esperanto
Newsletter: News of the language problem and Esperanto as a solution            1990 (4)
I Making News
This Issue
From the Central Office
ELN A has finally done it! We topped our
goal of 1,000 members. That means a
stronger organization and a greater role
in UEA. ELNA is also switching over to
recycled paper in its publications. To
read about these developments as ELNA
enters a new era of growth, take a look at
this latest report from the CO.
See Page 5
Esperanto as she is spoke
A recent article in this newsletter about
technical terms and the CEED dictionary
has elicited this response from a Euro-
pean Esperantist, Anna Lowenstein. If
the process of word development is of
interest to you, don't overlook it.
See Page 6
Esperanto & the Pentagon
As the Cold War ends and new freedom
and security blossoms in Europe, the
military establishment is beginning to
deal with peace and disarmament. Take a
look at this report of a Pentagon proposal
to use Esperanto for U.S./Soviet weap-
ons verification teams.
See Page 11
In This Issue
Editorial                                        2
Regional Reports                         4
Volas Korespondi
And Much, Much More to
Delight and Inform You!
10
Familioj verdas
Esperanto en la Hejmo
de Wongill Kim
[Wongill Kim estas longtempa
esperantisto kaj membro de ELNA, kiu,
kun sia bela edzino Monica, decidis
antaŭ multaj jaroj, he Esperanto estu
almenaŭ unu el la denaskaj lingvoj de liaj
infanoj. Siajn spertojn pri uzado de Es-
peranto en hejma medio li mallonge
priskribas en la jena artikolo. Pri
denaskismo, vidu ankaŭ "Esperanto Mel
lingvo heredata" de Blazio Vaha en
Literatura Foiro, aprilo 1990.]
Mi loĝas en Oranĝo-Kantono,
Kalifornio, kie la Esperanto-movado
ankoraŭ ne vervas. Troviĝas ĉi tie dek-
plus-kelkaj esperantistoj, sed ne oftas
kunvenoj kaj Esperanto-konversacioj
raras. Mi mem estis izolita esperantisto,
same kiel multaj aliaj en Usono. Mi
abonis kelkajn gazetojn, korespondis
kun eksterlandanoj kaj malofte
partoprenis kongresojn. Tio tedis min.
Mankis al mi rektaj kontaktoj kun veraj
homoj. Tiam mi trovis alian rimedon
kontaktiĝi kun fremduloj pere de
"Pasporta Servo" de la Tutmonda
Esperantista Junulara Organize
Fariĝinte gastiganto de ties reto, mi povis
renkonti multajn homojn de kuriozaj
moroj, malsamaj rasoj kaj religioj,
interesaj profesioj kaj diversaj lingvoj de
la mondo; peruano rakontis al mi pri
glora kaj tragedia Inkaa Imperio, mi
aŭskultis finnan fraŭlinon flustri pri la
belaj betuloj kaj helaj noktoj en la nordo,
mia gasto aŭstralia skizis la staton de la
aborigenoj en sia insula kontinento, kaj
iun nokton sendorme mi kaj pekina
profesoro diskutis pri la meritoj de
reciprokaj ekonomiaj sistemoj. ĉio ĉi
okazis en mia hejmo, kiun vizitis interalie
japanoj, francoj, italo, germano,
kanadanoj, koreoj kaj eĉ usonanoj. Nun
troviĝas 904 gastigantoj en 53 landoj tra
lamondo, kieshejmoj estaspretaj akcepti
gastojn. Tamen mankas gastigantoj en
Continued on page 5
THERE ARE
CURRENTLY
1010
MEMBERS
IN ELNA
Our goal for 1990             1100
/ ELNA membership 1989     931
V  ELNA membership 1988     778
V  ELNA membership 1987     572   ■
1-1000
\f
or
-500
EDITORIAL
In the Heart of Europe
Late last autumn, while searching for
an editorial topic, I put down some words
of prediction about what the results of the
opening up of Central Europe would be.
One of my predictions was that Germany
would either withdraw from NATO and
the European Economic Community
(since the USSR would never permit a
united Germany to be a part of NATO) or
that the entire Community would have to
loosen its NATO ties to keep Germany as
a member. Well, that one seems to have
crashed and burned. Germany will re-
main in both the EEC and NATO. Not
that this will make much difference in the
long run. Within a few years, if things
continue as they have, Germany will be
even more the economic powerhouse of
Europe than itis today—a Europe includ-
ing not just the current Western European
states but also those of Central Europe
and, perhaps, one or more of the Soviet
republics—Gorbachev's "common Eu-
ropean house." In a world where compe-
tition is economic rather than military, a
NATO that includes both the United
States andEuropemust at best be reduced
to a debating forum; at worst, it will
unravel completely.
In contrast, another prediction I made
appears to have come true. Based on the
press reaction to Chinese English teach-
ing a decade ago, I forecast that from
1990 to 1995 the newspapers would be
full of articles with headlines reading
"English Replaces Russian as Lingua
Franca of Eastern Europe." The first
such article appeared several months ago
in the Oakland Tribune, not too long after
Ambassador Shirley Temple Black's
proposal to save the Czechoslovakian
economy by sending 200 Peace Corps
volunteers to teach English to the Czechs.
The headline emphasized the coming
dominance of English in Poland; the ar-
ticle itself talked about "western lan-
guages" in general, mentioned English
only once—in the context of a single
university-level program at a university
in Warsaw—and suggested that Russian
might well retain a preeminent position
in the Polish educational system because
of the available pool of Russian-lan-
guage teachers. A more recent article
predicted that 30,000 English teachers
would be needed in Poland by the end of
this decade. Interestingly, that article ap-
peared in the same issue of my local
newspaper in which a completely unre-
lated article described the gradual expul-
sion of English from various non-Con-
gress-Party state governments in India...
but that, as they say, is another story.
To get back to my Central Europe pre-
diction ... I suggested that such stories
would trail off and disappear after about
1995.This.again.is based on the Chinese
experience; very seldom today do you
read the sort of hype about mass English
study in China that was common before
1985. But in the case of Central Europe I
can be even more specific. In China the
non-success of English has been due not
to competition from other languages, but
simply because English is irrelevant to
the average Chinese; he has no motiva-
tion to sit down and go through the ex-
tremely difficult process of learning it. In
Central Europe there will be, I believe, an
equally strong lack of motivation, fol-
lowing a possible initial burst of enthusi-
asm. But in Central Europe there will also
be strong competition. Remember what I
said above about Germany being the Eu-
ropean economic powerhouse? German
has always been a sort of de facto regional
interlanguage in that part of the world;
there is no reason to suspect that, under
these conditions, it will not strengthen its
position.
An acquaintance of mine, a San Fran-
cisco Esperantist, recently back from a
visit to Poland, told me that you can find
English-language textbooks in all the
bookstores there, just as in China. But
you can't find any German-language
textbooks. They've all been sold out.
What about Esperanto's situation in
Central Europe? How will the recent
changes affect its development?
This depends largely on the country. In
Poland, the Esperanto movement has suf-
fered because of a loss of government
support, the combination of raging infla-
tion and mass unemployment that have
hit the country, and the fact that Espe-
ranto is no longer a privileged channel for
international travel. Hungary is suffering
from economic problems, a similar loss
of governmental support, the deteriora-
tion (for esoteric financial reasons) of its
main market for Esperanto books and
magazines (the USSR), and, paradoxi-
cally, a plethora of new opportunities for
Esperanto which are fragmenting the
strengths of the organized Hungarian
Esperanto movement. On the other hand,
the Esperanto movement is expanding in
both the Soviet Union and Romania, due
to the gradual cessation of official disap-
proval in the first and official repression
in the second. While the Bulgarian Espe-
ranto movement seems to be taking ad-
vantage of the new openness in the coun-
try, with a market-oriented reorganiza-
tion of its publishing facilities, it also
seems to be in a position to profit from
political continuity in a country which
has freely reelected its reform-oriented
Communist government. Not much news
has yet come to us from Czechoslovakia,
but since Esperanto was not terribly fa-
vored under the hard-line post-Dubcek
government, it seems to me that the situ-
ation there can't fail to become more
favorable.
In general, I would predict that during
those years in which "English is replac-
ing Russian as the Lingua Franca of
Central Europe" the situation of Espe-
ranto in Central Europe will not be very
favorable, due not to competition from
English—or even German—but to un-
settled economic and political conditions
that will make it difficult for the orga-
nized Esperanto movement to function
properly. Still, the Esperanto movements
in this area have faced and overcome far
more insuperable problems in the past,
and if they can maintain even a sem-
blance of continuity through this pe-
riod—and, as suggested above, some of
them may do even better than merely
endure— they should enter the post-re-
construction period in very good shape to
help make the 21st century the Esperanto
Century.
—Don Harlow
2  esperanto/usa: The ELNA Newsletter
'"Bilk that talk" is the name of an article
about Esperanto by Deny se Tannenbaum
in the Middlesex, MA, News (Sep. 25,
1989). The article quotes Esperanto stu-
dent Midge Ames and Esperantists
Grace Cali and David Wolff in describing
Esperanto's history and current status,
(from VerdaLumo)
For those who have occasionally no-
ticed ads for Movado watches and noted
the coincidence of the name with the
Esperanto word movado: the Watch &
Clock Review (Feb. 1990), in its colum
"Trade News," describes In Motion, a
new Movado Watch newsletter, and men-
tions that "the name...is a translation of
the word Movado which comes from Es-
peranto, a universal language invented to
promote understanding among nations."
(sent by Wongill Kim)
Arecent issue of ib&BerkshireSection
News of the IEEE (Feb. 1990) contains a
reprint of athree-page article by Allan C.
Boschen, Senior Member of the IEEE, on
"International Communication: Getting
Down to Basics." The article, originally
published in 1987, gives an overview of
Esperanto's history and current status,
and reasons for supporting the language.
Esperanto's grammar and structure are
summarized in a sidebar, (provided by
Cathy Schulze)
"Esperanto unites cultures, symbol-
izes world peace," says Saginaw, MI,
News Staff Writer Zada A. Blayton (May
12,1990) in an article about Esperanto
and Sherry A. Wells, president of the
Esperanto Society of Michigan. The ar-
ticle describes Esperanto and quotes
Wells as saying: "Esperanto doesn't be-
long to anybody, yet it belongs to every-
body. People speak it and their own lan-
guage. It's not meant to replace other
languages." (from the ELNA Central
Office)
PASOJ
DALE-DALE
Okazis la geedziĝfeslo de John kaj Detalina Dak
la 3an de junio en Falls Church, Virgin», ĉeestis
ges-roj Fewer (vidu malsupre), ges-roj Haskell,
David Gaines, kaj anoj de la Bahaa Kbmunumo en
la regiono. John Dale estas mubjara ELNA-ano, kiu
lastatempe partoprenis en la adhoka komitato pri la
kuba afero (vidu n-rcn 1989/6); pri la nova edzino
ni scias nur, ke Si devenas de Bulgaria ĉiuakaze, ni
deziras ĉjan felioon al la nova paro.
Informo el La *-Bulteno
DENEVA-POWER
La 14an de majo 1990 geedaĝis Daniela
Deneva,konatabulgarasismologo,kaj Charles R. L.
Power, esperantisto de la Distrikto de Kdumbk),
post plurjara gefianĉeco.
La novedzino estas ankaŭ konata kiel la
veikintino de matematika terminaro en Esperanto.
La novedzo estis dum kelkaj jaroj Direktoro de la
Centra Oficejo de ELNA, poste dum iom da tempo
Konstanta Kongresa Sekretario de la Universala
Esperanto-Asocio, kaj lastatempe servis dum
kelkaj jaroj en la Estraro de ELNA.
Al la novaj geedzoj ni sendas korajn sahitojn kaj
bondezirojn.
Informo el La *-Bulleno
HARRIS
Erna P. Harris, multjara ELNA-ano, estis
lastatempe honorita pro sia pli-ol-60-jara
par toprenado en la batato por pace kaj homaj rajtoj.
La 29an de aprilo, la Virina Internacia Ligo por
Faco kaj Libereco (WILPF) okazigis lunĉon ĉe la
Berklia Pacifika Religia Instruejo en Berklio,
Kalifornio, por rememorigi pri la longa kaj
rimarkinda (kaj ofte pridisputata) batalo de s-anino
Harris por justeco kaj paco. Partoprenis ISOgasloj.
Inter tiuj estas esperantistoj Stella Toogood kaj
Calvin Cope, Lucy kaj Bill Harmon, George
Rodenborn, kaj Sylvia Bog dan.
Oni donis al Erna kvin of icialajn memortabulojn
poragnoskisiajnmultajnjarojndalaboiego. Lucy
Harmon estis la unua parolanto de la tago. La
memortabulo prezentita de la Berklia urbestrino
Loni Hancock anoncis, ke oni oficiale deklaris la
29ande aprilo 1990 kiel ERNA P. HARRIS DAY.
El Popola Berklio
KRTJSE
Drew-Universitatojela 19a de majo agnoskis kaj
Celebris la rokm de vokmtuloj en la socio dum la
Uutaga 122a diplomdonado de la institucio. En la
ceremonio oni donis kvar honorajn Doktorecojn.
Inter tiuj rkevantaj honorajn Doktorecojn estis J.
Henry Kruse, Jr., urbestro de Albany, Kalifornio.
La unua blinda studento ricevinta diplomat pri
artoj de Drew (1947) kaj la dua, kiu ricevis juran
diplomon de Rutgers Jura Kc4egk> (19S2), Kruse
poste funkciis kiel juristo, servis la publikon kiel
elektito, kaj ĉampionis la blindulojn. Kruse ankaŭ
dediĉas siajn tempon kaj strebadon porhelpi aliajn
en diversaj fakoj. Aktiva partoprenanto en loka
politiko dum liloĝis en Nov-ferzio, li servis dumdu
periodoj kiel urbkonsiliano en Albany, Kalifornio,
kaj dum duperiodoj kiel vicurbestro. Linunservas
en sia dua kaj fina periodo kiel la urbestro de
Albany.
Aŭtodidakta lerninto de Esperanto, li laboradas
por antaŭenigi la uzadon de tiu internacia lingvo,
aparte inter blinduloj.
Adaptita de gazelara informilo de Drew
University
VERPLOEG
Oni lastatempe informis nin, ke la 28an de
decembro, 1989, forpasis Ken Ver Ploeg,
kmgtempa kaj dum viva membro de ELNA. Dum sia
multjara laborado por Esperanto, Kenĉjo
kontribuis multon al ELNA kaj al Esperanto, aparte
kiel Komisiito de la Magnetofona Servo, kiun li
traktis de la komenco ĝis kiam, pro degeneriĝanta
saneco, li antaŭ nelonge devis rezigni pri ĝi.
Bedaŭrojn pri la forpaso sentas ĉiuj en ELNA, kaj
kondolencojn ni sendas al la edzino kaj geamikoj.
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 3
the United States
\r
CALIFORNIA
Dank' al malavara donaco farita de
Alberta Seabold Casey nome de la Espe-
ranto-Klubo de San Diego, tiu klubo
aperos kiel patrono de ekspozicio de la
verkoj de sandieganaj artistoj
apartenantaj al la "Market Street Group".
La ekspozicio, kiu okazos dum ĉi tiu
somero ĉe la Mona Bismarck Foundation
en Parizo, inkluzivas portreton de Za-
menhof kaj akvaforton nomitan "La
Vintro", verkitajn de s-ino Casey, (el la
Bulteno de la Esperanto-Klubo de San
Diego)
La semajnfinon de 11-13 majo okazis
la kutima printempa Senkrokodiliga
Semajnfino de la Berklia Esperanto-Ligo
ĉe Headlands Institute norde de San
Francisco, ĉeestis entute 22
esperantistoj, inter kiuj estis vizitantoj el
Nevado kaj Vaŝingtonio. La programon
aranĝis Reginald Jaderstrom; surlokajn
aranĝojn prizorgis Angela Harlow. Oni
decidis, ke alia Semajnfino okazu ankaŭ
en la aŭtuno.
La Esperanto-Rondeto de Santa Bar-
bara nun entreprenas aranĝi la Tut-
Kalifornian Esperanto-Konferencon por
1991, kiu okazigos inter la Sa kaj la 7a de
aprilo ĉe la Sandman Inn en Santa Bar-
bara. En la nuna momento mankas
detaloj pri programo ktp, sed ni informos
pri tio, kiam ill estos haveblaj.
DISTRICT OF COLUMBIA
La 1 Ian de majo, 1990, la artikoloj de
korporaciigo de la Esperanto-Societo de
Vaŝingtono estis akceptitaj de la
registaro de la Distrikto de Kolumbio.
Tion ĉefe ebligis Rita Guzauskis kaj Joan
Gildemeister, kiuj kunlaboris por
aprobigi la artikolojn. Ankaii kunlaboris
Paul O'Sullivan kaj Martha Flores, kiuj
kun s-anino Gildemeister konsentis esti
la korporaciigantoj. (el La *-Bulteno)
NEW MEXICO
En aprilo, 15 homoj el Arizono,
Kolorado kaj Nov-Meksiko kunvenis en
la domo de Charlene Baker, proksime al
Albuquerque, por la 5a Senkrokodila
Semajnfino de la Esperanto-Grupo
Intermontara. Inter la diversaj ludoj kaj
diskutoj okazis projekto kunmeti
numeron 36 de la EGI novaĵletero. (el la
EGI novaĵletero Raporto)
NEW YORK
La 12an de aprilo, Thomas Eccardt,
Prezidanto de la Esperanto-Societo de
Novjorko, prelegis pri Esperanto ĉe la
Mid-Manhattan Biblioteko. 50 personoj
ĉeestis la prelegon. (el la bulteno de la
Esperanto-Societo de Novjorko)
OHIO
Post la morto de s-ano Robert Wills, la
Esperanto-Asocio de Centra Ohio
heredis la grandan Esperantan kolekton,
kiu apartenis al li kaj lia unua edzino
Jane. La Asocio donacis la tutan kolekton
je ilia memoro al Ohio State University.
Post longa tempo, la libroj finfine estas
sur la bretoj. La kolekto enhavis
lernolibrojn, vortarojn, biografion de
Zamenhof, tradukojn de famaj verkistoj
kiel Hans Christian Andersen, Guy de
Maupassant, Blasco Ibanez, kaj
originalajn verkojn de popularaj
Esperantaj verkistoj kiel John Francis,
Zora Heide.Marjorie Boulton, Raymond
Schwartz kaj Julius Balbin. (el Ligileto)
UTAH
La Esperanto-Grupo Intermontara
anoncas, ke ĝia jarkongreso okazos 14-
16 septembro 1990, ĉe laCarlson Confer-
ence Center de Westminster College en
Salt Lake City. Programo inkluzivos
prelegon de Charles Hall pri liaj vizitoj al
Orienta Eŭropo, kie li serĉis genealogiajn
informojn helpe de Esperanto kaj
esperantistoj. Derek Roff prelegos pri
Esperanto en monda perspekuvo, kaj pro
publika repeto, li ripetos sian
superrigardon de popola muziko en la
Esperanta kulturo. Okazos prezento pri
Lydia Zamenhof, filino de la iniciatinto
de Esperanto kaj porpaca aganto. La
kosto de la programo, manĝoj kaj loĝado
estos ĉirkaŭ $75. Pliajn detalojn ni
publikigos, kiam ili estos haveblaj. (el la
EGI novaĵletero/?aporfo)
WASHINGTON
La esperantistoj de nordokcidenta
Usono kaj sudokcidcnta Kanado
okazigos sian kutiman NOREK-on
(Nord-Okcidenta Regiona Esperanto-
Konferenco) ĉe Fort Worden State Park,
Port Townsend, Washington, inter la 26a
kaj la 28a de oktobro, 1990. En la
Konferenco oni povos ĝui sportojn,
kantadon, dancadon, prelegojn, kaj
teatraĵon verkitan de Ruth Culbert
(kelkfoje premiita en la Belartaj
Konkursoj de UEA). Interesitoj povos
ricevi aliĝilon de Les Kerr (10545
Woodhaven Lane, Bellevue WA 98004
Usono, tel. 206-455-3069).
4 esperanto/usa: The ELNA Newsletter
©mtimii ©an©(
We Made It!!! 7000+ Members
For the first time, ELNA has passed the 1000
mark in its annual membership drive. This is very
exciting news and we feel that it reflects the grow-
ing interest in Esperanto in the United States.
Through a combination of improved services, a
more sophisticated membership drive, and hard
work by everyone involved, ELNA has become a
more attractive organization to belong to, and we in
the Central Office are determined to do our best to
increase ELNA's attractiveness. As always, your
comments and suggestions are welcome; in fact, we
can't do without them!
ELNA CO. Phasing In Recycled Paper
One of ELNA's main activities is to provide
information about Esperanto to the public.
The most economical and practical way to pro-
vide information to the thousands of people writing
to ELNA is through flyers, the ELNA Update, eta
But those of us working in the Central Office have
long been concerned about the environmental im-
pact of our informational services. With the advent
of the new fiscal year(Junel, 1990) theELNA CO.
has started phasing in the use of recycled paper.
We started working on converting to recycled
paper in January of this year. Due to the large
quantities of flyers we had on hand, and a planned
reformulation of our informational material, we had
to wait until the beginning of the new fiscal year
before we could start the actual conversion.
During the coming year we will be working to
convert more and more of our printing to recycled
paper. Our goal is to be using recycled paper for
50% of our printing needs by the end of fiscal year
1990/1991 and 80% by the end of 1991/1992.
Flyers and publications that have been converted
will bear the symbol below.
Publicity That Works
From time to time an article about Esperanto will
appear in a magazine or newspaper and bring in
tremendous response. ELNA member Rob Hardy
of RAF Lakenheath, England, responded to an
article in The Stars and Stripes which hailed a new
language, "Canadean," as the international lan-
guage of the future. In this article, the author made
some misleading comments about Esperanto, to
which Mr. Hardy responded in a subsequent issue.
Mr. Hardy's approach was rational, well thought
out, brief and to the point. In addition, he listed
ELNA's address as a source of the free postal
course.
Within weeks of the appearance of Mr. Hardy's
letter, our office received more than 150 requests
for further information. When the letters first came
in we noticed that they were all listed as APO in
New York City. This is an indication that the writer
of the letter is somehow associated with the military
in Europe.
We can't guarantee that letters to the editor or
articles in all periodicals will get the same result, but
there are a few things that help:
• Publication of ELNA's address
• Mention of the free postal course
• When a letter or article you have submitted
makes «into print, drop the ELNA CO. aline,
include a copy of the material, and the date
and name of the source in which it appeared.
New Correspondence Courses
ELNA recently introduced two new correspon-
dence courses for beginners and is working on two
more advanced courses scheduled for release in late
1990 or early 1991.
For more information, see the advertisement in
this issue of Esperanto U.SA.
—Marie Stephens
Director, CO.
Hejmlingvo from page 1
multaj urboj en Usono, do mi volas peti
niajn legantojn fariĝi membroj de la
servo por helpi vojaĝantojn, Vi verŝajne
ankaŭ profitos en la praktika uzo de la
Internacia Lingvo, konatiĝante pri
geografio, historic folklore kaj aliaj
aferoj de viaj gastoj. Intimaj
konversacioj donas al mi impulson tosti
kaj spicon al mia monotona vivo kaj
konfirmon de inda kunekzisto, kaj ĉe la
adiaŭo ni jam estas malnovaj amikoj.
Antaŭnelonge aŭdiĝis varba kampanjo
de "Esperantaj Paroj kaj Familioj", kiu
klopodas trovi la uzantojn de Esperanto
en ĉiutaga vivo, instigi aliajn (se vi
pensas por vi mem aŭ por via infano uzi
Esperanton ĉiutage, nepre kontaktu ĝin),
aranĝi renkontiĝojn, eldoni cirkulaĵojn
kaj porinfanajn librojn, helpi solvi
lingvajn problemojn ktp. Lastjare mi kun
mia familio vizitis hejmon de amikoj en
Montrealo. Mia familio parolas la
anglan, la korean kaj Esperanton, kaj ĉe
ili la franca, la kroata kaj ankaŭ Espe-
ranto estas uzataj ĉiutage. Ni piknikis kaj
turismis en Esperanto. La gepatroj
interŝanĝis ideojn kaj spertojn pri
kreskigo de infanoj, trilingva edukado
kaj ĉiutagaj vortoj, dume en kuirejo poto
de jugoslava pimentsupo boletis kaj ĝia
alloga aromo flagris en la salono. Granda
sukceso de nia restado tie estis ludado de
kvar infanoj, kiuj biciklis, konstruis
sablajn kastelojn, kantis kantojn kaj eĉ
unu tantalizis ĝis alia ekploris. Elokventa
estis senĉesapepado de la infanoj, ĝuste
kiel internajbaraj amikoj, tiom flua kaj
leĝera, ke mia antaŭa dubeto pri ilia
lingva kapablo rapide malaperis.
Bedaŭrinde ili ne povas ludi ofte kvarope
pro la distanco, nek iri al somera tendaro
en Europe Mi konstatas, ke ĉi tia
renkontiĝo estas despli necesa por
Esperantaj familioj izolitaj dise en Norda
Ameriko kaj mi proponas al tiuj
reciprokan intervizi ton aŭ in terŝanĝon de
vidbendoj aŭ almenaŭ perleteran
konatiĝon. Jam en 1901 Zamenhof
emfazis pri la graveco de ĉehejma uzo de
Esperanto en sia letero al Kofman, ke
"Lingvo internacia fortikiĝos por ĉiam
nur en tia okazo, se ekzistos ia grupo da
homoj, kiu akceptus ĝin kiel sian lingvon
familian, heredan. Cento da tiaj homoj
estas por la ideo de lingvo neutrala
multege pli grava ol milionoj da aliaj ne
tiaj homoj..."
Ni ja bezonas multajn fakajn
specialistojn, kompetentajn, kiuj utiligas
nian lingvon en siaj profesiaj studoj kaj
kontaktoj. Kaj ni ankaŭ bezonas amason
da familioj, kiuj konstante uzas kaj
manipulas gin en ĉiutaga vivo. Esperanto
devas esti ne nur en klasĉambroj, ĉe
kongresaj salonoj kaj en korespondaj
leteroj, sed ankaŭ gi devus esti uzata por
kalkuli tagan profiton, lulkanti por via
bebo, reciti poemojn al infanoj (kaj eĉ
foje skoldi ilin), por kuiri manĝaĵojn laŭ
favorataj receptoj, klaĉi pri skandaletoj,
esprimi plej delikatajn kaj subtilajn
emociojn kaj eĉ por revi pri eventuala
trafo de loterio ktp. ktp. ĉio ĉi okazus en
Esperanto. Per senĉesa forĝado, kribrado
kaj polurado ĝi sekvos naturan vojon al
maturiĝo, al rafinita hereda lingvo. Mia
speciala konsilo al gejunuloj: provu gin
por vi mem kaj via bebo. Granda kaj
dolĉa estas rezulto.
Pasporta Servo: Pasporta Servo, Folkungagatan
126,S-U6 30,Svedio
Esperantlingvaj Paroj kaj Familioj: Renato
Corsetti/Anna Lowenstein, Colle Rasto, 1-00039
Zagarolo, Italio.
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 5
Esperanto as She Is Spoke
by Anna Lowenstein
[Anna Lowenstain, who as Anna
Brennan edited the magazine Sekso kaj
egaleco/or several years, now collabo-
rates withRenato Corsetti to prepare and
publish the magazine Cirkulaĵo por
esperantlingvaj paroj kaj familioj (see
Wongill Kim's article elsewhere in this
issue). Inasmuch as she is very interested
in the use of Esperanto daily life, she has
reacted to Doug Portmann's articles
about Peter Benson's CEED.]
I was irritated by Doug Portmann's
article on the Comprehensive English-
Esperanto Dictionary (ELNA Newslet-
ter, 1989/7).His approach seems to meto
be typical of someone who does not use
Esperanto in practice but regards it as a
sort of interesting mental exercise.
He talks about the need for a lexicogra-
pher to select one, or a few, terms in
Esperanto to translate a single word in
English. He seems to be assuming that
out of a number of existing terms, only
one or two are going to be correct, while
the others should be rejected. In fact, one
of the joy s of Esperanto is that there are so
many ways of translating a single word,
and all of them are correct, although of
course some may be more appropriate
than others in any given context A good
Esperanto speaker should be able to se-
lect—or invent—the most suitable term
depending on the situation, and which
aspects she or he wants to emphasise of
the concept in question.
Doug Portmann criticizes the use in
CEED of the word "kunliniigi" to trans-
late "align", saying that it is unsupported
by other sources. Again, we come up
against the idea of a particular term being
"right" or "wrong". The fact that no lexi-
cographer apparently thought of it before
Pete Benson (the compiler of CEED)
proves nothing except that he applied a
bit of original thought. I would say it was
quite a good translation of the word
"align", and I also liked "kunliniigi".
Doug Portmann prefers "alliniigi" on
the basis of the fact that it is cognate with
the French and Spanish terms. He is not
looking at the internal meaning of the
Esperanto word, but basing his choice on
external—non-Esperanto—criteria. It is
true that it may help to compare terms in
several languages, because this shows
what aspects of the concept are important
to speakers of different languages. But
the existence of a particular compound in
French or Spanish does not in itself jus-
tify its adoption in Esperanto.
In trying to translate a word like
"align", you should ask yourself, "What
am I trying to say?" Imagine yourself
explaining toa friend in Esperanto how to
align two objects, and see what you come
up with. If you find yourself stumbling up
against the word "align", that shows that
you're thinking in English, not in Espe-
ranto. You will probably come up with a
three- or four-word phrase, but don't
worry; don't forget that different lan-
guages may not always have a precise
one-to-one equivalent for every concept.
The resulting expression won't look so
good in a dictionary, but languages exist
to be used, not for pinning down in neat
word lists.
As for the word "bleach", I didn't need
a dictionary to come up with the word
"blankigilo", and I presume that 90% of
Esperantists would know what I was talk-
ing about, particularly since speech usu-
ally takes place in an appropriate context.
I would also accept "paliga likvo" and
"blankiga likvo". I'm not so sure about
"senkolorigilo". All the words I know of
in European languages seem to revolve
around the concept of whiteness. This is
a case where it would be useful to know
what the word is in Chinese, for instance.
(Why only in German, English, French,
Italian, Russian and Spanish?)
"Klorkalko" would be OK in a technical
context, just as it is sometimes appropri-
ate to say "sodium chloride" instead of
"salt". But try out Doug Portmann's sug-
gestions "blankigenzo" and "bianco" on
a couple of Hungarian Esperantists and
see what kind of reaction you get—and
they wouldn't even be able to look the
terms up in a dictionary.
On the subject of the new suffix -enz,
Doug Portmann assures us that it is
favoured by Esperanto chemists as more
precise than -il. I suggest that they stick to
their chemistry. I accept the fact that
science requires its own terminology, but
here we are talking about normal words
used by ordinary speakers.
By the way, although I've been pretty
active in the Esperanto movement for
about the last twelve years (under the
name Anna Brennan), I've never come
across that suffix before. Nor has anyone
ever said to me, "You know, Anna, I've
often felt the need of a suffix in which the
instrument has to be a substance, as op-
posed to a tool, performing the action of
the root." It strikes me that just fluent
Esperanto speakers are getting along just
fine with -il. I notice that it's not usually
the real speakers of the language who
start inventing new affixes or preposi-
tions.
Next we come to the extraordinary
term "vatro", proposed by Esperanto
Bildvortaro for a car radiator. As some-
one who speaks Esperanto regularly (I
use it at home with my Italian husband),
I have always referred to that particular
object as "radiatoro", and although I've
never looked it up before I now see that
this use is supported by PIV. I bet that's
what most of you call it as well, and to hell
with the Bildvortaro.
If I had to talk about coolant, I would
probably say something like
"malvarmiga likvajo por la aŭtomobila
radiatoro", which is lengthy, but quite
clear. In context it would be instandy
shortened to "malvarmigilo". Doug
Portmann argues that coolant does not
really cool the radiator but merely carries
away heat. He is making the common
mistake of forgetting that Esperanto is a
language, and as such reflects human
thought processes, which may not neces-
sarily be totally precise. The function is
Continued on next page
6  esperanto/usa: The ELNA Newsletter
LETTERS
[Note: The letter column is a free-speech
forum for members of ELNA. Views ex-
pressed are not necessarily those either
of the editor or of the Esperanto League
for North America, Inc.]
Bonvolu akcepti miajn plej elkorajn
bondezirojn kaj pardonu min ke mi
skribas rekte al vi. Dum la pasintaj kelkaj
minutoj mi tralegis la ekzempleron de
ELNA Newsletter kaj kun granda intereso
viajn verkaĵojn "If it ain't broke..." kaj
"Masters of Tongue Fu." Mi volas gratuli
vin pri tiuj raciecaj kaj bonhumoraj
artikoloj.
Mi mem lernis Esperanton dum la jaroj
1950-aj, kiam viglis ekz. Alan Connor
(kiun mi konis). Dum eble 20 jaroj mi ne
partoprenis en iu movada agado ĝis antaŭ
kelkaj jaroj, kiam mi komencis uzi kaj
(iomete) varbi pri Esperanto denove.
Intertempe mi trovas kelkajn novaĵojn,
ekz. la strangan uzon de "-io" anstataŭ
"-ujo" en landnomoj. Mi trovas min
akorda je la Aziaj Esperantistoj kiuj
malŝatas tiajn novajn manierojn. Nature,
novaj ideoj kompreneble okazas, kaj eble
kelkajn oni akceptus en Esperanto. Sed,
kial do, mi dum la jaroj ofte miras kaj
demandas min, oni dafire uzas la
supersignatajn literojn kaj ne anstataŭas
la forlasitajn "x," "q," ktp por rezultigi
literumadon nesuperisgnatan? Mi
unufoje ekrigardis finnan proponon pri
tia ideo, kaj neniam poste renkontas la
ideon. (Mi mem ĝoje literumas tiel, kiel
oni ĝenerale literumas, kaj havas nenian
seriozan problemon pri too.)
Via punkto pri la valoro de Esperanto
ja trafas: ĝi estas pli klopodo plifaciligi
interkomprenon ol ludila konstruaĵo.
Bonege!
JohnF. Schilke,M.D.
[La uzadon de la pli-malpli neŭtrala
landnoma sufikso -IO proponis anoj de
SAT antaŭ multaj jardekoj; ĝia
lastatempapliĝeneraliĝo estas ekzemplo
pli de socio ol de lingva evoluo (Hellonel
Onet klarigis al mi, Rumanio anstataŭ
Rumanujo ebligas distingi inter
rumanoj—difinita          gento—kaj
rumanianoj, kiuj povas esti rumanoj,
hungaroj, ciganoj, svaboj, ktp.
Ortografiaj reformproponoj—preskaŭ
neniam konsekvencaj inter si—daure
aperadas, sed jam antau preskaŭ dek
jaroj la Akademio rifuzis plu malspari
sian tempon pri Hi, akceptante la jam
ekzistantan racian ortografion de Espe-
ranto.]
Mi skribas al vipor prezenu" sugeston.
Mi legis kelkajn fremdajn Esperantajn
novaĵleterojn aŭĵumalojn eldonatajn de
naciaj asocioj kaj mi rimarkis, ke multaj
el ĉi tiuj eldonaĵoj uzas reklamojn.
Kompreneble la reklamoj kutime traktas
Esperantajn aferojn. Mi opinias.ke la uzo
de reklamado kontribuus la necesan
monon por eldoni la novaĵleteron aŭ por
aliaj uzoj. Mi estas certa, ke ELNA uzus
reklamadajn enspezojn.
car la novaĵletero estas distribuata al
ELNA-anoj tra la tuta lando, kompanioj
kun naciaj produktoj volonte elspezus
monon por reklamado. EC malgrandaj
komercoj aŭ komercistoj situantaj en
regionoj kie ekzistas grandaj segmentoj
de esperantistoj (ekzemple la "San Fran-
cisco Bay Area") uzus reklamadon. Mi
scias, ke komercistoj uzas reklamadon.
Antaŭ jaroj mi estis ligita kun la
produktado de hejmasocia novaĵletero
kaj ni havis sukceson kun hejmurbaj
komercistoj kiam ni petis ilin meti
reklamojn en nia ĵurnaleto.
Walter Cardwell
[Kelkaj sugestis al mi, ke pri reklamoj,
same kiel pri simplaj abonoj al EUSA,
eventuale ekzistas ia imposta problemo.
Mi volonte petos, ke la Estraro de ELNA
kontrolu pri riu problemo, kajfaru ion
gvidlinion pri la akceptado de reklamoj,
tar mi mem estus tutepreta aperigi ilin en
EUSA.]
[Prof. Sid Culbert, ano de ELNA,
ankaŭ estas la respondeculo pri la
tabelo de ofte parolataj lingvoj en la
ciujara World Almanac and Book of
Facts.]
Se ĉiu parolanto de Esperanto varbus
nur unu novan parolanton ĉiun jaron, ĉiu
homo en la mondo parol us Esperanton en
la jaro 2001—do kiam vi ankoraŭ estos
juna.karaleganto. ĉu vi jam varbisiunen
1990?
En la mondo estas 6160 lingvoj. Espe-
ranto nun havas pli da parolantoj ol 6000
el tiuj lingvoj. Do, laŭ la nombro de
parolantoj,Esperanto estas en la plej altaj
tri procentoj el ĉiuj parolataj lingvoj.
Sidney S. Culbert
Is Spoke from previous page
not to create scientifically correct defini-
tions. What is important is that new
words should be understood.
I hadn't actually intended to discuss
every word in the article, but now I' ve got
this far, I'd like to throw in a comment
about "contaminate". I admit it's a hard
word to translate, and at first I was
stumped. But then I realised that I've
been using the Esperanto equivalent all
along, and as usual, in context it didn't
cost me a moment's thought. It so hap-
pens that we have a contaminated water
supply, or, as we always explain: "Nia
akvo estas poluciita". It's quite clear that
that means, but what would you under-
stand if I said the water was "distoksita"?
We also talk about "hernia polucio" and
"bakteria polucio". In case you're won-
dering whether "contamination" and
"pollution" mean the same thing, well,
they do. I've just checked it up in my
English dictionary, which even uses one
to define the other.
May I suggest to readers that the best
way to come up with new terms in Espe-
ranto is to talk the language as much as
possible. You need to get to a stage where
you're thinking in Esperanto, instead of
translating ready-made concepts out of
English. And if the result seems too
simple, well, that's what good Esperanto
is like: simple, clear, easy to understand.
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 7
^Hd©[ID©©l
[La rubriko Anoncoj enhavas diversajn
reklametojn, petojn, kip., kiuj est as
diskonig indaj sed nepovastrovi lokon en alia
rubriko. Nek ELNA nek la redaktoro povas
promesi aa prirespondeci definitivan
plenumon de io ajn promesita en anonco.]
Loka Esperanto-Klubo organizas
blldkart-ekspozicion kun la temo:
URBODOMOJ DE LA MONDO. Ni
reciprokas per bk. pri nia urbo. Sendu taŭgajn
bildkartojn al: Esperanto-Klubo, 3400
CLUJ-NAPOCA, C. P. 1111, Rumanio.
La Nacia Esperanto-Centro en
Madagaskaro nun proves provtzi al si
diversajn televidUoJn por instruaj ceioj. Hi
ankaŭ povos uzi televidilon de normo NTSC,
kiu estas kutima en Usono, kun
magnetoskopo. Ili ankaŭ akceptas aliajn ilojn
utilajn por instruado, ekz. magnetofonojn aŭ
neuzitajn kasedojn. Kontaktu la jenan
adreson: Centre National d'Enseignement
de La Langue Internationale Esperanto,
Boite Postale 3171, ANTANANARIVO-
101, Madagaskaro.
La Ĝenerala direkcio de la Ĉefioslovakaj
ŝtataj Fervojoj kun Sciencteknika komitato
por Trafiko, sekcio de Fervojo kaj Fervojista
sekcio de ĉefia Esperanto-Asocio aranĝos
internacian konferencon "Fervojo Sojle al
3-a Jarmilo" en Brno, cefibslovakio, la 9an
ĝis 10a de majo 1991 sub aŭspicio de la
ĝenerala direktoro de la ĈŜF Ivo Malina. Tuj
postesekvosla43-aKongresodelaInternacia
Federacio de Esperantistaj Fervojistoj, la
1 Ian ĝis 18a de majo, ankaŭ sub la aŭspicioj
de ĉenerala Direktoro Malina. Por informoj:
D-ro Petr Chrdle, VUZ-Fervoja
Esplorinstituto, U. Luzickeho semlnare 3,
CS-11857 PRAHA 1, Cefioslovakio.
La Esperanto-societo "Liberiga Stelo" en
Osijek, Jugoslavio, volas evolui kiel kultura
centro de la regiono Slavonio. Por tio ĝi
bezonas flnancan subtenon de Esperantaj
societoj, ligoj kaj unuopuloj. Interesitoj tumu
sin al: Esperanto-Societo "Liberiga Stelo",
poŝtkesto 27, YU-54001 OSIJEK,
Jugoslavio.
Lige kun la disflorado de Esperanto en
Togolando kaj la unua afrika kongreso de
Esperanto, kiu okazos fine de lamina jaro, la
juna asocio en Togolanda planas aranĝi
prelegojn tra la lando. Oni volas montri ankaŭ
bildojnprila tutmondamovado. Oni dopetas
sendon de diapozitivoj aŭ de aliaj
Esperantajoj por helpi en la informado. Se vi
povas helpi, bonvolu sendi al: GBEGLO
Koffi, B. P. 13169 Nyekonakpoe, LOME,
Togo.
Por kolekto de muzik-terminoj en Espe-
ranto, oni petas la proponon de inkluzi votaj
terminoj en la formo de citaĵoj, kiuj nepre
montru la uzmanieron, aŭ per difino en Espe-
ranto (ne en nacia lingvo) aŭ per uzo en frazo.
Muzikaj citaĵoj ankaŭ bonvenas. Proponojn
oni sendu al Andreo Marshall, 42 High St.,
Waltham, GRIMSBY, S. Humb., DN37
OPL, Angiujo.
Tempo: la 14-27-adeaŭgusto 1990. Loko:
Sporta bazejo de Ivanova Universitato sur la
bordo de Rubskoe-lago, plej bela kaj pura
lagoenCentraRusio.Okazajo:OKSEJT-31,
100-jara datreveno de la komenco de Espe-
ranto-agado en Ivanovo. Kosto: 55 rub.
partoprenkotizo + 15 rub. aliĝkotizo. La
kvanto de partoprenantoj estas limigita—ne
pliol I50personoj! Por informoj, aliĝilojktp:
Esperanto-Klubo, SU-153002 IVANOVO,
a/J 732, Sovetio.
Se vi intencas viziti Vjetnamion, afable
helpos fervora esperantisto, emerito, por
renkontoj en Esperanto-klubo, ekskursoj,
promenoj aŭ aliaj celoj kiel loka
akompananto. Por pliaj informoj rilate
turismon, komercon aŭ investon, bv aldoni 2
Internaciajn Respondkuponojn. Adreso: s-ro
Nguyen do Khanh, Chu hniem ESPE-
RANTO STK19/3 Bui Huu Nghia Q.5, HO
CHI MINH (Saigon), Vjetnamio.
Feri-Entrepreno "FWP" kaj la Vroclava
Filio de la Pola Esperanto-Asocio proponas
plurajn dusemajnajn feriskipojn en
aŭgusto kaj septembro en la pitoreska
ripozloko Miedzygorze en la Sudety-
montaro, 130 km sude de la regiona urbo
Wroclaw Enloĝigo kaj programo en 14 apude
situantaj alpstilaj ripozdomoj de la
Ferientrepreno "FWP". Arbokovritaj montoj
kaj kvietaj, virge idiliaj valoj, kiujn trapasas
kristalakvaj torentoj, riĉa reto da vagvojetoj
kaŭzas, ke Miedzygorze estas vera paradizo
por pasiaj vagantoj. Ankaŭ bonvenaj estas
lernantoj kaj komencantoj. Por pli precizaj
informoj pri datoj ktp: Pola Esperanto-
Asocio, Vojevodia Filio en Vrociavo, PL
50-952 WROCLAW 17, ul. Dubois 3, P.O.
Kesto 16, Pollando.
En Silezio agas pli ol 20 Esperanto-grupoj
kun kelkaj miloj da membroj. La Vroclava
Esperanto-Klubo organizis Silezian
Esperantistan Gastservon kaj regule
eldonas adresliston de sileziaj esperantistoj,
kiuj kontraŭ modes ta pago ($3-$5 nokte, enkl.
matenmanĝon) disponigas siajn loĝejojn al
eksterlandaj esperantistoj. Por lis to de reguloj
kaj akruala adreslisto: Vroclava Esperanto-
Klubo, P.O. Kesto 16, PL 50-952
WROCLAW 17, str. Dubois 3.
Por tiuj, kiuj interesiĝas pri genealogio
(prapatrologio) kaj/aŭ heraldiko
(blazonologio), oni nun projektas fondi
Esperantistan Genealogian kaj
Heraldikan Federacion, kies celo estas
informi esperantistojn pri genealogio kaj
genealogojn pri uzebleco de la intemacia
lingvo por genealogaj esploroj. Oni planas
eldonadi en Esperanto genealogian bultenon,
organizi genealogiajn seminariojn kaj
eldonadi genealogian fakliteraturon en Espe-
ranto. Usona kontakto por informoj pri la
nova Federacio: S-ro Charles M. Hall, P.O.
Box 21346, Salt Lake City, UT 84121,
Usono.
Jugslavia Stelo—movada, kultura,
literatura gazeto tute en Esperanto aperas kvar
fojojn dum la jaro sur 12 grandformataj (13 x
9 coloj) paĝoj. El la enhavo: diversspecaj
materialoj (originalaj kaj tradukitaj),
fotografajoj, gravurajoj, reklamoj, ktp.
Abonkosto por Usono kaj Kanado: 12 usonaj
dolaroj. Peranto: Ionel Onet, 822 W. A St.
ap. Ill, Hayward CA 94541, Usono.
9-aj Artaj Konfrontoj en Esperanto
(ARKONES) okazos en Poznan, Pollando, la
19an ĝis la 21a de oktobro 1990. ARKONES
estas renkonto de organizantoj kaj kreantoj de
Esperanto-kulturo. Okazos seminario,
scenejaj prezentaĵoj kaj spektakloj,
ekspozicioj, prezentado kaj promocio de
esperantlingvaj artistoj, aktoroj, kantistoj,
verkistoj, teatroj.kabaredoj, fioroj, ensembloj
kaj filmoj. Por informoj: Elzbieta Malik, ul.
Podmiejska 15, PL-61-357 POZNAN,
Pollando.
8  esperanto/usa: The ELNA Newsletter
Gbeglo, Koffi: Mi vizitis grandan
urbon. Goiania: Zamenhof Editores,
1989. 43 p. CeELNArKodoMIVOOl,
Prezo $4.95 (nemembroj)/$4.70
(membroj)
Ne oftc okazas, ke pluraj pcrsonoj
pridiskutas saman libion (cetere
malgrandan) en unu sola recenzo. Pli
ofte, grupo de legintoj (antoj) priparolas
saman libron kaj, generate, ĉio finiĝas
post la diskutoj, eventuate disputoj. Post
diskutoj—sufiĉe flamaj—la grupo de
studantoj ĉe la progresiga E-kurso
okazinta jam du sinsekvajn semestrojn ĉc
la Berklia Universitato, surpaperigas
siajn opiniojn, kiuj volas esti kvazaŭ
grupa recenzo. Jen la rezulto (io):
"Mi jus vizitis grandan urbon",
laŭtvoĉis Gaĝenu ĉe la publika placo de
sia vilago. Tiu deklaro estas farita
preskaŭ je la fino de ĉarma kaj informa
novelo. Sendube, la vilaĝanoj aŭdos tre
ofte pri la travivaĵoj de Gagenu en la
grandaurbo.sedporni—legantoj—estas
pli oportune lerni pri vilaĝo, kiu estas por
ni same neordinara, kiel la granda urbo
por Gagenu. (Bob)
Tiu ĉi longa rakonto, kiu priskribas la
spertojn de naiva, sed iom ruza vilaĝano
vizitanta la ĉefurbon de Togolando—
Lomĉ—estas ĉarma kaj samtempe valora
historieto. Valora, ĉar ĝi malkaŝas
interesajn detalojn pri la vivo en afrika
vilaĝo, en maniero simpla kaj natura,
kvazaŭ la aŭtoro opinius ke ĉiu legonto
bone konus la vilaĝajn medion kaj
pensmanieron, kaj sekve profunda
klarigo—pro falsaj honto aŭ fiero—ne
necesas. ĉu eŭropano povus prezenti
Afrikon (almenaŭ malgrandan parton)
tiel honeste? (Robert)
La verkisto informas nin pri la vivo en
malgranda togolanda vilaĝo ne per
formala instruado, sed permesante al ni
rigardetojn al la vilaĝa socio. (Bob)
Mi vizitis grandan urbon estas libro,
kiu pritraktas la vojaĝon kaj okazaĵojn
ĉirkaŭ tiu, de vilaĝa fiŝkaptisto al urbego.
Ne mankas al nia ĉefrolulo la personeco,
kaj tia neofta sperto (viziti urbon) donas
al li la okazon aspekti grava kaj
respektinda. Kaj tio okazas ne nur en la
vilaĝo mem, sed ankaŭ survoje al/el urbo.
Ekde la momento, kiam la vizito iĝas
iminenta, Gaĝenu klopodas gravuliĝi,
kaj tio daŭras semajnojn. (Dan)
La simpla, malfermita personeco de
Gaĝenu kelkfoje allogas, kelkfoje
forpuŝas. Siajn emociojn, ĉu ĝojajn, ĉu
ne, li esprimas tuj, sen ia peno modifi aŭ
ĝentiligiilin.Tiakondutoinfanecapovus
konduki al la impreso ke Gagenu estas
mallerta, simpla vilagano, sed la vera
estas alia. Li posedas sufiĉan kapablon
travivi sian viziton kaj eĉ gajni el tio.
(Robert)
Rilate la lingvaĵon de la libro, gi estas
bona kaj la simpleco de la stilo iel
respegulas la pensmanieron vilagan.
Mankas en la verko kaj neutilaj
neologismoj kaj komplikegaj
frazstrukturoj. Automobilo, ekzemple,
estas "veturilo". Kiel gi aspektas eĉ ne
gravas. (Bob)
Gbeglo Koffi skribis sufiĉe por kapti la
atenton, sed mi ŝatus havi pli da detaloj
pri Gagenu vizitinta la grandan urbon.
Verku pli, s-ro Gbeglo, sed iom pli
detale. (Cynthia)
Kvankam fragmentita, la supra
recenzo povas doni kelkajn informojn
por tiuj, kiuj ŝatus legi originalan libron
verkitan en Afriko, publikigitan en la
Suda Ameriko, kaj studatan en la Norda
Ameriko, en lingvo, kiu apartenas nek al
la aŭtoro nek al la publikiginto nek al la
studintoj, sed al ĉiuj same—Esperanto.
(io)
—lonel Onet
Hŭa Ĝj iĉing k.a.: Bo vis to kaj
Teksistino. Pekino: Ĉina Esperanto-
Eldonejo, 1988.54 p. Ce ELNA: Kodo
BOV001, Prezo $1.75 (nemembroj)/
$1.65 (membroj)
Historie, la fabeloj same grave rolas en
la Esperanta literaturo kiel en aliaj. Unu
el la solaj restantaj fragmentoj de la ur-
Esperanto de 1881 estas parta traduko de
"La Ombro" de Hans Christian
Andersen, kies plena verkaro poste
aperis de sub la plumo de Zamenhof (ĉu
oni lastatempe repripensis reeldoni la
tuton, depost la abortita provo ĉe Heroldo
antaŭ preskaŭ tridek jaroj?), kaj antaŭ
eble naŭ jaroj litis reeldonis la Kabe-
tradukon de kelkaj fabeloj de la Fratoj
Grimm. Sed pri lastatempa eldonadoĉefe
respondecas la ĉinoj, kiuj estas ankaŭ
konataj pro siaj belaj kaj malmultekostaj
infanlibroj en Esperanto, ĉi tiu volumeto
estas, se mi ne eraras, la sesa en serio, kiu
komenciĝis per Rakontoj de Afanti. Same
kiel la ceteraj en la serio, gi estas valora
kiel didaktika legolibro por
postkomencantoj, pro la relative simpla
lingvaĵo kaj pro la mallongecoj de la
enhavaĵoj; sed la noveloj ankaŭ estas
interesaj en si mem.
El la kvar fabeloj, la plej frua, "Meng
Gjangnu", estas la historio de virino, kies
novedzo estis sklavigita por laboregi ĉe
la Granda Muro en la fora nordo; kaj la
plej lasta, "La blanka serpento", traktas
du fratinojn-serpentojn, kiuj homigas
kaj, kune kun la edzo de unu el ili, simpla
apoteko, devas lukti kontraŭ
malbonintenca bonzo; tiel nova estas tiu
fabelo, ke la nun registrita klimakso ne
estis kreita gis 1929.
Por mi, pli interesaj estas la du centraj
fabeloj. Mi ofte vidis en la
Esperantlingva ĉina literaturo menciojn
pri la Bovisto (stelo Altairo), la
Teksistino (stelo Vego), kaj la Argenta
Rivero (ni nomas ĝin la Lakta Vojo), kiu
disigas ilin; sed nur el la titolfabelo mi
fine ekkomprenis la devenon de tiuj
nomoj. Temas pri bovisto kiu enamigas
kun fcino; la fina disiganto estas (ĉu
povus esti aliel?) la senkompata
bopatrino, kiu per sia harpinglo elskrapis
la Arĝentan Riveron.
Pli persone trafa estas "Ljang Ŝanbo
kaj ĉu Jingtaj". Tiun fabelon mi antaŭ
kelkaj jaroj la unuan fojon aŭdis (ne
legis) de amikino, kiu donacis al mi
sonbendon "La Papiliaj Geamantoj",
kies enhavatan simfonion inspiris guste
tiu fabelo. Temaspri junulino Cu Jingtaj,
kiu por farigi klera devas maski sin kiel
knabon, sed poste enamiĝas kun
lemejkolego, kiu ne scias pri ŝia ineco.
Prokrastoj kaj nekomprenoj, kaj
feŭdismaj kutimoj, kondukas al
neevitebla tragedio.
Interesakaj informa estas lapostparolo
de Hiia Ĝjiĉing, la kompilinto; mi nur
malkonsentus (el Okcidentana
vidpunkto) kun lia konkludo, ke "la
herooj kaj heroinoj en la kvar popolaj
rakontoj havas ĝojigan aŭ iagrade
tolereblan fmon". Neniu el ili postvivas,
laŭ la okcidenta formulo, "feliĉe kaj por
ĉiam". La tradukoj de Censinio kaj
Akademiano Seimin estas nekritikeblaj.
Forte rekomendata.
—Don Harlow
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 9
Learn Esperanto in the convenience
of your own home through ELNA's self-paced Home Study Program!
Each level ofthe Home Study Program is self-contained, all you need is a tape recorder and your spare time. In addition, your course
will be guided by a qualified instructor of Esperanto, giving you the personal attention you need.
The just released Level One and Level Two ofthe program are designed to emphasize building conversational skills with a focus
on everyday expressions.
Why wait? Start now on the road to truly person-to-person communication through the international language Esperanto by
enrolling today!
LEVBL ONE— Using the textbook and cassette tape for the popular Jen Nia Mondo 1 radio course, this 12 lesson course will
quicklyguide you to mastery ofbasic Esperanto. COURSE MATERIALS: Jen NiaMondo 1 book (66 pages), Jen Nia Mondo 1 audio
cassette, and workbook.                    Course Number 101.........$35.00*
LEVEL TWO —■ As a continuation of Level One, this 13 lesson course focuses on a more detailed analysis of Esperanto as a language
in it's own right. This course is recommended to the serious student as a follow up to 101 above. COURSE MATERIALS: Jen Nia
Mondo 2 book (89 pages), Jen Nia Mondo 2 audio cassette, and workbook.
Course Number 201.....$40.00**
Note: LEVELS THREE and FOUR are scheduled for release in late 1990 or early 1991 and will be announced when available.
ELNA CORRESPONDENCE COURSE REGISTRATION FORM
return this form with check or money order to: ELNA, P.O. Box 1129, El Cerrito, CA 94530-1129
Name:
Address:
Date:
City/State/Zip-Code:
Telephone #: ________
Please enroll me in die correspondence course indicated below. I am enclosing $
ELNA.
. check or money order made payable to
"[ J101-LEVEL ONE.....$35.00*
[ ] 102-LEVELTWO.....$40.00*
* & * * : If you already have the book and tape set for Jen Nia Mondo 1 or 2, you may subtract $ 12.00 from the price of the
appropriate course level.
President: Ken Thomson (1990)
Vice Pros.: Dr. Duncan Charters (1990)
Secretary: Virginia Stewart (1992)
Treasurer John B. Massey (1991)
Other Board Members: Prof. James
Fonseca (1990), William R. Harmon (1990),
David Wolff (1990), Ellen Eddy (1991), Nels
M. Nelson (1991), William H. Schulze
(1991), Prenda Cook (1992), Frank Helmuth
(1992), Dr. Jonathan Pool (1992)
Commissioners: William R. Harmon
(CO), D. Holland-Kaupp (Correspondence
Courses), J. Gildemeister (Legislative Af-
fairs), R.Kent Jones (Science & Technology),
Jim Deer (Tape Service), Lucy Harmon
(Travel Affairs), J. B. Massey (Wills and
Gifting), Ellie Stein (Women's Affairs), Dr.
James Cool (Youth Affairs), Dr. Julius
Manson (United Nations), John B. Massey,
William H. Schulze and Sidney V. Steinberg
(Kapitala Fondusa Komitato), John Mathews
(Service Clubs)
Director, ELNA CO: Mark Stephens
Asst. to the Director: Ionel Onet
ELNA Archivist: Hal Dreyer
Any member wishing to assist in the work of
any of the above named commissions or com-
mittees should communicate with the
member(s) shown.
ELNA Dues for 1990	
Friend of Esperanto	$7.50
Regular	$25.00
Family	$37.50
Youth (under 26)	$12.50
65 year or above	$15.00
Sustaining	$50.00
Life	$500.00
Dues are for the calendar year and are tax-
deductible.
UEA dues 1990
Member-Guidebook only(MG)       $ 7.00
Member-Yearbook only (MJ)         $ 16.00
Member-Subscriber (MA)              $39.00
Societo Zamenhof (additional)        $78.00
Subscription only to Esperanto       $23.00
Subscription only to Kontakto        $ 12.00
Life Membership in UEA             $975.00
Send payments for UEA memberships or sub-
scriptions to ELNA/UEA, Box 1129, El
Cerrito, CA 94530. Make all checks payable
to ELNA.
MOVING? DON'T LEAVE ESPERANTO
BEHIND! If you have moved recently or are
planning to move in the near future, don't
forget to sent a change-of-address card to the
ELNA Central Office, Box 1129, El Cerrito
CA 94530. This will assure your continued
receipt of the Newsletter and other informa-
tion. If you don'thave a stamp handy, give the
CO a call at (415) 653-0998. Thanks!
DEADLINE FOR MATERIAL
FOR ISSUE 1990(7) of Espe-
ranto U.S.A./The ELNA News-
letter is November 25,1990!
ELNA Newsletter
Volume 26, No. 4
ISSN 0030-5065
Esperanto League for North America,
Inc.
P.O. Box 1129, El Cerrito, CA 94530
Telephone: (415) 653-0998
Editor: Don Harlow
12  esperanto/usa: The ELNA Newsletter