JEAt-BULTENO^JEN-BULTENO JEN-BULTENO JEN-BULTENO JEN-BULTENO JEN-BULTENO JEN-BULJ.ENO NUWERO 8 APRILO 1963 4 1 fUV\^X- '■ / / ŭJĈuJjjm ! /Y\A Jj^i^^y-t^-y) N o VA N o\jR(Loi\l i'.1 J&A/ BULTENO DE LA JUNULARO ESPERANTISTA DE NQRD-AMERIKO. SENDU KOTIZQJN AL: .STANLEY COHEN, |6 LONG AVE., ALLSTON/'MASS., 2|0N TOR REDAKCIO AL: ALLAN E. FlNEQERG, 76 i?TH AVENUE, PATERSON, NEW JERSEY; gENERALAĴOJN AL: RICHARD KOLLIN, 30 AVENUE B, NEW YORK 9, N. Y. '-_-«. JARABONO: $1,00 AU EGALVALORO^ JEN ESTRARO: Richard P. Kollin ................... Sekretario ' 'au.an e, flneberg ................... rcdakto.ro - Stanley Cohen ....................... Kasisto John F, Kooistra.................... Kcmisiito pri UNIVERSITATANOJ Humphrey Tonkin ..................... !iof.MSi i ro pri Eksterlandaj Aferoj Jonathan Pool ....................... Komi 8nto pri Varbado H> if/ ... $. ip tp «Jl Ip »J) ' IĴ) ip ip CU VI DEZIRAS GAJNI MQNON Dtl.'.l VIAJ LI3ERAJ MINLTOJ, SEN RISKO ? :y. KAJ-SAMTEMPE DISPONl.MODERNAN INFORMFOLION) SEN PAGO. ? Se jes, rigardu man proponon I : "A Word about Esperanto" estas nova, po^ular-ni^ela jnformfolio por ŝenlnala disd0nad0. brom la tnfŭrmo, ĝi portas mendilon por la. Harvard Esperanto Club Correspondence Course,. Ni senoos.al vi, absolute $ senpage, kvanton de la infqrmiloj, kaj vi dlsdonos $ ilin al interesitoj pri esperanto, por '21u persono, * klu menoos la korespondan kurson, nl pagos al vi 10 % 4 de la kurs-kouzo,. . . . * agu tuj houiaul vi gajn0s m0n0n, vi gajnos informilojn, $ kaj vi ne povos perdi • $ Ŝ V -SENDU. VIAJN NOMON KAJ .ADRESON AL: S $ Harvard Esperanto-Klubo, Fako W Quincy House, box 8 Harvard University Cambridge 38, Massachusetts $ * $ $ THE KITS ARE READY? J The Kits Are Ready .' the kits are ready .' THE KITS ARE READY • The Kits Are ready • the kits are ready $ U/H/IT KIT5? THE E5PEE,WO INDUCTION KITS CONTENTS: "' ' TEACH YOURSELF ESPERANTO (CRESSWELL & HaRTELy) $2.75 ESPERANTO PRONUNCIATION RECORD,$5" RPM (FLEGo) $1.25 ESPERANTO: LINGVO INTERNACIA, 44 PAGES {ElGHH0LS).35 ENGLISH-ESPERANTO VOCABULARY, 3,600 WORDS (BEA) .05 KLM TRAVEL FOLDER (in Esperanto) l2-Page Beautiful Tourist Folder from Antwerp Recent Copy of "okcident-germana revuo" International Correspondence Blank Book List (325 Titles, Available immediately uwU.S.) Membership blank for Both ELNA and JEN Instruction Sheet for Use of Kit TOTAL VALUE ... 4.40 YOURS NOW FOR ONLY $3.25Jl SEND FOR YOURS TODAY] WRITE TO: -'■ .... JEN 30 Avenue B New York 9, N. Y. A L LALEQANTARO . KIEL JAM MENCI1TA EN LA 2A SPECIALA RfiPORTO DE LA SEKP.ETARIO DE JEN, DE- jorasen.posteno de JEN-Bultena redaktoro Allan E. Fineqerg, pr,o\utiRgt ekde FKSIGQ DE ANTAOA REDAKTORO KEN.MINER. LA SINTEND DE LA BULTENO NE ESTAS^SAN- GTlSlNTA... SAME KIEL ANTAtfc, m AJ PAsVjJ HESTADAS MALFTJRMATAJ. POfi U20 DE Sluj dEN-ANOJ KI04 V&LAS SIN ESPRf.V.T SKRIBE KAJ VEfii'.C EN LA BULTENO» VERKEMULO'j ESTAS IMV1TATAJ AL Nt HELP! DUM LA VENOtlTA PCfil OSO, POfi KE Nl liUJ SUU LTv FRUKTOJN DE KOMUhA KELPLABORC, EN AT.V.08FER0 KahL.ONI A KAJ LIBERA, ...SED PRECIPE FALSAĴ0J KAJ BLUFOJI • En BELARTO I APLRJS.ARTiKOLO "LUDADI SUR VULKANO," DE S-AliJ G. P. MAKKINKJ LA.ARTIKDLO SSTIS KONSEKVENCO. DE NOVAPEHINT-.V. REVUO "THE INTERNATIONAL LANGUAGE REVIEW." LAU S-ANO MAKKINK, TIL UNUA KAdERO OE LA KVARONJARA REVUO ESTIS'nuV tridekpaga kaj enhavis |7'art 1kolojn en sep. !il ngvoj: la angla, interlingue^ ' Interlingua, Monde lingua, Ido. Intersistemal kaj Latine sine f;jexione. Depost tiam la "International Language Review" kreskadis. La numero 28 de ilr (kiel ml ĉiposte nomos gtn; enhavas 32 p'figojn. ec pl! crave (kaj eble DANGERE) Gi ENHAVAS LA UNUAN PARTON DE TRIPARTA SIMPOZIOi "iS-ESPERANTO THE Answer to the World Language Problem?" Versajne la fina respondo estos "He!" He pro iu manko de la Lingvo Esper- anto mem; NUK PRO TIO, KE LA PLEJ GRANDA PARTO EL-LA KONTRIBUANTOJ AL. Tlu'.REVUO estas mem autoroj.au.kredantoj de la al i aj di versaj lingvo-projfktoj. m| !nur menciu, ke en tiu onua kajeho de la simpozio aperis thi .artikolod en i do, ,unu en Intersistemal, tri en Occidental (Interlingue), tri en Interlingua, biaj'nur unu en-Esperanto — kaj. no est is. nura- represaĴd. LA SIMPOZIO KOMENCIĜAS KUN TIU REPP.ESITA ARTIKOLO — LA KONATA ĈEFARTI- KOLO DE LA REVUO "ESPERANTO1.' POR JULIO-ACfGUSTO 1962, "FALSAJ'OJ, AnTAŬJUĜOJ, IGNORADO, BLUFOJ..." DE PROF.-D-RO IVO LAPENNA. Tuj POST.TIU ARTIKOLO APERAS REBATO (SE ONI POVAS NOMI GIN TiEL) DE JENG CARS'TENSEN, DANA OcCIDENTALISTO. KAJ JEN KOMENCIĜAS LA POLEMIKOj . LA ARTIKOLO DE CARSTENSEN ESTAS, VERSAJNE, LA CEFARTIKOLO DE LA KONTrIaO- ESP.ERANTj.STOJ. DES.PLt MALBONE, KE S"l ENTENAS PRECIPE FAlSAĴOJN KAJ BLUFOJNl En tripag'a artikolo en Occidental, kun posta traduko en la,anglan lingvon, S-ro Carstensen montras sian kleron rilate al Esperanto1 per tiaj dirajoj, kiaj la jenaj; ....... "...Lapenn'a»-knows that a.truly reasonable and scientific INFORMATIVE LABOR WOULD MAKE IMPOSSIBLE THE FURTHER EXPANSION OF ESPERANTO, BECAUSE ' IT IS AN OBSOLETE SCHEMATIC LANGUAGE WHICH HAS IN OUR DAYS A VERY SLlM CHANCE OF ENDURING." '' "HEREGRETTABLY OVERLOOKS THE FACT THAT UEA HAS ONLY ABOUT 30,000 MEMBERS ...IN ITS 75 YEARS,,.QF EXISTENCE, ESPERANTO HAS ACQUIRED ONLY THESE 30.000 ADHERENTS..."" ' KAJ SIMILAJ. .EKZEMPLE, LI RE8P0NDAS AL LA LAPENNA-ARGUMENTO, KE ANGLA-LINGVANOJ NE POVAS KOMPRENI NATURALI3MAN LtNGVON "TUJ" PER LA ARGUMENTO, KE .I.LI ANKAtt NE POVAS TUJ KOMPRENI ESPERANTON (KVANKAM LI BONE SCIAS, KE ESTA6 SOLE LA NATURAL- ISMAJ LINGVOJ, KIUJ BLUFAS PHI TIU "TUJA KOMPRENEBLECO"). AnkaTJ aperas artikoloj de Carl A. kostrom, Idisto kiu ci-okaze iomete bat- , ALAS P*R ESPERANTO (nuR PRO TIO, KE LA BATALO FAR181S INTER LA "SKEMATIKAj" kaj la "natural!smaj" lingvoj/, seo kiu oisfalas en kotan di3kuta00n pri la "financal interesti"? Arturo Alfandari, aStoro de Neo; Rev. Joseph Hoellrigl de la American Interlingua Society; kaj tro multaj aliaj. Sed, por senkulpigi la ilr kaj gian redaktoron, ml ankau menciu, ke aperas "defendaj" artikoloj de Montagu C_ butler^ E, James Lieberman, David Richardson kaj J. C. Wells. En la dua parto de la simpoziq (ILR ^29-30) prof.-d-ro Lapenna komencas la diskutadon fare de artikolo en la angla lingvo, kiun ampleksas dekdu paŝoj, Alexander Gode (de Interlingua) devojigas.kun artikolo pri siaj krEdoj pri la lingvo-problem (verŝajne li ne kredas al la "interna ioeo" kaj tiam s-ro .. carstensen denove komencas falsi kaj blufu nur unu ekzemplo: j. c, wells mencms, ke la occidentala v0rtfarado estas neregula. tial.s-ro carstensen respondas, nek la esperawtaj' por montr i tion, li nomas kelkajn neregulajn parencajn vortojn: premi, esprimi, impresi montr i, demonstri - inouko, ded- ukto, produtol oni devus danki s-ron carstensen pro tio — neniam antaue ml scii'.s, neniam antaiĵe iu-ajm esperantistq sci ts, ke tiuj vortoj 1nterrtlat|g*s! KAJ TTEL PLU, KAJ TIEL PLU. LA EKZEMPLAJ FALSa3oJ KAJ BLUFOJ ESTAS MULTAJ; Ml TUTE NE POVUS ENLISTIGl ILIN Ĉl-TIE. APARTF.DE LASIMPOZIO, LA ILR ENHAVAS MULTAJN INTERESAJN ARTIKOLOJN PRI OtVERSAJ TEMOJ. . CI.U EKZEMPLERO ENTENAS NOVAĴOJN EN INTERLINGUA; REK- LAMOJN PRI INTERLINGVISTIKAJ TEMOJ; RECENZOJ DE LlBROJ KAJ DISKOJ; RECEN- ZOJN DE INTERLINGVISTIKAJ tGAZETOJ (EC RECENZON DE ,,JEN-J3ULT1ENG?J;J ,KAJ ION PRI REFORMADO DE LA LITERUMAOO DE'LA ANGLA LINGVO (FONETIKA' ANGLA — TIO ESTAS DIALEKTO UZATA DE ANALFABETOj). ..... ENTUTE LA ILR ESTAS INTERESA REVUŬ POR TIUJ, KIUJ INTERESI§AS PRI LA LINGVI8TIKO, BEOAURINDE, KE Si ENHAVAS TIOM DA FALSAJOJ KAJ BLUFOJ. SE NUR Nl ESPERANTIST0J<— KAJ PRECIPE Nl JUNAJ ESPERANTISTOJ -- POVUS RE- FORM! Gl Sin... ~~ ..... .,,,,— DONALD J. HARLOW ALIGU AL;JEN ALIŜU AL ELNA A A-LIGU AL KEA A L I $ U al:ema ALltu AL UEA VESPERO CE L'OPERO LA GRANDEGAJ ORAJ KURTENOJ CfE LA METROPOLITAN OPER-DOMO LKVIGIS KIEL kutime; Oni prezentas BORIS GODUNOv-on de m. P. Musŝorgski. Estas la sceno DE LA KRONADO OE LA CARO. LA MUZIKO LUDIGAS, LA NOBELARO, LA KAMPARANO, KAJ LA SOLDATOJ JAM STARAS PROPRALOKE. TUTF KIEL OFTE ANTAOE. TAMEN, CI-TEMPE ESTAS 10 JA NESftMA, RtGAPDU TIEN, OE LA PLANK-LUMOJ' ĈU VI NE VI DAS? UNU EL LA SOLDATOJ ESTAS ESP-ISTO----KAJ NE NCR rS°-ISTO, SED JEN-ANOj SEDMI AMTICIPAS, Nl MALANTALIEN1RU KELKHORC. JE LA SESA.KAJ DUONA Ml PREZEMTJS MIN &C LA MALANTfiUA PORDO POP, PCTl ROLI KIEL "KROMULO" CE L'OPERO. ONI APR1BIS KAJ ENKONWJKIS MIN, MALSUPREN, MALSUPREN Ml IRIS. EN ETA CAMBRC ESTAS LA KROWULCJO. AlIL'LO KAJ Ml EST IS la unuaj. la estro rigardis nin kaj ordonas: "vi, estu papol vl, rl'ga soldato kun lipharojkaj p.| ntbarbol" kaj t i el est is. Unue, mi senvestigis min. Due, mi devss Ŝminkigi. la ŝuinkiltc,. vid- ante MIN.KAJ MIAJN KLOPOOOJN, RIDIS. '.,-,. . "DO, NOVULOl VENU'KON Ml, FKSIDU TIEN CI ANTAU LA SPCCULD.'* DU.MLI ŜMINKAS MIN LI PAROLAS, " ."', "ESTAS VIA UNUA FOJO, f)U?" "jES." "Bone. Sciu ke mi malamas kromulojn." (Ciam ridetante) "Kaj precipe novulojnI". por ml estis, k0mprene3le, roneq.a komencoj '3aldau ml ham a3 delar kvazau" sunbrunigecan hautkoloron. ml a j okulqj ckbp.ila3 kauze de la §minko. t i am LI OIRIS: ?NUN Nl PRIZORGU Vf*AH NAZONl IOMETE TIEN KAJ 'VOILAj' POSTE'kREVI G|' LA VANGOJN...NUN KELKAJN STREKOJN POR MALJUNIGI VIN."- FlNFINE. LA oill NKS.STO, PINTO, BONE RIGARDAS MIN;. "KlA. BELA, MALBELAĴO»" VERE Ml NE REKONIS JillM JAM. (pli poste ml efektive kavu8"penadqjn provi al miaj konatcj ke 7lu, en bildo kiun oni prenis de ml, estas ja ml. onj ■ n'e kredus win.) La tempo malfruigas. O-ni-devas rapid!.. ?."i reentris la eta.j Cameron. Nun tie est is granda aro da kromulcj, Kie la kostumo? Oni held is miii vesti kiel soldato.. ml . ri cevi s. la lipharojn kaj f| ntcf.rbon. kaj ml estis preta. "do," oni kriis, "supren sur la scenejo por antawrovll" estis antau- provo dufoje, kaj tiam ree malsupren. oni atendis la komenigon de la opero. post unu horo estas mj_a sceno. la aliaj "soldatoj" prenis.siajn lokojn. komenciĝas la muziko. la. tamburoj, sonorilqj, kaj sonorigaljoj sonas. kaj NJJN GRANDA "SUSURO" LA KORTEGOJ SVINGKSAS MALFERM1 TE MALANTAŬ Ml, MONTRANTE LA PLACON KREMLIN PRETAN POR LA KRONADO CE LA Oa.RO BORIS. KAJ TIE, OORS- FLANKE JE LA SPEKTAMTARO,STAPAS, GLAV-ENMANE, LA PLEJ NOVA REKRUTO EN LA CARA ARMEO. Ml TIMIS KE Ml NUR FALU EN LA ORKESTREJON, KAO KE Ml NE FORQESU MIAN *ROLOn2 SED TIUJ NE OKAZIS, DANKINDE. POSTE-TIO TUTE DAURIS NUR MINUTCJN-MALSUPREN IRI KAJ FORVlSI LA'SMINKON, MIA REKOMPENCO? TRI OOLAROJ KAJ "ORO MONERO" MEMORIGACELA. KIEL ONI CIRAS: NOR EN AMERIKO P0VU8 tia okazo realigi.,, JOSEPH I. BLITZ PLEJGRAVA AN ON CO . ' NOVA^ORGANIZAJo POR VI, SE VI EST AS E8PERANT- ISTO.fclU SENCESE KAJ SENREZERVE EN Clj'U ESPERANTO- RONDO SATAS PRIMOKI "LA KARAN. UNGVON" SE VI EMAS . RICI KIAM ONI PRIDISKUTAS LA "INTERNAN SPIRlTCM1? OE: LINGVO, ENTUTE, SE VI MALSATEGAS ESPERANTON, KIEL MAL- SATEGAS G*IN MULTAJ 6AMI0EAN0J {SE ONI POVAS JUGI TIUN LAO* LEGADO DE RECENZOJ, KTPj Nl HAVAS ORGANIZAJDN POR VII KOMITATO INTERNACIA POR ABOLIGO DE LINGVO ~" ' ~~~ ESPERANTO JUS FONDI'&IS, KAJ fĴlUJ MALSAMl DEANOJ RAPIDAS POR ALI&I AL ?il. KIALE ESTABLIGIS POR PREZENTI LA FAKTOJN AL LA ESP- ERANTA PUBLIKO EN TUTE OBJEKTIVA MAN!ERR». N I CJUJ SCI AS, KE LINGVO,INTERNACIA KIEL ESPERANTO NENIAM E8T0S GRANDSKALE UZATA INTER LA MONDPOPOLO, TlAL,Nl LABORAS ....'." '": ■ vJ'-j ': "' ~ AL l'3 HON N I B A L'O'A U. S E N DO S A L V I .' •«jSas* I PREZ-LISTO DE KELKAJ LEGINDAJ ESPERANTAJ LIBROJ --------- BILD-LIBRO PRI BESTOJ:--GETHING, CAPP^BUTLERL 80 P., BIND ...... $2.60 DEKKINGA FUGAS - TJEERD AoEMA; 220 P............................ 1.90 EZOPA SAGO - K. KALOCSAv; |24 P.r BIND.......................... 1.50 FERIO KUN LA MORTO - K. LindqvIST; 72 p......................... .75 FERMENTARIO - Carlos VAZ FERREIRA; 262 P., BIND................. 4.35 JUNASA VERKARO - E. PRlvAT; |43 P............................... 1.40 LANDOJ DE L' FANTAZIO - T. Jung;.323 p., BIND................... 1.65 LA MAR-VIRINETO - H. C. ANDERSEN; 78. P., bind................... 2.40 MISTEROJ DE L» VIVO - BOQH-HoGSTED; 100 P................................... .80 MOREA PERLO - D. SlMSON; 223 p.................................. 1,00 NOVAJ ESPERANTO-HISTORIETOJ - DlVERSAJ AUTOROJ; 72 P.............75 PINTA KRAJONO - RETO ROSSETTI; 130 P............................ 1.20 PLUK - Poul Thorsen; 96 P.......................................80 SEKRETOJ DE LA lAR-ESTAJOJ - P. GiUNlO; |44 P................... 1.60 SUR INSULO MALPROKSIMA - «V VAN HEMERT-REMMERS; 79.P.............90 VAGABONDO KAJ SINJORINO - *. KLOEPFFER; 204 P., BIND............ 1.00 ClUJ LIBROJ AĈETEBLAJ ĈE: ESPERANTO LIBRO-SERVO DE JEN P.O. BOX 315 Brooklyn ii, New York