Prezidanto, kaj d-ro Stanley J. Drake,
la 6enerala Sekretario, petis al Conrad
Fisher servi kiel Sekretario. Kiam d-ro
Lewine mortis en 1982, d-ro Drake sekvis
Lewine kiel Prezidanto kaj s-ro Fisher
estiĝis Ĝenerala Sekretario. Preter tiu
posteno, Conrad Fisher servis kiel
Redaktoro de la Esperantlingva Bulteno de
la Societo kaj gvidis la korespondajn
kursojn en Esperanto.
ISAB-Prezidanto Stanley Drake, kiu
konis Conrad dum dudek jaroj, diris, ke la
morto de Conrad estis perdo de bonega
amiko kaj kolego, kaj ke tiu morto estas
granda perdo al la societo kiun Conrad
servis tiel longe kaj diligente.
Conrad ekstudisEsperanton en 1925 je la
ago de 13 jaroj, renkontinte la lingvon rate
hazardekiam libalais najbarankelon, trovis
ĉifonitan kopion de la gazeto Radio News
(nun Popular Electronics) kaj en gi vidis
artikolon pri Esperanto verkitan de James
Sayers.
En 1933 li estiĝis delegito de UEA, kaj en
1936 li partoprenis la EANA-kongreson en
Detroit. (EANA estis la antaŭulo de
ELNA) Li servis kiel Sekretario de ELNA
gisjulio 1971.LaEsperanto-LigodeNorda
Ameriko (ELNA) honorigis lin en 1986 per
elekto al Honora Membreco pro elstara
kontribuado al Esperanto kaj la Ligo.
Mi renkontis Connie (kiel nomis lin liaj
amikoj) unue nur perkoresponde, dum la
fruaj jaroj de la ekzisto de ELNA probable
en 1953 afi 1954. Komenciĝis vigla
korespondado. Li foje ŝpracis ideojn kiel
fajreroj, kaj ĉiam serĉis praktikan agadon
por Esperanto. Kiel ekzemplo, la ELNA-
insigno videbla sur la kovrilo de la ELNA
Listo de Membroj estis desegnita de li antaŭ
multaj jaroj kaj ankoraŭ uzata.
Conrad havis multajn esperantistajn
amikojn en multaj mondpartoj. Kiam li
akompanis d-ron Drake al la Jarcenta Festo
de Esperanto ĉe la Universala Kongreso en
Varsovio en 1987, Drake miris je kiom da
personoj renkontitaj konis Conrad Fisher
kaj estis feliĉaj renkonu' lin persone.
Postvivas s-ron Fisher la edzino Irene,
filinoj Marcela, Rose, kaj Margaret J.
Childs kaj aliaj familianoj.
William R. Harmon
esperanto/usa 1992(4)   9
r=l
HMjnmau
s %
[Note: The fetter column is a free-speech
forum for members of ELNA. Views
expressed are not necessarily those either
of the editor or of the Esperanto League
for North America, Inc. Comments for
publication may be sent either to the
address of ELNA or to Don Harlow
(EUSA), P.O. Box 551, Pinole, CA
94564, 72627.2647@compuserve.com.]
In Esperanto U.S.A. 1992(2), Derek
Roff says that".. .we see that the impor-
tant issue is not a change in the language
so much as a change in the way its speak-
ers choose to think about the world."
I couldn't agree more. No amount of
tinkering with any language will address
the bias, intolerance, or ignorance of its
speakers. The question we should ask is
whether Esperantists are forward-think-
ing, progressive, tolerant and compas-
sionate. I have found from my own expe-
rience that, by and large, they are. It also
seems to me that if they were not, they
wouldn't bother themselves with learn-
ing the language in the first place.
A good carpenter doesn't blame his
tools. I use Esperanto, with all its real or
imagined flaws, in the conviction that it is
the best tool available to do the job it was
intended to do: communicate across lan-
guage barriers. While using it I can ex-
press my kindness—or unkindness—in
ways only limited by my intentions and
my imagination. Esperanto, like any
other language, has the resources to say
whatever I choose to express about the
way I look at the world.
RegReid
Antaŭnelonge mi aŭskultis programon
delaBBC (pere deNaciaPublikaRadio).
La programo estis pri la malbonaj monaj
kondiĉoj de la Unuigintaj Nacioj. Laŭ la
programo, la Unuigintaj Nacioj havas
fiskan krizon. Ekzistas multaj nacioj
(Usono antaŭiĝas) kiuj Suldas monojn al
la UN sed ankoraŭ ne pagis. La Ĝenerala
Sekretario serĉas monrimedojn kaj
ankaŭ deziras forigi multkostajn kaj
malŝparajn programojn. Li jam forĵetis
superfluajn projektojn kaj maldungis
kelkajn malnecesajn dungitojn.
ŝajnas al mi, ke nune estas la favorega
okazo por UEA konvinki ĉi tiun
inteligentan burokraton ke la lingvo Es-
peranto povus ŝpari grandajn sumojn da
mono. La Unuigintaj Nacioj havas
grandegan stabon. La plimulto de la
oficistaro estas oficistoj, traduMstoj kaj
interpretistoj. Mi ne devas klarigi al vi la
signrfecon de tio, ke se la UN uzus
ekskluzive unu lingvon—Esperanton—
tiam la UN kaj Esperanto ambaŭ profitus
grandege. La Unuigintaj Nacioj povus
funkcii pli efike kun frakcio de gia
kuranta oficistaro, kaj estus grandaj
ŝparaĵoj. AnkaiS Esperanto efektivigus
tre gravan venkon.
Espereble Esperantujo ne perdos ĉi
tiun lancon.
Walter W.Cardwell
[Mi ne hezitas rekomendi al ĉiuj
interesitoj, ke Hi skribu leterojn
(kompreneble, dignajn kaj logikajn, ne
emociajn kaj fervorajn) al s-ro Butros-
Ghali, la aktuala Ĝenerala Sekretario de
UNO. Sedmiproponas, ke onineatendu
entuziasmm respondon. La historio de
Esperanto ĉe UNO ne estas tre esperiga
Mam temasprilaatento de tiu organizo.]
[Chris Nelson estas la redaktoro de la
bulteno Bananoj en la Dezerto,, la
organo de la Nevada Inform-Ceniro
Esperantista en Reno, NV. La jena
letero unue aperis en tiu revise; Chris
proponis, ke ni reaperigti gin.]
Je la komenco de ĉi-tiu jaro la Nevada
Inform-Centro Esperantista ricevis
propagandaĵon el politika partio nomata
"Radikala Partio", partio kiu, interalie,
luktas "neperforte" por esperantigi
Eŭropon "TUJ" "Unuiĝintajn Statojn de
Etiropo". Krom ke lapartio havas, laŭ mi,
multe da bonaj ideoj, mi timas pri la
partia miskomprenig-ebleco al la
neesperantista mondo pri Esperantujo.
La partia simbolo estas Gandhi, kies
portreto formiĝas per la multfoja skribo
de la partia nomo en pluraj lingvoj. Mi
rimarkis, ke la nomo ne troviĝas en iu ajn
lingvo el Hindujo (Bharato), sed jes en la
arabakaj la Cina ktp. La nacian Ungvon de
Bharato, la hindustanan parolas 465
milionoj da homoj laŭ la lasta numero de
la Almanako—jam pli ol la 432 milionoj
da anglalingvanoj en la mondo!! Tiu-ĉi
fakto meritas konsideron de la partio...
La  partia  ĉefa  etiko   estas   la
"neperforto", kaj la partio volas sekvi la
modelon de Mahatma Gandhi. Gandhi
neperforte kontraŭstaris sian tiaman
registaron—tiame dependan je Britujo.
Ankaŭ li rimarkis la militadon
interreligian en sia lando. Do, li, Mel jam
amata lidero, decidis fasti ĝis la haltiĝo
de la bataloj. Li kunigis sian
diverslingvan kaj diverskulturan landon
kaj malkoloniigis ĝin mirinde ne per la
uzo de forto (do, la "neperforto"). Nenies
sango verŝiĝis pro liaj ordonoj. Jen bona
modelo por politika partio.
Mahatma Gandhi konatiĝis, almenaŭ
inter la britaj koloniistoj, kiel
"radikalulo". Krom ke s-ro Gandhi
amadis paeon kaj voladis tion plej bonan
por sia lando, lia nesubmetiĝo al lia brite
dependa hinda registaro igis, ke li estu
nomata "radikalulo". Tiu vorto tamen
pensigas al multe da personoj pri
"sensenca persono". Oni scias nun, ke
Mahatma Gandhi rate ne estis sensenca,
sed la tiama registaro, kiel multe da aliaj,
tial nomis lin pro ha nesubmetiĝo. Laŭ la
britaj koloniistoj, Gandhi estis ja
sensenca persono.
La partio, inter aliaj el siaj platform-
eroj, volas uzi Esperanton Mel ĉefan
perilon por la lingva justeco kaj egaleco
en la Eŭropa Komunumo kaj plu en la
mondo. Bonaideo. Ĝi tutkore invitas al la
rata esperantistaro enpolitiMĝi almenaŭ
por tiu lingva celo je la "neperfortismo".
Jen laproblemo. car Mahatma Gandhi
konatiĝis Mel "radikalulo" inter la tiama
koloniistaro, la partio do uzas la vorton
"radikala" en sia nomo. Ankoraŭ tre
multe da personoj eĉ en Eŭropo neniam
aŭdis pri Esperanto. Se la "Radikala
Partio" estos ilia unua priaŭdilo por Es-
peranto, veriajne ili ekpensos, ke
esperantistoj nur estas radikaluloj, kaj do
sensenculoj, kaj tial eble perfortaj, Mel
iuj sinnomantaj radikaluloj. Tial multe da
tiuj priaŭdintoj antaŭvideble mal-
amiMĝos je Esperantujo, malinteres-
iĝante pri la partiaj ideoj kaj proponoj
veraj.
Esperantujo estas liberkultura,
liberforma, kaj liberevolua. ĉiu
esperantisto estas kunMeanta vivero de
Esperantujo. ĉiuj alportas siajn proprajn
personecojn, ideojn, kaj kreivaĵojn kaj
interdonas ilin kun aliaj esperantistoj kaj
jen Esperanto-kulturo. Eble aliaj
esperantistoj havas malsamajn ideojn pri
Esperant-ujo ol la jenan. Ili ankaii
bonvenas en nian "ujon". Mi volegas, ke
Esperantujo restu ĉi-tiel. Politikaj nomoj,
Mel "radikala", ktp., nin metas en tro
10   esperanto/usal 992(4)
;a
malgrandan ujon kiu nebone reprezentas
ĉiujn esperantistojn. Nia "ujo" ne havas
limojn. Reale ĝi estas "malujo"...
Artikolo en la revuo Esperanto estas
titolita "Esperanto en la Politikon!" Mi
diras "Esperanto Ĉien!"
Chris Nelson
[Estas inteiese diskuti sur fir" tiujpaĝoj
la eventualajn estontajn rilatojn inter Es-
peranto kajpolitiko, enEŭropokajankaŭ
aliloke.]
[Adolf Burkhardt estas administranto
de la Biblioteko de Germana Espe-
ranto-Instituto.]
En n-ro 1991(7) vi skribas pri
modstand, femsprechen, flano—tre
interesa temo. Sed rilate al la germanaj
ekzemploj, la vero estas pli komplika ol
viaj infonnantoj kredigis al vi. [AH eble
la redaktoro simple misaŭdis.—DH]
La premo de la angla lingvo ja estas
evidenta, sed ĝi estas absolute egala en la
tuta lando, do la regiono ĉiricaŭ Ftankfurt
ne prezentas escepton. ĉefe kulpas
televido kaj la populara muzika kulturo,
kiuj pleje helpas inundi nian lingvon per
anglismoj. Kaj ĝuste la vorto "televido"
estus bela ekzemplo por ilustri vian
argumenton—kaj "telefono"—ne!
Ciu diras "femsehen" = televidi, "das
Fernsehen"=televido, "derFernseher"=
televidilo. Tiuj vortoj estas absolute
normalaj en ĉies buŝo. Pasive ĉiu
komprenas ankaŭ Television, Eurovi-
sion, sed neniu aktive uzus ĝin, kaj
neniam venis la ideo krei verbon
"televidieren".
Tute raalsama estas la situacio rilate al
"telefoni". La analoga serio ja ekzistas—
"fernsprechen" (telefoni), "Fern-
sprecher" (telefono), tamen "fern-
mundlich" (telefona, telefone) kaj ne la
atendebla "femsprechlich" aii "fern-
sprechig". Sed neniu iam aktive uzis ilin.
krom en oficialaj dokumentoj—do la
venko de "telefonieren" ne estas
lastatempafenomeno. Male, sendistinge
de la eduka nivelo, por ni la germanaj
vortoj ne perdis sian artefaritecon,
kvankam ni regule ricevas la fakturon
"Fernspechgebuhren", telefona budo
estas 'Ternsprechzelle" ktp, sed nur en la
skriba lingvo de la burokratoj. (Cetere,
"Fernschreiben" estas normale uzata;
neniam proponiĝis io simila al
teletypieren—sed lastatempe venkas
"faxen" Mel en Esperanto "faksi"—sen
"tele").
Mi havas du klarigojn, kial tiel
malsame reagas la popolo al esence
samtipa afero.
Unue, la telefono enkondukiĝis
siatempe kun la vorto Telephon,
telephonieren. Poste oni adaptis nur la
ortografion—"telefonieren, telefonisch,
Telefon". La provo uzi germanajn
vortojn sekvis poste, kun la rezulto, kiun
mi skizis. Due, la radiko "telefon"
montriĝis pli oportuna. Oni povas
senprobleme paroli pri das Telefon, das
Telefonieren, telefonieren, telefonisch,
kaj formi ĉiujn kombinojn—
Telefonverzeichnis, dum por la germanaj
vortoj necesas pluraj radikoj, por ne
mencii la konjugacion kun la dispartigita
"ich sprache fern", "sprechen Sie fern?".
Kial la procedo sukcesis rilate al
"Fernsehen"? De la komenco oni uzis la
terminon—tio verŝajne estas la plej
grava kialo. Krome la vorto sufiĉis—la
adjektivon kaj adverbon oni ne bezonas,
do ne aperas la embaraso kiel Ĉe
"telefona", kiam necesis nove trovi
vorton, kaj en kombinoj ja la radiko
perfekte taŭgas por ĉiaspecaj kunmetoj:
Fernseh-sender; -ubertragung, -modem-
tor, -rechte, -bilder ktp (same kiel
Femsprech- por kombinoj tute taŭgus).
Via argumento tamen restas
pripensinda, kvankam ofte la popolo
decidas alie ol la rezonanto. Piron
sendube troigas kiam li prezentas sian
teorion—dum li mem en la praktiko
ankaŭ sekvas tre ofte simple la
oportunon—kaj tion oni ne povas
principe solvi, ĉu la indiĝena vorto estas
pli oportuna afi la importita—la vivo
decidas de kazo al kazo.
Adolf Burkhardt
Multan dankon por la "Guest Editori-
als" en EUSA 1992(2). Mi volas aldoni
unu komenton (kiun mi unue aŭdis pri
Mensa, sed ĝi ankaŭ taŭgas pri la
movado).
Esperanto ne estas Ŝipo, kiun ni provas
gvidi tie aŭ alie. Konsideru ĝin anstataŭe
Mel la okeano, per Mu ni ĉiuj rajtas gvidi
niajn proprajn ŝipojn.
(Se vi uzos ĉi tiun Mel letero, bv.
menciu, ke mi ne inventis la diraĵon.
Dankon!)
David Wolff
Don, mi Medas ke EsperantoUSA
subtaksis la nombron de konektitaj
Esperantistoj refoje. Mi povas ricevi E-
poŝton ĉe du adresoj. Vi povas sendi E-
poŝton al mi tra GENIE kiel
"F.MEYER6". Vi ankaŭ povas sendi E-
poŝton al mi tra INTERNET kiel
"fmeyer@lobby.ti.com". Bonvolu
aldoni mian nomon kun tiuj ĉi adresoj al
laELNAlisto.
Miopiniaskeni bezonasplidainformo
pri la uzo de Esperanto kaj en intemaciaj
elektronikaj afiŝaroj (Internet,
CompuServe, Genie, kaj ...) kaj en
elektronika poŝto en Esperantaj
periodaĵoj.
Ekzemplo de tiu bezono estas mia
sperto kun Genie. Kiel nova uzanto de
Genie mi ne povis trovi Esperantan
afiŝaron. Poste mi eksciis ke estas du
afiŝaroj en GENIE pri Esperanto. Dave
Gaines komencigis la unuan. Mi, pro do
ke mi ne trovis la unuan, eMs duan
afiSaron tie. La unua afiŝaro plejparte
uzaslaAnglan.LaduauzaskajlaAnglan
kaj la Esperantan. ĉu oni trovas multon
de Esperantaĵoj en CompuServe?
La situacio de elektronikaj afiŝaroj
similas al tiu de kurtonda radio sed estas
pli kompleksa. Estas centoj, eble miloj,
da elektronikaj afiŝaroj pri diversaj
temoj. Do simpla indekso de adresoj de
Esperantaj afiŝaroj estus tre helpa.
Fred Meyer
[Pri tra indekso mi forte konsen tas; Mu
estas preta kompili ĝin? Aktiveco ĉe
CompuServe iom stagnas nuntempe, car
la CompuServe-anoj eltrovis Internet;
sed la Esperanto-biblioteko de
CompuServe restas plena de interesaĵoj.
Tiuj, kiuj volas aldoni siajn ietadresojn al
la ELNA-adresaro, devos informi la
Centran OScejonpri tio.]
Jen estas iom amuza rakonto pri Espe-
ranto el nia aktuala mondo. Eble vi povas
uzi ĝin por Esperanto USAl
Mia amiko Mikelo ĵus aĉetis novan
presilon de la firmao Hewlett-Packard,
ĉi tiu nomiĝas "Color-Jet Printer", kaj
reprezentas la plej altan presil-
teknologion. Kiam mia amiko instalis
ĝin, li provis la funkciadon de la maŝino
pere de la ekzemploj kunsenditaj kun la
presilo. Por ne ofendi iun ajn, la
grafikaĵoj presigotaj enhavis tekstajn
etikedojn sensencajn, Mel "QWERTY",
"BOB", ktp. Imagu Mom mia amiko
surpriziĝis, Mam sur la lasta ekzemplo
aperis la vortoj "MALNOVA SED
BELA"! Fakte, mi nun imagas vastan
reton de komputilaj "talpoj" por Espe-
ranto...
Glenn Williams
[Vere la "plej altan presil-
teknologion"!!!]
Daŭrigota sur paĝo 15
esperanto/usa 1992(4)   11
LANGUAGE IN THE NEWS
[Not only aircraft crash and bum because
of language problems...]
In issue 1991(3) we reported an appar-
ent linguistic blunder in a Time magazine
interview with French actor Gerard
Depardieu, During the interview,
Depardieu mentioned that he had, in his
teenage years, witnessed a rape; but the
translator rendered this passage as "as-
sisted in" rather than "witnessed." Now
the Sunday Times of London reports that
"by general agreement, what lost
Depardieu his foreign-actor Oscar last
year for Green Card was [this interview]
... On such linguistic confusions are Os-
cars lost; heaven help us when they open
the Channel Tunnel."
[From a report in La Brita
Esperantisto, Jan.-Feb. 1992.]
[ You 'd think that the USSR would have
thought of the problems they were going
to cause us before they broke up!]
As the State Department scurries to
keep pace with the Soviet Union's divi-
sion into 15 separate states, U.S. diplo-
mats are finding mat it will be a lot
tougher to speak the language of diplo-
macy in such locales as Kirgizstan and
Kazakhstan.
"For most of these new states, we have
virtually no one who knows the lan-
guage," said Paul Goble, a former depart-
ment official who specializes in studying
the different Soviet nationalities.
"There aren't that many, but we do
have people who speak Armenian,
Ukrainian and the Baltic languages," a
department official said. "There also are
other republics where they speak lan-
guages that already are in use by Ameri-
can diplomats. In Moldova, for example,
the local languages are Romanian and
Russian; Byelorussian, the language of
Belarus, is a variant of Russian that can
be handled easily by our Russian-speak-
ing officers."
The big problem, the official added, is
with Central Asian languages such as
Uzbek and Kazakh. "We've identified a
very small number of people who, in one
way or another, have picked up a smatter-
ing of these languages, but their knowl-
edge doesn't go very deep," he said.
[Condensed from an article by John M.
Goshko in The Washington Post, re-
printed in the Oakland Tribune, Jan. 19,
1992.]
[Here's a passage from the pages of "The
European, "the Erst European newspa-
per," printed completely in English, for
English-speakers.]
Spanish lexicographers are fighting
back against the bastardization of one of
Europe's great lanpages. The country's
purists are launching a full-scale battle
against everything from anglicisms like
body and panty to mispronunciations that
are plaguing the country,
The world's third most widely used
language, Spanish, is spoken by more
than 300 million people around the
world.
Spain's Royal Academy of Language
has decided to use the country's media to
weed out foreign influences.
Some examples of different versions
of the same word include carndinstead of
earner or chalŝ instead of chalet Differ-
ences may seem insignificant to all but
the traditionalists like Fernando Lazaro
Carreter, new director of the Academy,
who finds it appalling that guisqui is
prounced in the anglicised manner, as
whisky, rather than as it is written in
Spanish,
[Condensed from an article in The
European, Jan. 3-5,1992; pointed out by
lonel Onet]
[Intelligence finally shows some intelli-
gence.]
Only about 8 percent of our college
students are enrolled in foreign language
courses, because most American col-
leges and universities do not require
knowledge of a foreign language in order
to graduate. Thus the forthcoming cre-
ation of a $150 million federal trust
fund—the brainchild of Sen. David
Boren of Oklahoma—to provide more
scholarships for college students inter-
ested in learning foreign languages is
especially welcome. Allocations to cre-
ate the trust fund will come from the quite
ample U.S. intelligence budget.
Boren does not overstate the case when
he warns that "our ignorance of world
cultures and world languages represents
a threat to our ability to remain a world
leader." For our basically monolingual
society, the new program represents the
most prudent, farsighted use of govern-
ment intelligence funds that we've wit-
nessed in a long time.
[Condensed from an editorial in the
San Mateo, CA, Times, Jan. 28, 1992;
provided by Cathy Schulze.]
[Dutch treat]
A recent article by David Lawday in
U.S. News & World Report seems to
have been intended as a eulogy for the
Dutch language which, Lawday thinks, is
about to collapse before the unstoppable
onslaught of English. Lawday quotes
quite a number of offensive comments
about the intrinsic quality of the Dutch
language, and offers as proof of govern-
mental surrender to English Education
Minister Jo Ritzen's proposal to use En-
glish as the working language in Dutch
universities—a proposal that was almost
immediately junked by the Dutch gov-
ernment when it was made in 1990.
[Very short—no more than it de-
serves—description of an article by
David Lawday in U.S. News & World
Report, Jan. 27, 1992; sent by John
Massey.]
[To be reported in Voĉo de
handikapuloj?]
The Department of Transport has ex-
plained that applicants wanting driving
tests in the Welsh language have been
labelled "disabled" because the com-
puter system only has space at present
under that heading. In a letter to Gwyneth
County Council from its Manchester
base, the Department said: "In no way
does theDepartmentconsider any person
whose first language is not English as
disabled."
[From The Observer, Jan. 19, 1992;
reported by Steven Brewer.]
[Anybody for a wetT-shirtcontestatnext
year's ELNA Congress?]
A sign on San Francisco's Telegraph
Hill reads: CAUTION PEDESTRIANS
SLIPPERY WHEN WET.
[From the San Francisco Chronicle,
Feb. 17,1992; provided by lonel OneL]
[And they closed down the German
course at my daughter's school this
year!]
When Eastern Europeans seek to ex-
pand their intellectual horizons, they will
most likely learn German and read Ger-
man books, according to language insti-
tutes and university enrollment data.
In Czechoslovakia, where schoolchil-
dren last summer chose their own lan-
guage courses for the first time, half the
students picked German. About 30 per-
cent chose English and only 10 percent
Daŭrigota sur paĝo 16
12   esperanto/usa1992(4)
Jh
POR LA JUNUIOJ,.
JUNULARAPAĜO
Saluton,gejunularo! I'm thenewELNA
Commissioner for Youth Affairs and it's
apleasure to introduce myself to you, and
to the ELNA membership at large. Allow
me to introduce myself: I'm 30, not quite
a "youth" anymore, and have been an
Esperantist for about 15 years or so. I am
a past president of the Esperanto Society
of Washington, D.C.,and co-coordinated
the ELNA Congress there in 1987. I'm
currently a UE A delegate and the United
States representative for Muzika Espe-
ranto-Ligo, the international "fakgrupo"
for musically inclined Esperantists. As
someone who is returning to school this
fall & is oriented in general towards aca-
demic settings, I have a special interest in
young people in terms of Esperanto ac-
tivity. I welcome all of our new Youth
Members—those of you 27 and under—
and encourage each of you to take an
activepart in ELNA. TheEsperanto youth
movement has been historically weak in
this country and we need to begin ac-
tively rebuilding it. You can help by
contributing your opinions, attending
meetings and events, meeting your Espe-
rantist peers—and by using Esperanto
regularly. One of my goals is to help our
younger members to experience the fun
and satisfaction that I had from learning
Esperanto as a teenager. Together we can
create a more enjoyable and useful envi-
ronment for you in which to be an Espe-
rantist
Don Harlow has graciously allotted us
a certain amount of space in each issue of
Esperanto U.SA. This may increase as
time goes by according to the interest
generated. This is YOUR space. Please
write to me or to Don with your ideas and
suggestions, your comments, and your
creative efforts ... essays, poetry, song
lyrics, random thoughts... anything that
says what you as a young person want to
say! This is also the place where I will
pass along news of interest to young
American Esperantists, and share mes-
sages and thoughts from your peers in
other countries. In the future I will be
writing in a mix of Esperanto and En-
glish.biased towards Esperanto of course,
but I will keep important general news
items in English so that everyone will
understand. Please consider keeping your
original contributions in Esperanto,
though if you are an absolute beginner
don't let this stop you from writing in
English... anything you have to contrib-
ute is welcome! Please also be aware that
if you have access to apersonal computer
and a modem, I may be reached on
America Online at DGAINES7 and on
GEnie (GE Mail) at D.GAJNES7.
Ĝis la proksima fojo, mi sendas ĉiajn
bondezirojnalvi...
Dave Gaines
ELNA Commissioner
Youth Affairs
[You can send submissions directly to the
editor at the ELNA Central Office, at his
home address (P.O. Box 551, Pinole CA
94530), or through CompuServe
(72627,2647) or Internet (726272647
@compuserve.com).]
SIMFONIA ĤORO KANTAS
ESPERANTE
de Maya Kennedy
Honore al la 75a datreveno de famkonata
komponisto Lou Harrison, la Oakland
(Kalifornio) Simfonia Ĥoro prezentis
koncerton kies kulmino estis lia KoroSutro
kantata en Esperanto. Glora muziko ravis la
aŭskultantaron, inkludante lokajn
esperantistojn, kiu plenplenigis la Unuan
Presbiterianan Preĝejon.
La temo de la koncerto estis vojaĝo de la
koro el kaptiteco al libereco. Kiel korbato,
forta perkuta elemento ligis la diversajn
verkojn. La programo inkludis muzikon
novankaj antikvan, okcidentankaj orientan:
la unua prezento de Let My People Go, de
Aaron Blumenfeld; scenoel Qrdo Virrufum,
de la mezepoka abatino Hildegard von
Bingen; Prison Song, de Hans Werner
Henze, bazita sur poemo de Ho Chi Minn;
kaj YDespuSs,de William Ludtke, bazita
sur poemo de Federico Garcfa Lorca,
unuafoje prezentita kun fioro kaj
mansonoriloj.
Koro Sutro, komponita por fioro kaj
amerika gamelano, bazigas sur esenca teksto
de budhismaj sanktaj skriboj. Gamelano
estas indonezia aro da agorditaj perkutaj
muzikiloj. La "amerikan gamelanon"
luditan en Koro Sutro, kiu estis inter la
unuaj konstruitaj en Usono, faris William
Colvig kun Lou Harrison el aluminiaj tuboj
kaj platoj, grandaj ladskatoloj, kaj modifitaj
oksigenrezervujoj.
Koro Sutro komenciĝis per momenta da
silento. Poste triopo da gemonafioj ĉantis la
sutron sanskrite kaj angle en tradicia
monotono. Sekvis la ok mallongaj
movimentoj de Lou Harrison, esprimivaj
kaj riĉaj je buntaj, ekscitaj, nekutimaj
harmonioj kaj tekstaranĝoj. La elparolado
de la granda fioro estis preskaŭ perfekta
(kontraste al la programnotoj, kiuj entenis
plurajn erarojn). Je la fino estis alia momento
da silento, tra kiu klare resonis la lastaj
vibroj de la gamelano.
Dum intervjuo antaŭ la koncerto, Lou
Harrison priparolis la unuan prezenton de
Koro Sutro, unu el siaj plej gravaj verkoj,
antaŭ internacia grupo da esperantistoj en
1972. Lakritikistoj ignoris ĝin, sedrecenzoj
alvenis el la rata mondo—en Esperanto.
Daŭrigata de psĝo 4
majo 1992). Esperanto Society of Chi-
cago, P.O. Box 64774, Chicago IL
60664-0774.
NEW YORK
En aprilo, la Esperanto-Societo de
Novjorko gastigis plurajn eksterlandajn
gastojn. Kun ges-roj Jim kaj Nancee
Medrano logis: Allan Morgensen, Vic-
Prezidanto de la Esperanto-Klubo en
Naestved, Danlando, kaj redaktoro de la
kluba novaĵletero; Gilbert kaj Marie-Paul
Taddei de Metz, Francio; kaj Jozefo
Reinvart de Bratislava, Slovakio. La
aprilan kunvenon de la Societo
partoprenis ne nur s-ano Reinvart, sed
ankaŭ s-ano Masaŝi Nakamura, kiu vizitis
Usonon por partopreni en la geedziĝfesto
de amikoj. (raportis Novjorka Prismo,
majo 1992) Esperanto-Societo de
Novjorko, c/o UEA, 777 UN Plaza, New
York NY 10017, (212) 687-7041.
esperanto/usa 1992(4)   13
i
,;■.::::'::;•
:..S     [fit
CEMEE
Rakuŝa, Rudolf: Metodiko de la
esperantO'instruado.Rott&ruami UEA,
1991 (3a eldono). ISBN 92 9017 045X.
189p.Broŝurita.ĈeELNA:KodoMET
004,Prezo $11.00 (nemembroj)/ $10.45
(membroj).
Kiel oni instrau Esperanton? Se oni
estas profesia eduMsto, ĉu oni uzu la
samajn rimedojn ldel por aliaj fremdaj
lingvoj? Se oni ne estas profesia, Mon oni
devus scii pri Mel instrui lingvojn?
Jen lihro Mu Hare kaj detale respondas
tiejn demandojn. Kvankam ne nova (la
unua eldono aperis en 1957 sub la titolo
Instrumetodo por Esperanto), Metodiko
delaaqjeranfo-imuTuadoaokorafivaloras,
aparte car gi estas "tote intemacie
redaktita". La aŭtoro celas al instraado al
infanoj enlexnejoj; tarnen,laenhavopovas
helpi al neprofesiaj instruantoj kompreni
la"pedagogian lingvon" kaj la principojn
de instraado por ĉiaj lemantoj de Espe-
ranto.
Launuajtriĉapifroj temasprilaunikeco
de la Esperanto-instruisto, lemanto, kaj
lingvo. Sekvas la dua parto "Ĝenerala
Didaktiko",Mu inkluzivas tiajn principojn
Maj la jenaj:
a) Konkretigu la instruadon!
b) Aktivigu la lernantojti!
c) Estu bonhumora!
d)  Ebligu bonan klarigon, sufiĉan
ekzercon, kaj oftan uzadon dum
ripetado!
EnIatriapaito("Specialadidaktikoaii
metodiko") la aŭtoro skizas laevoluon de
la fremdlingva metodiko, de "mil jaroj de
nura gramatika metodo" ĝis la "moderna
elektanta metodo", de Mu li konsideras la
lernolibron Step by Step bona ekzemplo.
Ankaŭ traktitaj estas lingvaj laboratorioj
kaj laŭprogramaj lernolibroj; Esperanto
Mel enkonduko al aliaj lingvoj; kaj—
verŝajne plej grave—principoj de la
metodiko de Esperanto-instruado.
Enlalastasekciodelatriapartotroviĝas
praktikaj aplikoj; ekzemple, instruplanado
(inkluzive provlecionojn por elementa,
daŭriga, kaj supera kursoj); instru-
helpiloj; pritrakto pri prononco,
gramatiko, konversacio, legaĵoj, skribaj
laboroj, tradukado, kaj korespondo; kaj
liberaj aktivecoj de la infanoj.
Tre utila estas la indekso de propraj
nomoj kaj detalaj temoj, kaj la ok prov-
lecionoj; kaj tre agrabla estas la preskaŭa
neekzisto de pres-eraroj.
Jen libro, Mun ĉiu serioza instruanto de
Esperanto devus ne mir aĉeti sed ankŭ
studi kaj apliM!
Doroteo Holland-Kaupp
Janton, Pierre: Esperanto: lingvo—
lUeraturo—movado. Rotterdam: UEA,
1988. ISBN 92 9017 034 4. 119 p.
Broŝnriia. Ĉe ELNA: Kodo ESP011,
Prezo $10.00 (nemembroj)/$9.50
(membroj)
Inter pluraj libroj pri Esperanto
aperintaj okaze de la jubilea jaro, tiu de
Prof. Janton estas aparte bonvena, kaj
trafe komplementas tiun de William
Auld, La fenomeno Esperanto.
La verko de Auld celas informi laikojn
pri Esperanto, kaj do estus pli trafa en
traduko. ĉi tiu verko estas verMta je pli
altgrada nivelo. Ci enhavas ses ĉapitrojn.
"Esperanto kaj la planlingvoj" estas
sufiĉe funda studo pri la historio de
planlingvoj, kun sufiĉe granda emfazo
ankaŭ je la fruaj filozofiaj lingvoj.
"Origino de Esperanto" klarigas ne nur k
metodojn, sed ankaŭ la pelfortojn
malantaŭ Esperanto. En tiu ĉapitro,
Janton ne hezitas ankaŭ kSarigi la idean
kaj idealan fonon de la lingvo; verŝajne 1
sentas, ke tiuj flankoj de la Esperanto-
movado ankaŭ efikos al la ekstera
mondo, ne nur la sensuka emfazo je Es-
peranto Mel neŭtrala internacia lingvo.
En la tria Capitro, "La lingvo", Janton
klarigas la strakturon de la lingvo mem,
je tre alta nivelo, kun eltrovo de pluraj
sintaksaj reguloj, Mujn mi neniam antaŭe
vidis surpaperaj. Janton ankaŭ bone
klarigas la adverbigajn kaj adjektivigajn
alternativojn por la prepoziciaĵoj, kaj,
same Mel en artikolo lia en Acta
Interlinguistica, laŭdas la plurecon de
esprimrimedoj en Esperanto kompare
kun laetnaj lingvoj. Tiun temon li pluigas
en la kvara ĉapitro, "La esprimivo de
Esperanto", Mu nature kondukas al la
kvina ĉapitro, "La literature", en Mu li
diskutas la Wstorion de la Esperanta
literaturo en tri fazoj apartigitaj de la du
mondmilitoj. Fine, "La esperantista
movado" traktas la organizan strakturon
kaj la celojn de la movado.
Janton dediĉis multajn jarojn al la
pretigo de ĉi tiu libro. La verko aperis
unue en franclingva eldono, Mel parto de
lakolekto "Que sais-je?", en 1973; poste
sekvis eldonoj hispana, germana kaj
nederlanda. La nuna Esperantlingva
eldono estas aktualigita, laŭ peto de
UEA, por la esperantista publiko. Janton
mem estas profesoro en la Universitato
de Clermont-Ferrand.
Por tiuj, Muj volas scii pli pri sia
lingvo, mi forte rekomendas ĉi tiun
verkon.
Don Harlow
Brown, Vinson: The Incredible Para-
dox I La nekredebla paradokso. Trad.
Darlene Evans. Happy Camp:
Naturegraph Publishers, 1992. ISBN
0-87961-225-8. 63 p. Broŝurita. Ce
ELNA: Kodo INC001, Prezo $6.95
(nemembroj) / $6.60 (membroj).
Mi ĝuis legi la eovan bahaan libreton
"La nekredeble (tiel!) paradokso",
verMtan de Vinson Brown. Skribita en
logika maniero, la libro prezentas la
bahaan vidpunkton en facile komprenebla
maniero. La originalo, kontrolite de la
Bahaa Nacia Spirita Asembleo, estas
aprobita bahaa publiMgaĵo.
La Esperanta traduko farita de Darlene
Evans estas en simpla usona stilo de Es-
peranto. Plaĉas al mi la formato de la
libro, taŭgapor nespertuloj: sur unu paĝo
laanglateksto kaj sur la alia, la Esperanta.
Se angleparolanto ne tuj komprenas la
Esperantan tekston, tiu tuj povas kontroli
la anglan originalon, ĉe 1' alia paĝo. Jen
bona ebleco plibonigi sian Esperanton.
Mi havas tamen malgrandajn sugestojn.
Usonaj esperantistoj tro ofte uzas "la" kaj
"ĉi". Se misuzataj ili malhelpas fluan
legadon de la teksto. "La" en Esperanto
montras specifan nomon aŭ aĵon. Estas
multe da "the" en la angla lingvo, kaj
usonaj traduMstoj ofte opinias, ke oni
ĉiujn devas traduM en Esperanton. Ankaŭ
la partiMon "ĉi" oni tro ofte kaj ne ĉiam
ĝuste uzas. Mi ja volus scii ĉu laEsperanta
versio estis kontrolita. La eraro en la
titolo (nekredeble anstataŭ nekredebla)
estas neakceptebla.
Sed, ĉiukaze, la libro estas ĝuinda kaj
helpaal tiuj,Mes Esperantanivelo ankoraŭ
ne estas tre alta.
Cynthia Libby
14   esperanto/usal 992(4)

W@L
No to: Nomojn kaj adresojn niprezentas
cSkSiterai;familiaj kaj urbajnomoj estas
MAJUSKLAJ. Komojn ni uzas por
montri Ŝanĝon inter linioj en adreso.
ALBANIO
Shaban HAS AM, Laqjia nr. 6, Pallati
63, KUKES. 47-jara konstruada
inĝeniero nun ĉefo de urba oficejo pri
konstruado, telekomunikado kaj
aŭtokomunikado, estro de Esperanto-
Asocio en Kukes.
POLLANDO
Lukasz BARAN, Gora Ropczycka 27,
39-120 SEDZISZOW MLP., woj.
Rzeszow. 20-jara studanto en
teknikumo, interesiĝas pri muziko,
sporto,   modernaj   aŭtomobiloj,
Amikeco trans limoj
geografio kaj kulturo de Usono, Ŝatas
ludi tablo-tenison.
RUMANIO
Adrian POPA, Str. Rapsodiei nr. 14 bL
P. sc. I et. n ap. 8, 3400 CLUJ-
NAPOCA. 24-jara fiaŭlo.
RUSIO
Nastja    FJODOROVA,    660020
KRASNOJARSK, ni. Igarskaja d la
3. 14-jara lernantino, interesiĝas pri
kantistoj kaj vivo en Usono, kolektas
kalendaretojn, glumarkojn, poŝt-
markojn, monerojn, maĉgumetojn,
sonkasedojn.
MAGOMEDOV Mnrad, regiono
Dafiadaevskij, 368641 vilaĝo
DIBGAŜI,  Dagestano.   14-jara
lernanto en fizika-matematika liceo,
interesiĝas pri sporto, ĉina gimnastiko,
muziko kaj NIFOJ. Nesomera
(lerneja) adreso: 367015 MAĤAĈ-
KALA, ul. Aziza Alijezia pr. 4 domo
N4. RFML, Dagestano.
Irina BRUNOVA, 660118 KRAS-
NOJARSK, m-n Severnij, nl.
Prospekt Komsomolskij d 18-65.16-
jara virino, kudras, brodas, desegnas,
gimnastikas, kantas, dancas, Satas
bestojn, florojn, kolektas pupojn,
kalendaretojn, bildkartojn, glu-
markojn, lemas skii.
OZEROVA Eva, Moskva regiono,
OREĤOVO-ZUEVO 142601,
Lenina 94-3. 16-jara fraŭlino,
interesiĝas pri libroj, literaturo kaj
historio alilandaj, kulturoj, kutimoj kaj
vivo de diversaj popoloj, kolektas
markojn kaj monerojn.
Natalija MAKARENKOVA, nL Sofli
Perovskoj 27-44, 183038 MUR-
MANSK. 20-jara oficistino, tut-
monde, interesigas pri literaturo,
lingvoj, multaj aliaj, nepre respondos.
Daŭrigata de paĝo 11
Mi ĵus tralegis la 1992(3)an numeron
de e/usa. Interesis min la komentoj de
Edveno Grobe, kvankam mi ne certas ĉu
mi samopinias pri la graveco de la
"legrtimigo" de E-o en "akademio" aŭ ne.
La intervjuoj kun li k can Oesli Starling
k.a. estas feliĉa ideo.
Kelkajn etajn erarojn mi jam rimarkis:
vi ne aperigis mian nomon en la listo de
korektantoj de FEC, kvankam mi certe
estis iu el ili kiam mi skribis al vi la
leteron Mun vi aperigis. Kompreneble
nun estas pluraj aliaj homoj kiuj
partoprenas. Miaretadresoneaperasen
la listo. La retadreso de Susan Bjomer
aperas tie, tamen ŝia nomo k poŝtadreso
NE aperas en la membrolisto. Letero [pri
E-o en kosmonaŭtiko] aperas sub tiu
rubriko subskribita de E.G.Mardon, A.A.
Mardon, J.S. Williams, tamen neniu el ili
aperas en la membrolisto.
Manko de adreso ĉe la subskribintoj de
leteroj sub tiurubriko ĝenas. Ekzemple vi
komentas ke Johnny Curry povus en sia
regiono audi Radion Havana Kubo; nur
per serĉo en la membrolisto mi
komprenis ke li loĝas en Alabamo.
Via plejŝatata sciencfikcia verkisto
estas Poul Anderson, ĉu? Mi supozas ke
Heinlein estis pli influhava en mia vivo;
tamen mi legis multajn rakontojn k
romanojn de Anderson, k lia Orbit Un-
limited estis grava influo al mia decido
studi ĉe St. John's College. Generate li
instigis min lerni eŭropajn lingvojn.
Tamen estis UrsulaLeGuinkies TheDis-
possessedpreparis min mense por la ideo
de Esperanto... k la lingva ideo k la
"interna ideo". Nu, kial ne motori al
Orinda (nur ĉe la alia flanko de la
montetoj, ĉu ne?) k plendi rekte al la
katedro de la Dano (Ogier le Danois)
mem pri lia malafabla komento pri E-o?
(Kompreneble mi supozas ke estis la
voCo de Manse Everard aŭ simila
protagonisto, k ne tiu de la verkisto
mem...)
George W Partlow
\L&listodeFEC-korektantojvenisella
revuo esperanto (nov. 1991) kaj verSajne
estis jam dam eksmoda. Mipardonpetas
al tiuj, kies nomoj ne aperis (sendube pli
61 vi sola). Adresojn de usonanoj mi
kutime ellasas por konservi spacon.
Kritikopri la komento de s-ro Anderson
estas jam (perletere) liverita kaj (lati lia
kutimo) tre afable akceptita.]
HAVEBLAS DENOVE...
... la ĉi-sube listitaj libroj, kiuj manias el
nia stoko je la apero de la ĉi-jara librokatalogo
de ELNA. Pli detalajn priskribojn pri ili vi
trovos en antaflaj librokatalogoj de ELNA kaj
en la baldaŭ aperonta aktono al nia 6i-jara
librokatalogo.
LA ARTO DE MEMDISCIPLINO:
PSEKAGOGIO, Charles BAUDOJN. 1926,
91p. broŝurita. Germanio. Kodo: ART002.
Prezo: $1.25(nemembroj)/$1.15(membioj)
FUNDAMENTO DE ESPERANTO, L.
L. ZAMENHOF. Deka eMono 1991, 353p.
bindita. Italic Kodo: FUN001. Prezo: $17.75
(nemembroj) / $16.85 (membroj)
GERDA MALAPERIS!, Claude PIRON.
48p.broŝurita.Brazilo. Kodo: GER001. Prezo:
$430 (nemembroj) / $4.25 (membroj)
GRAMATIKA         DEMANDARO
RESUMA, Julio BAGHY. Kvina eldono
1989, 48p. broŝurita. Hungario. Kodo:
GRA002. Prezo: $5.25 (nemembroj) / $5.00
(membroj)
nJKAPTIS ELZAN!, Johano VALANO
(pseŭd.). 1985,103p.brosurita.BrazUo.Kodo:
ILI001. Prezo: $11.00 (nemembroj) / $10.45
(membroj)
LA LUZDDOJ, Camoes. Trad. Leopoldo
H. KNOEDT. 1980, 463p. bindita. Brazilo.
Daŭrigota sur paĝo 16
esperanto/usa 1992(4)   15
Daŭrigata d@ paĝo 12
stayed with Russian, previously required
of all students.
In Poland, German, barely taught at all
under Communist rule, now accounts for
30 percent of all foreign language in-
struction, the largest proportion of any
foreign language, according to the
Goethe Institute.
{From an article by Marc Fisher of the
Washington Post, reprinted in the San
Francisco Chronicle, Feb. 17,1992; pro-
vided bylonel Onet]
["To bash, v.L, origin unknown.,."}
The problem with [Japanese] Prime
Minister Miyazawa's now infamous re-
mark that Americans lack a work ethic is
that he never said it. It was a
mistranslation by the press that continues
to fuel a dangerous surge of American
liositility toward the Japanese.
Able to read some Japanese, I re-
viewed his remarks in die original. I
showed them to translators. I checked
translations and accounts from Japan's
most respected news organizations—the
Asahi Shimbun newspaper and NHK
TV—and from the Japanese Ministry of
Foreign Affairs. The disputed remark
came when he was speaking about a lim-
ited   segment   of   the   American
economy—the shift from producing
goods to money manipulation such as
leveraged buy-outs and junk bonds.
Those who understand Japanese agree
that a faithful translation of the much
quoted remark is, "In this area, I have
long thought that something like a work
ethic may be lacking."
For those who want to consult the key
sentence, here is the literal translation: I
in this area work ethic thing (subject-
indicating particle) is lacking maybe
long time have thought
Reporters hungry for a hot story... are
especially prone to making mistakes on
deadline in a foreign language.
[Quoted from an article by Charles
Bmress, originally published in the Los
Angeles Daily News; reprinted in the
Oakland Tribune, Mar. 19,1992.}
[The wild blue yonder.]
During a recent trip through the pass-
port check and customs area at O'Hare
Airport, I was appalled by the welcome
Chicago's only international airport pro-
vides foreign visitors.
First, unlike almost every foreign air-
port I've visited, signs at customs and
border control are in only one lan-
guage—English.
Second, few customs and immigration
personnel speak a language other than
English. During my recent visit, one im-
migration worker was yelling at large
masses of arriving passengers to line up
according to their citizenship. Not only
was she yelling at our international
guests, but probably for many of the
travelers she was speaking a language
they didn't understand.
[Quoted from a letter by Alan J. Shan-
non in the Chicago Tribune, Mar. 26,
1992; sent by Bern Wheel]
Daŭrlgata de paĝo 16
Kodo: LUZ001. Prezo: $29.50 (nemembroj) /
$28.00 (membroj)
STEP BY STEP IN ESPERANTO,
Montague C. BUTLER. Nafia eldono 1991,
28lp. bindita. Usono, Kodo: STE001. Prezo:
$12.95 (nemembroj) / $12.30 (membroj)
WINNIE-LA-PU, A. A. MILNE. Trad.
Ivy KELLERMAN kaj Ralph A. LEWM.
Dua eldono 1992,164p. bindita. Nederlando.
Kodo: WW001. Prezo: $17.95 (nemembroj)/
$17.05 (membroj)
Bonvolu, mendante iiujn ĉikaj aliajn varojn
deELNA, aldonilapoŝtajnkostojn(10%ella
valoro de la menditaĵoj; minimume $1.50,
makslmume [nur por Usono] $7.00), kaj se vi
lofas en Kalifornio ankaŭ la ĝustan
vendimposton. Dankon!
ELN A
President: AngelaHarlow (1993), P.O. Box 551,
Pinole, CA 94564, tel. (510) 222-0187
Vice President: Dr. Giant Goodall (1993)
Secretary: Ellen Eddy (1995)
Treasurer: John B. Massey (1994)
Other Board Members: Dr. E. James Lieberman
(1993), Sherry Wells (1993), David Wolff
(1993), William R Harmon (1994), William H.
Schulze (1994), MarkC. Stephens (1994), Tho-
mas Eccardt (1995), D. Gary Grady (1995),
Rochelle Grossman (1995)
Commissioners and Chairs: Don Coleman (Lo-
cal Clubs, Nominating), John Dale (Legislative
Affairs), Jim Deer (Tape Service), David
GainesCYouth), Lucy Harmon (Travel Affairs,
Instruction), Dorothy Holland-Kaupp (Corre-
spondence Courses), R. Kent Jones (Science &
Technology), Dr. Julius Manson (United Na-
tions), John. B. Massey (Wills and Gifting), John
B. Massey, William H. Schulze and Sidney V.
Steinberg (Kapitala Fondusa Konitato), John
Mathews (Service Clubs), Catherine Schulze
(Postal Course), Sherry Wells (Publicity), David
Wolff (Publishing)
Director, Central Office: Mike Donohoo
Vice-Director, Central Office: lonel Onet
ELNA Archivist: lonel Onet
Any member wishing to assist in the work of any
of the above named commissions or committees
should communicate with the member(s)
shown.
ELNA Dues for 1992	
Regular	$30
Family	$45
Youth (under 27)	$15
Limited income	$15
Sustaining	$60
Life	$600
ELNA is a non-profit organization functioning
under IRS paragraph 501(c)3. Donations are tax-
deductible.
A separate supporting category, "Friend of Espe-
ranto," has been established. A Friend of Espe-
ranto pays $ 10 per year,
libraries and other institutions can subscribe to
Esperanto U.SA. at the special rate of $15 per
year.
UEA dues 1992
Member-Guidebook only(MG) $ 8.00
Member-Yearbook only (MJ) $18.00
Member-Subscriber (MA) $45.00
Societo Zamenhof (addition al) $90.00
Subscription only to Esperanto $27.00
Subscription only to Kontakto $14.00
Life Membership in UEA      $1125.00
Send payments for UEA memberships or sub-
scriptions to ELNA, Box 1129, El Cenito, CA
94530. Make all checks payable to ELNA.
MOVING?'" DON'T LEAVE ESPERANTO
BEHIND! If you have moved recently or are
planning to move in the near future, don't forget
to sent a change-of-address card to the ELNA
Cental Office, Box 1129, El Cenito CA 94530.
This will assure your continued receipt of the
Newsletter and other information. If you don't
have a stamp handy, give the CO a call at (510)
653-0998. Thanks!
DEADLINE FOR MATERIAL FOR ISSUE
1992(6) of Esperanto U.S.A. is Sep. 25,1992
Esperanto U.S.A.
Volume 28, No. 4
ISSN 1056-0297
Esperanto League for North America, inc.
P.O. Box 1129, EI Cenito, CA 94530
Telephone: (510) 653-0998
For Info: (800) 828-5944
Editor: Don Harlow
Telephone: (510) 222-0187
CompuServe: [72627,2647]
lnternei:72627.2647®compuserve.com
16   esperanto/usal 992(4)