ESPERANTO
—i      i
INTERNACIA LINGVO
ELNA-BULTENO
ESPERANTO-LIGO POR NORDA AMERIKO
Numero 18 (73)
Februaro 1973
Novaja Redaktoro:  Erik J. Felker
731 Birmingham Road, Burbank, CA 91501+
Literatura Redaktoro:  Charles R.. L. Power
1011+ Weymouth Avenue, San Pedro, CA 90732
^.
ipjtau. /a /na/idĉ>
Universala Kongreso en Beograd
28 Julio—ij. Augusto 1973
Alta Protektanto:  Prezidanto de
Jugoslavio, Josip Broz Tito
Konstanta Adreso:  Nieuwe Binnenweg
176, Rotterdam 3002, Nederlando
Sespaĝa, grandformata kaj ilustrita
bulteno de la 58-a UK kaj la aliĝilo
estas senpage riceveblaj de la usona
cefdelegito, Armin P. Doneis, P. 0.
Box 105, Pharr, TX 78577.
13-a Internacia Infana Kongreseto
La infankongreseto okazos en
"Pionira Urbo" de Beograd de sabato
la 28-a de Julio ĝis sabato la i+-a
de Augusto 1973.  &*i estas rezervita
al infanoj de 6 gis 13 jaroj, kies
lingvoscio ebligas sekvi la
programon gvidatan tute en
Esperanto.  Partopreno estas
limigita je 160 lokoj. Aliĝiloj
estas senpage riceveblaj Se la
kongresa adreso.
Kongresa glumarko
Mendojn por la kongresa glumarko
akceptas Esperanto Information
Center, P. 0. Box 508, Burlingame,
CA 91+010.
29-a Internacia Junulara Kongreso
de TEJO
La jarkongreso de la junulara sekcio
de UEA (TEJO) okazos en^Saravejo,
Jugoslavio, de la 21-a gis la 27-a
de Julio 1973.  Adreso de la
organiza komitato:  29-a IJK, V.
Polagica 8/1, YU-71000 Saravejo,
Jugoslavio.
OfiCiala Postkongreso
La oficiala postkongreso de la 58-a
UK okazos de la 5-a ĝis 1& 12-a de
Augusto 1973 en Ateno, Grekujo.
Beograd en koloroj
Paldfolion en Esperanto pri la
kongresurbo jam eldonis la Turista
Oficejo de Beograd.  Interesiĝantoj
bonvolu skribi al:  58-a UK de
Esperanto, Terazije 1+2, YU-11000
Beograd, Jugoslavio,,
Kongres-kotizoj en dolaroj
1. Kongresano ne membro individua de
UEA $3lj-.80 gis 73.03.31» $38.00 ĝis
73.06.20
2. Kongresano individua membro de
UEA kun Jarlibro (MJ) $29.50 ĝis
73.03.31, $32.60 gis 73.06.20
3. Kongresano individua membro de
UEA kun Jarlibro kaj revuo Esperanto
(MA) $2l+.20 gis 73.03.31, $27.1+0 ĝis
73.06.20
1+. Edz(in)o de Kongresano en
kategorio (1) $2l+.30 ĝis 73.03.31,
$26.60 ĝis 73.06.20
-2-
5. Edz(in)o de Kongresano en
kategorlo (2) au. (3) $20.20 gis
73.03.31, $22.20 gis 73.06.20
6. Junulo ĝis inkl. 20-jara $10.1+0
gis 73.03.31, $11.1+0 ĝis 73.06.20
7. Universitata studento ĝis inkl.
30-jara $17.1+0 gis 73.03.31, $18.90
gis 73.06.20
8. Blindulo $13.90 ĝis 73.03.31,
$15.20 ĝis 73.06.20
Esperanto kaj turismo
La internacia turismo estas unu
el la maturaj kaj fekundaj terenoj
por la aplikado de Esperanto.  Pri
la suferado pro lingvaj probleraoj
flanke de multaj turistoj ciujare
jam scias Esperantistoj.  Por
mondskale unuigi, kunordigi kaj
direkti la solvon de tiu problemo
per Esperanto fondiĝis la asocio
Monda Esperanto-Turismo (MET).
MET planas kaj organizas
proprajn turismajn aranĝojn,
eldonadon de turismaj presaĵoj,
organizadon de Esperanto-kursoj por
turistoj kaj oficistoj kiuj dejoras
en la sfero de turismo, kaj similajn
aferojn.
Por pli da informoj, turnu vin
al la ĝenerala sekretario, Nik.
Nikolov, P. K. kS,   Sofio-C,
Bulgarujo.  La gvidantaro de MET
estas diversnacia.
MET nun planas vojaĝojn ktp.
por 1973»  Informiĝu!
Alvoko de Hanojo
La prezidanto de la Vjetnama
Pacdefenda Esperantista Asocio,
Nguyen Van Kinh, kaj ĝia ĝenerala
sekretario, Dao Ann Kha, petas, ke
oni bonvolu helpi al la tiea movado
per donaco de Esperantaj libroj al
la Hanoja Internacia Biblioteko.
Oni sendu la librojn aŭ al VPEA, 68
Ly thuong kiet, Hanojo, Vjetnama
Demokratia Respubliko, aŭ al s-ro W„
Keable, 60 Redman House, Portpool
Lane, London EG 1, Anglujo.
n ovajoj
©1    Usono
Noto de la redakcio
Elkore la redakcio dankas al
tiuj, kiuj skribe reagis al la
artikoloj en ELNA-Bulteno.  Viaj
opinioj helpas nin fari pli bonan,
pli utilan bultenon.  Do al tiuj,
kiuj jam skribis, ni dankas; al
tiuj, kiuj ankorau ne skribis, sed
jam decidis tion fari, ni
antaŭdankasj
Sed ne limigu vin al reagoj.
Kontribuaĵojn ni ankau bezonas.  Nia
ĉeftemo estas Esperanto-novaĵoj kaj
literaturaj aferoj, sed ankau gravas
informoj kaj opinioj pri lingvaj
problemoj, komunikaj problemoj,
vortludoj kaj aliaj lingvo-rilataj
aferoj.  ELNA iĝu pli bona
komunikilo per via komunikemo.1
Lastmomente ni ricevis leteron
de d-ro E. James Lieberman,
prezidanto de ELNA.  Interalie, li
skribis, "...mi esperas ke vi povos
aktivigi la anojn de ELNA...
kontribui artikolojn, tradukojn,
recenzojn, prozaĵojn, poemojn, gis
kiam vi krios, 'sufifiei1 Mi
proponas tiucele ke ELNA donu
premion ĉiujare por almenaŭ tri
kontribuajoj elektitaj pere de
elstara komitato el membroj kiuj jam
internacie koniĝis0"  Pli da
informoj sekvosj
Cu vi audos
kamel-sonoriletojn dum la ELNA-
karavano al Beogrado? Ne, pro tio,
ke gi estos aviadila karavano] Kio,
do, estos tiu tintado?  Sparita mono
gi estos, por pliagrabligi la
restaĵon de via vojagol
Por pli da informoj, skribu tuj
al Esperanto Information Center.
P. 0. Box 508, Burlingame, CA 9^010.
- * / -x- -
)(
"   i'e   /   -IS- ■•
-3-
Esperanto-Seminario ĉe ML A, Novjorko
(specials raporto de d-ro R.E. V/ood)
Responde al petskribo, kiun
subskribis proksimune tridek usonaj
kaj kanadaj profesoroj pri lingvo
kaj literaturo, seminario pri la
temo "Esperantaj Lingvo kaj
Literaturo:  Interlingvistiko"
okazis kiel parto de la 87-a ĉiujara
Kunveno de la Asccio pri Modernaj
Lingvoj (MLA) Ĉe la Hotelo New York
Hilton, la 27-an de Decernbro 1972.
La diskutestro estis prof.
Pierre L. Ullman (Universitato
Wisconsin, Milwaukee).  Referaĵojn
prezentis la jenaj:
Prof. Howard P. French (Univ.
Southern Illinois, Carbondale):
"Esperanto kaj akademia respondeco".
D-ino Margaret G. Hagler
(Kolegio Lincoln Land, Springfield,
Illinois): "Esperanto kiel perilo
de poezio".
D-ro William A. Solzbacher
(VoSo de Ameriko, Vaŝingtono): "La
uzo de Esperanto ce internaciaj
sciencaj kongresoj:  Paktoj,
problemoj kaj celoj".
Prof. Richard E. Wood (Ŝtata
Univ. Louisiana, Baton Rouge):
"Piĝinaj kaj kreolaj lingvoj: ilia
signifo por Interlingvistiko".
Prof. Julius Balbin (Kolegio
Graflando Essex, Newark, New
Jersey), "Gu Esperanto estas
latinida lingvo?"
Prof. John P. Gadway (Univ.
Southern Illinois, Carbondale),
"Esperanto kaj la krizo en
fremdlingva. edukado".
Salutmesaĝojn oni legis de du
kleruloj konataj pro sia laboro sur
la kampo de interlingvistiko kaj sia
rekomendo de Esperanto kiel solvo al
la mondaj lingvaj problemoj: d-ro
Mario Pei (emerita profesoro, Univ.
Columbia) kaj d-ro Norman A. McQuown
(Univ. Chicago).
Inter la plej konataj kleruloj,
kiuj ceestis la seminarion, estas
prof-oj John Algeo (Univc Georgia),
Jacob Ornstein (Univ. Texas, El
Paso), Humphrey Tonkin (Univ.
Pennsylvania) kaj Albert Valdman
(Univ. Indiana).  Geinstruistoj ĉe
baznivelaj kaj meznivelaj lernejoj
ankaŭ estis aktivaj partoprenantoj
en la diskutado.
Responde al sugesto de prof.
Ornstein, oni vo&donis peti la
Asocion, ke ĝi organizu du apartajn
seminariojn por la venonta kunveno,
kiu okazos en Ĝikago de la 27-a ĝis
la 30-a de Decernbro 1973.  Prof.
Carlton Carroll (Univ. Wisconsin,
Madison) estros la unuan, kiu estos
denove "Esperantaj Lingvo kaj
Literaturo".  Prof. Richard E. Wood
estros la duan, "Interlingvistiko",
kiu aparte okupiĝos pri la temo
"Sociolingvistikaj kaj Kulturaj
Konsekvencoj de la Estiĝo de
Internacia Lingvo".
Oni petas, ke anoj de MLA kiuj
volas partopreni unu aŭ la alian
seminarion au. iniciati diskutadon
pri iu ajn temo bonvolu tuj kontakti
la respektivan diskutestron.
ELWA-Kongreso, 1973
La ELNA-Kongreso por 1973 okazos tuj
antaŭ la foriro al Beograd,
posttagmeze la 26-an de Julio, en
Novjorko, ĉe la flughaveno Kennedy.
Detaloj sekvos poste, kiam la
rondvojaĝa piano estos preta.
Kongresa multigo
Pro la multkosteco de usonaj
kongresoj, ELNA intencas stimuli
ankaŭ diversajn regionajn kunvenojn,
kaj starigi ne nur la supre
menciitan oficialan landan kongreson
antau la UK, sed ankau alian apud la
kunveno de Modern Languages
Association en Ĉikago (73.12.26-29).
Tamen rezoluciojn, proponojn ktp.
por oficiala diskutado en Julio oni
sendu nun al nia prezidanto, E.James
Lieberman, M. D., 61|5l Barnaby
Street, Washington, D. C. 20015.
####################################
-k-
Propagandiloj de gemembroj
Du artikoloj pri Esperanto
aperis antaŭnelonge en malgrandaj
usonaj revuoj.  Ambau verkintoj
estas ELNA-anoj, kaj ambaŭ penis
veki intereson ce grupoj, kiuj
povus uzi kaj ĝui la lingvon.
S-ro Lawrence A. Ware,
sekretario de la Amerika Asocio de
Instruistoj de Esperanto, verkis
artikolon por Lone Indian Magazine.
Li priskribas, kiel geemerituloj
povas uzi Esperanton por plivigligi
kaj pliinteresigi postemeritiĝajn
jarojn.  S-ro Ware mencias la
facilecon de nia lingvo, klarigas,
ke oni povas ĝin lerni rapide, kaj
plue, ke pere de ĝi oni povas iom
lerni pri la angla gramatiko. Li
ankaŭ priskribas, kiel Esperanto
povas kreskigi la intelektan vivon,
igi vojaĝadon pli alloga, kaj
plenigi horojn, kiuj sen tio eble
estus enuaj.  La tono de la artikolo
estas ĝoja kaj pozitiva, do araikeca.
Oni tamen iom bedauras, ke s-ro Ware
ne klarigas, ke la lingvo ekzistas
ne nur por individua plezuro, sed
celas rolon en la plibonigado de la
tutmonda situacio, kie ajn ĝenas
la lingva problemo.
La alia artikolo, kiun verkis
s-ino Eleanor Stein, aperis en Joyer
Travel Report.  Tiu revuo starigis
konkurson pri "plej ŝatataj
vojaĝrilataj bonaĉetoj".  La
"bonaĉeto" kiun s-ino Stein sagace
elektis estis (kiel vi eble jam
divenisi) Esperanto.  Tion ŝi
klarigas per informo, ke Esperanto
helpas al la vojaĝanto interkonatiĝi
kun personoj en aliaj landoj, kaj
gui ne nur pli riĉan vojaĝon laŭ
kulturaj valoroj, sed fakte ankau
pli finance elteneblan, pro tio, ke
lokaj samideanoj povas informi pri
malaltprezaj hoteloj, restoracioj,
ktp.  La korvarmigajAtravivaĵoj,
kiujn ges-roj Stein ĝuis pere de
Esperanto dum siaj vojagoj
respeguligas en la intima tono
de la artikolo.
Ambau artikoloj estas valoraj
propagandiloj, kaj la geverkintoj
faris bonegan servon por Esperanto.
Ec pli pri efika informadol
Senlaca kaj celtrafa agemulo Thomas
Goodman de Baltimore, Maryland,
denove trafis la celon per artikolo
en Extra, bildgazeta sekcio de la
grava ĵurnalo Baltimore Sun.  La
artikolo bone priskribas bazajn
faktojn pri la lingvo internacia.
Bultenoj!  Bultenoj!
La novaĵa redaktoro ankoraŭ
petas ekzemplerojn de lokaj au
ŝtataj bultenoj, celante diskonigi
la plej bonajn ideojn en ili al
aliaj^grupoj.
Gi-monate ni ricevis la
bultenon de la Esperanto-Societo
de Chicago, kies kunveno inkluzivis,
post parolado al la tuta grupo,
disigon en du partojn: unu por
anglalingva klarigo pri Esperanto,
la alia por konversacio en tiu
lingvo.
Aparte notinda estas la bela
kaj atentokapta afiŝo (83g x ll^g
coloj) pri Esperanto, kiun ni
ricevis de ESC.  Eble via klubo aŭ
vi mem volos skribi al s-ro Kent
Jones- 33l8 N. Lake Shore Drive,
Apt. 403, Chicago, IL 60657, por
ekscii, Ĝu li permesos, ke via loka
grupo ankau. uzu gin.  Oni povas meti
informon pri sia grupo sur gin.
Ni gratulas!
S-ro Julius Balbin, usonano, ricevis
la unuan premion por tradukita
poezio ĉe la Belartaj Konkursoj de
1972. La poemo, kiun li tradukis,
titoligas "Sankta Prancisko kaj la
povraj judoj". La originalo, de
jĉzef Wittlin (poldevena usonano,
I896-  ), estis verkita en la pola.
La redakcio pardonpetas
al tiuj, kiuj ne ricevis la lastan
numeron de ELNA-Bulteno.  Venis
multaj petoj por gi, d~o ne eblis
sendi duan ekzempleron al tiuj, kiuj
transloĝiĝis sed ne sendis al ni la
novan adreson, aŭ sendis gin post la
farado de la adres-etikedoj.  Por ke
tiu situacio ne ripetiĝu, oni petis
ĉi-numere pli da ekzempleroj ce la
presisto.
-5-
AfrikaJ artaĵoj
Grava ekspozicio de afrikaj artaĵoj
prezentiĝos ĉe Los Angeles County
Museum of Art, Los Angeles, CA (20
Marto—31 Majo); M. H. de Young
Memorial Museum, San Francisco, CA
(2 Julio—31 Augusto); kaj Cleveland
Museum of Art, Cleveland, OH (2
Oktobro—2 Decembro).  Jen okazo por
vidi gravajn erojn de la tutmonda
kulturo.
Seymour Halpern, novjorka
parlamentano, atentigis
al la nacia deputitaro (House
of Representatives), ke "hodiaŭ
Esperanto estas parolata por...
pragmatismaj celoj, nome por akceli
pli grandan internacian kunlaboron
en fakoj kiel turismo, komerco,
diplomatio kaj scienca komunikado."
Parlamentano Halpern finis per
lauvorta citado de la tuta artikolo
pri Esperanto aperinta en New York
Times okaze de la UniversaTa
Kongreso en Portland.
(rekl
Ĉu vi scias la opinion
de la politikistoj, kiuj reprezentas
vin loke, state kaj nacie pri
lingvoproblemoj? Nuntempe en pluraj
lokoj en Usono oni elspezas grandajn
monsumojn por dulingva edukado kaj
edukado de kulturaj malplimultoj.
Kion opinias^viaj deputitoj pri tiuj
programoj?  Cu ili komprenas, ke la
lingvo internacia povus helpi al
solvo de lingvaj problemoj?
Yi povas trafe informi ilin
pri la situacio ce vi, kaj kiel
Esperanto povus helpi rilate al
lingvokulturaj problemoj.
Praktika servo al la estonteco
de Esperanto en Usono estus amasa
skribado de leteroj mallongaj kaj
bone pripensitaj por informi la
politikiston'n pri nia lingvo kaj la
rolo, kiun gi meritas en nuntempa
edukado.
En Britujo, oni jam organizis
veran esperantistan premgrupon
(Esperanto Lobby).  Imitinda
ekzemplo, 6u ne?
amo)
Esperanta Monata Ilustrita
mm    Specimeno akirebla senpage
ABOHTARIFO:  1 jaro  $2.00
2 jaroj $3.00
3 jaroj #{..00
AB0NU: ce Esperanto Book Service
P. 0. Box 508
Burlingame, CA 9^+010
-6-
Grava lingva afero
en Usono, kiu supozeble interesos
Esperantistojn, estas esplorado de
la negra dialekto de la usonangla.
J. L. Dillard, profesoro pri
lingvistiko ĉe Universitato Puerto
Rico, kredas, rezulte de sia anallzo
de sintakso de la usona negra
parolmaniero, ke la bazo de la
dialekto troviĝas en okcidenta
Afriko. La dialekto aktuala estas
fakte la restajo de piĝina lingvo,
kiu kreiĝis dura la sklavkomercado.
Rilate al la eduko de la
geinfanoj, kiuj parolas tiun
dialekton, Dillard esprimas deziron,
ke la lingva parto de ekzamenoj pri
inteligenteco por ili baziĝu sur
kompreno kaj uzado de la "negra"
angla, kaj ne de la generale uzata
usonangla, kaj ke la komencaj
legolibroj estu en la negra
dialekto, por ke la geinfanoj ne
devu lerni novan dialekton kaj
legadon samtempe.
Esperanto en Meksiko
Tiuj, kiuj volas studi Esperanton
en Meksiko dum la somero te  la
Universitato Durango, skribu al
d-ro J. Ninahualpa Lucano, P. 0.
Box 2662, Spokane, WA 99220.
Qazetojn alilandajn
diverstemajn havas s-ro Conrad
Fisher, R. F. D. #1, Meadville,
PA I6335.  Li pruntos ilin al
interesitoj kontrau afranko.
Ni gojas raporti
ke konata samideano Glenn P. Turner,
direktoro de Esperanto Library, kiu
dum pluraj jaroj estis la sola
libroservo de ELNA, jam resaniĝas
bone post grava operacio.  Li nun
daŭrigas sian esperantistan agadon
helpate de siaj filino kaj bofilo.
Ce UNA-USA
Du elstaraj aktivuloj de ELNA
partoprenis la konferencon de la
usona filio de la Asocio pri
Unuiĝintaj Nacioj (31 Januaro—3
Februaro 1973).  Hi faris jenan
proponon: "Tin ci revolucio
necesigas internacian lingvon, kaj
ni petas enketon pri internacia
lingvo kiel Esperanto por multe
pligrandigi reciprokan komprenon kaj
estimon inter la tri miliardoj de
niaj samplanedanoj." En la publika
diskuto eksdiplomato Charles Yost,
sen ataki Esperanton, diris, ke tio
ne estus nun oportuna, sed triono de
la partoprenantoj (cent el tricent)
voĉdonis favore.
Cu vi ser'Sas korespondamikon?
Multaj Esperantistoj volas
korespondi kun usonanoj.  Ili havas
diversajn interesojn, aĝojn, edukajn
nivelojn, postenojn, ktp, sed ili
ĉiuj volas scii pri vi kaj via
lando.
Korespondado ne nur estas
agrabla travivaĵo, sed ankaS donas
bonan okazon por praktikado de
Esperanto laŭ "senlarma" metodo.
Cu vi interesiĝas, sed ne havas
korespondamik(in)on?  Tio estas
facile solvebla problemoj  Skribu al
f-ino Ellen Lewis, Estrino de
Koresponda Servo, 15 Salisbury Rd.,
Brookline, MA 021i|i>, dirante al ŝi
iom pri vi mem kaj pri tio, kian
personon vi serSas.  Vi ricevos de
ŝi plurajn nomojn kun informo pri
ciu, por ke vi komencu vian amikecon
per korespondado.
Oni ofte havas piej.bonan
sukceson per skribo al pli ol unu
persono, eĉ kiam oni deziras nur unu
korespondamikon.  Tiel, kiam vi
ricevos la respondojn, vi povos
elekti la plej taŭgan kaj inform! la
aliajn, ke vi jam elektis por vi
korespondamikon.
Deziras korespondi
S-ro Ŝtepan Turcinek, Husova 1+70,
Vitkova, okres Opava, 7^901,
Cenbslovakio, volas interŝanĝi
bildkartojn kaj poŝtmarkojn kun
usonanoj.
S-ro Helmut Senger, Fahnstrasse 29,
Welzow, DDR 7533, G-ermanujo, volas
korespondi angle kaj esperante pri
Mormoni smo.
-7-
Por la komencantoj
(Ci tiun dum pasintaj monatoj neglektitan rubrikon restarigas fragmento de
la novelo "TJnu paĝeto en mia lerneja vivo" de la hodiaŭ ne sufice konata
sed siatempe fama blinda esperantisto Vasilij Eroŝenko (1890-1952).)
La instruisto diris al ni ke homoj estas dividitaj en rasoj: la
blanka, la flava, la ruĝa, la nigra k. t. p. La plej civilizita kaj
progresema raso estas la blanka, la malplej civilizitaj estas la nigra kaj
la ruga.
Lapin ekstaris kaj demandis: "Cu ni estas la plej civilizitaj kaj
progresemaj pro nia blanka koloro?" Alia knabo ekstaris kaj demandis:
"Kiam dum somero oni nigriĝas pro la suno, cu oni ankaŭ malciviliziĝas pro
tio?" La instruisto diris ke ambaŭ demandoj estas malsaĝaj, kaj Lapin kaj
la alia knabo devis stari ĝis ili komprenis sian malsagecon.
Apub nia lernejo troviĝis la domo de S-ro Perlof.  S-ro Perlof estis
la estro de la plej fama rusa tekompanio en Ĉinio, kiu enportas en Rusion
la teon en grandaj kvantoj el Cinio. Unu fojon S-ro Perlof invitis al sia
hejmo la faman cinan diplomaton Li Hung-ĉang.  S-ro Li, eksciinte ke nia
lernejo troviĝas tute proksime de la domo de S-ro Perlof, ekvolis nepre
viziti gin.  S-ro Li Hung-ĉang venis al nia lernejo en sia cina vesto, kun
harligo sur la kapo. Li estis tre afabla kaj permesis al ni tuŝi lian
veston kaj la harligon ankau.
Sciinte ke S-ro Li Hung-ĉang apartenas al la flava raso, mi kaptis
lian manon kaj per palpo penis trovi la diferencon inter la blanka kaj
flava koloroj.  Post kelkaj minutoj mi demandis al la instruisto: "Cu S-ro
Li estas vere flava homo?" La instruisto diris jes.
"Sed mi ne povas trovi ian diferencon inter la blanka mano kaj la
flava."
Lapin aldonis: "Se S-ro Li apartenas al la flava raso, certe li devas
esti malpli civilizita ol ni, sed al mi ŝajnas ke li estas almenau pli
afabla ol nia Mifiail."  (Mifiail estis nia servisto kiun ni tre malŝatas pro
lia malĝentileco.)  La interpretisto diris ion al S-ro Li, kaj li multe
ridis, sed post lia foriro mi kaj Lapin estis punitaj pro la malĝentileco
al la fremda gasto.  Oni permesis al ni nenion manĝi, ĝis ni estis
komprenintaj nian malĝentilecon. En la fino de la sama tago ni komprenis
tion Si kaj estis permesitaj iri kun aliaj por vespermanĝo.
Survoje al la manĝejo mi diris mallaute klininte min al Lapin, ke la
manoj de 1» flava S-ro Li Hung-cang estis pli agrablaj por tuŝi ol la manoj
de nia blanka direktoro. Lapin diris al mi ankau en mallauta voco, ke li
pensas ke S-ro Li Hung-ĉang estas ne nur pli afabla ol nia Mifiail sed ankau.
pli civilizita ol niaj blankaj instruistoj.
En la mangejo nia instruisto ordonis al mi kaj Lapin starigi kai
demandis: "Nun, do diru antaŭ 3iuj, pri kio vi murmuris irante tien ci?"
Elpensi mensogon rapide ni ankorau ne povis tiam kaj balbutante timeme ni
diris ĉion. La instruisto tre kolerigis, li ordonis al ni stari genue sur
malvarma ŝtona planko, kaj diris ke li ne permesos al ni leviĝi gis ni
komprenos klare niajn erarojn.
(Por plenigi la paĝon ni nun donas kelkajn juvelojn de la vira ŝovinismo el
nia kara Proverbaro Esperanta. Emancipistinoj ne legu pluj)
Kie regas virino, malbona estas la fino.  Se edzino ordonas, domo
ordon ne konas.
Ne spiciĝas mango de mastrina beleco. Edzin' admirata--edzo malsata.
Virino scias—tuta mondo scias.
Kie diablo ne povas, tien virinon li ŝovas.
-8-
Ni komencu klopodi en la lernejojJ                                                  Thomas H. Goodman
(tradukita de parolado en Tostmajstro-Klubo n-ro 288if. fte la centra oficejo
de la Admlnistrado de Soclala Asekuro, Baltimore, la l5an de majo 1972)
Eble vi memoras kelkajn el miaj antaŭaj paroladoj en nia Tostmajstro-
Klubo.  La ĉefaj ideoj esprimiĝis en la titoloj: "La tero bezonas
internacian lingvon" kaj "La dialektiko pri Esperanto".  Mi ne intencas
konvinki tiujn, kiuj ne interesiĝis, efektivigi la agplanon kiun mi
proponas hodiau.  Al la aliaj, tamen, kiuj kredis, ke Esperanto bone solvos
la mondan lingvan problemon, kaj scivolis, kiel ĝin antauenigi,^itii nun
rekomendas unuan agplanon: ni komencu klopodi en la lernejoj.  Oi tiu agado
helpos kaj la progreson de Esperanto kaj la lernantojn0  Ni komprenu kial.
Rilate la helpon al la progreso de Esperanto, eble la fakto ke la
instruado de Esperanto en la lernejoj antauenigos gin estas tiom
memevidenta, ke la demando devus esti: "Kial en la lernejoj pli ol
aliloke?" Vi povas vidi, ke oni plejparte lernas lingvon en lernejo—kiel
devigan studobjekton pli ol kiel bezonatan kapablon.  Escepte de kelkaj
turistoj au komercistoj, kiuj serĉas rapidkursojn ce Berlitz, kaj kelkaj
personoj, kiuj ŝatas legi gramatikajn lernolibrojn, oni tre malofte lernas
iun ajn lingvon post la ago de dudek jaroj.  Ne nur pro tio, ke oni devas
plenumi tro da farendaĵoj, sed ankaŭ oni psikologie ne sufice pretas lerni
novan, kaj kelkfoje malfacilan, studobjekton.  (Kiam mi instruis la francan
lingvon, mi vidis, ke la plejparto de la plenkreskuloj tute ne scias efike
lerni alian lingvon.)  Laste mi diru, ke la publika lernejaro (kaj ankaŭ
multaj privataj lernejoj) povus esti subjekto de eksperimento sen granda
malprofito al la lernantoj.
Rilate la helpon al la lernantoj, mi nun precizigas mian planon: ciu
lernanto en publika liceo kiu intencas studi fremdan lingvon studos
Esperanton dum la duonjaro antaŭ la komenco de studo de la alia lingvo.  Ni
iom ekzsmenu kiel ci tiu piano helpos la lernanton kaj, parenteze, la
administradon de fremdaj lingvoj en liceo.  Esperanto estas logika lingvo,
kiu ne havas gramatikajn au prononcajn esceptojn.  La regularo estas tiel
malgranda, ke ec post duonjaro oni povas esprimi sin per Esperanto multe
pli bone ol per iu ajn alia fremda lingvo.  Do se la lernanto havas almenaŭ
mezkvalitan ĝeneralan lernkapablon, li lernos pensi rekte en Esperanto.  Se
li poste studos alian lingvon, li estos jam farinta unuan grandan paŝon—
kaj la lernado de la ortografiaj aŭ prononcaj malfacilajoj au. la gramatikaj
neregulaĵoj de la alia lingvo, kvankam ĝi postulos pli da tempo ol ce
Esperanto, ne plu estos la preskaŭ neebla tasko, kiu ĝi ankoraŭ estas.  Pli
mallonge, Esperanto povas multege kontribui al la instruado de fremdaj
lingvoj.  Se okazus, ke iu ne sukcese lernas la facilan lingvon Esperanto,
li scius, en malgranda tempo, ke li probable ne kapablas lerni fremdan
lingvon kiel lernejan studobjekton.  Krome, car studanto de Esperanto ofte
lernas kiel gramatiko funkcias, li povos pli bone uzi la anglan lingvon—do
la duonjaro de Esperanto ne estos malŝparo de tempo. Alivorte, cu lernanto
poste studos alian fremdan lingvon, ĉu ne, li havos valoregan lernosperton.
Kolegoj, vi povas nun kompreni kial ni devas enkonduki Esperanton en
la lernejojn.  Dum miaj paroladoj pri Esperanto en pluraj lernejoj, mi
diskutis la aferon kun instruistoj kaj fakestroj—miaj ideoj, kun efika
aplikado, pravas. ^Kompreneble, tamen, tiuj personoj, same kiel ciuj aliaj,
ofte  rezistas ŝanĝon Gar ili ne deziras pli da laboro.  Hi respondas nur
ripetitajn petojn.  Do por enkonduki Esperanton en niajn lernejojn, oni
devas petadi al sia loka lerneja administrantaro.  Aliaj grupoj komencigis
kursojn pri la hebrea, rusa, Ĝina kaj svahila lingvoj per samspeca agado.
Tial mi emfazas: se vi vere deziras nelpi kaj la progreson de Esperanto kaj
la lernantojn, ni komencu klopodi en la lernejoj]
-9-
Pola Esperanto-Teatro venasl
Sub patroneco de Universitato Port Lauderdale, kiu prave sin nomas
"la Internacia Universitato", vizitas Usonon du elstaraj esperantistaj
geaktoroj el Polujo, s-ro Zblgniew Dobrzynski kaj lia ĉarma kaj talenta
edzino Kalina Pienkiewicz.  Ill veturos tra Usono kaj Kanado ĝis la 31a
de julio, reprezentante la Polan Esperanto-Teatron, filion de la Pola
Esperanto-Asocio.
S-ro Dobrzynski estas tre konata en sia lando, cefrolulo en pli ol
tridek filmoj.  Ambau geaktoroj profesie ludas ce teatro, televido kaj
radio jam dek ses jarojn.
Dum sia vizito al Nordameriko ili intencas ludi la komedion
Proksima Nekonato de Aleksander Scibor-Rylski por kiel eble plej multe
da Esperanto-societoj.  Ili ankaŭ volonte prezentos ĝin pollingve al
kluboj de poldevenaj usonanoj.  Granda scene jo ne necesos; ec iom ampleksa
salono sufiĉos.
Ni danku ĉion-ĉi al la prezidanto de Universitato Port Lauderdale,
d-ro S. J. Drake.  Dank' al lia iniciato la universitato kovros grandan
parton de la vojaĝelspezoj de ges-roj Dobrzynski. Esperantistoj povas
helpi tiurilate per du metodoj: ili loĝigu ges-rojn Dobrzynski en siaj
hejmoj (kia ŝanco por praktiki konversaciadonj) kaj/au faru modestan
mondonacon al "Port Lauderdale University".  (Tio estus neimposteblai)
Ni menciu, ke tiu, kiu kontribuas cent dolarojn aŭ pli al la
universitato fariĝas per tio Esperanto-Pratulo ("Esperanto Fellow").  Gis
nun prenis al si tiun havindan titolon s-ro Allan H. Boyle, s-ro Raymond R.
Neri, d-ro Lehman Wendell, ges-roj Albert Estling kaj s-ro Glenn P. Turner.
De la 2a ĝis la 20a de julio ges-roj Dobrzynski helpos al d-ro John
Lewine en supera konversacia kurso de Esperanto ce la universitato.
D-ro Drake invitas, ke oni lin telefonu (senkoste) per la
numero 1-800-327-963&» P°r aranĝi viziton de la geaktoroj al la
loka klubo esperantista.  Oni kompreneble ne faru tion facilanime.
Prefere la estraro unue interkonsiliĝu kaj eventuale aranĝu loĝigon.
Oni memoru ankaŭ kontakti la lokan pol-usonan societon.
Recenzas karl pov
Al Torento, Stellan Engholm.  Dansk Esperanto-Forlag, Aabyhrij, 1972.  95p»
?1.95 ce Esperanto Book Service, P. 0. Box 508, Hillsborough, CA 9^010.
Jen denove haveblas la debuta verko de eble la plej elstara prozisto
de nia literaturo originala.  S-i estas longeta novelo pri dolcamara amo
inter gejunula paro.  Kliŝa temo, ĉu ne?  Sed kia diferenco inter tio ĉi
kaj—ekzemple—Printempo en la autuno de Baghy.  Engholm scias sin regi;
li ne permesas, ke la patoso siropiĝu.
La cefrolulo, Karlo, estas kamparano, timema ĉe la dancoj en la popola
parko de la urbo Torento, car ja ne eblas al li dande sin vesti kiel la
aliajo  Li heziteme sukcesas alproksimiĝi al Enjo, kurioza fraŭlino, kiu
diras, ke kvankam li fakte plaĉas al ŝi, tamen estus pli bone, se ili ne
plu renkontiĝus.  Ĝu nura ineca kaprico? Karlo ne certas.
Finfine la sekreto malkaŝiĝas.  Okazis malfelico, hontinda malfelico
al Enjo. La du disiĝas.  Karlo foriras por fari sian militservon, fariĝas
politike konscia, dume pripensas sian sintenon al Enjo.  Cu vere estis
tiel hontinda afero, kiu okazis al ŝi? Au eble nur ciutageca tragedieto?
Kiel debuta verko, ĝi estas fakte la plej malforta de Engholm, sed tio
ne signifas, ke ĝi estas preterpasinda.  Precipe nun, kiam la tuta serio
"Infanoj en Torento" ankaŭ denove haveblas, ciu vera literaturamanto volos
posedi ĉi tiun ĝian preludon.
-10-
Konservajoj
Jen mia edzinjo konservas.
ŝi ege pri tio Ĝi vervas,
Konservas si pirojn kaj pomojn
Kaj ankau diversajn legomojn—
Paprikon, brasikon, tomaton
Kaj ian ne-tute-konaton.
Dum bolas gi en kaserol',
Audiĝas senĉesa parol':
"Mi diras al vi sen troaĵo,
Ke vintre gi estos TROVAJo,
Se tien raikroboj ne trafos,
Se 1* vazojn nenio dispafos."
Lastmomente...
Cefdelegito Armin P. Doneis kontente
raportas, ke la UEA-kotizo por
usonanoj restos sama, spite la
lastatempan dolar-doloron.  (Notu
bone: la kongreskotizoj ja sanĝiĝis.
Aktualajn aligkotizo^n trovu aliloke
en Si tiu numero.)  Cu vi ankorau ne
(re)kotizis?  Por aliĝa formularo
skribu al s-ro Doneis Se P. 0. Box
105, Pharr, TX 78577.
K-do Brian McCTafferty atentigas, ke
la adreso de la Zj.6a SAT-Kongreso
aperis malĝuste en la februara
Newsletter.  La ĝusta adreso estas
SAT-Kongreso LK, P. 0. Box 2J+6
Station P, Toronto 5 ONT, Kanado.
—Danielo Kolker
Jen mia edzino konservas.
Ŝi ege pri tio fii vervas.
Enŝovas ŝi la konservaĵojn
En vazojn, en vazojn, en vazojn,
Kaj poste esploras kritike:
Cu bone?  cu jam hermetike?
Por ke botelego kaj vazo kaj pot•
Staradu ĝis maj'~sen eksplod1.
Ho ĉiam viciĝu sen ĉeso, sen fin1,
Vazaroj, boteloj, karafoj.
Kaj cie minacu al Sies edzin1
Nur tiaj eksplodoj kaj pafojl
6u vi scias, ke ekzistas sonbenda
servo de ELNA?  Oni povas brunt1 de
ĝi iujn el la 156 enlistigitajn
programojn por tridek tagoj kontraŭ
po fl.00, inkluzive de afranko.  Kaj
bobenaj kaj kasetaj bendoj estas je
via dispono.  Skribu al la ELNA
Aud-Vida Sekcio, H. Ken Ver Ploeg,
Spokane, WA 99203.
Pinfine, versajne vi rimarkis, ke Ĝi
tiun februaran numeron, kiu devus
esti januara, vi ricevis eĉ ne en
februaro. Kulpas ambau anoj de la
redakcio.  NI petas vian pardonon,
kaj promesas, ke ni provos
pliakuratiĝi estonte.
ELNA-Bulteno
731 Birmingham Road
Burbank,   CA 9l50if.
U.
A./Usono
i        BULK RATE
1   U.   S.   POSTAGE
PAID
[GLENDALE,   CALIF.
[     PERMIT #575