esperanto
The ELNA|     I Newsletter: News of the Language Problem and Esperanto as the solution
1990(6)
\
Making News
This Issue
Pen-Pal Politeness
When you decide to start corresponding
with Esperantists in other countries, there
are certain simple rules you should fol-
low. Editor Don Harlow illustrates some
of these with an actual case study in this
issue's editorial.
See Page 2
Ĝis!
Mark Stephens, Director of the Central
Office for almost four years, bids fare-
well in this issue.
See Page 5
Esperanto Activities Abroad
Yosimi Umeda, long-time ELNA mem-
ber and past Vice-President of UEA,
discusses the progress of Esperanto in
Asia and Eurocentrism in the Esperanto
movement in a July speech given at
Kioto, Japan.
See Page 7
In This Issue:
Presentation at Cuernavaca      4
Presidential Thanks to Outgoing
ELNA Officers                            6
Review: Haendel's Messiah in
Esperanto                                 13
And Much, Much More to
Delight and Inform You!
New Courses
ELNA Educational Activities
by Dorothy Holland-Kaupp
[Dorothy Holland-Kaupp is ELNA's
Commissioner for Education.]
ELNA CORRESPONDENCE
COURSES
For ELNA members who have no
nearby Esperanto group or class, ELNA
has a series of correspondence courses.
Until recently, they consisted of the fol-
lowing three courses:
Basic (Baza): Textbook Jwul-Kurso,
20 lessons, with two sets of exercises.
Intermediate (Mezgrada): Textbook
Step by Step in Esperanto by Montague
C. Butler, 61 lessons, one workbook.
Advanced (Progresiga): Textbook
PaSoj al Plena Posedo by William Auld
(written exercises with each of the 30
chapters).
This year the following four com-
pletely new courses are being prepared.
The first two are already available. All
have accompanying cassettes so that
speaking and listening skills can be de-
veloped much more extensively than
with the previous courses.
Level 1: Textbook Jen Nia Mondo I
(with a cassette of the dialogs; 12 lessons;
fee $35)
Level 2: Textbook Jen Nia Mondo II
(withacassetteofthedialogs; 13 lessons;
fee $40)
♦Level 3: Textbook M Lernu Plu by
Violin Oljanov (accompanying cassette;
feeT.B.A.)
♦Level 4: Textbook Al Perfektigo by
Continued on page 10
MI SERĈAS GVIDANTOJN POR LA DU NOVAJ PERKORESPONDAJ
KURSOJ...
... kies lernolibroj estas Jen Nia Mondo I kaj Jen Nia Mondo II. Tiu gvidanto devus
(a) esti esperantisto;
(b) bone prononci la lingvon;
(c) esti respondema kaj respondeca;
(d) kapabli respondi sonbende kaj skribe.
Se vi estas tia homo, aŭ konas tian, bonvolu kontakti s-inon Doroteo Holland-
Kaupp, 5140 San Lorenzo Drive, Santa Barbara CA 93111-2521, tel. 805-967-
5241. Antaŭdankon!
LASTAJ DECIDOJ DE LA ESTRARO
1) Nomas s-ron William R. Harmon Komisiito por la Centra Of icejo ĝis la 31 a
demajo 1991;
2) Akceptas la inviton de la Esperanto-Societo de la Karolinoj kaj Virginio
okazigi Ia39an Jarkongreson de ELNA (1991) en la regiono Raleigh-Durham-
Chapel Hill en Norda Karolino.
E  D
T O  R  I A L
SIMPLE POLITENESS
Most Esperanto magazines contain a
column generally titled "Deziras
korespondi" or "Korespondi deziras." In
Esperanto U.S.A. we call it "Volas
Korespondi..." I have talked about Espe-
ranto correspondence before (see, for ex-
ample, last issue's editorial). I have not,
however, mentioned some of the prob-
lems involved with such correspondence,
and perhaps it's time for me to do so.
The triggering factor for last issue's
Editorial was a request for help from an
Esperantist in Sverdlovsk with about a
thousand new young Esperanto students.
Hopefully, several U.S. Esperantists will
contact him. Hopefully, none of them will
make any really severe mistakes in such
contacts.
I use the term "severe" advisedly. Espe-
rantists in general tend to grant far more
leeway for ordinary social blunders than
do other people, simply because they
quickly come to realize that other peoples
have other ways of doing things. It is, in
fact, possible under some circumstances
to get away with some really outrageous
faux pas because those present attribute
the individual's behavior not to his incred-
ibly bad manners but to his cultural
background.
Nevertheless, there are some things that
should not be done, and this is true in
correspondence, as well.
Some weeks ago I received a very hurt
and angry letter from one Javad Banisaid,
an Espe ;antist in Iran. Mr. Banisaid had
earlier requested that his name appear in
our "Volas Korespondi..." column, and I
was glad to oblige him. It duly appeared,
but the results were not to his liking; he
insisted that I "remove his name from our
list"—which was, of course, not possible,
since we have no list—only the original
column in which his request appeared.
I asked Mr. Banisaid to send me the
letter he received that caused his problem,
and he was kind enough to oblige. When
I saw it, I immediately sympathized with
his anger. It was not, in fact, a letter; it was
two pages of propaganda material (in En-
glish!) for what is apparently an eccentric
branch of the Baha'i religion.
No, I'm not about to launch an attack on
the Baha'is. The Baha'i religion is one of
the few that takes the question of a world
language seriously, and although the Uni-
versal House of Justice has never speci-
fied which language should be the future
world language, Esperanto is well-
thought-of among Baha'is. Furthermore,
Baha'i informational material is generally
well-written, low-key, and very nicely
produced. I have known a number of
Baha'i Esperantists, and I cannot imagine
any of them committing any of the several
blunders displayed by this particular mis-
sive.
Well, every religion has to have its
"black sheep" offshoots. From the not
particularly coherent material sent to Mr.
Banisaid, I gather that this one is some sort
of Baha'i equivalent of "Jews for
Jesus"—a not particularly effective or at-
tractive attempt to mix Baha'i with Chris-
tianity. Whatever, it is certainly not the
sort of material to send to an individual in
a Fundamentalist Moslem country whose
people are for the most part honestly de-
vout, and whose government may not be
particularly attentive to the privacy of the
individual.
Mr. Banisaid's would-be correspon-
dent (if he or she ever had any intentions
of corresponding) violated at least four
fundamental rules. Let me reiterate them
for you:
(1)  Any individual advertising in our
"Volas Korespondi..." column wants to
correspond in Esperanto. Unless you see
an indication that this person is ready to
correspond in some other language as well
(and there are some few of these), you
should always write your letters in Espe-
ranto. Writing in English is a most strin-
gent no-no. The material sent to Mr.
Banisaid was exclusively in English; the
only relationship to Esperanto was that the
name and address of a very well-known
Esperantist appeared, certainly without
her knowledge or permission, in a list on
the second page.
(2) An initial letter should be personal,
about you and your environment. A corre-
spondence requestor wants correspon-
dence, notpropaganda of any sort whatso-
ever. In this case, the material was strictly
tendentious, printed rather than person-
ally prepared.
(3)  Under any circumstances whatso-
ever, it is not particularly polite to leap
into a political or religious argument with
a just-met chance acquaintance. Such
things should wait for the relationship
between the two individuals to develop to
the point at which they can feel comfort-
able about such arguments. Never fear,
that time will come. Religion and politics,
along with sex (and, among Esperantists,
Esperanto), are two of the most interesting
topics that two people can discuss, and
sooner or later any correspondence will
turn in that direction. The letter sent to Mr.
Banisaid was strictly religious in nature.
(4) Never, ever, ever take a chance on
causing gratuitous harm to the Esperanto
movement or, more particularly, to any
individual, Esperantist or not. The sort of
material sent to Mr. Banisaid could, in
some countries—I do not care to state
unequivocally that Iran may be one of
these—lead to social or professional os-
tracism, or even physical punishment.
I do not want tc suggest that Esperan-
tists should not have ideas of their own,
religious or otherwise, nor that they
should not use the language to promote
those ideas. There are Catholic and Prot-
estant Esperanto organizations that not
only work to convince their co-religion-
ists to learn and use Esperanto, but also
promote Catholicism and Protestantism
respectively among Esperantists. Oomoto
in Japan has interfaced very effectively
with the Esperanto movement for many
years, and the Baha'is themselves have
used Esperanto to good effect (there is
also a Baha'i Esperanto League). Others,
for instance the Seventh Day Adventists
and the Latter Day Saints, have occasion-
ally used Esperanto to promote their be-
liefs. So far as I know, all this activity has
been carried out in ways that would cause
no difficulties for individual Esperantists,
nor offend them in any way.
What I do want to suggest is that Espe-
rantists who want to establish friendships
with Esperantists in other countries think,
before doing anything controversial, wl tat
the reaction at the far end is likely to be. If
you have any doubts, remember: simple
politeness should solve all your problems.
Don Harlow
2   esperanto/usa: The ELNA Newsletter
An English magazine, World of Interi-
ors (June, 1990), includes an article on
the still extant home on the French-Ital-
ian border of 19th century British bota-
nist and apparent polymath Clarence
Bicknell. The article mentions Bicknell's
interest in Esperanto, and several of the
accompanying photos show the Espe-
ranto proverbs which he used as part of
the house's decor. (The article does not
mention that Bicknell is the oldest Espe-
rantist poet to appear in the latest edition
of Esperanto Antohgio.) (sent by Bob
Mason)
Earl Shorris, in an article "In Search of
the Latino Writer" in The New York, NY,
Times Book Review section (July 15,
1990), mentions Esperanto as an interest
of his father-in-law Ernesto Sasson. (sent
by Mike Jones)
While poring over a pamphlet from the
Internal Revenue Service, television ac-
tress flosea/we Barr(August21,1990) is
reported to have asked her TV husband
Dan in what language this pamphlet was
written. His reply: "Fiduciary Espe-
ranto!" We all know, of course, that an
IRS pamphlet written in Esperanto
would be more easily comprehensible
even to non-Esperantists... (noted by
Cynthia Libby)
The English-language magazine In-
ternational Affairs (1990 #6), published
in Moscow, USSR, contains a nine-page
article by Justice Keppel Enderby, a
member of Australia's Judges' Chamber
of the Supreme Court, on "Is an Interna-
tional Language a Practical Solution?"
Justice Enderby goes into great detail
about the long and painful history of
linguistic hegemony, and then gives an
eloquent plea for Esperanto as a solution.
(sent by A. J. Weiner)
Baedecker's Guide to Israel is re-
ported to contain a photo of a church with
the Lord's Prayer in Esperanto on an
outside wall, (reported by Marquis
Crocker)
In his new book The Mother Tongue, a
description of the history of the English
language, author Bill Bryson refers sev-
eral times to Esperanto, mentioning its
persecution by "Hitler and Mussolini"
and the Distributed Language Transla-
tion project in the Netherlands.
ĈU VI EST AS KELNASKANO
[John Mathews de Sacramento, CA, estas la
ELNA Komisiito pri Servaj Kluboj, kaj la
instiga forto malantaŭ la kreo de la
Esperantlingva Tostmastra Klubo en San
Francisco.]
Iu ajn esperantisto povas partopreni la
aferon de la Komisiono de ELNA pri Servaj
Kluboj (KELNASKO), en kiu
"KELNASK-ano" penadas plivastigi
Esperanton inter la anoj de la tiel nomataj
"internaciaj" organizoj de Usono. La
strategio de la penado konsistas el du partoj.
Unue, la laboro de dediĉita(j) esperantistofj)
kiu(j) havas altan postenon en la organizo
kaj faras proponon ĉe tiu nivelo, ke la
organizo rekonu Esperanton kiel
internacian lingvon. Due, la laboro de
diversaj esperantistoj ĉie atentigi pri Espe-
ranto la anojn de la organizo ĉe la loka
nivelo. Lalogikomalantaŭlastrategio estas,
ke la decidfarantoj de la organizo aŭskultos
la proponon nur kiam ill aŭdas pri la afero de
multaj lokaj anoj de la organizo.
Du ekzemploj de la penado ekzistas.
Unue, antaŭ kelkaj jaroj s-ro Clark Pyfer,
longtempa esperantisto de East Helena,
Montano.kaj altrangaKiwanisano.sukcesis
adoptigi ĉe la ĉeestantoj de jarkunveno de
Kiwanis International rezolucion pri la
de John Mathews
tafigeco de Esperanto por la antaŭenigo de
internacia komprenado. Sed sekvis furoro
inter Kiwanisanoj pri la afero, sub gvidado
de kontraŭulo de la ideo. ŝajnas, ke la
problemo estas, ke ne multaj lokaj
Kiwanisanoj sciis pri Esperanto. Do, la
Komisiono pri Servaj Kluboj proponas, ke
esperantistoj ĉie aliru lokajn Kiwanis-
klubojn por proponi programon pri Espe-
ranto. Ni aparte sugestas, ke la programo
konsistu el montrado de la televidbendo The
World of Esperanto with Steve Allen
(havebla ĉe ELNA) kun diskuto de Espe-
ranto post la montrado. Se iun jaron
estontece oni faros alian similan proponon,
ĝi havos pli da ŝanco de sukceso se multaj
lokaj Kiwanisanoj subtenos ĝin.
La alia ekzemplo konsistas el uzo de la
programo por la lernado de publikaj
paioladoid&ToastmastersInternationalpor
la plibonigo de la parolado de Esperanto.
Jam ekzistas la Esperanto Language Toast-
masters Club de San Francisco, kiu uzas nur
Esperanton en siaj programoj kaj kies anoj
atestos pri la valoro de la Tostmastra
programo por tiu celo. Aldone, por fari
bonan impreson je afiskultantaro, ekzemple
Kiwanis kunveno, oni devas havi trejnadon
pri publika parolado. Partoprenado en iu ajn
Tostmastra Klubo provizos tion. Plue,
partoprenado en la Esperanto Language
Toastmasters Club permesos, ke
esperantistoj povos paroli kiel Toastmaster
al Toastmaster.
Kelkaj el la anoj ankaŭ penadas interesigi
aliajn Tostmastrojn pri Esperanto, kun iom
da sukceso. Ili vizitas aliajn klubojn kaj
anoncas sin mem kiel Esperanto Toastmas-
ter. Tiel la demando leviĝas: "What is Espe-
ranto?" Jen ŝanco plivastigi Esperanton in-
ter anoj de alia tn. "internacia" organizo.
Longtempa celo de tiu ĉi penado estas la
inkluzivo de Esperanto inter la lingvoj, en
kiuj Toastmasters International eldonas
siajn materialojn. Tio okazos nur kiam
multaj Tostmastroj scios pri Esperanto kaj
rekonos ĝian valoron. Tiam, altranga Espe-
ranto-Tostmastro (ni esperas havi iam tian
ulon) povos fari proponon al la decidfarantoj
de Toastmasters International, kiu
aŭskultos car kelkaj estraranoj jam estos
aŭdintaj pri la propono diversloke en
Tostmastrujo.
Vi povas vidi, ke la programo de la
KELNASKO estas ege longtempa afero.
Sed memoru,".. .eĉ guto malgranda..." Do
iĝu KELNASK-ano.
Pli da informoj pri la programo haveblas
ĉe John Mathews, P.O. Box 60860, Sacra-
mento, CA 95860.
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 3
S KM FMKMJ) ^AP@BT©^
sono
ARIZONA
Pasintjare okazadis Esperanto-kursoj en
norda Phoenix, ĉiusemajne la kursojn
partoprenis plejparte Bahaaj gestudentoj.
La kursojn instruis Angelina Taremi kaj
William O'Ryan—ili ambaŭ estas la ĉefaj
motoroj de la loka vigla Esperanto-vivo,
ilia loĝejo estas vera Esperantujo. En
aŭgusto ekaperis la dulingva, tre informriĉa
monata novaĵbulteno, Arizona Stelo, kiu
lafl la raportinto estas unu el la plej bonaj
Esperantaj periodaj eldonajoj enUsono. En
la lastaj monatoj oni ankaŭ gastigis
diversnacianojn el Hungario, Koreio, ktp.
Oni aktivas kaj viglas ĉe la grandega loka
ŝtata universitato kaj ankaŭ ĉe aliaj lokoj.
Attila Magyar
CALIFORNIA
La 25an de julio grupo de esperantistoj el
la golfa regiono paroladis pri Esperanto ĉe
la Centre» por Maturuloj en Fairfield, CA,
Partoprenis Angela Harlow, Prezidanto de
ELNA; Don Harlow, Redaktoro de Espe-
ranto U.SA.; Cynthia Libby, Prezidanto de
la Ligo de Orient-Golfaj Esperantistoj; kaj
QianMinqi, Vicprofesorino de la Angla kaj
Esperanto ĉe Orient-ĉinia Normala
Universitato. Rezultis artikolo pri Espe-
ranto en loka gazeto.
Don Harlow
Los Angeles-regionaj esperantistoj Leah
Goldberg, Pauline Ledeen, kaj Haynes kaj
Ede Hendee gastigis internacian lunĉon je
sabato, la 2a de junio, 1990 ĉe la restoracio
Good Earth en Pasadena, kun gastoj de
Pollando kaj ĉinio. Eva Heine estas juna
ĵumalistino, kiu laboras en la Kultura Fako
dePola Radioen Varsovio. Zhou Yue Quan
(usona nomo "Joseph"), profesoro de la
angla lingvo el ŝanhajo, estas postdisploma
studento ĉe Azusa Pacific. Ankaŭ ĉeestis
lia edzino Mehgi kaj ilia kvinjara filino
Soo, kiu lastatempe alvenis de ŝanhajo.
Esperanto Association of Los Angeles
Newsletter, 1990(8)
Dumkelkaj tagoj enaŭgustoProf. David
Jordan de la Esperanto-Klubo de S an Dieg o
gastigis IstvanErtl el Budapeŝto, Hungario,
gimnazia instruisto pri fremdaj lingvoj kaj
sperta esperantisto. Josef Trojan, el Prago,
ĉefioslovakio, antaŭa vizitinto en la klubo
en S an Diego, lastatempe sendis salutojn al
ĉiuj sandiegaj esperantistoj kaj invitis ilin
viziti lin en lia lando. En sia klubo li donis
prelegeton pri sia restado en San Diego kaj
en aliaj usonaj lokoj.
Novaĵletero de la Esperanto-Klubo de
San Diego, septembro 1990
PREZENTO PRI ESPE-
RANTO EN CUERNAVACA
de d-ro Grant Goodall
[D-ro Grant Goodall, esperantisto jam de
multaj jaroj kaj nova Vicprezidanto de
ELNA, estas esploristo en la lingvistika
fakultato de la Universitato de Texas (El
Paso), D-ro Goodall parolas krom
Esperanton ankaŭ tre flue la hispanan
Hngvon.]
Dum la ELNA-Kongreso en Meksikurbo
ĉi-julie, oni invitis Duncan Charters, Frank
Helmuth, kaj Grant Goodall fan prezenton
pri Esperanto en la Centra Regional de
Investigaciones Multidisciplinarias
[Regiona Centra pri Multf akaj Esploroj] en
la urbo Cuernavaca, iom sude de
Meksikurbo. Ci tiu esplorcentro estas
malgranda, prestiĝa parto de la Nacia
Universitato de Meksikio, kaj tie kuniĝas
eminentaj universitatanoj el diversaj fakoj.
Ili multe interesiĝ as pri Esperanto pro tio ke
Isabel Najera, longtempa esperantistino el
konata movada familio, laboras tie kaj jus
finskribis tezon pri Esperanto. Ili decidis
profit! el la ĉeesto de multaj esperantistoj en
la lando okaze de la nacia kongreso de
ELNA (kaj la antaŭkongreso de UEA) kaj
starigi tut-institutan seminarion pri Espe-
ranto.
La titolo de la seminario estis
"Universaleco de la Lingvo Esperanto."
Tio estas, la celo de la prezento ne estis
simple provizi bazajn faktojn pri la
intemacia lingvo (tiaj faktoj estas jam
sufiĉe vaste konataj tie), sed iom
enprofundiĝi en specifa temo, ĉi-okaze la
universaleco de Esperanto. Tiel ĉiuj tri
prelegantoj priparolis diversajn flankojn de
ĉi tiu temo. La unua, Grant Goodall,
NOVJORKO
En septembro aperis provnumero de
nova bulteno de la Esperanto-Societo de
Novjorko, Novjorka Prismo. Tiu okpaĝa
bulteno, kiun redaktas Jim Medrano kun
helpo de Thomas Eccardt kaj Nancee
Medrano, estas teknike alloga kaj enhave
interesa. La unua numero enhavas i.a. du
novajn poemojn de Julius Balbin. Ni ccrte
deziras longan vivon al tiu impona loka
bulteno.
BAHAANOJ
La ĉijaran Bahaan Somerlenejon ĉeestis
150 bahaanoj. ĉi okazis ĉe la Metodista
Konferencejo en Bridgewater, TX, apud
Fort Worth, la 23an ĝis 26a de aŭgusto. En
la organiza vespero, inter la multaj diversaj
anoncoj, la direktoro informis, ke ĉeestas
Roan Stone, kiu multe laboris kun Lidia
Zamcnhof; kaj, se oni volas scii pli pri Lidia
aŭ pri Esperanto, oni parolu kun ŝi.
Vendrede, en la posttagmezo, s-anino
Stone prelegis pri Lidia kaj pri Esperanto al
12 gejunuloj, kaj disdonis broŝurojn pri
Esperanto al ĉiuj. Sabaton vespere, ĉe la
lasta klaso, laŭ peto de la direktoro, s-anino
Stone preĝis en Esperanto, ĉeestis pli ol
150.
Raporto de Roan Stone
komparis siajn proprajn spertojn pri la uzo
de la angla kiel intemacia lingvo kaj Espe-
ranto. Frank Helmuth parolis pri sia uzo de
Esperanto en sia familia vivo kaj en
vojaĝado. Poste, Duncan Charters diskutis
kelkajn interesajn psikologiajn diferencojn
inter la lemado de Esperanto kaj la lemado
de aliaj lingvoj. Grand Goodall kaj Duncan
Charters prelegis hispane, kaj Frank
Helmuth prelegis esperante, kun altnivela
traduko fare de Charters. Je la fino de la
sesio, estis sufiĉe vigla diskuto pri pluraj
aspektoj de la temo. Ne temis nur pri
demandoj, sed ankaŭ pri tre bone elpensitaj
kaj pensigaj komentoj fare de la ĉeestantoj.
Estis entute proksimume 25
aŭskultantoj, inter kiuj troviĝis kelkaj tre
konataj meksikiaj intelektuloj. ĉeestis
ankaŭ kelkaj meksikiaj esperantistoj, kaj
anoj el la vidbenda servo de Esperanta
Meksika Junularo tre profesiece
surbendigis la tuton por posta utiligo.
4  esperanto/usa: The ELNA Newsletter
LM ©EMTB& ©FUCMJ©
Ĝis
This is my last article as the Director of
ELNA's Central Office. I wanted to
thank the many people with whom I have
had the pleasure of working during the
last four years, but when I started to make
my list it seemed to go on without end. I
was afraid that I might leave someone
out, so I opted to focus on groups of
people that have been outstanding sup-
porters.
Clubs
One of the most exciting things that we
have been able to accomplish was the
establishment of the "Informpetinto Ex-
change Program" (IEP). Through this
program local clubs and ELNA have
forged a stronger, more supportive na-
tional organization. While the work has
just begun and only the basis of a truly
coordinated national structure has been
laid, it is a good start and I hope that
further programs will be instituted that
will encourage the growth of both the
national and local movement. Without
the participation of all IEP clubs and their
representatives this would not have been
possible. To those club leaders that have
joined the IEP I extend my appreciation.
To those who have not yet done so, I
extend the invitation to participate and
help shape the programs that are avail-
able to clubs.
Particularly helpful has been the Ber-
keley Esperanto League (BEL), now
known as the Ligo de Orient-Golfaj
Esperantistoj. From the beginning of my
work here at ELNA, BEL has been sup-
portive, both financially (by donating a
rerfrigerator to the office, gready in-
creasing the comfort of an otherwise
spartan work space), and in terms of
volunteer support. Certainly the work at
the CO. would not have been as pro-
ductive without their support.
Board of Directors
Another important group that has been
instrumental in the past four years of
success is the Board of Directors. With-
out the encouragement, support, and ap-
proval of the Board we in the CO. would
not have been able to accomplish a tenth
of what we have done.
General Membership
When considering the diversity of the
Esperanto-speaking community in the
United States, it is a miracle that we can
come together in one organization and
actually accomplish things. Most im-
pressive, to me at least, is the tremendous
amount of goodwill thatELNA members
have expressed. That "goodwill" is the
glue of our national movement, I en-
courage the membership-at-large to take
a more active and direct role in promoting
Esperanto. By and large the major
achievements of our movement have
been accomplished by individuals
working on a local level.
Individuals
There are three individuals whom I
would like to thank.
William R. Harmon, as commissioner
of the Central Office, has been tremen-
dously supportive. Bill has always shown
a willingness to consider projects and
proposals that "traditional wisdom" says
will not work. I know for a fact that Bill
has been surprised (as I have been) at just
how successful some CO. activities have
been, but without his encouragement of
experimentation and refinement of pro-
cedures we would have made little
progress.
John Massey, ELNA's Treasurer, is a
paragon of patience. Between two com-
puter failures and the conversion to a new
bookkeeping system, John has shown a
tremendous volunteer spirit by giving
hundreds of hours of his time. John is a
little-thanked person because no one is
aware of his work unless a problem
arises. ELNA is growing and I hope that
John will stick around to help minimize
the growing pains associated with that
growth.
Ionel Onet came to work at the ELNA
CO. almost two years ago. As much as I
am market-driven, Ionel is culture-
driven, and the cultural perspectives that
he brought with him have been a boon to
the American Esperanto-speaking com-
munity. I feel very comfortable leaving
the Central Office knowing that Ionel is
staying and will continue to manage the
ELNA Book Service, which is but one of
his many tasks.
After the CO....
Finally, during the past few weeks I
have received many letters and phone
calls asking what I am planning to do
after I leave the CO. My primary vol-
unteer acts will be to assist in the transi-
tion to a new Director, with a focus on
bookkeeping, and to finish coordinating
the production of the third level of the
correspondence courses that ELNA is
currently offering. If time permits and the
board expresses an interest, I would like
to coordinate the "FOCUS ON LAN-
GUAGE" workbook series and the Es-
peranto Flyer series that we proposed this
past summer, both of which are devel-
opmentally and financially important to
the Esperanto movement in the U.S. In
any case, I plan to remain active in the
Esperanto movement on the national
level.
These past four years have been trying
at times, but the rewards and personal
satisfaction of having had the opportu-
nity to work for such a worthy cause as
Esperanto far outweigh any of its draw-
backs. I wish the new Director of the CO.
the best of luck and hope that he or she
will have the same positive experiences
that I have had.
-Mark Stephens
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 5
From the President
de Angela Harlow
I would like to publicly thank the fol-
lowing for their contributions to ELNA
and the Esperanto movement in the
United States and elsewhere over the past
few years:
Ken Thomson, President of ELNA
1987-1990. Ken is a hard worker, who
selflessly, and often thanklessly, gave
much time and effort to ELNA during his
period in office despite severe and grow-
ing medical difficulties. Ken deserves our
special thanks.
Prof. Duncan Charters, Vice-President
of ELNA 1987-1990. In Ken Thomson's
enforced absence from the Congress in
Mexico City, I saw Duncan at work mas-
terfully presiding over both the Board and
General meetings. Duncan has now
agreed to serve as Chairman of the Nomi-
nating Committee for 1991.
Prof. James Cool, Commissioner for
Youth 1981-1990. Jim has contributed to
the growth of the unfortunately non-orga-
nized youth Esperanto movement; today
ELNA has more than a hundred youth
members, a record. Jim continues to be
active in the field of Esperanto teaching.
Prof. James Fonseca, Member of the
Board 1987-1990. Although Jim kept a
relatively low profile, he actively sup-
ported the actions of the board, and under-
took several valuable projects of his own.
William R. Harmon, Member of the
Board 1987-1990. Bill's hard work for
ELNA is well known. The Board of Direc-
tors has askedhim to continue as Commis-
sioner for the Central Office, and I intend
to make use of his special expertise in the
international Esperanto movement; he has
already served as ELNA's representative
at the planning conference for the 1992
Pacific Esperanto Congress in Qingdao,
and he has agreed to serve as one of
ELNA's UEA Committee Members at the
World Esperanto Congress in Bergen in
1991.
Last but not least, Mark Stephens, Di-
rector of the Central Office 1986-1990.
During Mark's four years in office,
ELNA's membership has doubled. I wish
him will in his new endeavors, and hope
that he will continue to be active in the
field of national Esperanto publicity.
PM&OJJ
BALBIN
Poeto kaj poligloto Julius Balbin, aŭtoro de
Imperio de V koroj (Edistudio, 1989), estis
elektita fine de la pasinta jaro kiel prezidanto
de Usona Societo de Geolingvistiko. La
societo, kiun fondis en 1965 fama lingvisto
Mario Pei, celas kolekti kaj disvastigi
ĝisdatajn informojn pri la distribuo kaj uzo de
la lingvoj de la mondo, pri ilia relativa
graveco laŭ politikaj, ekonomiaj kaj kulturaj
kriterioj, pri iliaj historio kaj interrilatoj. ĉi
eldonas propran revuon, Geolinguistics, alte
estimatan en lingvistikaj rondoj de Usono,
Esperanto, Junio 1990, p. 136
D-ro Balbin estas ankaŭ lastatempe elektita
vicprezidanto de la Esperantlmgva Verkista
Asocio, EVA kunligas esperantajn
verkistojn, tradukistojn kaj eldonistojn. Ĝi
estis fondita de Tibor Sekelj en 1983; fia
sidejo troviĝas en Jugoslavio.
Novjorka Prisma, Septembro 1990
BAKO
SandorJ.Bako (1915-1990) estis lakultura
kaj lingvistika aŭtoritatulo de la Losanĝelesa
Esperanto-komunumo dum la pli multaj el
ĝiaj aktivaj jaroj. Li estis flua parolartto kaj
skribanto de Esperanto, kaj lia hungara
deveno estigis supozata se ne efektiva
parenceco kun la adorata verkisto-poeto
Kaknan Kalocsay. La dulingva (Esperanto-
Angla) novelaro Tiaj Ni Estas I Behold You
and Me de Sandor estigis en niaj grupanoj
senton de fiereco krom senton de subteno kaj
sekureco, ke en realeco tute kompetenta
Esperantisto loĝas en la "Losanĝelesa
antaŭurbo" de Esperantujo. La 5an de majo
kelkaj EALA-anoj partoprenis rnemorigan
diservon en la hungara lingvo ĉe la Preĝejo St.
Stephens, Losanĝeleso. Sandor Bako kaj ties
kontribuo al la aŭtenteco de Esperanto en
Losanĝeleso meritas resti memorataj.
Laŭ Esperanto Association of Los Angeles
Newsletter, 1990(8)
CfflLDS-MEE
Unu el laplej amataj kaj influaj pedagogoj
dela Esperanto-movado mortis pro kancero la
16-an de majo en Kibworth, Leicester
(Anglio).
Jam talenta lingvoinstruisto, Audrey C.E.
Childs-Mee eklernis Esperanton en 1962 kaj
rapide entuziasmiĝis. Post deko da jaroj, en
1973, ii translokiĝis kun sia edzo Lawrence
Mee al Roterdamo por posteniĝi en la Centra
Oficejo de UEA. Dum pluraj jaroj ŝi redaktis
la Jarlibron kaj valore kontribuis al la
fuhkeiado de la oficejo. Poste ŝi daŭre loĝis en
Roterdamo kaj ofte venispor volontule labori.
La instruado de Esperanto okupis pli kaj pli
centran lokon en ŝia vivo. La Ĉe-metodon ŝi
revivigis kaj adaptis al modemaj kondiĉoj,
verkante gravan metodologion (La baza
kurso en Esperanto, 1978) kaj la furore
sukcesan Saluton! Esperanto aŭtodidakte
(1983), Mas kvin eldonoj jam ludas signifan
normdonan rolon tra la mondo. En siaj
seminarioj por Ĉe-instruistoj, organizitaj kun
Jnternacia Esperanto-Jjistituto, ŝi insistis pri
plej altaj lingvo- kaj instruniveloj. En la lastaj
jaroj ŝi ofte vojaĝis, i.a. al Aŭstralio,
Pollando, Usono, Francio kaj Bulgario,
transdonante sian entuziasmon kaj fakan
scion. Pluraj ELNAanoj memoras ŝin kiel
kompetentan kaj efikan instruiston dum la
Somera Kursaro ĉe San Francisco ŝtata
Universitato en 1989. En 1988 ŝi estis elektita
kiel ĝenerala sekretario de la Intemacia Ligo
de Esperantistaj Jnstruistoj (ILEI).
Inter ŝiaj multaj interesoj troviĝis dum
pluraj jaroj Espermcnsa, movada branĉo de la
asocio poraltinteligentuloj. Ŝi okupiĝis ankaŭ
pri inf ana literature, autoranieLa geknaboj de
Greziljono (1981) kaj verkante recenzojn por
diversaj revuoj. Ankorafl neeldonita estas ŝia
traduko de aŭstralia klasikaĵo, La magia
pudingo.
Audrey Childs-Mee estis unu el niaj plej
vervaj kaj valoraj aktivuloj internaciskale. Ne
nur ŝiaj multaj amikoj, sed ankaŭ la movado
mem, profunde sentas ŝian forpason.
Iomete adaptita de Esperanto,
julio-aŭgusto 1990
HAUTALA
Genevieve Hautala de Honolulu,
longtempa ELNA-ano, foipasis la 31an de
majo, 1990, pro kancero. ŝi loĝis en Havajio
preskaŭ 40 jarojn kaj estis emerita instruisto
pri librotenado kaj ankaŭ dommakleristo. Ŝi
estis dulingve kapable en la firma kaj angla,
kaj parolis ankaŭ la Mspanan, kiun ŝi utiligis
dum iama restado en Hispanujo. Post la
emeritiĝo ŝi instruis la anglan al enmigrintoj
al Usono. Esperantistiĝinte en 1971, ŝi
partoprenis la somerajn kursarojn en San-
Francisko en 1978 kaj 1989. En somero de
1989 ŝi ankaŭ festis sian 80-jariĝon per
preskaŭ trimonata restado en Bydgoszcz,
Pollando, helpe de Esperanto-VojaĝServo kaj
Esperanto tur.
Reginald Jaderstrom
STONE
Multajn gratulojn al Roan Orloff Stone
okaze de ŝia 84a datreveno! Roan estas la
tradukinto deLa Profeto de Ĝibran (jam en sia
tria eldono, ĉe Fonto), kaj dum multaj jaroj
estas unu el la ĉefaj fortoj malantaŭ la Bahaa
Esperanto-Ligo. Pro vidkapablaj problemoj,
jam estas malfacile por ŝi legi leterojn, sed
treege feliĉigus ŝin se ŝiaj multaj geamikoj
sendus al ŝi kasedleterojn. Ŝia adreso: Roan
Stone, Rt. 1, Box46C, Hallsville, TX 75650.
Daŭrigota sur paĝo 14
6   esperanto/usa: The ELNA Newsletter
ESPERANTO-AKTIVECOJ EN ORIENTO KAJ OKCIDENTO
de Yosimi Umeda
[Yosimi UMEDA, dum multaj jaroj
eksterlanda ano de ELNA, estas anlcaŭ
jam delonge konata en la internacia Es-
peranto-Movado kiel unu el la
internaciaj motoroj de la Movado en
Azio. Dum pluraj jaroj li servis kiel Vic-
Prezidanto de la Universala Esperanto-
Asocio. ĉi tiu artikolo estas la teksto de
prelego, kiun s-ano Umedafaris okaze de
la 38a Kongreso de Esperantistoj en
Kansajo, te Kioto, la Ian dejulio 1990.
Sur la manuskripto troviĝas la subtitolo:
"—kun aparta konsidero pri aktualaj
problemoj—"]
Jen estas raia pasporto. Se vi volas, vi
povas rigardi ĝin kaj konstati, kiom da
stampoj mi ricevis en tiu ĉi pasporto. Jam
abundas stampoj de diversaj landlimaj
kontrolejoj, kaj mi devis pcti la aldonajn
blankajn paĝojn por ricevi novajn
stampojn de vizitotaj landoj dum la 5-jara
valida periodo. Tio signifas, ke mi tiel
ofte vojaĝas eksterlanden. Pli ol 50
landojn sur la terglobo mi jam vizitis.
Kial mi tiom multe vojaĝas, eble vi ŝatus
demandi?
Preskaŭ duonon de la jaro mi forestas
de Japanio. Por kio mi vojaĝas tiel ofte?
Vi tuj komprenas, ke mi vojaĝas ĉefe pro
Esperanto. Mia vojaĝo parte ligiĝas kun
iaj komercaj kaj aliaj celoj, sed en la lastaj
ses jaroj mia vojaĝo estis ĉefe ligita al
Esperanto-movado kiel la vicprezidanto
de Universala Esperanto-Asocio.
Surbaze de tio ĉi, mi nun provas analizi
kelkajn aspektojn de la aktivecoj de
esperantistoj en Oriento kaj Okcidento
kun aparta konsidero pri aktualaj
problemoj en la nuntempa Esperantujo
ĝenerale.
Novembre de 1988 la redakcio de
BudapeSta Informilo invitis min
kontribui por la Informilo per miaj
opinioj pri la levitaj demandoj. Ili sendis
lasaman liston al ĉiuj tiamaj estraranoj de
UEA. Eble per tio ili volis sondi la eblan
liston de la kandidatoj por la nova estraro
elektota en 1989. Mi estis la plej frua
respondinto, car mi ŝatas akuratecon,
kiun postulas la komercista medio por
plenumi la aferojn, por kiuj mi akceptis
labori. Ke mi konsentas fari iun laboron,
mi certe plenumas kiel eble plej akurate
kaj efike. Laŭ la antaiia preleginto, d-ro
Teturoo KAWANISI, kiu prezentis la
homajn karakterojn laŭ la medicina
analizo per du kategorioj A kaj B, mi
kredeble apartenas al A, same kiel d-ro
Zamenhof. Mi nun permesas al mi
prezenti al vi, kiel mi respondis al la
demandoj de BudapeSta Informilo.
Unua demando temas pri tio, kiel mi
pritraktas la historian gravecon de
pasintaj 80 jaroj de UEA. Mi respondis
jene: "80 jaroj de UEA-historio estas tre
gravaj en la senco, ke Esperanto kiel
internacia lingvo devis de la komenco
havi organizitan formon de disvastiga
laboro. Zamenhof estis genia ne nur kiel
kreinto de la lingvo internacia, sed pro tio
ankaŭ, ke li tre bone komprenis la forton
de la organizita laboro de la homoj, Le.
movado. Kiel konate, li insistis, 'por ke
lingvo estu tutmonda, ne sufiĉas nomi gin
tia'. Des pli gravis, kaj ankoraŭ gravas, la
movado internaciorientita por dis vastigo
de Esperanto, ju pli oni volis ligi gin kun
aldonaj ideaj valoroj kiel paco, frateco
kaj justeco inter popoloj de la mondo.
UEA en sia 80-jara historio plenumadas
tiujn antaŭvidojn kaj esperojn, eĉ se ne
kontentige, en diversaj praktikaj kaj
aktualaj manieroj. Ni povas alte taksi la
paŝojn de UEA, ekzemple, en la
malfacilaj jaroj dum la militoj, kie Es-
peranto kiel neŭtrala lingvo kaj
esperantistoj kiel adeptoj de humanecaj
celoj funkciis tre bone. Nenio en la
mondo troviĝas io, kion oni povas nomi
perfekta, kompleta, kaj UEA ankaŭ ne
estas escepto, se ni konsideras la
kreskritmon de la membraro, kio ofte
reflektas la rezultojn de la faritaj
laboroj."
La dua demando: kiel vi opinias pri la
nuna stato de la monda Esperanto-
movado? Mi respondis: "La nombro de
esperantistoj ne kreskas tiom okulfrape
kiom oni supozas per la potencialo de
Esperanto kiel internacia lingvo. Nenie
en la mondo ekzistas 'Esperantujo' kiel
'ŝtato', sed ĉie troviĝas 'Esperantujo'
kiel 'grupeto' en la mondo, kie kolektiĝas
esperantistoj, tiel ni parolas al la
eksterstarantoj pri nia movado. Se ni
tamen strikte observas la difinon de la
'esperantisto', laŭ tio ke tiu ĉi estas la
homo, kiu ellernis kaj praktike uzas la
lingvon Esperanto, mi demandas min,
kiomgrade ni povus fanfaroni pri nia
'monda Esperanto-movado', car ĝi
ankoraŭ restas gvidata laŭ 'eŭropismo,
aŭ 'eŭrop-centrismo'."
Trie la redaktoro demandis: kiuj estas
ĉefaj agadterenoj, kiuj nepre bezonas
prioritaton? Mia respondo estis konciza,
sed serioze pragmatisma. "Konstrui kaj
firme establi bazon por disvastigi la
veran celon de Esperanto necesigas
grandajn monrimedojn. Por plifortigi la
financan bazon ni devas kunigi niajn
limigitajn fortojn. Nia prioritato estas
trafe kuraci la 'arteriosklerozon' de niaj
lokaj, landaj kaj internaciaj laborkorpoj.
Nu, mi antaŭeniru. Unu el la aktualaj
problemoj en Esperanto-movado rilatas
al la ago. Esperanto jam travivis pli ol 100
jarojn, kaj do estas tute nature ke ni havas
grandaĝulojn en nia tendaro. Tiu aĝa
demando estas tre grava, mi pensas.
Temas pri generaciaj problemoj ene de
Esperanto-movado, nome la heredado de
laboroj trans la generacioj. Lafl mia
observo, ekzemple, en Eiiropo tre multaj
Esperanto-organizaĵoj estas gvidataj kaj
administrataj de relative maljunaj homoj.
ĉu vi konsentas, aŭ ne, sed mi vidas, ke
plejparto estas maljunuloj, eksjunuloj,
kiuj estas organizitaj kaj apartenantaj al
iu grupa formo. Ekzistas sufiĉe viglaj
junularaj grupoj de loko al loko, sed ni ne
sentas ilin integra parto de la movado,
kiel devus esti la rilato inter UEA kaj
TEJO.
Unue ni difinu la kriterion de junulo.
Laŭ la nova regularo de TEJO aprobita de
la Komitato de UEA en 1989, oni
akceptas la junulojn ĝis inkluzive de 30
jaroj. Ni do difinu ĝenerale la junulecon
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 7
ĝis 30 jaroj.
Tra Esperantujo landaj asocioj ne tiom
bone funkcias, Mom oni atendas. Kial?
ĉar la mezaĝaj homoj, inter 31 kaj 60
jaroj, mankas kvante preskaŭ ĉie, pro la
lastaj militoj, pro la karieraj taskoj, kaj
pro la familiaj ŝarĝoj, kiuj katenas
tiuaĝulojn vole-nevole al siaj propraj
medioj kaj ne permesas al ill
flankokupiĝi. Hi ne povas sindediĉe
labori por la Esperanto-movado. Ili do ne
povas esti kernoj de la movado, ofte ĝis ili
emeritiĝas. Tial, la aĝdiferenco inter
junulara grupo kaj landa aŭ regiona
asocio estas ofte tro granda baro. La
landa asocio postulas, aŭ volas fari
diversajn agadojn, sed ili ne havas sufiĉe
da soldatoj, kiuj kapablas en fronto
kuraĝe kaj bone labori.
En novaj landaj asocioj, ekzemple en
ĉinio kaj Koreio estas multe da
gejunuloj, kiuj venas en la movadon.
Same en Bharato (Hinda Unio), en
Pakistano, kaj en Irano estas gejunuloj,
kiuj interesiĝas pri Esperanto kaj tuj
komencas labori por la movado. Ili volas
engaĝiĝi en la laboro por la lingvo Es-
peranto, profiti de ĝi kaj sukcesi en sia
vivo pere de ĝi. Tio ĉi estas grandioza
afero, laŭ la ĝisnunaj pensmanieroj de la
esperantistoj el maljuna generacio.
Tie ĉi mi raportos al vi pri kelkaj
aspektoj de laboroj aŭ deziroj de
gejunuloj en aziaj landoj. En ĉinio mi
scias, ke lernemo de Esperanto estas
furioza tra la vasta lando. Oni diras, ke la
nombro de la lernantoj de Esperanto en
tiu lando proksimumas kvarcent-mil. ĉu
vi povas imagi 400,000 lemantojn? Ne
temas pri nuraj 400, sed miloble pli
granda.
Kial ĉinaj gejunuloj lernas
Esperanton? La respondo estas simpla,
car Esperanto donas al ili novan
informon, novan scikonon, kaj tiel
malfermas la fenestron al la mondo. Ili
atendas de Esperanto novan fazon en sia
propra vivo. En 1920-aj jaroj Esperanto
estis tie vigla en ĉinio kiel movado de
nova, revolucicela agado, tre alloga por
la gejunuloj subpremataj. La nunaj
gvidantoj de la ĉina registaro ja scias. kaj
memoras la vortojn de Maŭ Zedong, kiu
diris, ke Esperanto estas lernenda kaj
lerninda, se ĝi utilas por popola
revolucio. Tial, Esperanto estas
subtenata de laĉinaj ŝtataj instancoj. Jam
en 1950, unu jaron post la starigo de la
nova ĉina Popola Respubliko, la Eduka
Ministerio sendis la dekreton al la
altgradaj lemejoj, ke Esperanto povas
esti instruata kiel la dua fremda lingvo aŭ
unu el la elekteblaj lingvoj. Tio estis
ankoraŭ konfirmita en 1985 antaŭ la 71-
a U.K. en Pekino.
La ĉinaj studentoj povas verki la tezon
kaj disertacion en Esperanto, aŭ aldoni
Esperanton kiel objekton de instruista
kariero. En ŝanhaja Universitato de
Studo pri Internaciaj Aferoj okazis
konstanta kursaro por Esperanto-
instraistoj jam de 8 jaroj. La studentoj
venas tien el diversaj provincoj de ĉinio.
Ili estas jam lingvo-instruistoj de iuj
fremdaj lingvoj, angla, japana, franca,
tgermana, aŭ iu alia. Post finiĝo de la 10-
monata intensiva kursaro en ŝanhajo ili
reiras al siaj universitatoj aŭ similaj
altgradaj lernejoj kaj komencas aldone
instrui Esperanton, kaj tiam ili ricevas
iom pli da aldona salajro por Esperanto-
instruado. Tio per si mem estas profitiga
afero de Esperanto-lernado.
Ankoraŭ alia ebleco utiligi Esperanton
estas labori ĉe la turismaj servoj kiel
ĉiĉeronoj paralele kun aliaj lingvoj,
kvankam esperantistaj turismaj grupoj al
Ĉ inio ne estas tiom grandaj kaj of taj kiom
por aliaj lingvanoj. Turismo parenteze
estas granda fonto de enspezoj por la
Esperanto-movado, se ni komerciste
ekspluatas tiun eblecon, simile al la
Esperantotur sub la ŝildo de Pola Espe-
ranto-Asocio, pri kiu mi ne povas tie ĉi
detale priskribi sed kiu tre vigle kaj
profile aranĝadas la turismajn grupojn
travojaĝi dekojn da landoj. Mi jam
prezentis tiujn praktikajn aspektojn de
Esperanto-agadoj en la Orienteŭropaj
landoj okaze de la 39-a Kongreso de
Esperantistoj en regiono Kantoo Jus
antaŭ du semajnoj.
Tiamaniere, en diversaj partoj de la
mondo, precipe inter triamondaj landoj,
gejunuloj interesiĝas pri Esperanto ĉefe
pro praktikaj celoj, ne nur kiel ilo por
mongajno sed ankaŭ por diversaj
praktikaj utilecoj.
Sekvas la demando pri la nombro de
esperantistoj. Pri la internacieco de iuj
lingvoj oni ofte gravigas la nombron de la
uzantoj. Homoj ofte demandas, kiom da
esperantistoj troviĝas en Japanio, aŭ en la
mondo. ĉu vi povas trafe respondi al tiu
ĉi demando? Nenie estas klara statistiko.
Sed mi klopodas mencii proksimuman
nombron de la organizitaj esperantistoj,
por citi la nombron en Japanio.
Japan Esperanto-Instituto estas la plej
granda enlanda organizaĵo de
esperantistoj en Japanio, havante
proksimume 1,200 membrojn. Ekzistas
tra Japanio ankaŭ aliaj organizaĵoj, kiuj
havas pli-malpli inter 200 kaj 500
membrojn. Laŭ tiuj membronombroj mi
povas kalkuli, ke en Japanio estas ĉirkaŭ
4,000 esperantistoj, kiuj apartenas al tiuj
grupoj. Pri aliaj mondopartoj sama
kalkulmaniero povus validi, sed neniu
povas ekzakte scii la nombron de
esperantistoj, eĉ en sia propra lando kaj
des pli tio ne eblas por la tuta mondo.
Tamen, la eksterstarantoj ofte gravigas
la nombron de la uzantoj de iuj ajn lingvoj
por nomi internacian aŭ komunan
lingvon, kiel la angla, rusa, hispana kaj
araba. Se temas nur pri la nombro de la
uzantoj, la ĉina lingvo devas esti la unua
plej granda lingvo en la mondo, ĉu ne?
Kaj pri Esperanto ni ne povas fieri ĝian
grandlingvecon, se temas pri la nombro
de la uzantoj.
Alia aktuala problemo en laEsperanto-
movado rilatas al la agadmanieroj
laŭlandaj. La agadmanieroj diferencas de
lando al lando, de regiono al regiono, kaj
laŭ la partoj de la terglobo. Ni ne povas
unuecigi laagadmanierojn de Esperanto-
movado tra la mondo. Esperanto-
movado devas kaj povas havi diversajn
aspektojn de la agadkampoj lafl la
cirkonstancoj kaj situacio de unuopaj
landoj, regionoj kaj mondopartoj de la
nordo, sudo, oriento kaj okcidento.
Tie ĉi mi mallonge traktu la situaciojn
de Esperanto-movado en Eŭropo, laŭ la
orientbloka tiel-nomata socialisma
parto, kaj laŭ la okcidenta tiel-nomata
libera kapitalisma parto. Unu cl la
karakterizaĵoj de orienteiiropaj aktivecoj
de esperantistoj estas tio, ke, kvankam la
nombro de esperantistoj grave superas en
tiu parto de la mondo, pro devizaj
demandoj, pro transpagaj malfacilaĵoj,
tiom da ili ne povas aliĝi al internaciaj
organizaĵoj, kiel UEA. Pola Esperanto-
Asocio, ekzemple, havas tra Pollando pli
ol 30,000 registritajn membrojn, kiuj
tamen ne povas esti samtempe la
membroj deUEA. Similnjn ciferojn de la
membraro ni trovas en yliaj socialismaj
8   esperanto/usa: The ELNA Newsletter
lanodj kiel Bulgario, Hungario,
Sovetunio kaj ankaŭ Ĉinio. Aliflanke,
grandan partem de la Esperantolingvaj
elsendoj okupas la radiostacioj el tiuj
socialismaj landoj, kompare al la
radiostacioj el aliaj partoj de la mondo.
Kontraste al tio, en okcidenta parto de
Eŭropo, dank' al la intima malgrandeco
de nombro, esperantistoj ĝuas tre oftajn
eventojn, en formo de semajnfinaj
renkontiĝoj, kelk-landaj komunaj
aranĝoj, kulturaj interŝanĝoj per-
Esperantaj, kaj simile, kiuj organiziĝas
konstante kaj senĉese tra la jaro. Vi ja
rimarkas tiajn eblecojn laŭ la kalendaroj
de Esperanto-aranĝoj aprigataj en
diversaj revuoj, kiel Heroldo de Espe-
ranto kaj aliaj. Tio estas vere enviinda
afero por japanaj esperantistoj, kiuj ne
povas ĝui tiajn aranĝojn.
Per tiuj supraj ekzemploj vi povas
konstati, ke Esperanto tre bone funkcias
en Eŭropo, ĉu oriente ĉu okcidente, kiel
lingvo vivanta kiel interpopola
komunikilo. Tiun maturecon ni ankoraŭ
ne povas senti en Japanio je nia granda
bedaŭro.
Eble oni atendas tro de la gvidorgano
de UEA. Mi opinias, ke UEA ne povas
gvidi per unuecigita agadplano ĉiujn
landajn asociojn, krom doni iujn
gvidliniojn laŭ kiuj unuopaj landaj
asocioj disvolvu la laborojn konforme al
sialandaj bezonoj de la internacia kaj
interpopola komunikado. Ni ne devas
atendi tro multe de UEA kiel sola
internacia gvidorgano. Tiurilate mi ne
sentas malkontenton pri la japana Espe-
ranto-movado, kiu prezentas iusence
unikajn aspektojn de la aktivecoj.
Esperanto funkcias kiel katalizo.
Esperanta kulturo disvolviĝas sur multaj
naciaj kulturaj valoroj. Laŭ mia
kompreno internacia kulturo estas
amasigo de kaj filtrigo tra diversaj naciaj
kulturoj. Ni uzas Esperanton kiel ponton
por interŝanĝi tiujn diversajn kulturajn
valoroj n inter diversaj mondopartoj.
Kiam mi prelegvojaĝas en iuj landoj mi
uzas Esperanton por prezenti la japanan
kulturan valoron. Inverse, mi lernas pere
de Esperanto alinaciajn kulturojn.
Tiamaniere esperantistoj proprigas al si
internacian kulturon aŭ supernacian
kulturan valoron. Tie ni povas trovi la
rolon de Esperanto.
Mi devas nun pritrakti tre gravan
problemon en la Esperanto-movado, tio
estas la financaj rimedoj. Niaj
esperantistaj laboroj multe dependas de
la financaj rimedoj. ĉiuj laboroj de UEA,
de unuopaj landaj asocioj, kaj ĉiuj
grupoj, devas baziĝi sur financaj
rimedoj. Ni certe bezonas ian financan
bazon por antaŭenigi niajn aktivecojn.
Sed, ĉu ni vere sekvas la ekonomian
principon, nome, ĉu ni aplikas la
fundamentan rilaton inter 'bezono' kaj
'provizo' en la laboroj de Esperanto? Mi
povas kompari tiun principon kun rilato
inter varo kaj valoro. Esperanto estas
varo, kiu naskas la valoron por tiu, al kiu
la varo utilas. Ni povas vendi tian varon
kaj ricevi monon kiel valoron por tiu utila
varo. Aliflanke estas rilato inter investo
kaj profito. Ni elspezis monon por aĉeti la
varon nomatan Esperanto, antaflvidante
ian profiton de ĝi. Mi iom prezentu
aktualajn formojn.
Mi denove citas la ekzemplon el aziaj
landoj. La mezaĝaj laboristoj en ĉinio
ricevas monatan salajron proksimume
egalvaloran al 7,000 japanaj enoj. Tiu
sumo sufiĉas por vivteni sin kun eble 2 aŭ
3 familianoj. Laŭ la propocio de la
salajro, ĉinaj junuloj devas investi
egalvaloron de 1,000 aŭ 2,000 japanaj
enoj por lerni Esperanton. Tio estas tre
granda parto el la enspezo, ĉu ne? Tiel ill
investas kaj atendas ricevi ion valoran de
Esperanto, ne rektan monan
rekompencon, sed intelektan gajnon en
diversaj formoj.
Ankaŭ en Bharato la situacio estas
simila. ĉu vi povus imagi, ke ili
korespondas kun alilandaj esperantistoj
pagante dek procentojn de siaj monataj
enspezoj por necesaj poŝtmarkoj,
average? Pro tio, se iu el vi ne reagus al Hi
akurate, poŝtrevene, ili tre ĉagreniĝas kaj
eĉ deprimiĝas pri la valoso de Esperanto
kiel ponto inter diversaj popoloj. Por
japano unu aerpoŝta korespondajo ne
estas tiom granda elspezo kiom por ĉinoj
kaj bharatanoj. Bonvolu bone pripensi
tiun fakton.
Mi pardonpetas pri tio, ke mi tre
sporade montras al vi diversajn aspektojn
de la Esperanto-movado en la mondo.
Nun mi ŝatus paroli ankaii pri la realismo
kaj praktikismo. ĉu junuloj estas
realistoj? Almenaŭ mi mem eklernis
Esperanton komence kiel idealisto kaj
post plena utiligo de Esperanto kiel
vivanta lingvo mi nun fariĝas praktikisto.
Idealismo kaj praktikismo ne estas
disigeblaj laŭ mia opinio, ŝerce mi
klasifikas la homojn kiuj eklernis
Esperanton laŭ esperantano, esperantulo,
aŭ esperantisto. Troviĝas homoj, kiuj
estas praktikuloj, pragmatistoj aŭ
praktikantoj de Esperanto, aldone al la
idealistoj, sonĝemuloj kaj utopiantoj. Ni
tamen ne analizu pri ulo, isto kaj anto, sed
estu tute klare, ke ni uzas la lingvon
Esperanton laŭ celoj kaj interesoj propraj
al ni mem.
Parolante pri uzado de Esperanto,
bonvolu nun pensi iom pri la lingvo mem.
Ni ofte parolas pri la lernendo de Espe-
ranto kiel facila lingvo. Esperanto estas
lingvo. Ni havas relative bonan nombron
da esperantistoj, kiuj estas samtempe
lingvistoj kaj kiuj gravigas lingvistikajn
aspektojn de Esperanto. Aliflanke estas
tiuj lingvistoj, ekster nia tendaro, kiuj
ĝuste pro siaj lingvistikaj fakoj
kontrafistaras kontraŭ Esperanto.
Kiam mi organizis la Internacian
Simpozion pri Socilingvistikaj Aspektoj
de Esperanto en Tokio, en 1986, honore
al la centjara jubileo de Esperanto, dam
ni vidis sufiĉe da lingvistoj, kiuj levis la
demandon pri la lingvistika justeco kaj
ĝusteco, ĉu oni devas pritrakti
Esperanton kiel lingvon laŭ diversaj
vidpunktoj samrange kun aliaj naturaj
lingvoj. Kvankam mi mem ne estas
lingvisto kaj ne rajtas kritiki iun ajn sen
scienca bazo, mi tamen volus peti de tiuj
esperantistaj lingvistoj, ke ili konvinku
unuavice siajn kolegojn skeptikajn pri
Esperanto.
Lige al la lingvistika aspekto, mi
permesas al mi tie ĉi levi la temon pri
facileco de Esperanto. Por eŭropanoj
Esperanto povas esti facila lingvo. ĉu
Esperanto estas same facila por azianoj
generate? Absolute ne! Ĝi estas malsama
al diversaj aziaj lingvoj. Pro tio ni devas
ŝvite lemi Esperanton same kiel aliajn
fremdajn lingvojn. Ni povas kompari
Esperanton kun la angla kaj konstati, ke
por azianoj Esperanto estas multe pli
facila ol la angla, sed tio ne signifas
samnivelan facilecon por eŭropanoj, por
kiuj Esperanto estas kvazaŭ familia kun
siaj. Por ni azianoj estas granda peno por
atingi parole kaj skribe iel similan
nivelon posedatan de tiuj eŭropanoj.
El Popola ĉinio, ekzemple, estas unu
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 9
el lareprezentantoj deaziaj iingvouzoj de
Esperanto. luj diris, ke la komencantoj
povas facile tralegi tiun ĉi revuon, dum la
revuo esperanto de UEA ŝajne celas tiom
altan nivelon kun stilistiko, ke mezgradaj
esperantistoj ne povas facile sekvi la
enhavon. Tio ĉi ne estas kritiko, sed
atentigo pri tio, ke almenaŭ al mi aŭdiĝas
tia komparo inter la du cititaj revuoj, kiuj
kompreneble havas malsamajn celojnkaj
redaktprincipojn. Sed vi konsentus, ke la
legantoj de tiuj revuoj estas la klientoj,
kaj se ni konsideru la atendojn de la
klientoj gravaj, ni devus iel kontentigi
ilin, se ne ĉiuj egale.
Se temas pri enkonduko de Esperanto
en edukaj medioj kiel unu el la gravaj
celoj de nia movado, ni devus pensi pri la
konsumantaro de Esperanto. Ni parolas
pri la ebleco enkonduki Esperanton en
televidan kurson kaj radian kurson, kiuj
ambaŭ medioj atingas milionojn da
rigardantoj kaj aŭskultantoj. Ekde tiu ĉi
majo komenciĝis tutlanda elsendado de
la televida kurso en ĉinio. Temas pri 24-
lecionara kurso por televidaj prezentoj
sub la titolo Espero, kiun produktis la
Televida Stacio de la urbo Qingdao
(ĉindaŭ). Ankaŭ mi kunlaboris por tiu
produktado.
Tra la vastega ĉinio nun dissendiĝas la
televida kurso du fojojn ĉiusemajne po
30 minutoj. Daŭros la kurso dum ses
monatoj kiel unua paŝo. Oni varbas la
abonantojn de la kurso, tute same kiel por
alilingvaj televidaj kursoj kiel la angla, la
japana kaj la franca. La abono kostas
sufiĉe multe por ĉina financa nivelo.
Kiam vi vin proponas kiel abonanton de
tiu televidaEsperanto-kurso.viricevas la
lernolibrojn, magnetofonajn kasedojn
kaj demandarojn por poŝtaj respondoj
kiel koresponda kurso. Se vi sukcese
finos la tutan kursaron de 24 lecionoj kun
koresponda serio da ekzamenoj, vi
ricevos la diplomon kun necesaj unitoj
aprobitan de la Universitato de Qingdao.
En la unuaj semajnoj de majo, ĉina
Esperanto-Ligo kiel ĉefa organizanto de
la televida kurso ricevis ĉirkaŭ 3,000
abonantojn de la kursaro. Tiu nombro
ŝajnas esti tre modesta, sed sufiĉe
kuraĝiga, kompare al la nuntempaj
nombroj de 6,000 abonantoj por la
anglalingva kursaro kaj eĉ 700 abonantoj
por la franca lingvo. Kompreneble, oni
povas konstati milionojn da simplaj
rigardantoj de la televidaj kursoj, ne
registritaj kiel abonantoj. Zamenhof
certe surpriziĝas en la alia mondo, ke de
li lanĉita lingvo Esperanto nun ricevas
atenton de tiom da milionoj da homoj.
En Japanio ni foje peticiis al NHK,
Japana Brodkasta Korporacio, konsideri
la televidan aŭ radian kurson de Espe-
ranto. La homoj gentile akceptis la
proponon kaj diris, same kiel iama franca
registaro, ke Esperanto povus esti
komplementa parto inter lingvokursaj
programoj, sed nenio efektive okazis ĝis
nun. Se ni fiam povus prezenti, aldone al
la peticio, la oferton, ke ni pretas aĉetigi
iun fiksitan nombron da lernolibroj por la
televida kurso de Esperanto, la homoj de
NHK povus konsideri iom pli serioze la
aferon, car kiam ajn ili komencasprojekti
novan lingvokurson ili faras tutlandan
merkatan esploron pri la eventuala
nombro de lernontoj de tiu lingvo. Se ni
povus diri al ili, ke ni garantias
minimume kvin mil lemantojn, nome
aĉetontojn de la lernolibroj de Esperanto,
espereble ili konsiderus Esperantan
kurson projektinda. Per tio ĉi mi volas
substreki, ke sen iu preciza kaj
konvinkiga realisma prezento, ni ne
sukcesus persvadi la homojn en la
modema mondo pri iu praktika utileco de
Esperanto. Sama argumento validus por
oficiala enkonduko de Esperanto en
lernejojn. Kiom da vere kapablaj
instruistoj de Esperanto ni povus provizi
laŭ la oficialaj instruprogramoj, se oni
konsentus instrui Esperanton en niaj
lernejoj? Vi ja scias la respondon!
La nova entrepreno nomata Internacia
Kultura Laborejo ĵus eldonis la libreton
Manlibro por Praktika Komunikado en
Esperanto verkitan de mi mem. En tiu ĉi
libreto mi prezentis kelkajn ekzemplojn
de la praktikaj leterformoj modelitaj de
Zamenhof. Mi scias, ke Zamenhof estis
genia idealisto sed samtempe li estis vera
pragmatisto kun akraj antaŭvidoj pri la
uzebleco de Esperanto kiel internacia
komunikado. Ni ankaŭ sekvu lin en
konvinkiga utiligo de Esperanto kiel
praktikilo.
Mi finu la nunan prelegon per tio, ke ni
'de-eŭropigu' Esperanton kaj pli 'en-
aziigu' ĝin, por ke la lingvo Esperanto
estu vere tutmonda. Eŭrop-centrisma
movado devas finiĝi en la dudek-unua
jarcento, laŭ miaj ĝisnunaj spertoj en la
internacia laborado. Koran dankon pro
via atento.
Daŭrigo de paĝo 1
Violin Oljanov (accompanying cassette; fee
T.B.A.)
*These are scheduledfor release in late 1990
or early 1991.
To enroll, request an application blank from
ELNA, fill it out, and send it in with your
check.
Also available from ELNA is information
on thsfree, 10-lesson introductory correspon-
dence course, which is usually administered by
local Esperantists.
ESPERANTO EXAMINATIONS
The U.S. Esperanto Test Service (Usona
Ekzamena Servo), under the auspices of ELNA
and the American Association of Teachers of
Esperanto, is conducted mainly by mail and
administered by local Esperantists or non-Es-
perantist teachers.
The following Esperanto tests are now
available from the Usona Ekzamena Servo,
5140 San Lorenzo Drive, Santa Barbara CA
93111-2521, phone 805-967-5241:
1)  Elementary (Komencgradd), designed
for those who have completed a one-year high-
school or one-semester college course;
2) Intermediate (Duagrada), for those who
have completed the equivalent of two years of
high-school or one year of college work, in-
cluding the ability to speak, understand, read,
and write Esperanto;
3)  Advanced (Superd), for students who
have acquired an extensive Esperanto vocabu-
lary, mastery of Esperanto grammar, and a
general knowledge of Esperanto history and
literature.
A syllabus for each test, giving a general
idea of what the examination covers, is avail-
able from the above address when accompa-
nied by a self-addressed, stamped envelope.
Anyone wishing to give or take any of the
above examinations should send to the above
address:
a)  $5.00 for each examinee (make checks
payable to Dorothy Holland-Kaupp);
b) The name of each person to be tested;
c) The name and address of a local person
(either a teacher or an Esperantist) who has
agreed to administer the test(s), and who is
requested to return all test materials within two
weeks.
Each person who passes a test will receive an
official certificate. Those making a very high
score will get a certificate reading "with dis-
tinction." Those who do not pass may apply to
take the test again at a later date.
10   esperanto/usa: The ELNA Newsletter
MM©M€©JJ
[La rubriko Anoncoj enhavas diversajn
reklametojn, petojn, ktp., kiuj estas
diskonigindaj sed ne povas trovi lokon en
alia rubriko. Nek ELNA nek la redaktoro
povas promesi aii prirespondeci
definitivan plenumon de io ajn promesita
en anonco.]
Nun ekzistas Esperanta fako ĉe la
reto WWIV-NET de komputilaj
bultenejoj. La gastiganta sistemo estas
la MicroDot BBS, @8262 ĉe WWIV-
NET; ĝia sistemestro estas Steve
Gustafson, alinome "Mr. Natural." La
nunaj bultenejoj kie oni povas alvoki ĉi
tiun fakon estas: (Laŭ telefono, retfako,
nomo) 812-944-3907, @8262,
MicroDotBBS(NewAlbany,IN);213-
375-3962, @2350, Eyes of the World
(Los Angeles, CA); 215-874-6309,
@2563, Big Bang Burger Barn (Phila-
delphia, PA), ĉi tiu listo povas ŝanĝiĝi.
Ni ankau bonvenigas sistemestrojn kies
bultenejoj funkcias sub la programo
WWIV por aliĝi al ĉi tiu retfako; bonvole
sendu elektronikan retpoŝton al 1
@8262. Se oni havas WWIV-NET
bultenejon hejmurban, oni povas
demandi la sistemestron tie ĉu tiu volas
ricevi tian fakon. La fakspeca numero
("subtype number") estas 38262; via
sistemestro WWIV-NET komprenos
ĝin.
La membraro de la Organiza Societo
de Internaciaj Esperanto-Konferencoj
honoris la japanan verkiston Rihej
Nomura pro lia filologia verko
Zamenhofa Ekzemplaro per la Premio
OSIEK-1990. Tiu premio valoras 300
ekuojn (iom pli ol $300). La premion
anoncis Eŭgeno de Zilah, Komitatano pri
Kulturrilatoj de OSEEK kaj redaktoro de
la revuo La Gazeto.
Nova (jam pli ol unujara) revuo el
Sovetio estas Sovetia Esperantisto, kiu
aperas en Azerbajĝano. La revuo aperas
monate, kun kvar grandformataj paĝoj,
kaj havas ankaŭ kolorajn bildojn. La
revuo enhavas artikolojn kaj en Espe-
ranto kaj en la rusa lingvoKosto de
jarabono estas $12. Por abonoj kaj
kondiĉoj de transpago, skribu al la
redaktoro: Redaktoro de SE, ŝ. B.
Mammadov, SU-370146 BAKU-146,
a/k 3, USSR, telefono 66-89-31, telekso
142105INAM SU-LTJCH, fakso 66-40-
84.
La nove fondita partio LA
DIANTOJ—marksista partio serĉas
tutmonde per la helpo de Esperanto
kontaktojn kun aliaj maldekstraj grupoj,
organizaĵoj kaj partioj por diskuti pri ĉiuj
problemoj de la maldekstra movado kaj
pri eblecoj de internacia kunlaborado.
Adreso: DIE NELKEN—Marxistische
Partei; Hauptvorstand; Berlin; 1020;
Postfach; Germana Demokratia
Respubliko.
La Esperanto-klubo en Samarkando
kunlaboras kun la urba societo por
sobreco por organizi internacian
ekspozicion pri mediprotektado kaj
sana vivmaniero, kontraŭ alkoholismo,
drinkado, tabakfumado kaj droguzado.
Tiucele, bonvenaj estos ĉiulingvaj
tiutemaj afiŝoj, fotoj, desegnaĵoj,
insignoj, gluetikedoj, poŝtkartoj, revuoj,
libroj k.s. Por informo kaj kunlaborado:
Internacia Klubo de Interpopola
Amikeco "Esperanto", p.k. 76, SU-
703000 SAMARKAND, Uzbekio,
Sovetunio.
ĉu vi estas Unitariano-Universalisto?
ĉu vi estas alia speco de liberpensulo? ĉu
vi kredas je la indeco de liberala religio?
Kuniĝu kun ni—ni bezonas nian propran
fakgrupon. Se vi interesiĝas, turnu vin al
Dave Gaines, P.O. Box 9684, Washing-
ton DC 20016-9684, Usono. Se vi konas
aliajn liberpensulojn alilande, kuraĝigu
ankaŭ ilin kuniĝi.
Japana instruisto serĉas personojn por
interŝanĝi leterojn kun pacmesaĝojn
kun liaj gestudentoj 12-15-jaraj. Kiu
respondos al studento lia en Esperanto aŭ
angla lingvo, tiu ricevos la bildlibron,
kiun li desgnis, Pika (moknomo de
atombombo, kiu trafis Hiroŝimon). La
bildlibro aperis en Esperanto, angla,
franca, germana, pola, rusa, ĉina,
filipina, taja kaj japana lingvoj; bonvolu
indiki, kiun lingvon vi preferus.
Kontaktu: Shin NISHIMOTO, 12-2
Yamabushi Shimokayazu, Jimokuji
Ama Aichi 490-11, Japanio.
Pax World Foundation nun provizas
foliojn de "Support the U. N." markoj
por montri aprobon al la Unuiĝintaj
Nacioj. Hi haveblas laŭ folioj de 50 por
$2.50; minimuma mendo estas $5.00 por
cent Mendilon oni povas ricevi de: Pax
World Foundation, 4400 East-West
Highway, Suite 130, Bethesda MD
20814, Usono.
Esperantistino-Dentistino en flinojso,
litovino, ano de la Universala Medicina
Esperanto-Asocio, serĉas aliajn
Esperantistojn-dentistojn, -dento-
teknikistojn, -dentoflegistinojn kaj -
medicinistojn ĝenerale. Vi povas
kontakti: Nijole Blauzdziuniene, 810
Hamlin St., Evanston IL 60201, Usono.
Jam tiel frue oni reklamas por la 28a
Australia kaj 57a Nov-Zelanda Espe-
ranto-Kongreso, kiu okazos ĉe la
Universitato de Okcidenta Sidnejo en
Aŭstralio inter la 11a kaj la 19a de
januaro, 1992. Informojnkaj aliĝilon oni
povas ricevi ĉe: s-ro Les Scott, 34 Ocean
Road, MANLY N.S.W. 2095,
Australio.
Oni anoncas la okazigon de internacia
esperantista renkonto Eŭropo-Azio-
91 en la sovetia urbo Sverdlovsk, iama
Ekaterinburg, en Uralio, inter la 6a kaj
14a de julio 1991. Loko: turista ripozejo
en pitoreska apudlaga urala arbaro,
aziflanke de la montaro, kun bonegaj
kondiCoj por naĝi, sunumi, sporti, danci,
ktp. ĉeftemo: Oriento-Okcidento, kio
komuna kaj kio malsama? Por informoj:
Eŭropo-Azio-91,          SU-620077
SVERDLOVSK, 77 ab. ja., Sovetio.
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 11
LETEffim
® ©
[Note: The letter column is a free-speech
forum for members of ELNA. Views ex-
pressed are not necessarily those either of
the editor or of the Esperanto League for
North America, Inc.]
Mi legis kun ĝojo viajn vortojn en numero
1990(3) priniasenvivajunulamovado. Kiel
mi skribis al vi antaŭe, mi estas preta helpi
kun la restarigo de tia organizo (mi estas nun
28-jara) kaj samopinias, ke ĝi devus esti
sendependaasocio.Mi interesiĝes ankaŭ pri
repeti al TEJO por reoficialigo de ia usona
nacia junularo; la mina situacio ja estas kaj
malvera kaj malĝusta. Mi kuraĝigas ĉiujn
gejunulajn samideanojn skribi al mi por
kunlabori.Antaiinelongemikontaktiĝiskun
kelkaj germanaj gejunuloj de Germana
Esperantista Junularoj (GEJ) kiuj donis al
mi tre valorajn konsilojn pri nia situacio. La
dormado de la usona junularo kadre de la E-
movado estas bone konata tra la mondo; ni
ŝanĝu tion.
Dave Gaines
[La adreso de Dave estas: P.O. Box 9684,
Washington DC 20016-9684. Mi esperas,
kealmenaŭkelkajelniajpli-ol-centjunuloj-
ELNAanoj volos helpi lin restarigi
junularan organizon.]
[This excerpt from a letter by Board
Member David Wolff was scheduled to be
printed in issue 1990(3), but was a victim
of my hard-disk crash. In my opinion, the
contents today, six months later, are as
valid as they were then.]
I feel that ELNA really needs individuals
who will be responsible for:
• National publicity person—someone to
make sure we send out press releases occa-
sionally, pester NightLine for interviews,
maybe publish position papers so we get
some recognition as Experts on Language
Matters, etc.
•Fundraising person—we could do a lot if
we had more money. Now, we tend to get all
excited every couple of years when a spe-
cific project looks worthwhile, we crank up
some sort of drive, and it all goes away
afterwards. I feel we should do constant
fundraising, like other organizations (does
the Red Cross ever stop asking for money?),
with reminders in the Newsletter, special
projects and campaigns, etc.
• Local groups coordinator—in a way,
this is the most important post Our most
important resource is the local group, since
that's where beginners get started. The na-
tional organization, almost by definition,
can't do a lot for beginners—conversation
and get-togethers have to occur at the local
level. Yet most of our local groups are (in my
humble opinion) shamefully amateurish.
ELNA should be supporting local groups
with materials, training, a newsletter spe-
cifically for local group leaders, etc.
The above is ideas. The real question is,
what do we do? I think the Estraranoj should
discuss these ideas, especially in the context
of a larger strategic plan and possibly within
the context of a goal. For example, if we
decided that an official ELNA goal is to have
5,000 members by the year 2000, we could
then start planning action items to achieve
that goal, orient everything we do towards
that, etc. I agree we're drifting and reacting
instead of taking charge to change the world.
David Wolff
FREE POSTAL LESSONS
by Cathy Schulze
[Cathy Schulze, the motor behind the Sum-
mer Esperanto Workshop atSanFrancisco
State University, is also one of the most
successful instructors in the ten-lesson
Free Postal Course.]
Groups staffing tables at various pro-
grams might consider distributing the Free
Postal Course. It has proved our best tool so
far for activating people who begin with
only a casual interest—the sort of person
who pauses a moment at a display table.
A report prepared at Columbia Univer-
sity (C. U. Teachers College Reference
408.9 T22 C.6) in 1933, on Language
Learning, states, with reference to Espe-
ranto:
It is an organized whole, char-
acterized by the presence of intel-
ligible inter-relations and the ab-
sence of inconsistencies.
To learn it (Esperanto) by the
same methods that one uses in
learning a natural language is...
to kill the goose that lays the
golden eggs.
(P-24)
The Free Postal Course heeds this ad-
vice, which William Auld, former Presi-
dent of the Academy of Esperanto, says
"...should be engraved in gold."
The Postal Course teaches the accusative
in the first lesson—in the first sentence.
Also in the first lesson it introduces all the
verb tenses—present, past, future.
And while some criticize the choice of
sentence material: "Patro faras kukon" in-
stead of something like "La inĝeniero faras
ponton," I tend to agree with Peter Danning
(British Esperantist) who refutes that argu-
ment thusly:
This criticism reminds me of
Peter Ustinov's amusing song,
the "Sad Lovesong," about the
Russian peasant whose tractor
abandoned him. Perhaps I'm pe-
culiar but I know more people
who drink coffee and eat cake
than engineers.
Martha Evans' supplementary leaflets
help to avoid problems faced by the linguis-
tically inexperienced student.
In the hands of a skillful tutor, the postal
student has a chance of developing into a
full-fledged Esperantist. As the student
progresses, the instructor informs about the
best reference grammar (Step by Step in
Esperanto), good dictionaries (Wells and
Butler), explaining what each has to offer.
If there is local activity the student
should be invited to participate. Upon
completion he should be encouraged to
further study by the Correspondence
Course or at San Francisco State University
(summer session).
It is the need for a fairly quickly learned
language, with emphasis on practicality,
which has also led to a redesigning of
course content in the SFSU Esperanto
courses—thanks in large measure to the
insistence of Judy Sherwood in 1978.
When the student completes the ten
Postal Lessons, I send information of spe-
cial interest based on the data supplied in
his Course Evaluation returned with Les-
son 10.
With the Certificate, I also send these:
Syllabus for ELN A-A ATE Ex-
amination
S an Francisco S tate University
course information
A list of periodicals available
through ELNA
Information about the ELNA
Tape Lending Library
An application for ELNA
membership as a way to keep
informed about Esperanto oppor-
tunities.
Heroldo de Esperanto—the
September UK number.
12  esperanto/usa: The ELNA Newsletter
Haendel, G. F.: Mesio. Budapeŝto:
Lingvo-Studio, 1989. Kasedo. ĉe
ELNA: Kodo MES001, Prezo $12.50/
$11.85.
Laŭ Andrew Davis, la Mesio de
Haendel estas la plej populara muzikaĵo
fiora. Sendube, lia aserto esprimas
Okcidentan vidpunkton. Por la plej junaj
generacioj naskiĝintaj en la postmilita
Orienta Eŭropo, tiu ĉi muzikaĵo estas
preskaŭ nekonata dum jardekoj, pro la
jam konataj politikaj kaŭzoj. Sed
ĉiukaze, Mesio estas alloga kaj situas
inter tiuj muzikaĵoj, kiuj aŭ plaĉas ekde la
unua aŭskultado, aŭ plaĉos neniam (mi
menciu inter tiuj dekomence allogaj
muzikaĵoj la Carmina Burana -n de Carl
Orff kaj la 9-a Simfonio-n de
Beethoven).
Laŭ judaismo kaj kristanismo, Mesio
estas la savonto de israelidoj, kaj
respektive de la tuta homaro. Kiel religia
rolanto, Mesio havis nenian ŝancon est!
konata en certaj partoj de la mondo, kaj
ankaŭ tiuj artaj kreaĵoj pritraktantaj lin
restis same nekonataj.
En tiaj kondiĉoj, des pli granda estas la
surprizo, nepre plaĉa, ekscii ke muzika
verkaĵo, kreita honore al savunto
registriĝis en orienteŭropa lando
en.. .danĝera lingvo.
Jes ja, la Lingvo-Studio de Laszlo
Szilvasi en Budapeŝto, Hungario
registras fragmentojn de la fama oratorio
Mesio en versio Esperanta. Profesiaj
muzikistoj: kantistoj, lioranoj,
instrumentistoj ofertas al ni pli-malpli
unu horon de altkvalita klasika muziko.
La sonoj de la orkestra kaj fiora partoj
povas ŝajni iom malplenaj, pro la fakto ke
oni ne uzas tutan filharmonian orkestron
kaj plurcentpersonan fioron (kiel ni jam
alkutimiĝis), sed nur kamerorkestron kaj
centpersonan koruson, kiuj per siaj sonoj
portas nin jarcentojn malantaŭen. Estis
fakte meze de aprilo 1742, kiam la
oratorion Mesio de la jam fama Haendel
aŭskultis kelkcentoj de dublinanoj.
Georg Friederich Handel, pli poste
George Frederick Haendel, naskiĝis en
1685, en Halle, Saksonio, kiun li lasis por
migri al Anglio, kies civitano honora li
iĝis. Menciindas ke samjare, naskiĝis du
aliaj titanoj de la kultura muziko, nome
Johann Sebastian Bach kaj Domenico
Scarlatti.
Edukita en Germanio, kaj vojaĝinta
ankaŭ en Italio, Haendel, nur 25-jara estis
nomita Kapellmeister, ĉe la kortego de la
estonta reĝo de Anglio George I. George,
la muzikisto, enmigris Anglion, kie li
ekverkis ne sensukcese. Plejparte, liaj
unuaj verkoj estis italeskaj kaj laŭ religiaj
temoj, laŭ la modo de la epoko. Kvankam
plejparto de lia muziko konsistas el
porvoĉaj muzikaĵoj, li komponis ankaŭ
muzikon nur por instrumentoj, kaj
almenaŭ du el tiuj muzikaĵoj iĝis tre
popularaj, nome Fireworks Music kaj
Water Music.
Mesio ne estas tipa Haendel-a
muzikaĵo. Unue, pro la fakto ke liaj
oratorioj estas opereskaj, kaj sekve la
ĉefan rolon ludas la solistoj (en Mesio, la
ĉefan rolon ludas la fioro). Due, pro la
fakto ke ĝenerale, la tiutempaj muzikaĵoj
de Haendel inspiriĝis el la Malnova
Testamento. La vortoj uzataj en Mesio
estas kolekto de brile elektitaj citaĵoj
(kompilitaj de Charles Jennen) el la tuta
Biblio. Kaj trie, pro la fakto ke 1' oratorio
ne priskribas la vivon, la farojn, la
suferojn de Mesio, laŭ la tiutempa
kutimo, sed priskribas en pensiga
maniero la promeson de Mesio.
Kvankam ne eldonita en la plej bonaj
tefinikaj kondiĉoj, la unua Esperanta
versio de Mesio restos sendube referenca
eldonaĵo en la E-lingva muzikaro.
Menciindas la helpo, kiun Hungara Espe-
ranto-Asocio donis por la realigo de tiu ĉi
kasedo, kaj ankaŭ la nomo de la
tradukinto de la teksto, Imre Szabo—la
ĉefredaktoro de Budapeŝta Informilo,
kiu kvankam tradukante sufiĉe libere la
tekstojn, ne multe ŝanĝis ties mesaĝon.
Ionel Onet
Ŝtimec, Spomenka: Nesenditaj leteroj
el Japanio. Zagreb-Hukuoka: 1990.
66p. Ce ELNA: Kodo NES002, Prezo
Nemembroj $6.95, Membroj $6.60.
Mi devas konfesi: mi ŝatas vojaĝojn.
Sed, bedaŭrinde, la vivo estas tia, ke mi
ne povas vojaĝi tiom multe, kiom mi
ŝatus. Kaj por malpliigi uun perdon, mi
plezure legas privojaĝan literaturon.
Imagu do mian ĝojon, kiam en la loĝejo
de la aŭtorino mem trovis mi la freŝe
eldonitajn Nesenditajn leterojn el
Japanio de Spomenka ŝtimec. Antaŭ ol
eklegi la libron, mi decidis pliintemaciigi
la atmosferon per taŭga (laŭ mi) muziko.
Naskiĝis vere internacia etoso: rumano
loĝanta en Usono legas libron pri Japanio
verkitan de kroatino, aŭskultante slavan
preĝejan muzikon. Kia bedaŭro, ke tiaj
momentoj ne estas pli oftaj kaj longaj!
Alia konfeso: mi envias 1' aŭtorinon pro
ŝiaj vojaĝoj, pro tiu 5000-kilometra
vojaĝo tra Japanio. Kaj, car Japanio
allogas (aŭ timigas), mi ne nur legis la
libron, sed ankaŭ proponas ĝin al tiuj,
kiuj interesiĝas pri la lando de hibakŝoj.
Jes ja, ankaŭ ilin renkontis 1' aiitorino
dum sia vizito en Hiroŝimo, urbo, kies
historion neniu rajtas forgesi. Post
kortuŝa vizito en Hiroŝimo, ni purigu
nian animon per vizito ĉe ŝintoisma
templo sur la insulo Kyusyu. Ne malpli
interesaj ŝajnas esti la vizitoj en Nagoya
kaj Oosaka aŭ ĉe la lago Biwa. Ne mankis
ellaitinero de Spomenka ankaŭ Sapporo,
Morioka, Sendai, Tokio k.a. Sed pri ĉio,
preferinde legi en la libra. Mi plezure
faris tion, kvankam ne ĉiam facile: tiom
da japanaj terminoj enestas la libron, ke
fojfojemi devis konsulti vortaron. Mi ege
bedaŭras, ke la libreto ne enhavas sian
propran vortareton, kiu sendube helpus la
leganton. Kion signifas, ekzemple,
Sinkanseno aŭ niktereŭtol Min ankaŭ
ĝenis la uzo de lerni en la jena frazo: "En
la lingva fako de la muzeo mi lernas pri la
plej malnova presajo en la mondo..." (p.
35). Mi mem preferus en tiu kunteksto la
vorton informiĝi.
Plaĉaj la aspekto de la libro (eldonita
en Japanio) kaj ĝia kvalito. Mankas
tamen fotoj, kiuj bone kompletigus la
tekston de la libro, cetere ne tre peza.
Sendube, utila libro por tiuj, kiuj ne povas
vojaĝi Japanien.
Ionel Onet
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 13
¥©L
P@MDQ
Noto: Nomojn kaj adresojn ni prezentas
dikliteraj; familiaj kaj urbaj nomoj estas
MAJUSKLAJ. Komojn ni uzas por montri
ŝanĝon inter linioj en adreso.
BULGARIO
Christiana DIMTTROVA, V. Levski 51a,
BG-5350 TRIAVNA, obi. Lovetka. 13-
jara knabino, ŝatas pentri legi librojn,
danci, aŭskulti muzikon, kolektas fotojn
de i.a. Michael Jackson kaj Madonna,
buŝtukojn, kovrilojn de ĉokoladoj, kun
samaĝulino.
ĈEĤOSLOVAKIO
Veronika ZEMANOVA, Dobŝicka 1742,
CS-193 00 PRAHA-9.—Horn!
Poĉernice. 14-jara knabino, kolektas bk
pri hundoj.
Monlka JEZKOV A, Libetlce 2, CS-386 01
STRAKONICE I. 17-jara knabino,
interesiĝas pri sporto, humuro, muziko,
filmo, nature, turismo, kolektas bk, pm,
kalendaretojn.
Maria IVANĈOVA, Dukelska 400, CS-
078 01 SEĈOVCE. 26-jara fraŭlino,
interesiĝas pri astronomio, pri ĉiuj temoj.
Zdenek POLAK, Videnska 847, CS-691
23 POHORELICE. 36-jara oficiro de
fervojarmeo, loĝas apud Brno kaj Aŭstrio,
hobioj estas politiko, literaturo, vojaĝado,
lingvoj, fervojo kaj familio.
Zdenka NOVOTNA, Matyasova 399, CS-
560 02 ĈESKA TREBOVA. 57-jara
pensiulino, eksa instruistino, nun instruas
Esperanton al infanoj, interesiĝas pri
vojaĝado, legado, pentrado, trikado ktp,
kolektas pupetojn en naciaj kostumoj kaj
bildkartojn.
ĈINIO
ZHAO Qing Qing, P.O. Kesto 52,
Fakultato pri angla lingvo, Nanjing-
Universitato, NANJING, Jiangsu.
Studentino de la angla kaj franca lingvoj,
ŝatas vojaĝi, danci, konversadi, legi
librojn, kolektas pm kaj bk.
LIN Xiao-Can, Poŝtoficejo de SHAO
GUAN,   Provinco   Guang   Dong.
Poŝtistino, kun juna usona esperantisto.
GERMANIO DR
[Post unuiĝo de Germanio, povas esti, ke
la nunaj postaj kodoj neplu validos.]
Rica DRECHSEL, Am Sportplatz 6,
DDR-8701 GROSSHENNERS-DORF.
19-jara virino, kolektas bk, volas
korespondi per bildkartoj kun aliaj
gekolektantoj.
HUNGARIO
Kariko BALAZS, 2900 KOMAROM,
Amikeco trans llmoj
Madach ut 2/b fsz.l.. 32-jara special-
pedagogo, Ŝatas sporton, psikologion,
muzikon.
IRANO
Alireza BORZUI, 569-Mohammadi Str.,
Zandi Lane 18637, TEHRAN. 22-jara
studento pri belartoj, fraŭlo, interesiĝas
pri belartoj, vivo, amikeco, ĉ.t., kolektas
pm, bk, bankbiletojn, artaĵlibrojn.
JAPANIO
Reiko TAKAHASHI, 1-14 Emba-cho,
Nishi-ku, NAGOYA 451.   14-jara
studentino de mezlemejo.
POLLANDO
Janusz WERNER, ul. Plaka 4D/301, 42-
500 BEDZIN-WOJKOWICE. 25-jara
edzo, interesiĝas pri turismo, kulturo.
Krzysztof DOBERSZTYN, 62-110
DAMASLAWEK, Grunwaldzka 15.
26-jara studento en Agrokultura
Akademio, pri ĉiuj temoj, interesiĝas pri
sporto, naturo, muziko, usona kulturo,
lingvoj, vojaĝoj.
Maria CEGLINSKA, PL-05-120
LEGIONOWO, ul. Marysienki 3m48
bl. 17. 36-jara kemiistino, interesiĝas pri
psikologio, astrologio, filozofio,
literaturo, arto.
Lech KRZYSZTOF, Klimtai, 11-604
PERTY, woj. Swiatki. 37-jara viro,
interesiĝas pri turismo, libero, kolektas
pm.
Florian VALĈAK, str. Piotrkovska 84,
PL 97-425 ZELOVO. 40-jara fraŭlo,
handikapulo, interesiĝas pri politiko,
kulturo, turismo, naturismo, socia agado.
Agnieszka SZMYTKOWSKA, str.
Bulonska 8B-10,80-287 GDANSK. 50-
jara instruistino, interesiĝas pri multaj
temoj, nepre respondos.
Andrzej SOCHACKI, skv. 3, 28-200
STASZOW. Teknikisto en kemia
fabriko, ŝatas fotadi, ofte aperigas fotaĵojn
en Esperanto, Heroldo de Esperanto ktp.
Czeslaw FURMANEK, PL-38-207
PRZYSIEKI, Trzcinicie 77. Kolektisto.
SOVETIO
[Adresojn en Sovetio ni disigas laŭ la
Respublikoj, de kiuj Hi venas. (*) indikas,
ke la nomo venis al ni de Peace Links.]
Belorusio
*Ivan SUDAS, "Konkordo" a/i 99, SU-
246050 GOMEL. 32-jara elektrikisto,
interesiĝas pri literaturo, historio, kaj la
vivo en aliaj landoj.
Litovio
*Jurij ZANKIN, ul. Nidos 54-24, SU-
235804 KLAIPEDA. 36-jara inĝeniero.
Rusio
♦Helen AVDICK, pr. 401et Pobedy 70-72,
SU-230026 GRODNO. 34-jara
instruistino de historio, interesiĝas pri
literaturo, kinoj, arto, historio kaj kulturo
de diversaj popoloj kaj la problemoj de la
ĉiutaga vivo.
JLOTNIKOV Nikolaj, str. "8 Marta" 32-
20, SU-452320 BIRSK, B ASSR. 35-jara
laboranto en nafta industrio, fraŭlo,
interesiĝas pri fotado, muziko, kolektas
insignojn kaj blazonojn de urboj.
*Yuri ZVEREV, d.44/2 kv. 59
Svetlanovskij Prospekt, SU-195427
LENINGRAD. 45-jara kuracisto,
interesiĝas pri biciklado, pentrado,
turismo; lia edzino Nelya ludas la
klavaron kaj komponas muzikon.
*AGAPKINA Aleksandra, SU-682032
Ĥabarovskij k/s E.A.O., pos.
KUL'GUR, p/i 28 Sejsmostancija.
Laboras kun sia edzo ĉe sisma stacio.
♦Ludmiia VAS YUTINSKOI, D.2 Kv. 246
ul. Tabriĉeskaja, LENINGRAD.
Ukrainio
*Bogdan KITSK ALO, kv. 79 ul. Gertsena
18, SU-293720 DROGOBIĈ,
Lvovskaja oblast. Inĝeniero/
konstruisto, interesiĝas pri fotografio, pm,
tabloteniso, turismo, ŝako.
♦Marina ŜĈEDRINA, ul. Verbŝĉkogo
d.ll kv. 218, SU-252121 KIEV-121.
Kun gejunuloj.
Daŭrigata de paĝo 6
VER PLOEG
Ken Ver Ploeg (1912-1989) forpasis la
28an de decembro, 1989. Li lernis Esperanton
en Britujo dum la Dua Mondmilito. Post la
milito, en Kalifornio li konatiĝis kun Hilda
Pfeifer, kun kiu li geedziĝis. La du poste
translokiĝis al Spokane, WA, kie loĝis la
familio de Hilda. Dum multaj jaroj. Ken
instruis Esperanton en Spokane, interalie al
Joel Brozovsky kaj ties familianoj. En 1974,
kiam la ELNA Kongreso okazis en Spokane
ĉe Whitworth College, Ken pliparte
respondecis pri ĝia sukceso. Antaŭ dek jaroj h
fondis la ELNAn sonbendan servon, pro kio li
poste dum multaj jaroj tenis la postenon de
Komisiito pri Aŭdvidaj Aferoj. Li registris
kunvenojn kaj prelegojn, kaj interŝanĝis
bendojn por pliampleksigi la ELNA-
sonbendaron.
Ken estis aktiva ano de ELNA ekde ties
fondiĝo en 1952. Lin postvivas edzino kaj
stiffilo, al kiuj ni sincere kondolencas.
Sara Ann Estling
14 esperanto/usa: The ELNA Newsletter
CALENDAR
The calendar is a list of a few Esperanto-
oriented events, regional, national and
international, that we think would be of
interest to some or all of our readers. For
your information, we include the primary
language(s) of each event. Where known,
telephone numbers include national and
area codes in parentheses; to direct-dial
to any national code but 1, prefix with
Oil.
26-28 October 1990: Northwestern Re-
gional Esperanto Conference (NOREK) at
Fort Worden State Park, Port Townsend,
Washington. Reservation deadline is June
30. Esperanto. For information: Les Kerr,
10545 Woodhaven Lane, Bellevue, WA
98004, tel. (206) 455-3069.
16-18 November 1990: 11th
Decroxification                   Weekend
(Senkorokodiliga Semajnfino) at the Point
Bonita YMCA on the Marin Headlands
just northwest of the Golden Gate Bridge.
Esperanto. For information: Ligo de Ori-
ent-Golfaj Esperantistoj, P.O. Box 324,
Berkeley, CA 94701-0324, tel. (415) 234-
7538 or (415) 770-1452.
5-7 April 1991: All-California Esperanto
Conference at The Sandman Inn, Santa
Barbara, California. Esperanto. For infor-
mation: Esperanto-Rondeto de Santa Bar-
bara, 5140 San Lorenzo Drive, Santa Bar-
bara CA 93111-2521.
9-10 May 1991: International Conference
"Railways on the Threshhold of the 3rd
Millenium" in Brno, Czechoslovakia.
Czech, Slovak, English, Esperanto (simul-
taneous translation). For information: Dr.
Petr Chrdle, VUZ-Fervoja Esplorinstituto,
U Luzickeho seminare 3, CS-11857 Praha
1, ĉefioslovakio.
11-18 May 1991:43rd Conference of the In-
ternational Federation of Esperantist Rail-
way Workers in Bmo, Czechoslovakia.
Esperanto. For information: Dr. Petr
Chrdle, VUZ-Fervoja Esplorinstituto, U
Luzickeho seminare 3, CS-11857 Praha 1,
Ĉefioslovakio.
1-19 July 1991: Summer Esperanto Work-
shop at San Francisco State University,
San Francisco, CA. English and Espe-
ranto. For information: Cathy Schulze,
410 Darrell Road, Hillsborough, CA
94010, tel. (415) 342-1796.
6-14 July 1991: Europe-Asia-91 Conference
in Sverdlovsk (Ekaterinburg), USSR. Sub-
ject: East-West, What Differences and
What In Common? Esperanto. For infor-
mation: SU-620077 Sverdlovsk, 77 ab.ja.,
USSR, fax (3432) 22 23 46 Esperanto,
Telex 411855 Forum SU Esperanto.
20-25 July 1991:39th Annual Conference of
the Esperanto League for North America,
Raleigh-Durham, NC. Esperanto. For in-
formation: ELNA, P.O. Box 1129, El
Cerrito, CA 94530, tel. (415) 653-0998.
20-26 July 1991: 47th International Youth
Congress of the World Esperantist Youth
Organization, Karlskoga, Sweden. Sub-
ject: World Movements. Esperanto. For
information contact La 47-a UK, Box
4532, S-102 65 Stockholm, Svedio.
27 July-3 August 1991: 76th World Espe-
ranto Congress, Bergen, Norway. Espe-
ranto. For information contact UEA,
Nieuwe Binnenweg 176, NL-3015 BJ
ROTTERDAM, The Netherlands, tel. (31
10) 436 10 44.
11-19 January 1992: 28th Australian and
57th New Zealand Esperanto Congress, at
the University of WestSydney. Esperanto.
For information: S-ro Les Scott, 34 Ocean
Road, Manly, N.S.W. 2095, Australia.
July 1992: 48th International Youth Con-
gress of the World Esperantist Youth Or-
ganization, Czechoslovakia. Esperanto.
For information contact TEJO at the ad-
dress of UEA.
July 1992:77th World Esperanto Congress,
Prague, Czechoslovakia. Esperanto. For
information contact UEA, Nieuwe
Binnenweg 176, NL-3015 BJ
ROTTERDAM, The Netherlands, tel. (31
10) 436 10 44.
17-22 August 1992: 5th Pacific Esperanto
Congress, Huanghai Hotel, Qingdao,
China. Esperanto. For information: Espe-
ranto Travel Service, 6104 LaSalle, Oak-
land, CA 94611, tel. (415) 339-2001.
July 1993: 49th International Youth Con-
gress of the World Esperantist Youth Or-
ganization, Catalonia or Italy. Esperanto.
For information contact TEJO at the ad-
dress of UEA.
July 1993:78th World Esperanto Congress,
Valencia, Spain. Esperanto. For informa-
tion contact UEA, Nieuwe Binnenweg
176, NL-3015 BJ ROTTERDAM, The
Netherlands, tel. (3110) 436 10 44.
July 1994: 50th International Youth Con-
gress of the World Esperantist Youth Or-
ganization, Korea (South). Esperanto. For
information contact TEJO at the address of
UEA.
July 1994: 79th World Esperanto Congress,
Seoul, Korea (South). Esperanto. For in-
formation contact UEA, Nieuwe
Binnenweg 176, NL-3015 BJ
ROTTERDAM, The Netherlands, tel. (31
10)43610 44.
July 1995: 51st International Youth Con-
gress of the World Esperantist Youth Or-
ganization, Finland. Esperanto. For infor-
mation contact TEJO at the address of
UEA.
July 1995:80th World Esperanto Congress,
Tampere, Finland. Esperanto. For infor-
mation contact UEA, Nieuwe Binnenweg
176, NL-3015 BJ ROTTERDAM, The
Netherlands, tel. (31 10) 436 10 44.
Local Contacts
[* = Issues a regular or occasional bulletin or newsletter, -f =
Participates in information-requestor exchange program with
ELNA.]
+Arizona: Wm. Shanks, B-o Soc. of AZ, 1345 W. Escarpa,
Mesa, AZ 852)1
■(California: E-o Assn. of Los Angeles, 1112-7th St. #811,
Santa Monica, CA 90403
••(California: E-o-Klubo de San Diego, Box 288012., San
Diego, CA 92128-0991, (619) 528-0880
California: Inland Empire E-o Group, 22797 Barton Rd.
#117, Grand Terrace, CA 92324, (714) 689-5576 or (619)
949-1958
■(California: Orange Co. E-o Assn., Box 1538, Garden
Grove, CA 92642
•California: E-o Soc. of Ventura County, 5968 Joshua Trail,
Camarillo.CA 93010
■(California: Santa Barbara E-o Soc., 5140 San Lorenzo Dr.,
Santa Barbara, CA 93111
•-(California: San Francisco E-o Regional Organization, 410
Darrell Rd., Hillsborough, CA 94010, (415) 342-1796
••(California: Ligo de Orient-Golfaj E-istoj, Box 324,
Berkeley, CA 94701-0324, (415) 770-1452
•■(California: E-o Group, 440 Bret Harte Rd., Sacramento,
CA 95864
Colorado: Denver E-o Group, 995 Humbolt #205, Denver,
CO 80218
Colorado: Western Colorado Esperanto Center, c/o Martha
Evans, 342 Hill Ave, Grand Junction, CO 81501, tel.
(303)242-0650
••(District of Columbia: Washington E-o Soc, 4406 - 35th
Sl NW, Washington, DC 20008, (202) 363-6197
Florida: Florida E-o Soc, 3988 Sabal Drive, Ovieda, FL
32765
■(•Idaho: David Baron, Box 37, Eagle, ID 83616
+Illinois: Chicago E-o Soc, 5048 N. Marine Dr. #D-6,
Chicago, IL 60649
Indiana: E-o-Klubo de Indiana, p/a William Rieske, 1109 E.
First St., Greenfield, IN 46140, (317) 462-1504
■(Maryland: Baltimore E-o Chib, T. Goodman, 3218
Shelbume Rd., Baltimore, MD 21208
••(-Michigan: E-o Soc of Michigan, POBox 3011,
Southfield, MI 48037, (313) 646-2965
■(Michigan: Soc of E-o Language Friends, c/o James F.
HUlaker, 6191 Finch Lane, Flint, MI 48506, (313) 736-
7652
■(Michigan: E-o Club of Kalamazoo, 224 Rose PI.,
Kalamazoo, MI 49001
Michigan: Cereal City Esperanto Friends, p/a Michael
Larkin, 3904 Beadle Lake Dr., Battle Creek, MI 49017
-(Minnesota: E-o Club of Minneapolis, 1528 Laurel Ave. #3,
St. Paul, MN 55104
•-(Missouri: E-o-Asodo de Sankla-Luiso, P.O. Box 69144,
St Louis, MO 63169-0144
■(■Montana: Montana E-o Soc, 330 Lindley PI., Bozeman,
MT 59715
•■(■Nebraska: Nebraska Interuacia-lingvaAsocio, R.F.D. 1
Box 29, Wilber, NE 68465, (402) 821-2027
Nevada: Nevada Inform-Centro pri E-o, POB 50113, Reno,
NV 89513, (702)7460204
•+New York: NYC E-o Soc, c/o Thomas M. Eccardt, 455 E.
14th St, #3C, New York, NY 10009
New York: ON Office of UEA, 777 United Nations Plaza,
New York, NY 10017
North Carolina: E-o Society of the Triangle, 5400 Belsay
Drive, Raleigh, NC 27612
■(Ohio: E-o Assn. of Ohio, 1144 Kingsdale Terr., Columbus,
OH 43220
•■(Oregon: Portland E-o Soc, 11905 SW Settler Way,
Beaverton, OR 97005
-(-Pennsylvania: E-o Society of Philadelphia, 26 E. Roumfort
Rd., Philadelphia, PA 19119, (215) 248-0493
(-Puerto Rico: E-o Society of Puerto Rico, Dr. Tbmas
Sarramia, Box 22916 U. of Puerto Rico, San Juan, PR
00931
Texas: E-o Study Group, P.O. Box 1446, Houston, TX
77251-1446, tel. (713) 522-7499, (713) 666-7509
+Texas: Rio Grande Valley E-istaro, Prenda Cook, Box 7167,
Harlingen, TX 78550, (512) 423-3056
+Utah: E-o Club, Box 21346, Salt Lake City, UT 84121
+Washington: Seattle E-o Soc, 6002 NE 61st St, Seattle,
WA 98115
Wisconsin: E-o Society of Wisconsin, 1958 N. 38th St,
Milwaukee, WI53208
•Regional (Rocky Mountain States): Intermountain E-o
Group (AZ,CO,ID,MT,NM,UT,WY), p/a Charles Tustin,
P.O. Box 112, Coram, MT 59913
•■(-Regional (Tidewater): E-o Society of the Carolinas and
Virginia, P.O. Box 283, Durham, NC 27702-0283
•-(■Regional (New England): E-o Soc. of New England, P.O.
Box 655, Concord, MA 01742, (508) 264-4349
Special Interest: E-o-Language Toastmasters Club, P.O. Box
6O860, Sacramento, CA 95860, (916) 485-3116
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 15
TRAVEL
90
ooooooooooo
Esperantotur Bydgoszcz Sends Groups to
USA
One small group of 11 flew in from War-
saw, Poland and visited New York, Chicago,
San Francisco, San Diego, and Santa Barbara
as well as visiting the Grand Canyon and our
nation's capital. Much of their travel was
assisted by local Esperantists. The Poles are
willing to travel all night—many nights—by
Greyhound bus in order to see the country.
Most of us would not be willing to travel in
such an uncomfortable way, but they are.
S ince the recent economic changes in Poland,
the Esperanto movement no longer receives
subsidies from the government, and the prof-
its from Esperantotur are the main source of
income for the Pola Esperanto-Asocio.
Two more Polish groups are scheduled to
arrive inNew York on October 16 and 18. One
large group will visit New York, Boston,
Niagara Falls, Chicago, St. Louis, Washing-
ton, D.C., Key West, and various other cities
in Florida. The other group of 20 will again
come by Greyhound bus across the U.S., and
Qy to Hawaii—the dream of a lifetime for
most of them.
TRAVEL
91
ooooooooooo
ELNA Convention
Raleigh-Durham, North Carolina
July 20-25
Universala Kongreso de Esperanto
Bergen, Norway
July27-August3
Post-Kongresa Ekskurso
North to the North Cape, Lapland, and
more—Approximately 3-10 August
By the time you receive this copy of Es-
peranto USA., I will have visited Raleigh-
Durham, North Carolina, as well as Oslo,
Troms0, Hammerfest, and Bergen, Norway. I
will have returned with plans for the best
arrangements for our ELNA convention, and
arrangements for the U.K. Both of these areas
are new to most of us, and seeing them will
add to the attraction of the conventions.
Unlike most UKs, the idea of the city of
Bergen as host did not come originally from
local Esperantists—instead, it was proposed
by the local tourist bureau to the Esperantists.
Consequently, we are receiving much more
support and help from the tourist industry than
usual, and we can expect to have arrange-
ments carried out in a professional way. A
report of my visit will appear in the next
edition of Esperanto USA. Li the meantime,
be saving your pennies.
The Bergen Tourist Board has prepared a
video tape in Esperanto about the beauties of
the area and touristic reasons for holding an
Esperanto conventioninNorway, and specifi-
cally Bergen. The cost of producing the video
tape was paid for by the Tourist Board—a
first! And Esperanto Vojaĝ-Servo has paid to
translate the tape for the US video system. The
video tapewill be available to be borrowed by
local clubs for the cost of mailing it Just call
our office and make areservation to borrow it
(You may choose to copy it and use it for
classes as well.)
In 1992, we will have a great choice—
Prague, Czechoslovakia, or Qingdao,
China—both beautiful and unusual cities!
More later.
ESPERANTO TRAVEL SERVICE
6104 LASALLE
OAKLAND, CA   94611
(415) 339-2001
USE YOUR ESPERANTO TRAVEL
SERVICE FOR ALL YOUR ESPE-
RANTO TRAVELS
ELNA
President: Angela Harlow (1993), P.O. Box
551,Pinole,CA94564,tel. (415)222-0187
Vice President: Dr. Grant Goodall (1993)
Secretary: Virginia Stewart (1992)
Treasurer: JohnB. Massey (1991)
Other Board Members: Ellen Eddy (1991),
Nels M. Nelson (1991), William H. Schulze
(1991), Prenda Cook (1992), Frank Helmuth
(1992), Dr. Jonathan Pool (1992), Dr. E.
James Lieberman (1993), Sherry Wells
(1993), David Wolff (1993)
Commissioners: Jim Deer (Tape Service),
Joan Gildemeister (Legislative Affairs), Lucy
Harmon (Travel Affairs), William R. Harmon
(Central Office), Dorothy Holland-Kaupp
(Correspondence Courses), R. Kent Jones
(Science & Technology), Dr. Julius Manson
(United Nations), John. B. Massey (Wills and
Gifting), John B. Massey, William H. Schulze
and Sidney V. Steinberg (Kapitala Fondusa
Komitato), John Mathews (Service Clubs),
Ellie Stein (Women's Affairs)
Vice-Director, Central Office: Ionel Onet
ELNA Archivist: Hal Dreyer
Any member wishing to assist in the work of
any of the above named commissions or com-
mittees should communicate with the
member(s) shown.
ELNA Dues for 1991	
Regular	$25
Family	$37.50
Youth (under 26)	$12.50
65 year or above	$15
Sustaining	$50
Life	$500
ELNA is a non-profit organization function-
ing under IRS paragraph 501 (c)3. Donations
are tax-deductible.
A separate supporting category, "Friend of
Esperanto," has been established. A Friend of
Esperanto pays $7 JO per year.
UEA dues 1991
Member-Guidebook only(MG) $ 7.00
Member-Yearbook only (MJ) $ 16.00
Member-Subscriber (MA) $39.00
Societo Zamenhof (additional) $78.00
Subscription only to Esperanto $23.00
Subscription only to Kontakto $ 12.00
Life Membership in UEA        $975.00
Send payments for UEA memberships or sub-
scriptions to ELNA, Box 1129, El Cerrito, CA
94530. Make all checks payable to ELNA.
MOVING? DON'T LEAVE ESPERANTO
BEHIND! If you have moved recently or are
planning to move in the near future, don't
forget to sent a change-of-address card to the
ELNA Central Office, Box 1129, El Cerrito
CA 94530. This will assure your continued
receipt of the Newsletter and other informa-
tion. If you don't have a stamp handy, give the
CO a call at (415) 653-0998. Thanks!
DEADLINE FOR MATERIAL FOR ISSUE
1991(1) of Esperanto U.S.A. is January 25,
1990!
ELNA Newsletter
Volume 26, No. 6
ISSN 0030-5065
Esperanto League for North America, Inc.
P.O. Box 1129, El Cerrito, CA 94530
Telephone: (415) 653-0998
Editor: Don Harlow
16  esperanto/usa: The ELNA Newsletter