esperanto /-- ~—-----------------------■ Bi-monthly bulletin published by the Esperanto League for North America i> 4/1999 Dumonata bulteno publikigata de Esperanto-Ligo por Norda Ameriko liV Aŭgusto 1999 Look inside for: Mesaĝo de la Prezidanto 2 Gender in Esperanto 3 Koresponddeziroj 5 Learning E by Internet 7 Recenzoj originalaĵoj 8 Esperanto in the Media 9 Menciinde 10 Video to Teach Esperanto 11 Leteroj 6,7, 10 ^■esperantoSF SeS TAqOJNJ 6NJ JAPAN 10 Cu vi foje revis iri al iu lando pri kiu vi daŭre legas aŭ aŭdas? Aŭ ĉu vi spertis loĝi apud malica najbaro, kun kiu vi ne povis amiki? Kiel koreo, mi jam delonge volis iri al Japanio kaj vidi per miaj propraj okuloj kiel vivas homoj en tiu insular- lando. La unuan de januaro 1999, mi kaj mia edzino Monika flugis al Oosaka, de kie per trajno iris al Kameoka. Montoj, kamparaj vilaĝoj, riveroj, kaj ebenaĵoj rapide pasis antaŭ niaj okuloj, dum nia trajno kuris eĉ sen fajfado. Friskaj pluveroj falis de la ĉielo ekster la stacidomo. Finfine mi staris sur la grundo de revita lando, kaj anstataŭ fremdecon sur nekonata tero, mi tie sentis intimon kaj agrablon. Antaŭ- senteble io bona okazos. Vespero krepuskis dum ni marŝis dek minutojn al Oomo- to. Ni tuj aliĝis al la Transjaraj Kursoj ĉe Oomoto, kie, inter la 30a de decembro kaj la 3a de januaro, 7 gvidantoj kondukis 40 lernemulojn al pli alta nivelo. Post la vespermanĝo, renkontiĝo (kun vino kaj frandajetoj) kun la 9-membra korea dele- gacio, kiun multaj japanaj amikoj venis por saluti, plilongigis la vesperon ĝis mal- frua nokto. Ni dormis sur tatamo en pura kaj modesta ĉambro klimatizita; la manĝaĵoj de la preĝejo estis nenial luksaj kaj okulfrapaj, sed magraj kaj esencaj (kio memorigis min pri miaj spertoj en la armeservo), kaj mi konjektis ke riĉaj manĝaĵoj kontraŭus ties simbolan purigadon de la korpo kaj de la spirito. Oni postulis tre malmulte por la restado (eĉ ne provu imagi, kiom oni devas elspezi por turismi en Japanio senhelpe de esperantistoj!) kaj ĉiuj deĵorantoj de lajarfinakun- veno parolas Esperanton, dum la aliaj oomotanoj povis almenaŭ saluti nin tiu- lingve. (vidu Japanio p. 000) Esperanto League for North America PO Box 1129, El Cerrito CA 94530, USA/USONO tel: 510/653-0998; fax: 510/653-1468; e-mail: elna@esperanto-usa.org President/Prezidanto: David T Wolff Vice PresidenWicprezidanto: Derek S Roff Secretary/Sekretario: Ellen M Eddy Treasurer/Kasisto: Anna Bennett Other Board Members/Aliaj estraranoj: Steven G Belant, Mike Donohoo, Grant T Goodall, D Gary Grady, Michele Gregory, Dorothy B Holland, Reginald Jaderstrom, Orlando E Raola, Sylvan J Zaft Director, Central Office/Direktoro de la Centra Oficejo: Miko Sloper Vice Director, Central OfficeA/icdirektoro de la Centra Oficejo: lonel OneJ esperanto USA Bi-monthly bulletin published by the Esperanto League for North America Dumonata bulteno publikigata de Esperanto-Ligo por Norda Ameriko Vol. 35, No. 4 ISSN 1056-0297 Editor/Redaktoro: lonel OneJ tel. 510/653-0998; fax: 510/653-1468; e-mail: ionel@esperanto-usa.org Materials for esperanto USA should be sent to/Materialojn por esperanto USA oni sendu al: esperanto USA PO Box 1129, El Cerrito CA 94530, USA/ USONO, or by e-mail/aŭ e-poŝte al: e- usa @ esperanto-usa.org. The opinions expressed in this bulletin are those of the authors, and don't necessarily represent the point of view of ELNA or its newsletter/La opinioj es- primitaj en ĉi bulteno apartenas al la aŭtoroj, kaj ne nepre prezentas la vid- punkton de ELNA aŭ ties novaĵletero. Reprinting materials from this bulletin is permitted, provided that due credit is given, and a copy of the reprinted material is sent to ELNA/Estas permes- ate reaperigi materialojn el ĉi bulteno, kondiĉe ke oni ĝuste indiku la fonton kaj ke oni sendu ekzempleron de la repu- blikigita materialo al ELNA. Deadline for the next issue/Limdato por la sekva numero: 24.09.1999. Saluton ĉiuj, By the time you read this, the Saint Louis national convention will have come and gone. It's a bit odd, knowing that this issue is going to press just before our annual reunion, knowing that we'll have so much to tell you about even before you get this issue. The Interkona Vespero - I'm sure it will be / was great. The book service, the class for beginners, Esperanto in China, Prof. Charter's "Language Clinic", information on the Videotape Course and on next year's LK, everything down to singing La Espero. And elections; we'll have at least two new Board members. Alas, some deadlines can't be moved. We'll have visited the Arch, once the gateway to the West, now the gateway to the next millenium. Where will we be next year? ELNA is still facing considerable challenges, both opportunities and problems. Much will be discussed, perhaps some things even decided, by the time you read this. Unfortunate news from the Director of the Central Office. Miko Sloper, who has served so well for several years, will be returning to the real world next year. He has thoughtfully given us a year's notice to find a replacement. I fear it will be difficult to find someone who has his knowledge of the organization, skills in the office, and stick-to-it-iveness about the unlimited amount of work to be done. I am sending an Ege Bone! to Dan Gibbons. Dan's amusing and well- written article, Kiel mi esperantiĝis appeared in the July 1999 issue of the Electronic Bulletin of the Esperanto Association of Saint Louis. An interesting journey, from Bertrand Russell to J. R. R. Tolkien to Ron Glossop... And an Ege Bone! to Gail Lucas. Gail has generously donated her time doing artwork for the Video Course Project and has done much to improve the course. Thanks- David WOLFF, President dwolff@world.std.com (978) 264-0286 (8-10pm Eastern time weekdays, noon-5pm weekends) La 1-an de junio mi sendis (per UPS) la antaiian numeron de Es- peranto USA al la presejo. La fina rezulto atingis min (per USPS)... la 30an de junio. Netolereble malfrue! Kaj jen, sekvatage (la 1-an de Ju- lio) atingis min Im Kancerkliniko Nr. 81, sendita aerpoŝte el Fran- o!o_ la lOan (\e marto 1997, Evi- dente, la termino "malfrue" estas tre relativa. Am. Car ni konsideras instruadon kaj lemadon tre gravaj, plezure ni publikigas en tin ĉi numero tiujn materialojn, kiuj ne atingis nin ĝustatempe por la antaŭa nume- ro de Esperanto USA, kiun ni de- diĉis plejparte al tiuj du tempoj. Dankon al ĉiuj kontribtuntoj. T.O esperanto USA 4/1999 Gender in Esperanto A Search for an Unambiguous Usage H Introduction ™ In English we do not like to use the pronoun "it" when referring to a person. We would rather use the pronoun "he" for a doctor, and the pronoun "she" for a nurse. The pro- bability that we are wrong in this choice of pronoun is increasing. Periodically, discussion of gender in Es- peranto occurs in the Usenet newsgroup soc.culture.esperanto (s.c.e.). For instance, some writers insisted that "bovo" is mascul- ine. Some writers insisted that "amiko" is masculine. Others feel a need for words comparable to the English words "sibling" and "parent" The use of the word "it" is a frequent source of confusion. Is there a problem? If we understand Es- peranto differently because of our native language or because of other social or cul- tural reasons then there is a problem. The problem words in Esperanto fall into certain easily distinguished groups, and the real problems are: • If we do not use the suffix "-in-", then is the word male? • What pronoun should we use when the sex is not indicated, not obvious, or not | important? • Are there words for concepts like "parent," "sibling" or "capon." The only grammatical indicator of gender in Esperanto is the suffix "-in-." A small number of words, such as "patro," are de- fined as masculine. The suffix "-in-" is used with these words to construct a feminine form, like "patrino." The feminine suffix can also be used to make certain genderless words feminine. That is, "kato" means "cat" with no reference to the sex of the animal, but "katino" is a "female cat." In the following, English word definitions are from Webster's Ninth New Collegiate Dictionary, and most Esperanto definitions are from the Universala Vortaro (UV). Flowers, Chairs and Ideas. Constructions like "seĝino" are possible, but let us not make things more difficult then they are. Our goal here should be to sim- plify and clarify. Certainly inanimate ob- jects are neuter, and the correct pronoun is "it". (Constructions like "seĝino" probably have literary value, but let us leave that to the poets.) " Animals. An ox is not necessarily male. To be self- sustaining your herd of oxen needs to con- tain cows and a bull or two. In the Funda- mento, "bov-" is defined as "ox," "bovino" as "cow." So, by definition, "bovo" is not necessarily male. That leaves you to con- struct "virbovo" for "bull." In Lingvaj Res- pondoj, Zamenhof says to use "it" for animals even when the sex is known. For animals the root word is neither male nor female, and "it" is the proper pronoun: • Kato kuŝas sur la herbaro. Cu ĝi dormas? Dr. Zamenhof commented on the pronoun for animals in Lingvaj Respondoj: Pri la pronomo por bestoj Kiam oni parolas pri bestoj, mi konsi- las ĉiam uzi nur la senseksan prono- mon "ĝi", - ne sole laam (en laplimul- to da okazoj) la sekso de la priparolata besto estaspor ni indiferenta, sed eĉ en tiaj okazoj, Ham ni parolas precize pri la sekso de la besto. En la tre maloftaj okazoj, kiam la precizeco povas nepre postuli, ke ni montru la sekson de la besto per la uzata pronomo, la teorio ne malpermesas al ni uzi la vorton "li" aŭ "ŝi"; sed en ĉiuj or dinar aj okazoj mi konsilus uzi la pronomojn "li" kaj "ŝi" nur por homoj. To summarize, Dr. Zamenhof says to al- ways use "it" when referring to animals. However, it is acceptable to use "he" or "she" when referring to animals, but only if we know that we are correct. The impersonal pronoun. Although English speakers do not like to use "it" for people there are some excep- tions. • I don't know who it is. • The child was in the park. It began to run. • An early human probably spent its day searching for food. Webster's defines "it" as "that one... us- ually in reference to a lifeless thing, a plant, a person or animal whose sex is unknown or disregarded, a group of individuals or things, or an abstract entity." The UV defines "ĝi" as "il", which is French and masculine, "it", which is En- glish and very versatile, as "es", which is German and neuter. Don't let grammatically neuter mislead you, "Madchen" is neuter. ELNA Update [2/1997] suggested the use of "tiu" as well as "ĝi" in the following exam- ples: • Kiam la ekzamenon finos studento, tiu rajtas eliri. • Se vi invitas amikon, ĝi kunportu propran dormsakon. Homo, Infano. The English for "homo" and "viro" in the Fundamento is simply "man." The French definitions are much more revealing: "vir' = homme (sexe), hom' = homme (l'espece)." That is, "homo" is "human being". Sex is not known or important here. The English definition was changed in the UVA to agree with the French. "It" is the correct pronoun. For example, an early human being probab- ly spent its day searching for food. Dr. Zamenhof commented on the pronoun for "homo" in Lingvaj Respondoj: Pri la pronomo por «homo» Kiam ni parolas pri homo, ne montr- ante la sekson, tiam estus regule uzi la pronomon "ĝi" (fdel nifaras ekzemple kun la vorto "infano"), kaj se vi tiel agos, vi estos gramatike tuteprava. Sed car la vorto "ĝi" (uzata speciale por "bestoj" aŭ "senvivajoj") enhavas en si ion malaltigan (kaj ankaŭ kontraŭku- timan) kaj por la ideo de "homo " ĝi es- tus iom malagrabla, tial mi konsilus al vifari tiel, /del onifaras en la aliaj lin- gvoj, kaj uzi por "homo" la pronomon "li". Nomi tion ĉi kontraŭgramatika ni ne povas; car se ni ĉiamfarus diferen- con inter "homo " kaj "homino ", tiam ni devuspor la unua uzi "li" kaj la dua uzi "ŝi"; sed car ni silente interkonsen- tis, ke ĉiun fojon, kiam ni parolas ne speciale pri sekso virina, ni povas uzi la viranformon por ambaŭ seksoj (ek- zemple "homo " = "homo " aŭ "hom- ino ", "riĉulo" = "riĉulo" aŭ "riĉul- ino " k t.p.), per tio mem ni ankaŭ inter- konsentis, ke la pronomon "li" ni po- vas uzi por homo en ĉiu okazo, laam lia sekso estaspor ni indiferenta. Se ni vo- lus esti pedante gramatikaj, tiam ni de- vus diri: "riĉulo pensas, ke ĉio devas servi al ĝi" (car ni parolas ja ne sole pri riĉaj viroj, sed ankaŭ pri riĉaj vir- inoj). In the above passage Dr. Zamenhof says it is acceptable to use "he" when referring to a "human being" - provided we are consis- tent and consent to this usage. This, of course, leads to the problem we are discus- sing. We are not consistent and we have not consented silently otherwise. Our only choice for the future may be to be "pedan- esperanfo USA 4/1999 tically grammatical". "Infano" is defined as "child." Once again, sex is not known or important here. Dr. Zamenhof discussed the use of "li" in- stead of "ĝi" in the Lingvo/ Respondoj: Vi skribis ke, parolante pri infano, vi uzas "li" anstataŭ "ĝi", car vi ne ap- robas "la anglan kutimon starigi infa- nojn sur unu ŝtupon kun bestoj kaj ob- ĵektoj. " Kontraŭ la uzado de "li" en tiaj okazoj oni nenion povus havi; sed la kaŭzo, kial ni (kaj ankau la lingvo angla) uzas en tiaj okazoj "ĝi", estas ne tia, /del vi pensas. Nek la lingvo an- gla, nek esperanto havis ian intencon malaltigi la indon de infanoj (ambaŭ lingvoj estas tiel ĝentilaj, ke Hi diras "vi" ne sole al infanoj sed eĉ al bestoj, kaj objektoj.) La kaŭzo estas tute natu- ra sekvo de la ambaŭ diritaj lingvoj. En ĉiu lingvo ĉiu vorto havas (tute ne logi- ke) difinitan sekson, kaj tial, uzantepor ĝipronomon, niprenas tiun, kiu repon- das al la gramatika sekso de la vorto (tial la franco diras pri infano "H", la germano diras "es "); sed en la lingvoj angla kaj Esperanto la vortoj havas nur sekson naturan, kaj tial, parolante pri infanoj, bestoj, kaj objektoj, fdesna- turon sekson ni ne scias, ni vole-ne-vo- le (sen ofenda intenco) uzas pronomon mezan inter "li" kaj "ŝi" - la vorton "ĝi". Tiel same ni parolas ankaŭ pri "persono ". Cetere, parolante pri infa- no, pri kiu ni scias, ke ĝi ne estas knab- ino (aŭ almenaŭ ne scias, ke ĝi estas knabino), nipovas uzi la vorton "li". In this passage Dr. Zamenhof says it is acceptable to refer to an infant as "he" pro- vided we are certain we are not talking about a girl. • Cu vi vidis mian infanon. Si portas ruĝan jupon. • Infano bezonas multe da ripozo. Dek du horoj probable sufiĉas por ĝi. knabo, frato, ftlo, patro, onklo, avo, viro. These words refer to male human beings by definition. The corresponding female human is gotten by adding the suffix "-in-". The use of "he" and "she" should be clear. The prefix "ge-". People have used "gepatro" for "parent," and "gefrato" for "sibling" in s.c.e. The pre- fix "ge-" used with the singular to mean of either sex seemed logical to some posters al- though it is not sanctioned by the Funda- mento. Some posters to s.c.e. objected strongly and logically to this usage. amiko, edzo. These words show a relationship between human beings. Contemporary usage seems to treat them as male. However, as originally defined "amiko" can refer to either sex. "Edzo" is defined first as "married per- son" and then as "husband" in the Funda- mento. If we accept "edzo" as "husband," which I think is the contemporary usage, then the proper pronoun is "he". sinjoro, fraŭlo, Doktoro. "Fraŭlo" and "fraŭlino" require you to know not just the sex, but also the marital status of the person referred to. "Fraiilo" is masculine by definition in the UV. Zamenhof does not discuss marital status in conjunction with the definition of "sinjor-," so "sinjorino" is simply the female form of this word. "Dok- toro" is not in the UV. ajnisto. This is a difficult problem for the users of U.S. English also. In Zamenhofs time women were wifes, mothers, or prostitutes. Even if he knew of Marie Curie, who was an exception, it was many years before women like her became a trend. However, Dr. Z. left us a way out. The English defin- ition for "-ist-" is "a person occupied with". The word "person" refers to either sex. This suggests the following: * Roberto estas umisto. Li okupiĝis pri um- ado. 8 Katrina estas umist(in)o. Si okupiĝis pri umado. 8 (Kion ili faras kune?) 9 Ni bezonas gardiston. Tiu gardos la an- taŭpordon. 3 Ni bezonas gardiston. Gi gardos la antaŭ- pordon. English speakers will not like that last example. However, it is simple, logical, and consistent with the Fundamento and in fact with Webster's. Let the suffix "-in-" be op- tional for these words even when the sex is known. Dr. Z. made "-in-" available, but he didn't say we had to use it in this case. (The French language cannot be gender free. However, please remember, we are talking about Esperanto usage here. Esperanto can be gender free even if French can not. What about the other UV definitions? German is very internally consistent in terms of gen- der. The fact that "Madchen" is neuter may bother me on the logical level (It's a girl!), but its use is grammatically consistent. Which pronoun do you use for "Madchen" in German? However, that is German, and not Esperanto.) ajnulo. The English definition for "-ul-" is a "per- son noted for." Probably "person character- ized by" is a better definition. So we are in the same considerations as "ajnisto." Men, control your suffix envy, and you English speakers need to look up the definition of "it". Let "-in-" be optional for these words. Dr. Z. made "-in-" available, but he didn't say that we must use it in this case. • Roberto estas lertulo. Li povas umi! 8 Katrina estas iertul(in)o. Ankaŭ ŝi povas umi. 8 Ni devas dungi novan umulon. Ĝi devas umi akurate. 8 Ni devas dungi novan umulon. Tiu devas umi akurate. ajnanto, ajnato. "Prezidanto," "lernanto," "parolanto" are impersonal. So they are in the same category with "ajnisto" and "ajnulo." "Amanto," and "amato" refer to relation- ships among human beings and are now of- ten treated as masculine words, although that is not required by the Fundamento. The English "lover" and "beloved" can be used for either sex. There is no grammatical reason to treat "amanto" and "amato" as masculine. vir-. When there is a need for clarification of male sex, the simplest and established way is the prefix "vir-." Men, once again, let us restrain our suffix envy here in the interest of simplicity, con- sistency, connection with the past, and the goal of understanding one another. Concluding Remarks. Most nouns in Esperanto, even nouns refer- ring to animate beings, are not inherently masculine or feminine. They are properly referred to by the pronoun "it". By defin- ition, some nouns are masculine, with fem- inine forms constructed using the suffix "-in-". A very small number of nouns are masculine by usage, and thus require "-in-" for their feminine form. Incidentally, these are the only words for which the prefix "ge-" is required. Esperanto is not French, English, Ger- man, Russian, or Polish. Esperanto is its own language, which is based on, but not totally defined by the Fundamento. Do not treat Esperanto as one of the languages of the Fundamento. Although originally pub- esperanto USA 4/1999 lished in these languages, it is not one or even all of these languages. If Esperanto is to succeed it must be seen as its own lan- |l guage, and we must agree on usage. There P cannot be a French Esperanto, and an En- glish Esperanto, etc. Do not let Esperanto be modified by your native language, or the status of women in 1890. Recommendations. • Remember first that Esperanto has its own internal logic. • Treat most nouns as neither masculine or feminine. • Use "ĝi" as the pronoun. • Use "-in-" only to make feminine only those nouns that are masculine by defin- ition or agreed upon usage. • Use "ge-" only with the plural form of nouns defined as masculine. • Use "li" and "ŝi" only where sex is known and relevant. Epilog Here we are at the end and I have not really addressed the matter of "parent," "sibling," and "capon." Actually, I haven't a clue. Someone suggested "gepatro" and "gefrato" for "parent" and "sibling." How- ever, other people pointed out how badly you could be misunderstood by people of other native languages. Let me suggest: "patro aŭ patr- "t« mo, "'frato au fratino, "kastritavir- koko" (Yes, a capon started out male.) You will be understood, and be- ing understood is the real point of this essay. The goal of the Esperant- ist is to be understood. Being un- derstood requires us to eliminate or at least minimize our assumptions, and usually to use more words. Partial list of masculine words: avo uv grandfather m edzo uv married person, husband filo uv son m frato uv brother m fraŭlo uv bachelor m grafo uv Earl, Count m kavaliro uv cavalier, knight m knabo uv boy m kuzo uv cousin m nepo uv grandson m nevo uv nephew m onklo uv uncle m patro uv father m pnnco uv prince m rego uv king m smjoro uv Sir, Mr. m vidvo uv widower m viro uva man, male m Bibliography L.L. Zamenhof', Lingvaj Respondoj: Plena Kolekto, Jekaterinburg: Sezonoj, 1992 L. L. Zamenhof, Fundamento de Esperanto, Varsovio: Pola Esperanto-Asocio, 1987 Webster's Ninth New Collegiate Dictionary, Springfield, MA: Merriam-Webster Inc., 1986 Andrew McCONNELL (Napa CA) KoJL°j>pondu kun kommcantoj zn UkAaiviio Svetlana AVRAMENKO, ul. Leningradska- ja 14/1, Komitet semji i molodeĵi, UA- 334212 Jalta, 29-jara instruistino; interesoj: skolta movado, vojaĝoj, muziko. Olga GDPIKOVA, ul. Junobereĵnoje ŝose 30-13, UA-334216 Jalta, librotenistino. Vadim GONĈARENKO, ul. Leningradska 14/1, Komitet semji i molodeji, UA-334212 Jalta, 33-jara fraŭlo, instruisto; interesoj: skolta movado, velboataj sportoj, instruaj ludoj. Julja IGNATJEVA, ul. Vesennjaja 7-48, UA-334212 Jalta, 13-jara lernantino; inte- resiĝas pri skoltado kaj dancoj. Jelena JEVCIĤE VIĈ, ul. Ĉeĥova 27-6, UA- 334200 Jalta, 37-jara inĝeniero-program- isto; interesoj: monta turismo, sana vivma- niero, interreto, vojaĝoj, reciproka gast(ig)- ado, kreskigo de floroj. Luba KOĈANOVA, per. Ĥalturina 12-7, UA-3 34200 Jalta, 14-jara lernantino; intere- soj: pianludado, Esperanto, religio. Kiril KO JKOV, ul. Karla Marksa 25-1, U A- 334200 Jalta, 26-jara fraŭlo, ekonomikisto. KaterinaKOLKUNOVA, ul.Tolstogo 8-13, UA-334200 Jalta, 19-jara studentino de pe- dagogia instituto; interesiĝas pri muziko. Svetlana KORNIJUK, ul. Maliŝeva 6a-2, UA-334212 Jalta, 15-jara lernantino. Marina LOBKOVA, ul. Vojkova 15-6, UA- 334200 Jalta, 34-jara instruistino de geogra- fio, patrino de 2 filinoj; interesiĝas pri naciaj kuirartoj kaj arta gimnastiko. Inna MIRNAJA, ul. Krasnoarmejskaja 15- 28, UA-334200 Jalta, 20-jara studentino de pedagogia instituto; interesoj: Esperanto, turismo, muziko. Katerina MOSKALENKO, ul. Dzerjinsko- go 13-81, UA-334212 Jalta, 13-jara lernant- ino; interesoj: skoltado, Esperanto, tablo-te- niso. Ruben NERSESJAN, ul. Klari Cetkin 21- 22, UA-334212 Jalta, 20-jara studento de komerca instituto; interesoj: Esperanto kaj naciaj lingvoj, vojaĝoj, muziko. Stanislav NIKOLAEV, ul. Belobrodskogo 7-1, UA-334224 Jalta, 54-jara fraŭlo, eko- nomikisto; interesoj: sana vivmaniero, ve- getarismo, naĝado vintre. Aleksandra POLONSKAJA, ul. Kievskaja 86-13, UA-334200 Jalta, 19-jara fraŭlrno, instruistino de la angla lingvo en infanvart- ejo. Nadejda SAVINA, ul. Stroitelej 9-51, UA- 334207 Jalta, 18-jara studentino de pedago- gia instituto; interesoj: muziko, poezio, tur- ismo, Esperanto. Ivan SMIRNOV, ul. Nijne-Slobodskaja 11- 1, UA-334200 Jalta, 40-jara fraŭlo, tekstko- rektisto de urba ĵurnalo; interesiĝas pri na- ciaj lingvoj kaj Esperanto. Elena SNEGIRJOVA, ul. Gorjkogo 3-1, UA-334204 Jalta, 38-jara instruistino; inte- resoj: lingvoj, vojaĝoj, reciproka gast(ig)- ado. Oleg STEPANOV, ul. Kurĉatova 14-32, UA-334207 Jalta, 50-jarainĝeniero; interes- iĝas pri monta turismo, fotado. KatinVJAĈESLAV,ul. Oreanda 13-6,UA- 334251 Jalta, 38-jara fraŭlo, laboristo; inter- esoj: sana vivmaniero, vegetarismo, tur- ismo, vintra naĝado. Alia VOJTENKO, ul. Bluĥera 11-47, UA- 334204 Jalta, pensiulino; interesoj: baha- ismo, arto, monta turismo. AnnaZAMOTAJEVA,ul. Tjoplajabalka 5- 31, UA-3 34212 Jalta, 12-jara lernantino; in- teresoj: Esperanto, klasika muziko, skolt- ado. Tatjana ZUEVA(38-jara ekonomikistino) kaj Ivan PEREVERZA (39-jara ŝipestro), ul. Zagorodnaja 6-3, UA-334200 Jalta; inte- resoj: vojaĝoj, aŭtoj, vivkondiĉoj, katoj Emir KUKU, ul. Petrovskogo 27, UA- 334241 Koreiz, 22-jara studento de komerca instituto; interesoj: historio, etnografio, reli- gioj, vojaĝoj, politiko, psikologio, muziko. esperanto USA 4/1999 (daŭrigo de p. 1) La duan de januaro rnatene, ni ĉiuj iris al novjara ceremonio estrata de spi- ritaj gvidantoj de la preĝejo por purigi nian animon je fiaj okazontajoj dum la jaro. Ni fotiĝis tie por memori la kunve- non kaj poste promenis sur la korto lernantepri lahistorio de Oomoto. Post- tagmeze, s-roj TAKEUCI Josikazu kaj HUZIMOTO Tacuo gvidis la koreajn es- perantistojn al Kjoto, en kies histoririĉa centro ni promenis, vizitis la templon Yasaka, kie svarmis amaso da homoj preĝantaj por sana kaj feliĉa novjaro. Vespere, la koreajn esperantistojn invi- tis al sia hejmo gesinjoroj JOJE AMko kaj Takehara, kie ni estis bonvenigitaj per abundaj manĝaĵoj. dolĉaĵoj, biero, vino kaj sakeo, al kio aldoniĝis la komi- ka talento de s-ro JOJE, kiu ridigis nin ĝis stomakdoloroj. Kia agrabla kaj ne- forgesebla festo! Estis tie ankaŭ esper- antistoj el Japanio, Kubo, Brazilo (Ta- kehara mem) kaj la usona Joel Brozov- sky, kiu estis infomiinta min pri la jarfi- na kunveno kaj pri la maniero alveni al Kameoka. La trian tagon NAKAMURA Isao kaj KAZUO Ogawa volontis akompani min, mian edzinonkaj fraŭlinojn YU Yong-ae kaj KIM Yoo-young denove al Kjoto, miljara ĉefurbo de Japanio, kies tumul- tan, gloran kaj sangplenan historion in- terplektis interalie imperiestroj, ŝogu- noj, bonzoj, artistoj, samurajoj, lakeoj, koketaj gejŝoj... Estis vere malfacile el- ekti kion vidi inter tiom multaj temploj, palacoj, liistoriaj vidindajoj kaj muzeoj, car oni ne povas paroli pri japana histo- rio sen mencii Kjoton! Sed "mi devas vidi la Majtrejan Budaon" mi petis. Ni iris al la templo Koraĵi (jaro 603) kaj finfine mi staris antaŭ la ridetanta budao de la AsukaPeriodo (jaroj 552-645) ĉir- kaŭ unu-metron alta, kies juna, trankvi- la vizaĝo tuj ravis min sorĉe. Tie mi perdis mian parolivon. Kiu majstro skulptis tiun magian esprimon sur ajna trunko pina, paean, penseman, tute ne ĝenatan, pli belan kaj sveltan ol iu ajn marmora kupido en la mondo? Miaj mi- ro kaj admiro direktiĝas al tiu verkinto! Ne mirinde do, ke ĝi okupas la unuan lokon en la Japana Nacia Trezoro, kaj ke, krom budaanoj, ĉiu artdiletanto kaj historiamanto devas vidi ĝin, kaj oni de- vas pene konservi la eternan rideton de nia juna budao, car ĝi estas j a trezoro de la homaro. La kvaran de januaro, nia kvaropo trajnis al Nara, alia fama histoririĉa ur- bo, ĉe kies trajnstacio membroj de la Nara Esperanta Turisma Asocio, s-roj DAICOO Masao, HIRAI Tomonosuke, TA- BATA Kazuhiro bonvenigis nin. Ni ĉiuj ekskursis al la Parko Nara kaj al la tem- plo Todaiji. La japanaj amikoj regalis nin per bongusta nudelsupo. Poste ni iris al Horyji (jaro 607), sur kies vasta tereno staras pompa 5-etaĝa pagodo, 2300 trezoroj en disaj konstruaĵoj; ĝi es- tas listigita de Unesko kiel monda kul- tura heredajo. Vespere, TABATA Kazu- hiro nin akompanis al la trajnstacio de Kjoto, kie nin atendis loka delegito kaj gastiganto de Pasporta Servo, s-rino TAHTRA Masako, kaj ni iris rekte al ŝia domo, kie ni manĝis ĝissate, babilante, kune kun ŝia edzo Minora, kvazau long- tempaj amikoj. Impresis nin rakonto pri ŝia grupo japana, kiu kelkfoje vizitis en Koreio la domon de la "konsolvirinoj", kies junajn burĝonojn brutale defloris japanaj soldatoj dumladuamondmilito. La japana grupo petis pardonon de la viktimoj kaj konsolis ilin, dum la regist- aro ĉiel evitis rekoni la krimon kaj kom- pensi la viktimoj n. La kvinan de januaro mi petis sin ak- ompani min al metiista centro por vidi talentajn metiistojn gravuradi, de ses monatoj, detalajn desegnojn sur ligno, ĉizi kaj orumi belajn ornamaĵojn. Nia lasta vidindaĵo estis eleganta kaj luksa paviliono Kinkakuĵi, kies ora eksterajo speguliĝis ree ore sur la serena lago. Posttagmeze ni ŝin adiaŭis, kaj konsult- ante detalan mapon preparitan de Mino- ra, ni ŝanĝis rapidan trajnon kelkfoje, kaj fine atingis la oficejon de la la Japa- na Esperanto-mstituto enTokjo. Tie nin surprizis kunveno de du usonanoj kaj unu germano (same suprizitakiel ni); la surprizon nin forigis per vintrinkado kaj senĉesa ridado. Tiunokte ni iris al la hejmo de la sekretario de JEI, s-ro IS- INO, kies familio gastigis nin por la lasta dormo en Japanio. La sesan tagon, s-ino ISINO nutris nin per bonega matenmanĝo, post kio ni ek- iris al la flughaveno Haneda. Ni bedau- ris ke, pro manko de tempo, ni ne povis viziti ankaŭ Hiroŝimon kaj Hokkajdon, sed certe ni revenos al tiu fascina lando por vidi ankaŭ aliajn el ĝiaj facetoj, ek- zemple kiel ĝi strebas esti la dua plej forta ekonomio en la mondo aŭ kiel 95 delegitoj de UEA dediĉas sin por okupi la kvaran lokon inter la delegitaroj de UEA. Mi tre ŝatus konatiĝi kun aliaj ja- panaj esperantistoj. Tamen, eĉ tiu mal- longa vizito montris al mia scivolemo kulturan kaj topografian similecon transmarajn kaj refojan agnoskon ke malgraŭ niaj diferencoj lingva, historia kaj politika, ni homoj, kaj specife esper- antistoj, esence ne malsamas kaj ni ĉiuj strebas al ĉiutaga feliĉo kaj klopodas fe- liĉigi aliajn. Pro afablaj novaj amikoj, ni sentis nin en Japanio kvazaii hejme, kaj niaj ses tagoj tie estis amuzaj, inspiraj, komfortaj kaj vere memorindaj. Koran dankon al ĉiuj, kiuj helpis! KIM Wongill (Laguna Hills CA) Dorothy Holland skribis en Esperanto USA 3/1999, p. 12: "Pastro Andreo Cseh uzis ĉi tiun [metodon] antau cent jaroj ĉe Eŭ- ropa koncentrejo kie oni paroiis multajn ling- vojn." Mi bonvolas kompreni, ke el Usono, la eŭ- ropa historio aspektas komplika kun tiom da miiitoj. Sed kiam oni raportas pri historiaj faktoj, generate oni referencas al fidindaj fontoj. Pri Cseh, ili ekzistas en la Memorlibro omaĝe al Andreo Cseh de Katalin Smideli- usz(1995). Honore al la reputacio de ELNA, ankaŭ de la Amerika Asocio de Instruistoj-Esperant- istoj, vi devas nepre en venonta numero ko- rekti la "enormajn* erarojn. Andreo Cseh naskiĝis en 1895, do ne po- vis antaŭ cent jaroj (1899) jam ekinstrui la lingvon. La duan mondmiliton (1939-1945)-la mi- liton dum kiu nazioj kreis koncentrejojn -An- dreo Cseh travivis en Nederlando, kie li defi- nitive ekloĝis en 1930. Sian faman metodon li kreis en 1920 en Sibiu (Transilvanio), tiam sub regado de austro-hungaroj. nun en Ru- manio. Sur la domo de la iama biblioteko kie li instruis videblas memortabulo. Louise MARIN (Paris FR) esperanto USA 4/1999 Cu vi studas Iretpoŝte? Dum la tuta historio de la Internacia Lingvo, inter la ĉefaj malhelpoj al la kreskigado de la lingvuzantaro estas: (1) manko de parolkomunumo tie, kie iu ekinteresiĝas pri la afero; (2) manko de lerneblecoj (ne ĉiu sukcese povas aŭto- didaktumi); kaj (3) manko de eblecoj tuj ekuzi la lingvon. Sed dum la lastaj jaroj, unu el la plej signifaj fenomenoj enEsperantujo estas la disvolviĝo de la lingvo en Internet. Enpreskaŭ ĉiu kongreso en Usono estas nun programero pri la lastaj tehnikaj plibonigoj por faciligi la lernadon kaj uzadon de Esperanto. Ofte oni mencias, ke ekzistas retpoŝtaj kursoj, sed mal- multaj homoj konstatas la vastecon de tiu laboro. Lakonatan 10-lecionanpoŝtankurson oni adaptis por enreta uzado kaj tradu- kis en plurajn lingvojn. Nun per tia kur- so eblas studi retpoŝte en la angla, ĉina, finna, franca, germana, hispana, itala, porrugala kaj rusa lingvoj. Sed kiom da personoj kunlaboras por gvidi la stud- antojn, kaj kiom da studantoj estas? La respondo de la kursadministrantoj: ne- sufiĉe, kaj multe pli ol eblas priservi. Marko Rauhamaa, administranto de la anglalingva kurso, informas, ke aktuale 31 instruantoj gvidas 100 studantojn, kaj estas virtuala vico da homoj atend- antaj liberan lokon en la kurso. La kur- son en la porrugala lingvo estras Jozefo Lunazzi, kiu rivelis eĉ pli imponajn ci- ferojn. Nuntempe 40 instruantoj gvidas 290 lernantojn. El tiuj, kiuj finas lecio- non 1 de la kursoj, inter kvarono kaj tri- ono finas la tutan kurson. Post iom da enkapa matematiko, oni konstatas, ke el tiuj kursoj venas kon- stanta fluo da freŝbakitaj esperantistoj. Ili loĝas diversloke, kaj ofte estas relati- ve izolaj. Nu, kiel ili ekzercu sin kaj progresu en la lingvoscio? Denove en Internet. Ekzistas kelkaj "novajaroj" (en la angla newsgroup), sed la plej aktiva ,. estas soc.culture.esperanto kie 'J estas tre alta trafiko (ĉirkaŭ 100 me- saĝoj tage). Por "viva" kontakto, estas Malgrau sia nomo, Esperanto-Ligo por Norda Ameriko estas la nacia Esperanto-organizo de Usono. La Esperanto-organizoj en najbaraj landoj estas kontakteblaj laŭ la in- dikitaj adresoj. A pesar de su nombre, la Liga de Esperanto para Norteamerica es la organizacion nacional de Esperan- to de Estados Unidos. La Federa- cidn Mexicana de Esperanto puede ser contactada en la si- guente direccion: Apartado Postal M-10576, Mexico D.F. 06000 In spite of its name, Esperanto League for North America is the national Esperanto organization for the U.S. One can contact the Canadian Esperanto Association at the following address: PO Box 2159, Sidney BCV8L3S6 Malgre son nom, ia Ligue Espe- ranto pour i'Amerique du Nord est ['organisation esperantiste des Etats-Unis. Vous pouvez rejoindre la Societe quebecoise d'esperanto a I'addresse suivante: 6358-A rue de Bordeaux, Montreal PQ H2G la kanalo #Esperanto en IRC (angle: Internet Relay Chat). Tio estas babilejo kie multaj homoj povas havi aktualan tajpitan konversacion. Estas pluraj ra- diostacioj kiuj dissendasEsperantlingve ankaŭ en Internet. Por detalaj informoj pri la diversaj eblecoj ekspluati Esperanton en Inter- net, necesas nur foliumi iomete tra la Tut-Tera Teksaĵo (TTT = WWW = World Wide Web). Komencu ĉe la Vir- tuala Esperanto Biblioteko: http:// www.esperanto.net/veb/. * * * Are you a beginner? Can't get to one of the summer courses? No club in your town? If you have a computer and Inter- net access, you can learn (or improve) your Esperanto online. For information in English, point your browser to http: //www.esperanto.net/, choose "English" and scroll down to "Learn- ing". Even if you don't have a com- puter, you may be able to use one at your public library to take an e-mail course by using a Web-based e-mail service like Yahoo! Mail, or Hotmail. Ask your librarian. Ĉarli GALVIN (San Francisco CA) OPIMIOJ Marko RAUHAMAA (Thousand Oaks CA) afiŝis fine de aprilo ci-jare la jenan mesaĝon ĉe soc. culture . esperanto . Ni reaperigas ĝin senŝanĝe kaj senkomente, kun per- meso de la afiŝinto). Esperanto-Iigo por Norda Ameriko sen- dis al eiuj siaj membroj leteron, kies las- ta alineo komencas jene: "Within a few weeks, ELNA will launch its largest- ever direct-mail campaign, sending out letters to almost 5,000 teachers." (JEne de kelkaj semajnoj ELNA komencos sian ĝis nun plej grandan rektapoŝtan kampanjon. Ni sendos leteron al pres- kaŭ 5000 instruistoj.) Kiel ELNA akiris la adresojn de la instruistoj? Cu la in- struistoj petis la leterojn? Jes, multegaj organizaĵoj kaj kompanioj sendas re- klamojn perpoŝte. Jes, ĝi estas laŭleĝa (en Usono). Sed ĉu ĝi vere ĝojigos la ri- cevontojn? Cu ĝi estas morale aprob- inda? Kial ne? Car libera transmovado de datenoj pri homoj estas kontraŭ la privatecrajtoj de la homoj. Car homoj jam ricevas sufice da rubo per la post». Car ni devigos al homoj atenti pri nia re- klamo. Oni nepre lege malpermesu rek- tan reklamadon, ĉu telefonan, 6i poŝ- tan, ĉu retan. Aii ĉu mi tute miskompre- nis la intencon de ELNA? esperanto USA 4/1999 RECENZE Durankulak, Sabira STAHLBERG. Varna: Bambu, 1998. 80p. 200x135. Broŝurita. Kodo: DUR001. Prezo: $11.20 Durankulak estas transrealisma urbo, kiu kuŝas sur la stepo ie inter Moskvo kaj infinito. Gi ne estas multe vizitata - aŭtobuso alvenas tien unu fojon en la ja- ro -kaj la loĝantoj, homaj kaj hundaj, havas siajn sekretojn, kiujn ne konas la ekstera mondo. Sabira Stahlberg oianiaiyijfc i , ■■ bambu Iun tagon alvenas la aŭtobuso kun unu persono haltonta en Durankulak: juna japano kun tomistro, fotilo kaj senfina provizo da filmbobenoj. Li havas apar- tan komision, kiun li povas plenumi nur en marĉo apud Durankulak. Sed antaŭ tio li devas akceptiĝi de la loĝantoj kaj - kun ni - lerni pri la sekretoj de Duran- kulak, ekzemple - ĉu la loĝantoj estas entute homaj. La romaneto havas epizodecan karak- teron; oni alternas inter priskriboj de la vivo en la urbo kaj la progreso de la ja- pana ĉefrolanto al ties celo. Por mi, la du plej interesaj partoj estis tiu pri la lingvo de la durankulakaj hundoj (ĉu eble Sabira Stahlberg volis diri ion al la esperantistoj?) kaj tiu pri la ribelo de la durankulakaj virinoj (ĉu temas pri ĉiuja- ra rito, tamen, aŭ pri vera kaj daŭra re- volucio?). Mi dubas, ĉu efektive temas pri unu el la grandaj verkoj de la mondli- teraturo. Gi tamen iel tiklas mian fan- taziemon, kaj mi ne dubas, ke mi re- venos al ĝi post iom da tempo... Don HARLOW (Pinole CA) Spite la vivonl, Miqu Beraru. Berkeley: Eldonejo Bero, 1998. 108p. 205x150. Broŝurita. Kodo: SPI001. Prezo: $8.30 Sepdek jarojn post la originala apero de tiu libro plenplena de spritaj versoj aperas la dua korektita eldono. En 1928 la 24-jara rumana aŭtoro aperigis sian unuan kaj nuran poezian libron. Li an- kaŭ verkis Esperantan lernolibron kaj, kun kunlaboranto, dulingvan Esperan- tan vortaron, kaj multe instruis nian lin- gvon. Li mortis tragedie je la ago de 38. La temoj pri kiuj Beraru poezias rila- tas trafe al esperantistoj hodiau. Li ver- kas pri naturo kaj amo, kaj nia lingvo kaj Esperantaj kongresoj kaj komun- umoj. Li verkas amuze kaj satire, iam vortludante. Kaj ne mankas en tiu libro memironio. Beraru estas bona rimfaranto. Li ne rimas ĉiam mehanike sed ofte surprize kaj plezurdone. Ekzemple, li povas rimi "trankvil' kaj" kun "silkaj kaj", "danke" kun "homaran', ke". Diversajn poemajn formojn li uzas. En la libro estas iuj sonetoj; ekzemple, "TraEsperantujo"kaj "Konfeso". Lafi- na longa rakonta poemo estas "Tra la infero" en la stilo de La dia komedio de Danto. Tie Beraru uzas la saman trili- nian stancon kiel la itala majstro sed por pli amuza kaj malpli altega celo. Pro sia versiga kaj ridiga kapabloj Beraru memorigas iom pri Raymond Schwartz. Malantaŭ lia spriteco ŝvebas ia pesimisma sinteno. Tio kutime oka- zas ĉe tre bonaj satiristoj. Kvankam Beraru dediĉis tiom da siaj horoj al Esperanto li tute ne estis ne- konscia pri la malfacilaĵoj de la lingvo kaj de iuj mankoj ĉe kelkaj proponantoj de la lingvo. En "Propagando" li mok- etas kelkajn esperantistajn faradojn kaj troigojn. Pri la eterna komencanto li ri- markas: Sed babilo ĉiam sama, Kun demandoj pri la farto, Min kredigis ke de V lingvo Tio estas tuta parte... Kaj pri la malfacileco de la akuzativa finaĵo li skribas: Por plenĝusta kaj turmenta Uzo de 1' akuzativo, Ho! - laŭŝajne - ne suficas Eĉ la daŭr' de tuta vivo. Li priskribas la situacion de novulo inter babilemaj esperantistoj: Diskutas ĉiu pri aferoj Diversaj, sed sen... interes'; Alparolate, nowarbito, Respondas senkomprene: jes. Je la fino de multaj el liaj poemoj ku- ŝas trafa satira ekideo kiu plenvekas kaj ridigas aŭ almenaŭ ridetigas la leganton. Tiaj troviĝas ekzemple en "Klasikaj stu- doj" pri Leda kaj la cigno kaj "Pasanta amo" pri la sago de Kupido kaj "Tra Es- perantujo... Apoteoza soneto" pri iu im- agita lando. Fizike la libro estas bone farita kaj fa- cile legebla. Tiu negranda libro donos al la am- antoj de bone verkitaj satiraj versoj multe da plezuro. Tiaj legantoj estos dankemaj al Ionel One$ de Eldonejo Be- ro pro la re-prezentado de tiuj poemoj verkitaj de lia eks-samlandano. Sylvan ZAFT (Farmington MI) Bonvolu memori ke ĉluj mendoj senditaj al ELNfll devas est! antaupagftaj. Por ĉiuj mendoj da varoj nacesas pagi ankaŭ sandokostojn. Nur varoj senditaj al kall- forniaj adresoj estas imposteblaj, dum la servoj tute ne estas imposteblaj, sende- pende de la klienta adreso. Por pliaj in- formoj, bonvolu rigardl la ĉhjaran Ubro- katalogon de ELNfl. 8 esperanto USA 4/1999 ESPERANTO IN THE MEDIA "Retired teacher Art Fonseca, aBoyes ot Springs resident, communicates with friends around the globe thanks to Esperanto, the universal language, which is spoken by some 2 million people worldwide", reads the caption under a large photograph of Art, which accompanies an article about him and Esperanto published in The Sonoma In- dex-Tribune of Sonoma Valley CA, on Feb. 9,1999. "Esperanto is the most successful of attempts to create an artificial inter- national language" states Barry Krause in Global Stamp News (Mar. 1999), in an article about An Italian Esperanto Postcard and a Hong Kong Wrapper. "East Bay Literary Life", a sup- plement of San Francisco Chronicle published on March 28, 1999 a list of 31 independent book stores in East Bay among which was listed the "Esperanto Bookservice". In the June 13,1999 sup- plement, the Esperanto Bookservice was listed again. Maria Murphy (Englewood FL) was featured in a local paper dated April 10, 1999 promoting Esperanto. Maria is teaching an Esperanto class at the Southeast Unitarian Universalist Sum- mer Institute. On April 16,1999 the composer Lou Harrison was being interviewed on KPFA-FM radio. The conversation turned to his work Pacifika Rondo which the announcer pronounced as "pacifica", likely influenced by the fact that KPFA is part of the Pacifica net- work. Harrison corrected her saying, "No. That's an Esperanto word: it's pro- nounced pacifika". She repeated the E- word, saying "Oh, right. Esperanto! Pa- ci-FI-ka." Unfortunately, they didn't say anything more about singing in Es- peranto, using the language to inter- nationalize titles, etc. but at least the listeners heard the name "Esperanto" twice. Also in the program notes for a concert of Harrison's works which was given that same evening, the following line appeared: "He has built his own musical instruments, worked as a dan- cer and dance critic, painted, written poetry, studied calligraphy, signing, and Esperanto." (Miko SLOPER) Lisa Lewenz's award-winning film A Letter without Words has been showing recently on PBS stations. The film is about her German-Jewish family and its attempts at assimilation into main- stream Christian society. A voice-over says that the grandmother "Ella taught Esperanto, a language designed to promote world peace." KQED-FM radio station mentioned Esperanto in a feature piece commenting on the film. (Miko SLOPER) On April 21, Comedy Central's "news" program "The Daily Show" featured a brief segment called "Bad Language" about the reissue of the film Incubus. While it made a lot of fun of William Shatner, as well as some of Es- peranto and the film, there's an old Hollywood saying that "there's no such thing as bad publicity." A few real Es- perantists, including AATE president Dorothy Holland, were shown criticiz- ing (in Esperanto) Shatner's pronun- ciation in the film. Shatner joked that he was afraid of being typecast in Es- peranto-speaking roles, and he replied to a question about T.J. Hooker by say- ing in Esperanto, "Mi deziras, ke vi amu min," for the benefit of any Esper- antists watching. The reporter for the segment, Mo Rocca, recently took an Esperanto course in New York taught by Tom Eccardt. (Gary GRADY, Dur- ham NC) Complaining against articles about "fictitious languages" published mMul- tilingual Computing & Technology, Harold Somers (UK) mentions Esper- anto among the "so-called languages" {Multilingual Computing & Technology, Vol 10, Issue 3, p. 9): "In only one paragraph was it made clear that these are artificial languages, and there was no admission that Klingon andD'nai are entirely useless compared even to, heaven help us, Esperanto, which at least has some realistic claims to being a potentially useful worldwide auxiliary language." "In my travels around the world for business, I have found almost no one who could speak Esperanto. In many cases, people didn't even know the lan- guage existed. In all business meetings in which participants came from a number of countries, English was spoken. Not once have I encounterd the use of Esperanto." (Claudio STENBER- GER, Cincinnati OH in The Rotarian, May 1999, p. 13) We wish more journalists took Esper- anto as seriously as Mark Feeney did in the Boston Globe (May 12, 1999) who is surprised that "2 million speakers worldwide get their words' worth from the 'planned language' created in the 19th century." Things seem to be different for Stephen Beaupre from the Worcester Magazine, who concludes that "... like most plans hatched by lonely guys with- out social lives, the good doctor's Utop- ian dream turned out to be a dud." We can only congratulate Steve for his deep knowledge of Zamenhof s social life. A full-page, full-color Esperanto ad appeared in the July-August 1999 edition of the travel journal Trips. The German hiphop group Freundes- kreis just released an album called Es- peranto, with a subtitle Amikaro (the Esperanto translation of the band's name). Although mostly in German, some fragments of Esperanto text are woven in. A band member said "It's about hiphop as a language of inter- national youth. Esperanto is a language evolved out of many different European languages. For mi hiphop functions just like that." ALVOKO Tiuj, kiuj aperigis siajn e-poŝtajn adresojn en la adresaro por ret- anoj (vidu Esperanto USA 4/1998 p. 10) estas petataj rigardi ĝin kaj fari la necesajn ĝustigojn. Nece- sas ke ankaŭ la gravuloj de ELNA kaj de la E-kluboj indiku al la kompilanto la eventualajn ŝan- ĝojn. Tiuj, kiuj ankoraŭ ne konas la adresaron, petu ĝiajn adresojn de la CO. esperanto USA 4/1999 MENCIINDE Se vi maltrafis la unuajn du Interna- ciajnHimalajajnRenkontiĝojnkajŝatus viziti Nepalon en E-a etoso, petu infor- mojn pri la 3a Internacia Himalaja Ren- kontiĝo okazonta venontjare. Informojn havigas: Nepala Esperanto-Asocio, PO Box 10518, Kathmandu, Nepalo. Esperantistoj konas Richard Henry Geoghegan kiel la unua denaske angle- parolanta esperantisto. Sed ili ekscios multon pri la vivo de tiu fascina pioniro el ĉapitro de la nova libro Good Time Girls of the Alaska Yukon Gold Rush de Lael Morgan (Epicenter Press, 1998). La informoj por tiu ĉapitro devenis de ankoraŭnepublikigitabiografio de Geo- ghegan, verkita de David Richardson. (Maya KENNEDY, Pacifica CA) Esperanto ftalendarc 2CCC is now available. This is much more than a mere calendar: it is a teaching tool! Each day shows a new rootword taken from the list of most-used words. Not only good for beginners: passers-by can take a look and become fascinated. There is also a copy of the sixteen rules of the Fundamento to help explain the elegantly simple structure of our dear language. Available for just $4.75 from the ELNA Bookservice. No discounts! Regular S&H and sales taxes apply. Congratulations to Jennifer Korp (Chesterfield MO), who graduated in June from Principia College (Elsah IL) with a major in Esperanto. This is (to the best of our knowledge) the first such college degree in U.S. history! Her sponsor and advisor was Duncan Char- ters, long-time Esperanto teacher, and former president of ILEI Gratulojn al Ralph A. Lewin (La Jolla CA), kies libro Merde jus aperis ĉe Random House. La titolo diras ĉion pri la enhavo de tiu ĉi libro, en kiu la auto- ro ja mencias Esperanton (p.4). Gratulojn al Dorothy Holland (Santa Barbara CA), kiu reedziniĝis la 7an de julio. Gratulojn al David Pardue (Lawrence KS), kiu patriĝis la 24an de junio. Adiaŭon al Salomon Helfgot (New York NY) kaj al Leslie Share (Bloom- field MI), forpasintaj en junio ĉi-jare. It has already been reported in a local club bulletin (La Semanto, July- August 1999), that the site of the next year's ELNA Congress will be Atlanta, GA. This is news to the staff of the Central Office! We have not yet heard of any official decision taken by the Estraro with regard to the next year's convention. Please notice that next year's Universala Kongreso will take place earlier than usual, and that the beginning and ending days will be Tues- days, instead of the traditional Saturday, which is widely observed in Israel as a Sabbath. The actual dates are July 25th through August 1st' [ and the officially approved and announced location is Tel Aviv, Israel. EEAGE Mi volas reagi al via havaj-ko- lektiva recenzo de Ludu kun ni, la lernilo por etuloj verkita de Elisabetta Vilisics Formaggio (Esperanto USA 3/99, p.8). Viaj recenzantoj elstarigis bazan mankon (eble la solan, krom la altan prezon, kiu obstaklas ĝian uzon kiel klasan lernolibron), nome ke ĝi enkondukas la aku- zativon nur ekde la 44a paĝo. Mi diagnozus tion nur parto de pli vasta problemo - la manko de verbo-centreco. Ja ĝis tiu paĝo mankas ne nur akuzativo, sed ajna verbo krom 'esti\ Tra la unuaj cent paĝoĵ ĝi sukcesas ek- zisti per nur manpleno da ver- boj, sen fizike demonstreblaj transitivaj verboj kiel tuŝi, preni, levi, montri, puŝi, tin... La util- egan imperativon oni renkontas nur ekde p. 112. En Esperanto ĝusta konigo de la (ne-)transitiv- eco de la verboj estas kerna de- mand© (kun implicoj ĉefe sed ne nur al la ĝusta uzo de la akuz- ativo). Do, abundaj verboj en konvenaj kuntekstoj endas jam . de la komenco de la studado. Aliflanke, dum la recenzo ko- mentis serion da konstatoj pri specifaj enhavoj de unuopaj pa- go j (valoraj por instruontoj), ĝi tute maltrafis la unikan virton kaj meriton de la libro. Senpre- cedence, ĝi dispecigis la ŝtupojn de nia didaktika gramatiko, spe- cife en kunteksto por junaj lern- antoj. Neniu ĝis nun tiom zorge kaj konkrete faris tion, ofte met- ante ilin en amuzan, atentokap- tan desegnitan situacion. Efekti- ve, ĝi sekvas proksime la tem- ŝtuparon de Cseh, sed plifajn- igas ĝin kaj adaptas ĝin al la cel- ata ag-grupo. En 1994 mi kura- ĝis profeti ĝin mejloŝtona verko; kvin jarojn poste mi ne revizius thin opinion (krom se endas ke A ĝi ekestu kilometro-ŝtona). Gi servos kiel valora modelo por lernil-verkontoj dum multaj ja- roj. Espereble ĝi inspiros iujn el ili uzi la allogajn prezento-mani- eron kaj ekzerco-formojn, sed kun verboj centre sur la podio. Stefan MacGILL (Budapest HU) 10 esperanto USA 4/1999 NCVA TCLEVID-SCCIA KIJCSC vnsifux ^sperartaKX l*k al Saint Louis por la ELNA-kongreso al Varsovio por la antaŭ-UK-a vizito al Berlino por la 84a UK de Esperanto al Karlovy Vary por la ILEI-konferenco al Rumanio kaj Hungario por la post-UK-a ekskurso al Veszprem por la 55a UK Esperanto - Pasporto al la tuta mondo will eventually include at least 15 full-color lessons, using the direct method to be useful everywhere in the world. La familio Bonvolo kaj amikoj invitas vin plani akompani ilin al Tel-Avivo por la venontjara UK, kaj se eble kontribui pli da mono por flni la projekton! This new Esperanto video course, written by Paul Gubbins, is part of the UEA's Kampanjo 2000, which includes the creation of modern teaching methods. Convention partici- pants will be pleased to see that this audacious project is progressing almost on schedule. With eight lessons already filmed and edited, and lessons 9 through 12 already filmed, we are well on the way to providing a compellingly interesting video (and eventually CD-ROM) learning tool for the 21st Century. We would have been completely on schedule (with 15 lessons filmed and edited) had we not been short of money. It is coming, but it hasn't come in time to finish the project before the start of the new cen- tury. But we are certain that venkos ni en glow. The author, Dr. Gubbins, encourages all to become famil- iar with the drama. Although its aim is to teach Esperanto, it will also amuse experienced Esperantists. The story is set in Esperantio and only the experienced Esperantists will catch the multiple meanings. The beginners will enjoy, but the spertulo] will laugh out loud at the puns and references to our culture. ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ «£♦ ♦$► ♦$► «J» ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦*♦ ♦$► ♦$► ♦$► ♦*♦ «$► ♦$► ♦£♦ «$► ♦$► ♦$► ♦*♦ ♦$► ♦*♦ «£♦ ♦$► ♦$► ♦*♦ ♦*♦ ♦$► ♦*♦ ♦*♦ In photo above: (top row) Leonora Torres (Filisa Bonvolo), Miko Sloper (Georgo Bonvolo), Katsunori Syozi (Ken), Vesna Heyman (Flora Bunda); (middle row) Stefan Boddington (Karlo Bonvolo), Guy Menahem (Ruselo); (front row) Ming- chi Chien (Jolanda Bonvolo), Jennifer Korp (Helena Bon- volo). Not pictured: Steve Wagenseller (Detektivo), Amalie Johansen (Kuraclsto), Matsuko Aoyama (Nina), Paul Gubbins ighavena funkciulo), John Wells (Prof. John Wells). UFlu£ Page realized by Lusi Harmon Esperanto- Vojaĝservo 6104LaSalleAv Oakland CA 94611 «510/339-2001 1510/339-6317 3 lusiharmon@aol.com esperanto USA 4/1999 11 KOTIZOJ POR ESPERANTO-LIGO POR NORDA AMERIKO (ELNA) Individua membro $30.00 Juna membro (maksimume 27-jara) $15.00 Membro kun limigita enspezo $15.00 Familia membreco $45.00 Subtena membro $60.00 Patrona membro $90.00 Dumviva membro $600.00 Membroj de ELNA, sendepende de la katego- rio, ricevas ĉiujare la jenajn: Esperanto USA (6 numeroj); ELNA Update (4 numeroj); Membro- listo + suplemento (po 1); Librokatalogo (1). Amiko de Esperanto (nemembro) $10.00 Amikoj de Esperanto ricevas ĉiujare la jenajn: ELNA Update (4 numeroj); Librokatalogo (1). KOTIZOJ POR UNIVERSALA ESPERANTO-ASOCIO (UEA) Membro kun Gvidlibro $10.00 (ricevas la Gvidlibron tra la Esperanto-movado) Membro kun Jarlihro $24.00 (ricevas la Jarlibron de UEA) Membro-abonanto $60.00 (ricevas la Jarlibron de UEA kaj la revuon Es- peranto -11 numerojn jare) Dumviva membro $1500.00 (ricevas dumvive la samon kiel Membro-abon- antoj) Membroj en la kategorioj: Membro kun Jarlibro, Membro-abonanto kaj Dumviva membro rice- vas ankau la revuon Kontakto, se ili estas 30- jaraj aŭ pli junaj. Societo Zamenhof $120.00 Patrono de TEJO $72.00 (ricevas la revuon Kontakto - 6 numerojn jare kaj aliajn eldonaĵojn de TEJO) Ĉiuj membrecoj estas por la kalendara jaro; la menciitaj kotizoj validas por 1999. Oni povas pagi por UEA-membrecoj pere de ELNA (vidu la adreson ĉi-sube), sed ĉiuj UEA-materialoj sendiĝos rekte el Nederlando. Tiuj, kiuj volas membriĝi en UEA rekte, povas fari tion kontaktante la Universalan Esperanto-Asocion ĉe: U.E.A., Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ Rotterdam, Nederlando. I Por ricevi aliĝilon por ELNA kaj UEA, kun kompleta listo de E-periodajoj aboneblaj pere de ELNA, bonvolu sendi adresitan kaj afrankitan koverton al la adreso de ELNA. Esperanto League for North America PO Box 1129 El Cerrito CA 94530 Non-Profit Org US POSTAGE PAID Permit #1040 Leesburg, FL 34748 12 esperanto USA 4/1999