ELN
A-BULTENO
ESPERANTO
-LIGO POR NORDA AMERIKO
Numer|ĵ 16 (72)
Unua saluto al ELNA
de E. James Lieberman,
Prezldanto de ELM
Dankante vin pro la fid-
esprimo de la elekto, mi anti-
cipas kune kun vi fruktoplenajn
tri jarojn por ELNA kaj la Inter-
nacla Lingvo.  Okaze de la UEA-
Kongreso en Portland— bonega
kulmino de longa laborado—
Esperanto ricevis slgnifan publi-
kan rekonon en Usono.  £ar la
manko de ĝenerala sellgo pri
Esperanto, estas nla cefa proble-
mo, gusta reklama sukceso kura-
ftigas min.  Sed nia or«anlzo mem
ne povas liver! eft tiom da instru-
istoj jam petitaj.; pro tio la
maŝininstrumetodoj ege valoras,
kaj dank' al la fina pretlgo
de du modernaj kursoj (William
Auld kaj John Lewlne/George
Hecht) ni nun povas respondl
trafe al ŝvelanta intereso.
Ankau mi ĝojas pro la lertaj,
viglaj ELNA-membroj kiuj parto-
prenis la Kongreson, kaj pro
la tre bona, multjara laboro de
Prezldanto Frank Helmuth kaj la
Estraro.  Nl danku ilin tutkore.
Atentinde estas, ke inter
ni troviĝas junaj spertuloj—
lingvistpj kaj allaj— kiuj bone
povas porti la diskuton pri
Esperanto en la pie J altajn ron-
dojn de la akademio, la komerco,
kaj la registaro.  Ofte, perso-
noj kiuj ne bone konas Esperan-
ton kredas, ke la lingvo estas
tiel simpla kiel lnfanludo.
Eminentuloj sensciantaj do krl-
tikas Esperanton fuse, kaj eft
samldeanoj nespertaj malĝuste
troigas ĝia tuj-lemeblecon.
Septembro 1972
Car nia problemo estas ĝenerala
manko de prava informadp. tre
gravas ke ni komencu la inform-
taskon per propra studado kaj
imltinda praktiko de la lingvo.
Legu literaturon kaj nuntempajn
gazetojn. Korespondu kun ali-
landanoj.  Praktiku la parola-
don, eft sole en cambro au sur
vojo, elparolante poemon parke-
re, ftiam lau bona prononcmodelo.
Per nla plispertigo ni pieJ bone
helpos la transformadon de neko-
nata lingvo al vera mondplimul-
to, komprenante unu la alian.
Esperanto dum florlda vlntro
La Universitato Fort Lau-
derdale (la Internacla Univer-
sitato) anoncas ke Profesoro D-ro
Richard E. Wood, profesoro pri
fremdaj lingvoj, llngvigtiko,
kaj antropologio 6e la Stata
Universitato de Louisiana, estos
Vizitanta Profesoro fte Fort Lau-
derdale, Florida (Uspno) dum
januaro, 1973.
Li lnstruos kaj komencgradan
kaj progresantan kurson ekde la
8-a de januaro ĝis la 26-a de
Januaro.
Elektlnte unu au la allan
kurson, student© dezirante rlcevl
unlversitatan krediton pagos
usonajn $110,00, sed studento
dezirante Beestl nur klel auskul-
tanto, sen aktiva partoprenado
au ekzamenado, pagos la kotlzon
de audanto, usonajn $60.00.
Por rlcevl aligilon kaj
informon pri loĝado, skrlbu al:
Dr. D. S. Drake, President
Fort Lauderdale University
Fort Lauderdale, Florida 33301
Usono
Nl petas...
ke ciu klubo en Usono sendu al
nl plan lokan bultenon. Tlo
donos al nl pll bonan ideon prl
usona agado. Prezentu la ldeojn
kaj travivaŝojn de via klubo al
aliaJ EsperantitoJ; helpu la
movadonl
Hlstorlo de la Eaperanto-movado
en Usono
S-ro Mark Starr deziras
kunlaborl kun lu ajn klu havas
materlalon aŭ scion prl la hi-
gtorie de Esperanto en Usono.
Cu vl povas helpl lln kolektl
informon? Se jes, bonvole skri-
bi al 11:
S-ro Mark Starr
39-ZfO 47th Street
Long Island City, NY 1110^
Usono
-Bedakola letero
Kelkaj el nl usonaj Esper-
antistoj antaunelonge partopren-
ls la 57-an UK-on.  Multaj el
nl farls novaĵn kontaktojn kaj
eklnteresiĝis prl novaĵ ideoj.
Sed nun nl,, estas Je la krlza
momento.  Cu nl daure laboru prl
tiu J ideoj., au cu nl post lorn
da tempo forgesu, kaj senaktiv-
i£u?
La usona Esperanto-movado
estas malforta, kaj devas audl-
gl sin en lando kle ciutage au-
dlĝas multege da mesaĝoJ de ko-
mercaj enterprenoj, kaj kie multe
da personoj havas personan inte-
reson prl daurigado de lingvaj
problemoj, Tlo slgnlfas ke ciu
Esperantlsto en Usono devas Ja-
borl eflke kaj imagopove por
sukceslgi Esperanton. Klon vi
faras, vi kluJ ceestis la kon-
gresonv
Tiuĵ kiuj_ne ceestis la
kongreson ankau havas valorajn
kontaktojn kaj ideojn; klon vl
faras por efektlvigi ilin?
k* ELNA-Bulteno donas al ftluj
lion por kontakti aliajn Espe-
rantlsto Jn. Sendu viajn Ideojn!
Ofertu vlajn servojn rllate al
ldeoj kluj lnteresas vin! Reagu
al la kontrlbuaĵoj!
Nl faru el, ELM-Bulteno
valoran komunikilon je la servo
de vi kaj de Esperanto!
Stlpendloj por Ŝamanoj
Navajaj studentoj de Saman-
lsmo nun rlcevas stipendlo.jn
de la (usona) Nacia Instituto
de Mensa Sano.  La klalo de tiu
61 speclala programo estas ke
multaj indianoj estas nehelpeblaj
de modernaj psikiatrlstoj, sed
Ŝamanoj ofte akiras bonajn
rezultojn kun ill. Pakte, la
direktoro de la programo kredas
ke ekzlstas gravaj punktoj de
simlleco inter psiklatrlo kaj
Samanismo.
Tiu 61 ideo ne estas nur
interesa medeclne; ĝi ankaŭ
havas kulturan flankon. Per
la stlpendloj, la studentoj
povas studl la kuracajn Cantojn
kaj sablodesegnadon (tlo. estas,
la desegnadon de simbolaj kura-
caj blldoj per diverskoloraj
sabloj kaj pulveroj).
(lnformfonto: Time 6m-12t-72)
Kulture ka.j llngve justa.1
lntellgentotesto;]
Pro la laboro de D-ro John
Ertl, direktoro de la Centro de
Cibernetika Studado ce la Uni-
versltato de Ottowa,. Kanado,
Sajnas ke la malnovs'tllaj kaj
pfte krltikitaj teste j de la
inteligentkvociento baldau mal-
aperos. Anstataue, oni ekzame-
nigos per maSino klu mezuras
la reagon de. la cerbo al lumradioj,
La reputaclo de la "lnteli-
gentkvocientaj" testoj estas
tiom malbona nuntempe ke raultaj
lernejoj ne plu donas llin, kaj
la Saperega Kortumo decidis ke
aktualaj testoj diskriminacias
kulture kontrau malplimultaj
grupoj tiel ke ili ne havas
egalajn oportunojn por aklri pli
bonajn postenojn.
Sed kiel krel ekzamenllon
klu ne havas kulturan bazon (kaj
elcentrecon)? Por mezurl la
kapablon klun iu cerbo havas por
lerni, D-ro Ertl metas elektrodojn
sur la kapon de la ekzamenato,
por mezuri cerbondojn. Tiam
oni intermite ekbriligas lumon
tiel ke la lumperiodoj daŭras
de duonsekondo ĝis sekondo kaj
duono. Oni esprimas la lern-
kapablon de iu "per la meznombro
de milisekondoj kiujn la cerbo
bezonas por reagi al la ekbrll-
igoj.
Eksperimentoj kun lnfanoj
el dlversaj usonaj kulturgrupoj
kaj rasoj sugestas ke la malaltaj
inteligentkvocientoj kiujn mal-
plimultanoj ofte ricevas estas
neveraj. Lau la ekzameno de D-ro
Ertl, ciuj grupoj havas similan
procenton da siaj anoj fte iu ajn
lnteligentnivelo.
Se la tekniko de D-ro Ertl
estas aproblta de dek sendependaj
esplororganizoj kiuj nun ekzame-
nas ĝin, oni produktos la nece-
sajn maŝinojn po testinstancoj.
(lnformfonto: McCall's)
^^£^o^^mUW
Speciala peto
S-ro F. Toth el Hungarujo
deziras kunlabori kun interesita
usonan(in)o pri trilingva sport-
terminaro (angla-hungara-Esper-
anta). Granda parto de la pre-
para laboro Jam estas farita,
sed restas kontrolado, ordlgado,
presado, ktp.  &u vi deziras
kunlabori? Se jes, skribu al
S-ro F. Toth, Budapest XVIII,
Keszŭce, k/a.  116, Hungarujo.
Uhrinyl Zoltan
Budapest XXII her
D6zsa Gyflrgy ut. 9Vb
Hungarujo
18-jaraga Junulo kiu lernas
en gimnazip. Sercas Junulinon
16-18 kiu deziras korespondl.
Filatelistoj!
Sze*kely S£ndor
BeTyegsaktlzlet
Budapest XI
Bartdk Be*la ut.33
Hungarujo
Por kontakti filatelistojn
en Usono. Fil. komercisto. 66j.
Organ-transplanto
La redaktoroj anoncas ke
JEN-Bulteno nun estas kuniĝinta
kun ELNA-Bulteno por povi pre-
zenti al ciuj usonaj Esperan-
tistoj pli bonkvalitan bultenon.
Legantoj jam notis pli
grandan literaturan sekcion;
dum venontaj monatoj vidiĝos
aliaj ŝangoj kiuj espereble
plivigligps nian organon.
Eszter Csuranyi
Szakasits irpdd u 62/b
Budapest XI
Hungaru j o
17-Jarulino.
F-ino Emilia («Emilka») Plenkowska
Ulica Polanki 6k  DSS
Gdansk-Oliwa
Pollando
F-lno Anne Jadal
Regattl PSI 76a
200010 Tallinn
Estona SSR (USSR)
l6-jaraga.
S-ro Zolt^n Nagy
Tanya 1305/a
Hddmezo'va'sarhely
Hungarujo
22-Jaraga.
S-ro Jaromlr Vaverka
Na Vlnicl 215/35
Mlada Boleslav
Cenoslovakujo
27-jarafta droglsto. Kolektas
"kitojn" de plastikaj historiaj
aeroplanoj.
P-lno Judviga Zebrok
Cleszyn
ul. Hazlaska 15
Pollando
Kun junulo au Junulino.
'S-ro Joaqulm de Preltas
Rua Sacadura Cabral 203 sob
Rio de Janeiro, Guanabara
Brazilo*
21-Jaraĝa studento ce Belletra
Fakultato.. Dezlras korespondi
angle au esperantllngve. Interesoj:
literature, arto, muziko. Dezlras
interSangi diskojn, librojn, ktp.
Danulta Zawistowska
Bydgosziz
ul. Rypenska 2/1
Pollando
21-Jaraga teknikistino, kolek-
tas bildkartojn kaj postmarkojn,
Satas muz Ikon klasikan. kaj mo-
dernan.
S-ro Vladislav Andreev
45400 fceljablnsk
PoStant ab, k.98
U..-S. S. R.
30-Jaraĝa ingehiero-elek-
tristo. Dezlras korespondl
esperantllngve kaj angle.
Interesojs vivo, kutlmoj, kultura
kaj teknika vivo de landoj, bk,
pm, instruado de Esperanto, tek-
nika kaj fantastlka literaturo.
ReklamoJ
Oni rajtas afceti reklam-
spacon en ELNA-Bulteno lau la
JenaJ prezoj:
l/2-paĝo.....usonaj $7.50
1/4-pafto.....  "   14.50
l/8-paĝo.....  "   $3.00
Reklamojn oni sendu kun
fteko al la redaktoroj. Hi
estu laueble prespretaj.
Antauvldanto
"Jocĵo, kreu la estontan
tempon de, la verbo oscedi."
Jocjo: "Ml dormos, vl dormos,
li dormos..."
Skrlbata kontakto
InterkolerlĝlntaJ geedzoj
nur skrlbe kontaktls.  Foje la
edzo skribis vespere sur papero-
slipeto, "Morgaŭmatene ml vetur-
os.  Veku min Je la kvlnal"
Vekiĝinte je la sepa 11 trovls
sur la kuseno alian slipeton:
"Estas la kvina; ellltl&ul"
el Esperantlsto Slovaka. #3-4, 1972
ETNA  V0RTK7ADRATO. Iegu same au
T I 0 M
N 0 T 0  vertikale au horizontale,
AMOS
(Ju vi povas krei aliajn?
Se Jes, bonvole sendu ilin al
la redaktoro.
KHUCVORTETO
UWWUWWUMWP
Teren
1.  Gis tiam
2.  Dua persono
3.  Maldiseco
6. Homo el homo
Ebene
/		X	3
		H	
s    '		m	
7			
1.    Volitiva poatulo
U.    Malvira sufikso
5.    La pleĵ grava pronomo
7.    Neceso por multaj virinoj
Kin estas la sekvanta numeral©
en la jena serio?
Ii023?lli31
Kristnasko-karto.1
taŭgaj por sendi al EsperantistoJ
kaj ne-EsperantistoJ.
Sentema ilustraĵo religia,
bela poemo trilingva (Esperanto,
angla, portugala) de Vinicius
de Moraes (Brazllo), luksa
papero, bela formato.
Sendu vian mesagon de paco
kaj amo per Esperanta krist-
nasko-karto.
unuopaj kartoj 25^ usonaj
kvin por $1.00 usona
Mendu 5et
Kristnasko-kartoJ EB
731 Birmingham Road
Burbank, CA 91504 Usono
^mMWMvMvMvivMvn
Artsid Otsikrev
Bona konduto
"Kial vl estis en la mal-
liberejo dum unu Jaro?" demandis
fabrikanto al Junulo kiu deziris
laborpostenon en la fabriko.
"Tio estis pro mia bona
konduto; la verdikto estis por
du Jaroĵ."
Gustlgo
Leganto helpeme notis ke
en la pasinta BLNA-Bulteno (7/72)
la redaktoro ellasis la nomon
de la urbo por la konkurso
Slmondetti. La urbo noml£as
Borgenhout (Antwerpen).
-^
irJtau, /a M#/u/ĉ>
Cu vl parolas angle?
La angla lingvo havas
novan popularecon en la Popola
Respubliko de Sinuĵo.  Dum la
fremdofobiaj JaroJ de la kul-
tura reyolucio, malmultaj per-
sono J licenciĝis pri la angla.
Sed nun, pro tio ke la inter-
naciaj kontakoj de Cinujo daure
kreskas, ekbezoniĝas geparolan-
toj de ciuj llngvpj por servi
klel interpretistoj, vojaĝgvi-
dlstoj, kaj dlplomatoj.
Celante eduki multajn du-
lingvulojn, Cinujo ec sendas
studentojn al uesta Europe
Lernejoj pri lingvoj", precipe
la angla, dismultiĝas en Cinujo
ankaŭ.  Tri registaraj fakoj
havas proprajn lingvolernejojn,
kaj klasoj pri la angla haveblas
al infanoj.
Laŭ Prezidanto Mau, la
cina popolo devas labor! forte
por mastrl lingvojn, car ill
estas ilo kiu, guste uzata,
helpos ilin konJL la mondon.
Gelegantoj, vi vidas klel
la internacla llngvo-problemo
lnfluas la internan vlvon de
grava lando.  Kiel vi reagas al
tia situaclo? Kiel oni povas
plifortigi la situaoion de
Esperanto tiu-rilate? Skrlbu
al la redaktoroj.
Ekvlnokso
La 21-an de septembro estas
unu el la fti-jaraj ekvlnoksoj.
(La alia estis la 21-an de
Aprilo.) Ekvlnoksoj estas la
tagoj dum kluj la suno trans-
iras la ebenon de la ekvatoroj
tlam ciu persono tra la mondo
spertas tagon kaj nokton de
egala longo.
Tluj ekvlnoksoj estas
aparte interesaj al Esperantls-
toj pro tio ke ill akcentas
tlon kiu estas komuna al ciuj
homoJ tra la mondo.
Ni festu tiujn speclalajn
tagojn! Sendu kartojn, kaj
klarigti al ne-Esperantistoj la
signifon kaj simbolismon de
la ekvlnoksoj.  FestuJ  Ĝuu!
InstruuJ
Informo prl la Kongreso
En International Herald
Tribune (8m-10t-72) aperis arti-
kolo pri la 57-a Kongreso.
Longa, kun foto, ĝi enhavis cl-
taĵojn de D-ro David Jordan, el
Usono, rektoro de la Somera Uni-
versitato, kaj S-ro Gunther
Becker de Germanujo, sekretario-
kasisto de UEA. La artikolo
ĝenerale traktis Esperanton
Juste.
Gu germana au pola vero?
Okcident-germanaj kaj polaj
gelnfanoj reciproko mlskomprenas
siajn landojn, lau lastatempaj
opini-enketoĵ. Kial? Versajne,
tlo okazas pro la duonveroj kaj
malveroj kiuJ trovlĝas en la
lernollbroĵ de polaj kaj okcl-
dent-germana j gelnfano J.
Speciala taftmento de ger-
mana J kaj polaj kleruloj, kun
patroneco de UHESKO, zorge kon-
trolas la lernolibrojn de ambau
landoj, penante enmeti objektl-
van veroii kaj elsarki hi s tori -
ajn mensogojn kiuj mlsinformas
la gelnfanojn.
Se vi estas patro au patrl-
no, cu vl fakte solas tlon kiun
diras" la lernolibroj de via in-
fano? Se ne, cu vl ne devus
kontroli ilin,. por ekscll klel
ill diversajn iandojn kaj grupojn?
Se la libroj ne pla6as al vi,
plendu al la edukaj instancoj,
menclante la devon de la eduk-
slstemo prezenti objektivan
veron, kaj montrante la laboron
de la registaroj pola kaj okcl-
dentgermana, helpe de UNESKO.
LITERATURA SEKCIO
La Brakum1 de l1 Nokto                                                      —Johano Baroczy
Mi estas de la nokt'.
Mi venas kaĵ iras tra ties senfinaj
koridoroj en scivoligata miro.
Dum la sonoj mallaute min preterpasas,
Mi aŭskultas kaj scivolas pri kio tie
ekstere okazas.
Tie ekstere, en la tremiga nokto,
Kies cirkaŭanta malheleco estas kiel
mantelo,
Por sin kaŝi de la suno,
Kaŝata for de ciuj kiuj strabas.
9wit                               ■"■—                               tf,ant                               «•»                               innt
Stono, ne ŝtoneto        —S. Colum G-ifillan
Bivalvo jena estis mortigita
Per ŝtono kiu falis tra 1' buŝfendoj
Al varma raaro large malfermita
Neebla estis ia ekdefendo.
Se l1 ŝtono estus nur ŝtonet' estinta
A&i kaŭzus nur momenton malfeliĉan,
Car tuj la konko estus ĝin kovrinta
Per perlamot1, farante perlon rican.
Sed stono, ne ŝtoneto kuŝis meze,
Neeblis alnemio juveliga;
Sur mola kor1 ĝi premis peze,
Dolorigada kaj je I1 fin1 mortiga.
Citiel ofte el la mondo ŝtono
Ekfalas en senhelpan homan koron;
Se eta, ĝi fariĝas kvazaŭ bono,
Iĝante perlo, spite 1» ekdoloron.
Sed se ĝi estas granda, kruda roko,
AKruela, aĉa, abomena sorto,
Gi iĝos perl' neniam, nur sufoko
Luktanton premos gis animo-morto.
(Represo el Amerika Esperantisto, c. 1919»
kun afabla permeso de l1 aŭtoro.)
---                          -::«;:-                          —-                          ■ss-sc-                          ——
Klavicena Melodio                                                                —Johano Baroczy
Dum la tuta nokto,
Melodio klavicena min fantomas,
Ne permesas al mi dormi.
Miaj oreloj povas esti plenigataj
nur de tiu melodio,
Kiu envagis de la profundoj de soleco0
Mia animo estas turmentata.
8
La Esperanta Gazetaro—-Ĉu draste ŝanĝenda?      —Cathy Schulze
Montriĝis en diversaj rondoj, ke la Esperantistaro volas
vidi ŝanĝoĵn en la Esperanta gazetaro. Jen kelkaj diskutindaj
ideoj kun celo starigi esploron inter interesuloj.
La proponoj ne celas forigi pure lokajn propagandajn kaj
informajn bultenojn, kiajn eldonas ELNA, JEN, AATE, kaj aliaj.
Ni jam de longe konstatis, ke tra la mondo ekaperadas
diversaj bultenoj, gazetoj, ktp. Oni presas ilin ĵe granda kosto
de energio, tempo, kaj mono. Plejparte ili malsukcesas. Ekrigardo
en la Jarlibron montras liston de tiaj periodaĵoj ampleksantan
dek paĝojn. Krome mi konstatis, ke novaj studantoj ne emas aboni
al la UEA-revuo Esperanto car la enhavo ne allogas.
Jen miaĵ proponoj:
1.  Naciaj grupoj eldonu nur novaĵbultenon.
2,  Oni anstataŭigu la diversajn internaciajn bultenojn kaj
revuojn per unu pli impona revuo Esperanto kun multaj
rubrikoj, ekzemple:
a.  lingvistiko (kun temoj kiuj nuntempe  aperas en revuo
Esperanto, La Monda Lingvo-Problemo, k. a.)
b.  kulturaj aferoj
c.  aŭto-turismo, fotografado, filmoj, muziko
c.  edukado—kun statistikoj,  raportoj pri la plej novaj
metodoj de lingvo-instruado, informoj de ILEI, ktp.
d.  scienco: anstataŭ Homo kaj Kosmo, Kemio Internacia, ktp.
e.  UN: diversaj projektoj, UNICEP, UNESKO
f.  junularaj aferoj, skoltoj, sporto
g.  religio, filozofio
g. beletristiko—por surpreni la rolon de Literatura Mondo,
Norda Prismo; aperigus verkajojn sub kategorioi "nova
talento", Tradukita literaturo", "scienco-fikcio", ktp.
h. la Esperantista familio: anstataŭ Gepatra Bulteno
h. infana sekcio—eble apartigebla enraetaĵo kiel la leciono
en Esperanto-Gazeto (IOE), kun enigmoj, ŝercoj, bildoj,
rakontoj; anstataŭ Nia Voĉeto, Planteto, ktp.
Entute la revuo enhavus ion por preskaŭ ciu.
Esperataj rezultoj:
1.  Se ni povos montri revuon modernaspektan kun interesa kaj
varia enhavo, ni allogos pli da abonantoj.
2.  Abonantoj ne hontos montri ĝin al ne-Esperantistoj, Ĝar ĝi
donos bonan impreson pri Esperanto.
3.  Grave ankau—ni ne hontos iri al turismaj oficejoj, fluglinioj,
kaj aliaj komercaj entreprenoj por varbi reklamojn.
Kiel efektivigi ampleksan revuon? Tiuj, kiuj nun okupiĝas por
kolekti, redakti, varbi, administri, elspezi sendokostojn, ktp.,
nur sendus manuskriptojn en prespreta formo al UEA por revuo
Esperanto.
Ou la Esperantistaro kunlaboru en tia entrepreno au 6u ni
daŭrigu la malŝparan,. temporaban sistemon kiu kontentigas preskaŭ
neniun kaj montras jaron post jaro tian mizeran, malprosperan
vizaĝon al la mondo?
NOTU BONE: Si tiuj estas nur observoj per kiuj mi volas
starigi diskuton. Mi estas tute preta ricevi plibonigojn.
%-
Recenzas karl pov
La Homa Flanko de Homo.j: La Teorio de Retaksa Konsilado, de
Harvey Jackins. Elangligis Martha Lightheart, Mary Catherine
Sears, kaj Robert Bailey. Eldonis Rational Island Publishers,
Seattle, 1972. viiif39p. Bros. $3.00.
Lerta mano skribis 6i tiun libron. Jes, skribis: metodo
samtempe malpli multekosta ol komposto kaj pli bonaspekta ol
tajpo. Espereble ĝi disvastiĝos en niaj rondoj.
Tiom bona. Estas nun la bedaŭrinda devo recenzista priskribi
la enhavon kaj—ho ve!—la tradukon.
Laŭ la teorio de la autoro, la moderna homo multe suferas
pro tio, ke li ne forviŝas de la menso siajn dolorigajn spertojn
per rimedoj kiel ploro, tremo, kaj priparolo al aliaj. Nia
kulturo, precipe kiam temas pri "vireco", malpermesas tiujn
rimedojn al ni. Tio poste rezultigas perdon de inteligento kaj
netaŭgan (malbonan) agadon. Necesas eluzo de la raenciitaj rimedoj
far la afliktito kaj komprenema atento far aliaj, preferinde
tuj post la koncerna sperto, por elradikigi tiun lastan de la
subkonscio.
La teorio verŝajne enhavas iom da vero; ĝi estas tamen nek
tiel revolucie nova, nek tiel ĉionampleksa, kiel la aŭtoro provas
kredigi. Konstatinde, li posedas diplomon kvalifan ne pri
psikologio, sed pri matematiko. Li trouzas metaforojn, kio ne
taugas al supozeble scienca verko. En sian teorion li enmiksas
la pridubindan ideon, ke dum homoj havas liberan volon, bestoj
estas "programitaj" de la nature Kaj, rilate la teorion mem,
Ĝu la rekomenditaj ploro kaj plendo ne povas fariĝi novaj
dolorigaj spertoj por aliaj?
Por Ĝi tiu recenzisto, la plej doloriga sperto estas legado
de la traduko. La malpli gravaj flankoj estas trouzo de je
(preskaŭ ĝojiga, car tro ofte oni ignoras tiun genidevenan
prepozicion), misuzo de ol, kaj kelkaj senutile pezaj verboformoj
(montrigas. kreskiĝis, ŝtopigas). Pli okulfrapa estas la senSesa
fus'ado pri la akuzativo, kiu plurfoje eĉ sekvas la prepoziciojn
al, de, el, kaj kun. Kaj jen kun anstataŭ per, jen ambaŭ...kaj
anstataŭ kaj...kaj, jen—nu, permesu citaĵojn:
Sekvas skizon pri la teorio.
Ĉi tiuj respondagoj oni ofte nomas 'instinktojn'....
La nuna travivajo sentas...nin kiel Ĝagrenaĵo....
Tiu 6i vasta amaso da informo, kiu envenas en nian
inteligentecon, ni kontinue kaj rapide komparas kun informo
jam arkivita en la memoro.
La envenantaĵon ni komprenas rilate al alia informo,
neniam kiel aparta koncepto en si mem.
Sufiĉe, Ĝu ne?
Tamen rekonendas, ke ges-roj Lightheart, Sears, kaj Bailey
ion faris, eĉ se ion neelteneble fuŝan. Kiom da aliaj usonaj
esperantistoj iam eĉ provis traduki? Pli bona demando: kiom
sukcesis fintraduki pli ol unupaĝan verketon?
Ni ne malkontentiĝu nur pri 6i tiu libreto.
10
Konfeso
■■"Gr» H.
Viktoria estaa carma,
Rava, bela, ama.
Ho, Viktoria, mi amas vin
car vi aspektas kiel virgulin1.
Al vi, Viktori',
Dum somera fantazi1
Pensos 6iu pacamanto,
E6 Ĝiu lernanto,
Por vi, Viktoria kara,
Mi fariĝis tre avara.
Mi ŝparis sencese
Por vojaĝi, se necese.
Ho, Viktoria, mi amas vinj
La Verda Stelo gvidas min.
JesI Mi sopiras je belulin',
Sed la grandaj akvoj disigas nin.
Vian nomon eterne ni festos,
Gar ĝi restos
En la historio
De 1• Esperanta Pamilio,
Pro la Kongreso
De granda sukcesos
ELNA-Bulteno
731 Birmingham Road
Burbank, CA 91504
U. S. A. -- Usono
BULK RATE
U.S. POSTAGE
PAID
GLENDALE, CALIF.
PERMIT #575
Return postage guaranteed—
address correction requested