esperanto
s-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
5i-monthIy bulletin published by the Esperanto League for North America ik 5/2000
Dumonata bulteno publikigata de Esperanto-Ligo por Norda Ameriko ik Oktobw 2000
Look inside for news:
From the President......   2
From the CO Director . . .
From the Board of Directors 5
From the Bonvolo Family .   6
From the Bookservice
English echoed around the control
tower at Charles de Gaulle airport in
Paris during the first-ever attempt by
the French to work in the lingua franca
of all European airports. The experi-
ment in May lasted a pitiful 15 days
before infuriated pilots regained their
right to parler frangals. The shift to En-
glish-only in the bilingual control tower
was made because Air France be-
lieved one language would be safer
than 1wo. Unfortunately, home-grown
(pilots were outraged and the ensuing
arguments (in French) proved more
dangerous than the original system.
{Index on Censorship, 04/00, p. 12)
USEJ en ESPERANTO USA
KTP translokiajs?
Jes, KTP! nun estas parto de Esperanto
USA. Ties ĉi redaktoro, proponis havigi kon-
stantan junularan rubrikon en la bulteno de
ELNA por span apartajn kostojn. Tiel ni evi-
tos ankau problemojn eldoni KTP!-n regule
(se haveblos sufiĉe da materialoj).
Se vi volas diskonigi novaĵon aŭ prezenti
ideon al la USEJ-membroj, verku proprajn
artikolojn por KTP/kaj sendu ilin al mi (vidu
adreson ĉe la fino).
Ŝtataj USEJ-kontaktuloj
Ĉu plaĉus al vi esti aktiva en USEJ? Jen
facila kaj amuza tasko por vi: kontakti ĉiujn
aliajn USEJ-membrojn kaj eksmembrojn en
via ŝtato. Enketu ĉu la eksmembroj ankoraŭ
interesiĝas pri Esperanto, organizu semajn-
finan junulan renkontigeton por ekzerci la
lingvon kaj interŝanĝi ideojn. Jamtempas re-
aktiviĝi! Sendu proponojn al mi.
USEJ-elektoj
Ĉu plaĉus al vi esti estrarano de USEJ?
Se jes, sendu sinproponon al mi, kun priskri-
bo pri vi kaj viaj talentoj/spertoj/scioj rilate
Esperanton, kaj ni aperigos ĝin en venonta
numero de KTP!. Kiam sufiĉe da sinpropon-
intoj kolektiĝos, ni elektos novan estraron.
Mont-Grimpa Renkontiĝo (MGR)
En Aŭstrio jam de 10 jaroj okazadas mal-
granda aŭtuna 3-taga renkontiĝo en la Alpa
montaro, la MKR (Mont-Kabana Renkont-
iĝo), kiun kutime partoprenas 30 personoj el
diversaj landoj. Mi partoprenis en 1999 kaj
tre ĝuis - kial ni ne faru similan en Usono?
Ni havas multajn belegajn montarojn, do ni
grimpu ilin kune! Ni povus havi unu en ĉiu
montaro de Usono: la Rokaj, la Sieraj, la
Apalaĉaj ktp. Kiu ŝatus helpi? Mi proponas
min por aranĝi unu en la Sieraj montoj; kiu
ŝatus veni? Kiam ni planu ĝin por ke multaj
povu veni? Ĉu Lago Taho (Lake Tahoe) aŭ
Parko Josemeti (Yosemite) pli logus vin? Ĉu
ni proponu nin kiel volontulojn por prizorgi la
piedvojojn, ekzemple laTaho-Randan Vojon
(Tahoe Rim Trail)? Respondu al mi.
Poŝt-biblioteko de USEJ: malnova
nov-bakita ideo
Ĉu vi iam volis legi Esperanto-librojn, sed
ne havis monon por aĉeti ilin? Ĉu vi konas
neniujn aliajn esperantistojn kiuj povas prun-
ti librojn al vi? Nu, ankaŭ mi! Multaj esper-
antistaj junuloj havas tiun problemon, kaj pro
tio ni ofte malbone konas la Esperanto-lite-
raturon kaj historion. Nur kiam mi gastis ĉe
multaj esperantistoj en Eŭropo mi vere ekko-
nis Esperantajn librojn kaj vidis ke estas am-
aso da interesaj, legindaj (kaj multekostaj) li-
broj en Esperanto!
Do, kion fari? Ni helpu unu la alian! Kial ni
ne kolektu nedeziratajn polv-kolektantajn
Esperanto-librojn de la usona esperantistaro
kaj faru bibliotekon el ili? La listo de libroj
estu rigardebla en interretpaĝo, kie legintoj
povus publikigi recenzojn pri la libroj. Kiam
ni volas pruntepreni libron, ni simple mendu
gin retpoŝte kaj oni sendu ĝin al ni!
Nia sola kosto estus membrokosto (eble
$10) kaj resendo de la libroj al la biblioteko
- eble 1 aŭ 2 dolaroj. Kaj la puno pro perdita
libra estus - krom pagi ĝin - organizi USEJ-
kongreson!
Ni jam havas ejon - Natalie Sera jus pro-
ponis sian doman aŭtejon en Reno, Nevado
(kie impostoj malmultas!) por stoki la librojn!
Ni ankad havas administranton kiu pretas iri
tien ofte por aranĝi ĉion O'en mi). Nur detaloj
administraj restas aranĝendaj. Kaj poste ni
pretos ekricevi librojn!
Aŭ alternativaj ideoj?
Jen unu: virtuala biblioteko, kun retpaĝo
kiu listas librojn de membraj, kaj la libroj res-
tu hejme ĉe siaj posedantoj ĝis iu petas ilin.
Oni sendu ilin rekte de posedanto al prunto-
prenanto, kaj reen. Sed kiel puni pruntopren-
antojn kiuj perdas ies libron, speciale se ili
translokiĝas kaj malaperas? Ĉu oni kolektu
membrokotizon kiel asekuron kontraŭ tio?
Ek al la diskuto!
Aliĝu al la USEJ-diskutlisto por kontribui
viajn komentojn: www.esperanto.org/us/
USEJ/usejdlsk.htnu.
daŭrigo sur paĝo 4
Esperanto League for North America
PO Box 1129, El Cerrito CA 94530,
USA/USONO
tel: 510/653-0998; fax: 510/653-1468;
e-maii: elna@esperanto-usa.org
President/Prezidanto: David T Wolff
Vice PresidenWicprezidanto: Grant
Goodail
Secretary/Sekretario: Ellen M Eddy
Treasurer/Kasisto: Don Bushaw
Other Board Memhers/Aliaj estraranoj:
Jennifer Bondelid, Peggy Dolter, D Gary
Grady, Ralph Lewin, Elizabeth Raible,
Orlando E Raola, Derek Roff, Sylvan J
Zaft, Michele Zielinsky
Director, Central Office/Direktoro de la
Centra Oflcejo: Joel Brozovsky
Vice Director, Central OfficeA/icdirekto-
ro de la Centra Oflcejo: lonel One!
esperanto USA
Bi-monthly bulletin published by the
Esperanto League for North America
Dumonata bulteno publikigata de
Esperanto-Ligo por Norda Ameriko
Vol. 36, No. 5
ISSN 1056-0297
Editor/Redaktoro: lonel One|
tel. 510/653-0996; fax: 510/653-1468;
e-mail: ionel@esperanto-usa.org
Materials for esperanto USA should
be sent to/Materialojn por esperanto
USA oni sendu al: esperanto USA PO
Box 1129, El Cerrito CA 94530, USA/
USONO, or by e-mail/aŭ e-poŝte al: e-
usa@esperanto-usa.org.
The opinions expressed in this bulletin
are those of the authors, and don't
necessarily represent the point of view
of ELNA or its newsletter/La opinio] es-
primitaj en ĉi bulteno apartenas al la
aŭtoroj, kaj ne nepre prezentas la vid-
punkton de ELNA au ties novajletero.
Reprinting materials from this bulletin is
permitted, provided that due credit is
given, and a copy of the reprinted
material is sent to ELNA/Estas permes-
ate reaperigi materialojn el ĉi bulteno,
kondiĉe ke oni ĝuste indiku la fonton kaj
ke oni sendu ekzempleron de la repu-
blikigita materialo al ELNA.
Deadline for the next issue/Limdato por
la sekva numero: 27.11.2000.
Saluton ĉluj,
A few months ago, I began an intense
e-mail discussion with ELNA's Board of
Directors. For many years, ELNA has fol-
lowed a path, a set of methods and atti-
tudes, that has not led to either growth
or financial stability for our organization.
I felt that it was finally beyond any doubt
that continuing to follow this path would
continue to yield the same lack of results,
and that we must look for other paths to
follow. In my last article 1 described some
small steps to take us onto another, hope-
fully more effective, path.
The Board has approved several pro-
posals to somewhat improve our financial
situation. These were uncomfortable steps
taken after more than a year of discus-
sion, and none of these steps received un-
animous support; but I believe that to-
gether they demonstrate a change of atti-
tude that will eventually bring us to a bet-
ter way.
The biggest change that will affect you
is a raise in dues levels, by 33%. It would
raise the standard dues to $40. (Youth
and reduced-income rates would go up to
$20.) This, of course, will happen only if
the next National Convention approves
it, so it has no effect on next year's dues.
You should consider renewing this year
with a multiple-year membership to take
advantage of the current dues level. (Or,
if you want to help ELNA now, consider
upgrading your membership to a Sustain-
ing or Patron membership.)
We also modified the Bylaws to clarify
the responsibilities of Board members. AH
Board members (unless excused by the
President) will help contact new members
and welcome them to ELNA. Several
Board members have been doing this in-
formally, but now it is an official part of
our responsibilities. Similarly, we made
our quarterly reports an official responsib-
ility.
1 also challenged every Board member
to donate $500 to ELNA, above and be-
yond the time and money that they al-
ready donate. Of course, not everyone
could afford that much at this time, but
the results were gratifying. I offered to
match each donation myself, and as a re-
sult 1 have sent a check for $3,700 to
ELNA. I think this is the best Board of
Directors I have seen recently. They truly
believe in this organization and in our
Movement, they are willing to make diffi-
cult but necessary decisions, and they are
working hard.
1 am pleased to announce that Board
member Michele Zlelinski will head
our Local Groups Committee. Michele
will contact various local groups over the
next few months to discuss your needs
and ways that ELNA can help you be-
come more effective.
Board member Peggy Dolter is our
new EKK (ELNA Kongresa Komisiito).
She will work with the Local Convention
Committees to make sure that our annual
conventions run smoothly and that every-
one who comes has a good time.
Also, Aiuia Beriiiett heads this year's
Nominating Committee. To recommend
someone as a candidate for ELNA's
board - even yourself! - contact Anna at
3531 S Crosspoint Av, Boise ID 83706;
* 208/343-2466; or H abennett@
worlclnet.att.net. As always, we are
particularly interested in people with ex-
perience in running organizations or busi-
nesses. (And "Board member of a non-,
profit organization" always looks good on
your resume.)
Our new Director of the Central Of-
fice, Joel Brozovsky, is settling in, lear-
ning the bookkeeping system, the various
databases, the million-and-one details that
he and lonel take care of. Joel has already
started reorganizing some of the comput-
er systems and has many ideas for im-
proving other services.
And last, congratulations to the people
who put together New York's elegant
newsletter, novjorka Prismo. I just re-
ceived their 96th issue - it has run for ten
full years! Its 100th issue will be in Janu-
ary 2001 (very soon now). Credit is due
to the editor, Jim. Medrano, and to its
"sub-editors" Tom Eccardt and Nancy
Medrano, and to designer Mary Pul-
ley. What a remarkable job they've done!
Thanks -
David WOLFF, President
dwolff@world. std. com
978/264-0286 (8-1 Opm Eastern time
weekdays, noon-5pm weekends)
esperanto USA   5/2000
Esperanto en Japanio kaj Usono — eta komparo
P [Ni aperigas ĉi-numere la unuan en serio de artikoloj verkitaj de la nova di-
rektoro de la CO, kun la espero ke la esprimatajrimarkojkaj sugestojhavos
fortan kaj efikan eĥon inter niaj membroj. -red.]
Unu el la ĉiujaraj regjonaj Esperanto-kongresoj en Ja-
panio havas kutime 300 aligintojn. La nacia kongreso
kutime havas inter 350 kaj 600 aligintojn, kaj foje eĉ pli
ol 11001 En Usono, se la tutlanda kongreso havas cent
aligintojn, oni ĝojas pro la sukceso. Krome, ELPiA havas
nur du trionojn de la nombro de membroj de la japana
landa organizo JEI. Usono, tamen, havas duoblan nom-
bron da enloĝantoj ol Japanio. Kial estas tiom granda di-
ferenco en la proporcio de nombreblaj esperantistoj in-
ter la du landoj?
Pluraj kialoj troveblas sendube; ekzemple, tio, ke ja-
panoj malpli sukcese ol usonanoj povas uzi sian lingvon
eksterlande. Sed, car ni ne povas ŝanĝj tion, mi volas ri-
gardi kelkajn aliajn kialojn kiuj eble donos al ni uson-
anoj utilajn sugestojn por nia movado.
Unue, mi povas tuj diri, ke la kialo ne estas pli altaj
kotizoj en Usono. Tute male. Jarkotizo al Japana Esper-
anto-Instituto (JEI) kostas proksimume la duoblon de la
kotizo al ELMA. Kontraŭ tiu alta kotizo, la membroj rice-
vas pli oftan (monatan) gazeton. Tiun gazeton nuntem-
pe redaktas plejparte volontuloj. La kongresaj kotizoj si-
milas inter la japana kaj la usona.
Mi eble devas mencii ĉi tie, ke se temas pri komparo
jk de kostoj inter Japanio kaj Usono, rekta komparo laŭ la
P kurzo sufiĉe taŭgas, car la enspeznivelo ne multe dife-
rencas, kvankam, laŭ la lastaj statistikoj kiujn mi vidis,
averaĝa enspezo iom pli altas en Usono.
Kial do estas tiom pli malgranda subteno en Usono ol
en Japanio por la landaj Esperaranto-organizo kaj -kon-
greso?
Por scii certe, necesus enketi la usonajn esperant-
istojn, sed mi proponos kelkajn supozojn. Al mi ŝajnas
ke en Usono, la Esperanta idealismo ne funkcias same
kiel en Japanio. Ĉu ĝi simple velkis, kaj malpli fortas?
Aŭ ĉu usonanoj nur suferas fobion kontraŭ membriĝo
en ia ajn organizo? Mi supozas ke tiu lasta ludas ian ro-
lon, car mi ja rimarkis ke ĝenerale usonanoj malpli
emas aliĝi al grupoj.
Oni povas diri, ke unu kialo por malpli granda landa
kongreso estas la grandaj distancoj en Usono. Ja estas
koste veturi dumil aŭ eĉ kvarmil kilometrojn por iri al
landa kongreso. Oni preferas iri al Eŭropo por la UK, se
oni faros tiom grandan veturon. Tio ja havas iom da ve-
ro, sed la diferenco estas malpli ol oni povas supozi.
Ankaŭ Japanio havas grandajn distancojn inter la norda
parto, la meza parto, kaj la suda parto. Veturkostoj en
Japanio generate ne estas malpli altaj ol en Usono —
male, ili ofte pli altas. Kaj japanoj certe ne havas pli da
libera tempo ol usonanoj.
La granda diferenco, tiurilate estas, tamen, tio ke ja-
panoj ne sentas sin devigataj veturi al la kongreso se tio
)tro maloportunas. Ili tamen pagas aligkotizon (moralan,
malpli altan ol la ordinara kotizo) por subteni la kongre-
son kaj la movadon. En Usono, eĉ ne aperas sur la alig-
ilo propono de morala aliĝo. Moralaj aligoj en Japanio
kutime plenigas proksimume trionon de la aliĝoj — iom
pli se la kongreso okazas en malfacile atingebla loko,
malpli se en granda urbo.
Tiu sento de aparteno al io grava (eĉ sankta, diras
multaj japanoj kiuj estas ne aparte religiemaj) estas for-
ta inter japanaj esperantistoj. Japanoj, same kiel esper-
antistoj die en la mondo, agas laŭ sia kapablo individue
kaj en lokaj grupoj, sed ili ankaŭ sentas neceson aktive
subteni la tutlandan movadon, do la kongreson kaj lan-
dan organizon, almenaŭ per sia membrokotizo. Me mal-
multaj donas iom pli ol la ordinara kotizo, kiel donacon.
Danke al tio, la landa organizo en Japanio povas travivi
la ciklojn de la sorto relative bonstate, kvankam, ankaŭ
ĝi, kompreneble, havas siajn malfacilajojn kaj limojn.
Piramido sen bazo
Mi volas paroli iom pri speciala parto de la japana Es-
peranto-movado, ne-neŭtrala parto, kie mi mem laboris
dum mia restado en tiu lando. Temas pri la japana ŝin-
toa religio Oomoto, kiu disvolvas ekde 1923 sian pro-
pran agadon por kaj per Esperanto. La religio estas rela-
tive nova, naskita en 1892, sed baziĝas en la antikva
ŝintoismo de Japanio. Tiel, ĝi estas forte ligjta al la tradi-
cia japana kulturo. Tamen, samtempe, ĝi havas tre uni-
versalismajn instruojn, kiujn oni povas reprezenti per la
moto "Unu Dio, Unu mondo, Unu interlingyo". Oomoto
instruas ke ekzistas unu Dio, kreinto de la universe kaj
ke ĉiu religio venis de tiu sama fonto. Tial ili devas ne
interbatali, sed kunlabori por la komuna bono de la tuta
mondo. Simile, la mondo estas unu; ĝi devas agi tiel,
unuece. Tiucele, Oomoto subtenas interalie la mov-
adojn por starigi mondfederon. Kaj fine, tiu unueca
mondo nepre bezonos komunan lingvon, nepre neŭtra-
lan, bazitan sur la principoj de homaranismo. En 1923,
Oomoto oflciale akceptis ke Esperanto estos tiu komu-
na lingyo.
La rezulto de tia instruo estas ke pli-malpli ĉiu oomot-
ano subtenas la ideon de Esperanto. Kompreneble, la
plimulto ne pretas nun lerni la lingvon (la religio ne or-
donas al siaj anoj; ĝi rekomendas ke oomotanoj daŭre
lernadu, sed la decido, kion oni lernu (el longa listo de
tradiciaj japanaj artoj, Esperanto, religiaj instruoj, kaj
aliaj) restas ĉe Ia individuo. Oni povas do desegni ian pi-
ramidan formon por reprezenti la Esperantan movadon
ĉe Oomoto:
parolantoj kaj agantoj
\     eklernintoj kaj fojaj helpantoj
esperanto USA  4/2000
Tia piramidforma strukturo estas normala por sana
movado. Kutime homoj eniras la strukturon ĉe la malsu-
pro, kaj el tiuj, kelkaj iras supren. Tiel oni povas trovi
homojn por plenigi tiujn gravajn suprajn funkciojn, kaj
la laborantoj ĉe la supraj tavoloj ricevas subtenon mora-
lan kaj financan de sube.
Mi komparu tion kun la strukturo de tipa Esperanto-
movado, kiel tiu en Usono (ankaŭ la generate Esper-
anto-movado en Japanio similas). En Usono estas mal-
granda aro de aktivuloj kaj parolantoj de la lingvo ĉe la
supro, kaj alia aro, eble iom pli granda, de homoj kiuj
iam eklernis la lingvon, aŭ interesiĝis pri ĝi, kaj eble
foje ion faras por helpi la movadon. Familianoj de aktiv-
uloj foje troviĝas en tiu grupo. Sed, kie estas la bazo de
la piramido? Kie estas la amaso da homoj kiuj subtenas
Esperanton morale kaj/au finance, kvankam ili ne pre-
tas aktivi rilate al ĝi? Quste tiu grupo, la fundamento de
la piramido, mankas al multaj el la Esperanto-movadoj
en la mondo, kaj certe en Usono.
Mu, ja ekzistas homoj en tiu kategorio de neaktivaj
subtenantoj, sed por havi sanan movadon, necesas ke
tiu bazo estu laŭeble larĝa; ni bezonas milionojn da ho-
moj en tiu aro.
Oomoto havas kelkajn videblajn avantaĝojn en sia Es-
peranta agado ĝuste pro tiu larĝa subtenbazo. Qi dispo-
nas pri oficejoj, kaj de tempo al tempo aliaj lokoj (klas-
ĉambroj, kunvenejoj, dormejoj, manĝejo ktp) kie oni
povas okazigi Esperanto-kursojn maipli koste ol ce aliaj
Esperanto-organizoj. Tiujn ejojn pagas la kredantoj por
la propra oomota religia agado, sed car Esperanto estas
parto de tiu agado, oni volonte disponigas la ejojn an-
kaŭ por Esperanta agado (kiam ili estas liberaj). Oomo-
to havas ankaŭ sian propran presejon, kie multaj el la
Esperantaj libroj kaj unu monata gazeto eldonitaj en Ja-
panio estas presitaj, eĉ se eldonitaj ne de Oomoto.
Ofte kiam oni planas sian agadon por Esperanto, oni
kalkulas sian sukceson per la nombro de novaj esper-
antistoj "kreitaj". Tio, laŭ mi, estas generate ne tre real-
isma kalkulo. Se oni tro koncentras sian atenton al tiu
pinto de la piramido, neglektante la bazon, la sukceso
estos tre limigita. Ĉiu parto de la piramido gravas, kaj
necesas flegi la tutan strukturon. Sed, lau mia observo,
nuntempe en Usono la plej malforta kaj neglektata par-
to estas tiu bazo. Tial, verŝajne la plej grava kaj efika
agadmaniero nun celos gajni multajn subtenantojn, sen
ia premo ke tiuj novaj simpatiantoj naĝu supren en la
strukturo. Ankaŭ tian "suprentiran" agadon oni faru, sed
gin oni direktu al tiuj jam firme en la bazo, kaj ĝj estu
aparta. Kiam oni alvokas al la generate publiko, oni ne
petu tujan aliĝon al la supraj tavoloj de la movado. Tio
signifas, interalie, ke por efika agado, necesas multe
diskonigi Esperanton kaj ĝian bonon kaj ekzistkialon,
sen ia premo al homoj aliĝi al la Esperanto-movado.
Mecesas konscii, ke ne malmultaj homoj en Usono ha-
vas malbonan antaŭjuĝon kontraŭ Esperanto, pro rnisin-
formo aŭ eraraj supozoj pri ĝia celo aŭ pri la ebloj de ia
ajn planita lingvo. La timon ke Esperanto celas forigi
ĉiujn aliajn lingvojn ni devas firme entombigj per infor-
mo pri la veraj celoj de nia movado, ke ĝi estu kroma
lingvo por ĉiu, kaj ne anstataŭu la etnajn lingvojn. Kaj
la miskredon ke io kia Esperanto ne povas funkcii, ni
devas forvaporigi per nia uzado de la lingvo, montrante
ke ĝi tamen efektive funkcias tre bone. Kiam oni celas
flegj la pli suprajn tavolojn, oni direktu la vokojn al tiu
bazo jam kreita, kaj logu al la kursoj la kelkajn emajn
homojn el tiu amaso, kaj de tie, poste, al agado en la
movado.
Do, kiel oni taksu la sukceson de informa agado? Ge-
nerate oni ne povas rekte taksi ĝjn. Sed, se la informo
atingas multajn homojn, kaj se oni povas konstatike la
generate efiko de tiu informo estas doni pozitivan im-
preson pri Esperanto, aŭ pensigi homojn pri la lingva
problemo por kiu Esperanto proponas solvon, do, tio ja
estas ia sukceso. En tempo de semado, oni ja ne vidas
konkretan rikolton.
D-ro Zamenhof bone komprenis tion. Jen parto de la
tria strofo de lia poemo La Vojo:
Ni semas kaj semas, neniam laciĝas,
Pri V tempo] estontaj pensante.
Cent semoj perdigas, mil semoj perdigas, —
Ni semas kaj semas konstante.
Do, ek al informado sen varbado!
Joel Brozovsky
daŭrigo de la 1-a paĝo
La preleg-vojaĝo de Amanda ekisl
La 4an de oktobro, la Pasport-Serva vag-
emulino denove ekvagis, ĉi-foje tra Usono
kaj partoj de Kanado. Si prelegos pri sia 16-
monata vojaĝo en Eŭropo per la Pasporta
Servo (legu detalojn pri ŝia vojaĝo ĉe
http://home.vjxs.rŭ7~lld.e/ps/ps_aventiu'o
1999.htm) al universitataj kaj gimnaziaj
studentoj por interesi junulojn pri Esperanto;
porpliaj informoj, viduwww.esperanto.org/
tejo/laVamanda/. Ŝi ricevis invitojn prelegi
ĉe OKEMO 2000 (Vermonta renkontiĝo es-
perantista), Boston, Montreal, Toronto,
Syracuse, Detroit, Chicago, St. Louis,
Atlanta, Houston, El Paso, San Diego, San
Jose, Corvallis & Bend (Oregon), Seattle kaj
Salt Lake City, inter aliaj. Se vi ŝatas inviti
ŝin prelegi en via urbo, kontaktu ŝin ĉe
arnandaMgley@hotmail. com.
ELNA akceptas donacojn por helpi Amanda'n
dum ŝia vojaĝo. Sendu viajn donacojn al la kon-
ata adreso de ELNA kaj indiku ke ili celas Fond-
uson Thompson (por Amanda). Donacoj faritaj al
ELNA estas neimposteblaj, laŭ la leĝoj de via
loĝŝtato. (-red.)
Rubriko prizorgita de Amanda Higley, kiu
ĝojas esti denove inter siaj E-geamikoj en
Sacramento, Kalifornio
esperanto USA  5/2000
lnternacia Manpremo
Supplement to Esperanto USA 5/2000
A Chinese Esperanto speaker once pointed out that Esperanto is like a linguistic handshake. When two
people shake hands they both reach out halfway. When two people speak Esperanto they have both made
the effort to learn a relatively easy, neutral language instead of just one of them making the effort to learn
the other's difficult national language.
This is why this supplement is called lnternacia Manpremowhlch means "an international handshake."
Esperanto in My Life
by Mark Haskell
Part Four
From 1976 to Now
Esperanto the second ten years 1976-1986
Rich Ranc left SIU around 1977. I left SIU in the
summer of '79 and started my career as an Air Force
Officer. While in graduate school I attended a
linguistics conference at The University of Chicago. It
was at this conference I met Byron Eguiguern. He had
I the courage to come to a linguistics conference
wearing a green star (the symbol of Esperanto) in his
lapel. When I saw that I walked over and said:
"Saluton, mi vidas, ke vi portas la verdan stelon."
Translation: "Hi, I see you are wearing the green star."
We took advantage of breaks to speak Esperanto and
I discovered that he shared another of my interests:
amateur radio. After that meeting we corresponded for
several years by cassette tape and occasional radio
contracts via short wave.
My first Air Force assignment was to Crete,
Greece. I knew there were Esperantists and a club in
Athens, but getting started in a new career and the
work schedule kept me from participating with them.
The third ten years 1986-1996
In the late 80-s however I got an assignment to
Washington D.C. There was an Esperanto group in
Washington and it was great to be able to go to
monthly meetings and participate in a lot of Esperanto
discussions with people outside the Esperanto
movement. I met several people there who were very
| active and enthusiastic supporters of the International
Language. Also while in the D.C. area I had the
opportunity to put a seminar together and teach an
Esperanto class to a group at George Mason
University. It was a lot of fun.
It was during this time that I started listening to
Esperanto broadcasts on short wave radio. The first
station I listened to was Swiss Radio International.
Later on, Havana, Cuba started their Sunday
broadcasts and I really enjoyed being able to hear and
tape record the broadcasts. I always wanted to hear
the daily broadcasts from Poland and China, but the
signals were weak or non-existent. The Internet would
fix that problem in later years.
While in the Washington D.C. area I had a
temporary duty assignment that took me to Israel. I
had never been there before (at the time I had some 18
pages of Arabic visa stamps in my passport). I used the
Esperanto delegate system to make contacts with
several people in Israel. Two people stand out in
memory, Rami Shlain, and Eldad Salzman. Rami,
another radio amateur, went out of his way to show
me things in Tel Aviv; he drove me to Jerusalem and I
ate and visited at his home. Eldad Salzman and 1
enjoyed several hours of conversation in Esperanto
and Arabic, too.
For four years after leaving the Washington D.C.
area I was in Tampa, Florida. I made contact with a
few Esperanto speakers in the area and started a bit of
activity with some students at the University of South
Contents	
Esperanto in My Life by Mark Haskell	1
In Leipzig and Moscow by Les Kerr	3
Possibilities of Esperanto (2) by Sylvan Zaft	4
Supplement to Esperanto USA 5/2000
Florida. I taught American Foreign Policy for six
semesters between 1991 and 1994. As part of the
course I had a block of instruction on the language
problem and its effects on relationships between
groups. As an outgrowth of that some discussions
about Esperanto started and several students took up
the study of the language. One student commented to
me later in a letter that he could not believe he had
already gone through high school and three years of
college before he ever thought about the ramifications
of the language problem or heard about Esperanto. It
is sad that many English-only speakers go through life
not realizing what the language problem is or how it
denies them information. The delegate system played a
role again while I was at the University of South
Florida. One of the professors in the International
Studies Department was looking for irrformation on
some universities in China. I wrote to the Esperanto
delegates who were professors at a couple of different
universities in China and translated the responses when
they came back. Someone with a knowledge of
Esperanto and a UEA yearbook with the delegate list
has worldwide contacts.
While I was in Tampa I had several opportunities
to attend the Southwest Asia Symposium sponsored
Internacia Manpremo
Supplement to Esperanto USA 5/2000
Editor:
Sylvan Zaft
PO Box 371
Farrnington MI 48332
Contributions should be sent to "Sylvan Zaft" at
the above address or, if possible, by e-mail to:
sylvanz@aol. com.
For this supplement we are especially interested in
accounts in English of how you have used Esperanto.
Have you formed strong international friendships?
Have you had interesting experiences travelling
abroad using Esperanto? Have you had fascinating
correspondences with people in other countries?
Please send your accounts of these and other
interesting experiences using Esperanto to the editor.
If you would like your paper manuscript returned,
please enclose a self-addressed envelope.
by the United States Central Command. Middle East
experts both academic and military from the U.S. and
other countries came and presented papers and
briefings. It was an outstanding chance to learn a lot
about the Middle East in a short time from some of the
leading academic, military and diplomatic figures. I
remember one session when a distinguished Arab
diplomat made a speech. The man could speak
English, was a widely traveled diplomat and had a lot
to say. However, because of his accented English I
could not understand what he said. I asked another
person sitting close to me if he understood the speech
and the answer was: no. So, here is a speaker worth
listening to, someone with insights from the Arab side
who could have added a lot to everyone's knowledge,
but his 30 or 40 minutes was utterly wasted because of
this part of the language problem. But yet we hear that
"everyone speaks English". Maybe so, but of they do it
in a way they can be understood?
In 1995 I went to Saudi Arabia to be a liaison
officer between the Joint Task Force for Southwest
Asia (JTF-SWA) and the Royal Saudi Arabian Air
Force. Part of the job entailed participating in the daily
intelligence and operational briefings. There were (
officers from the U.S., Britain, France, and Saudi
Arabia at these briefings. The British and the
Americans would chat about the irrformation presented
while the Arabs and the French rarely said anything.
As I got to know the French officers better it became
clear that they didn't understand the fast-paced
irrformation quickly enough or well enough to
comment on what was going on, even though they
could carry on an every day conversation in English. If
any of the U.S. military staff had been asked they
would have responded that "everybody here speaks
English just fine," but they didn't. The Americans were
not even aware of the problem.
The fourth ten years?!
I retired from the Air Force in 1997 and took a
job as a defense contractor. The job required me to
travel abroad and in the summer of 1998 I had a
chance to come back through the Netherlands. I took
advantage of the opportunity to visit Rotterdam and
the headquarters of the UEA. I had a great time at the
headquarters and especially the bookstore. I havej
shelves of Esperanto books, but nothing beats being
able to actually pick up a book and browse through it
Intemacia Manpremo
instead of ordering it through a catalog. Here again the
delegate system saved the day. The Esperanto delegate
for Rotterdam wrote me and told me what train to take
from the airport, how much it cost, where to get off,
how to get to the hotel and how to find the UEA
headquarters.
For my fiftieth birthday my wife purchased a state
of the art computer system. It totally replaced the
outdated, slow, limited capability equipment we had
been using. We set it up on a Thursday afternoon and
by the following Saturday I was listening to the daily
Esperanto broadcast from Poland via the Internet. It
was great. During this time I also was given the
opportunity by Kent Jones to participate in the
telephone seminars, conference calls among
Esperantists discussing specific topics. Those were
always a lot of fun.
As I write this now I cannot believe how many
years have gone by and all the things I have done with
this language I learned from a 42-page, 16-lesson
course. I know that in writing this I have left a lot of
things out; I could probably keep going back and
inserting lines until I had a book. The bottom line is if
anyone would ask me if learning Esperanto was
worthwhile I would emphatically reply YES.
Esperanto gives the opportunity to really learn a
language instead of learning about a language. With
Esperanto it's possible to learn to communicate, read
literature, and think in a second language. That kind of
ability is not possible in two years of study of French,
Spanish, Italian, or German. I run across people all the
time who tell me they speak Spanish or German or
French but when they have an article to read or a short
wave broadcast to listen to in the language of claimed
expertise they struggle through it and guess at
meanings and flounder around. That is not
communicating in a foreign language. However, those
same people think that the native speaker of German,
French, or Spanish is magically fluent in English. It
never dawns on them that that foreigner is doing as
badly in English as they are in the other foreign
language. The experts tell us that English is the world
language. If that's true then why are all the boxes at
Wall Mart printed in three languages. If everybody is
so proficient in English why are there all those multi-
language instruction sheets in the things we buy? The
truth is most people don't speak English (even many
who claim they do cannot really speak it).
We could look at the really big issues of the
language problem: diplomatic and political affairs,
aircraft safety, and other high-level things, but I keep
coming back to the simple naive idea that life and
travel would certainly be better if everyone could just
talk, send e-mail, and communicate directly with
everyone else. Esperanto could certainly make that
possible.
In Leipzig and Moscow
by Les Ken-
When I first learned Esperanto in 1986, I used a
pen pal service (Koresponda Servo Mondskala) to find
a pen pal. They sent me six names, and I wrote to
each. I found I had the most in common with a woman
in Leipzig, East Germany - we both had children of
about the same age, we were both trained as engineers,
and we shared a love for the music of J.S. Bach. So,
when Annelore invited me to an Esperanto conference
there in 1988, I wanted to attend, even though East
Germany wouldn't be the easiest place to get to for
somebody who had never before traveled abroad. The
Leipzig group timed their conference to coincide with
the annual Leipzig trade fair, when the East German
government made it easier for westerners to enter the
country.
After an unsettling experience getting through the
East German border crossing at the Friedrichstrasse
subway station in Berlin, I was relieved to be met by
another Esperantist, Josef, who was waiting for me on
the other side. (By the way, I still correspond with
Josef, but now it's on e-mail. Big improvement!) I
stayed at his home, and we took the train together to
Leipzig, picking up other Esperantists along the way.
The conference there was a great thrill - as the first
participant from the US, I was treated as an honored
guest. During the conference, I became good friends
with a participant from the Soviet Union - much to the
delight of the conference organizers.
It was also wonderful to meet Annelore and her
family. Annelore gave me a small wooden carved bird
that she'd had since childhood; since she knew she'd
never be able to see "the West," she wanted to give
her bird that freedom. Actually, due to Esperanto, she
did get to see the West the following year; through a
lot of bureaucratic maneuvering, she was permitted to
attend the Universala Kongreso in England.
Supplement to Esperanto USA 5/2000
My trip to East Germany was so rewarding that I
visited again the following year, in 1989, bringing my
daughter (also an Esperantist) with me. Then, after the
wall came down, I had to see for myself how things
had changed, so I returned again in 1990. My wife and
I so wanted Annelore to visit the US that we paid for
her and her son to fly out during the summer of 1990.
A few years later I arranged for her daughter, a
medical student, to do an internship here in Seattle,
and she stayed with us for several months while she
was working as an intern. Annelore's son came for a
return visit, this time with his fiancee. Nowadays I
correspond with Annelore and her family through
e-mail, and it's fun to follow the dramatic changes that
have taken place in her country since my first visit.
The only other trips I've taken to Europe have
been business trips to Moscow, and during a free
weekend on a trip in 1993 I used Esperanto even then.
My two years of college Russian proved almost use-
less, but through the Internet I latched onto the local
Esperanto group there and attended one of their meet-
ings. While other members of my business group hired
an English-speaking guide to drive them around town,
I spent a day exploring Moscow with a friendly Esper-
antist named Nikolai.
I had heard the Russian Army was selling surplus
folding kayaks, so I asked my new friend if he might
help me find one. Our quest took us all over Moscow,
checking out sporting goods stores and surplus out-
lets. We did find some surplus life rafts, but no kayaks.
However, I did come back with a prized souvenir: an
antique mechanical adding machine, complete with
Instruction book (In Russian).
As we wandered around the city by foot and on the
subway, I felt as though I were seeing Moscow as a
native, rather than as a tourist. We stopped for lunch
at a downtown restaurant and chatted about various
topics for twenty minutes or so when a young man
from a nearby table came over and had a brief conver-
sation with my friend In Russian. It turned out he was
just curious aboutwhat language we were speaking,
and when my friend explained that it was Esperanto,
the man replied that he thought it was Italian. This
exchange made me suddenly realize I had become so
accustomed to speaking to my friend in Esperanto,
that I was no longer conscious of what language we
were actually using.
I'm grateful to Sid Culbert, Seattle's Esperanto
teacher extraordinaire, for getting me started with this
wonderful language. His skillful instruction was a
priceless gift, opening up worlds and offering experi-
ences that have greatly enriched my life.
The Possibilities of Esperanto (2)
by Sylvan Zaft
Let us examine a paragraph from the classic chil-
dren's book, Kumeŭaŭa lafilo de la ĝangalo by Tibor
Sekelj. It describes the attack of an enormous army of
soldier ants that devours everything In its path.
Subite ni rimarkis ke ankaŭ la riverbordo antaŭ ni
kovriĝis per maldika sed densa nigra kovrilo. Tiuj
soldat-forrnikoj montris ke ili eĉ la fajron ne timas. Hi
ĝin atakas kiel ardan malamikon. Kompreneble, la unuaj
dudek aŭ kvindek mil formikoj forbrulas, sed trans la
cindron de iliaj kadavroj pasas multaj milionoj da
kxmuloj. Ŝajnas ke ili marŝas en difinitan direkton,
transirante ĉiujn obstaklojn kaj neniigante antaŭ si
ĉiun vivan estaĵon.
It is a truism that in good English style active verbs
(covered) carry more punch than passive verb forms (was
covered by). In the first sentence Sekelj had no need to
consider the passive verb form (estis kovratd) because he
had available to him the —iĝ ending that turns the transitive
verb kovris into the intransitive verb kovriĝis.
In the second sentence Sekelj puts the direct object la
fajron in front of the verb ne timas. In this way he elegantly
emphasizes the direct object fajron. The «-ending gives
Esperanto authors great latitude in placing the direct object.
In English putting the direct object in front of the verb
would sound awkward as in this translation: "Those army
ants showed that they even the fire did not fear." Of course
English has other means to express these kinds of ideas with
elegance and with force.
In the third sentence we have the word forbrulas com-
posed of the adverb for and the verb brulas. For means
"away" or "off" and forbrulas here means "bum away".
Neniigante in the last sentence is interesting. The En-
glish counterpart is "annihilating". It comes ultimately from
the Latin words ad (to) and nihil (nothing). The Esperanto
word is based on nenio meaning "nothing" and the suffix
~ig meaning "to make, to cause to be".
Someone relatively new to Esperanto could figure out
the meaning of neniigante from its very common compo-
nents. Someone relatively new to English as a foreign
language would have to look up annihilating. Even if they
knew fire meaning of ad they would have to figure out that
in this particular word it becomes an.
Decidoj de la Estraro
[Lastatempe la Estraro de ELNA aprobis la jenajn proponojn.
al ili. Sendu viajn reagojn al la Prezidanto de ELNA kaj/au al
Propono 2000-3: Altigi la kotizojn
La ELNA-kotizoj, se akceptite de la venonta ELNA-kongreso,
estos:
Memberships	Now	+ 33%
Individual	$30	$40
Family	$45	$60
Sustaining	$60	$80
Patron	$90	$120
Limited income	$15	$20
Youth	$15	$20
Life	$600	$800
Propono 2000-4: Gazetoserva servopago
ELNA aldonu kvindolaran servopagon al ĉiu gazetoserva mend-
aro [sendepende de la nombro de abonataj gazetoj].
Propono 2000-5: Transpaga servopago
ELNA aldonu 2.5-procentan servopagon al ĉiu mona transsendo
al UEA.
Ni aperigas ilin ĉi-sube, kun la peto ke la membraro reagu
a CO de ELNA.]
Propono 2000-6: ELNA Update
ELNA ne plu eldonu ELNA Update kiel apartan bultenon.
Propono 2000-7: Kvaronjarraportoj
ELNA aldonu al la Regularo:
Section V (new Section): Miscellaneous duties and offices
Part 1: Every Board Member shall submit a quarterly report of
activities. Every Board Member shall participate in contacting
new members. The President may exempt a Board Member from
either or both of these responsibilities for sufficient reason.
Propono 2000-8: Komisiito por la CO
ELNA aldonu al la Regularo:
Section V
Part 2: If the Board does not select a person to supervise the CO
and its Director under section 807 of the By-Laws, the Vice-Pres-
ident shall have that responsibility.
FIYE MOST WAFFED
Iky ithe JbV
These volunteer tasks are on the lam. The League
needs your help in apprehending them!
Task: Corporate style guide. Find or write professional
guidelines for a unified appearance for all ELNA
publications.
Priority: 1 / Time: 1-2 hours per week / One-time / En-
glish
Task: Resources Committee head. Do fundraising in-
side and outside of ELNA, find other resources.
Priority: 1 / Time: 1-2 hours per week / Permanent /
English
Task: Commissioner for Complaints. Forward
complaints from reticent members to the appropriate
person.
Priority: 2 / Time: 1-2 hours per month / Permanent /
Bilingual
Task: Konstanta Amuza Komitato / Aganto (KAKA).
speran
to ILei
Make certain that the Movement is amusing and fun.
Priority: 2 / Time: 1-2 hours per month / Permanent /
English
Task: Coordinator of committee reports. Collect
quarterly committee reports and forward to President
and Board.
Priority: 2 / Time: 1-2 hours per month / Permanent /
English
You do not need to be an expert - but you do need en-
thusiasm! To help, contact one of our agents: Timothy
Boronczyk at S orgariinanSO@hotniaU.coiri, x
607/753-4249, or 331 Shea Hall, Cortland NY 13405;
or David Wolff at: H dwoHT@world.std.com, x
978/264-0286, or 6 Durkee Rd, Acton MA 01720.
Dankon -
La Prez
esperanto USA  4/2000
Kiel fartas familio Bonvolo?
Fakte, nia granda familio plejparte ri-
pozis - aŭ, pli bone, uzis la tempon ord-
igi siajn vivojn. Jenja Korp (Helena)
edziniĝis; Natalie Sera (ĉef-kontrolanto
de prononcado) devis foruzi la someron
por gajni universitatajn kreditojn nece-
sajn al ĝisdatigo de sia instruista licenco;
Miko Sloper (Georgo, nia filozofo) reiris
al universitato por fariĝi vera filozofo
kaj la komisiito devis trovi pli da tempo
por serĉi monon bezonatan por fini la
projekton.
Tamen, lecionoj 9 ĝis 12 nun has al la
videobenda multobligisto, kaj ni tre bal-
daŭ atendas la alvenon de la ekzercoj
por lecionoj 5-8 de Stefan MacGill. Post
kiam la kopiado, kunmetado kaj pakado
de la skribitaj tekstoj finiĝas, ĉiu kiu
mendis la tutan aron de 15 lecionoj aŭ
kiu mendis almenaŭ la unuajn 12, rice-
vos ilin en la poŝto. Se vi ankoraŭ ne
mendis, nepre faru tion nun ĉe ELNA:
po $95 por 4 lecionoj, aŭ $325 por la tu-
ta serio de 15 lecionoj.
Intertempe, la klubo en Boise, sub la
gvidado de Anna Bennett, kontrolos la
ekzercojn por sugesti estontajn ŝanĝojn
en la prezentado.
Dum la somero 2000, la vic-prezid-
anto de ELNA Grant Goodall uzis la
unuajn lecionojn kun la komencantoj ĉe
NASKE. Grant sendis la sekvan rapor-
ton al fonduso kiu eble helpos finance
subteni Pasporton:
"...Teaching a language class on any given day basically involves using
a target vocabulary and structures in a comprehensive and interesting way.
Experienced language teachers are often very good at doing this. In the
ideal case, they know how to present complex structures and difficult words
in realistic settings so that students can understand what's going on, and
they know how to make it fun, exciting, and varied, so that students con-
tinue to pay attention.
"I found that Pasporto allowed me to get much closer to this ideal. Partly
this is obvious: a video can give students realistic examples of words and
structures in use in a way that a single teacher in a classroom will never be
able to do. What I hadn't anticipated quite as clearly was that Pasporto
The difference is that the video seemed to get their attention much more
than a traditional textbook would, and the students seemed enthusiastic
about doing follow-up activities for a much longer period of time than what
I have found to be typical for stories or dialogues...
"The reason I think that Pasporto is particularly appropriate to NASK is
that one big problem with any intensive beginning language class is student
fatigue. Sitting in a class of this type for three hours is tough, no matter how
entertaining the teacher is, but the video did an excellent job of keeping the
students focused on the language for long periods, as I mentioned.
"And given that many Esperanto teachers are untrained volunteers, I
think Pasporto could play an important role in other classes as well. For
could play such a big role in adding interest and variety to the class.The  those whose skills at keeping the attention of the class are less than perfect
students genuinely looked forward to seeing the videos, but more
importantly, the videos gave a common background and 'something to talk
about' that was a big help in giving them the necessary additional exposure
to the target words and structures. The outstanding exercises developed by
Stefan MacGill were what made a lot of this possible. The term 'exercises'
really doesn't do justice to what he has produced, since they also include
many highly original and witty activities that were perfect for reinforcing
what we had learned in the lesson.
"In some ways, what I have decribed is not so diferent from a traditional
classroom, in which the class reads a little story or dialogue and then an-
swers questions about it or does other sorts of activities based on it.
(a common problem), the video could be a big help, especially with Mac-
Gill's materials.
"To put my comments in context, let me say that in general I am very
skeptical of using new (or not so new) technologies in the classroom, and
that I have always thought that the most powerful teaching device is a good
instructor with a piece of chalk. I especially dislike the idea of doing some-
thing in the classroom just because it is new and flashy, or just because
students think it is fun. What matters in the end is how much students leam,
and it is by this criterion that I think Pasporto has a lot to offer traditional
language classes."
-Grant GOODALL
Grant is preparing a workshop pre-      We are also working on methods of
senting ideas he has developed on how  reducing the price of the videos for those
to use Pasporto, to be presented at the   who cannot afford them. There is still
ELNA convention in 2001. He may also   money in the Schulze foundation to be
present such a workshop elsewhere, de-   used for "subvencioj" for groups who
pending on financing.                              wish  to   establish  classes   in   clubs,
Duncan Charters and Derek Roff have   schools, or universities. Write what your
also been very helpful in developing our  plans are and how much money you
request   for   financial   underwriting,   need and send to "Fonduso Schulze"
Among other trrings, we have learned   care of Ron Glossop, 8894 Berkay Av,
that we need to add to the ancillary ma-   Jennings MO 63136; or H rglossop@
terial needed to accompany the videos,   postnet.com. If you are ready to start  Now that we have successfully opened our
One will be a handbook for teachers   teaching, do not let money stand in your  K.afejo Zamenhof, what is going to happen to
with  details  about  how  to  use  the   way! And if you have money to contri-  our lovable r3onvolanoj? Will one of our mara-
material in different situations - class-   bute to a good cause, send it to ELNA  thonists, Karlo or Nina, win the race? Is our
room, electronically, and by cable TV. If  for the Pasporto project to help assure   philosopher going to get any wiser? Will poor
you have suggestions to add, please send  that we can finish our project next  Helena remain broken-hearted? And what
them to me at H lusiharrnon@aol.   year.                                                            about our judge, Yo\anda, and our mother, Fi-
com - or to ELNA.                                          Lucille HARMON (Oakland CA)   lisa? Wil1 thV b« able to handle our "difektita"
detektivo?
esperanto USA  5/2000
Recervze
it
^Kuniks la kuniklo, Jean-Pierre CA-
VELAN. Nice: la aŭtoro, 1998. 12p.
295x210. brosurita.Kodo:KUN004;
prezo: $11.30
Se plaĉas al vi (aŭ al viaj junaj
amikoj) rakontoj pri etaj bestoj kiuj
sukcese travivas la danĝerojn de sia
vivo, vi ĝuos ĉi tiun rakonton. Ciu
paĝo (nur 12 entute) estas belega art-
aĵo kiu montras la bestojn tre ĉarme
en iliaj medioj. La fakto ke la rakon-
to estas vera (laŭ la aserto de la aŭto-
ro) aldonas apartan kontentigan sen-
ton al la leganto. Kuniks estas kuni-
klo kiu tage frontas la danĝeron de
vulpo (kun la ne terurincita nomo de
Vulfi) kiu eble jam formanĝis la
aliajn kuniklojn en la regiono. Trov-
inte rifuĝejon en la ĝardeno de la aŭ-
toro, Kuniks frontas alianproblemon
krom sekurecon. Li sentas sin sola,
sen ludantoj. Kiel li solvas tiun pro-
blemon kaj atingas kontentigan vi-
von donas amuzan konkludon al la
historieto.
c^unifo
s: &. HaalHlĥ --        \:   ...     ~ i                                             '     -■ 4
V '■%&*
i   C^^J^^^U^mSpiw^i-WSWH
La lingvajo estas sufiĉe simpla kaj
komprenebla por junuloj krom eble
la uzo de "poiom" kiu igis min heziti
iom antaŭ kompreni la signifon. Mia
nura bedauro estas ke la aŭtoro uzis
belegan kursivan tekston manskrib-
itan anstataŭ presliteran. Tio certe
malhelpos junajn legantojn kiuj ofte
ŝatas mem legi plej ŝatatajn librojn.
Ellen M EDDY (Olympia WA)
Alico en Mirlando, Lewis CAR-
ROLL. Tradukis: Donald BROAD-
RIBB. Jekaterinburg: Sezonoj, 1999.
80p. 195x145. broŝurita. Kodo:
ALI004;prezo: $5.70
Antaŭ multaj jaroj mi legis la li-
bron Alice in Wonderland de Lewis
Carroll. Tiam, mi memoras, mi satis
la bildojn de John Tenniel. En tiu ĉi
libreto Alico en Mirlando mi denove
trovis la samajn ĉarmajn internajn
bildojn. Jen mia unua reago.
Kaj la dua estis, ke ĉiuj kursivlite-
raj vortoj aŭ frazoj estis la samaj en
la libreto kiel en mia anglalingva li-
bro de 1945. Sajne preskaŭ ĉiu uson-
ano iam legis tiun libron en la angla.
Sed mi devas konfesi, ke mi plezure
relegis ĝin en Esperanta traduko.
Donald Broadribb, la tradukinto,
trovis elegantajn metodojn traduki
vortojn kaj esprimojn. Ekzemple, li
tradukis "Curiouser and curiouser!"
cried Alice (she was so much sur-
prised that for the moment she quite
forgot how to speak good English"
jene: "Kuriozige kurioziĝa! - kriis
Alico (ŝin tiom surprizis, ke dum
momento ŝi plene forgesis paroli laŭ-
gramatike)". Cu vi memoras la fre-
nezan tefeston, kaj lajenanpoemon?
Twinkle, twinkle, little bat!
How I wonder what you're at!
Up above the world you fly,
Like a tea-tray in the sky.
Twinkle, twinkle...
Jen kiel s-ro Broadribb tradukis ĝin:
Brilu, brilu, vespertet'
Vi similas al komet'!
Super 1' mondo flugas vi
Kvazaŭ teplet' en vizi'
Brilu, brilu...
Kaj ĉu vi memoras la Ceŝiran Ka-
ron, al kiu Alico iam vokis "Ĉeŝira
Kaĉjo" ("Cheshire-Puss")?
Kaj kio pri la kanto de la Falshelo-
nio (Mock Turtle)?
"Bonvolu marŝi pli rapide", diris al helik'
merlang',
"Foceno tretas mian voston kaj elfluas mia
sang'.
La helonioj kaj omaroj nin sur plaĝ'
atendas por
Ke ni renkonru ilin kaj ni ĉiuj dancu kun
fervor'.
Kio? Gi ne sonas precize kiel vi
memoras? Vi devas legi Alico en
Mirlando por ekscii kiel ĝi daŭras
Esperante! "Tiel ŝi plusidas, kun
fermitaj okuloj, kaj dume kredas sin
en Mirlando..."
Anna BENNETT (Boise LD)
Ni dancu en la rondo - BRAZILAJINFA-
NAJ KANZONOJ. Fldvio FONSECA kaj
Cristina PANCIERI. 1999. Brasilia:
Brazila Esperanto-Ligo. KD + 16-paĝa
broŝuro. Kodo: NID001; prezo anonc-
ota
Car sonregistrajoj por la plej malgrandaj
en nia malgranda popolo malabundas, la
jena KD meritas nian plenan atenton kaj
pro la enhavo kaj pro la aspekto. Detale
priskribi ĝin forprenus el la surprizo
kiun la gepatroj kaj iliaj idoj havus ri-
cevante la diskon. Do, mi limigos min
menciante ke la disko surhavas traduk-
itajn infanajn kantojn ĉarme kantatajn de
Flavio kaj Cristina (ne sen ia plaĉa bra-
zil-portugala akĉento), kun instrumenta
akompano taŭga al tiaspeca muziko.
Plejparto de la 14 kantoj havas simplajn,
ofte ripetiĝantajn versojn, kiujn, helpe
de bele ilustrita libro, oni povus uzi por
instrui novajn vortojn al infanoj. Men-
ciendas ke la plej longaj muzikajoj estas
iom pli ol tri minutojn longaj, sekve la
enuiga faktoro preskau mankas. Plaĉas
ankaŭ la akompana bruŝuro, kiu enhavas
ĉiujn tekstojn apud belaj nigra-blankaj
desegnajoj taŭgaj por infanoj. Cu ni
rajtas esperi, ke la ekzemplon de niaj
brazilaj samlingvanoj sekvos aliland-
anoj? La (Jpor)infana muziko estas aparta
univeso, kiu meritas pli grandan atendon
flanke de tiuj kiuj okupiĝas pri la plej
junaj/freŝaj E-parolantoj.
IonelONEJ
esperanto USA  4/2000
Mez-Oriento estas ege interesa!!
La karikaturisto, Antoine Ghanem, ĉi tie bildigas sian laboron, kritiki koruptitajn politikistojn. La desegnajo venas de la kovrilo de unu el liaj
libroj, kiun la klubeto en Bejrut donis al partoprenantoj de nia antau-kongresa ekskurso. Libano multege suferis, ankoraŭ suferas, pri la enlanda
milito. Spite al la fakto ke Israelo reprenis siajn
soldatojn de suda Libano, la Siria rrrilit-armeo restas.                                                                              <^e\//^          ^gSS&S         ^
(Laŭ la Siria registraro, Libananoj ne povas bone sin
regi.) Tamen la laudo estas belega kaj la urbo Bejrut
rekonstruiĝas del rapide ke eĉ ne eksistas
mapo por montri novajn uzeblajn stratojn.
Survoje al 85a kongreso en Tel Avivo, kelkaj el ni ĝuis
viziton al "La Plej Bono en Libano, Sirio, kaj Jordanio".
Spite al timoj pri la politika situacio, ni ĉiam sentis nin
tute sekuraj tie. En Libano, kelkaj el la Esperantistoj
timis reklami nian intemacian Esperantan viziton pro la
fakto ke la UK okazos en Israelo. Hi nur parolas pri la
"suda" najbaro. Aliaj ne timis, kaj eĉ aranĝis intervujon
kun ĵurnalistino el la plej granda tagjumalo tie.
Nia grupo estis pli ol duono ne-Usonanoj, kaj ni ĉiam
interparolis Esperante. Ĉi foje tio pruvis esti eĉ pli efike
ol kutime. Enloĝantoj dernandis al ni, "kiun lingvon vi
parolas?" Hi malmulton sciis pri Esperanto, tamen estis tre entuziasmaj. La fakto estas, ke multaj el ili ne volas lemi kaj uzi la Anglan. Hi multe
preferus uzi pli "neŭtralan" lingvon. Kaj la Esperanto-grupo en Libano opinias, ke ili povos bone uzi la televidan serion, "Esperanto—pasporto al
latutamondo".
En Sirio, ni ne sukcesis kontakti la solan (konatan) Espexantiston; tamen, la pograndisto kiu aranĝis nian ekskurson en Sirio, aŭdante ke ni
parolis Esperanton, serĉis en la reto, elkovris informon pri Esperanto kaj ekkomencis studi ĝin.
Entute, la 85a UK en Tel Aviv (kaj ĉirkaŭaĵoj) estis tre bona - malgranda, tamen tre intima kaj resultos multajn bonajn kontaktojn inter la landoj
estontece. Ni esperas ke ni vere helpis kontribui la paco.
VOJAĜU KUN NI EN ESPERANTIO EN 2001!
5a TUT-AMERLKA KONGRESO de Esperanto -
Meksiko, 15-21 Aprilo. Temo: "Ameriko: unu kontinento,
diversaj historioj". Pli da informo haveblas ĉe:
http://www.punto-y-aparte.com/espQranto. Esperanto
Vojaĝ-Servo helpos aranĝi ekskurson tie.
Nord-Amerika Somera Kursaro (antaŭe SFŜ U) refoje
okazos en la San Franciska regiono - sed ne ĉe SFŜU. Datoj
kaj detaloj baldaŭ anoncotaj.
ELNA KONGRESO okazos eble en Majo. Loko kaj datoj
ankoraŭ ne deciditaj de la Estraro.
86a Universala Kongreso de Esperanto - Zagreb, Kroatio - 21-28 julio, 2001
Esperanto Vojaĝ-Servo • 6104 La Salle Avenue • Oakland CA 94611
* [510] 339-2001 • Fax [510] 531-0152 • LusiHarmon@aol.com
Esperanto League for North America
PO Box 1129
El Cerrito CA 94530
Non-Profit Org
US POSTAGE
PAID
Permit #1040
Leesburg, FL
34748