esperanto
1992(1)
The ELNA Newsletter: News of the Language Problem and Esperanto as the solution
I
Making News
This Issue
ELNA and EANA
Forty years ago ELNA was founded.
Why? How? David Richardson, author
of Esperanto • Learning and Using the
International Language, starts off our
anniversary year by answering these
questions.
See Page 7
John Starling
This is the first of a series of articles
introducing the members to some of this
country's more active participants in the
Esperanto movement.
See Page 9
Another Inch on the Shelf
Short reviews of a detective novel (Urd
Hadda Murdita!), a teaching aid
(Frekvencmorfemaro de parolata Espe-
ranto) and a romance novel (Insulo de
Revoj).
See Page 14
In This Issue:
History and Language
Esperanto or English?
Letters
10-13
And Much, Much More to
Delight and Inform You!
San Francisco State
SFSU AND LATIN AMERICA
by Derek Roff
ELNA. ESPERANTO LEAGUE FOR
NORTH AMERICA. How often do we
read those words without thinking about
what they mean? North America is a
pretty big place, stretching from tropical
Panama and the Caribbean to Arctic
Alaska and Canada. Do we really claim
to represent all that territory? Maybe not.
We're the league FOR North America,
not o/North America. What's the differ-
ence? To me, it means that wherever our
members may live, we have dedicated
ourselves to work with all regional, na-
tional and international organizations,
for the advancement of Esperanto in all of
North America. We will do what we can
to help and support Esperanto and
esperantists everywhere on the conti-
nent.
What can we do? What have we done
before? What is common in the needs of
so many diverse esperantists in such dif-
ferent places? Everywhere, there is the
need for education. Everywhere, we need
a few key people who have learned the
language well, who can serve as the
nucleus for further action. Individuals
who have the knowledge and training to
teach the language, to organize local
groups, to present our case to their com-
munities and educational bodies, to guide
their regional and national organizations.
ELNA members can be proud of what
we have done to fill that need. Through
the untiring work of Cathy Schulze,
ELNA has supported the Esperanto Pro-
gram at San Francisco State University
through 22 years. We have seen the suc-
cess of the SFSU program in training and
inspiring those esperantists who have
become the local authorities, teachers
and motors of the movement. In America
and Canada, there are too many to count
who have benefitted from the outstand-
ing classes. In the rest of North America,
the quantity of our students has been
lower, but the quality is undiminished. In
Mexico, Haiti, and Puerto Rico much of
the leadership graduated from SFSU. In
Puerto Rico particularly, the list of
aktivuloj reads like a SFSU class roster.
We have done well in the support of
Esperanto education. Especially in those
countries, we have really made a differ-
ence.
And we can do more. We are seeing a
flowering of interest in Esperanto in sev-
eral Latin American countries right now.
The Cuban movement has taken off.
Guatemala and Nicaragua have growing
groups. Unprecedented interest and ac-
tivity has appeared in Ecuador and Peru.
The Chilean movement is reawakening
and reorganizing. This is a time of oppor-
tunity which can be sustained, if local
enthusiasts can be given the training and
contact to make them the foundation for
future Esperanto activity. We can make
our best effort, the Esperanto program at
SFSU, more effective, if we can make it
accessible to more people from more
countries. We can make a difference by
supporting the scholarship program for
SFSU.
Many American and Canadian
esperantists benefit from the courses and
scholarships at SFSU. Many more would
love to study at SFSU, but few can take
enough time off from work and other
responsibilities to realize that dream.
Few Latin Americans have the money to
make the trip and then pay the tuition and
lodging in US currency. Yet they have
the time, energy and enthusiasm to ben-
Daŭrigo sur paĝo 15
EDITORIAL
This year, 1992, marks the 500th anni-
versary of Columbus's discovery—for
better or for worse—of the Americas. It
also marks the 40th anniversary of the
creation—for better or for worse—of
ELNA.
Anniversaries of this sort can be pleas-
ant or unpleasant. As I write this, we have
recently enjoyed—or been subjected
to—weeks of reminiscences on the occa-
sion of the 50th anniversary of the bomb-
ing of Pearl Harbor by Japan. For an
entire week, the Oakland Tribune ran a
major series of articles about the attack.
Most of Saturday, December 7, was
given over to television programs about
Pearl Harbor. All of which was confusing
to my children, who know little about
Pearl Harbor and, in this era, care less;
nor was I much more interested, since I
have no memories of that time—I was
only a (very tiny) fetus on that date in
1941.
It seems that Columbus's discovery of
America will not lead to quite as much
controversy. After all, Columbus, those
who participated in his discovery, and
those who were most affected by it,
whether favorably or adversely, are all
safely dead, and have been so for quite
some time. A Romanian Esperantist
wrote me last year asking for the address
of the official U.S. committee in charge
of the Columbus quincentenary. This
address was not easy to come by, the
committee's operations and delibera-
tions being heavily shrouded in indiffer-
ence. I finally got the address from my
Congressman.
Nevertheless, there has been some
complaint from the historical revisionists
on the grounds that the Admiral was a
genocidal pillager; and there is also the
interesting possibility of a certain
amount of litigation between two mo-
tion-picture companies filming compet-
ing movies of a (presumably highly ro-
manticized) life of Columbus. So Chris
may not get through this anniversary year
completely forgotten.
Esperantists can probably find several
anniversaries in this year, including a
Centennial, if they look hard enough. For
HISTORY
those of us in the United States, 1992
marks the 40th anniversary of the found-
ing of ELNA. This, like Pearl Harbor or
Columbus's discovery of Hispaniola,has
also not been without its controversial
aspects. These are detailed at some length
in David B. Richardson's article in this
issue. It will, I hope, answer a number of
questions that I often hear—and have
myself often asked—about the circum-
stances surrounding ELNA's genesis.
Incidentally, the other two anniversa-
ries also had their language-problematic
aspects. According to a comment in one
of those Tribune articles mentioned
above, the bombing of Pearl Harbor was
an unprincipled and vicious sneak attack,
and not a legitimate act of war, precisely
because the Japanese officials in Wash-
ington who were to present their Declara-
tion of War to Secretary of State Cordell
Hull ran into last-minute translation
problems—problems that delayed the
delivery of the Declaration until after the
attack on Pearl Harbor. There is a story
that this problem was mirrored at the
other end of the war—to whose 50th
anniversary we shall no doubt be sub-
jected in 1995—when American misun-
derstanding of an ambiguous word in a
Japanese communication led to the sec-
ond atomic bomb being dropped on
Nagasaki.
And Columbus? Again, there is a per-
sistent story that the Great Navigator and
Admiral of the Ocean Sea, when he set
out from Cadiz, had aboard the Santa
Maria a sailor who was conversant with
the Hebrew languages—because Colum-
bus was firmly convinced that Hebrew
was the ancestor of all languages, and
that the Chinese-speakers he would en-
counter in the Indies would therefore be
able to communicate with this Hebrew-
speaking sailor. History is regrettably
silent as to whether this idea worked out
when Columbus unexpectedly encoun-
tered the Taino in the Caribbean.
To celebrate the 40th anniversary of
the founding of ELNA, Esperanto U.S. A.
will be publishing two special series of
articles. One series will touch on some of
Esperanto's more interesting achieve-
ments during that forty year period.
David Richardson, author of Esperanto •
Learning and Using the International
Language, has already provided a de-
scription of the conflict that led up to the
foundation of ELNA; Dr. William
Solzbacher will tell us some of the history
of the use of Esperanto at the Voice of
America in the late fifties and early six-
ties; and there will be others.
A second series will introduce to you
some of this country's most active and
hard-working Esperantists. You'll know
the names of a few of them from this
magazine's pages; but I suspect that
many of them are unknown to most of
you. Yet these people help make up the
backbone of the American Esperanto
movement. Here is your chance to find
out what they are thinking.
A change that you will notice in this
issue is the disappearance of the "Local
Contacts" column. This column is disap-
pearing for three reasons: (a) it took up
too much space for a repetitive item,
despite the miniscule type size used in it;
(b) it was too hard for me to keep track of
the validity of the various addresses
listed; and (c) in any case, the Central
Office of ELNA keeps a similar list,
which it will provide automatically to all
new members and, upon request, to oth-
ers.
Still, there is a way to keep your
group's address in Esperanto U.S.A.
From now on, if your group's activity is
reported in the column "Regional Re-
ports," I will include the latest address
and phone number that I have for the
group. So all you have to do is make sure
that you have activities to report; and that
you actually report them. This can be
done in two ways: (a) send the editor a
letter, either at the ELNA Central Office
or at my own address (P.O. Box 551,
Pinole, CA 94564); (b) describe the ac-
tivity in your local newsletter and make
sure I get a copy, preferably through the
Pinole address.
Don Harlow
2   osperanto/usal 992(1)
Richard Seitz of the Berkshire, MA,
Eagle (January 2, 1991) describes long-
time Esperantist Allan Boschen as "A
Quixote for Esperanto" in a three-column
article about Mr. Boschen's work for Espe-
ranto. The article goes into Esperanto's
history in some detail, but Mr. Seitz's self-
described "research" about Esperanto also
provides him with some wrong answers,
(article reprinted in Verda Lumo, Nov.
1991)
Allan C. Boschen, in a letter to the Berk-
shire, MA, Eagle (February 21, 1991), re-
sponds to several points made by Richard
Seitz, in the article mentioned above, (letter
reprinted in Verda Lumo, Nov. 1991)
"Pushing pawns in Podebrady," an ar-
ticle by Roger Blaine and Dan Shenk of the
Elkhart, IN, Truth (Aug. 11, 1991) de-
scribes Blaine's participation in the Espe-
rantist Green (Chess) Olympics in
Podebrady, Czechoslovakia, in July, 1991.
It includes Blaine's game against Soviet
player Valeri Groshev of Bryansk, (sent by
Roger Blaine)
ELNA member Arlyn Kerr offers "A
word on behalf of Esperanto" in the letter
column of the Bellevue, WA, Journal
American (September 30,1991). Kerr pro-
poses that the study of Esperanto can be just
as useful as the study of Latin, not only for
improving a student's vocabulary, but also
for enhancing logical thinking, (sent by
Arlyn Kerr)
CompuServe Magazine (September,
1991) contains an article "Trading
Tongues" which mentions the existence of
Esperanto files in the CompuServe Foreign
Language Forum (GO FLEFO). (sent by
John Massey)
"Professor spreads the global word,"
says Julia Hall in a five-column article in
the Capaha, MO, Arrow (October 2, 1991)
about Prof. Rod Macintosh, associate pro-
fessor of Spanish and French. The article
quotes Macintosh at length about
Esperanto's creation, the fact that it is
widely used around the world, and some-
thing of its history, (sent by Cathy Schulze)
Poor Arnie Becker (Corbin Bernsen) of
LA. Law (October 17,1991)! Sitting in for
a friend as anchor of a TV news problem
and faced with a story that he hadn't re-
hearsed, he suddenly found, as he later
confessed to his friend Roxanne, that it
"had become meaningless—like it was in
Esperanto or something!" (noted by Sybil
Harlow)
In an article about Prof. Ronald L.
Glossop's visit to Beatrice, NE, as part of
United Nations Week, Cindy Wostrel of the
Beatrice Daily Sun (October 24, 1991)
mentions Prof. Glossop's support of Espe-
ranto. She quotes Prof. Glossop as believ-
ing that "knowing the language would pro-
vide allegiance to the world community."
(sent by June K. Fritz and Ron Glossop)
"Esperanto urged as part of just new
world order" is an article by Jolene Daib in
the Lincoln, NE, Journal-Star (October 27,
1991) that describes Prof. Ronald
Glossop's visit to Nebraska (see above).
The article devotes much space to the need
for Esperanto as part of a just new world
order, (sent by June K. Fritz)
In his column "Nibbles & Bits," Charles
Olsen, Reviews Editor of The Hal-PC User
Journal (October, 1991), leads into a re-
view of The Marlboro Group's flashcard
program Memory Master by spending four
paragraphs describing his recent study of
Esperanto. Olsen's only criticism of the
program "involves the 50-line (25-card)
limit in the study files.... Someone study-
ing an easier language like Esperanto might
prefer to work with much larger files."
Olsen also gives ELNA's address and
phone number, (sent by Cathy Schulze)
After last year's display of overweening
self-involvement by the Chicago, IL, Tri-
bune (Editorial of EUSA 1990(7),
"Newsbriefs" in 1991(1)), Jessica Seigel's
long article on Esperanto "The language
that's also a state of mind," appearing in the
"Tempo" section (November 7, 1991),
comes as a pleasant surprise. Despite an
occasional lapse into mild irony, the article
is generally balanced and well-researched.
Among Esperantists interviewed for the
article: R. Kent Jones, long-time motor of
the Esperanto movement in Chicago; Tony
Gravagno, President of the Chicago club;
Mike Donohoo, Director of the ELNA
CO.; Chicago Esperantists Dr. Gertrude
Novak, Arvydas Kazluaskas, and Charlie
Gunn; and a number of Esperanto students
and their parents from the Louisa May
Alcott School. The article includes ELNA's
(800) number, resulting in some 70 requests
for information, (sent by Prof. Frank
Nuessel)
The Toastmaster magazine The
Fourcaster (Fall, 1991) mentions in an ar-
ticle on "Specialty Clubs" by Bob Ingram
that such clubs exists "for Toastmasters
who wish to practice their speaking skills in
a language other than English (e.g., ...
Esperanto)." (from the ELNA CO.)
In a sidebar to his review of the MS-DOS
music sequencing programs Ballade, Trax
and Master Tracks Pro in New Media (No-
vember/December 1991), Christopher
Yavelow describes MIDI (Musical Instru-
ment Digital Interface) as "a sort of 'syn-
thesizer Esperanto'." Sorry, Chris. There
are at least three different MIDI formats...
but only one Esperanto, (from the ELNA
CO.)
The Texarkana, TX, Gazette (December
1,1991) devotes most of the first page of its
"Accent" section to a five-column article
"Esperanto: Language of hope" by Lyn
Blackmon, about Esperantist Reg Reid
(color photo included in the article). Reid
discusses not only the reasons behind Espe-
ranto, but also something of its history and
much of its grammar, (article provided by
Cathy Schulze)
The Canadian Broadcasting Corp-
oration's popular daytime TV magazine-
type show "Midday," seen coast-to-coast in
Canada, included an excellent segment on
Esperanto in its broadcast of Dec. 5,1991.
Esperantists in Nova Scotia were inter-
viewed in a particularly competent and in-
teresting presentation. Host Ralph Van
Mergui even ended the segment with the
words "Ni revenos baldaŭ" instead of the
usual "We'll be right back." (reported by
David B. Richardson)
A short letter by R. Kent Jones, "Espe-
ranto for All," appears in World Press Re-
view (December, 1991). (reported by
Frederick B. Schoener and Ron Glossop)
"Even though there were only four
people present at the Esperanto section
meeting at last year's MLA annual meet-
ing, they were a dedicated group," advises
Daŭrigo sur paĝo 8
esperanto/usa 1992(1)   3
\fkkmm
mmd mp@mm
CALIFORNIA
La Tut-Kalifornia Esperanto
Konferenco de 1992 (vidu la rubrikon
"Anoncoj") denove okazos en la Stata
Departmento de Edukado; ĝin gastigos d-ro
John Church, grava ano de la Departemen to
kaj patro de la Prezidanto de la Esperanto-
Societo de Sakramento. La konferenco
estos oficiale listigita kiel "Information Re-
sources for the 21st Century" en oficialaj
informiloj de la ŝtato. (raportis la monata
bulteno de ESOS, oktobro, 1991) E-o-
Socleto de Sacramento, P.O. Box 60860
Mathews, Sacramento, CA 95860, (916)
485-3116
Je la 25a-27a de oktobro okazis 13a
Nordkalifomia Senkrokodiliga Semajn-
fino en la YMCA sur la Terkapo Marin. 15
esperantistoj partoprenis. La temo de la
Semajnfino estis "Rilatoj inter ELNA kaj
Lokaj Grupoj", kaj ĉeestis homoj el grupoj
en la Golfa Regiono, Sacramento, kaj
Reno, NV. Prelegantoj enkludis: Mike
Donohoo, Direktoro de la CO. de ELNA;
Don Coleman, Sekretario de la Ligo de
Orient-Golfaj Esperantistoj; kaj Don
Harlow. Oni menciis La., ke la CO. de
ELNA intencas aperigi specialan
kvaronjaran bultenon aŭ novaĵleteron por
plibonigi komunikadon inter lokaj grupoj
kaj ELNA. Ligo de Orient-Golfaj E-istoj,
Box 324, Berkeley, CA 94701-0324, (510)
770-1452
La 30an de decembro okazis Esperanto-
Seminario ĉe la jarkunveno de la Modern
Language Association en San Francisco,
Ĉeestis entute 12 aŭskultantoj (sed neniu
ĵurnalisto de Chicago Tribune...).
Prelegantoj estis Prof. Myron Bondelid de
California Lutheran University (pri Espe-
ranto kiel pontlingvo en maŝintradukado),
Prof. Pierre Ullman de la Universitato de
Wisconsin (pri komparo inter la historiaj
situacioj de la angla kaj Esperanto), kaj
Prof. Paul Lloyd de la Universitato de
Pennsylvania (pri la demando, ĉu Espe-
ranto estas latinida lingvo).
CONNECTICUT
"Tradukado estas interpretado"—tiun
titolon portis lastatempa simpozio pri
tradukado de la angla poeto Shakespeare ĉe
la Universitato de Hartford, Usono. Ses
diskutantoj prezentis kaj pridiskutis ses
tradukojn de Soneto 29 de Shakespeare, en
la franca, hebrea, rusa, germana, itala—kaj
Esperanta. Profesoro Humphrey Tonkin,
prezidanto de la Universitato, respondecis
pri la Esperanta parto de la programo,
prezentante al la 60-persona parto-
prenantaro la tradukon de la koncerna
poemo farita siatempe de William Auld. ĉi
estis tre bone akceptita de la ĉeestantoj. La
programon prizorgis Prof. Mel Goldstein,
de la fako pri angla literaturo ĉe la
Universitato. Prof. Goldstein instruas la
anglan kaj la jidan. Aliaj partoprenantoj en
la prezento estis profesoroj Richard
Greeman (franca), Jonathan Rosenbaum
(hebrea), Svetlana Rozovsky (rusa),
Kristina Russell (germana), John
Smurthwaite (itala). (raportis Humphrey
Tonkin)
La 8an de decembro prelegis pri Espe-
ranto ĉe la First Church of Christ en la urbo
New Britain d-ro Gisela Macioszek,
psikologo ĉe la Universitat der Bundes-
wehrenHamburgo.Germanio. ŝirestisses
monatojn en New Britain kiel gast-
profesoro de Central Connecticut State
University. En sia prelego antaŭ dekduo da
interesitoj d-ro Macioszek donis bonegan
trarigardon pri Esperanto kaj ĝiaj celoj,
aparte en la kadro de la nuntempa eŭropa
lingva babelo. Si lerte respondis al la
demandoj de kelkaj skeptikuloj, kiuj
asertis, ke Esperanto estas senviva lingvo,
sen kulturo, sen literaturo ktp. Anonco pri
la prelego aperis la antaŭan tagon en la loka
ĵurnalo de New Britain, (raportis Jerry
Veit)
La 15an de decembro la nove fondita
Sud-Novanglia Esperanto-Societo festis la
naskiĝotagon de Zamenhof ĉe la Uni-
versitato de Hartford. Partoprenis 15
esperantistoj el Connecticut kaj okcidenta
Massachusetts. Parolis d-ro Gisela
Macioszek pri sia loka Esperanto-grupo en
Hamburgo. si menciis, ke en Hamburgo
estas malgranda klubo kun "nur" 120
membroj, kiu posedas propran konstru-
aĵon. ŝi taksis, ke estas entute 500-600
esperantistoj en Hamburgo. Oni diskutis
kun d-ro Macioszek la diferencojn inter
Usono kaj Eŭropo rilate al la ĝenerala
akceptado de Esperanto, (raportis Jerry
Veit) Sud-Novanglla E-o-Socleto, 446 S.
Quaker Lane, West Hartford, CT 06110,
tel. (203) 231-1944
ILLINOIS
Ĵaŭdon la Wan de novembro, 1991,
okazis akcepto kaj programo pri la klerigaj
kaj sociologiaj bonf araĵoj de Esperanto kiel
fremda lingvo en la Publikaj Lernejoj de
Chicago. La programo, organizita de la
Fako pri Lingva kaj Kultura Klerigado de la
Publikaj Lernejoj de Chicago, enhavis
prezentojn de d-ro Howard Aronson,
lingvisto ĉe la Universitato de Chicago, d-
ro Ronald Glossop, Profesoro ĉe
Sudilinojsa Universitato (Edwardsville),
kaj s-ro Seymour Rubens, Estro de la
Alcott-leraejo en Chicago, kie jam okazas
programo pri Esperanto kiel Dua Lingvo,
(raportis Ron Glossop)
La Eduka Komitato de la Esperanto-
Societo de Chicago anoncas, ke okazos
unusemajna Esperanto-kurso, por kredito,
ĉe la ĉefsidejo de la Publika Lernejsistemo
de Chicago de la 22a ĝis la 26a de junio. Cin
prirespondecos la Sudilinojsa Universitato
(Edwardsville). (raportis R. Kent Jones)
Chicago E-o Soc, 5048 N. Marine Dr.
#D-6, Chicago, IL 60640, tel. (312) 271-
8673
NEW YORK
En aŭtuno de 1991, Nov-Jorko estis
inundita de germanoj! Unue vizitis Evelina
Kopycziok el Stuttgart. Evelina estas
okulkuracistino kiu naskiĝis en Pollando
sed nun logas kaj laboras en Germanio. Si
venis al Usono por konferenco kaj gastis ĉe
Nancee kaj Jim Medrano dum ses tagoj.
Pluvan nokton dum la vizito de Evelina,
kvar malsekaj germanoj aperis ĉe la pordo
de ges-roj Medrano. Unu el ili, Ines Exner
el Freiberg, estis esperantistino. La grupo
pasigis kvin semajnojn tendumante tra
Usono. Hi petis gastigadon post kiam ili
lernis, ke ne estas eble tendumi en la urbo
Nov-Jorko. car jam estis gasto ĉe ges-roj
Medrano, la gastigadon ili dividis kun Tom
Eccardt. (raportis Nancee Medrano en
Novjorka Prismo, okt 1991) Esperanto-
Societo de Nov-Jorko, c/o UEA, 777 UN
Plaza, New York NY 10017
Daŭrlgosur paĝo 13
4   esperanto/usal 992(1)
YRA ©FOCIEJ)©
Se usona esperantisto f ariĝas pesimisma
pri la estonteco de Esperanto, unu el la plej
oftaj kialoj verŝajne estas la forto de la
angla nun. Laŭ la informo kiun ni ricevasde
usonaj amaskomunikiloj, oni povus supozi
ke ĉiuj homoj en la tuta mondo aŭ parolas aŭ
studas la anglan. Sed usonaj esperantistoj
rajtas esti optimismaj pri la estonteco de
Esperanto, kiel mi klarigos.
Unu el la celoj de ELNA Update estas
klarigi kial la angla ne taŭgus kiel la
unusola internacia komunikilo. Preskaŭ ĉiu
numero de ELNA Update enhavas
ekzemplojn de misuzoj de la angla fare de
nedenaskaj parolantoj. ĉu en Eŭropo,
Azio, Afriko, oni ofte skribas aŭ parolas
tute fuŝan anglan. En reklamoj kaj eĉ
gazetartikoloj abundas gramatikaj eraroj,
misuzoj de vortoj, longaj frazoj tute
nekompreneblaj, ktp. Fakte tiaj eraroj estas
tiel frapaj ke usonaj gazetoj kajĵurnaloj ofte
citas ekzemplojn de "fuŝangla" por amuzi
siajn legantojn.
Alia problemo estas la ebla dialektiĝo de
la angla. Kiel Pierre Ullman eksplikis en
prelego ĉe la jara konferenco de la Modern
CU LA ANGLA AC ESPERANTO? (1)
Languages Association (dec. 1991), eĉ en
ekskolonioj de Anglio oni ne ĉiam parolas
la reĝan anglan. Por doni nur unu
ekzemplon, en Hindio Jurnalistoj donas
pluralon al substantivoj kiuj, laŭ
gramatikoj, ne havas pluralon, kaj la
vortuzo en artikoloj estas nekutima kaj
kontraŭa al la lingvosento de denaska
parolanto.
Samtempe larolo de la angla malkreskas
en aliaj ekskolonioj. En Niĝerio, ekzemple,
oni baldaŭ instruos en indiĝenaj lingvoj, ne
la angla; en la Filipinoj la angla fariĝas
malpli uzata pro la kreskanta influo de la
tagaloga.
Se la angla perdas influon en anglaj
ekskolonioj, kio pri aliaj landoj, kie la angla
neniam estis nacia lingvo? En Eŭropo,
ekzemple, oficialaj enketoj montris ke
malmulte da eŭropanoj scipovas la anglan,
malgraŭ la fanfaronoj de anglaj kaj usonaj
amaskomunikiloj. Se la nombro de
eŭropanaj scipovantoj estas tiel malgranda,
ĉu la situacio povas esti pli bona en malpli
riĉaj landoj, kie mankas rimedoj kaj
instruistoj?
Parolantoj de aliaj vaste parolataj lingvoj
ŝajne ne opinias ke la angla estas la plej
bona, aŭ la sola, kandidato por internacia
komunikilo. Post la unuiĝo de Germanio, la
germana fariĝis la plej parolata lingvo en la
Eŭropa Komunumo. Germanio ankaŭ
deziras ke ĝia lingvo f ariĝu egala al la angla
kaj franca en oficialaj paroladoj kaj
dokumentoj. Cetere en orienta Eŭropo la
angla ne anstataŭis la rusan kiel la plej
studata lingvo; tiun lokon nun okupas la
germana. La graveco ankaŭ de la hispana
kaj jap ana kreskas, por mencii nur du aliajn
lingvojn.
Jen nurkelkaj ekzemploj kial la angla ne
povos fariĝi la unusola internacia
komunikilo uzota de ĉiuj. Eble vi
samopinias, eble ne. La temo estas senfine
pridiskutebla,sednur la estonteco montros,
kiu pravas—subtenantoj de la angla aŭ
esperantistoj.
En venonta artikolo mi eksplikos kial,
kvankam ni ja povas esti optimismaj ke
Esperanto fariĝos la vera internacia lingvo,
optimismo ne sufiĉas.
Mike Donohoo, Direktoro CO.
ELNA NATIONAL CONFERENCE
Berkeley, CA, 18-23 July 1992
Berkeley means...
•  The University of California at Berke-
ley, one of the largest and most prestigious
universities in the world. Esperanto has
been taught at Berkeley for some seven
years now, through the DECal (Democratic
Education at Cal) program and under the
sponsorship of the Chairman of the Depart-
ment of Linguistics. ELNA will be holding
its Conference on university property, just
north of the University proper.
• The Lawrence Hall of Science and The
Exploratonum. These will be of interest
particularly to the younger members of
ELNA who like to get their hands on sci-
ence experiments. The second is in San
Francisco, just across the bay from Berke-
ley; the first is just up the hill from the
ELNA Conference.
•  Telegraph Avenue, perhaps the largest
Third-World bazaar in the Western World,
with blocks of tables where the street
people sell their handicrafts. Telegraph av-
enue is also a Mecca for the bibliophile,
with such famous bookstores as Cody's,
Moe's and Shakespeare. For myself, I'm a
devotee of The Other Change of Hobbit
(science-fiction and fantasy) and
Shamballah (esoterica).
•  East Bay Regional Park District. The
folks of Berkeley and its surrounding cities
long ago decided to keep much of their
surroundings pristine and natural, and to-
day thousands of acres of the hills behind
Berkeley are preserved as parks, easily ac-
cessible from the city but free of its noise
and hubbub. Though not part of this Dis-
trict, other wild regions in nearby Marin
county such as Muir Woods National
Monument, Mt. Tamalpais State Park, the
Golden Gate National Recreation Area and
Point Reyes National Seashore also de-
serve mention.
* Napa Valley wine country. A daytime
excursion to this beautiful green valley ly-
ing between low wooded hills, with its
multitude of vineyards and wine cellars, is
a must But if you don't take the excursion
train, be sure you have a designated
driver...
•  Cool (not cold) nights and warm (not
hot) days. In the summer Berkeley is kept
cool by the same late afternoon and night-
time sea-breeze and fog that dominate San
Francisco State University; but in Berkeley
the fog usually burns off at about the hour
that you get up in the morning. On the other
hand, since it is next to the Bay Berkeley
never gets as hot as the inland valleys of
California.
•  The ELNA Central Office. Located in
Emeryville, just south of Berkeley, the
CO. is the center of Esperanto activity in
the United States.
Those of us in the Bay Area hope to see
you out here among us this summer. We
think you '11 enjoy your visit!
Don Harlow
esperanto/usa 1992(1)   5
۩JJ
La rubriko Anoncoj enhavas diversajn
reklametojn, petojn, ktp., kiuj estas
diskonigindaj sednepovas trovi lokon en
alia rubriko. Nek ELNA nek la redaktoro
povas promesi aŭ prirespondeci
definitivan plenumon de io ajnpromesita
en anonco.]
Juna geedza duopo en ĉefioslovakio
intencas vojagi en Usono dum ses
monatoj de 1992 kaj serĉas laboron por
parte subteni ilian vojaĝon. Por
informoj kaj kun proponoj: Martina kaj
Aleŝ Foldynovi, Koblavska 282, CS-725
29 OSTRAVA-PETRKOVICE, Cefio-
slovakio.
Darlene Evans has donated a copy the
first edition of A.A.Milne's Winnie-La-
Pa (Esperanto translation of Winnie The
Pooti) to the Nebraska Intemacilingva
Asocio. The N.LA. will be holding a
drawing for the book at its Celebration of
Esperanto weekend in October. The win-
ner does not need to be present to win. All
proceeds will be given to Children
Around the World following the October
drawing. For each chance in the drawing,
send a 3 x 5 card with your name, address
and phone number and a donation of $5 to:
NXA., R.RD. 1 Box 29, Wilber NE
68465.
Edward Symoens de la ILEI pretigas
studojn pri la jenaj temoj: Universitataj
kaj altlernejaj disertacioj aŭdiplomverkoj
rilate al Esperanto afl interlingvistiko; La
propedeŭtika valoro de Esperanto; La
problemo de la natureco kaj artefariteco
de lingvoj; Lanaciaj infiuoj en Esperanto.
Kiu estas preta kaj kompetenta kunlabori
aŭ proponi informojn pri tiuj temoj, tiu
bonvolu kontakti: Edward Symoens,
Putsesteenweg 151, B-2180 KALM-
THOUT, Belgio.
Diversaj aspektoj de la belega lando
Kolombio, "Pordo de Sudameriko", estas
havebla en luksa 18-poŝtkarta ujo,
"Mirinda Kolombio", kun tekstoj en la
Esperanto-lingvo, kontraŭ 10 usonaj
dolaroj. Mendu de: Luis Felipe
Baldarriaga, Poŝtkesto 5567, MEDE-
LLIN, Kolombio.
Geanoj de Esperanto-Klubo en Koŝice,
kiuj en la jaro 1994 festos 70-an
datrevenon de ĝia fondiĝo, serĉas Espe-
ranto-klubon en Usono, por celo de
ĝemelaj kontaktoj. Proponojn sendu al
adreso: Duŝan KAFKA, Karpatska 1,
04001KOŜICE, Ĉefioslovakio.
Kiel ĉiujare, ankaŭ en 1992 la
esperantista Kastelo Grĉsillon ĉe la bela
Valo Loire de Francio aranĝas plenan kaj
interesan serion da unusemajnaj kaj
plursemajnaj kunvenoj, kaj por infanoj
kaj por plenkreskuloj. Oni povas ricevi
programon kun listo de kunvenoj kaj
prezoj, sendante koverton kaj Internacian
Respondkuponon al: Kultura Espe-
ranto-Domo Grĉsillon, F-49150
BAUGE, Francio.
La Letero de la Akademio de Espe-
ranto estas nun abonebla en Usono. La
kosto porkvar sinsekvaj numeroj sendotaj
aerpoŝte el Francio estas $20.00. Peranto:
Eldonejo Bero, P.O. Box 13492, BER-
KELEY CA 94701.
Eŭropa esperantisto deziras fondi
Esperantolingvan asocion pri NIFO-
logio. Por informoj, sendu Internacian
Respond-kuponon al: PART AY Denes,
H-7400 KAPOSVAR, Damjanich u. 1/
1.3/2., Hungario.
Pro pasintjaraj sukcesoj, oni organizos
dum la venonta somero internacian
semajnon kiu okazos ĉe mediteranea
marbordo, en havenurbo Sete, 30 km
okcidente de Montpellier, en bela parko
apud la maro, de la 12a ĝis la 19a de
septembro 1992. Okazos tri nivelajn
kursojn gvidatajn de eminentaj ge-
instruistoj, inter kiuj Pierre Babin. Por
informoj kaj aliĝo: Centre Culturel Es-
peranto de Montpellier, 5 rue du
Docteur Roux, F-34000 MONT-
PELLIER, Francio.
Por 13-16-jaraj gejunuloj, la Internacia
Ligo de Esperantistaj Instruistoj (TLEI)
invitas vin partopreni en Internacia
Somera Gimnazia Semajno, l-7an de
aŭgusto 1992, en Bratislava, ĉefio-
slovakio. El tiuj, kiuj sendos aliĝilojn,
ILEI elektos 20 por partopreni. Tarifojn
kaj aliĝilojn oni povas peti de: s-ino
Barcsay Zsuzsa, Bern rakpart 25/B, H-
1011 BUDAPEST, Hungario.
Du esperantistaj entreprenistoj Jus
ekfunkciigis librovendejon kaj eldonejon
en Seulo, kaj serĉas Iibristan peranton
aŭ par tneron en Usono pri librovendado,
gazetoservado.ks.Ĵusaperisnovaseriode
belaj priEsp-aj poŝtkartoj. Kontaktu: S-ro
LEE Jung-kee, PK3047, SEULO, Sud-
koreio, fakso (02) 752-2831, telefono
(02) 752-2890.
La Eduka Komitato de la Esperanto-
Societo de Chicago aranĝas Edukan Es-
peranto-Rondvojaĝon en Eŭropo de la
14a de julio ĝis la 2a de aŭgusto, 1992. La
Rondvojaĝo enkludos vizitojn al Kastelo
Grĉsillon en Francio, la Kultura Espe-
ranto-Centro en La Chaux-de-Fonds,
Svislando, kaj la Universala Kongreso en
Vieno. Por informoj: R. Kent Jones,
Educ. Committee, Esperanto Society of
Chicago, Apt. D-6,5048 North Marine
Drive, Chicago IL 60640, tel. (312) 271-
8673.
Bulgara Esperanto-Asocio kaj Koop-
erativo de Literatura Foiro bonvenigas al
la 11a Internacia Literatura Forumo en
Vraca, Bulgario, de la 27a de junio ĝis la
2a de julio, 1992. La kotizo, inkluzivante
nur la programon, estas 20 usonaj dolaroj
(por membroj de LF-koop: 12). Por
informoj: Kooperativo de Literatura
Foiro, cp 303, CH-1008 PRILLY,
Svislando.
Inter la 27a kaj la 31a de julio 1992
okazos kunveno de la Internacia Paco-
Esplora Asocio en Oosaka, Japanio. Oni
invitas ankaŭ usonajn esperantistojn-
pacostudantojn partopreni ĝin. Por
informoj, kontaktiĝu kun: Toŝio
Terajima, Nisikuzyo 5-3-30-301,
Konohana-ku, OOSAKA-si, 554
Japanio.
La 26a Internacia Konferenco de la
Internacia Ligo de Esperantistaj
Instruistoj okazos en la Domo de
Konstruistoj, Bratislavo, Slovakio, Ian
ĝis 7an de aŭgusto 1992, tuj post la UK en
Vieno (grupvojaĝo de Vieno al Bratislavo
estos organizita). Kotizo (340 NLG,
proks. $200 ĝis 31a de marto) kovras
loĝigon en du-lita ĉambro, tri manĝojn
tage kaj la programon, kiu enkludos ankaŭ
Cseh-Seminarion. Por informoj kaj
aliĝilo: Bertil Andreasson, Sodra
rdrum pi. 455, S-242 94 HORBY,
Svedio.
6   esperanto/usa 1992(1)
ELNA KAJ EANA: FONDO KAJ MALFONDO
de David B. Richardson
[David B. Richardson, kiu estis membro
kaj Subtenanto de EANA kaj kiu dum
multajjarojludasgravanrolon enELNA,
ankaŭ kiel ĝia Prezidanto dum pluraj
jaroj, estas hodiaŭ plej konata kiel
verkinto de la furora Esperanto • Learn-
ing and Using the International Lan-
guage. En ti tiu artikolo li klarigas la
fortojn,kiujokazigisladissplitiĝondela
malnova Esperanto-Asocio de Norda
Ameriko kaj la fondon de ELNA.]
La organizita Esperanto-movado en
Usono komenciĝis en 1905 kun la fondo,
en Bostono, de Amerika Esperanto-
Asocio.En 1908 AEAkuniĝiskunkelkaj
aliaj "naciaj" grupoj en Usono kaj
Kanado por formi unu solan Esperanto-
Asocion de Norda Ameriko. Dum ĉirkaŭ
40 jaroj EANA f unkciis kiel centra apoga
organizaĵo, kies sola laŭstatuta celo estis
antaŭenigi la studon kaj uzon de Espe-
ranto.
En 1944 EANA bezonis novan
redaktoron por sia oficiala organo
Amerika Esperantisto. En la numero por
Marto-Aprilo, tiama prezidanto d-ro
Cecil Stockard anoncis la ekfunkcion en
tiu posteno de George Alan Connor.
Connor estis instruisto de manlaboraj
metioj en la publikaj lernejoj de
Novjorko, kiu bone konis la presan kaj
publicistan artojn.
Kiel junulo, Connor iom vojaĝis tra la
mondo, inkluzive viziton al Sovetunio,
en tempo, kiam ties ankoraŭ juna "granda
socia eksperimento" tiklis la intereson de
multaj personoj en la okcidento. Liaj
spertoj tie tiom negative impresis, tamen,
ke lia politika vidpunkto koloriĝis per
vivlonga kaj arda kontraŭkomunismo.
Estas interese, ke d-ro Stockard trovis
dezirinde inkluzivi en sia anonco
precizan deklaron, subskribitan de s-ro
Connor, kun la titolo NEK POR NEK
KONTRAO IU AŬ 10 KROM ESPE-
RANTO. "La celo kaj politiko de
Amerika Esperantisto," ĝi tekstis, "estos
antaŭenigi Esperanton, kaj en do alia
severa neŭtraleco estos observata." En
julio, d-ro Stockard (okulisto en Florido)
vizitis ges-rojn Connor en Novjorko.
Stockard poste raportis en AE, ke en
konversacioj kun Connor "plej grava
punkto estas, ke EANA kaj AE ekzistas
nur por progresigi Esperanton kaj por
plirapidigi ĝian oficialan agnoskon kiel
monda interlingvo. Tiu ĉi punkto estas
substrekinda."
Pro la milito, EANA ne kongresis inter
1942 kaj 1946. En 1945 okazis perpoŝta
balotado por novaj oficistoj. La
kandidatojn (nur unu por ĉiu ofico)
nomis la estrara komitato, "en neekzisto
de kandidatiga komitato". Per tiu
balotado s-ro Connor fariĝis ankafl
ĝenerala sekretario de EANA.
Li enposteniĝis kun granda energio.
Dum mallonga tempo li organizis efikan
oficejon en sia novjorka apartamento;
varbis teamon de talentaj volontulaj
helpantoj; redaktis, parte mem verkis, kaj
eldonigis la gravan inform- kaj lemo-
libron Esperanto: the World Inter-lan-
guage; starigis subtenan fonduson por
financi seriozan reklamadon de Espe-
ranto; triobligis la nombron da membroj;
kaj dume publikigis, pli aŭ malpli regule,
plaĉaspektan kaj interesan revuon.
Necesas rimarki, ke la Esperanto-
movado estis jus eliranta el terure stagna
periodo: la ekonomia krizo de la tridekaj
jaroj preskaŭ mortbatis ĝin finance, dum
la leviĝo de naciismoj transmare, kaj de
izolismo enlande, prezentis plej
malfekundan teron por semi intemaci-
isman idealon. Ke Esperanto travivis,
ŝuldiĝis grandaparte al la obstino de
individuoj kun tre granda volforto,
diversloke tra la lando, kiuj instruis kaj
propagandis la lingvon, vendis librojn,
prezentis radio-disaŭdigojn, ktp., ĉiu
plimalpli laŭ sia propra iniciato.
Nun en 1947 s-ro Connor konsideris,
ke por vere progresigi Esperanton,
EANA devus ne nur ludi rolon apogan
kaj koordinan en la movado, sed ke ĝi
devus firme gvidi ĝin. Jam en la unua
numero de AE por tiu jaro, li aludis al la
neceso por "forta Centra Oficejo"—kun
majuskloj—"kaj efikan organizaĵon".
En la sekvanta numero li pledis por
"nedividita subteno kaj lojaleco al
EANA", por la unua fojo nomante ĝin la
"unu oficiala" organizaĵo en Nord-
ameriko, kaj plendante, ke "individu-
ismaj 'institutoj', 'Fondaĵoj', 'Libro-
Servoj' kip. disipas niajn rimedojn kaj
inklinigas al malharmonio."
En la tria numero por tiu jaro li dediĉis
apartan artikolon al plendo pri regiona
Esperanto-grupo sur la Pacifika mar-
bordo, kiu, kun sia propra bulteno kaj
libro-servo, "en realeco estas klopodo
dispartigi nian Nordamerikan mov-
adon". Li asertis, ke la "oficiala movado
ne povas rajtigi dividon de la teritorio de
EANA", kaj instigis "ĉiujn lojalajn kaj
respondecajn esperantistojn... subteni la
Centran Oficejon, aĉeti siajn librojn tra la
Centra Oficejo, sendi siajn novaĵojn al
AE.kaj ignoriprivatajnentreprenojnkiuj
volus profiti el la laboroj kaj sindonado
de via oficiala organizaĵo—EANA."
Tiel estiĝis la konflikto inter s-ro
Connor kaj la "fortaj individuistoj" kiuj
estis, ĝis signifa grado, la tradiciaj
antaŭenigantoj de Esperanto en
Nordameriko.
En la tuta 1948 ne aperis AE. Membroj
ricevis "kompense" ekzempleron de Es-
peranto: the World Interlanguage. AE
reaperis en 1949 kun ripetataj postuloj
por "organiza disciplino" anstataŭ la
"senrespondecaanarkio" de sendependaj
entreprenoj. Ekde 1950, la enhav-paĝo
portis regulan averton, ke EANA, kiel
"laŭleĝa instanco" por Esperanto en
Nordameriko, "ne respondecas" pri
projektoj kaj eldonaĵoj, kiujn ĝi ne
"rajtigis".
Ankaŭ en 1950 AE por la unua fojo
sugestiis, ke politika neŭtraleco, kiun
devigis al EANA sia statute, ne estis
absoluta. En artikolo kun la titolo
"'Interna Ideo' kaj 'Neŭtraleco'",
Prezidanto William Solzbacher diskutis
kreskantajn kritikojn, ke EANA
forlasadis ambaŭ. "Kiam Esperanto estas
uzata por disvastigi evidentajn
mensogojn aŭ por subfosi la demokratan
konstitucion kaj la liberecon de nia
lando," li skribis, aludante ferkurtenajn
landojn, kiuj eldonis en Esperanto
kontrau-usonan propagandon, "nia
'neŭtraleco' tute ne devigas nin toleri
tion senproteste".
Dume, signifa nombro da membroj,
malkon tentaj pri tio.ke s-ro Connor—laŭ
ib"—volis "diktatori" ĉion kaj ĉiun en la
Esperanto-movado, iniciatis kampanjon
forigi lin el la posteno de Ĝenerala
Sekretario en la venontjara balotado. Tiu
iniciato fiaskis meze de plendegoj, ke
ŝanĝoj en la balotada regularo certigis
rezulton favoran al Connor kaj liaj
kunuloj.
En AE por septembro-oktobro 1951,
esperanto/usa 1992(1)   7
EANA nete kaj definitive reĵetis la
neŭtralismon. En artikolo titolita "Ni
Elektas Liberecon", Connor asertis (sen
kiuj ajn pruvoj), ke "Komunistoj ...
penas enpenetri en la 'neŭtralajn' Espe-
ranto-organizojn por... komunistigi ilin
per la jam konata metodo de 'borado de
interne'". Avertante pri "trompistoj inter
ni" kiuj kaŭzas "malfacilaĵojn... per ruza
kaj 'ruĝa' agado", h" deklaris, ke EANA
ne povas esti neŭtrala "inter la bono kaj la
malbono, demokratieco kaj la absolut-
ismo, libereco kaj sklavigo, Ameriko kaj
la Soveta Unio".
Pluraj tiaspecaj artikoloj (inkluzive
aparte vitriolajn atakojn kontraŭ Teo
Jung, la respektata eldonisto de Hemldo
de Esperanto) aperis en AE ekde tiu
tempo, plimalpli subtile ŝajnigante
kunligon inter la supozata komploto
komunistigi la Esperanto-movadon, kaj
kreskanta grupo da membroj, kiuj insistis
je forigo de Connor kaj reorganizo de
EANA
ĉu inter tiu opozicio troviĝis eĉ unu
vera komunisto estas duba, kaj Connor
neniun akuzis rekte, sed skribis kaj
parolis en ĉirkaŭfrazoj pri "la kama-
radoj", "komunistemaj konvinkoj", kaj
pri "persone ambiciaj kaj/aŭ ekstreme
radikalaj individuoj" ktp.
Frue en 1952 Connor postulis en la
paĝoj de AE, ke "membroj de EANA
akordiĝu kun generate akceptitaj
principoj de Nord-Ameriko (kiuj) ne
inkluzivas komunistan sklavigon" kaj
iom ĉifre rebatis ies plendon, ke "ni ne
povas rifuzi membrecon al komunistoj".
La klarigo estas, ke en tiu jaro gvidantaj
personoj en la opozicio trovis sin efike
eksigitaj el EANA, kiam iliaj realigaj
kotizoj estis tutsimple rifuzitaj kaj
resenditaj.
Opozicianoj nun perdis ĉiun esperon
reorganizi EANA-n de interne, kaj
starigis grupon por ekplani novan
asocion, kio kulminis en fondigo de Es-
peranto-Ligo por Norda Ameriko antaŭ
la fino de tiu jaro.
ELNA rapide establigis kun kreskanta
membraro kaj regule aperanta revuo, kun
responda malkresko en la membro-
nombro kaj financoj de EANA. Kiam
ELNA fans peton al UEA pri agnosko
kiel oficiala landasocio por Norda
Ameriko, paralele kun EANA, la
Komitato de UEA pretiĝis konsideri gin
dum la Universala Kongreso en Haarlem,
Nederlando, en 1954. S-ro Connor estis
ano de tiu Komitato. Membroj de EANA
faris monkolekton por certigi, ke li povu
ĉeesti la kunsidojn.
La decido de la Komitato estis, ke
EANA bonfide klopodu restarigi
unuecon en lanordamerika movado ĝis la
fino de la jaro; kaj en kazo de
malsukceso, la Komitato rekonsideru la
peton de ELNA en Bologna, Italujo, en
1955.
Reveninte de la Kongreso, ges-roj
Connor raportis en AE pri antaŭ- kaj
post-kongresaj ekskursoj, pri bela
sunbrilo kaj gaja etoso, pri festparoladoj
kaj la prezodebuterpano en Haarlem, sed
neniun vorton pri la komitata decido.
Neniuj klopodoj restarigi unuecon
okazis, kaj ĉe la UK en Bologna en 1955
ELNA estis agnoskita kiel oficiala
landasocio paralele kun EANA.
AE por julio-oktobro, 1955, respondis
al tio per longa atako kontraŭ UEA kaj
ties "nuna potenculo" (d-ro Ivo Lapen-
na), akuzante ilin pri "absolutismo",
"apogo de la maldekstra flanko de nia
movado", pri diversspecaj intrigoj,
kontraŭstatutaj agadoj ktp. EC pli venenaj
akuzoj kontraŭ UEA kaj Lapenna
aperadis en postaj numeroj. Kiel rezulto
de tiaj atakoj, la Komitato voĉdonis
eksigi s-ron Connor el UEA. Tiu rarega,
preskaŭ senprecedenca ago estis apelaci-
ita kaj konfirmita per granda plimulto da
voĉoj ĉe la UK en Kopenhago en 1956.
La Komitato ankoraŭ diskutadis, ĉu
forigi ankafi EANA-n el UEA, sed tiun
demandon findecidis laestraro de EANA
mem per memvola eksiĝo.
AE aperadis post tio kun eĉ pli da
artikoloj remaĉantaj la temojn de
komunismaj intrigoj en- kaj ekster-
lande, ĝis 1958, kiam la eldono fariĝis
neregula,kaj 1959, kiam ĝitutene aperis.
En tiu jaro grupo de esperantistoj el
ambaŭ partioj formiĝis por studi eblecojn
reunuigi ladu organizajojn. LaKongreso
de ELNA en St. Louis aprobis la
klopodon, nur insistante pri "politika kaj
religia neŭtraleco kaj interna demokrat-
eco" en nove reunuigita asocio. AE
(reaperanta neregule en 1960) nomis la
klopodon "ruzaĵo de radikalaj ruzuloj"
kaj deklaris, ke "unueco restas en tio", ke
"ne-radikalaj esperantistoj" aliĝu al
EANA, kaj "la ribelaj elementoj (en
ELNA) reiru al SAT kaj maldekstraj
partioj sub la ruĝa standardo, de kie ill
devenis".
Post majo, 1961, okazis nova inter-
rompo en la eldonado de AE. Kiam ĝi
reaperis en septembro, 1963, ĝi havis
novan adreson en Portlando (Oregonio),
kien ges-roj Connor dume transloĝiĝis.
La revuo eliris pli kaj pli neregule. La
lasta numero aperis en 1967 post kiam
EANA mem praktike ĉesis ekzisti.
George Alan Connor mortis en 1973.
Daŭrigo de paĝo 3
a newsnote in The Modern Language Jour-
nal (1991(75)). The note gives a figure of
2,000,00 for the number of speakers of
Esperanto and describes its origin, (sent by
Humphrey Tonkin)
A limited-edition pamphlet proposing
the establishment of a 51st State of Art in
southern Utah lists the state's official lan-
guage as Esperanto, and gives ELNA's ad-
dress for information, (sent by Bob
Matheny)
Don Hauptmann's new book Cruel and
Unusual Puns (Dell, 1991) mentions the
existence of transposition puns in Espe-
ranto, and quotes an example from Dr. E.
James Lieberman. (reported by Jim
Lieberman)
The 1991-1992 edition of theASUCStu-
dent Directory (University of California,
Berkeley) includes a description of the new
student Berkeley Esperanto League—
"promotes the awareness, teaching, learn-
ing and usage of the intercultural and world
language—ESPERANTO—as a linguistic
tool for intercultural and world communi-
cation." (provided by Ionel Onet)
While we don't usually mention articles
from the Esperanto press, this one is too
good to pass up. An article "Plej popularaj
Esperanto-gazetoj" by one "StiNk" in
Tutmonda Ĵurnalisto not only talks about
Mike Donohoo's discussion of the most
popular Esperanto magazines in a recent
edition of EUS A, but also says of Nikolai
Stepanov's article about Esperanto in the
USSR that "the contents of the article have
already been reprinted in English by many
American newspapers and the Executive
Board of UEA discussed it during a special
closed (secret) meeting during the 76th UK
in Bergen, Norway. But to compensate (it is
said) the publication quantity of Esperanto
USA has suddenly doubled." This is all
news to us... (pointed out by Ionel Onet)
8   esperanto/usal 992(1)
JOHN STARLING
Kiam, kie kajkial vi lemis Esperanton?
Ekde mia juneco mi tre satis legi
sciencfikciajn romanojn. Kaj en tiaj
romanoj, estas kutime, ke aŭtoro menciu
iun interplanedan aŭ galaksian lingvon,
por ke la diversaj uloj de la verko povu
konversacii inter si. La nomqj de tiu
lingvo tre varias, sed foje oni legas pri
Esperanto. Sur la lasta paĝo de unu
romano mi trovis la iom ŝokan informon,
ke Esperanto fakte estas lingvo vivanta
Mirinda novaĵo! Mi tre surpriziĝis.
Jam ekde la infaneco mi volis lerni
duan lingvon, eble plurajn. Sed ĉiuj el
miaj antaŭaj lernoprovoj fiaskis. Mi
studis kaj studis, sed progresis sen-
kontentige. Mi tiel gajnis nek bonan
komprenon nek fluecon pro la kapricaj
reguloj de ĝiaj memkontraŭaj gramat-
ikoj. Post ĉiu malsukceso, mi hontis pro
mia stulteco. Fine mi ekkredis, ke al mi la
kapablo por lemi lingvojn eble mankas.
Sed nu! Jen nova lingvo, kiu promesas
tute logikan gramatikon. Kia bonaĵo!
Lingvo tia nepre lemindas. Eble eĉ mi
povos lerni ĝin. La paĝo montris la
adreson de ELNA. Mi tuj petis pluan
informon per letero. Tio estis en la
printempo de 1983, en mia hejmurbo,
Kalamazuo Miŝigano. ŝajne lapromesoj
pri Esperanto pravis, car mi nun tre bone
komprenas ĝin, kaj ne plu hontas pro
lingvolema malkapablo.
Kiu estas la kampo, en kiu vi plej laboras
porEsperanto, kian laboron vi faras en tiu
kampo, kaj kial vi opinias dun kampon
aparte grava?
Mi nun laboras traduki sciencfikcian
romanon, akirinte kontrakton kun Walter
Jon Williams, la fama Usona aŭtoro de
Hardwired kaj Voice of the Whirlwind.
La kontrakto rajtigis min, ke mi presu
ambaii librojn po kvin mil ekzempleroj
sen pagi procenton. Anstataŭe, mi pagas
nur dek dolarojn monate ĝis nam, kiam
mi finfine plenumos la projekton, kiom
ajn longe tio prenos.
Tiuj du romanoj estas duopa serio el tiu
sciencfikcia subspeco, kiun oni nomas
cibernetik-punkaĵo, kiu, laŭ mia ĝisnuna
sperto, tute ne koniĝas en Esperantujo. Gi
probable estas la plej moderna el Ciuj
modernaj verkstiloj. Tio gravas! Kiu vere
volas legi ŝekspiron? Preskaŭ neniu. El
tiuj, kiuj aĉetas klasikaĵon, treege
malmultaj fakte legas ĝin ĝis la fino. ĉu
tio efikas? ĉu tio antaŭenigas la
movadon? Tute ne! Esperanto bezonas la
plej novajn, modernajn, interesajn
romanojn. La klasikaĵoj de Esperanto nur
kolektas polvon surbrete, same kiel la
nacilingvaj.
ĉu vi ne ofte aŭdis geesperantistojn
diri, "Oni devas verki pli interesajn
librojn"? Mi mem ofte diris ĝin. Sed kiu
estas oni? Oni estas ni. Oni estas mi. Oni
estas ankaŭ vi. Pli bone dim, "Mi verku
pli interesan libron." Kaj se, kiel mi, vi ne
ĝuas sufiĉe da talento por verki
originalan romanon, traduku. Sed
bonvolu, mi petas, ne traduku pluan
klasikaĵon. Nurpolvoatendasĝin. Elektu
ion modernan. Certe por vi ekzistas plej
ŝatata libro. Tre surprizus min, se ĝi estus
klasikaĵo. Komencu traduki ĝin nun. Ne
prokrastu.
"Sed kopirajtoj protektas modernajn
librojn! Kiel mi akiru la permeson?" vi
demandas. Saĝa demando. Jen tiel, kiel
mi mem sukcesis. Petegu la aŭtoron, aŭ
lian agenton per letero. Ekspliku detale
pri tio, kio Esperanto estas. Sed citu la
plej malflatan kalkulon de ĝia
parolantaro. Treege variaj "oficialaj"
kalkuloj abundas. Por reklami Esper-
anton al varbotoj, elektu laplej flatan; sed
por akiri kopirajton de aŭtoro, citu
malflatan. Neniu vere konas la ĝustan
nombron de esperantistoj; do vi ne povas
mensogi per tia citado. Kaj krome, ĉiuj ni
scias, ke Esperanta eldonado ja ne estas
profitdona afero. Emfazu tiun ĉi mal-
ĝojigan fakton al laaŭtoro. Dim, ke neniu
rajtas anticipi grandan profiton kontraŭ
Esperanta tradukado. Informu lin, ke vi
fakte atendas ekonomian perdeton.
Certigu la aŭtoron pri viaj duboj rilate al
ia ajn ebla profito. Dim al li, ke malgrau
tio, ke la projekto ne povas doni profiton,
tamen lia verko meritas tradukadon.
Alivorte, informu lin pri Ia vero, ke vi
tutkore volas honori lian geniecon per
kelkjara laboro kontraŭ tute neniom da
profito. Se tio ne plaĉos al li, nenio povas.
Kiu, M vi, estas laplej grandaproblemo,
kiun la Esperanto-movado en Usono nun
frontas?
Tio estas ĝia nerekonateco. La
plimulto de usonanoj eĉ ne rekonas la
nomon de nia lingvo. La movado en
Usono preskaŭ nenie videblas. Kaj
ELNA malmulte helpas je tio, krom en
Kalifornio. La plej bona reklamilo estus
daŭra, konstanta kaj senpaŭza videbleco.
ELNA lasu la unuopan persvadon de
varbotoj al ni, ĝiaj individuaj membroj.
Sed ĝi ofertu al ni laboremuloj ĉiujn
necesajn ilojn por ke ni tiel konstante
reklamadu. La Centra Oficejo jam faris
bonan komencon per la Informpeta
Servo. Sed tio estas nur komenco. Jen
kelkajpluajideoj...
Mi mem desegnis, kaj per la propra
mono aĉetis, tri grandajn ŝildojn, kiuj
reklamas Esperanton per blankaj plastaj
gluliteroj kaj verda stelo. Mi gluis ilin sur
la nigrajn flankojn kaj malantaŭon de la
proprakamioneto. Centoj da homoj vidas
ilin ĉiutage. ELNA faru same: ĝi aĉetu
tiajn ŝildojn kaj revendu ilin malmulta-
koste, eĉ malprofite. Kelkopa aĉeto
kostos malpli multe ol unuopa. Se kelkaj
membroj volas proponi la surfacon de sia
propra aŭto kiel ŝildlokon, kial ELNA ne
provizu ŝildon? Imagu, se nur dek aŭtoj
portus tiajn ŝildojn diversloke en Usono,
kiom da antaŭe neinformitaj usonanoj
tiel lemus rekoni almenau la nomon de
Esperanto? ELNA provizu ankafi
komercajn kartetojn, kaj afiŝojn. Decas,
ke ELNA celu ankaŭ la tuton de Usono,
anstataŭ nur Kalifornion. Kaj kiel pagi?
Pensu, kiom ni ŝparus, se la Centra
Oficejo estus en Nebrasko (la centra de
Usono), anstataŭ en multekostega
Kalifornio.
Sed mi ja ne atendas, ke tio baldaŭ
okazos. Sed ELNA almenaŭ mendu
konton ĉe la tutmonda komputatora
interligo CompuServe por la Centra
Oficejo. Tio ne multe kostos. Kaj per tio
ĝi povus komuniki kun kelkaj jam
ekzistantaj Esperantaj retoj tutmondaj.
LaUEA eĉ nun pripensas fari ĝuste tion.
Se ambaii farus tion, ill povus pritrakti
iun ajn problemon en nur unu sola tago,
anstataŭ atendi dum la intersendado de
kelkaj leteroj. Tio efike plicentrigus la
Centran Oficejon almenaŭ laŭ la
komunikado, se ne laŭ geografio.
esperanto/usa 1992(1)   9
LETEB€kSe
(3    O
[Note: The letter column is a free-speech
forum for members ofELNA. Views ex-
pressed are not aecessanly those either of
the editor or of the Esperanto League for
North America, Inc. Comments for publi-
cation may be sent either to the address of
ELNA or to Don Harlow (EUSA), P.O.
Box551, Pinole, CA 94564.]
[Ankoraŭ pri korespondado...]
Dank' al Viakora helpo mi tamen trovis
leteramikojn el Usono.
DANKEGON!
Mi deziras al Vi kaj ĉiuj amerikanoj
SANON, FELIĈON, PROSPERON.
Helen Avdick
USSR
[Kaj mian dankegon al tiuj, Muj elektis
skribi al s-ino Avdick!]
Mi estas la estro de grupo de armeaj
programistoj (majoro). Dum mia
militservo mi povis nur legi Esperantan
literaturon. Korespondado kaj renkontoj
kun alilandanoj estis neeblaj.
Sed julie mi farigis UEA-ano. Kaj nun,
post grandegaj eventoj en mia lando, kiuj
estas bone konataj al vi, miaj insistaj petoj
pridemisioellaarmeoestoskontentigitaj.
Tial, mi petus vin laŭeble helpi min ricevi
laboron en mia nova civila vivo.
Mi estas 37-jara. Mia programa sperto
estas 18jaroj.Milaboriskundiversklasaj
komputiloj en la sfero de sistema pro-
gramado. Mi kreis kompilerojn, draj-
verojn, aplikajn programojn k.t.p.
Mi parolas angle, kvankam ne bone pro
tio, ke mi ne havis praktikon. Mi povos
labori en Moskvo (mia urbeto situas
proksime). Mi povus esti reprezentan to de
ia firmao; labori kiel programisto; krei
filion de ia programada firmao, kiu uzus
malmultekostajn laborfortojn k.s. Certe,
mi, kiel sovetlandano, ne scias multajn
eblecojn. Povas esti, vi havas proponojn?
Vladimir BoĈkarjov
Dementjeva 15-35
SU-141170MONINO
Moskovskoj obi.
Rusio
[ĉu iu povas proponi konsilojn aŭ
eblecojn al majoro BoĉkarjovT]
La 22-an de septembro fondiĝis la Sud-
Novanglia Esperanto-Societo (Southern
New England Esperanto Society), kiu
kunvenisĉe laUniversitatode Hartford en
Connecticut. La fondiĝo estas plejparte
rezultode laEsperanto-kursoj,kiuj okazis
ĉe la sama universitato ĉijare en aŭgusto.
Entute dek unu personoj el la tuta ŝtato
Connecticut kaj el najbaraj regionoj de
okcidenta Massachusetts partoprenis nian
unuan kunvenon. Aliaj personoj telefonis
kaj promesis partopreni la venontajn
kunvenojn en oktobro, novembro kaj
decembro.
Ni intencas esti aktiva, intemacieca
loka grupo. Kiel komenca projekto, kaj
por montri la tutmondecon de Esperanto,
ni deziras fan letervesperon en marto aŭ
aprilo de la nuna jaro. Ni do petas
individuojn aŭ klubojn sendi al ni belajn
bildkartojn el viaj urboj aŭ regionoj. Ni
nepre respondos bildkarte al ĉiuj! Ni
ankaŭ serĉas kontaktojn kun aliaj lokaj aŭ
regionaj E-grupoj cele al kunlaboro,
interŝanĝo de ideoj, ktp.
Ni estus tre dankaj al vi, se vi povus
aperigi la suprajn informojn en venonta
numero de Esperanto U.S.A. Dankon!
Jerry Veit
446 S. Quaker Lane
West Hartford, CT 06110
tel. (203) 231-1944
[Bona kaj imitinda ekzemplo por aliaj
ankoraŭ nefonditaj lokaj aŭ regionaj
grupoj...]
Mi ektrovis novan metodon por
konatigi Esperantoa Nia loka bibliotek-
sistemo (konsistanta el 23 bibliotekoj)
starigis novan komputilan sistemon por
trovi librojn. Oni povas tajpi aŭ titolon aŭ
aŭtoron aŭ temon, kaj la komputil-ekrano
montras la libro(j)n, kaj en kiu biblioteko
ĝi/ili estas. Nun, kiam ajn mi estas en la
biblioteko (proksimume du-trifoje
semajne), mi tajpas la temon Esperanto,
kaj la 12 titoloj (kelkaj kun du aŭ pli da
ekzempleroj)montri|assurlaekrano. Sed
anstataŭ blankigi la ekranon, mi lasas ĝin,
por ke la sekvanta uzanto vidu gin. Eble iu
vidos tion, kaj ekpensos "Esperanto? Mi
kredis, ke tiu lingvo ne plu ekzistas. Sed
estas multaj aktualaj libroj pri ĝi." Se via
biblioteko havas ĉi tiun komputilan
sistemon, provu la metodon. Kaj se la
biblioteko ne havas multajn titolojn pri
Esperanto, petu, ke ĝi aĉetu ilin.
Arlyn Kerr
[Kompreneble, helpas certigi, ke en la
sistemo troviĝu kelkaj aktualaj verkaĵoj
... ekzempie, Esperanto • learning and
Using the International Language de
DavidB. Richardson...]
After attending the San Francisco State
University course back in 1983,Iwas sure
that only one thing could possibly be bet-
ter: a one-week Esperanto course, so that
people who couldn't take the three weeks
of vacation could still have a similar expe-
rience. I was mulling the idea over again a
couple of years ago, considering Boston-
area universities. Then my wife reminded
me that Dr. Humphrey Tonkin had just
become President of the University of
Hartford. "That's close enough—and be-
sides, it will attract New Yorkers as well
as New Englanders then."
Dr. Tonkin liked the idea, and found
excellent teachers for the course. Prof.
John Wells is President of UEA and au-
thor of the Wells Dictionary. Prof. Wil-
liam Orr ("Prof. Vilĉjo") teaches math-
ematics at Hofstra University (and some
Esperanto, but not too loudly). Also as-
sisting were Dr. Tonkin and his wife, Prof.
Jane Edwards.
People started arriving Sunday, August
12. We started at 9 AM Monday with
orientation: two hours of classes in the
morning (beginners and intermediates si-
multaneously), an hour for a presentation
for both classes together, and two more
hours of classes in the afternoon. Plus, of
course, plenty of homework.
The presentations were held outside in
the warm summer air. Prof. Wells or
Tonkin spoke, about phonetics, the Espe-
ranto movement, and UEA. And Dr.
Tonkin led us through the University's
Museum of American Political Life, a
wonderful collection of buttons, cartoons,
flyers, videotapes, and articles about poli-
tics and political campaigns in this coun-
try.
We also arranged some evening events.
Since we didn't really have enough eve-
nings for everything that we wanted to do,
we combined two events for an
Interkonatiĝa Pikniko on Monday. (Jerry
Veit took care of the food and barbecuing.
He also arranged a book service, so stu-
dents could see the books and buy them.)
Another evening we showed videotapes
in and about Esperanto. And we had a
Sapkesta Vespero, where anyone could
expound upon any topic, for up to fifteen
minutes. I spoke about the new Student
Fund: helping students for future years. (If
you want to help support students going to
10   esperanto/usal 992(1)
this course, send a check to ESNE, PO
Box 655, Concord MA 01742, payable to
ESNE and marked "For U/H fund." A full
tuition scholarship is $195 for students
taking the course non-credit, but any
amounts are welcome.)
And when it was all over, how did
people like it? Some comments from the
survey forms about the instructors: "Prof.
Orr was excellent. I did not imagine I
could learn so much of a language so fast."
"Ms. Tonkin has a special gift." "Marvel-
ous. The best!" "The instructors are excel-
lent! I was never able to learn as much
from instructors of other languages as I
learned in the span of a week."
And we'll certainly try to do the course
again when we get comments like this: "It
was all great!" "ĉio estis bona." "Mi satis
ĉion." "I really enjoyed it!" "Ending this
week is difficult—I want to come back!
This is something I want to integrate into
my life at all levels. Dankon por ĉio!" "Mi
esperas ke lakursoj daŭros." "Bravo!"
My thanks to the many people who
helped make this course happen, includ-
ing Drs. Tonkin, Wells, Orr, and Edwards;
Hilda Grossman, the Director of Summer
Programs, who made sure that everything
went smoothly; Jerry Veit and Bill Harris
for helping; Cathy Schulze for supporting
me and showing us the way; and Sally
Lawton, Grace Cali, Donner Lohnes for
their help and support.
David Wolff
[La du sekvantaj leteroj, de longtempaj
esperantlstoj kaj Honoraj Membroj de
ELNA Armin F. Doneis Sr. kaj Roan
Orloff Stone, rilatas ankaŭ al la
artikolo de David Richardson en la
nuna numero, kaj al la fondo de ELNA
an taŭ 40 jaroj.]
Antaŭ 44 jaroj la Kongreso de la Espe-
ranto-Asocio de Norda Ameriko okazis
en Milwaukee, Wisconsin. Mi vigle
helpis kun la aranĝoj, kaj dum tiu
kongreso oni elektis min kasisto de
EANA. Post la kongreso la tiama
sekretario, J. J. Sussmuth, invitis min veni
al la centra oficejo en Fort Lee, N.J., por
esti lia helpanto. Dum tiu etapo mi bone
observis la glatan funkciadon de EANA
kaj ties centra oficejo, kaj ankaŭ intime
konatiĝis kun la gesamideanoj en
Novjorko.
Kelkajn jarojn poste, s-ro Sussmuth
emeritiĝis, kaj oni elektis s-ron G. Alan
Connor kiel sekretarion de EANA. S-ro
Connor estis tre kompetenta esperantisto
kaj vigla administranto, sed li jam
dekomence pruviĝis diktatoreca, kaj ne
volis toleri alies proponojn. Nur li mem
havis la kompetentecon, kapablon kaj
rajton fari kian ajn decidon. Do la
demokrateca spirito en EANA forfuĝis.
Fakte, por sekurigi sian decid-rajton pri
kia ajn politiko en EANA, s-ro Connor
eksigis multajn gesamideanojn el EANA
per simpla neakcepto de ties kotiz-pagoj
je la jarkomenco. Do multaj fideluloj
staris ekster la usona movado,
enrigardante tra la fendoj.
Sekve, antaŭ 40 jaroj la elpuŝitoj
kunvenis en St. Louis kaj Madison, Wis-
consin, por fondi la Esperanto-Ligon por
Norda Ameriko, por daŭrigi la nacian
kunlaboron, for de la Connor-influo. Inter
tiuj kiuj helpis gvidi la laboron de la Ligo
en la fruaj jaroj estis: Louis Dormont,
Lewis Maury, Glenn Turner, Ferd
Carlson, Mark Starr, John Lewine, D. E.
Parrish, Chas. Chomette, Roan Orloff,
Frank kaj Bonnie Helmuth, Tom
Goldman, Jos. Leahy, Jos. Scherer, Isaac
Horowitz, Fred A. Hamann, Ralph
Bonesper, Conrad Fisher, Hyman
Ledeen, David Richardson, Geo. Falgier,
Adrian Hughes, Albert C. Runkel, Ray
Pease, Philip Hahn, Oristo-Goldner, J.
Regal, Armin Doneis, E. G. Dodge, kaj
multaj aliaj fideluloj.
Post la fondo de la Ligo, EANA grade
f orvelkis. ELNA ekfloris kaj prosperis en
sia fruktodona grandskala kunlaboro
disvastigi kaj utiligi Esperanton en tre
kontentiga kaj gratulinda maniero. Mi
antaŭdiras brilan estontecon por niaLigo,
fare de nia diligenta kolegaro, kaj de la
novaj adeptoj allogataj enĉiamkreskantaj
nombroj.
Armin F. Doneis Sr,
Bedaurinde mi ne ĉeestis la fondon de
ELNA. Mi bone memoras tiun
malagrablan tempon fare de Connor.
Multaj el nine satis lian—viuzas la vorton
diktatoreco, sed ja estis pli ol diktatoreco,
estis ja tiraneco—li estis la Saddam
Hussein de Esperantujo en Usono.
Komencis esti flustroj pri disiĝo de
EANA, multaj el ni ne Satis liajn farojn.
Mi bone memoras, en la lastaj du
kongresoj de EANA, mi pledis por
unueco, car mi ne ŝatas malamikecon, kaj
mi volis, ke estu unu centra oficejo forta,
al kiu ĉiuj membroj povus turni sin. Sed la
flustroj pri disiĝo daŭris.
La sekvinta okazo estis, ke mi ricevis
anoncon pri la fondo de ELNA, kaj ke la
unua kongreso okazos en Middleton, Wis-
consin, kie loĝis Glenn Turner, tre, tre
afabla kaj sindediĉa esperantisto. La
fondo de ELNA okazis kvazaŭ sekrete.
Nu, mi tuj aliĝis al ELNA.
Nu, post la fondo de ELNA, ni skribis al
la UEA kaj petis membriĝon. La UEA ne
volis havi DU membro-asociojn en la
sama lando. Komence ili hezitis. Sed
ELNA skribis al la UEA informojn pri la
stato de Esperanto en Usono, kaj skribis al
ili pri la veraj kaŭzoj de la disiĝo. Post iom
pli da esploro, la UEA akceptis ELNA-n
kiel membron kaj rifuzis membrecon al
EANA.
Mi devas rakonti al vi pri tio, kion
Connor provis fari al ELNA rilate al nia
dua kongreso en Trenton. Gilbert Nickel
aranĝis, ke la kongreso okazu ĉe la
universitato Princeton. Du semajnojn
antaŭ la kongreso, ĉiuj kongresontoj
ricevis anoncon, ke la kongreso okazos en
hotelo anstataŭe. Kiam ni atingis la
hotelon, dum la unua malferma kunsido,
ni informiĝis, ke Connor skribis al la
prezidanto de Princeton, ke ELNA estas
komunista organizaĵo.
Roan Orloff Stone
Interesas al mi legi viajn rimarkojn pri
la aspekto de la redakta laboro rilate al
EUSA, sed mi devas efii la legantojn, s-
rojn Strumolo kaj Matt Harmon [n-ro
1991(6)—red.], kaj ne respond! kiel vi
afable invitis kaj sendube ankoraŭ
atendas; la vortoj de s-ro Harmon, kies
profesio estas grafikartisto, ne plendas
kontraŭ viaj stilo kaj gustumo en la
kompostado kaj elekto de materialo. Mi
mem estas pensiisto-ĵurnala kompostisto
kaj nun redaktas monatan bultenon; kaj mi
ankaŭ povas kritiki lakompostadan stilon,
sed kiel jam dirite tia persona prefero ne
apartenas al niarealakampo enlarondode
esperantistoj.
La raportoj de Kohrs, Glossop, kaj via
ĉefartikolo meritas nian atenton se ni
esperas posedi fortan movadon. Sed, mia
alloga intereso pri nia lingvo apartenas al
la "tria kruro"; malfeliĉe, mi havas
kapricideojn pri financaj aferoj, ankaŭ pri
propaganda klopodo por subteni reton de
lingvaj apelaciantoj. AUvorte, la kulturaj
aferoj superas ĉion. Sed tio malhelpas la
movadon kiam ajn oni adoptas tian
ekstreman flankon. Pro tio, mi laŭdas la
ELNA-bultenon pro la fakto, ke ĝi
funkcias en aproba maniero por nia nacia
instituto kaj vaste kontribuas al la
internacia kampo. Mi ne povas koncepti,
kiel oni argumentu kontraŭ la celo kaj
agado de la bulteno kaj stabo de ELNA.
Se vi demandas, tamen, pri la persona
esperanto/usa 1992(1)   11
perspektivo de deziro kaj prefero anstataŭ
praktika apliko de klubaj kaj naciaj
interesoj, mi devas diri, ke Lanti [Eugene
Adam, fondinto de Sennacieca Asocio
Tutmonda—red.] meritas nian atenton.
Supozu, ke ni ne havus financ-krizon en la
organizaj aferoj. Do, en tia okazo ni povas
senemfazigi lemadon kaj inform vastigan
rimcdon, kaj adoptos la uzon de la lingvo
kiel ĉcfintero sen la malinda distro de
propaganda deĵoro!
Personoj ekster esperantistaro havas
kredon, ke ni havas fontanon sed
malhavas fonton! Kia eraro! La du bone
verkitaj artikoloj de Reginald Jaderstrom
montras, ke la kulturo Esperanta estas tre
gravakaj havas en si naturan emon superi
ĉiajn artefaritajn kaj kulturajn barilojn.
Mia revo, rial, estas la apero de ELNA
Gazetokiespaĝojmultobliĝasal36paĝoj,
kaj en kiu oni ne povas trovi eĉ unu vorton
en la angla lingvo, escepte en la teknika
senco kiam la diskuto kondukas al
regionaj aferoj kaj lanomoj kaj terminaro
postulas tiajn limigitajn klarigojn. Kaj,
kiam la revoj en la Esperanta rondo ĉesas
esti "unu-mondo", tiam estos agnoskita,
ke ni gajnas venkon en la lingva batalo.
Sed, "venko" ne estas la celo sur tiu
grundo. Esperanto jam atingas nivelon
akirindan, sed malfeliĉe ni devas daŭrigi
la 19a-jarcentan barakton aŭ perdi nian
historian ekziston.
Kiel ĝueble, kiam ni povas legi kaj verki
eseojn pri enlandaj interesoj en Esperanto.
Tiaj regionaj aferoj estas la aktualaj temoj
havantaj universalan mezuron. Ekzem-
ple, historio pri la golf-regiono de San
Francisko. La historio de hispana popolo
en San Francisko kaj la duoninsulo. La
malapero de indianoj en Marin-Kantono.
La rakonto pri la konstruado de la du
golfpontoj. La historio de la montoj de
Tamalpais, Diablo, kaj San Bruno. La
lasta morNiuelo okazis en Daly City. La
vivo kaj epoko de Jack London en la golf a
regiono. La konstruado kaj planado de
Orpordega Parko. La rakonto pri la
Presidio kaj la nuntempa nacia parko
establita de Kongresano Phil Burton.
Estas eblo daŭrigi en tiu ĉi maniero, sed
la emo estas senfina. Realeco diktas al ni
resti pli proksime al ĉiutagaj aferoj, kaj
ŝajnas al mi, ke la redaktoro de EUSA
sekvas prudentan kaj saĝan vojon. Vi ne
meritas kritikon, sed kontraŭe, meritas
nian profundan dankemon por la elstara
ekzemplo de Esperanta aktivado. Bis! S-
ro Redaktoro, Bis!
ElsonB. Snow
[Efektive, mi vidas du eblecojn por
atingi la ELNA-Gazeton, pri kiu vi rev as.
Unue, onipovus eldoniĝin suplemente al
EUSA—eble kvar fojojn en lajaro—kaj
kontraŭ ia suplementa aŭ aldona kotizo
portiuj, kiujninteresas tiarevuo. Alia, kaj
eble pli bona, metodo atingi gin estus,
aperigi gin loke, fare de unuopulo aŭ de
lokagrupo (ĉu taŭgaprojektoporSFERO,
eble?). Unu tia revuo, modesta sed
ambiciajam aperas: Arizona Suno, ĉe s-
ano Edveno Grobe en Arizono;kajlaŭ mia
kompreno, la rezultoj post apero de la
unua numero—pli ol 100 abonoj el 25
landoj—estas kuragigaj.]
[More on the subject of male/female
suffixes.]
Re letter of Diane Gorgen & Craig
Wallace.
I'm all for equal rights, etc., but why
mess up Esperanto? For those who are
touchy, the proposal of the use of -iĉ as a
masculine suffix should suffice, but not be
obligatory.
Keep this up and the heroes of the Wild
West might start complaining about the
female assumption of animals and we
won't have any more cowboys!
Prenda E. Cook
(1) It pleased me to see a woman raising
the question of linguistic sexism in Espe-
ranto. Almost invariably, over the years, it
has been the men who show the most
concern about the subject. At various
times during the courses at San Francisco
State men raise the question. Only then do
the women show some interest in the
question.
My husband Bill and I have tutored
4,905 postal course students during the
past eight years. In all that time, with two
or three exceptions, it has been men who
comment on sexism as relates to the gen-
der problem in Esperanto.
During the public meeting of the Acad-
emy of Esperanto in Warsaw (1987), a
man raised this question. The moderator
turned the question over to the only
woman among the academy panelists—
the famous Marjorie Boulton. She dis-
missed it as a frivolous notion and gave
pretty much the same advice as you did in
your comment after the Gorgen/Wallace
letter:"... anybody... who feels the need
for such a suffic can use it..." You men-
tioned Kamacho's use of "iĉ" in his book
5ur /a linio.
When the great Wm. Auld of Scotland
was teaching the Esperanto courses here
at San Francisco State, one young man
proposed the morpheme "ab". Prof. Auld
discarded it as aibsurda.
Perhaps someone will come up with a
solution that will receive wide accep-
tance. Diane Gorgen is a former postal
student. I am glad to see her interest in this
important matter.
(2) I count only three women in the
Academy. Occasionally someone will
mention this discrepancy. I have written
the editor of Letero de V Akademio de
Esperanto about the need for more women
in the Academy.
In the Apr.-June 1991 Letero, President
Albault suggested procedures for select-
ing candidates for the Academy in the
election year (1992). He wrote "... li
skribas al... li transdonas..." In my letter
I suggested that they avoid sexism in such
sentences by use of the pronoun "tiu",
since the instructions seem to imply that
candidates should be men.
I recommend the use of "tiu" in such
cases by all Esperantists. There is no need
to write li/Si or even ŝli as one wag pro-
posed.
Cathy Schulze
[ At the most recent Northern California
Senkrokodiliga Semajnfmo a sketch was
presented during which, in an interesting
inversion, two Akademianinoj (Ellen
Eddy and Cynthia Libby) were vetting for
membership a Kandidato for the Acad-
emy (Bill Harmon), who continually em-
phasized the need for a male Academician
to provide the organization with the lead-
ership it needed to succeed. The last ques-
tion asked him clarified the important
managerial role that he would be asked to
play in an all-woman Akademio: "Cu vi
povas fan bonan kafon?"\
This is in answer to the letter by Diane
Gorgen and Craig Wallace published in
the newsletter 1991(6).
About 20 years ago someone proposed
"-ab-" as a separate suffix for the mascu-
line to be used in parallel with the femi-
nine "-in-". Some of us saw the value of
this additional suffix, but one powerful
academician squashed it, and us, with one
word: "ab-surd," he said.
If we look at this word in its Esperanto
meaning, we see that he was saying that
HE was deaf to the idea of "-ab-".
The editorial comment following the
letter by Gorgen and Wallace points out
that George Kamaĉo has been using "-iĉ-
" for this purpose, but -iĉ- sounds too
much like the derogatory -aĉ- to suit me.
"Poetino, poetabo" has a better ring.
12   esperanto/usal 992(1)
I would propose that we use -in- and-ab-
only when really needed. If you have
alreadyindicatedtheperson'sgender, you
can unambiguously use "poeto."
The suffix -ab- works better for animals
than calling a bull "virbovo" and a stallion
"virĉevalo." Man-horse? That sounds like
a mythical character. So "bovabo,
ĉevalabo."
We might consider "vir-" and "virin-"
as separate roots, because we don't need
"viro" to mean a person of either sex. We
already have "homo." How many such
words do we have? "Knabo, knabino,
infano," for example. But "kuzabo,
kuzino, kuzo"? Any ideas?
Now, on the subject of using "li" to
mean he or she: this problem is not solved
(at least not elegantly) by repeatedly writ-
ing "li aŭ Ŝi," and the proposed "ŝli" does
not have a pleasant sound, at least to my
ear.
Writing in English I have been using
"ze" and "zer" to mean she/he and "his/
her," "him/her," successfully enough that
some of my correspondents have adopted
it.
So why not "zi" for "Ŝi aŭ li"?
That's easier than trying to use "vi,"
"ni," "tiu," "ili," or "oni" to get around the
problem. Attack it instead with "zi"!
Again, any ideas?
Martha W. Evans
[ The suffix -ab-has also been proposed,
unofficially, for bathroom fixtures (7a-
vabo, necesabo), so I hope that you will
forgive me for being less than enthusiastic
about its possible adoption as a male suf-
fix, -iĉ- is also distantly reminiscent of
another Esperanto root that has nothing to
do with maleness. In such words as
"virbovo" and "virĉevalo," the sources
are obviously not "viro-bovo," "viro-
ĉevalo," but "vira-bovo," "vira-cevalo,"
forms frowned upon by me Plena Analiza
Gramatiko but commonly used in collo-
quial Esperanto C'dikGngro," "novedzo,"
etc.). ]
1991(6) was a good issue. Congratula-
tions.
Tell Diane Gorgen (p. 11) that the femi-
nists have an -INO suffix all to them-
selves, whereas the -O suffix for men has
to be shared with the neutral or neuter
nouns. Therefore, feminists are a privi-
leged group. Do NOT change the "O"
ending, leave it stand for neutral, or neuter
nouns as well as for masculine nouns.
R. Mullins
[The -0 ending says nothing about the
sex of a noun; it simply means that the
word is, in fact, a noun. Where physical
gender can or should be determined, it is
currently indicated by the presence or
absence of -IN. A masculizing suffix,
although not (in my opinion) necessary,
would also not damage Esperan to's struc-
ture, since it would simply be replacing
the currently-used null suffix. ]
ĉu vi supozas, ke Gorgen (ELNA-ano)
kaj Wallace planas forigi la gramatikajn
seksojn de la etnaj lingvoj?
Ili devus legi la verkojn de Zamenhof,
precipe pri la reformistoj de tiu tempo.
Conrad Fisher
Responde al Mike Donohoo, mi dubas
ĉu oni ĉefe bezonas plian perkomputilan
kurson, aŭ ĉu la plej bona uzo de
komputiloj estas perkomputila komun-
ikado, tra la intemaciaj retoj kiel Internet
kaj Bitnet, kaj ĉe la esperanta forumo de
CompuServe. Multaj homoj lernas la
lingvon, sed forlasas gin car ili ne povas
fan ion per ĝi.
Kaj, mi petegas, ne uzu fuŝaĵon kiel
"softoj" se vi deziras helpon de
komputillertuloj! Tian aĉaĵon oni lasu al
lapoetoj.
Pierre Jelenc
Daŭrlgo de paĝo 4
TEXAS
La esperantistoj de nord-orienta Teksaso
kuniĝis la 15 an de decembro ĉe la hejmo de
s-ino Roan Orloff Stone por festi la
naskiĝtagon de d-ro Zamenhof. Ĉeestis
pluraj esperantistoj el tiu regiono kaj ankaŭ
du neesperantistoj, kiuj legis pri la afero en
la Texarkana Gazette. Post bongusta lunĉo,
oni aŭdis la sonbendigitan prelegon de d-ro
Mario Pei ĉe la universitato Brigham
Young en Provo, UT, pri Esperanto. Oni
ankaŭ aŭskultis kelkajn kantojn de la
sonbendo Jen Nia Mondo. (raportis Roan
O. Stone)
Rezulte de konsiliĝo, s-ino Candice
Bowers provos enkonduki Esperanto-
kurson ĉe la komunuma kolegio en
Longview. Estos kurso por plenkreskuloj,
sen poentoj. Se iuj havas ideojn.kiel allogi
partoprenantojn, bonvolu infortni ĉe la
ĉiposta adreso. (raportis Roan O. Stone)
Roan O. Stone, Rt. 1 Box 46C, Hallsville
TX 75650
LANGUAGE IN THE NEWS
[Doesn't almost everybody in Nigeria
speak English? Well... speaking charita-
bly... maybe, sort of...]
Nigeria's new Minister of Education,
Professor Fafunwa, is moving Nigerian
students away from an education domi-
nated by English. Nigeria was a British
colony, and English has been Nigeria's
official language. But it is hardly
anyone's first language there, since the
people speak a variety of African tongues.
For example, at Fafunwa's behest,
nearly 100,000 elementary school stu-
dents in Oyo, one of Nigeria's states, are
being taught mostly in Yoruba, one of the
country's three major languages. Many
English school textbooks are now being
translated into the major languages:
Hausa, Igbo, Yoruba, Nupe, Ijaw, etc.
[From the Chicago Tribune, May 24,
1991; reported in Saluton, September,
1991.]
[500 years after Columbus ran into the
Caribbean on his way to China...]
Jamaica, another former British
colony, is debating whether to teach the
local dialect (patois) of English in
schools. This is an English-speaking
country, but the patois is considerably
different than standard English.
[From the World Press Review, June,
1991; reported in Saluton, September,
1991.]
[Venceremosf]
A federal judge has ruled that a South
San Francisco meat processing plant's
"English-only" rule for production work-
ers [see EUSA 1991(4)] discriminates
illegally on the basis of national origin.
U.S. District Judge Robert Schnacke
said Friday he would issue an order for-
bidding continued enforcement of the
rule, which has been in effect for the last
year at Spun Steak Co. About half the
company's workers speak Spanish. En-
glish is not a requirement for being hired.
The judge rejected the company's ar-
guments that the policy was justified for
reasons of safety and productivity.
"There are theoretically cases where
there could be a business justification,"
said [lawyer Christopher] Ho. "But an
employer has to meet a pretty high burden
to show there's a neutral, business-related
reason for the rule."
[From the San Francisco Examiner,
October 5,1991.]
esperanto/usa 1992(1)   13
Dorval, Deck: Urd Hadda murdita!
Antverpeno: Flandra Esperanto-Ligo,
1990. Serio "Stafeto" #13.199 p. ISBN
90-71205-37-1. Ĉe ELNA: Kodo
URD001, Prezo $15.95 (nemembroj) /
$15.15 (membroj)
En la genro de klasikaj detektiv-
romanoj troviĝas ŝatata subĝenro, kiu
nomiĝas la "mistero de ŝlosita ĉambro".
Jen ekzemplo de la funkciado de tia
genro. Ekzistasdomo,kunkradoj surĉiuj
fenestroj kaj seruroj sur ĉiuj pordoj. La
domon cetere gardas komputilestrata
alarmsistemo sufiĉe laŭta por veki tutan
kvartalon, kun propra interna energi-
centralo, tial, ke oni ne povu malŝalti ĝin
de ekstere. Unu vesperon la dom-
posedanto invitas pasigi la nokton siajn
tri amikojn. Li Ŝaltas la alarmsistemon,
kaj la gastoj enlitiĝas. Kiam ill matene
ellitiĝas, la alarmsistemo ankoraŭ bone
funkcias, la domo restas entute sekura...
kaj la dommastro kuŝas sur la tapiŝo de
sia studejo, mortigite de peza objekto en
la mano de iu nekonata murdinto!
Tian problemon frontas ĉefinspektoro
Ksavero Kant en ĉiu tiu lasta, kaj eble
fina, romano en la serio, kiu komenciĝis
per JaRto vetwas for... kaj veturigasla
morton!, kaj kiu lingve iom devojiĝis kaj
misfamiĝis per Kazinski venis tro
malfrue! kaj Nigra magio. La nuna Kant,
malpli junaol tiu en Nigra Magio (en kiu
li konatiĝis kun la bela filino de
enketjuĝisto Sol—kun kiu li poste ne
edzigis!), kune kun sia fervora subulo
Oktavo Dutri, kun kiu li ofte parolas
Esperantlingve, devas decidi, kiu el la tri
suspektatoj ja fans la murdon; aŭ, car
evidente ja temas pri tia "mistero de
Ŝlosita ĉambro," ĉu iu el ili kulpas. Pri la
solvo mi rajtas diri nenion pli.
La romano ne estas lingve eksper-
imenta, kiel la du mezaj romanoj en la
serio, sed facile legebla; kvankam
ekzistas pluraj neoftaj radikoj, la fiaskaj
partikloj, kiuj tiom makulis Kazinskikaj,
iom malpli, Magion, tamen tute mankas.
Mi legis la tutan libron en unu
legperiodo, kaj trovis ĝin ne nur legebla,
sed eĉ nedemetebla.
Lakovrilabildo evidente tute nerilatas
al la enhavo de detektiv-romano, sed la
legonto povas supozi, ke FEL havis ian
kialonporuziĝin...
Don Harlow
Tiŝljar, Zlatko: Frekvencmoifemaro
deparolata Esperanto. Zagreb: IKS. 41
p. Broŝurita. Ĉe ELNA: Kodo
FRE001, Prezo $3.50 (nemembroj)/
$3 JO (membroj)
La ilaro por la Zagreba Metodo de
Esperanto riĉiĝis per nova volumeto,
aperinta antaŭnelonge (mankas indiko
pri la aperdato). La jam fama Zlatko
TiŜljar kompilis Frekvencmorfemaron
deparolata Esperanto—utila ilo por tiuj,
kiuj instruas aŭ lernas laŭ la supre
menciita metodo. Mi kuraĝus aserti, ke
tia libro utilas ankaŭ por tiuj, kiuj sole
lernas Esperanton, kaj fakte, por ĉiuj
instruistoj (antoj) de Esperanto.
El korpuso de 24 280 vortoj (konsist-
antaj el 41 456 morfemoj), la aŭtoro
kompilis liston de 1 343 morfemoj, kiuj
formas la enhavon de la prezentata
laboraĵo.
Post la enkonduka parto (ne tre facile
komprenebla por nefakulo), sekvas la
listo de morfemoj, aranĝitaj lau ties
ofteco. En la tri kolumnoj de tiu ĉi parto,
troviĝas (orde): la ordnumero, la
frekvenco kaj la morfemo mem. Fine de
la 41-paĝa libreto troviĝas la listo de la
samaj morfemoj, alfabete ordigitaj. En ĉi
tiu parto, ni havas denove ordnumeron, la
morfemon, kaj ties ordnumeron el la
unua parto.
Utila verko! Bedaŭrinde, ĝia tefinika
aspekto estas tute sub la nivelo atendita.
Unue, pro la fakto ke la uzita tajpilo (aŭ
printilo) ne posedis la necesajn
supersignojn, oni ilin metis pli poste
permane. Tio donas malallogan
aspekton. Ankaŭ la paĝaranĝo estas tute
fuŝa, kaj tio povas krei eĉ konfuzojn (p.
27).
Ni esperu, ke la sekvonta eldono,
cetere pli kompleta, aspektos pli inde.
Ionel Onet
Austin, Manjo: Insulo de revoj. Pisa:
Edistudio, 1989. 95 p. ISBN 88-7036-
038-X. Ĉe ELNA: Kodo INS003, prezo
$16.75 (nemembroj) / $15.90
(membroj)
En unu ĉambro de nia hejmo troviĝas
tuta stako de libroj kun la marko "Harle-
quin", ĉiun jaron mi dum unu tago
eksuferas sopiradon por tiuj libroj kaj
legas ses aŭ ok el ili en la daŭro de kelkaj
horoj. Post tio, mi estas sata por ankoraŭ
unujaro.
Insulo de revoj iom similas al Harle-
quin-libro...sed ne tute, kiel mi klarigos
poste. En 95 paĝoj ni sekvas la t.n.
aventurojn de Teresa, angla dom-
mastrino kiu, provizore forlasinte sian
familion por ferii sole, flugas al amikino
en Italio. Tie ŝi konatiĝas kun la juna kaj
alloga Renato, inĝeniero kiu jus revenis
al sia hejmurbo por ferio, kun kiu ŝi
pasigas multajn paĝojn sur la plago, kaj
poste sur la lito (mi preskaŭ skribis: sub la
litkovriloj, sed temas pri somero en
Italio...). Post entuziasma kaj pasia
amafero, Renato reiras al sia laboro kaj
Teresa reflugas al Anglio, kie ŝi, kun la
edzokaj gefiloj, vivos feliĉe kaj porĉiam.
La ĉefa diferenco inter ĉi tiu libro kaj
miaj arlekenajoj estas, ke en la
arlekenajoj troviĝas ia luktado inter la
heroino kaj ŝiaj ĉirkaŭaĵoj. Ĝenerale la
heroo estas, se aminda, almenaŭ
neŝatebla. Ofte li havas fratinon
(onklinon, patrinon, eksedzinon), kiu
sufiĉe frue profetas por si la estontan
geedziĝon, kaj batalas por malhelpi don.
En Insulo de revoj, la heroo estas ankai)
ŝatinda (aŭ li estus ŝatinda, se li efektive
havus distingeblan personecon), kaj ĉiuj
parencoj, precipe la inaj, entuziasme
kunpuŝas la du. La sola lukto estas tiu
inter la heroino kaj ŝiaj anglaj moroj; kaj
tiun lukton ŝi reduktas al la sama nivelo
kiel la decido, kiun naĝkostumon porti
por tiu mateno.
Se paroli pozitive: la lingvaĵo estas
facila, kaj la libro estas dividita inter 15
mallongaj ĉapitroj. Mi povas rekomendi
ĝin al progresantaj studentoj, kiuj deziras
legi ion sufiĉe facilan kaj leĝeran, kiu ne
jukos la inteligentecon.
Don Harlow
14   esperanto/usal 992(1)
PQMBS
Nolo: Nomojn kaj adresojn ni prezentas
dikliteraj; familiaj kaj urbaj nomoj estas
MAJUSKLAJ. Komojn ni uzas por montri
ŝanĝon inter linioj en adreso.
ĈEĤOSLOVAKIO
F-ino Marie HAJNA,  Sidliste 571,
POCATKY 39464, okr. Pelhrimov. 16-
jara studentino de sanzorga mezlemejo,
interesiĝas pri muziko, filmoj, manieroj de
usona vivo, kutimoj, kulturo, historio,
kolektas poŝtmarkojn, bildkaitojn,
talismanojn.
Milan KRAKORA, 332 02 STARY
PLZENEC 543. 32-jara viro, kolektas
fotojn kun subskriboj de geaktoroj,
gekantistoj kaj grupoj, preferas korespondi
kun geesperantistoj en kaliforniaj
metropoloj.
KAMPUĈIO
CHEAM PHEA, #9E Street 278 krom 38,
Sangkat Bung keng kang I, Khan cham
kar morn, PHNOM PENH. 17-jara
lernanto.
BIN CHAN NA, No. 221 str. Tou Samut,
kr. 59 Sang Kai, TONLE BAS. 18-jara
lernantino.
KUBO
Gilberto RIBALTA Olivera, Ave. 307
#16807 % 168 y 170, Rpta Lutgardita
Boyeros, C. HABANA. 19-jara studento
de elektroniko, interesiĝas pri lingvoj,
sporto kaj muziko, ankaŭ angle.
Carlos E. HERNANDEZ Montes de Oca,
Calle: 121 #27408 et 274 y 276, CP 40100
MATANZAS. 30-jarainĝeniero, pri sociaj
problemoj, literaturo, scienco, popolaj
kutimoj, diversaj temoj.
LITOVIO
Vidas LIUBENAS, P.O. Box 12, 234500
KARZLU RUDA. 49-jara fraŭlo, ŝatas
vojaĝojn, volas interŝanĝi poŝtmarkojn kaj
bildkartojn.
RUSIO
NEĈAEV Ruslan, 603024 NIĴNIJ
NOVGOROD, str.Genkinoj 102-32.15-
jara lernanto,kun gejunuloj, kolektas
poŝtmarkojn, bildkartojn kaj kovertojn,
ankaŭ angle.
Vladislav ANISIMOV, 399340 USMAN,
Lipeckaja obl., str. Lenina d. 81 kv. 30.
16-jara viro, interesiĝas pri la radiotekniko
kaj bala dancado, kolektas monerojn,
poŝtmarkojn (floroj kaj lumturoj).
Elena DJAĈKOVA, 119146 MOSKVA,
Komsomolskoj pr. d. 31 kv. 11. 35-jara
kinmefianikistino, ŝatas legi historiajn,
fantaziajn, detektivajn librojn, interesiĝas
pri vivmanieroj en aliaj landoj.
Amikeco trans limoj
TANZANIO
M.A. MAGALLADY, P.O. Box 751,
KIGOMA. 35-jara fraŭlo, interesiĝas pri
vojaĝado, muziko, filmo, sporto (futbalo).
UKRAINIO
Kolja PUDA, per Proreznoj 4/16, 245110
SHOSTKA, Sumska obl. Interesiĝas pri
vojaĝoj, kolektadoj, korespondadoj, ktp.
Juri KORSUN, p.Box-7, 245110
SHOSTKA-7, Sumska obl.. Interesiĝas
pri vojaĝoj, kolektadoj, korespondadoj,
ktp.
UZBEKIO
LEBEDEV Sergej Jureviĉ, Bobur str. 67-
10-13, 700090 TAŜKENT. 35-jara
aviadinĝeniero, interesiĝas pri praktika kaj
socia psikologio, interkomunikado,
praktikaj metodoj plibonigi intelektan kaj
informan agadon, sanigaj metodoj.
SOLZBACHER
William A. Solzbacher, 84, a retired offi-
cial of the Voice of America and a past presi-
dent of the Esperanto Association of North
America, died on Dec. 27,1991, at the home
of a daughter in Waianae, Hawaii after a series
of strokes.
Dr. Solzbacher was born in Hannes, Ger-
many. He graduated from the University of
Cologne, where he received a doctorate in
political science and economics. He lived in
Luxembourg and Belgium before coming to
the United States in 1941 and settling in the
New York area. He was an editor of the
Catholic Intercontinental Press and taught at
the College of Mount St. Vincent before joing
the VOA. He joined the VOAin 1953,accom-
panied it to Washington when it was trans-
ferred there in the mid-1950's, and was an
assistant policy officer in the program
manager's office when he retired in 1977. He
continued to live in the Washington, DC, area
until 1989, when he moved to Hawaii.
As a young man in Europe, Dr. Solzbacher
was a journalist and activist in Catholic peace
movements. He was also an Esperantist,
former president of the Esperanto Associa-
tion of North America, co-author of Espe-
ranto: The World Interlanguage, and a mem-
ber of the Academy of Esperanto. Dr.
Solzbacher was responsible for the series of
Esperanto broadcasts from Voice of America
in 1960 and 1961.
(Modified from the Washington Post, Dec.
31,1991)
Daŭrigo de paĝo 1
efit greatly from the courses. In many
cases, the education that they receive at
SFSU will be more respected than it is in
the US, and their societies will be more
interested and open to the idea and ideals
of Esperanto. Few Americans have the
time to take on a new project, even when
they become intrigued with Esperanto. In
contrast, Latin American society still af-
fords more time and offers greater sup-
port to the pursuit of philosophical ideas.
Latin America is more aware of the lan-
guage problem, so the Esperanto move-
ment has greater potential for rapid
growth. A few key people can have a big
impact
For these reasons, I believe the time is
ripe to increase our educational outreach
to the rest of North America. I deeply
support Cathy Schulze's proposal for the
creation of a special scholarship fund for
Latin American students to study Espe-
ranto at our SFSU program. Dori
Wheeler, one of our most active mem-
bers, who has supported and attended our
SFSU program every year since the be-
ginning, has located two outstanding stu-
dents from Costa Rica. She highly rec-
ommends them as committed esper-
antists who yearn to perfect their lan-
guage knowledge, and as students of lin-
guistics, who will later be in a very favor-
able position to leach and promote Espe-
ranto when they become professors.
This is a special opportunity, which
warrants your special gift. Most Ameri-
cans are poor in free time. We cannot
donate weeks, or even many days to the
Esperanto cause that we believe in so
deeply. Yet most of us, although we are
not wealthy, have the discretion to spend
$25-$100foragood cause. Here isagood
cause: the support of a few outstanding
Latin American students who have the
time, butnot all of the necessary finances
to come to SFSU, and return to their
countries to become the seeds of their
burgeoning movements. Now is an ex-
cellent time to support the growth of
Esperanto in North America in a way
which may, in the coming years,
strengthen the movements of all Western
Hemisphere countries and lead to Espe-
ranto contacts and congresses without
the need to cross an ocean.
esperanto/usa 1992(1)   15
VOJAĜU ESPERANTE EN 1992
Esperanto-Kursoj ĉe SFSU
June 29-July 17
"The Best in the World"
ELNA Convention
July 17-23
Berkeley, California
The kongresejo is the University of Califor-
nia, Berkeley—one of the most interesting
and beautiful campuses in the U.S. There is
plenty to see on the east side of the bay:
Oakland's Museum is the best of its kind in
the country; the university museums are
great; and touring this part of the world is a
treat.
The price is right, the location attractive, and
local Esperantists are eager to host
samideanoj from around the world.
The aliĝilo for the ELNA Convention and
a detailed brochure about the UK in
Vienna are included in the mailing of this
sditioh of Esperanto U.S.A.
Universala Kongreso de Esperanto
July 25-August 1
Vienna, Aŭstrio
The 77th UK takes place in a time of great and
fundamental change in all of central Europe,
and due to Vienna's central location, will
attract a great many Esperantists from that
area. For a number of reasons UEA had to
change the original plan naming Prague; but
you can visit Prague after the UK.
Vienna is a cosmopolitan, sparkling city yet
small enough to be knowable and easy to get
around in. The Kongresejo will be at UNO
City, the home of the United Nations in
Vienna, just across the Danube from the old
city. It is one of the most modern and beauti-
fully-equipped convention centers in the
world.
Post-kongresa Ekskurso
August 1-10
Hungary & Czechoslovakia
Visit beautiful Bratislava, Budapest, Tatra
Mountain area, Tabor and PRAGUE. A great
trip visiting Esperantists along the way.
5a Pacifika Konferenco
August 17-22
Qingdao, Ĉinio
Qingdao is a center of Esperanto activity, and
the preparations for a cultural feast are near
completion. The price will be right! A number
of pre-and post-congress excursions will be
offered, including a cruise on the Yangtze
River and a trip to exotic Tibet.
A shared double in The Huanghai Hotel (the
kongresejo), all meals and excursions during
the conference (6 days, 5 nights) is only $473.
The costs of the pre- and post-conference
excurses are not yet fixed. Airfare to and from
Qingdao from the West Coast is approxi-
mately $1400, slightly higher from the East
Coast
The Unua Bulteno for Qingdao was sent di-
rectly to subscribers to El Popola ĉinio and a
Dua Bulteno with final prices will be sent to
all who have signed up. Esperanto
VojaĝServo is the official peranto for the
Pacifika Konferenco, and we will do all we
can to help you if you would like to go.
It will be difficult to choose between Vienna
and Qingdao—but you should seriously con-
sider taking part in one or the other if at all
possible.
Esperanto Vojaĝ-Servo
6104 LaSalle Avenue
Oakland CA 94611
(510) 339-2001
ELNA
President: AngelaHarlow(1993), P.O. Box 551,
Pinole, CA 94564, tel. (510) 222-0187
Vice President: Dr. Grant Goodall (1993)
Secretary: Virginia Stewart (1992)
Treasurer: John B. Massey (1994)
Other Board Members: Prenda Cook (1992),
Frank Helmnth (1992), Dr. Jonathan Pool
(1992), Dr. E. James Lieberman (1993), Sherry
Wells (1993), David Wolff (1993), William R.
Harmon (1994), William H. Schulze (1994),
MarkC. Stephens (1994)
Commissioners: Don Coleman (Local Clubs),
John Dale (Legislative Affairs), Jim Deer (Tape
Service), Lucy Harmon (Travel Affairs), Wil-
liam R. Harmon (Central Office), Dorothy Hol-
land-Kaupp (Correspondence Courses), R. Kent
Jones (Science & Technology), Dr. Julius
Manson (United Nations), John. B. Massey
(Wills and Gifting), John B. Massey, William H.
Schulze and Sidney V. Steinberg (Kapitala
Fondusa Komitato), John Mathews (Service
Clubs), Catherine Schulze (Postal Course)
Director, Central Office: Mike Donohoo
Vice-Director, Central Office: Ionel Onet
ELNA Archivist: Ionel Onet
Any member wishing to assist in the work of any
of the above named commissions or committees
should communicate with the member(s)
shown.
ELNA Dues for 1992	
Regular	$30
Family	$45
Youth (under 27)	$15
Limited income	$15
Sustaining	$60
Life	$600
ELNA is a non-profit organization functioning
under IRS paragraph 501 (c)3. Donations are lax-
deductible.
A separate supporting category, "Friend of Espe-
ranto," has been established. A Friend of Espe-
ranto pays $ 10 per year.
Libraries and other institutions can subscribe to
Esperanto U.SA. at the special rate of $15 per
year.
UEA dues 1992
Member-Guidebook only(MG) $ 8.00
Member-Yearbook only (MJ) $ 18.00
Member-Subscriber (MA)           $45.00
Societo Zamenhof (additional) $90.00
Subscription only to Esperanto $27.00
Subscription only to Kontakto $ 14.00
Life Membership in UEA        $1125.00
Send payments for UEA memberships or sub-
scriptions to ELNA, Box 1129, El Cerrito, CA
94530. Make all checks payable to ELNA.
MOVING? DON'T LEAVE ESPERANTO
BEHIND! If you have moved recently or are
planning to move in the near future, don't forget
to sent a change-of-address card to the ELNA
Central Office, Box 1129, El Cerrito CA 94530.
This will assure your continued receipt of the
Newsletter and other information. If you don't
have a stamp handy, give the CO a call at (510)
653-0998. Thanks!_____________________
DEADLINE FOR MATERIAL FOR ISSUE
1992(3) of Esperanto U.S.A. is April 25,1992
ELNA Newsletter
Volume 28, No. 1
ISSN 1056-0297
Esperanto League for North America, Inc.
P.O. Box 1129, El Cerrito, CA 94530
Telephone: (510) 653-0998
Editor: Don Harlow
16   esperanto/usal 992(1)