IINCETON UNIVERSITY I
j.—i ■', - ii
PK
MAR., 1922
OFFICIAL ORGAN
TtE Esperanto Association
North America
"^SK^rrTr^^A^c■' '-
V
Digitized by VjOOQIC
AMERIKA ESPERANTISTQ
OFFICIAL ORGAN a/
The Esperanto Association of North America, Inc.
a propaganda organisation for the furtherance of the study and use of the
International Auxiliary Language, Esperanto.
Yearly Memberships: Regular $1.00: Contributing 03.00: Sustaining $10.00; Life Members $100.
CO-EDITOKS;   NORMAN   W.   FROST_________H. M. SCOTT________MRS. I. M. HORN
CLUB DIRECTORY
This department Is conducted solely for
the benefit of our organised groups through-
out the country. It furnishes a means of
keeping In close touch with the work in other
cities, for the exchange of ideas and helpful
suggestions, and for the formation of valuable
friendships in a united field of endeavor. ____
BERKELEY, CALIF.
Berkeleva Ksperanta Rondo.—Vinton Smith,
Secy., 586 Lake Park Ave., Oakland, Calif.
OAKLAND, CALIF.
Oakland   Esperanta-Rondo;   L.   D.   Stockton,
Secretary, 420 15th St.
SAN FRANCISCO, CALIF.
San Francisco Esperanto Rondo; meets second
Monday eve., 414 Mason St, Santa Clara
Hall.
Esperanto Association of California, Inc., meets
first   Tuesday  evenings,   Room   121   Chronicle
Bldg., San Francisco. M. D. Van Sloun, Sec'y,
946  Central Ave.
MONTREAL, CANADA.
Montreal   Esperanto   Association   meets   each
Monday  evening at   8.00   P.   M.   in  Room   12,
The  Tooke  Bldg.,   Sec,  Miss   E.  Strachan.
Esperanto   meetings   every   Saturday  evening
at   8   P.   M.   at   20   Selkirk   Ave.     ALL  are
welcome.
TORONTO,   CANADA.
The Toronto Esperanto Club meets every Sat-
urday   at   7.   P.   M.   at   the   Friends'   Meeting
House,   cor.  Maitland   &   Tarvis  Sts.   .Sec.B.
M.  Gundy,  173 Spadina Road.
WASHINGTON. D. C.
La Kabea Esperanto Klubo meets every Wed-
nesday, at 8.30 P. M.. at the Thomson School,
Xllth and L Sts., N. W. Sin turnu al B.
P. M.. 1918 Sunderland Place.
Kolumbia Esperanto Asocio. Public meeting
third Wednesday of each month, 8.30 P. M.,
Xllth and L Sts., N. W. Free class at 7.30
P. M. every Wednesday, same address.
CHICAGO  ILLS.
La Gradata Esperanto-Societo, Dvorak Park.
Jaroslav Sobehrad, Sec'y, 5625 23rd Rd., Cic-
ero, 111.
La Esp. Oficejo.   1669 Blue Island Ave.
Kunvenas 2an kaj  4an sab. ciumonate.        19
ROCKFORD, ILLS.    '
Scandinavian       Esperanto       Institute,       1217
Seventh  Ave.
BOSTON,   MASS.
Boston Esp. Soc, 507 Pierce Bldg.. Copley Sq.
Meets  Tues.,  7  P.M.     M.   Marootian, Sec.
WORCESTER. MASS.
Worcester County Esperanto Society.
Business   Institute,   every   Friday,   8.00   P.M.
PORTLAND, ME.
Portland   Esperanto   Society,
Mrs. E. C. Flint. Sec, 16 Sherman St.
Groups are listed for 12 issues of the maga-
xine, at a cost of only 25 cents for the two-
line insertion.. Extra lines are 10 cents each
additional. The heading,—name of city or
town—is inserted free. This matter warrants
the immediate attention of every club secre-
tary.                                 Group Charter—11.00.
DETROIT, MICH.
Detroit Esperanto Office, 607 Breitmeyer
Bldg., open daily. Library at disposal of
everybody daily, 7 A.M-9P.M.. except Tues.
and Fri. Classes meet Tues. and Fri., A10
P.M.
La Pols Esperanto Asocio. 1507 E. Canfield
Ave.     B.   Lendo.  Sek. 3596—29th St.
HEBRON.  NEBRASKA.
La  Hebrona Grupo kunvenas chin  fafidon 8
P.M., 660 Olive Ave., kaj clun Dimsncon 10
A.M., 500 Olive Ave.   Roland Jeffery,  Pree.
Harry Hogrefe,  Vice-Pree
HOBOKEN. N. J.
"I.O.O.F. Esperanto Club No. 1 of Greater
N.Y." meets every Tuesday at 8.30 P.M. in
61 First St., 3rd Floor West. All welcome.
Free. Mrs. M. O. Hsu gland; Sec'y Wm.
Preusse: Instructor, A. Mendelson. Address
all communications to the secretary at above
address.
NEW YORK CITY. N.  Y.
The New York Esperanto Society, Miss L.
F. Stoeppler, Sec, 105 West 94th St. The
Barĉo, or Esperanto Supper, is held on the
fourth Sunday of each month 6.45 P. M. at
Hotel  Endicott,  81st St. and Columbus Av.
La dimanca kunveno, al klu ciu) estas bon-
venaj, okazas je la trie noro, posttaernexe.
ĉiun dimsnĉon, ĉe la lofiejo de S-ro Joseph
Silbernik, 229 East 18th St., Manhattan.
CLEVELAND.   OHIO.
La  Zamenhofa  Klubo;
3406 Meyer Ave
S.   Kosminski,   Set,
ERIE. PA.
La Pola Studenta Societo, Prof. E. Bobrowski,
ing , St. John Kanty College eldonas ya-jaran
j'urnalon, "La Studento," jara abono $1.00.
PHILADELPHIA, PA.
Phila. Esp. Soc.   Headquarters 133 N. 13th St
Rondeto     de     Litovaj     EsperantistoJ,     2833
Livingston St.
Esperanta  stelo de  Polujo..   Sekr.,   8.   Zysk.
Kunvenas mardon vespere inter 8-10 h.,  307
N. York Ave.                                                   18
PITTSBURGH. PA.
Esperanto Sec, Academy of Science and Art
J.  D. Hailman, Sec, 310 S. Lang Ave    Fri-
days. 8 P. M.
MILWAUKEE. WISC.
Hesperus  Esperantists.   S-ino  B.   H.   Kerner,
Sek.. 629 Summit Av., 3d Tuesdays, 8 P.M. 19
Digitized by
Google
Amerika Esperantisto
American Esperantist
CAMBRIDGE 38, MASS.
Subscriptions, etc. to Boston Office, redakcia adreso, 12 Ash St. PL, Cambridge 38, Mass.
Entered as second-class matter May 15, 1913, at the Postoffice at
West Newton Station, Boston, Mass., under the Act of March 3, 1879.
One Dollar a Year.                                              Single Number 10 Cents.
Po   Dudek   Respond-Kuponoj  aŭ   Du Spesmiloj   (Oraj) Jare.
Every article in this magazine  (unless expressly excepted)   may  be  translated  or  re-
printed without further permission.
Published Monthly by
THE ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA
The Esperanto Office, Pierce Bldg., Copley Sq., Boston, Mass., Usono.
Vol. 29.                                        March,  1922                                           No. >$v
ESPERANTO MAGAZINE NUMBER
(See list on Pages 8 and 9.)
LA ESPERANTO GAZETARO
Ni sendas ekzemplerojn de A. E. al ĉiu ekzistanta Esperanta
gazeto, konata al ni; po du se ni ne dubas pri la aktuala ekzisto kaj
escepte kazojn kie la gazeto neabonebla kompreneble ne volus inter-
ŝanĝi po du. Bonvolu noti nian novan adreson por ĉiu interŝanĝo,
reklamaĵo, aŭ recenzaĵo;(por abonoj nur, E.A.N.A., 507 Pierce Bldg.,
Boston 17, Mass.). Iu gazeto ĉi-sube neregistrita aŭ erare registrita,
bonvolu sendi al ni ekzempleron kun praviga sciigo.
E. Triumfonta deklamas kontraŭ la nuna gazetfondfebro, tamen
ne tute juste, ŝajnas al ni. Vere, plia gazeto estas ofte malhelpo al
la estantaj, tamen oni devas distingi. Por ĉiu lingvo bezonas unu
gazeton propagandan kaj informan; certe alinacia gazeto ne kon-
sentus presadi la detalajn sciigojn kaj programojn de naciaj societoj.
Tia gazeto informa-propaganda estu taŭga al sia tasko nacia; ĝi
prezentu la Esperantan kulturon al siaj enlandanoj, kaj la nacian kul-
The address of Amerika Esperantisto is changed with this num-
ber to (12 Ash St. PI.,) Cambridge 38, Mass. Please direct all news
matter and other magazine content or correspondence thereon to this
address. Subscriptions, payments, and matters concerning the E. A.
N. A., including the purchase of books and requests for information
are handled by the Esperanto Office, 507 Pierce Bldg., Boston 17,
which alone is responsible therefor.
Digitized by
Google
2                             AMERIKA ESPERANTISTO
turon al fremdujo. Kaj se la enlanda abonantaro ne sufiĉas por profite
presita revuo, oni almenaŭ eldonu manskribitan, hektografitan aŭ mi-
meografitan gazeton. Ce ni, oni pli alte taksas manskribitan kaj
ilustritan hektografaĵon ol mezebonan presaĵon. Ankaŭ rondiranta
"gazeto" unuekzemplera de kelkaj verkistoj-legantoj estas valora ler-
nigilo de Esperanto, kvankam ne gazeto; ni ne mallaŭdu ĝin. Se oni
deziras obligi ĝin kaj dissendi por ebla interŝanĝo, tio ne estas mal-
aprobinda, ne simpatiaj redaktoroj ne interŝanĝu.
Por apartaj fakoj ni bezonegas apartajn tute en Esperanto gaz-
etojn, sed tiuj konservu sian oficon, ne surpaŝu la oficon de aliaj.
Ekzemple, Esperanto Triumfonta mem, nia multe ŝatata ĉiusemajna
gazeto, lastatempe iom forlasis sian oficon de novaj-portanto kaj eel-
is per ilustritaj artikoloj imiti belaspektan revuon. Tio ne taŭgas,
la kliŝojne ŝajnas bele kaj la altigita abono estas tro grava elspezo
por multaj. Ni multe preferus la antikvan E. T. je $2.00 ol la aktuala
por $3.00. Kontraŭe Esperanto (U. E. A.) sur belaspekta papero
povas, anstataŭ lingvajn diskutojn kaj disajn novajetojn, doni bild-
ojn kaj nur majstre resumi la novajojn gravajn. Ciu al sia tasko!
Pro kio konkurenci? metodo de la ĝis-nuna, sed ne de la esperata
mondo. Ni rememoru ke ĉiu Esperanto gazeto, eĉ se ĝi ne valoras
la abonon, uzas Esperanton kaj permesas al siaj legantoj uzi ĝin.
Ni deziras, kiel Amerikanoj, forte plendi kontraŭ le tendencon
postuli de ni pli grandan abonpagon. Estas ja vere ke Ameriko enten-
as multe da dolaroj, kaj ke laboristo enspezas kaj elspezas plimulte
da oraj diskoj por sia manĝaĵo, loĝejo, ktp. Estas ankaŭ vere ke la
neriĉa popolamaso povas malfacile elŝpari monon por abono al ekster-
landaj gazetoj, car Usono estas jam plenega kun bonegaj malmulte-
kostaj gazetoj anglalingvaj. Kiel, do oni esperas disvastigi ĉi-tie
Esperanto gazetojn kaj Esperanto'n. La nia Nord-Amerika asocio,
E.A.N.A., havas eble du centojn da kotizantoj; la enlandanaro havas
malmulte da uzo aŭ tempo por Esperanto; malmulte da simpatio por
malŝparo de mono. Certe oni malsimpatias evidentan emon pun-
pagigi la Amerikanojn pro la riĉeco de iliaj maloftaj milionuloj. Cu
oni efektive deziras forteni Esperanto gazetojn de la Amerikanoj ? Cu
oni opinias ke poveble troviĝas malpatriotoj kiuj volonte subtenos
klarvideblan maljustan distingon? Oni diras ke la kurzo estas nur
fiktiva. Eble, sed nia kurzo estas ekonomia fakto kiu donos tiom da
paperaj promesoj de unu nacio por tiom de alia. Se vi ricevas nete
la abonmonon en via nacia valuto, la ora valoro de vialandaj paper-
promesoj estas afero de politika opinio, ne de rajto. Se mi povus aboni
gazeton por proksimume ĝia enlanda abonprezo pli la poŝtaj elspezoj,
mi ricevus justecon; se ne, mi ne volonte abonus, kaj mi forte dezirus
protesti kontraŭ la maljusteco al Amerikanoj.
Eĉ plu, oni rimarku ke la efektiva rezultato estas malprogreso
de Esperanto en amerikaj rondoj kaj neabono al eksterlandaj Esper-
anto gazetoj; neaĉeto de Esperantajoj. Kiel redaktoro de Amerika
gazeto, tio eble donas al ni pli da abonantoj, tamen ni konsilas—"Ne
Mortu Anserbn kiu Metas Ovojn Orajn."                 N. W. Frost
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO                             3
The Annual Congress of the E.A.N .A. for 1922 will take place
in Toronto, Canada.   The date is tentatively fixed as July 12—16.
ESPERANTO ASSOCIATION  OF NORTH AMERICA
CENTRAL OFFICE NOTES
Have you renewed your subscription to Amerika Esperantisto?
The stamp now being used "Your subscription expires with this num-
ber" is to remind samideanoj in case the bill which is also enclosed
should be lost.   Get a new subscriber this year.
Have you sent in-your dues? If you are Secretary of a Group,
please remind delinquents that memberships are due October 1st of
each year.   Try to enlarge your group membership.
Have you thought about the Horace Dutton Book Fund an-
nounced in the January number? This is a permanent fund, and
means money on hand to buy books when needed, or to publish a
book when a valuable manuscript comes to hand.
Have you subscribed to the Guarantee Fund? Read carefully
the announcement on page 16. An immense amount of work is done
in the Central Office taking care of correspondence of all knids, filling
orders for books, magazines etc., and by the Editors in preparing the
text of the magazine. This cannot be done without funds, and until
membership and subscriptions are greatly increased a Guarantee
Fund is necessary. Most Esperantists want to do their share. Think
over what is your share, and act accordingly. We need a Thousand
Dollar Guarantee Fund to cover our Budget. Every dollar helps.
To summarize:
Annual Membership            $1.00
Contributing  Membership      3.00  (includes magazine and gives
an extra dollar towards ex-
penses)
Sustaining  Membership        10.00  (includes magazine and $8.00
towards  expenses)
Subscription to Magazine        1.00
Subscription to Guarantee Fund    (?)
Subscription to Book Fund (?)
Do it now!
EDITORIAL MEDITATIONS
We need badly some one Esperantist who will keep in touch with
all educational matters, more especially Esperanto educational news,
and compile data thereon for the use of Amerika Esperantisto and of
Internacia Pedagogia Revuo. Of course we are not amenable to the
Enquiry on Educational Aspects of Esperanto Teaching to be held
in Geneva some time in April for the benefit of the League of Na-
tions, but we can hardly hope to convince schoolboards without some
ready data to argue upon.   Who will serve?
Science and other technical journals have had articles but it is
impossible for the editor to get data on all these, if not sent in to him.
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO
KALUNGA TA POPII
Muujuni ua Nangolo oku a li
omkulukazi komukunda ua kama
k'Uukuanjama. Mesuku limue
oku a shikama koshini she a tsu
iilia. Nena a uvu, elaka ali popi,
tali ti: Mundu! Endjeo! Endjeo
uushuila! Noje a lengalenga nani
ina muna sha.
Nena a tamek' oku tila. A shi,
pamue Kalunga? Kalunga shili!
Nena elaka la Kalunga ali popi,
tali ti: Ando Nangolo ta pendje
ongombe ontuze, ando inapu ja
oluhepo koshilongo she. Ando
omfula ji loka, n'iilia jimena n'on-
gombe ji tangalala muushuita
muujuni ue. Nomkulukaze a si-
kama nsuija, a i kuua, a hapula
ohapu ja Kalunga noshihuna sho-
ka. Nangolo a tuma nsuija, non-
gombe ontuze a kaeteloa, a tsue-
loa ku Kalunga. Nu inapu ja
oluhepo koshilongo sha Nangolo.
DIO PAROLAS
Ambolanda Fabelo
En la regno de Nangolo trov-
iĝis maljunulino en regiono de-
kliva al lando Uukuanjama. Unu
tagon ŝi staras tie apud sia pist-
ujo pistante iiliojn. Tiam ŝi ek-
aŭdas, voĉo parolas, diras: Hom-
o! Donu! Donu farunon! Si ri-
gardadas, sed nenion vidas.
Tiam ŝi komencas timi. Pens-
as, eble Dio? Vere Dio? Tiam
la vodo de Dio parolas, diras: Se
Nangolo donas al mi nigran bov-
on, tiam ne venos malsato en lia
lando. Sed pluvus, greno kresk-
adus kaj brutaro tumultludus sur
la herbejoj de lia regno. Nango-
lo tuj sendis. Oni alkondukis nig-
ran bovon kaj oferis al Dio. Pos-
te ne venis malsato en la lando
de Nangolo.
Rakontis Misiisto P. Kurvinen
Trad. A. Ln., en Kristana Espero.
Internacia Antaŭkongreso en Lubeck, 1922
Okaze de la XlVa Internacia Kongreso en Helsinki la Lubeckaj
esperantistoj intencas aranĝi Antaŭkongreson. ŝajnas konvene, en
Lubeck interrompi la vojaĝon dum du tagoj kaj rigardi la multajn
antikvajn vidindajojn de la famekonata Hanse-urbo. Sub la kondiĉo,
ke sufice da partoprenantoj anoncos sin, estos aranĝata karavano de
Lubeck al Helsinki, tien kaj reen, per speciala vaporŝipo. Tiu aranĝo
celas malkarigi la vojaĝkostojn, por ebligi ankaŭ al neriĉaj samide-
anoj la ĉeeston en la kongreso. La vaporŝipo estos luata dum la tuta
daŭro de la tien- kaj reen-vojaĝo, kaj dum la kongreso en Helsinki,
kie ĝi samtempe fariĝas la hotelo de la partoprenantoj. Pri la kon-
diĉoj kaj prezoj en venontaj komunikoj.
Pro la luo de la vaporŝipo estas necese, kiel eble plej baldaŭ sci-
igi la nombron de la kunvojaĝontoj. La kongresanoj, kiuj volas uzi
la Lubeckan entreprenon, bonvolu sendi siajn adresojn al Heinrich
Selmer, Falkenviese 11, Lubeck, Germanujo.
Lubecka Esperanto Societo, Dr. A. Mobusz, prezidanto.
La provizora programo por la Antaŭkongreso estas:
Lundon, la 31. VII, vespere—akcepto de la kongresanoj.
Mardon, la 1, VIII, antaŭtagmeze—akcepto de kongresanoj; tag-
meze—Salutkunveno; posttagmeze—rondirado tra la urbo; vespere
—solena kunveno kun publika parolado.
Dig
tized by GoOgk
AMERIKA ESPERANTISTO
GOD SPEAKS
A Fable of Amboland, S. Africa
In Mangolo's kingdom, there
was once an aged woman, in the
region sloping downward to the
land Uukuanjama.
One day she is there, standing
beside her mortar, pounding iili.
Then she hears something, a
voice is speaking, is saying: Hu-
man ! Give! Give flour! She
looks around, but sees not a thing.
Then she begins to be afraid.
She thinks: Maybe it's God?
Really God? Then the voice of
God speaks, and says: If Nangolo
gives me a black ox, then shall
hunger not come in his land. But
it would rain, grain would grow,
and the cattle would frisk upon
the meadows of his realm.
Without delay Nangolo sent
the ox. A black ox was led forth
and offered up to God. There-
after came not hunger to the
kingdom of Nangolo.
Translated from Kristana Es-
pero, No. 6, 1921, by N. W. Frost.
NOTES
The scientific man is not easily
convinced, indeed he goes on the
principle that all men are deceiv-
ers until proven innocent. We
lately heard of one scientist who
felt that for a real test of Esper-
anto there was requisite a lan-
guage   none   of  whose   elements
were known to the translator out
of Esperanto and translations in-
to various languages must show
a like rendering of the Esperanto
and of the original. Now we are
always willing to oblige, so, dis-
claiming any knowledge of either
the original tongue or the Fin-
nish, we present the follownig
translation (to be found in Krist-
ana Espero, No. 6, 1921).
We put in the word 'once,' for
that is implied in the Esperanto
past, which does not extend into
the present. Also we made a pa-
ragraph extra, because in Eng-
lish this is required by the change
of tense. 'Iili,' as a note in K. E.
informs us, is a kind of grain. We
translate 'homo' as human, for in
Esperanto the term is not limited
in sex. Likewise we translate
'bovo' ox, but it might mean any
mature bovine creature; we or-
dinarily specify virbovo for bull
and bovino for cow. 'Brutaro' is
cattle in the wider sense, any do-
mestic herded things. 'Tumult-
ludus' is literally to cut capers,
to play boisterously. The change
from the future in 'venos', shall
come,' to 'pluvus' etc., marks the
transition from a direct promise
to a conditional description.
A note tells us that Nangolo
was king in the region named On-
donga.
Merkredon, antaŭtagmeze—daŭrigo de la rondirado tra la urbo;
posttagmeze—ekskurso en la ĉirkaŭajon de Lubeck; vespere—som-
era dancado en la arbaro kaj fino de la Antaŭkongreso.
Jaŭdon, frumatene—forveturo de la vaporŝipo al Helsinki.
Kotizo por la Antaŭkongreso:—....Usono kaj Kanado $1.50.
KIAM NENIA STELO BRILAS
Estis en la tagoj de Sanktuloj Simono kaj Judo, ke mia onklino,
pri kies ekzisto mi ĝis tiam apenaŭ iam aŭdis, venis por forpreni min el
la lernejo.   Jen fine la granda momento!   La tago estis malluma, sed
Digitized by
Google
6                             AMERIKA ESPERANTISTO
dum mi faris pakajon de miaj vestoj en la dormejo, subite la suno
ekbrilis, kaj ore heligis la statuon de Madono en niĉo tie. Tio estas
bona antaŭsigno mi opiniis. En la biblioteka ĉambro atendis min
virino mirinde vestita, sed kies vizaĝon mi neniam povus ŝati. Frat-
ino Arĉanĝela puŝis min al ŝi dirante: "Jen via nevino, nia kara Ka-
trino. si estas malsprita je studo, sed faras bone la domlaboron. Ni
ĉiuj ŝin amas."
Mi hontis pro tio ke oni tiel sciigis al mia parenco mian grandan
kulpon. Tamen la virino, mia onklino, ŝajnis senzorga ĉu mi ion jam
lernis aŭ ne. Plaĉis al ŝi, evidente, mia eksterajo. Kiam mi riveren-
cis, ŝi pinĉis al mi la vangon kaj diris: "Efektive, malgrandulino, mi
sentas deziron ĉirkaŭpreni vin." Mi tion evitis, turnante min al Fra-
tino Arĉanĝela, kiu ekfariĝis en tiu momenta io al mi tre kara. Si
estis Fratino, estajo reprezentanta ĉion kio estis ĝis tiam protekta
por mi. Mi kisis ŝian robon. Tiam la onklino prenis mian manon.
kaj ni foriris, lasante Fratinon Arĉanĝela rigardanta, ne al mi sed
preter ni, al la malproksimo, kvazaŭ ŝi vidus al kio mi iras.
En tiu tago, por la unua fojo, mi min trovis en vagonaro.    Dum
horoj ni veturis___mi neniam imagis ke la mondo estas tiom vasta.
Cio tre plaĉis al mi, ĝis kiam mi notis en la urbetoj sole la standard-
ojn de la ŝtatoj, kaj ekkomprenis ke mi ne estas plu en kara Quebec,
lando de miaj praavoj; tiam mi devis plori.
Tiom da novaj impresoj mi spertis ke mi laciĝis, kaj de longe
estis dormanta, kiam en la vespero ni alvenis ĉe granda urbo. Tie ni
eniris aŭtomobilon—jen alia nova sensacio—kaj veturis al la onklina
domo. Bela hejmo ĝi estis, komence mi opiniis, sed....nu, iel mi
ektimis, tuj kiam mi eniris tiun domon. Ne plaĉis al mi tie. La onkl-
ino rimarkis ke mi rigardadis ĉirkaŭen senkonfide, kaj krude ridegis.
"Jen fine vi estas inter la vivantoj," ŝi diris. "Vi ne plu estas enter-
igita.    Vekiĝu.    Estu vivulo."
Cu estas devige ĉion skribi? Mi lasos tie ĉi ion al imago, diran-
te nur ke en tiu sama nokto mi forkuris de tiu domo. Jes, anstataŭ
resti ĉe la onklino, mi prefere kuris for, en la nokton, ne zorgante
kien, ne pripensante ke mi ne scias la lingvon de la popolo de tiu urbo,
kies nomon mi ed ne ankoraŭ aŭdis... .sen konsidero al io ajn, krom
tuja disiĝo de tiu virino.   Mi volas neniam sin revidi.
Sed ho! mi tre timiĝis, min trovante sola en la nekonata mondo,
kie, laŭ tio kion oni tiom ofte instruis al mi, estas speciale danĝere
por knabino. Pro la konfuzo de stratoj mi baldaŭ ne povis reveni al
la onklino, se mi dezirus, sed tian deziron mi ne havis. Venu kio
povus, decidite estis ke mi ne vivos kun ŝi. Sed kion mi tiam povis
fari? Mi mem ne sciis. Post longa marŝado, kun kuraĝo de males-
pero, mi komencis haltigi virojn, petante: "Faru al mi komplezon,
kaj diru kie knabino sen hejmo aŭ mono povas dormi." Sed neniu
min komprenis.
Mi estis tre mizera, senespere kaj sencele vaganta tra mallumo
kaj pluvo, kiam mi ekpensis pri tiuj lastaj vortoj de mia mortinta
amikino: "Se iam venos malespero, serĉu vi la simbolon." Je tiu
rememoro estis kvazaŭ radio da lumo ĉiela trapenetris antaŭ mi la
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO                                7
nigran nokton; estis kvazaŭ ia pale-verda steleto briletis gvide tie
supre, kie efektive nenia stelo brilis. Sanrmornente, mi rememoris
kiel la statuo de Nia Sinjorino tiun matenon lumiĝis por mi, kaj es-
pero eniris la koron. Genuante en ombro—estis sufice da ĝi ĉie—mi
alparolis la Virgulinon: "Sankta Stelo de la Mateno, gvidu min, mi
petas, al helpo en nuna bezono mia, per tiu alia stelo, laŭ deziro de
anĝelo Fratino Madeleine-Celeste, mia amiko kun vi."
Mi leviĝis konvinkita ke nur verdan stelon mi devas trovi por
havigi al mi iun kiu estos amika protektanto, kiu volonte zorgos pri
mi en mia malfeliĉo. Unue, mi serĉis ĝin sur preterpasantoj; kaj al
kelkaj el ili mi alparolis per: "Estu tiel bone, sinjoro, kaj diru kie sin
trovas verda stelo." Sed neniu portis stelan pinglon; neniu konis la
francan verŝajne en tuta la urbo, krom tiu evitinda onklino mia. Kro-
me, pro la ventego kaj malfrua horo, la preterpasantoj estis maloftaj.
Venis al mi en la menson, kiam mi malesperis pri tia agado, ke la
verda stelo tute ne devas esti ornamo vesta. Aliloke, do, mi devis
rigardadi por ĝi, sur konstruajoj kaj domoj ĉiuspecaj ĉie, kaj tion mi
faris longatempe.
Tre laca, sed kun plena konfido ankoraŭ mi estis, kiam mi vidis
en lumo ellasata tra pordo kie viro eniras, verdan stelon grandan,
sur la tiea herbejo. Mi tuj enkuris post li, el la ventego, en tiun do-
mon, fidante blinde ke tie mi trovos la promesitan bonfaranton. Kaj
malgraŭ ke tiu viro nek komprenis min, riek volis havi min ĉe li, mi
firme decidiĝis resti apud la simbolo. Estis agrable tie, kaj krome,
kian alian elekton mi tiam ankoraŭ havis?
Kiam fine en tiu domo mi ekaŭdis la muzikon tute ne atenditan
de tiu ĉi kara lingvo, kiajn emociojn mi havis! Estis kvazaŭ bona
feino per magiaj vortoj ŝanĝis la mondon. Jam oni diris ĉi-supre
kiel tio okazis. De tiu momento, pere de tiu ĉi dolĉa parolo, mi min
trovis inter geamikoj—rekompencu ilin la bona Dio. Oni tuj kon-
statis ke mi agis saĝe, forlasante la onklinon, kiu laŭ famo ne estas
deca persono por zorgi pri juna knabino. Ili kiel eble baldaŭ send-
is min malproksimen de li, al Louisiane, kie mi jam estas de kelkaj
semajnoj; kaj havas konforman por mi okupon ĉe aliaj geamikoj,
francaj "Esperantistoj"—jen nova vorto por mi.
Kial mia kara instruistino kaŝis antaŭ mi ke la ludlingvo estis
vere lingvo reala, vivanta? Per ŝiaj vortoj supre cititaj ŝajnas ke ŝi,
pro promeso al iu, ne rajtis disvastigl la ideon de tiu ĉi Esperanto
movado. Certe, ĉe mi ŝi tion ne faris eĉ per la plej eta aludo. Si
celis ne propagandi la ideon. Mi atingis al tiu ideo granda laŭvoje
de la lingvo mem; ne al kono de Esperanto per deziro realigi ĝian
idealon, kiu estas kaŝita en ŝia koro.
Ofte mi sendas dankojn supren al la bona amikino, por tiu in-
struo ŝia kiun mi supozis amuzo; kaj tiam mi sentas ke ŝi ĝojas pro
la feliĉo mia, per tiu amuzo rezultanta. Kaj vi, leganto, kiu, pro la
fakto rriem ke vi povas legi, devas havi simpatiojn kiel ŝi—ĉu vi an-
kaŭ ne ĝojas kun mi ?
Fino
Dig
tized by GoOgk
8                          AMERIKA ESPERANTISTO
LA GAZETARO
The following list aims to give:
Name, addreas,  frequency of iasue, number of pages, price,  and  languages used.
Amerika Esperantisto, Cambridge 38, Mass., Usonia, m. 16p. 2sm.($1.00) EEng.
Argentina Esperantisto, Bdo Irigoyen 128, Buenos Aires, Arg., 3m. 12p. 3sm. Se
Arguso, M. C. Rodriguez, Ap. 2482, Mexico, D. F., m. 8p. $1.00 Se
Belga E-isto, Fern. Mathieux, 15 ave. Bel Air, Uccle, Belgium, 2m. 32p. lObf. £
Bizantio,   A.   Stamatiadis,   Tepe   Baĉi  59,   Pera,   Constantinopolo,   m.  32p.   il.,
15 sf. Efh
Brazila E-isto, Praca 15 de Novembro 101, Rio de Janiero, 2m. 61p. il 5ff. Ep
British Esperantist, 17 Hart St., London W. C. 1, England, m. 81p. 6ŝ. Eeng
Bulgara E-isto, bul. Maria Luiza,46, Soha, Bulgaria, m. 16p. 1.5sf. Be
Bulletin de S. Francaise P. E., 5, ruede Ravignan, Paris 18, m.? 61p. 5ff. Fe
(Bulteno de F. S. P. P. E„—kun Bulletin de S. F. P. E.)
Bulteno de Hokuriku Cor. Exch., P. O. Box 18, Kanazaŭa, Japan, 3m. 81p. 2sm.
Ej. eng.
Catalunya Suno?? (J. Amades) Peu de la Creu 10, Barcelona, Spain, ? 41p. 0 C
Corriere Balcanico Esperantista, via Abate Gimma, 52, Bari, Italy, m. 41p. 61. I
(Cehoslovaka Gazeto—kun  Nova Europo)_
Danziga E. Asocio, Mitteilungen, Danzig,  Stadtgraben 5 in der Verkehrzen-
trale, m. 4p. hekt. G script, 6M. Ge
Der (Deutscher) Arbeiter E-ist, P. Reuchenbach, Gdppersdorf bei Burgstaedt
i Sa., Germany, m. 81p.  12M.  Ge
(Dia Regno—kun Kristana Espero)
Egipta E-isto, G. Wilken, Farahdeh Str. 4, Aleksandria, m. 12p. 5sf. Efiha eng.
Eklezia Revuo, Farnley Tyas Vic, Hudderfield, England, 3m. 20p. 3ŝ. E
La Esperantisto, Wien II, Postamt 34, Austria, m. 4np. .40srn. E
E-ista Junularo, Beauge, M.&L., France, 2m. 41p. 2ff. E
L'Esperanto, S. Vito al Tagliamento, Italy, m. 32p. 2sm. Ei
Esperanto (U. E. A.), 12 bd. du Theatre, Geneve, Switzerland, m. 201p. 4sm. E
E-o Finnlando, Esp. Of. Finl., Kasarminkatu 20, Helsinki, m. 15p il. 2.5sm. E
E-o Ligilo, Majorsgatan 12, Stockholm, Sweden, BRAILLE, E
E-o Praktiko, F. Ellerziek, Berlin S59, Wissmannstr. 46, Germ., m. 24p. 36M. E
E-o Triumfonta, Koln-Horrem, Germany, w. 4np. il. 6sm. E
Esperantsky Zpravodaj, Fraha II 2032, Chekoslovakia, m. 8p. 10 KC C
La Espero, E. S. E., Stockholm 1, Sweden, m, 81p. 4.5KS. eS
La Espero, Seikooŝa, 3 Ebisu-ĉo, Minamilcu, Osaka, Japan, m. 28p. il. neab. JE
Espero Katolika, E. K., Oudenhout, Netherlands, m. 20p. 5fl.E
Espero Teozofia, V. Cimr, Krakovska ul. 17, Praha II, Chekoslovakia, m.? 8p.
laŭvole, E
Estonia Esperantista Revuo?, Tallinn, Esthonia, tw. neab.
Export Esperantist, E. M. Pope, room 401, 102 N. Wells St., Chicago, Ills.,
Usonia, m. 41p. $1.00 E
La France Postale Esperantiste, M. Michelis di Rienzi, 20 ave. Reille, Paris 14,
France, m. 4p. 3ff. F
France Esperanto, 51, rue de Clichy, Paris IX, France, m. 8p. 8ff FE
Germana E-isto, Dresden I, Struvestr. 40, Germany, m. 24p. 40M. GE
Harmonio, Bul. de la Esp. Instituto?, 1 W 34th St., New York, N. Y., Usona,
3m. 4p. E.
Hispana E-isto, Kom. J. Mangada R.Jaca, Huesca, Spain, m. 16p. il. $.80 E.
Hungara E-isto, Szeged, Szentharomsagutca 30, Hungary, m. 12p. 50KH E
Ĥina E-isto??, S. Esp. A., 1780 N. Sze Cŭen Rd, Sanghaj, China, m. 1.4sm CE
Internacia Komerca Revuo, Hj. Unger &Ko., Zurich 1, Switzerland, m. 24p.
lOsf. E
Internacia Pedagogia Revuo, J. Jacobs, Boomsche Steenweg 444, Antwerpen,
Belgium, m. 81p. 2sm. E
Internacio,? rm. 203, 15 Park Row,   New York City, U. S., w. mm. neab. Eeng.
Interŝanĝo, Bezierza Stelo, (L'fichange)), 3, rue de Capus, Beziers, Herault
France, m. 32p. il. 7.5 ff. Fe
Junula Voĉo, Kilinskiego 28, Lodz, Poland,  ?  ?hekt.  ? E
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO                          9
Junulaxo, Privoz, Marxova 111, Chekoslovakia, m. ? 7KC. CE
Kamarado, Praha, Vrŝovice 125-1, Chekoslovakia, m. hekt. ?
Kagoŝima E-isto, K. E. Klubo, 161 Koraj-ĉo, Kagoŝima, Japan, m. 20p. hekt.
neab. Ej
Kalifornia Folieto, E. A. C, 946 Central Ave., San Francisco, Calif., Usonia, 3m.
2p. num. neab. E
Kataluna E-isto, Carme 30, Barcelona, Catalonia, Spain, m. 20p. 5pes. E
Katolika Mondo, Paulus Eld., Karmeliterplatz 5, Graz, Austria, m. 4np. 2sm. E
■>a Komenco,? Nikola Lisac, Travnik, Bosnia, Jugoslavia      ????
Komunist E-isto, R. Arco, Marquez d'Allegrete 30, Lisboa, Portugal,     ?
Kristana Espero, E. Penttinen, Kaustinen, Suomio, Finnland, 2m. 16p. $.50 Efi
Libero, Sanko Esp. Grupo, Ilia Nacia Kolegio, Kioto, Japan, m. 42p. il. hekt
neab. E
Literaturo, C. H. Edmonds, 19 Dellcott Rd., Welwyn Garden City, England,
3m. 24p.  1.25sm. E
Litova Stelo, P. Medem, Kaunas, Lithuania, m. 81p. 4sm. (24 auk.) E
La Marto, Haida, Chekoslovakia, m. 81p. 20 P.O. respondcoupons,  Eg
Nord-Albingische  Esp.  V.,  Mitteilungen,  H.   Bobs,   Utecht  bei  Liibeck,  Ger-
many, m.? 4p. hekt.  ? G
Monda Poŝto, J. Thalman, Fischenthal, Zurich, Switzerl'd, 2m. 81p. 4sf. Efgeng.
Le Monde Esperantiste, 3, rue Sophie Germain, Paris 14, 2m. 81p. 4ff. eF
Nederlanda Esperanto, A. Kloek,  le  Sweelinckstr., Amsterdam,  Netherlands,
w. 4p. 4fl. eD
La Nia,  A.  Chapman,  Walton  Highway,  Wisbeck,  England,  3m.  4  paĝetoj
.25sm. E eng.
Nova Europo, Praha II, Teŝno 10, Chekoslovakia, m. 8 Ip. 1 sm. E
NovaTagiĝo,   Interpopola   Rondo   Esperanta,   Sekretariejo,   Ligo   de   Nacioj,
Genevo, Switzerland, m. 16p. mim. neab. E
Nova Tempo, Ges. M. b. H., Wien VI, Mollardgasse 55, Austria, m. 81p. 3sm. E
Novaj Tempoj, S. Vittecoq, Sassetot, Bacqueville, S. I.,  France, m. 41p. mim.
1.50sm.  E
Nowe Tory ?, Bydgoszcz, Ossolinskich 12, Poland, )4w. 81p. laŭvole, Epg
Oficiala Gazeto Esperantista, 51, rue de Clichy, Paris, France, 2m. 24p. lOff. E
La Paco, O. Dai gaku Esp. G., Otani Univ., Kioto, Japan, 3m. 32p. hekt. neab. E
La Progreso, Frant Halm, Plzjen, Premyslova 50, Chekoslovakia, m. 12Ip. 25
KĈ. Eĉ
La Provo, Dro. Duŝan Maruzzi, Statistikejo, Zagreb, Jugoslavia, 2w. 41p. mim.
24 P. O. respond coupons. EJ
Regeneracio??, Lauria 39, Io, Barcelona, Catalonia, Spain, ? ? ? ES Catalan
Revuo Orienta, J. Esp. Inst, Uŝigome Sin Ogaŭamaĉi III, 14, Tokio, Japan,
m. 16p. 2.5 Yen Ej
La Rejna Stelo, M. H.  Ferez,  19, rue  Glaubitz,  Strassburg-Neuhof,  France,
2w.      ?    ?    ?
La Semisto??, Mendizabal 3, Sabadell. Catalonia, Spain, m. 12p.  ? eC
Senhalte, Tisztivelfi telep, Luĉenec, Slovakia, ? 8p. hekt. lsf. E
Sennacieca Revuo, 177, rue de Bagnolet, Paris XX, France, m. 161p. 2.5 sm. E
Skolta Esp. Ligo, Bui de, C. B. Quain, 134 Church Rd., London N. 1, England,
m.? 4p. $0.43 E
Suda Kruco, Box 1367, Elizabeth St. P. O., Melbourne, Australia, m. 16p. 5Ŝ.
E eng.
La Studento??, Prof. E. Bobrowski, St. John Kanty College, Erie, Pa. 6m. ???
Sub la Ruĝan Standardon, Kronstadt. Poŝtk. 918, Russia,  ? 8p. 2000R. E
Skola Eeperanta, Jilska 24, Praha I, Chekoslovakia, m. lOp. 4sf. C
Travailleur Esperantiste, 177, rue de Bagnolet, Paris 20, France, okaze 21p. 0 F
Tagiĝo, P. E. S., E. Fethke, Kordeckiego la, Bydgoszcz,  Poland,  m. 4p. 120
PM. E
Vegetarano, O Bŭnemann, Hamburg-Fuhlsbŭttel, Alsterkrugchaussee 38,6, Ger-
Verda Amiko, Komerca Kolegio, Osaka, Japan, ? ? hekt. ? neab. ?
many, 2m. 81p. 1.5 sm. E
Verda Ombro, Esp. Soc, Tai ho ku, Formosa, Japan, m. 4p. 0.8sm. Ej
Dig
tized by GoOgk
10                        AMERIKA ESPERANTISTO
Verda Standardo?, Zamenhof Str., Pekin, Pei-min, Cang ŝu, Ciang su, China,
2w. 4p.  ?   ?
Verda Utopio, 5265 Uehommoĉi 7ĉome, Minami-ku, Osaka, Japan, m. 16p. il.
1.7 Yen E
La XHIa, A Pitlik, Nerudova 40, Praha III, Chekoslovakia, ? 8p. il. 2ff. E
Announced but not yet issued:
Esperantio, P. Hitrow, Berlin-Charlottenburg, Goethestr. 15, Germany.
Fervojista E-isto, Praha II, cp 1743, Chekoslovakia,      ????
Internacia Medicina Revuo?, Dro. Karlo Mezei, Terez kŭrut 4, Budapest VI,
Hungary.
La Monda Politiko, 4 Princeton St., London, W. C. 1, England, ? ? 3kiŝ ?
La Ondo de Esperanto, A. Saharov, Moskow, Russia, Ulanskij per., 17, lg.6
Scienca Gazeto, S. Kamaryt, Bratislava, Telocvicna 3, Chekoslovakia,
The magazines listed below have had at least an evanescent existence, perhaps
some are still extant; in  Russia, especially, owing to the state ownership of
paper, and the scarcity of all materials, Esperanto magazines exist only thru
one or two issues, or at least no more reach us; some never do.
[Cina Brileto,?? K. C. San, 11  Lin yen Road, W. Gate, Sang haj, China
[Internacia Socia Revuo, W. Nutters, van Ostradestr. 94, Amsterdam, Neder-
lando, 3m.  ???
[Hebrea E-isto], en Mit. des Daniel Bundes, Munchen.Weinstr. 6, J. Schonfeld.
[Jurnalo Vivanta??, P. E. Servo, Kordieckiego.Bydgoszcz, Poland, ? lp. hek.t ?
[La Mondo??, Canton, China.
[Meksika Stelo,??
[Orienta Stelo, Bahaja Domo, 14 ukjo maĉi, Jocija ku, Tokio, Japan, m.? ? ? J
[Samideano??,0. Ziegler & Ko., Marktredewtz, Bavaria, ? 20p. 2.5 M . E
[Unuigita Tuthomaro, Bahai Verlag, Hamburg 15, Germany, m. 4p. laŭvole E
[Voĉo de la Popolo, Sin pak, 50 Ping Yeung Li Str., Fat San, Canton, China,
m. ĝis polica interrompo, 16p., ? Ce eng.
Radio, Siedlce, Poland, ? ?tw. ??
Agitanto, Kronstadt, 918, Visokaja ul. 27, log. 2, Russia, ? 2ns. 2R. K. eR
Al Eterna Lumo, Buro Porcyne, Vitebsk, Russia,  ? 2ns.  ? ?
La Esperanta Movado, Kronstadt, Prospekt de Lenin 30, Russia, m. 16p. ? eR
Esperanto Gazeta?, T. Hoves, Tomsk, Pk. 34, Siberia, ? lp. 50?R. rE?
Esperanto Informilo, Italjenskaja 21, Petrograd, Russia, 2w. 16p. 1000R. Er
Espero, Fontanka 17, log. 5, Petrograd, Russia, 2m. 8p. ? Er
Homela Esperantisto, Homel, Russia    ???
Ĥersona Esp.  Soc.Informa Bui. de?,  Kherson, Russia, yearly
Juna E-isto, P. Unuiĝo de Junaj E-istoj, Petrograd, Russia, m. 2p. hekt.  ? ?
[juna Mondo, Arbat Sivcev, Vrajok 42, Moskow, Russia, ????
[Omska Bulteno?, O. Esperanto Soc, Omsk, Siberia.      ????
[Ruga Esperantisto,?, Studionaja 53, Nijni Novgorod, Russia,  ? 12p.  ? ER
[Sub la Ruĝan Standardon, Kronstadt, Poŝtk. 918, Russia,  ? 8p. 2000R. E
[Eskiano, Kronstadt, Russia, m. 2np.
The following we believe dead, but would like certain word: El Esperanto,
Santa Fe77, Bahia Blanca, Arg., Verda Stelo, Tomsk, Eho, ? Bulgaria, Laboro,
Travessa de Agua da Flor 55,-Io, Lisboa, Portugal, Bulteno de Kataluna Esp.
Fed., Universo, Holanda Pioniro, Franca Esperantisto.
Among the notable constant users of Esperanto are:
La Patrie  Ladine.Libreria Zorutti,  Bologna, via  de  Gombruti 5,  Italy
Portugal Commercial e Industrial.ruo do Carmo 90, Ha, Lisboa, Port. m. 24
lp. $1.00 E fako.
Kozep Duna [Meza Danubo], Pozsony-ut. 4-ei Budapest V, 2w. 12 p. EHGF
Le Chretien Libre, 37 rue de la Fosse-aux-Anglais, Melun, S&M, France.
The American Cooperator, Llano Publications, Leesville, La, m. 241p., $1.00
ABBREVIATIONS:------m —monthly, 2m.—bi-monthly, 3m.—quarterly, 6m.—
semi-annual; w.—weekly, 2w.—fortnightly or semi-monthly, kSw.—twice a
week; okaze—occasionally (as funds permit),   p.—pages, lp. large pages, np.—
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO                               11
newspeper size pages, paĝetoj—tiny pages; il.—illustrated, mim.—duplicated
type lettering, hekt.—reduplcated script (or not known), tw. typewritten.
$--U. S. dollars, sin.—spesmilo (a weight of gold equivalent to Ya U. S. gold
dollar), bf., ff., sf.—Belgian, French, Swiss francs, fi—Finnish marks, fl.—Dutch
florins (gulden), 1.—Italian lire, pes.—Spanish pesetas, M.—German marks, P.M.
—Polish marks, K.—Austrian krone, KC, KH., KS.—Bohemian, Hungarian,
Swedish krone, ŝ.—British shillings; neab.—not for subscription, laŭvole—in
return for donations. E—Esperanto, j.—Japanese or Jugolstlvic, h.—Greek, p.
—Portuguese or Polish, a.—Arabic, ĉ.—Chinese, d.—Dutch, c. Catalan, eng.
—English. Other letters require no explanation; capitals imply predominant
use of the language. ?—implies doubt, after name of magazine, doubt as to
continued existence; otherwhere, lack of definite data.
We assume no responsibility for the present or future survival ol the above
magazines, please notify us if inaccurate or incomplete.
(The Spesmilo provides a unit of calculation not subject to fluctuations of the exchange, and
thus permits of maintaining constant price lists.   We suggest its use by non-Esperantists.)
BEST TRANSLATION
LA ISMOJ
Individualismo: La teorio, ke homa agado ĉiam estas gvidata de
koncepto de la individuo pri sia persona intereso, kaj ke, pro tio,
homa kuniĝo* devus* esti tiel aranĝata, ke ĉiu mensosana* maturulo
estu libera agi laŭ sia propra volo, kun rezervajo,* ke, en tia agado,
li* ne kontraŭagu la liberecon de aliaj personoj.
Kolektivismo: La teorio, ke homa kuniĝo nepre devos* esti reg-
ata de kolektiva organizado, por ke iuj individuoj ne kontraŭagu* la
egalan liberecon de aliaj; ke, car personoj kuniĝas por produkti iajn
objektojn, la posedrajto al tiaj objektoj devenas de volo de la unuiĝo*
anstataŭ deveni de penado de la individuoj; kaj ke, pro tio, la unuiĝo*
devus* posedi kaj funkciigi la tutajn rimedojn de produktado kaj
disliverado.
Egalrajtismo: La teorio de racia aplikado de individualismo al
homa kuniĝo*; la teoro, ke ĉiuj rajtoj al ekskluziva posedo devenas
de penado de individuoj; kaj ke, pro tio, la bazado de ĉiu interŝanĝo
de rajtoj al ekskluziva posedo sur pohora maturula laboro* ekzist-
igos kaj konservos egalan liberecon, kaj per tio kaŭzos, ke la merita*
instigilo regu homan agadon, kaj tiamaniere malnecesigos ĉiun apli-
kon* de la volo de iuj personoj super aliaj.
Tradukis D. M. Lynds, 3008 Mabel St., Berkeley, Calif.
SUGESTAJ NOTOJ
homaj rilatoj:—kuniĝo pli ĝuste signifas ekon ol adon aŭ econ.
devus:—prefere ne uzu devus krom en kazo de kondiĉo aŭ dubindo;
devus="would be under obligation to," "might (well)." devas pli
trafas, ĉu ne? mensosana:—komparu racia, nefreneza; mensosana
ankaŭ estas prava. kun rezervajo......:—kondiĉe ke (ties) tia ag-
ado ne kontraŭagu____(Kvankam ni nur tradukas el angla lingvo,
ni konservu la neŭtralecon celatan de la verkisto, tial evitu "li."
devos:—ĉu pli ĝusta ol devas?   kontraŭagu:—komparu surpaŝu, eble
pli zamenhofa.    unuiĝo:—de volo de la kolektiva ularo, oni kolekt-
Digitized by
Google
12                           AMERIKA ESPERANTISTO
ive deva(o)s posedi___rimedojn:—ne, la tutan rimedon, aŭ ĉiujn
la rimedojn.    sur pohora....:—kp. sur maturula laboro po horo.
la instigilo, Merito; la nura vorto "merita" ne sufiĉe klara tie.
ekzercon; "aplikon" signifas alĝustigon.
TRANSLATE
Nations cling to their language because they feel that language
is the sign of nationality. As one speaks, so one thinks; as one thinks,
so one is. Great nations, strong and advanced and numerous, prove
their belief in the essential importance of language by the efforts
they make as individuals and small communities, when surrounded by
foreigners, to maintain their language and pass it on as a precious
heritage to their children. They prove it by the efforts they make as
governments to ground and solidify their political influence in their
possessions by spreading their language as rapidly as possible among
subject races. Small nations demontrate their belief in the national
importance of language by the almost insane pride and jealousy they
show in defense of their tongue. Subject races put their faith in
language as the medium for awakening and sustaining national feel-
ing, and keeping alive hopes of future emancipation.
—Gibbons: The New Map of Africa, pp. 72,73.
Owing to the considerable interest taken in the Translation Ex-
ercises we request that all who want corrected mss. returned enclose
a stamped self-addressed envelope, as the loose stamp and address
do not always cling to their own translations. We do not pretend
that the corrections or suggestions are above reproach. Still, think
before you reject our suggestions, don't merely quote some dictionary
as proof of our inaccuracy; the basis we use is the officialized voca-
bulary ; fundamenta vortaro and aldonoj; any word outside we mis-
trust and replace if possible. We regret the press error in the January
issue, of 'malertiga' for 'mallertiga.'
ENLANDA MOVADO
New York, N. Y.—La marta barĉo okazos la llan de marto je la 7.45
vespere ĉe la "Green Witch" 68 East 11th St; neniu Esperantisto
manku; alvenu kun geamikoj kaj informi la Harmonion 3 tagojn an-
taŭe por la preparo de sufiĉe da manĝaĵo. Estas deziro, plibonigi la
programon, por kio bezonas ĉies helpon.
Harmonio havas interesajn barĉojn. Bela punkto sur la progra-
mo de Jan. 14 estis la kantado en duett, kiun kantis S-ro Prof. Pietro
Marzen kun F-ino Emma Kloss en Esperanto, kaj post tio S-ro Mar-
zen kantis du kantojn en la germana lingvo. Alvenis el Germanio
S-ro Erich Gruhlke, kiu parolis. La horo ankaŭ kantis du kantojn
por la plezuro de la ceestantaro. La klaso en la Washington Irving
High School okazas ĉiun mardon je la 8a vespere en la ĉambro 608.
La klaso prosperas bone; havas pli ol 40 gelernantojn kaj duono da
horo estas uzata por kantado.
—La llan de Februaro okazis la februara barĉo kun ĉeesto de cent
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO                            13
personoj. La paroladistoj estis S-roj Klaĝin, Morton, Tereseta Gas-
con-Ferrer, D-ro Werner Marchand, Silbernik, kaj Reich. Estis nova
gasto, alveninto el Portugalujo, S-ro Fvarlos Pereira Ramos. D-ro
Marchand bonege paroladis pri la neceseco por delendo de Darwinaj
teorioj, kiuj nuntempe estas atakataj. Li dubas ĉu oni deziras la
instruadon de la vero aŭ de dogmoj nur! S-roj Klaĝin kaj Morton
laŭdis la preson de la urbo, car la "Globe" enhavis bonan artikolon
pri Esperanto de Addington Bruce, kaj la New York Times, Herald,
Sun kaj Tribune, kaj Evening Post anoncis la barĉon. La germana
preso de la urbo, kiel New Yorker Staatszeitung kaj New Yorker
Volkszeitung, priskribis nian lastan barĉon kaj anoncis ankaŭ la ok-
azantan kun multaj vortoj. La N. Y. Volkszeitung akceptis la dele-
gitaron de la Esperantista Laborista Centro, kaj tre volonte donas
spacon al aferoj Esperantaj. S-ro Saville el tiu centro, paroladis ĉe
la barĉo, opiniante ke la laborista centro entreprenos dion por ke la
klaskonscia laboristaro lernu riian Hngvon; li ja havis sukceson en la
bakistunuiĝo al kiu li apartenas. Post li paroladis S-ro Walter Sim-
son, angle, Esperante, kaj germane, car venis kelkaj germanoj pro
la anoncinvitoj  en germanaj gazetoj.
La plej amuza punkto de tiu bardo estis la pianado kaj kantado
de S-ro Platon Brunoff, kiu kantis angle, ruse, kaj jude. Li amuzis
la deestantaron per siaj propraj muzikajoj. Post Ha rusa kantado
S-ro Reich tralegis leteron de S-ro Grafov el Rusio, kiu petegis help-
on por la malsatantaro en la Volga-regiono. S-ro Klaĝin ordonis
kolekton kiu finis kun preskaŭ $30.; la Harmonio jam. antaŭe for-
sendis $50., kaj   $8.50 por la sama celo.
La danco komencis post la 11a horo daŭrante ĝis post la la
horo en la nokto.
Philadelphia, Pa.—Post iom da senaktiveco la loka societo, iam unu
el la plej viglaj en Usono, efektivigis reorganizon kun la jena estraro:
Prezo., Harry Test; Vic-Prezo., John B. Savage; Sekretario-Kasisto,
F-ino Margaret A. Maisch; kaj Direktoro de Instruado, Miron Per-
lov. Por festi sian renoviĝon oni kunvenis en tradicia "Bardo" en la
Hotelo Hanover, la 21an de Feb. Inter aliaj interesaj temoj la soci-
eto diskutis la projekton de "Internacia Kongreso de Esperantistoj
en Philadelphia en 1926," unue proponita de S-ro Test. Ciuj scias
ke okazos en "Fratamurbo" post kvar jaroj mondekspozicio. Gis
nun la inviton al la tutmonda samideanaro oni ne formale faris, sed
la societo aprobis la planon reklami per algluajoj kaj alimaniere la
projekton inter usonanoj.                                                        H. W. H.
Philadelphia, Pa.— Laŭ sciigo en Litova Stelo S-ro Vidikauskas
intencas kolekti monon en Ameriko por ampleksa litova-esperanta
vortaro.    Bonan sukceson!
Santa Clara, Kubo—Klubo de korespondemaj Esperanto studantoj
fo'ndigis; entenas: Pedro Monteagudo, Pedro Pacheco, C. Lanares,
O. Novarro, R. Perez Alep, L. F. Campo, C. Garcia, J. M. Arbona,
Evilio Jimenes. La prezidanto estas Pedro Juarez Cano, Box 148,
Santa Clara, Cuba.
, Digitized by VjOOQIC
14                           AMERIKA ESPERANTISTO
Mexico, D. F.—El Scout, monata organo de Meksika Skolta Asocio,
enhavas Esperanto paĝon.
Elk City, Ore.—Klason de 9 lernantoj kondukas J. E. Davis.
Minneapolis, Minn.—Entuziasmigitaj de la lastaj progresoj la klubo
renovigas agadon pere de gazetanoncoj.
St. Petersburg, Fla.—La Esperanto Rondo Amikeco kunvenas regule,
kaj vekigas multe da intereso. Jan. 13 S-ino E. Owen-Flint gastigis
la rondon en sia hejmo. En la kunveno de Jan. 26, oni legis leteron
de la Eduka Fako de Japanujo petante la alsendon de fabrikajoj far-
itaj de lernejanoj. La urba lernejestro jesis la proponon, kaj nun
oni kolektas ekzemplerojn el la fabrikatojn de gimnazianoj en St.
Petersburg por partopreni tutmondan ekspozicion ĉe industria foiro
en Tokio, Japanujo. Tiamaniere St. Petersburg kaj Esperanto fam-
iĝas.
PRESS MENTION
The Toronto Globe, Ontario, Canada, Jan. 16,—published a two-
column translation of a long letter received in Esperanto by- Miss
Alice Wicks of Victoria, B. C. The Title was: "Was Any Land
Ever Like Ours? Ask Russian Youths in Call to Outside World for
Help."
The Christian, 36 Bromfield St., Boston, Mass., for January, pub-
lished the same letter with an editorial commendation of Esperanto
under the title, "A Picture of Russia Today."
The Independent (St. Petersburg, Fla.) Jan. 14—Mrs. Owen-
Flint  Hostess.
The same, Jan. 26—Esperanto Circle Meets.
The same, Jan. 26—Interesting Meeting of Esperanto Circle.
The same, Jan. 27 and 28—items upon new publicity for St.
Petersburg schools thru Esperanto.
H. Addington Bruce, in a copyright article of The Associated
Newspapers, published Feb. 6 in the Flint, Mich., Daily Journal,
told of Esperanto's Progress as he had learnt of it at the Toronto
A. A. A. S. Congress.
In the Boston Herald of Feb. 6 a letter by Mrs. A. D. Frost en-
titled "What Esperantists Desire," ably exposed the editorial mis-
take in thinking that we plan to oust English from America.
An article in the Annapolis (Md.) Evening Capitol of Feb. 13,
headed "Esperantists Now Have Commenced News Publication,"
tells of the objects of Export Esperantisto, our new Chicago com-
mercial publication.
The Boston Transcript of Sat., Feb. 25, printed under the head-
ing of Diverse Good Causes a translation by Dr. Lowell, L.K., of the
letter from Samideano Grafov, from the famine zone of Russia.
Popular Science Monthly—Standard Code Language for Na-
tions is Possibility
The Washington (D. C.) Star, gave an editorial to "The Present
Status of International Language."
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO
15
WORLD NEWS OF ESPERANTO
There will be an Esperanto convention at the next world con-
gress of Y.M.C.A's.
A bill for the official instruction of Esperanto in the elementary
schools has been presented in the Japanese parliament just opened,
by Senator Ebara.
The T. E. Kuracista Association has made a definite agreement
with the Internacia Scienca Association, whereby its chronicle will
appear with the first number of the Internacia Scienca Revuo, about
the first of April.
One of perhaps the greatest successes of Esperanto has just been
brought to our notice. At the Otani (Buddhist) University more
than half the students are studying Esperanto with the intent of
communicating with Buddhists all over the world and of spreading
Buddhism. Any interested in Buddhism should write to Otani Uni-
versity, Muromaĉi Kaŝira, Kioto, Japan.
The University of Tartu (Dorpat), Esthonia, has introduced
weekly lectures on Esperanto.
The Town Council of Cremona, Italy, who had voted 1000 lire
for Esperanto already, in January made Esperanto one of the official
studies in the Upper Elementary Schools.
DEZIRAS   KORBSPONDI
Pour insertions: 25 cents. Announcement
consists only of name and full address. Addi-
tional matter: 10 c. per line or fraction   thereof.
Kvarfoja anonco: 5 poŝtaj respond-kuponoj.
Anonco konsistas nur el nomo kaj plena
«dreso.    Plia linio aŭ parto: 2 r. k.
F-ino   Gertrude   M.   Emanuelson,   Zion   City.
Lake Co, Illinois, U.S.A.
S-ro John  Stover,  1217  So.  Peach St., West
Philadelphia,   Pa.
S-ro   Curto   Baste,   36   Xifre   Str.,   Barcelona,
Hispanujo.
S-ro   Pedro   Juarez   Cano,   Box   148,   Santa
Clara,   Cuba.  I.P.K.,  P.M.
P-ro   Joso   Lipes,   Auburn   avenu   and   Drake
street,   St.   Andrews  City,  Florida,  Usono.
S-ro F.   S.  Devona, care of Falley Petroleum
Co.,   510   First   Nat'l   Bank   Bldg.,   38   S.
Dearborn St., Chicago, Illinois, If.  S. A.
S-ro Jan Merta, Forberk 5, Wamberk, Ceho-
slovakio.
Mrs.  Derry, 156 Douglas Rd., Acocks Green,
Birmingham, England, d. k. kun Boston aŭ
Usono.
S-ro Nikolaio ŝaŝkin, ĉistije prudi (apud
Poitamto) d N 9, kv. N 6, Moskvo, Russia
kun ĉiuj landoj pri agrikulturo, socialismo,
k. a.—deziras ricevi helpon per provizajoj,
semoj, vestajoj, kaj diversaj objektoj; re-
sendas kolektojn de P. I., gazetoj, jurnaloj,
libroj, kaj  kion oni deziras.
Dig
tized by GoOgk
16                           AMERIKA ESPERANTISTO
ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA
Central Office, 507 Pierce Building, Boston 17, Mass.
March 1, 1922
The two-year Guarantee Fund voted at the Montreal Congress
for 1921-22 expired Dec. 31, 1921. Some guarantors made an annual
pledge "until revoked" in conformity with the Resolve of the 1920
(New York) Congress; others preferred to continue the original
plan, for two years only.
After the discussion of the Guarantee Fund at the 1921 Congress
in Boston, the following vote was passed:—
"That the Central Office be authorized to issue a call for subscrip-
tions to the Guarantee Fund stating amount each person is will-
ing to contribute annually and saying for how long such pledge
shall continue."
In accordance with the intent of same the following form is pre-
sented :
GUARANTEE FUND
For the purpose of defraying the authorized expenses of the
E. A. N. A. for which ordinary receipts are insufficient you are. asked
to subscribe to same under the following conditions:
1.    The pledge to cover the calendar years, Jan. 1 to Dec. 31, 1922,
1923, 1924, 1925,—and is void thereafter  (*)
2.    Calls for payment shall be made only upon due action of the
Executive Committee.
3.    No call shall exceed 25% of the total pledge, and at least 60 days
shall intervene between calls.
4.    All assessments shall be made on a pro rata basis (?)
Will you subscribe as above outlined, and how much?
(*)    Check the years your subscription is to cover.
(Please detach and return.)
Subject to conditions made in Central Office circular of March 1,
1922, I hereby agree to subscribe the sum of $....................
towards the Guarantee Fund of the Esperanto Association of North
America for the year(s) 1922, 1923, 1924, 1925. (*)
(signed)
(address)
Digitized by
Google