suite The ELNA | | Newsletter: News of the Language Problem and Esperanto as the solution 1990(5) Making News This Issue Correspondence Is there a fundamental imbalance in the distribution of Esperanto pen-pals around the world? If there is, whatcan we as individuals do to solve the problem? This issue's editorial takes a look at this difficult problem. See Page 2 Youth Group While there are not many Esperanto youth groups in the United States, several flourish in other countries. Prof, ĉien Minĉi describes for us in this issue how such a group evolved at a Chinese uni- versity. See Page 6 Poland San Francisco Esperantist Earl Galvin recently returned from Esperantotur's training course for Esperantist tour guides in Bydgoszcz, Poland. He gives us a first-hand account of his experiences at this international school in one of the world's newest democracies. See Page 11 In This Issue: A Beginning Student 4 Review: Guidebook to Corre- spondence 9 Chinese and Soviet Pen-pals 10 And Much, Much More to Delight and Inform You! Sukceso en Meksiko 3Sa ELNA-Kongreso Cathy Schulze Arrival 107 kongresanoj el 18 landoj ĝuis eble la plej sukcesan gis nun ELNA- Kongreson. Nia ĉijara kongreso servis kiel antaŭkongreso por la monda kongreso en Kubo. 6ia sukceso plejparte ŝuldiĝas al la prepara laboro de Lusi Harmon kaj ne malpli al la Meksika komitato: Emmi Breuninger, Estela Garza Garcia, Jorge Arteaga Mendoza, Joaquin Rosillo Vega Acosta, Guadalupe Vega. La Hotelo Reforma provizis ĉion necesan por komforta kongreso. La stabo estis ĝentila, ĉiam glatigis aranĝojn. La manĝoj plaĉis laŭguste kaj preze. La Interkona Vespero en la Reforma restoracio estis gaja kaj vere interkoniga. Ekskursoj ĉiutage enkondukis la kongresanojn al diversaj facetoj de Meksika kulturo—la praa, hispana, kaj moderna. Interalie oni vizitis la piramidojn, Nacian Universitaton, la faman Antropologian Muzeon, hcjmojn kaj ĝardenojn kun tagmanĝo, k.a. Semajnmeze ĉiuj krozis sur la nepra lago Xochimilco. Surprizo atendis min car kvin boatoj portis nomojn en floroj de Lidia Zamenhof, Audrey Childs-Mee, Yukiko Isobe, Ada Fighiera-Sikorska, kaj Cathy (mi!). Tio estis nur unu el la belaj aranĝoj faritaj de Lusi Harmon. La Distra Vespero ja distris! Stefan MacGill sprite gvidis la programon. Post lia farsa monologo "La Golflud- Leciono" aperis Teruchiyo Ujitani, magiistino eksterordinara. si anoncis, ke la kursanoj ĉe San Francisco ŝtata Universitato nomis ŝin Teruro. Tion dirinte, Si ventroparoligis grandan pupon, farante magiajn lertaĵojn. Poste regalis nin ege talenta orkestro per muziko de diversaj landoj. Lerte ill kantigis, dancigis, kaj amuzis nin. Akcepton por ĉiuj UEA-delegitoj okazigis la usona ĉefdelegito Bill Harmon tuj antaŭ la bankedo. Proksirnume 120 ĉeestis la bankedon. Mariachi-orkestro de ok ĉarmaj muzikistinoj ludis la instrumentojn, kantantaj kaj marŝantaj ĉirkaŭ ĉiu el la rondaj tabloj. Refoje, Stefan MacGill aktoris—ĉifoje per Viktor-Borge-eca monologo pri interpunkcio. Staranta ovacio agnoskis la inspiran, brilan festparoladon pri la Esperanto-kulturo far Prof. Duncan Charters, kiu kiel Vicprezidanto de ELNA anstataŭis Prezidanton Ken Thomson, kiu pro malsano ne povis ĉeesti. Mi esperas, ke Prof, d-ro Charters liveros tekston de sia parolado por Esperanto U.SA. NEW OFFICERS OF ELNA: President: Angela A. Harlow Vice-President: Dr. Grant Goodall Executive Board: Dr. E. James Lieberman Executive Board: Sherry A. Wells Executive Board: David Wolff EDITORIAL Karaj gesamideanoj! Mi trovis vian adreson en "Jarlibro de UEA". La afero estas jena. Antaŭ kelkaj monatoj mi publikigis en du tutsovetiaj revuoj por junularo aitikolojn pri esperanto kaj ĝiaj ebloj, inter kiuj emfazis internacian korespondadon. Dezirantoj lerni esperanton okazis tre multaj—ĉirkaŭ onu mil. Mi rapide konvinkigis, ke adresoj el esperantaj revuoj ne savos la situacion. Tial ni petas vian helpon! Do, ni bezonas adresoje precipe de gejunuloj el via regiono. Por ni taŭgas ne nepre adresoj de apartaj dezirantoj, sed ankaŭ de grup- kaj kurs- gvidantoj, kiuj povas distribui dezirantojn korespondi ĉu vi povas helpi nin en tiu konkreta afero? Se jes—indiku viajn kondiĉojn. Kiel ni rekompencu vian laboron? Eble per adresoj de niaj gelernantoj? La listo de korespondemuloj jam pretas. Aŭ alimaniere. Indas konsideri, ke intereso al Sovetio dome estas sufiĉe alta, multaj pozitivaj ŝanĝoj altiras la atenton. Ni tre atendas vian, dezirinde pozitivan, respondon! Deziras al vi multajn sukcesojn! en la nomo de uralaj esperantistoj Viktor Kudrjavcev, ab. k. 67, SVERDLOVSK, 620077, Sovetio. Bonvoiu konsideri, ke, bedaŭrinde, Sovetio ĝis nun ne estas ano de Tutmonda Poŝsa Unio, tial ni havas certajn problemojn pri "intemaciaj respondkoponoj", verdire, ni ilin tute ne havas. Sed ni ne forgesos vian afablon kaj rekompencos vian respondon ĉe proksima bonokazo. ____ _______ _______ ______ Mi komence intencis verki artikolon pri la ĉijara ELNA-balotado kaj ties rezultoj. Nn, Ĉiuokaze mi kaptu la okazon gratuli la sukcesintojn. La nova Prezidanto, Angela Harlow, devas esti konata, almenaŭ laŭnome, de vi ĉiuj; mi, la redaktoro, estas ŝia edzo. Si jam promesis al mi provizi estontece regulajn artikolojn pri la funkciado de ELNA; la unua traktos la rolon de la Estraro, kaj ĝuste nun Ŝi arigas materialon por ĝi. La nova Vicprezidanto estas d-ro Grant Goodall, lingvisto ĉe la Universitato de Texas (El Paso); ankaŭ lin multaj el vi konas, car en 1989 li instruis ĉe la someraj kursoj en San Francisco State University, kaj en 1990 li eĉ estris la kstruteamon ĉe la kursoj. Al la Estraro reelektiĝis David Wolff, kiu ludis gravan rolon en la aperigo de Esperanto • Learn- ing and Using the International Language de David Richardson. Revenis al la Estraro, post plurjara foresto, d-ro E. James Lieberman, kiu siatempe estis Prezidanto de ELNA. Kaj tute nova Estrarano estas Sherry A. Wells, advokato kaj motoro de la Esperanto-movado en Miĉigano. Al ĉiuj mi sendas miajn—kaj espereble ankaŭ viajn—gratulojn. Tamen, la mondo ne atendas dum ni haltas por gratuli unu la alian pri niaj diversaj sukcesoj. Intertempe alvenis la supera petletero de Sovetio. Kion fari? Jen okazo fan ion pozitivan pri Esperanto, eĉ se la tujaj rezultoj plej evidentiĝos en alia lando. Sek kion pozitivan fari? Kion pozitivan ni povos fari? Kiel mi indikis antaŭ kelkaj monatoj, USEJ jam de du jaroj malaperis; ĝi ne povas reagi. En la nuna Adresaro troviĝas la nomoj (kaj adreso) de entute 100 junaj anoj de ELNA; mi esperas, ke ili unuope reagos, sed car mankas al ili organizo, ili tute ne povos reagi grape. Mia propra respondo al s-ano Kudrjavcev estis la jena: mi aperigos Man leteron sur la paĝoj de nia organo (tion mi fans supre), kaj cetere aperigos, laŭ lia volo, la nomojn kaj adresojn de 70 el liaj mil gelernantoj dum la venonta jaro en la rubriko "Volas Korespondi...". Mi sugestis, ke dun sepdekon li elektu el tiuj, kiuj (a) volas korespondi kunusonanoj, kaj (b) plej sukcese aŭ obstine sekvas la koncernan kurson. Mi ne scias, ĉu s-ano Kudrjavcev respondos mian leteron, 6u ne (leteroj al Sovetio foje perdigas). Mi ne scias, ĉu lia eventuala respondo estos pozitiva, ĉu ne. Mi ne scias, ĉu li senkuraĝigos pro mia respondo. Mi ne scias, kiom el la mil novaj gelernantoj de Esperanto daŭre sentos intereson, kaj kiom entute rezignos pri la lingvo, car ili ne povos utiligi ĝin. La problemo de s-ano Kudrjavcev ne estas nova. En la nuntempa Esperanto- mondo ekzistas fendamenta misekvilibro, kiun ni emas malatenti. Temas pri la fakto, ke kvankam nia mon(d)vido estas ĉefe okcidenta, nia parolantaro estas pliparte orienta, Kontrolu mem. Kie troviĝas laplimultaj individuaj membroj de UEA? Ili nombras pli-malpli 7000, kaj ĉefe devenas de la Okcidento. Kaj kie loĝas la plimultaj aligitaj membroj? Ili nombras pli ol 30000, kaj pliparte devenas de Orienta Europe. En la korespondado troviĝas simila misekvilibro. Jam dum pluraj jaroj, la Koresponda Servo Mondskala plendas pri la manko de okcidentaj korespondemuloj por plenumi la dezirojn de la orientaj kaj triamondaj korespondpetantoj. Kaj eĉ sur la paĝoj de Esperanto U.SA. vi povos rimarki tiun misekvilibron. En la nuna numero, el 37 nomoj en la rubriko "Volas Korespondi..." entute tri venas el la okcidentaj landoj—kaj por atingi tiun ciferon, mi devis kalkuli Koreion inter tiuj "okcidentaj" landoj. Kiel reagos la nomoj en tiuj landoj al tiu misekvilibro? Mi ne scias. Sed estas kelkaj malkvietigaj signoj. La iama fluo de korespondpetoj el Irano en lastaj jaroj sekiĝis ĝis nura gutado. Nu, en Irano oni ankaŭ havas aliajn problemojn, kaj eble la internacia korespondado ne havas prioritaton. El Pollando, pasintjare venis al ni inter 100-200 korespondpetoj, kiuj aperis sur la paĝoj de nia revuo. Komparu la ĉijaran rikolton. Nu, jes, la kosto de letero al Usonoĵus pli ol dekobliĝis (pro la "ekonomiaj reformoj"), kion ne faris la salajroj; sed ĉu vere entuziasma esperantisto permesus al si rezigni fronte de nura inflacio? Aŭ ĉu tiuj sentas, ke kiam ili, je sufiĉe alta kosto, alvokas la okcidentantojn, reefiigas nura...silento? Kaj kio okazas, ekzemple, kiam ni okcidentaj esperantistoj devos fronti la milojn aŭ eĉ centmilojn da homoj, kiuj nun sekvas la tutlandan televidan Esperanto- kurson en ĉinio? Ĉu ankaŭ ili, aŭskultante por voĉoj el la Okcidento, aŭdos nur...silenton? Relegante la leteron de s-ano Kudrjavcev, ĉiu usona esperantisto— precipe ĉiu juna esperantisto—pensu: Ĉu ankaŭ mi havas ian respondecon por gustigi tiun misekvilibron, forigi tiun silenton? Don Harlow 2 esperanto/usa: The ELNA Newsletter June Fritz, ELNA member in Wilber, NE, recently hosted Bernhard Westerhoff, a visitor from Germany, as described in the Crete, NE, News (June 20, 1990) in an article tided "Esperanto corre- spondent visits with Wilber couple." The article describes WesterhofFs use of Es- peranto in his travels through the U.S A., and mentions the ELNA Congress in Mexico City and the World Esperanto Congress in Havana, (sent by June Fritz) The Milwaukee, WI, Sentinel (June 25, 1990), tells about an "Event to focus on Esperanto": a description of the third an- nual Midwest Esperanto Classes and Con- ference, hosted by the Esperanto Society of Wisconsin—Milwaukee, (from the Central Office) WimThoelke (see last issue), meet Alex Trebeck. In the latter's popular television quiz show Jeopardy (June 26,1990), one of the contestants successfully responded "Esperanto" to the $500 "Languages" an- swer: Dr. L. L. Zamenhof, aPolish oculist, invented this International Language in 1887. (seen by Don Harlow, Bill Schulze, and goodness knows how many others) Christopher Connelly, a Senior Editor of Premiere movie review magazine and a fixture on MTV, during a recent afternoon Geraldo Rivera talk show (July 13,1990) described Arnold Schwarzenegger's new science-fiction film Total Recall as "an Esperanto of movies—totally without culture." He seemed to like the metaphor, inasmuch as he repeated it twice, (seen by Sybil Harlow) (Editorial note: It always pays to react to such comments. The editor wrote immediately to Mr. Connelly—in a friendly sort of way, of course—and Mr. Connelly sent, by return mail, a $25 dona- don for ELNA.) An editorial cartoon by Jack Obman in the Portland, OR, Oregonian (July 6, 1990) shows Mikhail Gorbachev in com- pany with a somewhat glum George Bush facing a lemonade stand run by NATO, the Nice American Treats Organization. The stand offers, among other things, "Non-violent conversation"; to ensure the availability of this commodity, a separate sign-up sheet for Esperanto lessons is posted on the stand, (from the Central Office and Anne Whitteker) John Sinor, columnist in the San Diego, CA, Tribune (July 26,1990), mentions the 103rd birthday of Esperanto but also com- ments that, as far as he can tell, "hopes have dwindled [for Esperanto]." The rest of the column is devoted to a description of language problems, and Mr. Sinor con- cludes—fairly accurately—that "world communication is in deep trouble." (sent by Frank Helmuth) "What does the artificial language Es- peranto have in common with the sexual revolution?" asks columnist Cathy Young in The American Spectator (August 1990) colurnn"SovietPresswatch." Young goes on to quote Soviet writer Yevgeny Ovanesyan's intimations that "both are part of a Jewish plot to corrupt Mother Russia." Young adds: "Thanks to the spiritual power of the Russian tongue, says the writer, the country has resisted the Esperanto invasion." Complacent readers please note, however, that at the Havana UK the Estonian and Ukrainian Esperanto Associations became the fourth and fifth intra-Soviet national Esperanto organizations to affiliate with UEA... (sent by Jack and Sally Lesh) The Ponderosa Bark (Spring/Summer 1990), newsletter for Ponderosa Village at Goldendale, WA, in an article describing Dori and Roli Vallon-Wheeler's recent sojourn teaching English in Anhui, China, talks about Don's friendships through Esperanto and her participation in the first Asian Conference of Esperanto Instruc- tors, (from Dori Vallon-Wheeler) The San Francisco, CA, The Exploratorium Quarterly (Summer 1990) has a three-page article about Esperanto, The Twittering Machine," by Gary Crounse. Crounse describes his hobbyist interaction with Esperanto in some detail, comparing that with his high-school study of Latin (a comparison with which this editor is quite familiar). He shows good familiarity with the better-known aspects of Esperanto's history, but little acquain- tance with its current situation, and fin- ishes with several of the standard dilet- tante recommendations for modifications to the language. An additional page con- tains a very good introduction to the struc- ture of the language, (provided by Wil- liam R. Harmon) THIRD ANNUAL MIDWEST ESPERANTO CLASSES AND CONFERENCE by Sherry A. Wells The 3rd Annual Midwest Esperanto Classes and Conference doubled the at- tendance of the first such event! Persons came from five states for the 30-hour beginners' class taught by Dr. Pierre Ullman of the University of Wisconsin, or the intermediate class taught by Leszek Kordylewski of Poland, who is now at the University of Chicago. Evalu- ations ranked these courses well. Orga- nizers were Bob Swenson, Jerry Veit, Armin Doneis, Jr., and Dr. Ullman. Conference speakers were: Armin Doneis, Sr., who drove up from Texas for "Confessions of a Half-Baked Esperan- tist"; Ron Glossop, who spoke oof "Reaching Children with Esperanto" and displayed his work with Charlotte Kohrs; Leszek Kordylewski, who encouraged us to let the rest of the world know that there is an Esperanto movement in the US; Yang Ren of Manchuria and El Popola ĉinio, who was assigned by that maga- zine to submit an article and photos of the event; and Sherry Wells, who led a dis- cussion on "Publicizing and Promoting Esperanto." Publicity about the event reached the pages of the Milwaukee, WI, Sentinel, the Shepherd Express, the University of Wisconsin—Milwaukee Times; and there was a 30-minute plug on local talk radio WTMJ. Plans are underway for the Fourth An- nual Midwest Classes and Conference. esperanto/usa: ths ELNA Newsletter 3 CALIFORNIA La 24an de junio, 1990, pli ol 300,000 homoj partoprenis la Paradon de Geja Fiereco en San-Francisko. Inter ili, kun ŝildo blazonita per la vortoj "Geja Esperantistaro kaj Amikoj", marŝis membroj de la sanfranciska filio de la Ligo de Samseksamaj Geesperantistoj, kaj gejaj kaj negejaj geesperantistoj el diversaj regionoj de Norda Ameriko kaj Japanio, La paradantoj disdonis plurmil informilojnpri Esperanto, LSG, kaj la gejigita poŝta kurso de Esperanto. Ke la afero sukcesis, tion pruvas la leteroj kiuj daiire alvenas al la poŝtkesto de LSG en San- Francisko. INDIANA Esperanto-Klubo de Indiana nun ekristas. Post la prelego de Sherry Wells pri Esperanto al la loka Menso-Klubo, Indiana-grupo forrniĝisjelal3adeaprilo, 1990. Por adreso, vidu la liston de lokaj grupoj. La 21 an de julio Sherry revenis por instrui kvinhoran kurson por komencantoj al 13 personoj, el kiu kvar venis rezulte de sepminuta radioanonco la 19an de julio je WIBC Indianapolis. Partoprenantoj alvenis eĉ de Louisville, KY. (sendis Sherry Wells) MICHIGAN La ĉiujara piniko de la Esperanto-Societo de Michigan allogis pli ol dudek esperantistojn al sia unua eksterŝtata okazo, ĉe la hejmo de d-ro Steven Tchudi, kiu baldaŭ translokiĝos al Nevada. Publico enkludis novaĵartikolon, kiun instigis d-ro Tchudi kaj kiu allogis unu personon al la pikniko; ankaŭ ĉeestis jumalisto ĉe la pikniko. (sendis Sherry Wells) MENSA Sherry Wells aperigis modestan reklamon en du numeroj de la nacia bulteno de Mensa. Pli ol 40 personoj jam respondis al ĝi, kaj multaj jam komencis studi en la poŝta kurso sub mentorado de Phil Driscoll. (sendis Sherry Wells) SOME ADDITIONAL NOTES ON THE ELNA CONVENTION Cathy Schuke No doubt abigh point of the week was the reception on the final evening at the beauti- ful home of the Jesus Najera family. On the outskirts of the city it sits high on a hill with a vast panorama of the lights of Mexico City. In addition to several of us fromELNA there were Ada Fighiera-Sikorska, editor of Heroldo de Esperanto; Gumther Becker, former president of TEJO, the international Esperanto youth organization; and many others. A great dinner for about forty people ended with cutting of a huge cake with Esperanto inscription. The Najeras produce television films so there was lots of filming. One of the sons-in-law accompanied us on a large Cassio keyboard in a sing-along which threatened to go on to the wee hours until remembering that we had to be up at 4 a.m. for our flight home brought unforget- table festivities to an end for some of us. That beautiful, big Najera family provided a perfect climax to a marvelous week. Returning home via United Airlines, I read an editorial by their president, Stephen M. Wolf. Commenting on our national July 4th observances, he wrote: "Tolerance and acceptance cer- tainly arenoble ideals for anation, but without the full support of a nation's people, they are quite empty propositions... Lyndon Johnson understood that well. He state-d: '...our American unity does not depend upon our una- nimity. We have differences but now, as in the past, we can derive from those differences strength, not weakness, wisdom, not de- spair.'" (United magazine Vis a Vis, July, 1990) Thinking back over ELNA's 28th Con- vention, I got to pondering the work of our dedicated Executive Board and the business meetings of the general assembly. Remem- bering the words of one of the foreign Espe- rantists: "Your business meetings are so friendly", I was pleased that ELNA mem- bers, in spiteof widely differing viewpoints, manage to get things done without rancor. I am happy, too, that our new president, An- gela Harlow, plans to carry on this tradition. FROM THE HEART OF A BAZA STUDENTO by Doris Jaderstrom When I met Toshiko Sato from Tokyo at San Francisco Airport on June 17,1990, all we could do was greet each other with a smile. There was hardly any communica- tion between us. But on July 7, when I saw her off at the same airport, we were commu- nicating like old friends. This can be a summary of my experience withEsperanto. It was incredible! I never believed I could be speaking a new language in three weeks and have so much fun in learning it. I enjoyed every moment of the 21st Espe- ranto Summer Session at San Francisco State University, and was sad in leaving it. As a young girl growing up in Hong Kong, I began learning English when I was about eight or nine. The process of learning was painful. I began to feel comfortable with the English language only after at least 20years of using it. I am still not completely confident with it. I wonder: Had I learned Esperanto first, before English, might I then not have had to suffer that long? As an elementary school teacher in a San Jose public school, I also wonder: What if Esperanto were to be adopted in the classroom where it might benefit both the FEP (Fluent English Profi- ciency) and the LEP (Limited English Proficiency) students? Esperanto could be used as a tool to help the LEP students leam English, and as an academic enrichment for the FEP students to leam the process of language and of communicating with the world In this way we might not have to sacrifice the learning of either group in a bilingual class. I am truly indebted to my husband Reginald, Cathy Schulze, and many other people who have given me the inspiration and support for the Esperanto experience. The three professors were great. Each had a different style and a specific teaching method. They worked together as a team, and they were like gems. They were able to create wonders with their students. To each of the participating members: I really trea- sure the experience which we shared to- gether, and I hope that we will meet again. Dankon kaj bonŝancon! 4 esperanto/usa: The ELNA Newsletter LA CEMTm ©FUCIMJJ© Two of the most important services ELNA offers to the Esperanto speaking community in the United States are its book and subscription services. Through these two services, Esperantists can be kept abreast of the worldwide Esperanto move- ment and have at their fingertips a wealth of literature that would otherwise be difficult to obtain. I call these "services" because the ex- pense and amount of work involved do not generally make them self-supporting ven- tures. They are, however, vital to the devel- opment of the Esperanto speaking commu- nity, and therefore vital to ELNA. Esperanto book and subscription ser- vices throughout the world suffer the same problems that many "minority" language services do. Although this is unavoidable, we in the Central Office are dedicated to rrunimizing these problems and making available the widest selection of books and magazines at reasonable costs. What kinds of problems are we talking about? The most severe problem we face is that of back-ordered items. While it would seem a simple matter of placing an order for back-ordered items, there are other factors that often complicate things. The first factor is the international postal system. While our orders which are sent by airmail will get to most international desti- nations within a reasonable amount of time, there are snags in individual national sys- tems that often delay delivery. Italy and Brazil are prime examples, with Brazil hav- ing one of the worst systems we have dealt with. Because airmail shipment of books would force ELNA to charge prohibitively high fees, we must have all materials shipped by surface mail. This will usually add another month or two to the delay between when we order our books and when they arrive. The average waiting time that we face is four months. In Europe, surface mail is no problem because of the well-developed rail systems that make it economical to ship books from country to country in short time. The second factor is the suppliers them- selves. Many Esperanto publishing and subscription firms are run by volunteers or very small staffs. If we order something that is out of print or out of stock, we may or may not receive notification of this. Because we are accustomed to waiting four or more months we have no way of knowing that something is wrong, and in the meantime backorders and customer dissatisfaction grow. The obvious solution is to order more copies of the books we stock in the first place. For years the policy in the Central Office was to order three copies of each book we intended to offer. This number is based on me minimum number of books we could buy to receive a discount We now order more copies of each book we stock on the assumption that with a larger member- ship base we can risk more on each title and that we will eventually sell all material in stock. Also, when planning our annual catalog we try to avoid backorder problems by stocking up on items we believe will sell well. This process starts immediately after the production of the current edition of the c atalog so that we have a full twelve months to recognize any problems with supplies. For items that are the "meat and pota- toes" of the ELNA book service, such as dictionaries, textbooks, etc., we try to order supplies for one or two years so that we will have more than enough on hand to supply our needs and allow us to keep prices stable. Because of the increase in membership over the past three years, and because of two large injections of capital ELNA has received from Ella Gibson and John Massey, we are able to spend more money and time on the book and subscription ser- vices. Services have improved, yet without a significant increase in our membership base and in our endowment fund, ELNA book and Subscription services will not increase noticeably, and other activities and programs supported by ELNA will not be able to grow. FTNALNOTES: Due to the recent politi- cal, economic and social changes occurring throughout the world, Esperanto publish- ing and subscription services are faced with many problems and opportunities. Hun- gary and Brazil have been especially hard- hit The periodicals Fokuso and Hungara Vivo are not in print at this time, and we are working to arrange repayment to those who have subscribed through the ELNA sub-" scription service. Fonto, Simpozio and Lingva, all pub- lished in Brazil, are also experiencing diffi- culties due to recent economic changes. According to our information, they will be published, but will be shipped in groups of several issues at a time. -Mark Stephens Director, CO. TRI EL HAVANO de Otto Pry tz [Bill Harmon reportis al ni la jenajn limerikojn, kiujn verkis esperantisto Otto Prytz okaze de la kongresoj en Meksikio kaj Kubo.] LaOmaĝo Okazis Kongres' en Havano Kun vasta program' laŭ la piano. Kromĉelakoktel' Dum kiu Fidel Deklaris sin Samideano. [Klarigo: Fidel Castro, kiu aperis dum la Kongreso.laadireanoncissin "soldatopor Esperanto."—DH] Satira Kongres' en Havano nin spronis Kaj multe da gu' al ni donis. Sed kia terur' Dum la inaŭgur': Post himno "La Bamba" eksonis! [Klarigo: Solene ĉiuj starts kielkutime dum la kantado de la himno, kiun gvidis iu virino ĉefortepiano sur la scenejo (sen iapaŭzo, tamen, inter la strofoj!). En la koridoro tnalantaŭ la lasta balkona seĝovico la kongresa ĥoro starts kaj, post la lasta no to de la himno foreRis, akapele kantis— himnece, solene, malrapidtakte—la Kubajon kiun onipliofte audas en dancejoj, "La Bamba"! Neimagebla momento...— WRH] Postkongreso Meksikon vizitis kuraĝo Postkongresanaro vojaĝa. Plenplenadasaĝ', car nia mezaĝ' Sendub' estis pli ol mezaĝa. esperanto/usa: the ELNA Newsletter 5 POR STARIGOTA JUNULARA SEKCIO DE ELNA—-KIEL ESPERANTO- ASOCIO DE O.Ĉ.N.U. FUNKCIAS IS-ino ĉien Minĉi, Vicprofesoro de la Angla kaj Esperanto en la Orient-ĉinia Normala Universitato (ŝanhajo) kaj fakdelegito de UEA, kiupartoprenisen la SFŜU Someraj Kursoj de 1982 kaj 1983 kaj nun reviztias Usonon, responds al la tefartikolo de nia n-ro 1990(3) priskribas la devenon kaj agadon de la Esperanto-Asocio en sia universitato en ĉinio.] Mi skribas pri E-Asocio de OĈNU (Orient-ĉinia Normala Universitato) car unue, Esperanto USA diskutis pri sia restarigo de landa junularaE-organizo en la ĉefartikolo de Numero 3, 1990, eble nia praktiko iel stimulos plibaldaŭe starigi junolaran sekcion de ELNA? Due, pro vizo-problemo mi malsukcesis partopreni tra Usono ĉijaran ELNA- Kongreson en Meksikio kie mi intends paroli pri la studenta E-Asocio de nia universitato. E-Asocio de OĈNU estas unu el la kelkdekaj studentaj organizoj sub la universitata societaro. Post sia fondiĝo ĝi ricevis honoran titolon de A-Grada Societo dum daŭraj tri jaroj, kaj mi kredas, ke eeniu studenta E-asocio en ĉinio, se ekzistas iuj aliaj, estas komparebla kun la nia nombre kaj nivele. Nia universitato havas tradicion de E- insfruado ekde la fruaj sesdekaj jaroj, sed bedaŭrinde dum longa periodo ne multe da E-movado. En la Fremdlingva Fakultato, kie mi laboras, Esperanto eslas instruata Mel aŭ la dua fremdlingvo aŭ nedeviga kurso de 1964 ĝis nun, kaj nenio okazis krom tio kvankam ni sends nin fieraj car kvin studentoj fariĝis profesiaj esperantistoj post sia studado en OĈNU eo malsamaj jaroj, Jaborante por Esperanto-Sekcio de Radio Pekino kaj ElPopola ĉinio. Tamen en la historic grava jaro, 1987, io ja okazis! En la somero de 1987, por celebri la centjaran jubileon de Esperanto mi petis la lemejan administrejon, ke mi okazigu ekstran E-somerkurson. Aŭdinte mian klarigon la instancoj jesis. Dek-ok studentoj venis de diversaj fakultatoj de Ekonomio, Historio, Biologio, Matematika Statistiko, Komputila Scienco ktp, malmultaj, tamen ili simbolis verdajn semojn en nia lernejo. de ĉien Minĉi La kurso daŭris dum kvin semajnoj, dek- du lernohorojn en ĉiu semajno, kaj ĝi verŝajne sukcesis—la kursanoj, speciale kelkaj fervoruloj, ne nur serioze lemis la lingvon sed ankaŭ entuziasme ekpensis pri starigo de studenta E-asocio. Post kelkmonata preparado—efika propagandado kiel sloganoj, E- libroekspozicieto, publikparolo pri "Kio Estas Esperanto", E-dancfesto, prezento de E-teatraĵeto "La Vazoj" de Stefan MacGill, kaj eĉ ekinstruodeE-AB C, por ke tiel multaj homoj kiel eble en la universitato informiĝu pri Esperanto— ili laŭplane je la fino de 1987 starigis sian E-asocion. Post tio la esperantistaj studentoj multege laboris. Ili elektis estraron kun Ho Miao-zhuang, tiama duagrada studento en la Fakultato de Biologio, kiel la unua prezidanto; ili grupigis membrojn kiuj pli bone parolis la lingvon kiel instruantojn por dumsemestraj kaj vintraj E-kursoj por studentoj en OĈNU (tamen ankaŭ de aliaj kolegioj kaj eĉ aliaj urboj kaj provincoj venis lemantoj kiuj ne trovis taugan lokon por lerni Esperanton); ili varbis novajn membrojn post ĉiu kurso kaj ĝis nun jam estas 250 membroj; ili organizis serion da prelegoj nomatan "Preiegoj Por Esperanto-novjarcento". Ili estis prelegoj de Esperanto-bazscio de Prof. Jin Shao-ying de Fu-dan Univer- sitato, pri UMEA-Kongreso en Belgujo de s-ro Cui Zi-jin, kaj pri la 72a UK en Varsovio de s-ino Ŝijiming. Mi foje prelegis la temon "DUE, UEA-gvidlinio de la Dua Jarcento". EC s-ro Simo Milojeviĉ, Ĝenerala Direktoro de UEA, estis invitita al OĈNU por prelegi pri eŭropa E-movado kiam li hazarde vizitis nian urbon. Kaj certe estis aliaj prelegoj, kiujn mi ne memoras nuntempe. Kion alian ili faris? Ili okazigis konkurson de Universitata Esperanto, kiun partoprenis ne nur niaj studentoj, sed ankaŭ E- lernantoj de Shanghai-a Fremdlingva Institute, Jiao-tong Universitato, Fu-dan Universitato, kaj tiuj de ĉirkaŭurbaj E- Asocio; ili redaktis kaj ekeldonis revuon EDENO kiu aperas ĉiun semestron kaj estas tre latata de junaj esperantistoj. EDENO estas en do lingvoj, Esperante kaj ĉine—ĉiun artikolon aŭ eseeton sekvas traduko en la ĉina lingvo, tial ĝi estas ankaŭ bona propagandaĵo de nia lingvo al ĉiuj kiuj povas legi laĉinan. Jes, junaj esperantistoj de OĈNU, same okupitaj kiel ĉiuj studentoj, ja multe faris kaj dediĉis sin por teni la vivecon de la Asocio kaj vivigi Esperanton. Vi eble demandus, kiel la studentoj povas sin subteni finance. Durimede la Asocio travivas: kotizoj de la Asocio- membreco kaj de E-kursoj, kaj ĉefe ĝi estas subtenata de la lernejo, ekz. por ĉiu numero EDENO bezonas pli ol 1,000 juanojn, kiu egalas meznombran monatan salajron de dek ĉinoj. Ju pli bone la Asocio disvolviĝas, des pli volonte la lernejo subtenas ĝin. Mono estas tre grava por E-agadoj, sed la junuloj ofte diras, ke pli grave estas, ke Esperanto devas esti uzata kaj ligita kun fakoj. Tial esperantistoj de OĈNU atente daŭrigas E-instruadon, kaj pli atente kunigas la lingvon kun diversaj fakoj. Laŭ tiu celo studentoj skribis fakajn referatojn en Esperanto por unue prezenti ilin en la lerneja akademia kunveno en Esperanto, kaj tiuj pli bonaj estas akceptitaj de IAKSTE (Internacia Akademia Kongreso de Scienco kaj Tekniko en Esperanto). En la 2a kaj la 3a lAKSTE-oj en 1988 kaj 1990 ni havis studentajn reprezentantojn parolantajn pri diversaj fakoj en Esperanto. ĉu estas aliaj problemoj por junulara asocio? Jes. Ni pli kaj pli konscias, ke Asocio devas havi taugan daŭriganton, speciale en lemejoj kiujn ĉiuj forlasas post, kelkaj jaroj. Bonŝance ni nun havas la trian prezidanton nomatan Li Liu- zhen, kiu daiire studos en OĈNU dum !ri jaroj por magistro de Pedagogic. Ni kredu, ke Esperanto multe plibone venkos se junularo en la tuta mondo pli kaj pli fariĝos esperantistoj kaj havos siajn proprajn E-asociojn. [Se vi volas senpere kontakti la E- Asocion de OĈNU por fari specifajn demandojn pri la agado, vi rajtas skribi al: F-ino Li Liu-zhen, Fakultato de Edukado, Orient-ĉinia Normala Universitato, CN-200062 SHANGHAI, Peoples Republic of China. Estus gentile sendi kun via letero du Internaciajn Re- spond-Kuponojn por helpi pagi la sendkoston de respondo.] 6 esperanto/usa: The ELNA Newsletter AM©MC©<$ [La rubriko Anoncoj enhavas diversajn reklametojn, petojn, ktp., kiuj estas diskonigindaj sed ne povas trovi lokon en alia rubriko. Nek ELNA nek la redaktoro povas promesi aŭ prirespondeci definitivan plenumon de io ajnpromesita en anonco.] Nut por niaj eksterlandaj anoj: Oni povas ricevi unujaran abonon al la nova kvaronjara revuo de la Kuba Esperanto-Asocio, Avanco, transpagante 6 guldenojn (proks. $3) al la konto de KEA keax-u ĉe la Universala Esperanto-Asocio. Unuopa numero kostas 2 guldenojn. Enlandaj anoj bonvolu memori, ke estas kontraŭleĝe transpagi monon al kuba asocio aŭ instanco, kaj kvankam tiaj pagoj pere de UEA estus efektive nespureblaj, tamen lad la vortoj de nia karmemora Prezidanto Richard M. Nixon (en alia kunteksto), "That would be wrong." Informadreso: Kuba Esperanto- Asocio, Apartado Postal 2018, LA HABANA 2, Kubo. Gis la komenco de septembro, la elsendfrekvencoj (en kHz) de Radio Havano Kubo por la Esperanto- dissendoj estas: (1700-1730 UTC) 15340, 15285, 11970, 11760, 11705, 9640; (2230-2300 UTC) 11970, 11950, 11910, 5985. Petu pliajn informojn ĉe: Radio Havano Kubo, Esperanto- Rcdakcio, Poŝtfako 70 26 aŭ 62 40, HAVANO, Kubo. Kolekto de korespondpetoj (ĉirkaŭ 45 el diversaj landoj en ĉiu numero) estas havebla de: R. Melo, Villa Esperanto, 34 ave. de Russie, F-03700 BELERVILE SUR ALLBER, Francio, kontraŭ du usonaj dolaroj aŭ tri internaciaj respondkuponpj. Al la sama adreso vi povas sendi vian korespondpeton, kiu aperos senpage en unu el la listoj. We print the accompanying adver- tisement as a favor to the United Nations Association, with which ELNA is asso- ciated. Contents Dispute Settlement tmdDecokmizfltion IL Arms Control and Disarmament in. Economics and Development rv. Global Resource Management V. Human Rights and Social Issues VI. Legal Issues vn. Finance and Administration Index To order: Rates: 1-10 copies $14 ea. 11-50 copies $13 ea. 51 & over $12 ea. Note: UNA members and members of UNA's Council of Ogararanons take 20 percent off. Orders sipped promptly «a UPS. Available early September It's time to order your copy of UN A's indispensable guide—Issues Before the 45th Qeneral Assembly of the UriitedNations The major international developments from the fall of 1989 through the summer of 1990, with special emphasis on the agenda and activities of die United Nations: • Environmental protection • Mideast peace process • U.S.-Soviet cooperation • Peacekeeping operations • Namibian independence • Drug trafficking • Human rights • World health/AIDS • Antarctica treaties •Third World debt • Disarmament issues • Status of women An invaluable reference for students of international affairs, an indispensable manual for scholars, diplomats, and journalists. Thorough, well-documented, fully indexed. Orders filled promptly and shipped via UPS to permit discussion in fall-semester courses before the opening of the General Assembly. Paper, approx. 250 pp. Published by UNA-USA in conjunction with Lexington Books. i-. United Nations Association !? of the United States of America 485 Fifth Avenue, New York, N.Y. 10017 D Please send me________ name copies of Issues Before the 45th General Assembly. ^,^ U My check for $________ payable to UNA-USA, is an___ enclosed. (We pay the postage.) bt____ D Please bill me. (Postage additional.) fwjsl. For phone orders call (212) 697-3232, ext. 330 esperanto/usa: the ELNA Newsletter 7 LMEimj) © © o © © [Note: The letter column is a free-speech forum for members of ELN A. Views ex- pressed are not necessarily those either of the editor or of the Esperanto League for North America, Inc.] I greatly enjoyed reading your piece, "Masters of Tongue Fu." Anyone with even a minimal interest in the international lan- guage projects which have come and gone throughout the years should find this article very interesting reading. As you point out, the overview of various language projects is a subject of greater general interest today than in the recent past. I've already shared the piece with several interested friends. You may find the enclosed booklet inter- esting. A small handful of Interlkigua magazines apparently still are being pub- lished. The body of original literature is quite small, and a gentleman by the name of S. W. Buckhalter is working on a translation of the Bible. If he lives to a ripe old age, he may be able to complete the Old Testament I haven't been able to find any informa- tion about Interglossa, however, which in- trigues me, as I have heard the language mentioned by name quite often, I assume for the time being that Interglossa has met the same fate as most of the others. Reg Reid [Reg very kindly sent me a 24-page small- format booklet "Bibliographia de Interlingua," published by the Servicio de Libra U.M.I. (Union Mundial pro Interlingua?) inthe Netherlands. There are two sections, the first containing descrip- tions of textbooks and dictionaries, the sec- ond—"Documentations, Litteratura, etc."— containing everything else. In this second section some 62 works are listed, not counting back copies of the late Ric Merger's old magazine Rivista di Interlingua. These 62 works, published be- tween 1950 and 1989, average 70 pages in length. Not all are literature—for instance, the two longest works are the two volumes of a multilingual compendium on phyto- pathology, and an 8-page address list is also included as a separate work. Twelve of the works are individual books from the Old Testament. Several appear to be original works, at least one of which was written by a well-known Esperantist, but most are translations. The best year for books ap- pears to have been 1975, with eight; the best five-year period was 1975-1979, with 24. The period 1984-1989, is represented by a total of nine works. The booklet also lists seven magazines or bulletins pub- lished in Interlingua, but a close study of their descriptions indicates that two of them have been absorbed into one of the others. All the magazines come from Western Europe, as do all the books except two published in Minnesota. Interglossa was revived several years ago under the name Glosa by two people inEngland. Sev- eral pages are devoted to it by Andrew Large in his book The Artificial Language Movement, which is available from the ELNA Libroservo.] Gazetoj ofte pentras bildon de Usono Mel lando de ekstrema materialismo, akraj sociaj tensioj, vasta krimeco, elfremdiĝinteco ... Sessemajna vojaĝo tra duono de la ŝtatoj konsistigantaj Usonon, vojaĝo ebligata nur pere de la malavara gastigado de multaj diversaj esperantistoj, donis al mi tuts malan, amikigan, ja amigan bildon: La Usono dehomoj plej afablaj kaj malfermaj, gaston regale enhejmigantaj. La vere eneca kono kiun tiuj novaj amikoj ebligis al mi certe ne estas reprezentiva; same kiel la pergazete ankaŭ la peresperante ricevata bildo ne povas esti tuteca, car esperantistoj reprezentas unikan, malordinaran tratranĉon de popolo. Sed estinte ĉiuloke tutmature akceptita kvazaŭ familiano, sentinte hejme kie ajn mi gastis, mi scias pli estimi aferojn malofte menciatajn engazete. Kaj profunde mi feliĉas pri la distingo ani en la esperanta popolo. Elkoran dankon al ĉiuj vi miaj novaj usonaj geamikoj. Bernhard Westerhoff [Dankon al s-ano Westerhoff el Germanio pro liaj afablaj vortoj. Mi certas, ke usona esperantisto vojaĝanta en Germanio trovos similan gastamon inter la germanaj esperantistoj.] Rilate al la lasta ELNA Novaĵletero 1990(3): La uzo de RUMANIO, esperante, jes— sed, la uzo de RUMANIA, angle (kaj rumane), ne. Tiu uzo devenis de malklara prononcado. Antaŭ multaj jaroj (dum la '30aj), mia patro skribis (kaj mi tajpis) multajn leterojn (eĉ al Webster's Dictionary*.), provante korekti tiun aferon, iam sukcese, iam ne. Do, la historio daŭre ripetas (kaj repetas)! Sylvia Bogdan [Mia misuzo de la nomo venis de la bedaŭrindafakto, ke en la angla lingvo mi malofte havas okazon eĉ pripensi Rumanian. Do kiam mi uzis la nomon, pro maldiligenteco mi simple pruntis la Esperantan formon, car tiun mi bone konas. Mi pardonpetas pro la misuzo.] I was pleased to hear that Angela Harlow has been elected President of ELNA. I congratulate her for being the first woman elected to the post. I appreciate the time and effort the officers of ELNA must put into the work on a volunteer basis. However, I must admit that after being a member of ELNA for some years, I still don't know how it operates. For instance, does the executive committee meet throughout the year, or only once a year at the Congress? How do they manage to get the work done when everyone is scattered over the country, by computer, by phone? What work do they do? I don't believe I've ever read a report of what they are doing, what are their current goals, or how they hope to accomplish their goals. Perhaps an article explaining how the organization works would be helpful. Maybe there are other members at the grassroots level like me who would like to know this. And while I'm at it, I would like to know what are the reasons behind having a cen- tral office. The reason I ask is that the U.S. office doesn't seem to function like the ones I visited in other countries. If its only 'raison d'etre' is as a bookstore, I hope the rent is commensurate with that reasoning. Cynthia E. Libby [The Board of Directors meets once in person every year, at the annual Congress of ELNA; but other work is carried on through the mail. The new President has promised me an article on the subject of the Board and its work in the near future. The Central Office administers the member- ship, ships the Newsletter, orders and sells books, produces informational material, answers several thousand information re- quests each year, and carries out other tasks as required; but even if it were only a bookstore, its rent is better than commensu- rate with that purpose—at least for the Bay Area of California. Its functioning is not perfect, but the Director would be the first to wish to make improvements in its op- eration, as the members see fit. If you or any other readers want to make suggestions along these lines, please don't hesitate to write to the Commissioner for the Central Office, WilliamR. Harmon, 1016 King Dr., El Cerrito.CA 94530.] 8 esperanto/usa: The ELNA Newsletter 4 * (4 * 4): Rumanaj Poemoj. Elrumanigis Ionel Onet. Berkeley: Eldonejo Bero, 1990. 80 p. Ĉe ELNA: Kodo KVA002, Prezo $4.50 (nemembroj)/ $4.25 (membroj). Temas ĉi tie ne pri hi matematikaĵo, sed pri kolekto de po 16 poemoj fare de kvar nuntempaj rumanaj poetoj. Tradukis ilin nomo konata unue en la rumana Esperanto- movado, kaj nun en la usona, precipe en la San-Franciska golfa regiono: Ionel Onet, helpa direktoro en la Centra Oficejo de ELNA kaj Esperanto-instruisto en la Orienta Golfo. Modernaj poemoj ofte ne entenas regulan rimon aŭ ritmon. Tiel estas ĉe tiuj kvar kolektoj. La apreco venu do el la kompreno pri la vortoj de la verkisto, aŭ el la reago al la samaj. Foje la enpoemaj interligoj de semantikaĵoj estas tuj evidentaj; alifoje ili estas malklaraj. Foje oni povas atingi kontentiĝon se oni konas la fonon el kiu la verkinto ĉerpis la pensojn; alifoje oni kontentiĝas per interligo de siaj propraj pensoj kaj spertoj al la vortoj prezentataj. Plue, estas onidiro, ke necesas laŭtlegi poemon por ĝin kompreni kaj ĝuste taksi. Tia estas la afero ĉe la jenaj kolektoj, kun helpo de la ideoj en la supra ekspliko. Sed eĉ tiam, la kompreno certe atingeblas malsame inter la kvar. Laŭ mi, la sencoj en la unuaj du estas malfacile kapteblaj; en la tria ili estas pli klaraj; kaj en la kvara ili estas esence tuj evidentaj. La unua, de George Canache ("Halto en Esperanto"), entenas mallongajn liniojn, ofte kun po unu vorto, kaj preskaŭ neniam kun pli ol kvar. En multaj lokoj la ritmo fluetas kaj subite rompiĝas per trafa ek- esprimo. Foje la impono venas de ripetado, foje de konciza simpleco. La titolo pruntiĝas de iu specifa ero en la dekseso. La dua estas de Gabriel Cojocaru ("Salto al Sun'!"), ĉi tie la linioj estas ĝenerale pli longaj kaj la fluado pli daŭra. Generate, la temoj Ŝajnas pli optimismaj ol en la unua kolekto. La tria, de Gim Laurian ("Ekzil' en Estontec'"), prezentas bildojn generate tuj kompreneblajn. La nombro da linioj estas generate pli multaj ol en la unuaj du kolektoj, sed la longeco de individuaj linioj multe varias ene de unu poemo. ĉi tie, la tendenco generate ŝajnas eĉ pli al la optimismo. Kaj fine, la kvaran, de Ion Motu ("Poemoj de Montano"), oni povas nomi la plej ordinara laŭ formo kaj samtempe la plej memkomprenebla. Ĝenerale temas ĉi tie pri temo kontraŭmilita aŭ pacama. Pro tiu tema ripetado, tuja sinsekva legado de la tuto povas dilui la senton. Sed en izolo ĉiu poemo povas esti en si mem trafa kaj citinda. Poeziemuloj povas trovi en ĉi tiuj kolektoj multon pensinstigan kaj mensostreĉan. La kvalitoj beletra kaj grafika sufiĉe plaĉas. Kaj, kicl diras la tradukinto, se oni ne scipovus Esperanton, "sen scii la rumanan, vi neniam povus legi tiujn ĉi poemojn." ĉi tiu kontribuo de unu inter ni meritas subtenon, kaj ni povas esperi, ke tiu nova eldonejo aŭ alia simila daŭre donos al ni kontribuojn. Kiel prononci la titolon de la libro? La tradukinto diris, ke ekzistas libera elekto por tio. Eble: "Kvaroble Kvaroble Kvar". R. Jaderstrom Krizantemo: Gvidttbro de Internacia Korespondado por Esperantistoj. Kyoto: Japana Esperanta Librokooperativo, 1989.167 p. Al homoj en relative izolitaj landoj (tio estas preskaŭ ĉiuj ekster Eŭropo), paroli internacian lingvon estas nur teoria afero, aŭdistro. Maloftas laokazoj efektiveparoli Esperanton kun malsamlingvanoj. Sed preskaŭ ĉiu povas profiti la lingvon per internacia korespondado. Tiel la lingvo fariĝas reala, utila, kaj viva. Kio povus pli ĝojigi homon kiu ial ne povas vojagi, ol ricevi leteron de fora amiko? Korespondado per Esperanto estas unika tiel, ke multaj bariloj lingvaj malestas. Oni povas korespondi kun homoj el plej diversaj kulturoj, kun alta nivelo de interkompreniĝo. Porneesperantisto, tio ja Ŝajnas esti fantazia revo. Tamen la lingvo ne solvas ĉiujn problemojn de internacia rilatado. Al nova esperantisto sen sperto pri internaciaj kontaktoj troveblas multaj kaptiloj kaj eventualaj malfacilaĵoj. Tiu ĉi libro celas faciligi la komencon kaj riĉigi la daŭrigadon de internacia korespondado. Krizantemo (voknomo de s-ino KikuŜima Kazuko) havas multan sperton pri internaciaj kontaktoj, per korespondado, vojaĝado, kaj gastigado. Si celas unuavice japanojn, elkiuj multaj estas embarase senspertaj pri internaciaj kontaktoj. Sed la libro celas ankaŭ esperantistojn ĉie ajn. Tiu duobla celo naskis duoblan rimedon: la libro estas dulingva,paralele japana kaj Esperanta. (1) La libro plenplenas je interesa informo kaj bona konsilo. Ĝi komenciĝas per diskutoj pri tio, kial korespondi, kaj kiel trovi korespondanton. La aŭtoro tenas la manon de la novulo tra la unua letero (6u korespondpeta, ĉu responda), kaj donas konsilojn pri leterumado ĝenerala (ne kateniĝu al ia formulo). Aparte interesa al mi estis la ĉapitro pri uzo de korespondado por plulerni la lingvon. Ni kompreneble supozas, ke ajna uzo helpos pliigi la lingvoscion, sed Krizantemo donas sugestojn por konscie maksirnumigi tiun efikon. Si emfazas honestecon: verku mem, per via propra lingvoscio. (Se komencanto sendas perfekte korektitan leteron, li eble ricevos longan, komphkan leteron kiun li nek povas kompreni, nek respondi.) Tamen oni mem korektu la kopiojn de antaŭe senditaj leteroj, por memlerni. La ĉapitro pri la regularo de la Universala Poŝta Unio (UPU) kiu ordigas la kunlaboron inter naciaj poŝtoj, povas esti utila eĉ al spertaj leterskribantoj. Foje, la plej simpla konsilo estas la plej grava. Ekzemple, kiel oni skribu nomon, adreson, kaj daton? Unuavice ŝajnas ke tio rilatas ĉefe al japanoj kaj aliaj kiuj devas adapti siajn nomon kaj adreson al latinaj literoj por internacia poŝto. Sed fakte, ĉiu ajn povas havi la eraran supozon ke la propra nacia normo taŭgus internacie. Perkoncizaj anekdotoj kaj ekzemploj, la afltoro malfermas al la leganto fenestretojn al ahaj kulturoj kaj pensmanieroj. Oni ekatentas detalojn kiujn antaŭe oni eble preteratentus. Ekzemple, sur paĝoj 88-93 estas tre interesa diskuto pri nomoj, el vidpunkto verŝajne nova al la plimulto de usonanoj. Partoj de la libro rilatas rekte al japanoj kaj Japanio (ekz., kiel transliterumi japanan lingvon al latinaj literoj). Sed al mi, la libro des pli valoras ĝuste car ĝi havas vidpunkton nek eŭropan, nek usonan. Joel Brozovsky (1) Tio montriĝis esti tre oportuna por veki intereson pri Esperanto, kiam mi komencis legi la libron en trajno al Kioto. La junulino apud mi rimarkis la dulingvecon, kaj konsterniĝis, ke ŝi ne povas kompreni la "anglan" parton! Dum tiu veturo, mi ne sukcesis multe legi en la libro; anstataŭe mi klopodis, responde al la demandoj, klarigi al ŝi kaj iiaj amikoj pri tiu alia lingvo, Esperanto. esperanto/usa: the ELNA Newsletter 9 ¥©LM Amlkeco trans HmoJ VOLAS KORESPONDI Noto: Nomojn kaj adresojn ni prezentas dikliteraj; familiaj kaj urbaj nomoj estas MAJUSKLAJ. Komojn ni uzas por montri ŝanĝon inter linioj en adreso. BRAZILD Pekim VAZ, Caixa Postal 3150, 69001— MANAUS—AM. Interŝanĝos kasedojn de folklora kaj antikva muziko de la tuta mondo, ankaŭ sendos brazilajn E-ajn librojn kontraŭ fremdlandaj muzikaj kasedoj. BULGARIO Mariela BASARBOLIEVA, BG-7012 RUSE, ul. "D. Korsakov" 12 et. 5 p.k. 9. 23-jara viiino. Rumjana CECOVA, j. k. H. Dimltar bl.23 vh get 3 ap. 63, SOFIO-1510. 28-jara instruistino, interesiĝas pri libroj kaj vojaĝoj. Maria Dimltrova ZAPRJANO VA, SOFIO 1000, Poste Restante. 40-jara konstru- inĝenierino, interesiĝas pri arkitekturo, turismo, literaturo, pri ĉiuj temoj, kolektas bk. Veselina Ilieva KRAĈUNOVA, Ju "Drujba" 3 bl 10 vh "J" pu 18, BG-7015 RUSE. 42-jara flegistino kaj inĝeniero, kun fraŭloj. ĈEĤOSLOVAKIO David STRNAD, Marxova 368, 272 04 KLADNO 4. 20-jara studento de incendia scienco, ŝatas socian dancadon, seriozan kaj modeman muzikon, precipe ĝazon. ĈINIO SJA Ĝjenŝin, Nanjie 78-1-204, CN-214400 JIANGYIN, Jiangsu. Ĵusa diplomito ĉe Nankina Universitato, Prezidinto de Studenta Esperanto-Ligo. ZHAO Longhua, c/o Cul Jianbua, Departemento de fremda lingvo, Nankina Universitato, NANJING. Viro en 4-a klaso. Pri kulturo, turismo. QIAN Haitao, P.O. Kesto 63, Nankina Universitato, NANJING. Viro en 2-a klaso. Prezidanto de Studenta Esperanto- Ligo, komputila fakultato, amas muzikon kaj lingvojn, kolektas pm, bk. CHU Min, P.O. Kesto 63, Nankina Universitato, NANJING. 20-jara viro en 2-a klaso, komputila fakultato, interesiĝas pri vojaĝoj, ĝuas muzikon, kolektas pk. ZHU Hong, P.O. Kesto 26, Nankina Universitato, NANJING. Virino en 3-a klaso. Matematika fakultato. YAN Guanhua, c/o Cui Jianhua, Departemento de fremda lingvo, Nankina Universitato, NANJING. Viro en 4-a klaso. Fakultato de mediologio. YANG Min, P.O. Kesto 206, Nankina Universitato, NANJING. Viro en 2-a klaso. Vic-prezidanto de Studenta Espe- ranto-Ligo, historia fakultato. DING Zhongjuan, P.O. Kesto 158, Nankina Universitato, NANJING. Virino en 2-a klaso. Historia fakultato. ZHAN Qunhui, P.O. Kesto 158, Nankina Universitato, NANJING. Virino en 2-a klaso. XUN Qi, P.O. Kesto 265, Nankina Universitato, NANJING. Studentino en 3-a klaso. Fakultato de mediologio, pri turismo kaj aliaj interesaj temoj. MA Jingyuan, P.O. Kesto 27, Nankina Universitato, NANJING. Viro en 3-a klaso. Fakultato de matematiko. LI John, P.O. Kesto 63, Nankina Universitato, CN-210008 NANJING. 20-jara studento, interesiĝas pri sporto, vojaĝoj, kolektas pm kaj bk kaj Esperantaĵojn. WANG Rongguo, P.O. Kesto 63, Nankina Universitato, CN-210008 NANJING. 20-jara studento, interesif as pri poemoj, muziko, pm. FRANCIO JEANNIER Marc, St. Andre B, Bd. Geoffrey St Hilaire, F-83400 HYERES. 70-jara emerita uzindirektoro, delegito de UEA kaj ano de Intemacia Komerca kaj Ekonomia Fakgrupo. GERMANIO (Federala Respubliko) Sabine MEYER, Haberkamp 3, D-2000 HAMBURG 65. 30-jara progresinta E- istino, ateisto, pesimisto, vegetarano, interesiĝas pri legado, korespondado, lingvoj kaj politiko, ne kolektas ion ajn. KOLOMBIO Maria Angela RUIZ Ramirez, Apartado Aereo #8792, BOGOTA. 34-jara bestokuracistino, komencanto, ŝatas vojaĝi, interŝanĝi ideojn. KOREIO KIM mun ja, 119-25 Etaiwon-Dong, Yongsan-Ku, SEOUL. 35-jara elsendistino en ĉiovendejo, ŝatas aŭskulti muzikon, legi librojn, promeni; estas radio- amatoro. MALAJZIO Dr. Padma K. PDLLAI, 65-M Medan Setia 1, Plaza Damansara, Bkt Damansara, 50490 KUALA LUMPUR. 34-jara dentkuracistino, ŝatas muzikon, korespondadon, naturon, ĉiujn temojn. POLLANDO [Korespondpetoj elPollando nuntempe ah/enasje grandafinanca oferado de la petintoj,pro inflaciego ĝis 1400% en la poStokostoj.] Mlchal GLADKI, os. "Nastoku" 81/16,25- 430K3ELCE. 15-jaraknabo,loĝasenbela polaurbo, interesiĝas pri historio kaj Espe- ranto. Rafal POGORZELSK3, ul. 27 Stycznla 2, PL-64-000 KOSCIAN. 23-jara kemiisto, pri ĉiuj temoj.. Alina GLOWIAK, Sobotka 130, 63-450 SOBOTKA, woj. kallskie. Lcmantino en la oka klaso. SOVETIO [Adresojn en Sovetio ni disigas laŭ la Respublikoj, de kiuj Hi venas.] Estonio Rein SAAG, p/k 82, SU-202900 VILJANDI. 54-jara Esperanto-instruisto en gimnazio, kun E-instruistoj el la tuta mondo. Interŝanĝas lernoligrojn kaj lemilojn. Rusio AKIMENKO Eugene, SU-686810 EGVEKINOT, Magadan reg., Proletarskaya 12/1-23. 14,5-jara knabo, interesiĝas pri vojaĝado kaj turismo kaj avangarda pentrado, kun samaĝuloj. OĴIGOV Andrej, SU-660049 KRASNO JARSK, Dubriovinskogo 104- 28.17-jara studento enpedagogiainstituto, fakultato de matematiko kaj informatiko, interesiĝas pri karateo, modema muziko, sporto, informadiko (MSX mikrokomputiloj), ankaŭ angle. LUNJOV Jurlj, SU-660060 KRASNOJARSK, Samodejatelnosti 1- 10.18-jara studento en pedagogiainstituto, fakultato de fremdaj lingvoj, interesiĝas pri karateo, moderna muziko, sporto, ankaŭ france. LISOVA Maja, SU-145000 ODINCOVO, Moskva regiono, Severnaja 42-56. 20- jara virino. ANTONENKO Milena, SU-400009 VOLGOGRAD, u. Mirny 21-7. 20-jara studentino de civila inĝenierado, ŝatas rokmuzikon, bestojn (katojn) kaj legadon, kun fraŭloj aŭ fraŭlinoj, Esperante aŭ angle. KOSTUNINA Alia, SU-115477 MOSKVA, prospekt Proletariev, ul. Kantemirovskaja d. 15 k. 8. 21-jara studentino en instituto pedagogia, interesiĝas pri Esperanto, turismo, dancado, moderna muziko, ŝatas triki, kudri, legi.. Vladislav SĈEBNIKOV, Volgograda regiono, SU-404131 u. VOLJSKU, str. Mira 107-8. 21-jara laboristo en uzino, interesiĝas pri folozofio, arto, ktp. KOVERDA Svetlana, SU-315166 Poltavskaja obi, Kotelebekij r-n, s. Veil kaj a Ruble vka. 25-jara instruistino de franca kaj germana lingvoj, ŝatas turismon, kolektas bk, popolkostumojn, studas medicinajn herbojn. TIŜENKO Viktorija, SU-624066, Sverdlovskaja obi., p. Maliŝeva ul. Lenina 12 5/40. 26-jara pentristino kaj instruistino pri pentrado, interesiĝas pri arto kun precipa atento al Salvador Dali, Maleviŝ, Kandinskij, Van Gogh. 1 0 esperanto/usa: The ELN A Newsletter VIZITO EN POLLANDO de Earl Galvin Inter la 28a de januaro kaj la 1 la de februaro mi partoprenis internacian seminarion por Esperanto-vojaĝ- gvidantoj en Bydgoszcz (bidgoŝĉ) Pollando. Inter la grupo de pli ol 120 partoprenantoj el Pollando, Ukrainio, Litovio, Hungario, GDR, Bulgario, Cefioslovakio, Rusio, Malajzio, Belgio, Britio, kaj Koreio mi estis la sola usonano. Trekomforte ni loĝis en la nove konstruita Hotelo Esperanto de Esperantotur, kie ankaŭ okazis la diversaj klasoj kaj program oj de la seminario. La seminario mem konsistis el praktikaj kaj detalaj klasoj por vojaĝgvidantoj kaj ĉiĉeronoj. La plej interesa aspekto de V afero por leganto kiu ne intencas labori kiel vojaĝgvidanto, tamen, estas la ĝenerala etoso kaj la vesperaj programoj. Kunularo pli babilema ol la geesperantistoj en la Hotelo Esperanto simple ne troveblus, kaj de frumatena horo ĝis malfrua vespero ni konversaciadis, kantis, kaj generate fans tiom dabruo ke preterpasantoj ofte haltis snr la antaŭhotela trotuaro, scivolaj pri kio okazas en tin konstruaĵo preskaŭ pulsanta pro viglega interna esperantumado. car mi ne scipovas la polan, la kontrasto inter la vivo kunesperantista kaj la ekstera mondo estis tre akra, kaj la Esperanto-domo baldafl fariĝis vera hejmo. De la 4a ĝis la 1 la de februaro okazis la Esperantaj Tagoj de Bydgoszcz, ĉiujara festivalo de Esperanto en tiu urbo. Pluraj elementoj de la vesperaj programoj prezentitaj de la esperantistoj de Bydgoszcz estis vere elstaraj. La grupeto "Verda Parnaso", konsistanta el pianistino kaj kantistino, aldonis spritan muzikon al la tekstoj de spritegaj poemoj de Julio Baghy. La kantado de la vira fioro de fervojistoj estis fajna kaj tre emociveka. La granda energio kiun la polaj esperantistoj dediĉas al arto estis klare evidenta, kaj bona ekzemplo por nia movado en Usono. Post la seminario Local Contacts [* = Iinics a regular or occasional bulletin or newsletter, -f = Participates in information-requestor exchange program with ELNA.] ♦Arizona: Wm. Shanks, E-o Soc of AZ, 1345 W. Escarps, Mesa, AZ 85201 ♦California: E-o Assn. of Los Angeles, 1112-7th St. #811, Santa Monica, CA 90403 -«^California: E-o-Khibo de San Diego, Box 288012., San Diego, CA 92128-0991, (619) 528-0880 MTornla: Inland Empire E-o Group, 22797 Barton Rd. #117, Grand Terrace, CA 92324, (714) 689-5576 or (619) 949-1958 mi vojagis al Bjalistoko kie la tieaj esperantistoj f^^^^ĈAtam^^A"a"Box 1538,°Kdea gastigis min en siaj hejmoj. La movado en la zamenhofa naskiĝurbo estas tre forta kaj laborema. Kiel preskaŭ ĉiuj alia organizoj en Pollando hodiaŭ, Pola Es -*CaliforBia: E-o Soc. of Ventura County, 5968 Joshua Trail, Camarillo,CA 93010 —«California: Santa Barbara E-o Soc., 5140 San Lorenzo Dr., lalifornia: San Francisco E-o Regional Organization, 410 Darrell Rd., Hillsborough, CA 94010, (415) 342- perantO-ASQCiO nun devaS fariĝi_l-»4CalifornUi:UgodeOrient-GolfajE-istoj,Box324, memstara finance, sen ajna subvencio de la registaro. La pola esperantistaro do nun trovas sin en tute nova situacio, kaj alfrontas gravajn ekonomiajn prob- lemojn. La graveco de turismo pere de Esperanto-organizoj tial tre kreskas nuntempe kiel la sola financa rimedo, krom jarkotizoj kaj ne tre profita eldonado, por subteni la movadon en la landoj de orienta Europe Por okcidentanoj la kosto de partoprenado en la programoj de Esperantotur estas preskaŭ sensignifa. Ekzemple, dum la tuta jaro Esperantotur organizas ciklon de ĉiusemajnaj Esperanto-kursoj en Bydgoszcz, ĉiu kurso komenciĝas dimanĉe kaj finiĝas la sekvan dimanĉon, kaj inkluzivas vojaĝojn al Torun, Bjalistoko, kaj Varsovio. La kosto de ĉio, inkluzive de semajna restado en unupersona ĉambro, ĉiuj manĝoj kaj programeroj estas proksimume US$115! Por ni en Usono, resti hejme kostas pli. Por detalaj informoj pri ĉiuj programoj kaj vojaĝoj ofertataj de Esperantotur, skribu al Buroo de Esperanto-Turismo, str. M. Sklodowskiej-Curie 10, PL 85- 094 Bydgoszcz, Pollando. La esperantistaro de la trans- formiĝantaj landoj konsistigas socian elementon pli gravan ol Mam ajn antaŭe en tiu regiono kie daŭre brulas sufiĉe danĝera interetna malamo. Tie, kie naskiĝis nia lingvo, la interna ideo de nia movado—interetna, internacia, inter- homa amo—la esperantistoj nun vere luktas por konservi sian movadon en ĉiel ŝanĝiĝanta mondo. Hi meritas nian helpon. Berkeley, CA 94701-0324, (415) 770-1452 -j"-*!*Callforai»: E-o Group, 440 Bret Harte Rd., Sacramento, CA 95864 Colorado: Denver E-o Group, 995 Humbolt #205, Denver, CO 80218 Colorado: Western Colorado Esperanto Center, c/o Martha Evans, 342 Hill Ave, Grand Junction, CO 81501. tel. (303)242-0650 ••♦District or Columbia: Washington E-o Soc., 4406 - 35th St. NW, Washington, DC 20008, (202) 363-6197 Florida: Florida E-o Soc, 3988 Sabal Drive, Ovieda, FL 32765 ♦Idaho: David Baron, Box 37, Eagle, ID 83616 ♦Illinois: Chicago E-o Soc, 5048 N. Marine Dr. #D-6, Chicago, JL 60649 Indiana: E-o-Klubo de Indiana, p/a William Rieske, 1109 E. First St., Greenfield, IN 46140, (317) 462-1504 ♦Maryland: Baltimore E-o Club, T. Goodman, 3218 Shelbume Rd., Baltimore, MD 21208 •♦Michigan: E-o Soc. of Michigan, PO Box 3011, Southfield, MI 48037, (313) 646-2965 ♦Michigan: Soc. of E-o Language Friends, c/o James F. Hillaker,6191 Finch Lane,Flint,MI48506,(313) 736- 7652 ♦Michigan: E-o Club of Kalamazoo, 224 Rose PI, Kalamazoo, MI 49001 Michigan: Cereal City Esperanto Friends, P.O. Box 41, Battle Creek, MI 490164)041 ♦Minnesota: E-o Club of Minneapolis, 1528 Laurel Ave. #3, St Paul, MN 55104 •♦Missouri: E-o-Asocio de Sankta-Luiso, P.O. Box 69144, St. Louis, MO 63169-0144 ♦Montana: Montana E-o Soc, 330 Lindley PL, Bozeman, MT 59715 •-♦Nebraska: Nebraska Internacia-Iingva Asocio, R.F.D. 1 Box 29, Wilber, NE 68465, (402) 821-2027 Nevada: Nevada Inform-Centro pri E-o, POB 50113, Reno, NV 89513, (702)7464)204 *+New York: NYC E-o Soc, c/o Thomas M. Eccardt, 455 E. 14th St., #3C, New York, NY 10009 New York: UN Office of UEA, 777 United Nations Plaza, New York, NY 10017 North Carolina: E-o Society of the Triangle, 54«) Belsay Drive, Raleigh, NC 27612 ♦Ohio: E-o Assn. of Ohio, 1144 Kingsdale Terr., Columbus, OH 43220 '♦Oregon: Portland E-o Soc, 11905 SW Settler Way, Beaverton, OR 97005 ♦Pennsylvania: E-o Society of Philadelphia, 26 E. Roumfort Rd., Philadelphia, PA 19119, (215) 248-0493 ♦Puerto Rico: E-o Society of Puerto Rico, Dr. Tomes Sarramia, Box 22916 U. of Puerto Rico, San Juan, PR 00931 Texas: E-o Study Group, P.O. Box 1446, Houston, TX 77251-1446, tel. (713) 522-7499, (713) 666-7509 ♦Texas: Rio Grande Valley E-istaro, Prenda Cook, Box 7167, Harlingen, TX 78550, (512) 423-3056 ♦Utah: E-o Club, Box 21346, Salt Lake City, UT 84121 ♦Washington: Seattle E-o Soc, 6002 NE 61st St., Seattle, WA 98115 Wisconsin: E-o Society of Wisconsin, 1958 N. 38th St, Milwaukee, WI53208 •Regional (Rocky Mountain States): Intermountain E-o Group (AZ,COJD>ITJ