esneranto
The ELNA   |      |   Newsletter: News of the language problem and Esperanto as a solution            1990(3)
f
Making News
This Issue
TKEK
Cathy Schulzc detale raportas pri la 23-a
Tutkalifornia Esperanto-Konferenco kiu
okazis dum la frua parto de aprilo ĉi-jare
en San Diego. Skeĉoj, prelegoj, kaj
kantoj kune donis al la konferenco ĝian
agrablan etoson. Nepre legu pri ĉi tiu
kunveno — unu el la plej grandaj
Esperantaj aranĝoj en Usono.
See Page 4
Central Office Surveys
Whether you filled out one of the surveys
the C. O. sent out this year or not, you'll
want to take a look at the results. Mark
Stephens, Director of the ELNA CO.,
presents the findings and draws some
conclusions that should interest you.
See Page 5
Rumania
With events in Eastern Europe rapidly
changing on a daily basis, it's hard to keep
up with the evolution of the East block
from totalitarian states to democracies.
Our coverage of what it all means for
Esperanto and Esperantists in Rumania
makes for fascinating reading.
See Page 8
In This Issue	
Editorial	2
Calendar	12
Volas Korespondi
14-15
And Much, Much More to
Delight and Inform You!
Invitation to Japanese culture
Oomoto & Japan
by Joel Brozovsky
For countless generations, the Japa-
nese have found aesthetic beauty, tran-
quility of the soul, and spiritual advance-
ment in the study and practice of their
traditional arts.
Many of these arts grew out of reli-
gious traditions and they all tend to have
a spiritual basis. That by no means im-
plies that only religious people can prac-
tice them. Most Japanese do not claim to
be religious. But the culture which per-
meates their existence is woven on a
deeply spiritual warp.
There is no clear line between Japanese
culture and Japanese religion. In Japan,
religion is not a once-a-week
churchmeeting. Neither is it the heavy
axe that so inexorably divides people
from each other in many parts of the
world. The primary religions in Japan—
Shintoism (the indigenous religion) and
Buddhism—complement each other
more than compete. Most Japanese will
pray at, or attend events in, both Shinto
shrines and Buddhist temples. And per-
haps get married in a Christian cer-
emony!
The traditional arts may be the best key
to gain an understanding of Japanese cul-
ture, to experience a new kind of grace
and beauty, or to find release from the
tensions of modern living.
Once again, the Oomoto School of
Traditional Japanese Arts is presenting
two summer seminars at its center in
Kameoka, twenty kilometers west of
Kyoto, Japan. One, in English, will last
four weeks from June 8 to July 7,1990.
The second, in Esperanto, will be a
slightly scaled down version of the En-
glish seminar, and will last only two
weeks, August 10-25.
In order to reduce the scale of the
course offered to Esperantists last year,
Oomoto this year is offering a two-week
Continued on page 3
CURRENT MEMBERSHIP 15 986
JOIN ELNA
TODAY AND
HELP U$ BREAK
THE 1000
MARK!
Our goal for 1990             1100
/ ELNA membership 1989     931   ■
•/ ELNA membership 1988     778   "
/ ELNA membership 1987     572
:_1000
rsoo
o
EDITORIAL
POR ELNA-ANOJ KUN
AGO MALPLI OL 30-JARA
Mi lernis Esperanton kiam mi havis 17
jarojn. Samjare mi aliĝis al UEA kaj
komencis ricevi mian unuan Esperanto-
revuon, kies taflga titolo estis... Espe-
ranto.Mi aĉetis miajn unuajn Esperanto-
librojn kiam mi havis 19 jarojn, kaj ege
guis ilin (ili estis la Angla Antologio—
en la nuna tempo, mi devas aldoni
"volumo unua" al tiu titolo—kaj la Pinta
KrajonodeRetoRossetti). 20-jara, mi la
unuan fojon kuraĝis korespondi kun
samaĝuloj en aliaj landoj—tiutempe ne
estis del facile trovi junajn homojn en la
korespondrubrikoj—kaj dum kelkaj
jaroj, ĝis mi fariĝis oficiro en la
Aerarmeo, mi interŝanĝis leterojn kun
junulo en ĉefioslovakio, junulino en
Bulgario, kaj junulo en (Norda)
Vjetnamio. Tiujn diversajn spertojn mi
nombras inter la plej interesaj de mia
tiutempa vivo.
Pli-malpli en la sama periodo fondiĝis
JEN, la Junularo Esperantista de
Nordameriko. Mia rolo en JEN estis tute
pasiva—mi abonis ĝian bultenon dum
unu-du jaroj. JEN organiziĝis, laŭ mia
memoro, ĉirkaŭ du homgrupoj—kelkaj
junaj esperantistoj, kiuj vivadis iome
bohemiece en Novjorko, kaj la tiama
vigla Esperanto-klubo ĉe Harvard.
En miapropra universitato, Kalifornia
Instituto de Teknologio, troviĝis
konstante nur du esperantistoj—mi kaj
mia samklasano Gene Fellner-^caj foje
(kaj provizore) unu-du aliaj; mi aparte
memoras la vizitantan studenton de
fiziko Akos Kovacs el Novi Sad,
Jugoslavio, kiu venis de esperantista
familio kaj kiu lamentinde forpasis en
aŭtoakcidento dum la kristnaska ferio de
1963. Sed neniam estis sufiĉe da junaj
samideanoj por fondi apartan grupon en
KIT, kaj mi kaj Gene Fellner kutimis ĝui
Esperanton nur dum la monataj kunvenoj
de la Esperanto-Klubo de Los Angeles,
kiujn ni atingis per la afabla kaj bonvola
helpo de Bill Glenny, dum multaj jaroj la
motoro de tiu grupo. Tie estis ankaŭ
kelkaj aliaj junaj geesperantistoj—
Edwin Joseph Baker (Ejobo), Marcia
Connerley, Hal Markin, Joĉjo Sabbatini.
ĉiuj estis kompetentaj esperantistoj, ĉiuj
estis entuziasmaj; sed malofte la aliaj
havis okazon rilati kun la junulara
movado, kaj ŝajnas, ke post la fruaj
sesdekaj jaroj, kun la eventuala escepto
de Ed Baker, kiu mortis antaŭ pli ol 20
jaroj, ĉiuj forfalis de la Eo-movado. Mi
ofte scivolas, kien ili malaperis...
Mia memoro eble trompas min, sed
ŝajnas al mi, ke en tiu tempo la intemacia
junulara movado—kun kelkaj
rimarkindaj esceptoj, precipe en Britio—
estis eĉ pli stagna ol tiu en Usono. Nu,
intertempe aferoj iomete ŝanĝiĝis. La
Tutmonda Esperantista Junulara
Organizo, TEJO, restas ne tro forta, kaj
havas la kutimajn organizajn
problemojn, sed ankaŭ posedas propran
tre viglan revuon, TEJO Tutmonde ,kiun
ricevas ĉiu ano de la Organizo; kaj ĝi
havas landajn asociojn en 29 landoj. Nu,
28 ... kaj pri tiu diferenco de ciferoj mi
diros ion post momento. Giaj lastatempaj
kongresoj estas kaj grandaj kaj viglaj.
Cetere, dum mi malplijuniĝis, la meza
ago de korespondpetantoj iom
reduktiĝis; laŭ mia propra kalkulado, ĝi
nun kuŝas inter 23 kaj 26 jaroj, kaj
ekzistas multaj korespondpetantoj 10-
20-jaraj. Krom TEJO Tutmonde, aliaj
revuoj ekzistas, kiuj aparte celas
gejunulojn—Kontakto, La J una Amiko,
ekzemple—kaj la junularo sufiĉe ofte
reprezentigas sur la paĝoj de aliaj revuoj,
ankaŭ de literaturaj revuoj.
Sed kio pri la usona junulara movado?
Verŝajne la Harvarda klubo ne
postvivis la sesdekajn jarojn; kaj ŝrumpis
la grupo en Novjorko. Sen difinita loka
kerno, JEN dum longaperiodo malsanis,
kaj fine formortis. Okaze de
Senkrokodiliga Semajnfino en la
Sanfranciska regiono antaŭ eble kvar-
kvin jaroj, fondiĝis loka junulara grupo
en Sanfrancisko, kaj ĉirkaŭ tiu kerno en
1986 ELNA kreis junularan subgrupon
USEJ (Usona Esperantista Junularo), kiu
fariĝis landa sekcio de TEJO. Sed ankaŭ
la grupo en Sanfrancisko disiĝis al aliaj
lokoj kaj aliaj interesoj, kaj malgraŭ la
strebado de unu-du membroj de la
organizo, ĝi faris malmulton kaj laŭ
decidodelaELNA-Kongresoen 1988—
cetere, ĉeestis kaj voĉdonis pri tio nur
plenaĝuloj, tute ne gejunuloj—ELNA
nuligis ĝian ekziston. En la nuna tempo,
malgraŭ la informo sur paĝo 44 de la
UEA Jarlibro, 1989, ne ekzistas nacia
junulara grupo en Usono.
ĉu devus ekzisti tia grupo? Mi opinias,
ke jes. Tia grupo povus reprezenti
Esperanton inter la junaj homoj de
Usono, multe pli bone, ol povas ELNA.
Ci povus reprezenti la usonan junularon
en la intemacia junulara movado, kion ne
povas fan ELNA—je la nuna momento
ne sidas usonano en la Komitato de
TEJO. 6i povus servi kiel kontaktilo in-
ter junaj usonaj esperantistoj kaj junaj
eksterlandaj esperantistoj, kiel aranĝanto
de usona partoprenado en internaciaj
junularaj aranĝoj, kiel instruejo por la
estontaj gvidantoj de la nacia Esperanto-
movado en Usono. fii cetere povus
entrepreni inform-kampanjojn inter
junaj homoj tra Usono, por plimultigi la
nombron de junaj esperantistoj kaj tiel
pludaŭrigi sian propran ekziston.
Ĉ u mi do proponas, ke ELNA restarigu
kaj subvenciu junularan sekcion?
Subvenciu... jes. Restarigu... ne.
Junulara organizo kreita de ELNA, sen
vera enhavo, estus tute sensenca. Estus
pli bone, lafl mi, ke la usona esperantista
junularo organizu sian propran,
sendependan asocion, kaj poste
interkonsentu kontrakte kun ELNA, kian
rilaton la du asocioj havu inter si. Tiel la
nova junulara organizo povus esti tute
sendependa kaj havi siajn proprajn
politikon, gvidliniojn, organon, ktp.
ĉu tio estus facila afero? Mi dubas
tion. Kvankam en ELNA troviĝas
rekorda nombro de gejunuloj— 100 en la
adresaro por 1990, kaj tio laŭ la ELNA
kriterio por juneco (laŭ TEJO, homo
estas juna ĝis ago 30jara)—tiuj homoj
loĝas sufiĉe dise, havas aliajn interesojn
krom Esperanto, kaj ĝis nun pliparte ne
indikis pretecon akcepti gravajn
respondecojn en la usona junulara Es-
peranto-movado.
Sed la starigo de tia movado, kaj ĝia
maturigado, estas aferoj entreprenendaj.
Mi petas vin, al kiuj mi adresas ĉi tiun
redaktajon, zorge pripensi vian
eventualan rolon en tio.
—Don Harlow
2 esperanto/usa: The ELNA Newsletter
The magazine of the European Young
Federalists, the New Federalist, has
published one-page articles about Espe-
ranto by Rob Keetlaer (1989/4-5) and
Donald J. Harlow (1989/6), both written
in reply to an article by Sandra Pellegrom
of The Netherlands, (information sent by
Mark Fettes at UEA)
Bob Tremblay of the Middlesex, MA,
News (July 11,1989) presents Esperanto
in the context of the Esperanto Society of
New England in his article "Speaking in
a Common Language." Through inter-
views with Esperantists Caroline Ellis
and David Wolff, Tremblay presents in-
formation on the history and current uses
of Esperanto. A sidebar, "A 28-letter al-
phabet," describes something of
Esperanto's structure and gives the ad-
dress of ESNE. (from Verda Lumo)
An article by Laurence Siegle men-
tioning ELNA member Prenda Cook's
numerous travels abroad to World Espe-
ranto Congresses, which originally ap-
peared in the Brownsville, TX, Herald of
Nov. 11, 1989 (see Esperanto U.S.A.
1990(1)), also appeared in the Harlingen,
TX, Valley Morning Star (Nov. 26,1989)
and the San Benito, TX, News (Dec. 12,
1989). (sent by Prenda Cook)
"Can We Talk? In Esperanto," asks
staff writer Ron Avery of the Philadel-
phia, PA, Daily News (Nov. 17,1989) in
a four-column feature article aboutPhila-
delphia Esperantists Ben Perry, Todd
Moody and Dorthee Feuerstein. The ar-
ticle is generally an objective account of
Esperanto's current status, both at home
and abroad, although the author's doubts
occasionally show through... (sent by
Ben Perry)
Speaking of Prenda, that is what the
Harlingen, TX, Valley Morning Star
does very well in an illustrated article
"Correspondence crosses walls" (Dec.
31,1989). The article discusses the use of
Esperanto for communicating across po-
litical and ideological, as well as mere
national, boundaries. Pictures show
Prenda at two walls, the Berlin Wall and
the Great Wall of China, (sent by Prenda
Cook)
Carolyn Dreiheim interviewed Espe-
rantist Hal Archibald for the Oakland,
CA, Montclarion (Feb. 20,1990). In the
interview, titled "Diverse Interests In-
spire Oakland Artist," Dreiheim men-
tions that "In Holland during the occupa-
tion [Archibald] learned to swim, dance,
and speak Esperanto." (provided by Pat
Shell)
Rob Hardy, an ELNA member sta-
tioned at RAF Lakenheath in East
Anglia, Great Britain, provided a letter to
the military newspaper The Stars and
Stripes (Feb. 21, 1990) in reply to the
recent article about "Canadean," a "re-
formed" English. Hardy's article praises
Esperanto, tells something about its cur-
rent state, refutes comments made in the
article, and provides the address of
ELNA. As of this writing, more than 100
American military personnel and depen-
dents stationed in Europe have re-
sponded to this letter by writing to the
ELNA Central Office asking for more
information. Thanks, Rob, for providing
a fine example of some of the things
suggested in the editorial two issues ago!
(sent by Rob Hardy)
John Cripe of Fresno, in a letter to the
Fresno, CA, Bee (Apr. 3,1990) pointing
out that the U.S. Dept. of Commerce
provided 30 languages in the census
questionnaire, proposes Esperanto as a
viable solution to the language problem,
and recommends that the United States
lead the way in teaching Esperanto in the
schools, (from the Central Office)
Ham radio operator Frans J. Jahger, in
a letter to the Washington, PA, W.A. Com
Ham, mentions his knowledge of Espe-
ranto and intention to use it in interna-
tional amateur radio communications,
and refers to the International League of
Esperantist Radio Amateurs (ILERA).
(sent by Cathy Schulze)
In a reply to an earlier review of
Wilfried Praet's eleven-language Organ
Dictionary, in The Tracker, Journal of
the Organ Historical Society (Vol. 33 No.
4 1990), Timothy Tikker points out the
inclusion of Esperanto as one of the
eleven languages, and emphasizes the
value of Esperanto for the international
community of organists and
organbuilders. He also includes the ad-
dress of ELNA. (sent by Timothy Tikker)
Oomoto from Page 1
seminar, which will concentrate on two
of the arts instead of the four mainstays in
the four-week seminar. It is hoped that
with limiting the number of arts taught,
the students will still reach a level of
proficiency sufficient to get a feel for the
basis of the art, despite the time limita-
tion. There will be introductions to many
of the other arts as well, to help put the
ones actually practiced into context.
The shorter time, as well as the offering
of less luxurious meals, enables the price
to be drastically slashed for the Esperanto
seminar. The two-week seminar, includ-
ing lodging, meals, instruction, the use of
Japanese kimono (clothing), and two ex-
cursions, will cost only 500 US dollars
(and for those from countries with
nonconvertible money, $300).
There are no restrictions as to age, sex,
nationality, religion, or previous educa-
tion. However, in order to enable suffi-
cient individual attention, participation
in the Esperanto seminar will be limited
to eight students. It would therefore be
advisable for those who are interested to
apply early, at the following address:
Intemacia Fako Oomoto
Kameoka-si, Kyoto-hu, 621 JAPAN
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 3
'AL Bi
the United States
CALIFORNIA
Ege sukcesis la 23a ĉiujara
Tutkalifornia Esperanto-Konferenco,
kiu okazis en San Diego dum la
semajnfino de 6-8 aprilo. Ci altiris
preskaŭ 50 geesperantistojn el la tuta
Kalifornio, Arizono, kaj eĉ la ŝtato
Vaŝingtono. La konferencon organizis
Frank Helmuth, kun helpo de aliaj anoj
de la San Diego Klubo, inter ili Beatrice
Acers, Arthur Banta, D. Evans, Dena
Frost, G. Helmuth, D. Jordan, Ralph
Lewin kaj Ellie Stein, (el la Novaĵletero
de la Esperanto-Klubo de San Diego)
Kiel kutime, la Berklia Esperanto-
Ligo kaj la San-Franciska Esperanta
Regiona Organizo ekspoziciis okaze de
la duonjara konferenco de la
Fremdlingva Asocio de Nord-
Kalifornio.kiu okazis la 3 Ian de marto ĉe
Napa Valley College. La ekspozicion
aranĝis Don Harlow kaj Ionel Onet.
NEVADA
MCE (Nevada Information Center for
Esperanto) en Reno estas eble la plej
nova Esperanto-grupo. Ĝin starigis
mezlerneja instruistino Natalie Sera.
Natalie, Chris Nelson kaj Zulma
Vasquez starigis informtablon ĉe la Reno
Komunuma Kolegio, kaj Chris starigis
afiŝojn pri Esperanto tra la universitato.
ĉiuj lernis Esperanton pere de la Poŝta
Kurso. (enSFEROBulteno, aprilo 1990)
SOBRAJVERDULOJ
Tiu esperantlingva AA-trupo nun
havas membrojn en Usono, Britio,
Argentine Kamerunio kaj Litovio.
Interesatoj sin turnu al Sobraj Verduloj,
P.O. Box 30091, Seattle WA 98103. (en
la SFERO Bulteno, aprilo 1990)
La 23A Tutkalifornia Esperanto-Konferenco
de Cathy Schulze
[La 23a Tutkalifornia Esperanto-
Konferenco okazis en San Diego, la 6an
ĝis la 8a de aprilo, 1990. La kongresa
temo estis: Esperanto kaj Mono.]
Kiaj vortoj esprimos la etoson de la 23a
TKEK—ĉu vigla, viveca, verva—eĉ
instrua? Komence, ĉe la Interkona
Vespero, la Esperanto-Klubo de San Di-
ego regalis per la plej, ĝis nun, abunda kaj
luksa bufedo de frandaĵoj. Kun "kuko en
la buŝo kaj mono en la poŝo", laŭ la gaja
kanto verkita de Sandieganino Janice
Atkinson, ni spektis vidbendojn de Cseh-
kurs-lecionoj kaj instru-kantoj faritaj de
Audrey Childs-Mee ĉe SFSU en somero
1989. Tiun programeron kontribuis
Marta Flores de la Esperanto-klubo en
Washington, DC, kaj Charlotte Kohrs de
Infanoj ĉirkaŭ la Mondo.
Sabaton matene, Prof. Ralph Lewin
(Scripps Institute of Oceanography)
sprite faris instruan prelegon pri "La
Naturo de Mono". Skizante la historiajn
formojn de mono, Prof. Lewin esprimis
malkontenton pri la moderna paper-
mono, interalie pro ties malpureco kaj
detruebleco. Rilate metal-monerojn,
Prof. Lewin siaopinie konsideras ilin
malŝparo de valoraj metaloj. Okaze ĉu
oni eltrovos metodon por eviti falsigon, li
proponas uzon de plasta mono kiu
purigeblas. Sekvis vigla diskuto kaj
montro de diversaj raraj aŭ antikvaj
moneroj.
Sekvis prelego de Elwyn Reed pri
"Zamenhofa Mono: La Stelo". La stelo,
fabrikita de la nederlanda monfarejo,
baziĝis je nederlanda mono—unu stelo
egalis unu guldenon. Andreo Cseh
iniciatis la stelon post la dua mondmilito
kiam mono mankis.
"Lastatempaj ŝanĝoj en la
Orienteŭropa Provinco de Esperantujo"
estis la temo de prelego farita de Ionel
Onet, deveninta el tiu mondoparto. Per
helpo de granda mapo, li skizis la
perspektivojn de la tieaj Esperanto-
movadoj kaj iliaj financaj cirkonstancoj,
surbaze nur de la ŝanĝoj okazantaj tie.
Post marŝado tra la malnova kvartalo
"Old Town" de San Diego por lunĉo,
daŭrigis la programon d-rino Marianne
Lee. ŝia parolado pri la Esperanto-
kooperativa movado titoliĝis "La
Kooperativa Stelo". Tiu movado
lastatempe kontentige kreskas en pluraj
landoj. Dorothy Holland-Kaupp kaj Prof.
James Fonseca helpis en la prezentado.
William Harmon priparolis la temon
"Kion signifas IRK? La Financaj
Problemoj de Ordinaraj Esperantistoj".
Li provizis por ĉiu konferencano
referaĵojn: "Internaciaj Transpagiloj—I
(Pasintecaj Provoj)" kaj "Internaciaj
Transpagiloj—II              (Aktualaj
Transpagmetodoj)". Ene de tiu lasta li
priskribis la "UEA-Bankon"—la
ĝirsistemon.
Sub sia temo "La Peso Valoras", Lusi
Harmon klarigis detalojn pri eblecoj
span monon per vojaĝoj aranĝitaj de Es-
peranto-organizantoj. Specife ŝi
detaligis la riĉan programon kiun ŝi
kunmetis por la antaŭ- kaj post-
kongresoj kiuj okazos en Meksikio dum
julio.
"Instruistoj ĉirkaŭ la Mondo Parolas
pri Infanoj ĉirkaŭ la Mondo" prezentita
de la kreinto de tiu programo, Charlotte
Kohrs, finis la posttagmezan programon.
si montris du libretojn verkitajn de
infanoj. (ĉina instruisto tradukis ilin en la
ĉinan lingvon.)
Post perfekta bankedo ĉe American
Cafe    en    Old    Town,    ni    ĝuis
Continued on Page 11
4  esperanto/usa: The ELNA Newsletter
% LM ©EMTm ©FO©EJ©
Special report: results of the new member survey and the
survey on the Handbook for New Members of ELNA
Why We Did These Surveys
ELNA's constitution defines two
broad areas of work that the League was
designed to carry out; namely, the activi-
ties of ELNA should be to (a) further
education in, and (b) disseminate infor-
mation about Esperanto within the
United States of America.
By and large the League carries out
these two functions fairly well, albeit on
alimited scale. ButELNA is growing and
keeping up with the desires of our mem-
bers, particularly new ones, can be a
formidable task.
By their very nature, the two activities
listed above are focused on the new or
relatively new Esperantist. ELNA as an
organization seeks to ease the way from
"interested party" to "Esperantist," and
the programs that the Central Office pro-
poses to the Board of Directors and the
Congress each year are aimed, directly or
indirectly, at doing this.
To make our programs and projects
work effectively we need to check up on
them from time to time. We do keep up-
to-date statistics on many of our specific
programs, but from time to time we need
to get more specific information. A sur-
vey is an ideal way of doing this.
About the Surveys
Originally we had one survey, and it
was designed to focus only on the re-
cendy published Handbook For New
Members of ELNA. But as the project
progressed over the years we decided to
include a section to be sent to new mem-
bers that would try to ascertain (a) why
people become involved in Esperanto
and ELNA, (b) whether our efforts at
informing the public about Esperanto are
successful, and (c) whether there are any
differences, based on duration of mem-
bership, in opinions and expressed needs
of members.
As ELNA is a "membership" organi-
zation we obviously had to define "new
Esperantist" in relative terms. We are
aware that there are many American Es-
perantists not associated with the
League, but we have no reliable way of
contacting them. So, knowing that
roughly 85% of ELNA's attrition rate
comes from those members having three
or fewer years as an ELNA member, we
defined "new Esperantist" as those in this
category.
Version one of the survey, which in-
cluded questions about the Handbook
and the topics listed above, was sent to all
members classified as "new." Version
two, with only questions about the
Handbook, was sent to all other mem-
bers.
How and Why People Get
Involved in Esperanto and ELNA
1) Among "new members" we found that
a large percentage (47%) joined ELNA
within two years of hearing about Es-
peranto for the first time. Because we
didn't specifically ask why there was a
delay in joining, we have no reliable
answer to this question. We will ex-
plore this further at a later date.
2)  To the question "How did you first
hear about Esperanto?" we found that
20% read about Esperanto in a book
16% heard about Esperanto at the li-
brary
14% through a magazine article
12% through a friend
12% through a teacher
10% through a newspaper article, TV
or radio
16% through widely diverse means
For many years, ELNA has lacked a
clearly defined program to get Espe-
ranto into the public eye and keep it
there. The organizational approach has
been passive. This was due largely to
limited funds and the lack of a suffi-
ciently developed infrastructure to
support growth.
The Central Office has been work-
ing to structure the informational ser-
vice so that it can easily expand with
the growth of interest. Now, with
ELNA's increasing levels of funding,
we are coming into a position where
our activities at informing the public
need a more clearly defined and direct
approach.
For that reason, the CO. is propos-
ing the creation of a new committee for
publicity. The key parts of the proposal
we are submitting will focus on devel-
oping a working plan to keep Espe-
ranto appearing in the diverse media,
expanding the involvement of Espe-
rantists throughout the country in these
activities, and the establishment of a
yearly information "push," known as
"National Esperanto Week."
3) To the question "Why did you decide
to learn Esperanto?" we found:
25% "I like learning languages"
15% "For travel and international
communication"
12% "I like the idea of an international
language"
11% "I like the philosophical idea be-
hind it"
9% "It is interesting, fascinating,
good, neat"
9% "It is easy to learn"
6% "Out of curiosity"
13% Other diverse reasons
To the question "Why did you de-
cide to join ELNA?" we found:
27% "To support the Esperanto move-
ment"
25% "I see ELNA as a source of infor-
mation about Esperanto and the Es-
peranto movement today"
18% "I wanted to get involved with the
Esperanto movement"
13% "To learn or improve my Espe-
ranto"
13% "ELNA is a source of learning/
reading material"
4% "Because of the service ELNA
offers"
Knowing that a high percentage
(25% in the first table) indicated that
they are interested in learning lan-
guages, and that many members (25%
in the second table) joined ELNA be-
cause they wanted to "leam or improve
their Esperanto" or because they see
Continued on Page 6
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 5
Surveys from Page 5
"ELNA as a source of learning/reading
material," the CO., in cooperation
with several individual members, will
be proposing a workbook series (titled
"Focus on Language") that will focus
on those specific areas of Esperanto
that give Americans problems. A fol-
low-up marketing study indicated a
high level of interest in this program,
particularly among the newer mem-
bers.
In addition to the proposed work-
book series, a group of volunteers,
headed by the ELNA CO. Staff, is
working on a revised series of "for
pay" correspondence courses. This
series is based on a successful program
frum Bulgaria and should be available
before the end of 1990.
Also, considering that a relatively
high percentage (25% in the second
table) "see ELNA as a source of infor-
mation about Esperanto and the Espe-
ranto movement today," we are pro-
posing a flyer series written by an in-
ternational team of authors that will
focus on topics of a non-linguistic na-
ture. This proposal will seek (a) to help
the new member become more famil-
iar with some of the "non-language"
topics so that they can become more
involved with Esperanto as a "move-
ment," and (b) knowing that there is a
certain portion of the attrition rate
which we will never retain as mem-
bers, to increase the understanding of
these members about the Esperanto
movement, while they are still acces-
sible, so that even though they are no
longer a part of the movement, they
will still have a positive effect on it by
being a source of accurate information.
Informational Services
4) Of those indicating that they had writ-
ten to the Central Office for informa-
tion about Esperanto, we found that
99% said that the information was
helpful and that 92% indicated that the
information they received influenced
them to become more involved with
Esperanto.
We also asked "How could ELNA's
information packets be improved."
Most people either left this section
blank or indicated that the packages
were fine the way they were, which is
supported by the statistics quoted
above. But we did receive some very
thoughtful comments that we are
working to put into effect.
The two complaints about the infor-
mation service we receive most often
are that the individual did not get a
personal response to the questions
sent, and that specific information was
not sent in response to specific ques-
tions.
Starting in the new fiscal year (June
1,1990) the CO. will include aperson-
alized memo in all copies of "Packet
One." The pilot study found this easy
to do, cost effective, and apparently
having a positive effect on the
recipient's impression of ELNA. In
addition, a new "return" postcard indi-
cating a desire for further information
will be enclosed.
Although we have a well-developed
"Packet One" designed to answer most
questions and needs, there are a minor-
ity of requests with specific needs with
which we can easily cope. For that
reason we are designing additional
"optional information modules" for
Packet One that will answer those
needs. If the Board and the Congress
approve the proposed flyer series men-
tioned in (3) above, we will have an
easy source of information for those
"modules." In that way, one program
will answer the needs of two separate
but related problems.
5) The £ZJVA Update, in its latest incar-
nation, was designed to provide infor-
mation about Esperanto and the world
language problem on a regular basis to
help sustain interest in Esperanto in
people who have not yet learned the
language. It also serves as a source of
information to the new EsperantisL
In a series of questions about the
ELNA Update, we found that, overall,
readers with three or fewer years of
membership indicated...
• that contents have improved
• that the articles are interesting
• that it has increased their aware-
ness of the language problem
• that it is a positive factor in educat-
ing people about the world lan-
guage problem and Esperanto as a
solution.
We also found that the newer a mem-
ber was, the greater importance it
played in a new member's decision
to...
• learn Esperanto, and
• join or rejoin ELNA
A side benefit we have found with
the publication of the ELNA Update is
that we are able to provide last-minute
information about ELNA, use it as a
method for increasing membership,
and use it as a vehicle to market items
of interest to the newly interested.
Membership Benefits
6) In non-profit member-based organiza-
tions there is a give-and-take relation-
ship between member and organiza-
tion. The organization exists to pro-
mote a cause, individuals align them-
selves with an organization to support
that cause and to enable the organiza-
tion as a whole to carry out programs
that support the cause on a large scale
and in an efficient manner. At the same
time, members usually have specific
needs that mustbe met by the organiza-
tion.
Members' needs are usually met
through "Membership Benefits." We
asked new members how important the
various "Membership Benefits"
ELNA offers them were when they
were considering joining or rejoining
ELNA in 1990.
Overall, we found that "Member-
ship Benefits"
•  are ranked as "somewhat impor-
tant" to "very important"
■ as length of membership increases,
there is a shift of importance from
being "very important" to being
"somewhat important." An ex-
ception to this rule is that receipt
of the ELNA Newsletter/Espe-
ranto U.SA. and the desire to help
the U.S. Esperanto movement in-
crease in importance as the dura-
tion of membership increases.
The overall indication of importance
for each "benefit" is listed below in de-
scending order of importance (column A
= somewhat important, column B = very
important).
A          B
Helping U.S. movement 52%    36%
Newsletter                   51%    40%
ELNA Update              36%    44%
Book Service Discount 26%    43%
Membership List           20%    53%
Tape Service Discount  13%    43%
inn^
6  esperanto/usa: The ELNA Newsletter
Esperanto Skills
7) Knowing the importance of learning
and using Esperanto to our members,
we wanted to know how new members
rate themselves on the four major lan-
guage skills and how we can possibly
use this information to help our new
members learn or improve Esperanto.
As expected, members of three years
rate themselves better at using Espe-
ranto than members having only one
year. We also found, however, that
ELNA members associated with local
clubs consistently rate themselves
higher on reading, writing, speaking
and comprehension skills.
From anecdotal experiences related
to the Central Office, we know that a
local club offers an environment in
which new and experienced Esperan-
tists can get together and sharpen their
language skills.
We found that a minority of mem-
bers (10%) belong to a local club. So, if
membership in a local club seems to be
a factor in learning and using Espe-
ranto, how can we encourage clubs and
membership in clubs?
Already in place is a system to share
with local clubs the names of informa-
tion requestors who write to the office,
and many clubs reciprocate by sup-
plying ELNA with the same. But there
is currendy no method for regularly
stimulating clubs to participate in in-
formation campaigns.
The proposal for a committee to de-
velop a national publicity campaign
and a "National Esperanto Information
Week" mentioned in (3) above will go
a long way to help matters if approved.
But we are also proposing a new, low-
cost piece of informational literature
designed to be given to clubs in limited
quantities to support their informa-
tional activities.
This new piece of literature is de-
signed to have a detachable return post
card with ELNA's address on it. Once
ELNA receives the post card, we will
send the requestor a packet of informa-
tion (saving clubs the cost and provid-
ing a consistent image to the public),
and then forward the name to a local
club participating in the program. This
is also expected to generate much-
needed revenue from increased book
sales and eventual memberships
gained by having a larger mailing list
of interested parties.
Another proposal would allow the
Central Office to make a yearly mail-
ing of a postcard to information re-
questors in a club's area, reminding
them of their local club.
Other programs in support of local
clubs need to be developed and a new
packet of proposals is being planned
for the 1991 ELNA Convention.
Results and Proposals from the
Survey on the Handbook for New
Members of ELNA
The Handbook for New Members of
ELNA was designed to provide new Es-
perantists with a source of information
about the national Esperanto movement,
advice about how to get involved with
Esperanto, and sometimes hard to find
information that will make their way into
"Esperantujo" easier. We also tried to
increase the new Esperantist's interest in
the language. Did we succeed?
We sent this survey to new members to
check its worth in providing information,
and to long-time members for their in-
sight into how the booklet might be im-
proved.
A) We found that for 65% of our respon-
dents the handbook increased their
interest in Esperanto. This is very sig-
nificant when one takes into consider-
ation that roughly half of the respon-
dents were long-term members.
We also found that the longer one is
a member, the less likely the handbook
is to increase interest. For example,
80% of members with one or fewer
years as a member said that the booklet
increased their interest in Esperanto
and 51 % of members with four or more
years as a member said the same.
B) Other highlights: of all respondents...
•  98% indicated that the handbook
was appropriate in length
• 99% indicated that it was easy to
understand
•  91% indicated that it informed
them of things they didn't know
(96% of new members said the
same)
•  85% indicated that it increased
their understanding of ELNA
(89% of new members said the
same)
• 99% indicated that they would rec-
ommend that we send it to all new
members of ELNA
• 97% indicated that it was worth the
70 cents per copy it cost to pro-
duce the booklet
C)  How satisfied with the various sec-
tions of the handbook were our mem-
bers? A table is included with section-
by-section results at the end of this
article. Ratings range from "very satis-
fied" (7) to "very dissatisfied" (1).
D) While we recommend that the hand-
book be made a regular part of the
"New Members Kit," there are some
changes that need to be made. The
major changes include:
1) Include a section on the "History
of the Esperanto Movement in the
United States" and "What Is an
Esperantist?"
2)  Provide more detailed informa-
tion on UEA, TEJO, and CHIL-
DREN.
3) Rewrite "Esperanto Terms" sec-
tion, including more terms.
4)  Replace "Donating to ELNA"
with "ELNA Funding and Ex-
pense" with representative budget
percentages for expenses and in-
come. Provide information on
ELNA funds.
There are many other specific sug-
gestions that are, unfortunately, too
numerous to mention here. The ELNA
CO. has kept a careful record of these
and will implement as many as pos-
sible.
Final Comments
Both the Handbook and this survey
were very rewarding projects to work on.
By conducting the survey, we have
gained much insight into our members,
and particularly our newer members.
Like the Book Service Survey that
ELNA conducted several years ago, we
at the Central Office will attempt to put
your comments, suggestions and obser-
vations into effect as soon as possible.
This summer, the Central Office is
presenting more than 10 proposals to the
Board of Directors and the Congress,
many of which came about direcdy as a
result of these surveys.
These proposals, if accepted, will pro-
vide many needed changes and improve-
ments in our organization. If you have
any questions or comments about these
Continued on Page 8
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 7
Surveys from Page 7
surveys or our proposals, please don't
hesitate to write to the Central Office.
Finally, the Handbook, these surveys,
this analysis and our proposals are the
end result of much cooperation between
many people, including the respondents
to these surveys. We thank you for your
help. I would also like to publicly thank
all those who worked on the above-men-
tioned projects. In alphabetical order:
Charlie Galvin, Stephen Gerry, Don
Harlow, William R. Harmon, Dorothy
Holland-Kaupp, Ionel Onet, Cathy
Schulze, Gregory Wasson, Sherry Wells,
Christopher Yielding, The Board of Di-
rectors, Students and Instructors of the
18th Annual Summer Esperanto Courses
atSFSU.
—Mark Stephens
Director, CO.
Section	7	6	Rating 5         4		3	2	1	Overall
Typeface Correspondence ELNA Useful addresses Learning Esperanto Traveling %E-o& Children Cover design General layout *uea	(2% 52% 51% 53% 45% 42% 40% 54% 57% 41%	24% 29% 30% 26% 30% 34% 33% 13% 17% 30%	11% 14% 14% 15% 19%	3% 5% 4% 5% 4%	0.5% 1% 1.5%	0.5% 0.5%	—	6.45 6.28 6.255 6.25 6.115
			19%	4%	0.5%	—~	0.5% 0.5%	6.11 6.04 6.02 5.99 5.98 5.95 5.95 5.925
			20% 19% 17% 18%	6% 10% 2% 8%	m 1% 3%	1% 1% 1% 0.5%		
*TEJ0                   40%    30%    17% "Donating to ELNA   44%    21%    23% "Esperanto Terms    47%    21%    19% i "Scheduled for reworking or modification				11% 10% 8%	2% 2% 3%			
NUN FLOROS
LA RUMANA ESPERANTA MOVADO
de Prof. D-ro Ignat Florian Bociort
[La jenan artikolon ni pruntis el n-ro
1990(5) de la revuo Budapeŝta
Informilo. BIjam dum multajjaroj estas
laplej utilafonto de informojpri Espe-
ranto-okazajojen la iama OrientaBloko,
ankaŭ en Sovetunio. Komence en la nana
jaro ĝi ŝanĝis sian dikecon (8 paĝoj
anstataŭ 24), sian paĝformaton (duoble
tiel grandan), sian aperritmon (24fojojn
en la jaro anstataŭ 11), kaj sian celon (ĝi
nun estas ne nur organo de la Hungara
Esperanto-Asocio, sed ankaŭ
"internacia movada kaj kultura
servogazeto"). Malgraŭ lastatempa
streĉiteco inter la hungara kaj rumania
registaroj rilate la etnan situation en
Transilvanio kaj aliloke, rilatoj inter la
Hungara Esperanto -movado kaj la
renaskita movado en Rumanio restas
bonaj, kaj oni ofte en BI informas pri la
bezonoj de la rumania movado.]
Renaskiĝis tutlanda Esperanto-
Asocio. Radio Timisoara elsendis dufoje
en Esperanto kaj rumanlingve pri Espe-
ranto. En Universitato de Timisoara
reaperos grandkvalite elementa Espe-
ranto-kurso. En ŝtata eldonejo de la sama
urbo aperos lernolibro, vortaro (Espe-
ranto-rumana) kaj studo pri la monda
lingvo-problemo. Registaroj, bonfaraj
naciaj kaj internaciaj organizoj
demandas, kion sendi al Rumanio: ĉu
esperantistoj povas peri niajn sugestojn?
Peto al Esperanto-organizaĵoj: laŭeble
invitu al viaj Esperanto-aranĝoj niajn
bravajn esperantistajn gejunulojn.
La unua libera urbo de Rumanio, heroa
kaj martira Timisoara, jam delonge
centra de Esperanto-movado en nia
lando, estas ankafi la urbo, en kiu
naskiĝis, la 7-an de januaro 1990,
tutlanda Esperanto-asocio, laŭ iniciato
de Kolektivo Esperanto kaj
Interlingvistiko (KEI) de la Universitato
en Timisoara. (Por plifaciligi la
kontaktojn kun la centraj aŭtoritatoj kaj
kun la esperantistoj en la tuta lando, la
asocio translokiĝos, eble, al Bukareŝto,
sed KEI restos kaj plue agados en la
Universitato de Timisoara.)
La 14-an kaj la 15-an de januaro,
reprezentanto de KEI salutis per
radioelsendo la aŭskultantaron rumane,
hungare, germane, serbo-kroate kaj
Esperantlingve, legis facilan tri-minutan
Esperanto-tekston kaj dek-minutan
rumanlingvan alvokon al Esperanto-
asocio kaj al nobla ideo de Internacia
Lingvo. Redaktoro de Radio Timisoara
Libera anoncis la eblecon elsendi estonte
ankau Esperantlingve. La ekologia revuo
de Timisoara havos ekde sia unua
numero kelkajn paĝojn en Esperanto kaj
pri Esperantujo. La universitato kaj la
ŝtata eldonejo Timisoara (re)aperigos
grandkvante Curs elementar de
esperanto (I. F. Bociort—Mioara
Lacrima Dobre) en multe pli bonaj
teknikaj kondiĉoj ol antaŭe. Baidaŭ (ene
de tri-kvar semajnoj) estas preta por
eldono la Granda Esperanto-Rumana
vortaro. Ni rezignas ĉi-momente pri aliaj
detaloj. Necesas informi pri alia afero.
En la lastaj sep jaroj, laradio-stacio de
Timisoara estis malfunkciigita far la
burokratio de la diktaturo. (Tio okazis
ankaŭ en aliaj kvar urboj.) En la lastaj
dekunu jaroj neniu radio-stacio de la
Continued on next page
8 esperanto/usa: The ELNA Newsletter
Continued from previous page
lando rajtis aĉeti la necesajn profesiajn
aparatojn. Nun ili estas ĉiuj malnovaj kaj
difektitaj, precipe en Timisoara—kampo
de unuaj bataloj por libereco. Nun pluraj
registaroj, bonfaraj riĉaj naciaj kaj
internaciaj organizaĵoj (kristanaj ktp)
demandas, kion ili sendu, kio tre
necesas—por ne sendi helpon netaŭgan
aŭ ne tre urĝan. Tial, la Radio-stacio
Timisoara Libera petas la esperantistojn
kaj la E-organizaĵojn konsili al la
registaroj de koncemaj landoj kaj al la
aliaj helpantoj (per leteroj, ĵurnalaj
anoncoj, senpcraj kontaktoj ktp) sendi al
Radio kaj TV Timisoara necesajn
profesiajn aparatojn aŭ objektojn.
Temas—laŭ propono de la redaktoroj—
pri jenaj necesaĵoj:
•  magnetofonoj porteblaj—profesiaj
radioaparatoj—tipoj UHER aŭ NAGR A,
•    profesiaj   magnetofonoj   por
radioelsendaj stacioj,
• aŭdiaj elektraj miksiloj,
• magnetofonbendoj BASF PHILIPS
• Videotonbendoj,
• profesiaj videokameraoj,
• videomiksilo,
• telekso,
• diktafonoj,
•skribmaŝinoj,
• kseroks-kopiiloj.
Kelkajn el la nomitaj aparatoj kaj
objektoj nepre bezonas ankaŭ la Espe-
ranto-movado mem, la klubo de KEI en la
Universitato de Timisoara kaj la landa
asocio de Esperanto. Tial estas
konsilinde, ke oni sendu la helpojn al nia
adreso: UNIVERSITATEA DIN
TIMISOARA, Colektivul de Espe-
ranto, Bulev. V. Parvan 4, Timisoara
RO-1900, Rumanio.
La aparatojn, kiuj taŭgas nur por radio-
stacio, oni sendu al: RADIO-
TELEVIZIUNEA TIMISOARA
LIBERA, Str. Cluj nr. 24, Timisoara
RO-1900, Rumanio. Ni tutkore
antaŭdankas por la grava helpo al la
rumana popolo kaj al la progresigo de
Esperanto en Rumanio.
Ni tre bone konscias, ke la Esperantaj
organizoj ne estas riĉaj entreprenoj. Tial
ni kuraĝas fari nur la jenajn sugestojn
rilate al ebla helpo:
a) Bonvolu laŭeble inviti niajn
gejunulojn al viaj sciencaj, kulturaj,
primovadaj,   turismaj   aŭ   lingvo-
prefektigaj aranĝoj, ĉu naciaj, ĉu
internaciaj. Tio gravege efikos en nia
lando, kiu jardekojn mankis el
Esperantujo. Nur post nekredeblaj
fortostreĉoj kaj per afabla helpo de UEA,
de koncernaj landaj gastigantoj
(hungaroj, bulgaroj, ĉefioj, poloj, GDR-
anoj) kelkaj gestudentoj, laboristoj,
lernantoj, junaj esploristoj povis
partopreni eksterlandajn aranĝojn, eĉ
UK-ojn (Varna—1978, Budapeŝto—
1983). La elio inter la aliaj gejunuloj estis
grandega. Bv. sendi la invitilojn al KEI.
b) En la lastaj jardekoj, ni, rumanoj,
eksciis nur hazarde, kio "laste aperis".
Oni ricevis iujn librojn per la afableco de
germanoj, hungaroj, bulgaroj, poloj,
ĉinoj k.a., kelkajn revuojn (el GDR,
ĉinio, ĉefioslovakio, Sud-Koreujo,
Bulgario, la "Literatura(n) Foiro(n)").
Mi kaptas la okazon por danki al prof. G.
Waringhien, Bruno Vogelmann, Richard
Schulz, Dr. sc. D. Blanke, Gigi
Harabagiu, David Sanderstrom, prof. O.
Haszpra, R. Eichholz, Esperanto-grupo
de Leverkusen, K. Dodu kaj multaj aliaj
por ilia helpo al nia movado en la 80-aj
jaroj.
Esperantujo Kreskas (sed ne facile)
Kompilis lonel ONET, laii leteroj ricevitaj de
BITAJ Levente, FARKAS Antal kaj Marian VOCHIN
Neimageblaj antaŭ, ni diru, unu jaro, la
ŝanĝoj en la Orienta (eble, pli precize,
Centra) Eŭropo estas nun realaĵoj tute ne
neglekteblaj. La sola lando en tiu
mondoparto el kiu—ankoraŭ—ne venis
novaĵoj pri veraj ŝanĝoj estas Albanio.
Sed jam temp' estd\ ĉis fine de 1989,
ankaŭ el la aha "malliberejo" eŭropa, ne
venis novaĵoj. Okazis, tamen, ke
decembro '89 estis tiel plena je eventoj,
ke eĉ la ĵus ekliberiĝintaj rumanoj ne
povas kredi ilin. Jes ja, ni parolu denove
pri Rumanio (alie, ol antaŭ du jaroj; vidu
ELNA Newsletter Julio-Augusta 1988).
La socipolitikaj ŝanĝoj ne restis sen
rezulto rilate la esperantistan movadon
en tiu lando. La rumaniaj esperantistoj
bezonis malpli ol unu monaton por
reorganizi kaj reoficialigi sian landan
asocion (fakte, neniam maloficialigitan
laŭleĝe). Esperantistoj el la malnova
"gvardio" (cetere, jam ne plu junaj)
prenis la stirilon, celante revenigi la
rumanian Esperanto-movadon sur la
ĝustan lokon.
En kelkaj urboj, la lokaj esperantistoj
organizis lokajn Esperanto-Asociojn,
kiuj—pro diversaj kaŭzoj—ne volas
aliĝi al la naciskala organizo. Nu, tiuj
"izolemaj" samideanoj scias ion.
Mankas informoj ekzaktaj pri kiom da
kluboj (re)fondiĝis. Ankaŭ la ekzakta
nombro de esperantistoj en Rumanio
estas nekonata, sed ĝi situas ĉirkaŭ 3000.
Malhelpata dum jardekoj, la rumania
esp-ista movado spertis seriozajn
malfacilaĵojn. Kaj unu inter la plej gravaj
estas la izoligo, al kiu la rumaniaj
esperantistoj estis submetitaj dum la lasta
duonjarcento. Mankas al ili informoj pri
la situacio de la Esperanto-Movado,
mankas al ili la internaciaj rilatoj, kiujn
alilandaj samideanoj ĝuas.
Pro la longdaŭraj malpermesoj
ĉiuspecaj, la rumaniaj esperantistoj tuŝas
la ricevitajn esperantaĵojn kvazaŭ
sanktaĵojn. El letero Jus ricevita el
Bukareŝto, mi citas: "Mian plurjardekan
Esperantan insignon prenis mia edzino.
Nun mi devas almozi, por akiri alian,
certe ne novan." En alia urbo,
hungarlingva esperantisto elhungarigis
kurson, m an skribis ĝin kaj, multobligitan
(kaŝe), disdonis ĝin al interesitoj
senpage. Por esperantisto el urbeto en
centra Rumanio, Esperanto-novaĵletero
el la pasinta jardeko estas freŝa frandaĵo.
El urbo apud la hungara landlimo venis
alvoko de la ĵus refondita Esperanto-
klubo, per kiu oni petas precipe
malnovajn esperantaĵojn "por relerni la
Esperantan historion laŭ ties evoluo".
ŝajnas tamen, ke la kuranta jaro
alportos la necesajn ŝanĝojn. La rumaniaj
esperantistoj jam havis la okazon vidi kaj
tuŝi periodaĵojn aperintajn pasintjare.
Por kelkaj el ili, tio estas nekredebla
Continued on Page 10
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 9
&m@m©®im(Biri}&
[La rubriko Anoncoj enhavas diversajn
reklametojn, petojn, ktp., kiuj estas
diskonigindaj sedne povastrovilokon en
alia rubriko. Nek ELNA nek la redaktoro
povas promesi aŭ prirespondeci
definitivanplenumon de io ajnpromesita
en anonco.]
La 26a Brazila Kongreso de Espe-
ranto okazos ĉe la Escola de Engenhana
Eletromecanica do Estado da Bahia,
Salvador, ŝtato Bahia, Brazilo, inter la 6a
kaj la 10a de julio. La temo estos: Espe-
ranto, Kulturo kaj Disvolviĝo. Okazos
ankaŭ ekzamenoj, artaj vesperoj, kaj
balo. Interesitoj bonvolu kontakti:
Societo Esperanta de Salvador,
Poŝtkesto 2550, 40021 SALVADOR,
Bahia, Brazilo.
Se vi povas sufiĉe rapide atingi rektan
flugon de Salvador al Sovetunio, vi
povos ankaŭ partopreni la 27an Baltian
Esperanto-Kongreson BEK-27 en
Latvia Agrikultura Akademioen Jelgava
(40 km sude de Riga) la lOan ĝis la 19an
de junio. La Kongreso estos daŭrigo de la
tradiciaj Baltiaj Esperanto-Tendaroj,
kiuj okazas ĉiujare kun kelkcent
partoprenantoj. Por informoj kaj aliĝiloj:
Organiza Komitato de BEK-27, p/k
150, SU-226050 RIGA 50, Latvio,
Sovetunio.
Pro la sukceso de pasintjaraj aferoj,
ĉijare oni organizos la 13an kaj 14an
Internaciajn Semajnojn de Esperanto
en la suda parto de Francio. La unua
okazos en vilaĝeto Habere-Poche de la
francaj Alpoj, 1000m super la marnivelo,
30 km sudoriente de Ĝene vo, de la 25a de
aŭgusto ĝis la la de septcmbro; la dua
okazos ĉe la mediteranea marbordo en la
havenurbo Sete, 30km okcidente de
Montpellier de la 14a ĝis la 22a de
septembro.   Por   informoj   pri   la
semajnfinoj: ESPERANTO, 5 rue du
Docteur            Roux,            34000
MONTPELLIER, Francio.
Centro "Esperanto" (u. Kievo), Kieva
centra Esperanto-klubo "KARE" kaj
Kieva urba Esperanto-klubo de
internacia amikeco "Ora pordego"
invitas dezirantojn partopreni
internacian renkontiĝon InterSEJT-
90 (SEJT= SovetiaEsperantista Junulara
Tendaro) kiu okazos la 20-30-an de
aŭgusto en pitoreska ripozejo apud
ĉefurbo de Ukrainio. La renkontiĝon
povas partopreni esperantistoj el
Sovetunio kaj el aliaj landoj.
Proksimuma kvanto de la partoprenontoj
estas 230 personoj. El tiu kvanto estas
planataj proksimume 150 sovetianoj kaj
80 alilandaj gastoj. Por informoj, skribu
al: 252222 KIEV-222, ab.kesto 88,
Fedotova S. V., Sovetunio.
Continued on Page 13
Esperantujo Kreskas from Page 9
afero. Pluraj Esperanto-organizoj sendis
al Rumanio delegitojn (generate
portantajn helpon al siaj samideanoj).
Fojfoje, helpo venis sen akompananto.
Alifoje, delegito venis sen helpo. Sed ĉu
tio gravas? Eble pli grava estas la fakto,
ke oni ne forgesis la rumaniajn
esperantistojn.
Hi mem ne forgesis, ke estas
esperantistoj, kaj laŭ siaj ebloj agadis,
spite la danĝerojn, kiujn ili frontis. Tiuj
agoj montris/as kiel forta estas iu
(interna) ideo. Tuj kiam pli bonaj tempoj
venis, lapli-malplikaŝitaj verduloj aperis
kvazaŭ fungoj postpluve, kaj la agado
komenciĝis, malgraŭ aro da malfacilaĵoj.
Dumnokte, strata portanta nomon de
fama komunisto prenis la nomon ESPE-
RANTO (kaj tio, en urbeto!). Amaso de
gazetoj ekaperigis Esperantajn rubrikojn
(kun novaĵoj kaj precipe lecionoj), kaj
radiaj disaŭdigoj en/priesperantaj jam
okazis plurfoje en kelkaj lokoj.
Kulturdomoj, kiuj antaŭ kelkaj jaroj
forpelis la esperantistojn, malfermis la
pordojn al la samaj personoj, sed nur post
kiam la iamaj forpelintoj iĝis forpelitoj.
Bonaj novaĵoj, ĉu ne?
Sed, niaj rumaniaj samideanoj ankoraŭ
ne vidis la Plenan Ilustritan Vortaron,
nek la Esperantan Bildvortaron, kaj
nur alude aŭdis pri la ekzisto de,
ekzemple, Oomoto. Pluraj el ili neniam
havis la okazon dialogi kun alilanda
samideano, nek vidi la oficialan organon
de UEA. Atente pakitaj, en tirkestoj,
kuŝas literaturajoj ne senvaloraj,
atendantaj eldoniston. Zorge kolektitaj
Internaciaj Respond-Kuponoj forlasos
Rumanion, por iĝi kontraŭpago por
gazetoj.plurajnjarojnsopirataj. Sed, kiel
sendi manuskripton al eldonisto se la
tajpiloj kaj la papero mankas? Kiel sendi
leteron al redaktoro, se la kovertoj kaj
poŝtmarkoj estas netroveblaj? ĉu ni, en
aliaj landoj, pretas akcepti krajone
skribitajn leterojn, enkalkulante ke la
inko iĝis raraĵo en Rumanio? Kaj, fakte,
al kiu skribi, se vi ne konas adreson?
Pluraj el la kompatindaj rumaniaj
esperantistoj hontas sendi E-lingvajn
leterojn eksterlanden, neestante certaj pri
la nivelo de sia lingvo. Kelkaj sentas sin
ĝenataj sendi al alia lando poŝtkartojn,
kiuj ŝajne rompiĝus dumvojaĝe.
La poŝto ankoraŭ malbone funkcias,
kaj pluraj el la senditaj helpoj ankoraŭ ne
atingis la celitojn. Unuj inter tiuj
malesperas kaj preskaŭ kabeas. Aliaj
eluzas centojn da leoj sendante
malesperajn leterojn ĉien en la mondon.
Foje, oni agas kvazaŭ sufokiĝante. Oni
komprenu kaj pardonu tiajn agojn, kiuj
havas plurjarajn radikojn en certaj
vivstilo kaj eduko. Plie, la senditaj helpoj
ne povas atingi ĉiujn rumaniajn
esperantistojn. Eĉ se ne malgrandaj tiuj
helpoj montriĝas esti nesufiĉaj.
Kvankam neniu estas devigata helpi
aliajn, la ideo plurfoje esprimita "ni ne
estas tie ĉi por helpi alilandajn
esperantistoj"          havas          ion
kontraŭstarantan la gravan trajton de la
Esperanto-movado—la internan ideon,
en kiu kredas ankaŭ la rumaniaj
esperantistoj, al kiuj ni deziru sukceson
surLANOVA VOJO.*
*sukcesa poemo verkita de rumana
esperantisto, antaŭ kelkaj jardekoj.
10 esperanto/usa: The ELNA Newsletter
Internaciaj ekzamenoj de UEA/ILEI.
ĉe ELNA: Kodo INT006, Prezo $3,95
(ne-membroj), $3.75 (membroj).
Jen estas libreto kiu provizas bonegan
gvidilon por la internaciaj baza kaj meza
ekzamenoj. Ĝi enhavas ĉapitrojn jene:
Enkonduko:     Ekzameno     en
komunika kapabto
Histor» kaj celaro de la Ekzamenoj
Postularo de la Ekzamenoj
Regularo de la Ekzamenoj
Specimeno    de    la   elementa
Ekzameno
Specimeno de la meza Ekzameno
La libra proponas "ekzamenon kun
formala sukcesgarantio".
Antaŭ ol submetiĝi al la vera
ekzameno—verki eseeton, montri
komprenon de artikolo, partopreni
intervjuon, reratonti bildaron, aŭskulti
sonbendon—vi estos petata trapasi
gramatikan kaj leksikan teston.
Tre utile el vidpunkto de la
ekzamenotoj estas la specimenaj testoj.
"La Strategia Piano de UE A decidis pri
la ses ĉefaj fortoj kaj malfortoj de la
EsperantD-komunumo. Inter la malfortoj
ĝi notis "Nesufiĉa sck> de Esperanto;
multaj esperantistoj restas komencantoj,
aŭ nesufiĉe laboras por plibonigi sian
lingvoscion. Sen granda nukleo de fluaj
uzantoj, Esperanto ne povas daŭrigi sian
ekziston."
"Ekzamenoj formas nur unu parton de
nia strebo krei pli da kapablaj Esperanto-
parolantoj, tamen ĝi estas grava parto,
starigante normojn kaj donante gvidon al
verkantoj de lerniloj, kreantoj de
studprogramoj kaj unuopaj
'gememplibonigemutoj'.
"Nur kelkloke tra la mondo Esperanto
estas instruata kaj diplomata oficiale.
Antaŭkondiĉo vastigi tion estas la ekzisto
de komune akceptata, praktike
funkcianta ekzamena sistemo."
ĉe SFŜU 1989 somera programo,
entute sep personoj sukcese ekzameniĝis
per la ILEI meza ekzameno. ĉe SFŜU en
somero 1990, Stefan MacGill, unu el la
organizantoj de la ekzamenoj, gvidos
ilin. Li estos unu el niaj tri SFŜU-
instruistoj.
—Cathy Schulze
Litovio Hodiaŭ 1(30)—1988. Vilnius:
Eldonejo "Mintis", 1987. Kolorilus. 87
P-
Antaŭ sep jaroj, la prezidanto de E-
klubo, kies ano (kaj sekretario) ankaŭ mi
estis, donis al mi libreton, kiun mi devis
recenzi—parole—post unu semajno,
dum E-kunveno. Nu, mi estu sincera:
vidante la devenlandon de la recenzota
libro—Sovetunio—ne estis mi la plej
kontenta ano de la kluĵa E-klubo. Mi
akceptis la taskon, kaj dum unu semajno
legis kaj relegis la belajn poemojn de
Juhan Liiv, kaj la recenzo eĉ akiris
aplaŭdojn.
Tempo pasis kaj multo ŝanĝiĝis en mia
vivo. Vidante, antaŭ kelkaj tagoj, sub la
brako de samideano, libreton el la sama
mondparto, mi sentis la impulson
trafoliumi gin. Guste nun, ĝi kuŝas sur
mia skribotablo, kaj mi provos prezenti
ĝin al vi.
ĉia formato rememorigas al mi bonan
eldonajon el Sovetunio, kiun—cetere—
mi ŝatus legi en esperanta versio: Sput-
nik. Teknike senriproĉa, kiel preskaŭ ĉiuj
E-eldonaĵoj venantaj el la Baltaj Sovetiaj
Respublikoj (aŭ, se vi preferas, Baltaj
landoj), la 30-a numero de LITOVIO
HODIAŬ allogas. Kaj ankaŭpli alloga—
nuntempe—estas la komenco de la unua
artikolo en tiu ĉi 87-paĝa libreto:
"Litovia nacio multajn jarojn perdis
ŝtatan sendependecon kaj nacian
liberon." ĉu aludo al la nunaj libera kaj
sendependeco de la baltaj respublikoj?
Mi komparus tiun ĉi libron kun utila
kaj bone organizita (sovetistile)
enkonduka ekskurso. Ekskurso utila, por
ĉiuj interesataj akiri iom da konoj pri unu
inter la plej malgrandaj sovetiaj
respublikoj. Kaj la esperantistoj, kutime,
estas scivolemaj. Ek, do!
Jen interesaj (sovetistilaj) datoj el la
historio de Litovio kaj perspektivoj por la
estontaj jaroj (ĉirkaŭ 20). Automobile, ni
vizitu hodiaŭan litovan vilaĝon kun la
nemalhavebla kolfiozo, kaj, poste,
industrian komplekson pri leĝera (teksa)
industrio, strikte rilatanta al modo, pri kiu
ni povas legi artikoleton. Alia industrio,
malpli leĝera, estas tiu de laseroj, pri kiuj
ankaŭ litovoj okupiĝas. Hi studas ankaŭ
la varmon (necese fari tion en tiu
mondparto), kaj okupiĝas pri lingvistiko
(jen mia plej ŝatata era el nia "ekskurso").
Memkompreneble, la arto havas sian
lokon dum nia litova "vojaĝo". Sekve de
tio, ni vizitos pentraĵ-restaŭristojn kaj
belan vilniusan preĝejon (feliĉe,
restantan). Belaj infanaj pentraĵoj
montratas al ni per ... televido, kaj
propraokule ni partoprenos du grandajn
(sovetieskajn) festivalojn (eĉ kun
eksterlanda partopreno). La infanoj, kaj
ne nur ili, estas invitataj viziti zoon, dum
la plenkreskuloj estas konsilataj (ankaŭ
de mi) legi la du mallongajn prozajojn kaj
la vere interesan artikolon pri sukceno.
Kaj, se vi laciĝis, haltu kaj guu la
senvortajn (malmultajn) karikaturojn,
dum oni preparas kelkajn litovajn
manĝaĵojn—laŭlibre. Kiel deserton,
prenu kelke da noticoj pri la litova E-
agado dum 1987.
Jen ĉio! Mi devas nur aldoni, ke la
sufiĉe bonkvalitaj (parte koloraj) bildoj
plibeligas la libreton, kiu preskaŭ ne
enhavas erarojn. Estas vere, ke mi devis
relegi kelkajn kapturnigajn frazojn, sed
tio ne malpliigas la valoron de tiu ĉi
revuo-libro. Mi nur bedaŭras, ke mi ne
trovis klarigojn pri tio, kiel legi la litovajn
proprajn nomojn. Eble, estonte ...
—lonel Onet
TKEK from Page 4
rideksplodigajn skeĉojn. Unu estas
Virino kaj la Policisto de Stefan MacGill
(ĉijara instruisto ĉe SFSU) kaj la duaestis
Komerca Mesaĝo: Sekreta Vivo de la
Sandiega Klubo verkita de Ellie Stein.
Ellie Stein kaj Arthur Banta elstare bone
aktoris. Ni ankoraŭ estis ridantaj kiam
Elwin Reed kaj James Fonseca komencis
ŝercojn pri Mono. Parkumado de Char-
lotte Kohrs finis la programon.
Dimanĉmatene, Darlene Evans legis el
la libra Parizq/ Paroladoj de Abdul Baha
tradukita de Lidja Zamenhof, kaj bele
kantis por ni. Prof. David K. Jordan(UC
San Diego) klarigis "Kiel Instrui
Gramatikon laŭ la 'Metodo Gacond"'.
Eksterŝtataj konferencanoj estis Prof.
Sidney Culbert kaj s-ino Ruth Culbert el
WA, kaj Elisabeth Hicken el AZ.
Ni finis la konferencon per ĝis-revidoj
en Sania Barbara, la unuan semajnfinon
post Pasko en aprilo, 1991.
esperanto/usa: the ELNA Newsletter 11
* E  R r     .
TRAVEL   '9 0
ELNA CONVENTION WILLBE HELD IN M^ICO CITY
July 7-14,1990
(Samtempe kaj samloke, OFICIALA ANTAŬ-KONGRESO de UEA
+
UNIVERSALA KONGRESO DE ESPERANTO, HAVANA CUBA
July 14-21
—or for those not going to Cuba—
"MEXICO, THE COLONIAL ROUTE"
San Miguel de Allende—Guanajuato—Guadalajara—Morelia—-Patzcuaro
+
OFICIALA POST-KONGRESO DE UEA
Taxco, Puebla, Oaxaca
TRISEMAJNOJN VOJAGANTE EN ESPERANTUJO!!!
As of the time of writing this article, the number
of registrants for the official Antaŭ-kongreso of
UEA exceeds the number of U.S. registrants for our
ELNA convention which is occurring simulta-
neously in Mexico City! Would we be embarassed
to have more guests than hosts??? We will have
with us gesamideanoj from Australia, Belgium,
Denmark, Finland, Germany, Italy (Ada Sikorska,
editor of Heroldo), Japan, the Netherlands, Swe-
den, and the U.K. as well as our Mexican hosts. This
will certainly be our most international national
convention!
Mexico City is a truly major metropolis, and a
lively, fascinating, and beautiful city litis a modem
city within a colonial dry built over a period of 300
years beginning with the arrival of Cortes in 1521.
Before that time there were Aztec palaces and
temples of the 14th and 15th centuries; and recently
archaeologists have uncovered the remnants of an
ancient civilization dating back to 1500 B.C. No
other city displays so beautifully and visibly its
fascinating past simultaneously with its present-
day culture.
The Local Congress Committee ("LKK") in
Mexico is hard at work preparing excursions and
Esperanto programs that we'll remember with joy
for a long time. We have a professional guide there
who is translating the basic contents of the tours and
helping to train other Esperantists to act as guides.
We will have one bus where the narrative will be
offered only in Esperanto and the other buses will
offer translations either from Spanish to Esperanto
or English to Esperanto. In addition, we will have
special music programs using the skills of the Mexi-
can Esperantists, and our boat tour in the beautiful
floating gardens of Xochimilco will honor
Esperanto's famous women. (Boats can't be named
after men, can then?) The local Esperantists in
Mexico City are very excited about this opportunity
to use and spread the use of Esperanto in Mexico!
During the UK in Cuba, U.S. Esperantists will
have the opportunity of enjoying the "Colonial
Route" north and west of Mexico City. And afterthe
UK in Cuba, we will be joined again by Esperantists
from around the world to enjoy a third week in
Taxco, Cocoyoco, and Oaxaca—cities which bring
to mind the mental picture of how "romantic"
Mexico looks.
Don'tmiss out on this great opportunity to enjoy
and take part in "Esperantujo" so close at hand!
As North American director of Monda Turismo
I receive information about all of the world-wide
and ever-growing offers for Esperanto tourism. A
brief overview:
•EsperantoTur in Poland operates a constant
school of Esperanto in Bydgoszcz with bus
tours all over Europe.
•The Hungarian Esperanto Association has cre-
ated a professional Esperantist travel service
with many interesting offers.
•A new Esperanto center in Kiev, USSR, has
offerings in Leningrad and the Ukraine—not
many, and they're brand new, but growing.
•The Chinese Esperanto League now is offering
travel in China for groups of as few as four
persons at prices that used to require a group
of 25 to 30.
Wi'll be glad to give you those contact addresses
and, of course, arrange your air transportation.
Every day the savings available to Esperantists in
travel are increasing!
ESPERANTO TRAVEL SERVICE
6104 LASALLE
OAKLAND, CA   94611
(415)339-2001
USE YOUR ESPERANTO TRAVEL
SERVICE FOR ALL YOUR ESPERANTO
TRAVELS
President: Ken Thornton (1990)
Vie» President Dr. Duncan Charter! (1990)
Secretary: Virginia Stewart (1992)
Treasurer: John B. Maesey(1991)
Other Beard Mem bare: Prof. June. Fonseca (1990), William R.
Harmon (1990), David Wolff (1990), Ellen Eddy (1991), Nell M.
Nelaon (1991), William H. Schuhas (1991), Prenda Cook (1992),
Frank HrJmuth (1992), Dr. Jonathan Pool (1992)
Commlealonare: William R. Harmon (CO), D. Holland-Kaupp
(Carres pondeuce Couraes), J. Gildemeister (Legislative Affairs), R.
Kent Jones (Science & Technology), Jim Doer (Tape Service), Lucy
Harmon (Travel Affairs), J. B. Maiaey (Wills and Gifting), Ellie
Stein (Womcn'a Aftkin), Dr. James Cool (Youth Affairs), Dr. Julius
Manson (United Nations), John B. Maiaey, Wuliam H. Schulze and
Sidney V. Steinberg (Kapitala Fondusa Komitato), John Mathews
(Service dubs)
Director, ELNA CO: Mark Stephens
ELNA Archivist: Hal Dreyer
Any member wishing to assist in the work of any of the above named
commissions or committees should communicate with the
memberfs) shown.
ELNA Due. for 1M0
Friend of Esperanto
Regular
Family
Youth (under 26)
65 year or above
Sustaining
Life
$7 JO
$25.00
$37.50
$1250
$15.00
$50.00
$500.00
Duea are for the ralnrtriar year and are tax-deductible.
UEA dues 1M0
Member-Guidebook onlyfMG)              $ 7.00
Member-Yearbook only (MJ)                $16.00
Member-Subscriber (MA)                     $39.00
Socicto Zamenhof (additional)               $78.00
Subscription only to Esperanto              $23.00
Subscription only to Kontakto               $1200
Life Membership in UEA                    $975.00
Send payments for UEA memberships or subscriptions to ELNA/
UEA, Bon 1129, ElCerrito.CA 94530. Make all checks payable to
ELNA.
MOVING? DON'T LEAVE ESPERANTO BEHIND! If you have
moved recently or are planning to move in the near future, don't
forget to sent a change-of-addrcss card to the ELNA Central Office,
Box 1129, El Cerrito CA 9453a This will assure your continued
receipt of the Newsletter and other information. If you don't have a
stamp handy, give the CO a call at (415) 653-0998. Thanks!
DEADUNE FOR MATERIAL FOR ISSUE 1990X6) of Espe-
ranto U-S-A/The ELNA Newsletter li September 25,1990!
ELNA Newsletter
Volume 26, No. 3
ISSN 0030-5065
Esperanto League for North America,
Inc.
P.O. Box 1129, El Cerrito, CA 94530
Telephone: (415) 653-0998
Editor: Don Harlow
16  esperanto/usa: The ELNA Newsletter