esperanto
r3i-monthly bulletin published by the Esperanto League for North America ik 3/1999
Dumonata bulteno publikigata de Esperanto-Ligo por Norda Ameriko liV Junio 1999
Look inside for:
Prezidanta mesaĝo               2
30 Years of Esperanto at
SFSU                              3
Video Course to Teach
Esperanto                       4
Pri lerniloj de Esperanto       5
Menciinde                            5
E-instruado per korespond-
ado en Rusio                  6
Correspondence Courses     6
Koresponddeziroj                6
Internacia E-Instituto            7
Children Around the World   7
Recenzoj Instrumaterialoj	8
Esperanto Exams	9
Education for Children	10
Useful Addresses	10
The 4th All-American Esperanto Congress	11
Loke kaj regione	11
How to Learn Esperanto      12
How to Teach Esperanto     12
Rudolf RAKUSA
DU ILUZIOJ
A
Guste pro tio, car pri la genieco de nia Majstro ne ekzistas dubo, mi en-
kondukas la rezonadon pri la metodiko de la Esperanto-instruado per mon-
tro de du falsaj esperoj, kiujn ligis Zamenhof antaŭ 70 jaroj al la apero de
la unua lernolibro.
Zamenhof eraris tiam unue, esperante, ke la plenigeblaj paperetoj, aldon-
itaj al la ANTAŬPAR0L0, havos grandan sukceson. La teksto laŭtis: »Mi sub-
skribinto promesas, ke mi lernos la lingvon intrnacian de D-ro Esperanto,
se estos montrite, ke dek milionoj da personoj subskribis tiun saman pro-
mesons
Tiu alvoko havis rninimuman efikon. Ne la dek milionoj, pri kiuj revis Za-
menhof, sed la uzantoj de la broŝuro, kiu estis samtempe lernolibro, fariĝis
la unuaj esperantistoj. La uzado de Esperanto kaj la sentado de malrapide
sed konstante grandiĝanta anaro donis al ĝi la vivon.
La dua eraro aŭ iluzio de Zamenhof estis lia prijuĝo de la facileco de Es-
peranto. Ii estis konvinkita, ke la homoj uzos la Lingvon internacian por
korespondi kun alinacianoj helpe de la 16-regula gramatiko kaj helpe de
la vortareto (ŝlosilo), kiun oni simple aldonos al la propra skribajo. La kre-
into de Esperanto kompreneble klare vidis la simplan strukturon de Esper-
anto, sed pretervidis lafakton, ke kunmetitaj vortoj kiel ekz. bedaŭr-ind-ul-
in-o kaj eĉ pli simplaj estas nek tuj kompreneblaj nek tuj formeblaj. Hi de-
vas esti lernataj.
Zamenhof baldaŭ ekkonis, kiel erarigaj estas ambaŭ iluzioj. Tamen ili an-
koraŭ ĉiam fantomas en tiu aŭ simila formo en la kapoj de kelkaj esperant-
istoj kaj malutilas al la serioza laboro de instruistoj. Guste je la 70-jara jubi-
leo de Esperanto ni devas do konstati: Unue, ke Esperanto ne estas uzebla
kiel ŝlosila lingvo, car oni devas ĝin lerni kiel ĉiun alian lingvon. Due, ke
Esperanto ne estas tiel facile lernebla. kiel tion imagas multaj perfektaj es-
perantistoj, kiuj vidas nur ĝian genian, travideblan strukturon kaj havas
pro tio la saman opinion pri ĝi, kiel komence Zamenhof mem. La gramati-
ka kaj vortara strukturo certe ege helpas al pli rapida ellerno de Esperanto,
sed tamen ĝi devas esti lernata kiel ĉiuj aliaj lingvoj laŭ la plej bonaj instru-
metodaj principoj, car la procedo de la alproprigo estas la sama ĉe naturaj
lingvoj kaj ĉe la artefarita Internacia lingvo. En la uzado ja ne ekzistas dife-
renco inter Esperanto kaj iu ajn fremda lingvo.
[Materialo prenita el Esperanto kajĝia instruado en lernejoj. Ljubljana: Ju-
goslavia Esperanto-Federacio, 1959, p. 27-28]
Esperanto League for North America
PO Box 1129, El Cerrito CA 94530,
USA/USONO
tel: 510/653-0998; fax: 510/653-1468;
e-mail: elna@esperanto-usa.org
President/Prezidanto: David T Wolff
Vice PresidentA/icprezidanto: Derek S
Roff
Secretary/Sekretario: Ellen M Eddy
Treasurer/Kasisto: Anna Bennett
Other Board Members/Alia estraranoj:
Steven G Belant, Mike Donohoo, Grant T
Goodaii, D Gary Grady, Micheie Gregory,
Dorothy B Holland, Reginald Jaderstrom,
Orlando E Raola, Sylvan J Zaft
Director, Central Office/Direktoro de la
Centra Oficejo: Miko Sioper
Vice Director, Central OfficeA/icdirektoro
de la Centra Oficejo: lonel OneJ
esperanto USA
Bi-monthly bulletin published by the
Esperanto League for North America
Dumonata bulteno publikigata de
Esperanto-Ligo por Norda Ameriko
Vol. 35, No. 3
ISSN 1056-0297
Editor/Redaktoro: lonel One|
tel. 510/653-0996; fax: 510/653-1468;
e-mail: ionel@esperanto-usa.org
Materials for esperanto USA should
be sent to/Materialojn por esperanto
USA oni sendu ai: esperanto USA, PO
Box 1129, El Cerrito CA 94530, USA/
USONO, or by e-mail/aŭ e-poŝte al: e-
usa@esperanto-usa.org.
The opinions expressed in this bulletin
are those of the authors, and don't
necessarily represent the point of view
of ELNA or its newsletter/La opinio] es-
primitaj en ĉi bulteno apartenas al la
autoroj, kaj ne nepre prezentas la vid-
punkton de ELNA aŭ ties novajletero.
Reprinting materials from this bulletin is
permitted, provided that due credit is
given, and a copy of the reprinted
material is sent to ELNA/Estas permes-
ate reaperigi materialojn el ĉi bulteno,
kondiĉe ke oni ĝuste indiku la fonton kaj
ke oni sendu ekzempleron de la repu-
blikigita materialo al ELNA.
Deadline for the next issue/Limdaio por
la sekva numero: 20.07.1999.
Sainton (L<Luj,
I hope you've all put your copy of the Beer Poster to good use. We've hacL
over 900 hits on our web site just because of it. Last month I handed some*
copies out at work, and they went up in people's cubicles. The next week, a
major (big - huge!) potential customer sent ten people over to see if we could
handle the very large order they were considering. They spent an entire week
reviewing our product, manufacturing capabilities, suppliers, etc. On their last
day, one of my coworkers came over with a request from them. I wondered
what they might want from me, but he said they had seen the Beer Poster in his
cubicle... and they were wondering if I had any extra copies.
If you need more copies, just contact the Central Office. Speaking of the CO,
apparently the Post Office loses a significant proportion of the things we send
out. If you do not receive something, please contact the CO by e-mail or
phone. We'll be glad to figure out where the problem is and to do whatever is
necessary to make you happy. (Also note that occasionally e-mail goes astray,
too, just like the paper version. If you don't get a response to e-mail, please
call.)
Board member Derek Roff came up with a great idea to encourage people
to join ELNA. Sometimes promising local Esperantists delay joining ELNA
because they're not quite ready to pay for a regular membership. To encourage
these people, we are seeking donations of one-year ELNA memberships.
(Since Derek has not come up with a better name, we're calling them Roff In-
dividuaj Rabataj Apogoj, or Roff IRAs.) Please consider contributing one or
more Roff IRAs at $30 each for this intriguing experiment. Send your
donations to the Central Office.
Important events coming up: You should have received your election ballot^
by now. Please take a few minutes to look it over and vote. We simplified the1
balloting procedure a year ago, so you can get it back to us more easily. Also,
you received a Talent Bank form in your renewal package. If you have any
kind of skills that might be useful to ELNA, and even a few hours a year to
contribute, please fill out the form and send it back to us. We have found some
real jewels through this project and perhaps you'll be the next one.
The National Convention is coming up, July 24-26 (Interkona Vespero and
board meeting on the 23rd). If you've never attended one before, we're ready
to help you. Last year we tried a "Buddy System," where you can request an
expert Esperantist as a buddy to guide you. This was a big success and we'll
have buddies available again this year. And you'll be able to visit the always-
popular Book Service at the convention... but now you'll be able to use a credit
card to buy things.
And last, an Ege Bone! to Thomas Alexander of Rochester NY. Tom ar-
ranged a local TV broadcast about Esperanto, and he and his fellow Rochester-
ians have been getting other good publicity there.
Thanks
David WOLFF, President
dwolff @world.std.com
(978) 264-0286 (8-10pm Eastern time weekdays,
noon-5pm weekends)
esperanto USA  3/1999
IO YEARS OF ESPERANTO AT SAN FRANCISCO STATE
"California is instituting bilingual pro-
I grams, and our teachers need to learn
foreign languages; why should Califor-
nia teachers have to go to the east coast
to study Esperanto when we could have
a program right here?"
This reasonable question, addressed
by Cathy Schulze to the San Francisco
State University Dean of Humanities,
resulted in the first annual three-week
SFSU summer Esperanto workshop,
featuring the famed author, poet, and
teacher William Auld, who had just
published his new Esperanto textbook,
and attracting teachers and others from
across the country to meet both Auld
and each other. Some came to gain the
means to try teaching Esperanto to their
school classes. Others - far more - came
merely to improve their own knowledge.
Auld returned year after year for several
years until the program matured and
diversified, with multiple instructors,
multiple tracks, and students from all
walks of life coming from around the
world to participate.
It was my privilege to succeed Auld in
1978, to teach at SFSU several times in
the decade that followed, and to see the
program increase in attendance, effec-
tiveness, and prestige year after year. As
I did so, I came to appreciate many fea-
tures that make SFSU different from
other intensive summer language pro-
grams, including Esperanto programs.
Let me enumerate some of the ways:
1.   Beginners have never been the
majority of the students, yet advanced
participants eagerly help the beginners
to make startlingly rapid progress.
2.  The university provides housing
that allows participants to live together,
2iid students spontaneously make use of
this to use as much Esperanto as possi-
ble outside the classroom. Rarely does
one hear the tired phrase, "ne krokodi-
lu"; people simple speak as seems
comfortable to them, and it keeps com-
ing out Esperanto most of the time,
often even from people who didn't speak
a word a week before.
3.  Because the advanced students of-
ten tended to return year after year, it
was desirable from the beginning to
change topics in the advanced classes
each year (which, of course, encouraged
even more students to come back year
after year). Many of the themes over the
years have been quite innovative. In
1987, before the Universal Convention
in Beijing, one of the courses was devot-
ed mostly to studying China through Es-
peranto. Another year, the advanced
class was called "Creative Writing in Es-
peranto." A colleague pointed out that
in most other languages one would not
attempt anything so ambitious, but Es-
peranto being Esperanto, it
hadn't occurred to us that it
might be over our collective
head, and indeed some of
the compositions of that
summer eventually found
their way into literary an-
thologies. (Jim Cool's
memorable translation of
"Jabberwocky" is certainly
one of the best in any lan-
guage.)
4. The program has sought to change
teachers constantly. The "team" has
never been exactly the same twice, so
far as I know, and few instructors have
taught more than a couple of times. This
has allowed repeat students contact
with some of the most noted figures in
the Esperanto-speaking world. In most
years each instructor has taught some of
the time at each level in order to maxi-
mize this contact. The instructors are
not particularly well paid as these things
go, and I wonder sometimes how SFSU
is able to attract them, but as a couple of
them told me recently, "There is a good
deal of prestige to teaching at SFSU. It is
one of the most respected Esperanto
programs in the world."
5. The ethos at the SFSU workshop is
a carefully cultivated blend of good
cheer and hard work. Humor, laughter,
and a sense of merry romp pervade all,
and yet the students expect to learn and
demand to be taught. If this is exhaust-
ing for the instructors (and it is!), it is
also inspiring. SFSU's level of joy in
learning, one is often told, is rarely
achieved in other Esperanto programs.
Naturally, some very close friendships
have derived from participation at the
SFSU workshop.
6.  Each year the makeup of the stu-
dent body seems to become more
international, a reflection of the Espe-
ranto community itself, and a demon-
stration both of the need for Esperanto
and of its effectiveness at meeting that
need.
7.  Finally, the summer workshop of-
fers regular university credit, one
semester-course worth of it.
The late Cathy Schulze, as the original
proponent of the workshop, gave gener-
ously of her time and her money to
make it happen. Never a teacher in the
program herself, she was often a paying
student in the early years, and always
the organizing genius behind the scenes,
identifying potential instructors; recruit-
ing students; advising the university
about the needs of the program; helping
potential students with visas, or travel,
or fellowships; smoothing occasionally
ruffled feathers; encouraging here; sug-
gesting there. Always the diplomat, ever
the hostess, and often even paying the
bill.
This summer will be the thirtieth con-
secutive year for the SFSU summerwork-
shop. Cathy's absence will be felt, of
course. Yet, following her vision, once
again old friends and friends-to-be from
around the globe will gather at SFSU to
enjoy a world without walls, where the
future always looks a little brighter than
one realized.
David JORDAN (La Jolla CA)
esperanto USA  3/1999
PASSPORT TO DRAMA-DRIVEN LEARNING
Those who seek accepted pedagogic
practice in Pasporto al la tuta mondo
will, I suspect, seek in vain. Though a
university teacher I do not consider
myself an educationalist; though a pro-
fessor of language (German and Esper-
anto) I do not regard myself a linguist.
Theory sends me to sleep, methodol-
ogy I can barely spell. A quarter-cen-
tury perusal of academic journals on
the subject of language-teaching has
convinced me that, despite well-mean-
ing theorising, little real progress - at
least in the English-speaking world -
has been made in turning monoglots
into polyglots. There is still no substi-
tute for an enthusiastic teacher, fresh
and relevant learning material and,
perhaps above all, an atmosphere in
which the student wishes to study.
It is essentially these last two factors
- relevance of teaching materials and
establishment of appropriate atmo-
sphere - which inform Pasporto at la tu-
ta mondo. In this I am indebted to Ed-
veno Grobe who created the Bonvolo
family and who provided the initial
setting for the series. The existence of
original and colourful characters in a
timeless yet recognisable Esperanto en-
vironment was invaluable in creating
atmosphere. My task, in shaping the
basic concept to the needs of video
and television, was to provide a new
and vibrant teaching resource.
Television is a deceptive medium.
There is bad television, good televi-
sion, and much that is indifferent. One
of the most successful formats of re-
cent times is the continuous drama,
more popularly known as the soap-
pera. This, it has to be said, is more of-
ten reviled than revered: how many
parents - I have done so myself - have
berated their offspring for time-wasting
through vacuous soap-watching? Ne-
vertheless countless millions of people,
across the entire world, daily follow
soaps. In so doing these viewers are
responding to a primeval need for
story-telling which, in recent times, has
tended to move from its aural, later
written origins, to become a visual
medium.
Thus Pasporto al la tuta mondo is, sim-
ply, a story. A dramatic story, a tele-
vision story, but a story nevertheless.
Indeed, it is the longest drama ever
conceived and written in Esperanto (of
this dubious distinction I am - to my
shame-immodestly proud). Moreover
-  this is important in understanding
the rationale of the series - it is drama
which drives the language-learning. At
this point educationalists will throw up
their hands in horror. There is no
Cseh-methodology (that word again);
no basic vocabulary of common roots
to underpin the dialogues; no gram-
mar-driven agenda to dictate precisely
when and where a particular principle
should be introduced.
Instead, the needs of plot and, in
particular, character, are paramount. It
is they which determine teaching and
learning in Pasporto al la tuta mondo.
This is not to suggest that linguistic
anarchy is the (dis)order of the day:
quite the contrary. As in any language
course, grammatical and other princi-
ples are drip-fed at appropriate points
and supported by relevant exercises
(designed, far more genially than ever
I could, by Stefan MacGill) to become
part of the student's active language. I
have not, however, shirked from using
- albeit passively - apparently "advan-
ced" language forms in initial lessons
where plot or character demand it. A
case in point is an early appearance of
the participle rompita: this is treated as
a simple adjective and detailed par-
ticipial discussion left until later.
Similarly, I have not found it necessary
actively to introduce the sometimes
troublesome accusative until a third of
the way into the course.
The reason is plain. Television is a
restless medium. It requires action,
conflict, tension - even (particularly!)
in a language course. It is the kiss of j
death to position a character in from
of a camera to recite - for instance -
the names of countries. Fine - names
of countries can then be ticked off the
lexical shopping-list. But where is the
visual interest? How does body lan-
guage relate to spoken language?
Where is the context in which lan-
guage learning should take place? For
this reason direct "teacher-input" is
kept to a minimum: the introductory
and concluding comments in each les-
son serve to reinforce linguistic princi-
ples rather than introduce them.
Hence through conflict and tension,
through humour and pathos, the series
attempts to retain interest and, at the
same time, to give not only an insight
into the Esperanto world but also -
particularly via pasporta servo and its
opportunities for travel - a valid reason
for studying the international lan-
guage. The series - somewhat mischie-
vously - also contains elements to en-j
gage and to entertain advanced Esper-*
anto-speakers.
Success of Pasporto al la tuta mondo
will not depend on presence or other-
wise of established pedagogic principle.
It will depend on its acceptance by
teachers of Esperanto, its use in class-
room and home (by independent
learners) and, above all, on its ability
to woo and to win a new generation of
Esperanto-speakers. It will then, truly,
be a passport to the whole world.
Paul GUBBINS (Congleton GB)
The first four !essons of the series
are already available. You can or-
der them now and receive two
videotapes with two lessons each,
a printout of the entire script, and
an illustrated exercise booklet. All
for $90 (including S&H). Send
your order or donation to ELNA.
esperanto USA  3/1999
POSTULOJ POR HOVAJ
LERNILOJ
" Kienikoncentruniajnlimigitajnedu-
kajn rimedojn? En multaj landoj, certe
ankaii enUsono, ne mankas novuloj de-
zirantaj ekprovi la lingvon. Grava tasko
estas proponi varian gamon da lerniloj
— laŭ aĝ-grupoj, interesoj kaj prezent-
manieroj; apude al aŭ kombine kun li-
broj haveblu son- kaj vid-bendoj, task-
folioj, ludoj, korespondaj kaj elektronaj
kursoj. Finance, tiu strategio estas plej
defendebla; lerniloj por komencantoj
estas inter la plej enspezigaj varoj, kaj
ili povas agi paralele kiel efikaj varb-
iloj. La sperto kun la serio Tendaraj ta-
goj estas, ke la unua kajero daŭre vend-
iĝas (preskaŭ 5 mil ekz.) kaj baldaŭ be-
zonos trian eldonon. Sed la vendoritmo
por la dua kaj tria kajeroj atingas nur
onon de tio. Tio reliefigas duaŝtupan
frontendan problemon. La mirakla rela-
tiva simpleco de Esperanto (X*-oble pli
facila ol ajna alia lingvo) bedaŭrinde pli
ofte dediĉiĝas al tio, ke oni elspezas
malpli ol X-onon de la tempo bezonata
por "serioza" lingvo. Ni konvinku niajn
lernantojn elspezi pli ol tiu X-onon -
por transformi thin facilec-avantaĝon ne
en niinimumigon de okupiĝ-tempo, sed
al maksimumigo de kvalito - ke oni ler-
nu ĝin almenaŭ ĝis la nivelo de "norma-
la" lingvo, sed pli fine kaj celtrafe en
tiu procezo ekapliku ĝin al praktikaj,
kulturaj aŭ idealismaj celoj, per tio
spronante progreson en la lernado.
Kiaj estu niaj lerniloj? Laŭeble nur
cel-lingvaj. Tiel ili ne nur impresas mo-
dernecaj, sed iĝas multe pli rendimen-
taj. Hi havu kultur-portigajn kaj -pont-
igajn ecojn. Ili instigu al korespondado,
retumado kaj aliĝo al la E-vivo. La in-
struisto kreive interpretu la enhavon por
helpi superi problemojn starigitajn pro
specifecoj de la denaska aŭ alia fremd-
lingvo de la lernantoj. Oni uzu rekt-me-
todajn paroligajn teknikojn, sed la par-
olajoj estu kiel ebleplej senco-havaj kaj
utiligeblaj. Ni elektu situaciojn, prakti-
kajn pro sia realeco, aŭ instigajn pro sia
*La preciza (?) valoro de X dependas de tiu, kiun vi
aŭskultas kaj/aŭ kredas.
fantazio, au bazitajn, por faciligi la
komprenon, sur popular-literaruraj kaj
similaj stereotipoj. Ni prezentu kaj ak-
tivigu la bazajn lingvajn rimedojn be-
zonatajn por sukcese komuniki en tiu si-
tuacio. Paralele ni vidigu aŭ lasu vidiĝi
la regulecon kaj logikon de la lingvo.
La sekreto de sukceso kuŝas en trafa lig-
ado de gramatikaj strukturoj kunkonve-
naj situacioj kaj paroligaj strategioj.
Ni evoluigu proprajn E-didaktikojn -
nek necesas nek utilas importi balast-
ajojn de naciaj lingvoj. Rimarku la plu-
ralon en la antaŭa frazo: ne estas unu
sankta kaj nepra ordigo de nia materia-
lo. La moduleca (brika) strukturo de Es-
peranto donas al ni grandan fleksebl-
econ formuli diversajn didaktikajn arki-
tekturajojn, reage al labezonoj kaj inte-
resoj de lernantoj. Farante tion, ni nepre
tamen insistu prioritatigi en la lerno-
ŝtuparo la kernajn gramatikajn ecojn de
nia lingvo. Tio implicas por ni unuavice
verbocentran aliron, kun solida kvanto
da transitivaj kaj netransitivaj verboj
klare kaj kontrastige prezentitaj jam de
la komenco. Des pli tio validas, se oni
celas lernantojn, kies denaska lingvo ne
markas akuzativojn! Samtempe kun la
enkonduko de ĉiu verbo, ni prezentu
ĝian minimuman kuntekston, ke lern-
anto tuj sciu ĝian ĝustan uzadon. Oni
prezentu ne vortojn "bezonas" kaj "ne-
cesas", sed la frazan minimumon: "Mi
bezonas tion" kaj "Tio necesas." Nur
kiam lernantoj sentas la kategorian
apartenon de ĉiu lernita verbo, tiuj ha-
vas ŝancojn uzi ĝuste la akuzativon (-n),
la kaŭzativon (-ig-) kaj la rezultivon (-
ig-)-
Kion novan eldonan oni atendu de
ILEI? Preparata estas la unua kolore-
presita kajero de moderpreza serio por
6-10-jaruloj, nomata Okulo. Tio servos
interalie la pli junajn partoprenantojn en
la projekto Interkulturo (v. p. xx) lanĉ-
ota en septembro ĉi-jare. La 40-paĝa
unua kajero prezentas kvardekon da
verboj, la akuzativon en la dua paĝo, la
imperativon en la kvara. Tiel, dinamike
antaŭen!
Stefan MacGILL (Budapest HU)
estrarano pri eldonado, ILEI
MEHCIINDE
The film Incubus has finally made its
long-awaited reappearance! The (in)-
famous art film, which stars William
Shatner, has been the subject of
rumours for many years. After its debut
at the San Francisco International Film
Festival in 1964, Incubus vanished,
seemingly without a trace. But recently
the producer, Tony Taylor, located a
copy in the vaults of a film museum in
France. A post-production team quickly
replaced the French subtitles with Eng-
lish translations. And so now it is avail-
able: the only (so far!) full-length dra-
matic movie made in Esperanto. For in-
formation about the plot, actors, etc. or
to order a copy of the videocassette,
look at www.incubusthefilm.com.
(Miko SLOPER)
Esprimoj, 12 Wildcat Rd, Franklin NJ
07416, disvendas diversajn esperant-
ajojn. Peru ĝian paperan katalogon au
jetu rigardon al ĝia elektronika katalogo
http://homepages.infoseek.
com/"esprimoj.
If you want to know what's new in
the virtual world start at http: / /www.
dmoz. org.world, where Esperanto is
one of the optional languages, and ranks
among the tp-ten most used.
Grarulojn al Phil Driscoll (Clinton
MI), kiu pasintdecembre prezentis Es-
peranton prelege ĉe loka biblioteko, ra-
die ĉe loka radistacio kaj ĵurnale en Ann
Arbor News (2 dec. 1998). [La Semanto
jaro 16, n-ro2]
Grarulojn al Steve Belant (Sacramen-
to CA), kiu patriĝis la 22an de majo ĉi-
jare.
La CO de ELNA, nome de la ELNA-
membraro, dankas al ĉiuj, kiuj sendis al
ni kondolencojn okaze de la forpaso de
Cathy Schulze. Ŝia forpaso estu por ni
ĉiuj instigo al pli fervora laboro por Es-
peranto.
Kondolencojn al Sylvan Zaft (Far-
mington MI) pro la ĵusa forpaso de lia
patrino.
Adiaŭon al Mary Lou Hultberg (Pots-
dam NY) forpasinta ĉi-marte.
esperanto USA  3/1999
SPERTO PRI KORESPONDA INSTRUADO
Unu el la ĉefaj kaŭzoj de amaseco de
lamovado en Sovet-Unio en la 70-aj kaj
80-aj jaroj estis vasta koresponda in-
struado de Esperanto.
La koresponda instruado estis ĉiam
afero de privatuloj: komence ne ekzistis
oficiala landa asocio; la poste kreita
Asocio de Sovetiaj Esperantistoj (ASE)
ne zorgis pri disvastigo de Esperanto
konforme al la direktivo de Komunista
partio. Tamenprivatuloj estis liberaj agi
ĉi-terene kaj agis entuziasme kaj ofte
kun tre bonaj rezultoj.
Kutime la kurso konsistis el 20 lecio-
noj, pli-malpli ampleksaj, kiuj donis
multe pli ol surfacan konon de Esper-
anto. Ankaŭ la taskaroj estis ampleksaj,
do la kursanoj multe laboris por ilin
plenumi, kaj la instruistoj bezonis kon-
siderindan tempon por kontroli la plen-
umitajn taskojn kaj doni klarigojn. Ne
estas mirige do, ke la kursoj estis pag-
ataj, sed la pago estis mo^ra^ se ne qM3
LETERU!
Willian ATHERTON, rua Silvianopolis
119, Santa Tereza, BR-31010-410 Belo
Horinzonte (MG), Brazilo, H willian
@aix.com.br, komencanto deziras ko-
respondi por plibonigi siajn Esperanto-
konojn.
JIN Changhao, Longjingzhongxue Riyuzu,
Jilin-Sheng Longjing-Shi, Cinio, ŝatus
korepondi kun okcidentanoj por plibonigi
sian Esperanton. Ŝatas fremdajn lingvojn
kaj literaturojn.
Anthony Kwasi KAGYA, PO Box CO
273, Tema, Ganao, B sem@doncc.
africaonline.com.gh, ŝatuskores-
pondi por altigi sian Esperanto-nivelon.
Fulvio SCARPA, Fondo Versace N° 24,
IT-89100 Reggio Calabria, Italio, komenc-
anto ŝatus korespondi pri kristanaj temoj.
German Eduardo BECERRA, AA. 255,
Ibague-Tolima, Kolombio, S
gercnaneb@hotmail. com, komencanto
deziras korespondi tutmondeporperfektigi
sian lingvo-nivelon. Ŝatus interŝanĝi esper-
antaĵojn.
Anĝelika KONOPEŜKO, ul. Permskaya
37-5, RU-626440 Niĵnevartovsk, Rusio,
13-jara lernantino ŝatus korespondi pri
sportoj. Kolektas poŝtmarkojn kaj poŝtkar-
tojn.
ke malgranda.
Plej ofte la korespondaj kursoj estis
reklamataj per artikoloj en lokaj ĵurna-
loj, kiujn verkis la kursgvidantoj kaj
iliaj kursanoj. Tio ebligis informi pri
Esperanto kaj trovi novajn lernantojn tra
la tuta vastega lando, inkluzive Ekstre-
man Nordon, Ekstreman Orienton, de-
zertojn de Mez-Azio, etajnkaj forajn vi-
laĝojn. lam kaj iam oni sukcesis rekla-
mi (page aŭ senpage) ankaŭ en ĉefaj tut-
landaj gazetoj, kio ofte generis esper-
antistojn enplej neatenditaj lokoj. Kom-
preneble, oni uzis ankaŭ aliajnrirnedojn
de informado.
Multaj kursgvidantoj donis al kursfin-
intoj atestojn kaj detalajn konsilojn pri
plua agado, akiro de libroj, abonado kaj
simile. Oni aparte instigis interkonat-
igon de esperantistoj de la regiono, fir-
migon de la ekzistantaj klu-
boj kaj kreon de novaj klu-
boj. Partopreno deJ^sfin-
intoj en la famaj sovetiaj
Esperanto-tendaroj mergis
ilin en la lingvan kaj mov-
adan etoson, post kio ili en-
tuziasme klopodis krei fajr-
ujojn de Esperanto en siaj
loĝlokoj.
Korespondaj kursoj ek-
zistas ankaŭ en la 90-aj ja-
roj en Rusio. Tamen la ge-
nerate ekonomia, politika
kaj idea krizo unuflanke,
kaj novaj ebloj de ekster-
landaj kontaktoj kaj vojaĝoj
draste ŝanĝis la situacion,
ege malfortiginte la landan
movadon. Al tio kontribuis
ankaŭ la skismo, kiun kreis
kelkaj gloramaj personoj:
ne vidante sencon pri ekzis-
to de du kontraŭbatalantaj
landaj asocioj, multaj es-
perantistoj malentuziasm-
iĝis kaj tute forlasis la
movadon.
Tamen la unika sperto de
la korespondaj kursoj en la
"ora epoko" de la 70-aj kaj
80-aj jaroj en Sovet-Unio
povas esti utila ankaŭ nun kaj estonte
por diversaj landoj. Lige kun tio, mi re-1
memoras, laŭ analogio, ke post miaj ra-
kontoj pri SEJToj (Sovetiaj Junularaj
Esperanto-Tendaroj) en la somerakurs-
ejo ĉe la Stata Universitato de Sanfran-
cisko kaj dum ELNA-kongreso en Hart-
fordo en 1993, kelkaj junuloj tiel entuzi-
asmiĝis, ke ili iniciatis NAJTojn (Nord-
Amerikajn Esperanto-Tendarojn). Es-
pereble, tiu ĉi informo povus konrribui
al evoluo de koresponda instruado an-
kaŭ en Usono, kiu ja havas tre intere-
sajn tradiciojn kaj rezultojn ĉi-kampe,
tiom pli en la nuna epoko de Interreto
kaj Interreta koresponda instruado de
Esperanto.
Boris KOLKER (Cleveland OH)
/smmum to isolation                ^
Problem: You want to learn Esperanto, but there
is no one near you who car help.
Solution: Enroll in our Level 1 Esperanto corre-
spondence course!
All you need is some spare time and a tape-recor-
der. You will receive the 12-lesson textbook, a
tape of its conversations, and a workbook. A qual-
ified instructor will guide you, and you can pro-
ceed at your own pace. When you complete the
course, you will be rewarded with an official cer-
tificate,                              w
Follow-up: If you're serious about learning Espe-
ranto, you'll want to enroll in Level 2, the 13 les-
sons of which introduce all the rest of the gram-
mar, and more vocabulary, using the same format
as Level 1.
Advanced: Se vi jam scias la bazan gramatikon de
Esperanto sed volas plibonigi vian lertecon kaj in-
formiĝi pri la historio de Esperanto, aliĝu al Nive-
lo 3 kaj poste al 4 .
Cost*: Level 1 - $40.00; Level 2 - $49.00; Level
3 — $d3.dv: jLevei 4 - sjj.uu
*Based on length of textbook. Califomians add
state tax.
esperanto USA  3/1999
CHILDREN AROUND THE
WORLD «ATW)
CATW, known internationally as "In-
fanoj Ĉirkaŭ la Mondo" (IĈLM) is a
non-profit association, established in
1987 by Esperantists in San Diego, CA
(see address on page 10). We are sup-
ported by contributions from Esperant-
ists, elementary and middle school
teachers, and others who believe in our
goals.
With the help of Esperantists around
the world, our goals are: 1) to introduce
Esperanto to children everywhere; 2) to
help children use Esperanto to com-
municate with each other and to learn
about each others' interests, customs,
and countries; 3) to create free or inex-
pensive teaching materials.
What we have achieved and learned
in our first twelve years
1)  Children respond at once to the
idea of an international second lan-
guage. They speak and sing Esperanto
joyrully. With little effort they absorb
basic grammar rules while asking and
answering questions in group activities
and games. Because the vocabulary of
Esperanto is developed from other lan-
guages, and because of contacts with
children in other countries they become
interested in other languages, other
peoples, and world geography.
2)  Our booklets and cassettes help
children and adults learn the basic
grammatical structure of Esperanto in
10-15 short lessons with limited vocab-
INTERNACIA ESPERANTO-INSTITUTO (IEI)
EEI (vidu ĝian adreson sur paĝo 10)
estis fondita en la jaro 1930 de gesinjor-
oj Isbriicker kaj Andreo Cseh. Komen-
ce ĝia nomo estis "Intemacia Cseh-In-
stituto de Esperanto", sed post la jaro
1939 ĝi havas la nomon "Intemacia Es-
peranto-Instituto".
IEI estas kultura fondaĵo aprobita de
la nederlanda registaro kaj ĝia celo es-
tas:
- la scienca pristudo de la lingvo Esper-
anto, de ĝia kulturo kaj historio kaj an-
kaŭ la pristudon de instrumetodoj por
Esperanto, precipe la Cseh-metodon; la
esploron kaj arkivigon de aferoj kon-
cerne al Andreo Cseh.
Por realigi tiujn celojn IEI organizas
Cseh-Seminariojn kaj kursojn ĉiujare,
ekz. kadre de la Universalaj Kongresoj.
IEI kunlaboras kun organizoj kiaj UEA,
ILEI, SAT, E-centroj en diversaj landoj
kaj kun landaj asocioj kaj aranĝas pere
de ili kursojn laŭ Cseh-metodo kaj se-
minariojn por lerni instrui laŭ la menci-
ita metodo. Ciujare en diversaj konti-
nentoj okazas tiuj aranĝoj, kies datoj
kaj kontaktadresoj IEI disponigas al in-
teresitoj.
En la deziro profesiigi la nivelon de
la E-instruistoj, de 1984 IEI organizas
seminariojn por lerni la metodon. Tluj
seminarioj estas trigradaj (A, B kaj C)
kaj pere de ili la seminarianoj konat-
iĝas kun la Cseh-metodo, ĝia strukturo,
didaktiko, metodologio de la E-instru-
ado ktp. Post sukcesa trapaso de la
koncemaj ekzamenoj la kandidatoj ri-
cevas ateston kiel Cseh-instruisto. Ĝis
nun estas entute 32 diplomitaj Cseh-in-
struistoj en la mondo.
EEI eldonas librojn, kiaj la tradiciaj
Baza Cseh-Kurso kaj Esprimo de sentoj
en Esperanto, kaj ankaŭ helpmaterialon
por la instruistoj (Kalendaroj, Konver-
sacia vortareto, Faru la kontrolon ktp).
En 1988 estis produktita filmo, per kiu
eblas konatigi kun Cseh-metodo pere
de la instruo de Audrey Childs-Mee.
IEI estas ankaŭ la eldonisto de la vaste
konataj filmoj Mazi en Gondolando kaj
Mazi revenas al Gondolando lanĉitaj en
1995.
Ĉe IEI funkcias ankaii Iibroservo,
kiu specialiĝas en lemomaterialo. En la
IEI-Iibroservo troveblas ankau vere in-
teresaj kaj unikaj brokantajoj.
La Instituton gvidas Estraro prezid-
ata de S-ro Edward Borsboom kaj ĝi
havas unu dungiton:
Atilio ORELLANAROJAS
p Children at Freese Elementary School m San Diego
write letters in Esperanto
ulary. Some of our booklets simultan-
eously introduce children to Esperanto
and world geography.
3) As demonstrated for many years,
supervised by Kent Jones,
ELNA Commisioner for
Education,    elementary
and middle schools teach-
ers who are themselves
learning  Esperanto   can
successfully introduce Es-
peranto to their students.
Our   main   problem:
Although several hundred
Esperantists in 45 coun-
tries  responded  to   our
advertisements and offers,
most were teaching one or
two children. Very few
were teaching in a school
because school curricula are crowded
with other subjects, often including
English five days a week from four to
eight years.
Our best hope: Children love receiv-
ing letters and postcards from other
countries. We encourage them to draw
and send pictures in which animals or
people ask each other simple questions.
They also love to sing our song Sur la
Tero, each year, participating in our
"Ago-tago por infanoj", in the Week of
International Friendship.
The next step: Help children com-
municate, using e-mail.
Your support is always welcome.
Charlotte KOHRS
CATW President
esperanto USA  3/1999
RECENZE
Ludu kun ni! (propedeŭtikalingvo-kurso
por infanoj). 1-a kajero. Elisabetta VI-
USICS FORMAGGIO. Rome: "Esper-
anto" Radikala Asocio, 1994. 150p.
295x2110. Broŝurita. Kodo: LUD002;
prezo: $20.60
En 1974 komenciĝis lingvo-projekto
en Paderborn, per kiu oni instruas Es-
peranton al infanoj. Tmn lingvon oni el-
ektis pro ĝia simpleco. La sukceson oni
diskonigis multloke en artikoloj tra la
jaroj. La jena libro estas specimeno de
tiu metodo: la unuaj dek lecionoj.
Tra la libro oni vidas multajn bildojn
kun apuda teksto. Multas la ŝancoj pro-
vizi vortojn per mankantaj literoj, labor-
ante induktive lau reguloj akiritaj kaj
-ataj.
Elisabeth! Viltiics Formaggio
LUDU KUN Nl !
Propedeŭtika iingvo-kurso por infanoj
^•t     J§l
Plejparte la tasko estas klara, sed sufi-
ĉe ofte ankaŭ mala. Sen akompana
gvidlibro aŭ aliaj instrukcioj, foje nece-
sas iom da peno diveni, kiu estas la tas-
ko prezentata pere de tiuj vakaj linioj.
Ekz., sur p. 30 estas ekzerco pri Kiom?
Kia? Kio? La plenigita specimeno estas
"ses ruĝaj pomoj", kion sekvas evidente
"unu malgaja knabino". Sed poste oni
vidas kvin pilkoj, sen klara indiko, kiaj
estas la pilkoj. Finfine, post detektiva
esploro oni povas diveni, ke la proviz-
enda adjektivo estas "rondaj".
Troviĝas sur p. 34 kvantoj da fingroj
kaj piedoj. Prezentiĝas la frazo: "Sur
[bildo de mano] estas 5 fingroj". Facile
estas diveni, ke por tiu bildo oni substi-
tuu la skriban vorton "mano". Sed iom
poste oni trovas "Sur [bildo de du ma-
noj kaj unu piedo] estas_____fingroj".
Kion oni diru? Eble "Sur du manoi kaj
unu piedo estas Jj5 fingroj". Ne estas
klare, ĉu oni mallongigu "piedfingro" al
"fingro" en ĉi tiu kunteksto.
Sur p. 26 enkondukiĝas la kvantvorto
"nulo". Poste, funde de p. 34, ekzerco
postulas respondon al "Kiom da [bildo
de porno]," "Kiom da [bildo de ban-
ano]" ktp., en referenca bildo. Gusta
respondo estas "ses pomoj", "kvar ban-
anoj" ktp. Sed por "Kiom da [bildo de
citrono]" en la referenca bildo tute man-
kas tiu frukto. Cu la respondo estu "nu-
lo citrono" (gramatike malĝusta) aŭ
"nul citrono" (ĝusta sed ne instruita).
Kaj ne aperas la akuzativo ĝis fine sur
p. 44. Pluraj instrumetodoj enkondukas
tiun gramatikaĵon jam en la unua lecio-
no. Inter tiuj, Saluton! de Audrey
Childs-Mee kaj la 10-lecionapoŝtkurso
diŝŝendatade ELNA. Kiel dirts Cathy
Schulze "oni devas alfronti ĝin ekde la
komenco". Nia grupo konvinkiĝis, ke
tio estas nepraĵo, ke ĝi enradikiĝu kiel
aŭtomataĵo.
Sed sufiĉe pri la mankoj. Multo en la
libro valoras por instruado. Paĝo 26 ha-
vas aritmetikajn ekzercojn, kiajn 1+2
-0 + 7-6 + 5-9 =____. Bonegame-
todo fortigi povon koncentriĝi kaj rekte
pensi matematike. Simile utilega estas
sur p. 33 ekzercaro kun parte plenigitaj
respondoj: 2 2 2 2 [ĉiu en aparta kvad-
rato] (dumil) ducent dudek du. Kaj sur
p. 68 aperas titolo "Bestfamilioj". La
lernanto ĉi tie akiradas logikon per ek-
zercoj kiaj "kato: virkato-katino—kat-
ido"; "hundo:___-___-___."
La libro ne taŭgus por meminstruado,
kion kapablas trakti sufiĉo da aliaj bon-
kvalitaj. Sed ĝi estas utila por sufiĉe
granda gamo da infanoj, inklude la ado-
leskajn. Ĝi nek celas nek faras tro multe
en si mem, sed lasas al la instruisto al-
doni, pliampleksigi ktp. Kaj instruistoj
eĉ rajtas enkonduki la akuzativon en la
unua leciono, sen atenci kontraŭ la me-
ritojn de ĉi tiu libro.
Esperanto-Studgrupo de Honolulu
(R. Jaderstrom, J. Swindle, S. Wagenseller)
Leksikaj Ekskursoj,   Unua   Volumo.
Christiane DE VLEMINCK kaj Emile
VAN DAMME. Antwerpen: Flandra
Esperanto-Ligo, 1997. 118p. 200x140.
Paperbindita. ISBN 90 71205 69X.
Kodo: LEK001. Pezo: $16.00
Cu vi scias, kio estas gliro? Ah, vi
scias, vi estas erudiciul(in)o... Kio do
pri aliaj utilaj vortoj, kiel kapuso, per-
fuzilo, sparadrapo aŭ peristilo? Ĉu do vi
konsentas, ke restas ankoraŭ io leminda
en la vorto-trezorejo de nia lingvo? Jen
do unu el nemultaj libroj, verkitaj por
faciligi alproprigon de leksiko.
Ci tie mi devas mencii, ke la aŭtoroj
mem ŝajne opinias sian misionpli ambi-
cia. Kiel oni legas en la Antaŭparolo,
"... la leganto konstatos, post la apero de
la tri planitaj volumoj, ke ni kondukas
lin tra la tempo, la spaco, la vivo, la so-
cieto por atingi kulminon: la feliĉon."
Car mi ne konas la aŭtorojn persone, mi
ĝis nun ne certas, ĉu tia prezento de la
"ambicia entrepreno" estas ironia. Se
ne, por atmp la Mlmmbn mi devas plu
atendi, car ĉi libreto estas la unua parto
el la tri, aluditaj de la aŭtoroj. Ĝi estas
place presita kun ĉarmaj, bonhumoraj i
desegnaĵoj sur preskaŭ ĉiu paĝo kaj
traktas la tempon, la spacon, la vivon, la
malsanon kaj la morton.
La elekto de semantikaj kampoj por
"ekskursoj" estas vole-nevole iom ka-
prica, ankaŭ la atento dediĉita al apartaj
temoj kaj vortoj estas arbitra, sed ja te-
mas pri ekskursoj, ne pri seka kaj detala
studado. "Personaj inspiro kaj gusto
gvidis nin", prave konfesas la aŭtoroj.
La libro estas malavare garnita per ek-
zercoj, krucvortenigmoj, ŝercoj, defiaj
demandoj kaj citajoj el diversepokaj
saĝuloj. Kelkfoje la aŭtoroj spicas la
tekstonper analizado de temoj disputve-
kaj, kiel modo, transplantado de organoj
aŭ eŭtanazio.
Preseraroj ne abundas, kvankam jam
en la unuaj linioj de la Antauparolo pe-
dantulo tuj rimarkos, ke temas parte pri
"filizofia (tiel!) traktato". "Kinio" sur p.
11 devas esti "kinino" (tio klaras el kun-
teksto; alie mi pensus ke temas pri Ho-
livudo ©). Mine certas ĉu "denunciado"
sur p. 46 estas preseraro au konscia
8
esperanto USA  3/1999
aŭtora elekto anstataŭ la kutima "de-
nuncado", ĉar ĝi ripetiĝas dufoje sam-
^^paĝe. Mi konjektas, ke la proverbo "Bo-
1 ia stato saĝigas, malbonan malsaĝigas"
havas nenecesan akuzativon, sed eĉ post
la akuzativ-ektomio la proverbo restus
obskura (pri kia stato temas?).
Pli ĝenis min persone stile agacaj es-
primoj, kiuj -konsiderante la ĝenron de
la libro kaj abundajn ekzercojn - supoz-
eble devus iĝi parto de la aktiva lingv-
aĵo de la leganto.
"\
	:?Jj     ■		^f:	
	Christiane De Vleminck			
	kaj Emile Van Damme			■■«Offi;     ;
				•H.
, L				
E, K,	is,	! Uj R,	Sj	0,| j
■mm 1				
1   »1		unua volumo		
[a,		:''»Jŭ:  wr«    «lit	1	
J		>■::		.- f
arr				1
(Flandra	£spe	ranto-tLigo		5
Mi, ekzemple, sendube malrekomen-
dus esprimojn kiel "Vivi per mizera vi-
vo" (p. 78, t.e. vivi mizeran vivon), "La
vesto bone sidas al vi" (p. 95), "Kie do-
loras vin?" (p. 100) aŭ "39 gradoj da fe-
bro" (p. 101). Kelkaj frazoj ŝajnas mal-
kaŝe atismaj: "Tiu nomo estis invent-
ata..." (p. 37), "Tiel kreiĝis novaj for-
moj de la vivo, pli bone adaptataj al..."
kaj "Nun, kombinite kun lamutaciismo,
ĝi [la darvinismo] estas generate ak-
ceptata" (p. 81). Mi ne povas kompre-
ni, kial necesis "korekti" perfekte klaran
"Pro kapo malsaĝa suferas la kruroj" el
la Zamenhofa proverbaro al la kripla
"Pri kapo malsaĝa suferas la kruroj"
(p.49)?
Kelkaj diflnoj en la libro estas iom bi-
zaraj, ekzemple, "tempolimo" estas di-
ftnita sur p. 54 kiel "linio, kie flniĝas
tempo". En la ekzerco "Fuŝema studen-
to" sur p. 65 aperas ire stranga klasigo
de geometriaj objektoj: planimetriaj fi-
guroj, kiel cirklo kaj kvadrato, estas
nomataj "surfacoj",kaj lastereometriaj,
kiel sfero aŭ kubo, - "volumenoj"! Ne
nur studentoj estas fuŝemaj... Mi tamen
koncedas, ke eĉ gravaj kaj respektindaj
vortaroj (kaj ne nur etnolingvaj ©) ente-
nas fuŝajn diflnojn kaj eksplikojn.
Lavortordo okaze estas stumbligeka-
prica aŭ eĉ misgvida. 'TSfeniam estis jam
filozofo, kiu kapablis elporti pacience
dentodoloron" (p. 49, t.e. "Ankoraŭ ne
ekzistis filozofo, kiu kapablus pacience
elteni dentodoloron"). Mi devas konfe-
si, ke mi kun ioma dubo mencias tion,
car, juĝante stilon, oni invadas terenon
ne tute klare difinitan, kie subjektiva
sentemo influas pli ol formalaj scioj kaj
reguloj. Temas ja pri leksikaj, ne stilaj
ekskursoj!
Konklude: mi opinias, ke preskaŭ ĉiu
povas trovi en tiu ĉi libreto ion intere-
san por elimini kelkajn truojn en sia
leksika provizo aŭ almenaŭ por ekpensi
pri la ĝustaj senco-distingoj, eĉ se oni
ne konsentas kun la aŭtoroj. Cetere, kio
laŭ vi estas la ĝusta signifo-distribuo in-
ter la vortoj "spaco", "universo", "kos-
mo" kaj "mondo"?
Plej profitos el la libro la progres-
antoj, kiuj jam kapablas paroli, sed vo-
las trejni sin pri la ĝusta vorto-elekto,
sinonimoj kaj paronimoj per variaj kaj
amuzaj ekzercoj, ŝercoj kaj enigmoj.
Aleksandro SHLAFER (San Mateo CA)
They all speak English, don't
they?
■
" Jamshid said he had been
Studying English for five years,
but his fluency was limited, so
we conversed in Russian, his
second language." (Robert CUL-
LEN in National Geographic May
1999, p. 10)
ESPERANTO EXAMINATIONS
Are you curious about how much Es-
peranto you know? Do you need do-
cumentation of your competence in the
language? If so, here's the solution:
Take one of our Esperanto examin-
ations!
They come in three levels: basic
("Komencgrada"), intermediate ("Dua-
grada"), and advanced ("Supera"). And
you can take them wherever you live
and whenever it's convenient. Here's
how.
First, decide which level fits your
needs. If in doubt, send for a syllabus
detailing the test contents.* Enclose a
self-addressed, stamped envelope.
Then, find a local Esperantist or a loc-
al teacher (of any subject) who agrees to
administer your test. (No knowledge of
Esperanto is necessary.) The only
equipment needed will be a tape-recor-
der (two for the "Duagrada").
Next, send us the name and address of
your test administrator, the test-level
you desire, and a $5 check (made out to
Dorothy Holland), and we will mail in-
structions and the necessary materials to
your administrator.
That's all there is to it! If you pass,
you will receive an official certificate.
If you do exceptionally well, it will say
"with distinction". If you don't pass, all
is not lost; you may take the test again
at a later date (after further study, of
course!).
*Usona Ekzamena Servo
5140 San Lorenzo Dr
Santa Barbara CA 93111
And some speak Spanish...
A story in the Houston Chronicle
on the inauguration of Texas
Governor George W. Bush con-
tained a typographical error in the
Spanish translation of the cere-
mony's theme - "Together We
Can" - which the newspaper
headlined as "Juntos Podemos,"
which means,.. "Together, Let Us
Pass Gas." (Provided by D Gary
GRADY, Durham NC)
esperanto USA  3/1999
ESPERANTO EDUCATION FOR CHILDREN
Children in Europe and Asia begin the
study of another language around 3rd
grade, and continue for several years.
Training in any new language not only
prepares the minds of children for com-
munication with one ethnic group, but it
imparts a new dimension to their brains
and personalities. This is part of the
reason that those children out-perform
children here scholastically.
Those programs would be even better
if Esperanto were taught for the first
two years, followed by training in the
ethnic language chosen. Experiments at
the University of Paderborn, Germany
showed the improved language learning
so produced. For example, a class of 3rd
graders was to be taught English. Half
the class began English immediately.
The other half was first taught Esperan-
to for 2 years. After 4 years, namely at
the end of 7th grade, the English pro-
ficiency of both groups was the same.
At the end of 8th grade the Esperanto
group led the other! The orderliness of
Esperanto prepared the children so that
they were able to progress more rapidly
in the disorderly language, English.
Good preparation won out
over an abrupt exposure to
our chaotic language.
American schools system-
atically deprive our children
of   language   enrichment
Perhaps this is due the opin-
ion that English is the only
language  needed  in life
Monolingual school boards
are themselves linguistically
deprived!    Possibly   their
simplistic thinking cannot
imagine the joy of speaking
something other than Eng
lish. In that case we might
remind them of a census
study in Florida. The aver
age annual salary of mono
lingual speakers of English
was $32,000, while it was
$50,000 for bilingual work-
ers.
Perhaps schools fear the
cost of providing 6 years of
foreign languages. In that
case Esperanto can tranquil-
ize them. At virtually no
Why Join the American Association
of Teachers of Esperanto (AATE)?
Do you teach Esperanto? Do you want to
teach Esperanto? Get connected! There are
other teachers out there and the AATE
helps you find them. The main benefit of
professional associations is that it gives you
access to other people's ideas. You don't
have to think of everything yourself; get
some help. Membership costs $25/year and
includes the quarterly bulletin of AATE. Join-
ing the AATE also makes you a member of
the Internacia Ligo de Esperantistaj Instru-
istoj. ILEI also publishes the Internacia Pe-
dagogia Revuo. Some of the insights from
teachers in other lands are priceless (and
they are included in your $25/year). Part of
Esperanto is to learn from others. This is a
great opportunity!
Alonda &Jim DROEGE (Tacoma WA)
gano
cost classroom
teachers can
learn enough
Esperanto to
lead the chil
dren. Virtuosity
in Esperanto is
not necessary,
only reasonable fidelity to
the rules. Teachers can also
be the link to put their stu-
dents into penpal contact
with their contemporaries
in other countries.
Help stamp out mono-
lingualism in the United
States! You can begin by
ordering the 46 page book-
let, The Esperanto Lan-
guage in Elementary
Schools fromELNA ($5.30
+ S&H). It elaborates on
the ideas above, and should
be of help in convincing
UTBLAJ ADRESOJ
Organizoj/Komisionoj
Internacia Esperanto-Instituto (IEI)f Riouwstr.
172, NL-2285 HW Den Haag, Nederlando
Internacia Ligo de Esperantistaj Instruistoj
(IIFI), p/a Marija Beloŝeviĉ, Sveti Duh 130,
HR-10000 Zagreb, Kroatio
Internaciaj Ekzamenoj de TTFJ/UEA, p/a Hans
ten Hagen, Middenweg 587, NL-1704 BH
Heerhugowaard, Nederlando
Infancy Ĉirkaŭ la Hondo (IĈLM), 3876 Bel-
mont Av, San Diego CA 92116
Usonaj Korespondaj Esperanto-Kursoj, Usonaj
Esperanto-Ekzamenoj, Amerika Asocio de In-
struistoj-Esperaniistoj (AAIE), p/a Dorothy
Holland, 5140 San Ixirenzo Dr, Santa Barbara
CA 93111
ELNA-komisiito porEdukado, R Kent Jones,
5048 N Marine Dr #D6, Chicago BL 60640
Komisiiio pri E-kursaro ĉe la Siata Universita-
to Sa?i Fra?icisco, Komisiito pri senpaga deklc-
ciona E-kuno, Ellen M, Eddy, 11736 Scott
Creek Dr SW, Olympia WA 98512
Periodajoj
JunaAmiko, Pf. 193, HU-1368 Budapest, Hun-
Kara Amiko, p/a Barbara Chmiclewska, ul.
Pulawska 3-11, PL-02515 Warszawa, Pollando
Komencanto, ab.ya. 132, RU-620041 Ekaterin-
burg, Rusio
Kontakto, p.k. 405, BG-9000 Varna, Bulgaria
school boards and principals to stop de-
priving our children of learning a sec-
ond language before age 12. After that
age the human mind begins to lose the
wonderful childish capability to absorb
new languages like a sponge does wa-
ter.
Kent JONES (Chicago IL)
Reference: Why FLES fails: Lack of
Funds or American Provincialism? by
Maureen Regan; in: Children and Lan-
guages: Research, Practice, and Ratio-
nale for the Early Grades, 1988. The
American Forum, 45 John St. Suite 908,1
New York NY 10038                          %
10
esperanto USA  3/1999
ESPERANTO IN THE AMERICAS
x Even having long anticipated the
^Fourth Ail-American Esperanto Con-
gress in Bogota, Colombia, I was pleas-
antly surprised by what it actually de-
livered, especially because lack of ad-
vance publicity had threatened to
jeopardize its success.
It was, in fact, a highly satisfying
event that merited more than its 63 at-
tendees, although the more intimate
size facilitated interpersonal exchanges.
A distinctive quality was certainly ad-
ded by the participation of 25 mem-
bers of a very large Colombian taoist
community, where Esperanto has been
taught for at least a decade, and a
shaman, the governor of a hundred
small indigenous groups in South
America. Tom Leong and I were the
sole participants from the United
States, one of only seven American
countries represented this year.
The program was dense and varied.
Centering on the official theme,
"Esperanto in the Third Millennium,"
^^ sessions addressed topics related to
politics, culture, education, and life-
style, as well as the past, present, and
future of Esperanto in America. Lec-
tures, demonstrations, and roundtable
discussions stimulated a lot of audi-
ence participation, which resulted in a
better understanding of the issues and
diverse viewpoints. The cultural offer-
ings - Andean and Latin music, a vari-
ety of folkdances, humorous and dra-
matic sketches, and a short but power-
ful Colombian theater piece - played
to an appreciative and packed house.
As is often the case in Esperantio, I
hardly made contact with the local
"ethnic" culture. I was asked, after my
arrival, to be the official reporter for
the congress, and my (very reluctant)
acceptance of that task left me almost
no time to experience the city itself.
Fortunately, my arrival two days be-
^^ fore the opening had given me some
time to explore at least the "old down-
town," especially its alluring historic
churches, cafes, and bookstores. I also
have fond memories of the food, espe-
cially the arepas (cornmeal cakes with
cheese inside), the rich cream soups,
and, of course, the coffee. I was able to
enjoy the group excursion to the fabled
gold museum and to the top of nearby
Montserrate by cable car.
I enjoyed being with old friends
again - from Hungary, Mexico, and
Cuba - as well as personally meeting a
number of people whose names had
long been familiar. My acceptance by
the Colombians was unusually warm,
and a number of new acquaintances
endeared themselves to me, reinforcing
the essential value of Esperanto.
Looking back after three months, I
see the congress primarily as an inten-
sive workshop that prepared me well
for the seven-week trip through four
other South American countries that I
began immediately afterward and for
the almost daily Internet contacts that
I continue to have. Events in Bogota
revealed our common interests and
created a sense of power that motiv-
ated the immediate linking of activists
throughout America. I definitely came
away a more valuable worker, but ar-
guably a more conscious human being
as well.
The invitation of Mexico to host the
Fifth Congress in the year 2001 was
enthusiastically accepted. I predict that
there will be a great deal of progress to
report after two years, as well
as a program well worth the
trip. I'm already looking for-
ward to another chance to com-
munally celebrate Esperanto in
America.
[The final 10-page version of
my congress report and a 4-
page article about my trip
through South America, both
in Esperanto, are available.
Contact me.]
LORE KAJ RECIONE
La loka organizanto de la ĉi-jara kon-
greso de ELNA, Esperanto-Asocio de
Sankta-Luiso, havas novan adreson:
11850 Seven Hills Dr, Florissant MO
63033. (Jerry JOHNSON)
On April 17, the city of Berkeley CA
sponsored an Earth Day event, where
passers-by saw a booth dedicated to Es-
peranto as a "whole-earth language".
Members of the San-FranciskaEsperan-
ta Regiona Organizo (SFERO) and of
the Ligo de Orient-Golfaj Esperantistoj
(LOGE) answered questions and distrib-
uted leaflets. An Esperanto banner was
carried during a parade through the cen-
ter of town. (Miko SLOPER)
Trideko dapartoprenantoj el Kanado,
Usono kaj Brazilo paroprenis la ĉi-jaran
NOREK, okazintan inter la 7a kaj 9a de
majo. Por NOREK 2000 invito venis el
Vancouver, BC. (Mary HAMMER-
SMITH, Olympia WA)
La Esperanto-Societo de la Karolinoj
kaj Virginio okazigis printempan se-
majnflnan programon, la 21-23an de
majo, en belega Blowing Rock, Nord-
Karolino. La. oni spektis laE-ligvajn vi-
deobendojn Incubus kaj En somera vi-
lao, kaj aŭskultis prelegojn pri vivstilaj
aferoj, E-filmoj, Esperanto en Sudame-
riko kaj la eduk-projekto "Interkulturo".
Krome, nun estas pridiskutata eventu-
ala, multe pli granda, ĉiujara renkontiĝo
en loko facile atingebla de la plimulto
de orient-usonaj esperantistoj. (Bill
MAXEY)
Bill MAXEY (Powhatan VA)
The Ail-American Esperanto Congress
Planbook is changing hands
esperanto USA  3/1999
11
HOW DO PEOPLE LEARN
ESPERANTO!
Once you've decided to study Espe-
ranto, the logical question is "How?"
There are numerous ways to learn it, but
the best one for you will depend on
many factors. Here are some of them:
-  Financial: If you're short of funds,
you can send for ELNA's free 10-lesson
correspondence course. Or you can
download an internet course by logging
onto http://www.ifi.fi/pacujo/
esperanto/course.
-  Motivation: a) You're just curious;
what is Esperanto all about? Richard-
son's Esperanto - Learning and Using
the International Language would be a
good choice.
b)  You are fascinated by the language
itself and just want to be able to read it;
or you want to be able to correspond
with people in other countries. Almost
any textbook can serve these purposes
(e.g., Teach Yourself Esperanto; Begin-
ner 's Esperanto)
c) You are most interested in convers-
ing in Esperanto: Playing tapes can help
fine-tune your listening skills. Those by
Polish Radio are outstanding; also,
some textbooks have accompanying
tapes (e.g. Jen Nia Mondo; Junul-kurso;
and Salutonf). Joining or starting a local
conversation group can get your tongue,
mouth, and voice in shape, and give you
a motive for communicating ideas oral-
ly so that you'll be ready for foreign
visitors or travel. But probably the fast-
est way to gain this skill is by attending
the 3-week, total-immersion Esperanto
summer classes at San Francisco State
University (July 6-23 this year).
Also, ELNA's new video, Esperanto —
Pasporto al la tuta mondo, is ideal for
learning conversational phrases (the
first four lessons are already available,
and Lessons 5-8 will be completed this
summer).
- Your genes: Some people learn lan-
guages best by listening; others by see-
ing; and most by a combination of both.
So whether you join a class or teach
yourself, you can concentrate on what-
ever gets results for you. Also, learning
any languge - even Esperanto - is much
more difficult for some than others, so
don't get discouraged. (Recently a 14-
year-old Santa Barbaran with excep-
tional genes was able to write flawless
Esperanto after only a year of self-study
and an internet course! But most people
need more time and help.)
- Geography: If you're lucky, you can
contact a local Esperanto group near
you for guidance, and perhaps even join
a class. If not, you can learn Esperanto
on your own. (A French mathematics
professor I once knew became fluent by
talking aloud to himself on his walk to
and from school.)
- Personality: If you're naturally self-
disciplined and independent, you can
profitably study Esperanto on your own.
If you need guidance, a correspondence
course might be your best choice. But if
you enjoy being with people, attending
an Esperanto class would be ideal.
If you really want to learn Esperanto,
you'll find a way!
INSTRUADO -
KIU METODO*
Oni diras ke la plej bonaj instraistoj
neniam instruas per nur unu metodo.
Sed por elekti ilin, vi devas unue scii
kiaj ekzistas, kaj poste decidi kiuj plej
taŭgas kaj por viaj klasanoj, por vi, kaj
por Esperanto.
Unuejenlabazaj ĝeneralaj didaktikaj
principoj surMuj,laŭProf. Szerdahelyi,
ĉia instruado devus resti:
- de facila instrumaterialo al malfacila
- de simpla... al kompleksa
- de konkreta... al abstrakta
- de ofta... al malofita
- de konata... al nekonata
- de kutima... al nekutima
Jen klarigoj pri kelkaj ofte uzataj instru-
metodoj:
A. Rekta - Per ĉi tiu oni parolas nur Es-
peranton, kiun oni klarigas per gestoj,
bildoj kaj aliaj Esperanto-vortoj. Pastro
Andreo Cseh uzis ĉi tiun antaŭ cent ja-
roj ĉe Eŭropa koncentrejo kie oni paro-
lis multajn lingvojn. Poste ĝi iĝis moda
en Usono, kaj ankoraŭ evidentiĝas en
kursoj de "tuta trempiĝo" (total immer-
sion); ekzemple ĉe la someraj klasoj ĉe
la Stata Universitato de San Francisko,
kie oni Esperante babilas en kaj ekster
la klas-ĉambro. Inter la lemolibroj kiuj
uzas la rektan metodon troviĝas Salu-
tonf, Junul-kurso, Esperanto por ni, Lu-
du kun ni kaj Esperanto por infanoj. La
lernantoj de Cseh estis sen libroj sed
mem kreis kajerojn kiuj rolis kiel ilia
instruilo.
B. TPR (Total Physical Response) -Per
ĝi oni prezentas ĉiujn vortojn kaj kon-
ceptojn per fizika agado. Ofte la rekta
metodo enhavas tiun eron. Eksperimen-
toj montras ke tio kion oni tiel lernas
multe pli bone kaj longe restas en la
memoro.
C.  Situaci-komunika - Oni kreas en la
klas-ĉambro situaciojnkiuj kondukas al
natura konversacio. En siaj tri kajeroj
Tendaraj tagoj Stefan MacGill propo-
nas (unuavice por lernantoj inter dek-
kaj dekkvar-jaraj), multajn tiajn oka-
zojn, kun humuro kaj amuzaj desegnoj.
La nuntempa instru-tendenco estas em-
fazi la lernantojn kaj krei situaciojn kie
ĉiuj ofte uzas la cellingvon pri aferoj
kiuj interesas ilin. Tion instruanto povas
fari kun aŭ ekster lemolibroj. Se vi vo-
las lerni pri la plej efikajn pedagogiajn
metodojn kaj uzi ilin, nepre partoprenu
la mstru-seminarion de d-ro Duncan
Charters(H esperanto@principia.
edu) en Sankta Luiso, 27-29 julio tuj
post la ELNA-kongreso.
Paĝo verkita de Dorothy HOLLAND
(vidu adreson surpaĝo 10)
12
esperanto USA  3/1999