s^KXvUx\x^xy
>l_xXv.....
v.^^S^X>X>
>XX>XX>XXXSX-CX"
J           1
■ .,'""*!>.■
'?„'"'
■ :-fM>':.'
-1-
(TTa v a   a n q n c q
ĉi tiu estas la lasta numero de la jen-
BULTENO
KIU ALVENOS AL VI, SE VI NE MEMBRIĜOS EN
JEN, AD abonos la JEN-BULTENOn, por 1970.
POR PLU RICEVADI  LA TUTKONTINENTAN VOĈON
DE LA ESPERANTISTA JUNULARO, FARU JENE!
1) Plenigu la abonilon ci-dekstre (■>)
kaj sendu gin kun la indikita pago al:
S-ino Peggy Linker, Kasisto de E.L.N.A.
1414 Monroe Street
Walla Walla, Washington 993 62.
2) Se vi havas malpli ol 30 jaroj,
alia (kaj pli bona) metodo estas membriĝi
en E.L.N.A.-JEN.  Vi ricevos la JEN-
Bultenon  kaj plurajn aliajn bonegaĵojn.
Vi trovos membriĝilon en ĉi tiu numero.
(Se vi jam remembriĝis att abonis, vi ne
devis legi ĉi tiun pagon.)
	^,		
	■r-i		
	0		
	d		
	o          rd		
	r-           i		
	as          «;		
•	H          2		
<	i-5		
• CN	0         w		
a vo	0		
• ro	to           M		
a oi	0		
• Oi	O              to		
W	S		
<	fa            M		
CO IS	+»            rj		
d	^         a		
fd	3       -»		
0 H	to      oo		
+J H	1          N   N		
co rd	fe.       CO CO		
•H £	fel        MO		
(0	to     to to		
rd rd	d a		
a H	rd       0  0		
H	H      A XX		
«> rd	fd rd		
0 IS	rH		
CO	rd      rd fd		
0*    -	M H		
d   •	d        fd  rd		
-H +>	•H   ••   d -H		
f-5 to	g   (DM   O d d co		
>i CO	■H   d   M   to		
Cn 0	en.a o co		
Cn u	•H  1 «■—«—		
co a	d -H		
to  0	o <o o o		
g	oQ      o to		
0	rd co   •   •		
O   "ST	rd cn h		
-H H	rj d to--w-		
1   ">*	h d	0	
to H	0   CO nr.	CO	
	>   CO                     0	CO	
■ ■	d     ——     g	M	
H	O-H                    0	d	
r< ■	«s           a	<	
-2-
(
anonee
toj)
Cu vi deziras senpage vojaĝi al
Japanujo?  Se vi aĝas malpli ol 5.
25 jaroj kaj povas bone paroli la
lingvon kiun vi nun legas , skribu pri
la ebleco gajni senpagan vojaĝon al
Japanujo.  Informojn donas: EIC, A10
Darrell Road, Hillsborough CA 9^010.
Gu vi estas propagandema?  Se jes, vi
povas ricevi anglalingvan sonbendon
(radi-kvalitan) de intervjuo pri
Esperanto.  La intervjuon faris Mario
Pei , Se disaudigejo WNYC en Novjorko.
Informiĝu Se Mark Mandel, 89O West End
Avenue, New York NY 10025.
Cu vi ŝatas la magion?  Se jes, ne
forgesu reaboni la JEN-Buitenon:   "la
gazeto kiu aperas kaj malaperas".
Cu vi estas "rektulo"?  Do hipiĝu.
Metu Hipinglon sur vian cemizon kaj
Hipmarkojn sur viajn korespondaĵojn.
Unu Hipinglo 25p.  Tridek malsamaj
Hipmarkoj 50p, 10 folioj (300 markoj)
$3,00.  Iomete neperfektaj Hipmarkoj
duonprezaj (25f^ kaj $1,50).  Mendu de
International Language Society, 1212
East 59th Street, Chicago IL Ĉ0Ĉ37.
•3-
JEN-BULTENO
UNIVERSALA ESPERANTO-ASOCIO
1/1970
Redaktis:
Robert N. Rothenmeyer
Materialon por
aperigo sendu al:
Robert N. Rothenmeyer
281 Dwight St. Ext.
Springfield, Mass.
01105
Internacia lingvo bezonas inter-
nacian organizon. Universala Esperanto-Asocio
fondigis en 1908 por plenumi tiun celon.
Hodiaŭ UEA okupas moderns jn oficejojn en la
centro de la internacia havenurbo Rotterdam,
kaj de tie gi prizorgas la interesojn de pli
ol tridek mil membroj en sesdeko da landoj.
Gi eldonas Jarlibron, du monatajn revuojn,
kaj de tempo al tempo librojn kaj diskojn.
Gi organizas kongresojn kaj funkciigas reton
de lokaj reprezentantoj.
La junulara sekcio de UEA estas Tutmonda
Esperantista Junulara Organizo, kun dekdu mil
membroj, propra revuo, kaj amaso da diversaj
servoj kaj agadoj—inkluzive ciujaran kongreson.
JEN estas la usona sekcio de TEJO.
Petu informojn pri UEA/tEJO ĉe Armin F.
Doneis, usona reprezentanto de UEA, Box 105*
Pharr, Texas 78577-
Sur la kovropaĝo:
unuigon.
ELNA kaj JEN festas sian
• k-
ESPERANTISTO DE LA MONATO
JEN-INTERVJUO:  Jose Vazquez
interparolo kun Juna Esperanto-parolanto
Jose estis intervjuita ĉe la ELNA-Kongreso en North Adams, Mass.,
kie li estis sendube la plej helpema kaj kompleza ĉeestanto. Li
allogis atenton per Esperanto-pinglo kiun li portis, kun la vortoj,
"Knabinoj jesas al neantoj."
JEN; Ĝu vi povas indiki al niaj legantoj ion pri via historio?
Jose; Mi nun logas en West Orange, N.J., kvankam mi naskiĝis en
Kubo en 19^5. En i960 mia patro sendis min el Kubo car la politika
situacio estis minaca. Mia J gepa-troj sekvis post jaro. Mi diplomigis
kiel ingeniero. Mi ne estas certa kion mi faros en la estonteco, sed
eble mi fariĝos komputilisto. Sed mi devas unue venki en la batalo
kontraŭ mia soldatiga komitato. Por ĉeesti kunsidon de tiu grupo, mi
devas vojaĝi al Kalifornio baldaŭ, Car tie mi registris.
JEN; Ĉu vi deziras resti en via nova hejmlando?
Jose; Plaĉas al mi vivi en ĉi tiu lando, sed mi volas iam reiri al
Kubo, se nur je vizito. Mi nun ne intencas farigi Uson-civitano.
JEN; Kiel vi elSciis pri Esperanto?
-5-
Jose: En 1963 mi legis artikolon en "Playboy" en kiu oni menciis
la vorton "Esperanto." Mi farigis scivolema kaj iris al biblioteko
por eltrovi kio "Esperanto" estas.
JEN: Kial vi lernis gin?
Jose: Precipe car gia internacieco allogis min. Ĉu vi havas pli
da fatraso?
JEN: Jes. Kion vi faris per Esperanto?
Jose: Mi vizitas ĉ*i tiun kunvenon kaj iam laboris ĉe la Esperanto-
Informcentro en New York. Mi disdonis informfoliojn pri Esperanto.
Nun mi planas sendi leteron al ĉiu universitato en New Jersey por
demandi ĉu ili akceptos Esperanto-kreditojn de tiuj kiuj volas enuniver-
sitatigi. Al ĉiu kiu respondos nee mi petos la kialon. Mi ankaŭ
volonte diskutos kun tiuj universitataj administristoj la aferon pri
akcepto de Esperanto.                                                                                                  --">
LA GOLFETA ESPERANTISTO
La "Golfeta Esperantisto" estas gazeto de SFER3D0, junulara sekcio
de SFERO (la San-Francisco-Esperanto-Regiona Organizaĵo). Ĝi estas
mallonga multobligita eldonajo verkata de junuloj de Norda Kalifornio
pri temoj koncerne al ĉiuj junaj Esperantistoj. Mendu ĝin de la redak-
ti6to Denis LeCam, 101 Kensington Rd., Kensington, Ca. 9V707. Kvinnumera
abono kostas 50 cendojn, 11-numera abono unu dolaron.
• 6-
AL KROKODILANTOJ                                                                 Mark Mandel
Ni parolu Esperante;
Car kunveni estus vante
se, en niaj verdkunsidoj,
stelkunrajdoj, E-kunridoj,
kunparolus ni per tiu
lingvo, kiun el ni ĉiu
uzas en la laborejo,
strato, hejjno, amorejo,
forlasante la okazon
turni nin en stel-emfazon,
tion ne utiligante
kion ni, aŭ elegante,,
aŭ haltante, aŭ ec fuse,
rare povas uzi-buŝe.
Ĉion kune do farante,
ni parolu EsperanteI
tiuj, kiuj parolas nacilingve
ĉe E/kunvenoj.
-7-
LA KUNTEKSTO DE IES FROTESTADO                                    Ellen A. Lewis
Sokrato povus treege facile eskapi el Ateno kaj ne trinki la
cikuton. Tamen, li respondis al siaj amikej, ke elektinte vivi en
Ateno, li akceptis la leĝojn de tin urbo. Tiel, se li malobeis la
legon, kaj se oni kondamnis lin, eĉ nejuste, li devas akcepti la
punon, eĉ la mortnn. Thomas More, ankau, povus (kune kun la
Episkopo John Fisher) eskapi el la ekzekuto se li akceptus la juron
de la Heredrajto, deklarante ke la Reĝo de Anglujo estas la ĉefo de
la Angla Eklezio—kaj ke Anne Boleyn estas la Reĝino kaj laŭleĝa
edzino de Henry VIII. Sed li rifuzis fari tiel, kaj oni senkapigis
lin. ĉe la eiafodo li diris, ke li mortas "bona servisto de la Reĝo
sed unue de Dio." Tamen, More neniam ĉesis emfazi, ke oni devas esti
lojala al la rego. Alivorte, Sokrato kaj More—kaj multaj aliaj—faris
malobeagon kaj suferis la punon en la kunteksto de lojaleco kaj obeado.
Sokrato kaj Thomas More estis martiroj. Tiu greka vorto "martiro"
signifas atestanto. Estis, kaj estas, en la mondo milionoj da mar-
tiroj, kiuj mortas pro religio, politiko, rajto al esprimo, ktp. Lafl
mia opinio, tamen, oni ne devas morti por esti (konata au nekonata)
martiro. Thoreau pasigis nur unu nokton en malliberejo; kaj ŝajnis
al li, ke li estas libera homo dum la eksteruloj ne tia estas. Ofte
la prezo estas kalumnio. La leganto certe povas pensi pri la aliaj
punoj.
-8-
Sed nuntempe, kiam miloj da homoj protestas kontraŬ la vjetnama
milito, la rasismo, la malriĉegeco, kaj aliaj ekzemploj de maljusteco,
oni memoru Sokraton, Sanktan Thomas More, Mahatma Gandhi, Martin Luther
King, kaj la nenombreblajn aliajn, kaj oni demandu al si: kio estas
la lojaleca kaj obeeca kunteksto de mia protestado?
o                                                                                                                                                                                                                     \
POĈ-MAPARO DE LA MONDO                                                                                                            i
i
Poŝ-maparo de la mondo en Esperanto estas preparata de
Cenoslovaka firmao. Si enhavas kl  kolorajn mapojn kun multaj pli                    ,    »
detalaj mapoj, 82 pagojn de informa teksto en Esperanto, kaj broŝuritan
formaton. La nomoj estos plejparte Esperantlingvaj. La maparo aperos
en 1970; gia antauvidata kosto estas $2.50.  Pli detale informos:                               j
Kartograficke NakladatelstivJ
Praha 7, Kostelni k2
* Ĉeĥoslovakujo
"Ekzerco estas tre saniga! Ĝi taortigas bakteriojn.1
"Nui Do, mi ordone ekzercigos miajn bakteriojn."
"ĉu mi vin renkontis iam en Toledo?"
"Neniam. Mi neniam tie estis."
"Nek mi. Eble estis du aliuloj."
-9-
DEZIRAS KORESPONDI
Hungarujo: Du fratinoj) deziras korespondi pri lingvoj, muziko
(klasika kaj moderna), gramofondiskoj, postmarkoj,
fotografado, filmoj, geografio, literaturo, historio, kaj hiologio:
Judit Beller (l6 jara)
Ildiko Beller
Nemetvolgyi str. 78/a
Budapest, XII, Hungarujo.
Rumanujo:
Instruisto 29-jara dezjras korespondi:
S-ro Elek Kallos
Tg. Mures
Str. Brasovului 7 op. 18, Rumanujo.
Kaj tri lernantinoj:
Katalin Kovacs (19-jara
Bezidu Neu 20
jud. Mures, Rumanujo
Eva Ujfalvi (16-jara)
Sing de PSdure
Str. DOzsa kk
jed. Mures, Rumanujo
Iren Magyar! (19-jara)
Fintinele
Str. Mare I+99
jud. Mares, Rumanujo
-10-
ĉefioslovakujo:
Instruistino, 23-jara, estas interesata de muziko kaj sporto,
kaj deziras korespondi:
Libuŝe Hajkova
Palaŝska Bystrice 3l6
okres Vsetin, ĉefioslovakujo.
5ENPAGA VOJAĜO AL LA M0NT0J DE VERMONT ! I   11 III   l   l                                                           I
Se vi estas ino kaj bone prononcas Esperanton, vi povas eble ricevi                             f
senpagan vojagon al la belegaj montoj de Vermont dum la venonta                                     I
fru-printempo.V.i devos nur partopreni sonbendan registradon dum 2-3                             *
tagoj kiam vi estos tie. Per la farotaj sonbendoj, miloj da homoj
lernos Esperanton tra la tuta mondo. fiu interesa? Do skribu al:
ESPERANTIC STUDIES FOUNDATION
6^51 Barnaby Street, N. W.
Washington, D. C. 20015
Juĝisto: "Vi diris, Sinjorino, ke vi ja mortigis vian edzon per
trancilo; sed la mortenketisto diris, ke vi pikegis la edzon
kvincentfoje. Kial?"
Murdisto: "Mi ne povis ĉesigi la elektran tranĉilon."
"Ju pli da legistoj, des pli longa la afero."
"Ju pli da kuracistoj, des malpli longa la afero."
\
■11-
KOREA JUHULARO PETAS HELPON
Jam antaŭ pluraj jaroj fondiĝis en Suda Koreo la t.n. Korea
Esperanto-Junularo. fii estas nun sekcio de TEJO kun ducento da
membroj (pli ol JENl). Tamen, la junaj koreaj Esperanto-parolantoj
frontas specialajn problemojn car ili ne rajtas sendi monon ekster-
landen. Pro tio, ili nur tre malfacile povas akiri esperantaĵojn.
Mankas al ili vortaroj, legolibroj, literaturo, gazetoj, kaj ĉiuj
aliaj materialoj, kiujn ni akceptas kiel ĉiutagajn. La students
kaj junulara Esperanto-klubo en Gwanju faris specialan peton, ke oni
sendu tien ĉiuspecajn esperantajojn, por la kluba biblioteko kaj
klubkunvenoj.
La adreso estas: ĉe s-ro Jeong Jong-Hyu, P. 0. Box 106,
Gvangju, Koreo.
#  *  #  *  *
PR0GRAM0 POR INFORMADO
Esperanto-organizaĵoj rimarku ke gvidlibreto estas akirebla por
preciza informado. La Kompanio Sperry kaj Hutchinson (verdmarkoj S&H)
antaunelonge eldonis 2U-pagan libreton kun titolo "Publicity Handbook—
A Guide for Publicity Chairmen."  Ĝi enhavas ĉiujn bazajn faktojn pri
efikaj publik-informado kaj traktado. Inkluzivita estas informo pri
utiligo de jurnaloj kaj aliaj komunikiloj. Ci tiu libreto estas
akirebla senkoste de respondeculo pri informado de organizita klubo.
Por akiri ekzempleron por via Esperanto-grupo, sendu skribitan peton kun
via nomo, adreso, kaj nomo de via klubo al: The Sperry Hutchinson Co.,
Consumer Relations, 3003 East Kemper Road, Cincinnati, Ohio H52H1.
-12-
FETO EL SVEDUJO
"Programoj por Eksterlando" de la sveda radio celas konigi
eksterlandanojn pri Svedujo. Nun dissendata en ses fremdaj lingvoj,
antaŭ 20 jaroj la radio ankaŭ uzis Esperanton. Estas tempo re-
enkonduki Esperanton en la svedan radion, kiu cetere estas bone
aŭdebla en la mondo ekster la svedaj limoj, Svedaj Esperantistoj
petas al vi skribi al sveda radio por proponi la enkondukon de
Esperanto en la programojn por eksterlando. Oni ankaŭ menciu la
temojn rilate la sveda vivo (politiko, teatro, muziko, sporto) pri
kiu oni disaŭdigu.
Skribu al:
Sveriges Radio, Utlandsprogrammet, STOCKHOLM
Ankaŭ, oni povas peti senkostan novan informilon "Faktoj pri
Svedujo" per rekta skribo al:
Sveda Instituto
Box 7072
103 82 Stockholm, Svedujo
"La transiro de la nuntempa polilingvisma ĥaoso en la internaciaj
rilatoj al monolingvismo—kio ja estas la alpreno de Esperanto—signifas
formorton de jarcentaj rutinoj kaj privilegioj. En tiu senco Esperanto
povas esti konsiderata lingvorevolucio. Estas normale, ke kontraŭ ĝi
koalicias ĉiuj malnovaj interesoj, kiuj akurate plektas cirkau ĝi komploton
de silento."
Gian Carlo Fighiera, el Esperanto.
-13-
ABONU      LA      ĴUNULARAH      REVUON
KONTAKTO
KONTRAP  N U R  $1.50?
Normale tiu ĉi luksa kvaronjara revuo kosta's $2.50 por unujara
abono.
Sed por, plimultigi ĝian legantaron, kaj por certigi, ke ĉiu juna
Esperanto-parolanto havu la eblecon aboni ĝin, oni reduktis la
abonkotizon!
Se vi naskigis en la jaro 19U5 aŭ pli poste, vi rajtas pagi la
reduktitan kotizon. Pli agaj personoj devas pagi $2.50.
Kontakto estas plene internacia gazeto. Ĝi estas redaktata en
Pollando, eldonata en Nederlando, kaj legata en tridek landoj.
Ĝi pritraktas en taŭga formo la interesojn, problemojn kaj
amuzojn de la internacia junularo. Kvankam gi precipe pritraktas
neesperantistajn temojn, ek de 1970 gi ankaŭ enhavos parton
dedicitan al la Esperanto-junularo.
Plenigu la aligilon dorsflankeJ
-1k-
ABOIILO
Al: Humphrey Tonkin, peranto de Kontakto, 2131 Tryon Street,
Philadelphia, Pa. 1Q1A6.
MI deziras aboni la revuon Kontakto kaj 8i-kune alsendas monon /
poŝtmarkojn / ĉekon (forstreku la netaŭgajn) por la jena sumo:
$1.50 (mi naskigis en 19^5 aŭ poste)  /"'/
$2.50                                                   n
Nomo:______________________________     Naskigjaro:
Adreso:
Zip:
ĉekojn pagigu al Humphrey Tonkin aŭ al Universala Esperanto-Asocio.
Kontakto estas eldonata de Tutmonda Esperantista Junulara Organizo,
Junulara Sekcio de Universala Esperanto-Asocio.
ik*ia*
-15-
-16-
La Praktiko/red F Luin
Myggdalsvagen 123
S-13500 Tyreso,  Svedio                                             PH700115-S                                                     ■
■i
o7                                                                                                                                                                                                                 I
Al kurilaborantoj de la Praktiko                                                                                                    j
A.
Por kelkaj venontaj numeroj de la Praktiko mi satus enkonduki iom novan labor-
metodon. Mi satis dedici kelkajn numerojn al specialaj temoj, kiuj aperu apud
la normalaj eroj de la Praktiko. Tian enhavon povus havi la koncemaj numeroj:
Aprilo: "INFANOJ"                                                         a                                        a                          j
Jam havas artikolon pri infanoj en malricaj landoj, artikolon "Cu in-
strui legadon al trijarulo?" kaj rakonton de A.Abonyi-Nagy "La flugil-               *~
drako". gegirindaj estus......artikoloj pri t
Inf anludoj
La nenaskita infano    - de kuracistof
Infajilibroj en esperanto
Lulkantoj - el plej eble multaj landoj
kaj pentrajoj  de infanoj.
Majo:  "MARG"
Havas en preparo artikolon pri grandskala fiskaptado. Dezirindaj:
Maraj birdoj
KuLturado de perloj
Fiskaptisto kiun mi konas
"La signifo de la maro por navigado" (amuza)
Subakvaj sportoj, suralcvaj ankaŭ
La koralo
Artikolo pri fisproteino kaj gia signifo
La ekekzisto de la maro                                                                                     _____„.........
-17-
Junio:    "LERNEJO KAJ EHJKADO»  (pro la Intemacia Jaro por Edukado 1970)
La artikoloj povus temi pri;
Vivo da aJTstrxiistxTXavT lernejano) - el diversaj landoj
Edukelspezoj  en la mondo
La signifo de JA Komensky (Comenius)
Cu kundecidrajto en la lernejo?
Kiel edu.ki sian edz(in)on - arnuza
Edukado de handikapito (blindulo, sxirdulo ks)
Tio ci estas nur proponoj. Se vi povas sugesti ion alian, bonvolu fari tion.
Se iu el la supraj temoj estas alloga al vi, bonvolu kontribui. Se eblas,
bonvolu proponi artikolon antau ol vi verkas gin, por eviti ke du verku la
samon. Mi satus krome ricevi de vi fot.ografiajojn ka.j desegna.jo.jn. Humuraj
artikoloj pri la supraj temoj ankait* taugus.
Generale mi satus,, be viaj artikoloj ne estas teoriaj, sed ke ili pritraktas
verajn homojn l$iujn vi konas aŭ pri kiuj vi aŭdis aŭ legis - do infanojn^
rekte, homojn ce kaj sur la maro, lernantojn kaj instruistojn. La teoriajoj
eventuale respeguligu en la vortoj ail agoj de la homoj.
La septembra numero estos k^rgresa, kiel en la antattaj jaroj. Mi volonte ek-
scius, kiuj el vi vizitos Vienon (UK), Graz-on (IJK), Atigsburgon (SAT-K) k.c.
kaj pretus kontribui. Ankait por tiu numero mi preferas havi artikolojn pri
la homoj en la kongresoj, apud la artikoloj pri la oficiala programo. Kaj
bildojn,  bildojn...  Cu vi opinias tian raportadon alloga?
Limdato por la aprola numero: 1-a de marto
maja                    1-a de aprilo
junia                  1-a de majo
Kun sinceraj salutoj                  c
1%jaJao Ijjam
Pr 60x
-18-
LETEROJ AL LA REDAKTORO
Estimata sinjoro redaktoro,
Mi estas studento'komencanta cijare studi la anglan kaj svedan
lingvojn ĉe la Praha Universitato de Karel.
En nia lando estas pro transpagaj problemoj tre malfacile akiri
bezonatajn lernolibrojn kaj vortarojn el eksterlando. Eble iu usona
samideano volus interŝange ricevadi esperantaĵojn, anglalingvajn
sciencajn aŭ artajn librojn eldonitajn ĉe ni aŭ gramofon-diskojn aŭ
ion alian laŭ interkonsento. Se vi afable povus publikigi mian
anoncon, mi plezure pagos la valoron per esperantajoj aŭ alimaniere
laŭ viaj instrukcioj.  Anticipe dankas al vi.
Ivo Zelezn^
Vrchlickeho 1+1
Praha 5, Cehoslovakujo
Al la Redaktoro, Jen Bulteno:
lam en la pasinteco mi sufiĉe bone sciis kiel uzi la participojn
en Esperanto, rilate al la "-ata-ita" afero. Pli poste mi akiris
intereson en la studo de la verkajoj de diversaj aŭtoroj kiuj skribis
pli-malpli pri tio.
Run, post sufiĉe da studo, mi rememoras pri la fabelo de la
miriapodo kiu havis mil krurojn kaj tre bone povis promeni tien kaj
reen sen eĉ la plej malgranda malfacileco. Sed, iun tagon, kiam brilis
hele la suno kaj la tuta mondo kuŝis en varmeco kaj plezuro, amiko de la
miriapodo demandis: "Mi havas nur kvar piedojn kaj spite tion mi iufoje
ne povas tre bone funkciigi la piedaron; mi volas scii kiel yi povas
efike promeni kiam vi devas gvidi la agojn de mil piedoj." Ci tio
-19-
multe pensigis la mirapodon, kaj ŝi pensadis pri la afero dum tuta
tago. Poste ŝi decidis denove provi sian kapablecon promeni kiel
antaŭe sed hun si nur falls en sulkon. La kruroj kaj pledo\J genfine
intermiksigis kaj nur post multe da tagoj ŝi povis denove fari kiel
kutime rilate al la promenado.
Mi opinias ke la "-ata-ita"«afero estas simlla. ĉi estas interesa
sed ne tre utila por la ciutaga uzado. Certe, mi opinias ke la
angle-parolantoj ne havas multe da malfacilo en la uzo de Esperanto-
verboj----sedl mi povas esti malpraval
Kore,
L. A. Ware, Iowa
Al la Redaktoro de la JEN-Bulteno.
Estimata Samideano:
Permesu al mi respondl al la artikolo pri la kaŭzo de la ribelaj*
studentoj en la JEN-Bulteno 1/1969.
La kaŭzoj, kiujn vi menciis, estas ĉiuj korektaj, sed via emfazo
estas maltrafa.
Laŭ mia opinio nia milito kontraŭ la popola de Vjetnamo estas eerie
unu el la ĉefkaŭzoj de la studenta protestado. La deviga soldatigo de
niaj junuloj por tiu ĉi malmorala milito incitas grandan nombrnn de niaj
studentoj, kiuj ankaŭ malaprobas la fakton, ke raultaj el niaj universitatoj
estas uzataj flanke de la militistaj autoritatoj kiel eksperimentejoj por
militistaj bezonoj.
Kelkaj el niaj universitatoj estas ne plu ĉefe lernejoj sed
instruejoj por militistaj specialistoj. Kontraŭ tio la studentoj protestas.
-20-
Sed ne nur la "Pentagono" (la Usona Departamento de Defendo), sed
ankau. multaj el niaj grandaj industrioj uzas (aŭ misuzas) la universitatojn
kiel siajn eksperimentajojn kaj instruejojn. Kaj tiuj industrioj kaj 3a
"Pentagons "pagas" por'tiuj ĉi specialaj servoj per grandaj donacoj,
tiamaniere dependigante la universitatojn je sia subteno.
Kaj el tiuj fontoj kelkaj el la professoroj ricevas tiujn altajn
salajrojn, pri kiuj vi parolis. Tiuj profesoroj kompreneble pil kaj pli
iĝas servantoj de la industriaj kaj militistaj organizoj, kiuj subtenas
la eksperimentojn kaj specialajn studojn, Do ni povas kompreni, ke ili
ne plu bavas tempon aŭ emon instrui junulojn; la studento ofte nur
interesas ilin, se li estas uzebla por iliaj specialaj studadoj aŭ eks-
perimentoj.
Sed se vi pensas, ke la profesoroj generale estas tiel alte pagitaj
au ke ili bavas tiel gravan influon pri la konduko de la universitato,
vi tre eraras.
Multaj el niaj universitatoj estas nun mastrumataj de estraro de
direktoroj (kiuj plejparte estas ankau direktoroj de grandaj bankoj aŭ
industrioj) kvazaŭ ili estus kapitalistaj entreprenoj, ne kiel lernejoj.
Tio estas alia kaŭzo de multaj el la studentaj protestoj, car multaj
studentoj postulas, ke iliaj universitatoj ne servu ekskluzive alia
industrioj kaj militistoj, sed antaŭ ĉio al la studentoj kaj al la
komunumoj, kiuj ĉirkaŭas la universitatojn.  Ili deziras, ke iliaj
altrangaj lernejoj interesigu pri la problemoj de la urboj, de la
minoritatoj, de generala instruado, de popola sano kaj progreso, unuvorte
pri la problemoj de la socio generale.
■21-
Vi prave diris—laŭ citajo de Jencks kaj Riesman—ke granda
nombro el la plej vekaj studentoj vidas, ke la universitato ne
plenumas gian promeson, Car gi ne donas al la junulo la okazon
evolui al kompleta homa kaj socia estajo, sed nur uzas lin kiel Hon
por la bono de la industrioj kaj militistoj. Kaj estas speciale tiu Ci
ekkompreno kiu igis la studenton ribeli.
Kun samideanaj salutoj,
Karl Nell.
DOING A TRANSLATING JOB for your local club? Here are a few hints.
Type clearly and neatly. Nothing puts off a local newspaper editor,
or broadcaster, so much as dirty pieces of paper amateurishly
typed.
Avoid misspellings. If you are unsure of a word, look it up in a
decent dictionary. Spelling may seem very trivial, but bad
spelling will convince your reader that you are not worth
paying attention to.
Watch out for foreign terms. Don't use "i.e." where you mean "e.g."
or talk about "non sequitors" where you mean "non sequiturs."
And avoid Esperanto words in English texts. Universala Esperanto-
Asocio is Universal Esperanto Association in an English text. If
you announce to a newspaper editor that UEA has 3500 delegitoj,
he may be excused for not understanding that they are local
representatives. Avoid the word samideano under all circumstances.
-22-
Above all, avoid mistranslations. Don't carry Esperanto terms over
into English. Here is a short list of often mistranslated words:
ARANĜO.     Seldom arrangement, generally event or program.
GAZETO.     Not gazette, but magazine.
ĴURNALO.    Not journal, but newspaper.
KONGRESO.   Either congress or convention, but not both in the same text,
KONGRESANO. Not congressist or congresser but congress/convention member,
or congress/convention delegate.
LABORPLANO. Not labor plan or work plan, but plan of work or program
of future activities.
NOVELO.     Not novel, but short story.
FRESERARO.  Not press error, but printer's error or typographical error.
REPRESI.    Not to repress but to reprint.
REVUO.      Not revue, but review or illustrated magazine or glossy
magazine.
ROMANO.     Not romance, but novel.
Finally, don't translate too literally. A good translation is a
translation that doesn't read like a translation. Make your prose
fluent, easy to read, pleasant,and clear.
Hm
e X •
Virino falis el fenestro en rubujon. Maljuna eksterlandano sin vidis
kaj diris, "Usonanoj malsparas tromulton. Jen tiu virino dum dek pli'da
jaroj estus uzebla."
*i»i:'.tA;*"

International Language Soeietvy ^»^
University of Chicago       \
1212 East 59th Street     * <s \,
Chicago, Illinois 60637 «,....
Address Correction Requested
DATED MATERIAL

'¥..

<5> 9x ■*&, "*«s«
"vXv vv\W •sVv.V.v N.N ..X». ,\\N