* BULTENO DE LA JUNULARO ESPERANTISTA DE NORD-AMERIKO Numero 7 Marto 1963 Sendu kotizojn al: S. COHEN, 16 Long Ave. ,'. Allston, Mass.; ĉion por redakcio al: K. MINER, 42 Ave, B., NYC. 9; ĝeneralajbjn al: R. KOELJN,, 30 Ave. B, >'■' NYC 9, N. Y. ---JARABONO: -$1. 00 aŭ egalvaloro. ' , . r\...i'^.; AL TEJO Vane vivdaŭras postmilite viro Kies amatino jam nereis; Vane postmilite sonas liro Kies belon nigra ombro neis. Cu la kordoj ne privibras hqman sangon? Cu la amo ne ekkonas melodion? , Sed la bomboJ paralizas ĉies langon, -< El kuraĝo faras vantan parodion. Estas do la hor'.de barpenetra menso: Ne plu ni kaŭru en subteraj haloj Dub antaŭtimoj tremas tra la penso Dank* al potencveto de rivaloj. La junularo firme staru en ĉi-horo iKiu estbhtecon novkomencas: Distingu nin nehia ena moro Krom tiu de la homo, kiu pens as. - KLM 196 3 -- JARO DE LA JUNULARO: CU TIP VERE GRAVAS? La fakto ke UEA nomis 1963 la Jaro de la Junularo en la Esperanto-movado kaj donis sian benon al grandskala piano de pli intensaagado. flanke de TEJO, estas evento kiu tuŝas ĉiun unuopan Esperantiston, kaj tute speciale ĉiun junan Esperant- iston. Superflue diri ke car 8i tiu estas nia jaro ni uzu ĝin bone.;, super flue diri ke dum ĉi tiu jaro kiam la publika atento ĝis nekutima gradq turniĝos sur nin, ni celu al eĉ pli utila. kaj fruktodona laboro; superflue diri ke serioza laboro dum ltinuna certigos la simpatianatentori de la ESperahtistaro dum postaj jaroj. CiOn ĉi ni bone komprenas, ni gejunuloj. La demando, tamen, estas, kiel plej bone utiligi ĉi tiun gravan rekonon al la Esperantista junularo. La kampanjon Jaro de la Junularo UEA metis en la manojn de TEJO, kaj aparte ties estraro. Inter la diversaj planoj kiujn ni faris por la Jaro estas menciendaj lajenaj: 1. Pli intensa agado cele al pli bonaj ligoj kun neesperantistaj junularaj organizoj. 2. La preparo de bazaj artikoloj pri la Esperantista junularo kaj ĝiaj problemoj, kaj de dokumentoj de CED pri similaj temoj. 3. La prepara laboro por la eldono de ihternacia junulara revuo tute en Esperanto. Provnumero de la gazeto aperos dum la somero, kaj regula eldonado komencigos venontan januaron. 4. Eldono de broŝuro pri TEJO. ties landaj sekcioj kaj; la junulara Esperanto-movado. 5. Instigo al landaj,asocioj fondi junularajn sekciojn kie iji ne jam ekzistas. 6. Per ĉiuj eblaj rimedoj konvinkigo de la Esperantista publiko pri la graveco de la junularo en la ĝenerala Movado, kaj pri la preteco de la Esperanto-junularo ludi ankoraŭ pli pozitivan rolon en la disvastigo de Esperanto. 7. Intensa varbado por Esperanto kaj precipe por TEJO. Jaro de la Junularo. . . . (daŭrigo) Nu, ĉi tiuj planoj ne estas simple la propraĵo de la eta grupo de aktivuloj kiu preparis ilin: ili estas la proprajo de la tuta Esperantista junularo, car TEJO reprezentas kaj respegulas la tutan Espe:rantistan junularon. Kiel forta pruvo de - tiu fakto, la junularo entuziasme akceptis kiel la sian la projekton Jaro de la Junu- laro -- kaj samtempe portis al ni (kelkfoje tute sendepende de la TEJO-estraro) kelkajn el la plej grandaj sukcesoj depoŝt pluraj jaroj. Mi donu ekzemplojn -- - Dum kelkaj jaroj la nombro de TEJO-sekcioj tra la mondo restis relative fiksa ĉirkaŭ 11 landoj en du kontinentoj. Sed dum la pasintaj kelkaj monatoj ekestis sekcioj en Usbno, Danlando, Belgio kaj Japanio -- do 15 sekcioj enkvar kontinentoj -- kaj estis signoj de aktiveco el ankoraŭ tri landoj, unu en Ŝudameriko. ■■:/ '- Samtempe, en Germanio okazis denove sukĉesplena Internacia Seminario devGermana Esperanto-Junularo kun 60 partoprenantoj el 9 landoj! - Ankaŭ en aliaj landoj (en Hispanio, en Belgio, en Svislando, en Britujo) la Esper- antista junularo lastatempe okazigis sukcesajn renkontiĝojn. - El Bulgario venis novajbj pri intensa preparo por la venonta TEJO-Kongreso eh Vraca, kiu certe estos mejloŝtono en la historio de TEJp. Cio ĉi ŝuldiĝas al nova ondo de entuziasmo km huhtempe trairas la tutan Esperant- istan junularon. Paroli entuziasme pri venkoj ktp. estus je ci tiu stadio ne realisma; sed estu certa pri la jeno: TEJO planis ĉi tiun Jarbrt i.'a. por rnontri ke la junularo kompetentas - sed la junularo per la ĉi-supra agad'o jam en la unua monato de la Jaro montris tion! Mi rajtas fieri kaj ni rajtas pli konfide plueniri. Kaj kion faris ĝis nun TEJO, cele al realigo de siaj planoj? Agadon ĉe neesperant- istaj junularaj organizoj oni jam komencis, sub gvido de estrarano respiondeca aparte pri pri ĉi tiu projektq;, materialon por la dokumentoj de CED oni nun preparas; la brosuro pri TEJO tre baldaŭ eldoniĝos — eble jam eldoniĝis; la unuajn pasojn faris la estraro por instigi al landaj asocioj [ondi junularajn sekciojn; artikoloj komencis aperi en la gazetaro; favoraj reagoj flanke de la publiko abuhdas. Evidente, la junulara gazeto estas samtempe unu el la plej grandaj kaj unu el la plej malfacilaj planoj de la Jaro. , Nia unua tasko estas kolekti monon por la eldonb deprovnumero kaj por doni al ni financan rezervon por la komenca periodo de eldonado. Tiucele UEA kaj TEJO ■* starigis la Fondajon Ĵunulara Gazeto **kiel oficialan fonaĵon de UEA. Kaj niaj taskoj dum la Jaro de la Junularo? -- UNUE subteni nian lantjan sekcion --J:E.N. DUE subteni la planatan junularan gazeton per donaco al la Fondajb Junulara Gazeto. TRIE labori en loka medio, varbadi, informadi, konvinki. KVARE subteni TEJO Ek, geamikoj! Ek al laboro! . i' ** Vidu detalojn en la pasinta nurmero de JEN-Bulteno. Usonanoj sendu kontribuajojn por la Fondajoj rekte al la kasisto de TEJO, Humphrey Tonkin, 7 Linnaean Street, Gambridge 3 8, Mass. :<,i • -- Humphrey Tonkin POLA ESFERANTO-ĴUNULARO, ...KELKAJ FAKTOJ Ni pardonpetas al Marius Dastych pro jenaj eraroj en nia teknto: par. 2, linio 2: "En 1953 PEJ plenumis. . , ,'•! devus esti "En 1959 PEJ plenumis. . . " par. 4, linio 6: "... ekskurzoj. . . " devus esti "... ekskurs^oj. . . " « par. .4, linidj 10, 11: "Marek Pietrzak estas vic-prezidanto de TEJO. . . " devus esti "Marek Pietrzak.estas Generala Sekrntario de TEJO. . . " D N Kara Redaktoro, Mi legis kun intereso la leteron de s-ano Pollock (jan. n-ro). Certe li pravas ke Zamenhof estis "homaranisto en la plej bona senco de la vorto. " Tamen mi devas aldoni al tio: Privat skribis ke Z. ne konsentis al ateismo, sed ne car ĝi estas "anatema," sed nur car ĝi ne proponas kredon. Tamen homaranismo lasas al ĉiu homo plenan liberecon havi tian internan kredon, kiu ŝajnas al li plej bona, kaj nur starigis neŭtralan eksteran kadron. Oni povus do esti ateisto kaj homaranisto se oni dezirus^ Mi opinias ke Z. pravas, ke ateisto estas malkredanto. Sed oni povas malkredi je^dio kaj tamen kredegi je multaj aliaj veraj valoroj. Tiel mi estas kredanto. Fakte, eĉ ateistoj kelkfoje parolas pri fido al dio sed ili ne pensas pri la Eternulo de la Malnova Testamento. Ili pensas pri la bonaj koroj de homoj, pri la eterna valoro de amo, beleco, frateco kaj multo pli. Mi opinias ke Z. malkredis je la Eternulo sed kredis je la sama dio de ni ateistoj, nome, la homa animo en ĝla plej bona stato. Se-oni diras, ke vera ateisto ne ekzistas,.la ateisto certe povas diri, ke vera eternulkredanto ne ekzistas. Rigardu la mondon. _____ ________ ______ _______ _____ --E.G.G. Al vi ĉiuj, individue kaj kolektive, SALUTOJN! Mi legis kun tuta intereso la numeron de JEN-Bulteno, kiun mi ricevis abone, kaj gratulas vin pro la enhavo kaj la evidente granda zorgo kiun vi montras per la lingva boneco kiu karakterizas vian eldonajbn. S-ro Marius C. DASTYCH, raportante pri la Pola Esperanto-Junularo, metas en la unuan lokon de la obstakloj kaj malfacilajoj, la'malaprobo fare de la ĝenerala "oldula" movadoi De la komenco mi aprobis kaj laŭdis vian entreprenemon, kaj nun mi dezirus eĉ pli materiale ĝin subteni. . . D. E, Parrish Cef-deligito de UEA Los Angeles, Kali?. [Ne retorike s-ro Parrish parolis pri materiala subteno: li fariĝis nia unua dumviva abonanto-apoganto.' Estas alia lando, ĉune, s-ro Dastych? --Red. J SALUTON! Dum la lastaj kvin-ses jaroj ekde mia esperantistiĝo mi multe deziris, ke organizaĵb kiel JEN komenciĝu. Nun ĝi estas fakto, kiu meritas la subtenon de esperantistoj ĉie; ne nur tio, sed ankaŭ aktiva varbado de esperantistoj ĉie pliigu ĝian membraron. Mia influo inter skoltoj-esperantistoj estas malgranda, sed ĝi utiligos por krei aldonajn membrojn kaj instigi aktivan partoprenadon en tiu ĉi nova, promesa junulara grupo. -- C. Stanley Otto Bloomfield, N. J. Mendu viajn litrojn de ESPERANTO LIBRO-SKRYO DS JIN P.O.Box 315 Brooklyn 11, N. Y, ampleksa stoko - rapida ekspedo JEN-EINA KONGRrSOJ en Pittsburgh -5a-7a de julio 1963- vidu detalojn en la venonta n'umero ' E-movado jam transplantiĝis'^ alien. Esperanto ne estas id- eala lingvo. Gi simple estas lingvo, kaj ĝi estas bela, kaj ;! ĝi kaptas la spiriton kaj gin neniam liberigas, Nu, lingvoj ne kutime faras tion, ĉu? "JES, " mi aŭdas vin diri, "ĈE POETOJ." _j Hm. Cu- Esperanto do es- ! tas idealo - aŭ poerno? Gi ne povas esti ambaŭ aferoj, car- la idealismo kaj la poezic esL tas reciproke forigaj koncep- toj: idealo restas konstanta dum unu generacio. KunfratojT respondu honeste: kiom da es- perantistoj - cu junaj, cu ne- junaj - vi renkontis dum la pasinta jaro, kiuj parolas pri ideala mondo? Kiuj revas pri fina akceptigo de Esperanto - ĉe gravaj instancoj? kiuj stel- okule kaj amdelire elbuŝigactas ' buntajn pejzaĝojn de ia estohta • mondo de gloro, kies ĉiuj proa-. lemoj estos eksolvitaj pertut- monda adopto de la Lingvo Internacia Esperanto? Cu vi ja trafis unu-du tiajn? Dancante sur la perimetro de Esperantujo, spektante la dramon, se tiel diri, oni povas pasigi multegajn jarojn en tuta nescio pri la eFektiva iom surpriza manko de Pago de Sago; (daŭrigo) tradicia idedlisrno inter la verduloj. La Iingvo tiom plaĉas, ke oni apenaŭ povas pensi pri celojl cio en la rreondq, kio plaĉas, kreskigas kulton ĉirkaŭ si. La kulto de la esperanfistoj estas la.plej"elstare interesa kulto, kiun mi iam vidis: sed kia rilato videblas inter kulteco kaj idealismo? J Kulto form- ...-. iĝas, kiam estas ,iu centra ideo kiun nur selekta grupo povas kompreni kaj . ĝuadi. Idealo e:stas ideo ankoraŭ ne realigita — do facile komprenata. Esper- anto estas trereala, ĝia ideo jam funkcias, ĝi staras je la dispono de iuj instancoj, kiuj vplus ĝin utiliĝi. Intertempe, la uzantoj de nia Iingvo amuaas sin, asertas s-ro Newell. Tion oni ne povas neii "Apprendre une langue, c'est vivre.de nouveau. " Cu eble ple'zuro estas malnobla, nedigna? Malnobla kaj maldigna, laŭ mi, estas sencesa trqigadq, eterna fanfaronado pri la mondskua graveco de.nia, afero, kompare kun kvieta kaj- netruda polurado de la valor.ega juvelo kiu kuŝas en niaj manoj. Ni havas diraĵon en la angla: li ne.povas vidi la arbaron pro la arboj. La tradicia tendenco al propagandado estas tiei lorta inter ni; ke grupo da esperantistbj'parolante engrupe oite ne povas paroli normale, sed nevoie dcomencas varbi unu la aliam. Jes! -■!:■ Mu -- liniine ne temas nur pri sinamuzado. Strange --sed xel nature -- Esperanto' eltiras la plejbonon el m. Konante Esperanton ni ofte'trovas en, ni talentojn, sopirojn, pensbjn tŭte ne atenditajn. Tian valoron la Imgvo havas por la unuopulo, pruveble. La vaioro, kiun gi havas por la mondo devas origin! ei gia vaioro por la individual Esperantisto: oni ne povas arbitre krei valoron. La grundo'de Espe.rantujo lekundegas: se ni havas kulton ^, kion tan, se ne gm kulturi? Jen la atero, s-ro Newell. Sed kie estas via idealismo? Mi vidas nur ideojn!. ■:• ( "Ja estas bela Iingvo, Pacjo; .morgan, mi starigos land-asocion!" 1 DEDUKTAJ DIFINOJ POR PAROLEMAJ PAPAGOJ , unua serio Esperanto, subs. Lingvo, kiun oni uzas por diskuti tiun lingvon. En Usono, precipe limigata al salutoj kaj adiaŭoj. Karakterizata per abundo da prononceblaj mallongigoj. Esperantujo, subs. Mita lando, en kiu oni malpermesas mencii politikon. Esperantisto, subs. Diversspeca vivformo, genre karakterizata per sindediĉo al la gramatikaj principoj de 1' universo. Kiam bonhumora, la besto parolas la lingvon Esperanto (vidu supre). Movado, subs. La popularigado de la lingvo Esperanto (vidu supre) en danchaloj kaj brandejoj, sur stratanguloj , kaj en kelkaj lernejoj. Ofte klopodata per ne- kredeblaj rimedoj , kaj rimedata per nekredeblaj klopodoj. Amatoro, subs. Homo, kiu ne posedas 4,536 oficialajn esperantajn radikojn. Diletanto, subs. Homo, kiu ne posedas 4,536 oficialajn esperantajn radikojn, sed volas paroli. Sincerulo, subs. Homo, kiu ne posedas 4,536 oficialajn esperantajn radikojn, sed volas paroli, kaj sukcesas. Poeto, subs. Homo, kiu kapablas ignori 4,536 oficialajn esperantajn radikojn. Konsultaj rilatoj, subs. Aranĝo, laŭ kiu se vi skribos al organizo A, vi ricevos informcn pri organizo B, kaj inverse. Interna ideo, subs. Iu ajn ideo, troviĝanta interne de la kapo de iu Esperantisto (vidu supre). Deziras korespondi, v. Serĉas eblecon edziĝi, edziniĝi, translokiĝi aŭ vendi ion. Stelo, subs. Organizo, monero, insigno au. libroserio. Kelkfoje me mlumanta astro. TEJO, subs. Mis lite rumo: Teejo. Respondas al "kafejo" en Britujo kaj Oriento. Virino, subs. Ina viro, au vira ino, depende de via metafiziko. Iom rara specio en Movado (vidu supre). Instruisto', subs. Nova Esperantisto (vidu supre). Centra Oficejo, subs. Privata domo de movadulo, enhavanta fakigskatolon kaj ruinigitan tajpilon. Skatologio, subs. Studo pri fakigstatoloj . Pacienculo, subs. Abonanto al "Nord-Amerika Esperanto-Revuo. " Komisiito, subs. Kompatinda malsagulo, kiu montris tro da entuziasmo je malprava tempo. Argumenti, v. Diskuti en la lingvo Esperanto (vidu supre). Beletra, adj. Eldonata de sur la Kanariaj Insuloj. ALIGU AL JEN ALIĜ-U AL ELNA ALIĜU AL UEA R A P ORTO de la PORTLANDA GRUPO SALUTOJN DE SOVAĜA OKClDENT-USONO! En Portlando, Oregono, fondiĝis nova esperantista junular-grupo. La nomo de nia patra grupo estas ESPO (Esperanto- Societo de Portland, Oregon) do nia nomo estas ESPIDO. La ĉefa klopodo estas la bulteno de ESPO, kiun la junular-grupo ESPIDO presigas. La bulteno, nomita ESPILO, aperas ĉiun monaton antaŭ la monata kunveno de ESPO. G-i enhavas arti- kolojn pri la movado -- tutmonda, usona, kaj ŝtata. Ankaŭ ĝi estas anoncilo pri la venonta kunveno de ESPO. La junular-grupo kunvenas ĉiumonate antaŭ la kunveno de ESPO en la centra biblioteko de la urbo. Eble, ESPIDO presigos haveblan Progres raporton pri la movado en Portlando ĝis la fondiĝo de ESPO en Oktobro 1961. La estro de ESPIDO estas s-ro Petro Dvorak. Se vi volas sendi bondezirojn al la grupo nova, la adreso de ĝia estro estas 5617 N.E. 27th Avenue \ ~ Portland 11, Oregono. Ce.loka gimnazio fondiĝis Esperanto-rondo. G-i estas la oficiala klubo de Jefferson High School, Portlando. »La anoj studos kaj priparolos Esperanton kaj la movadon. Planoj fariĝas por la unua Pacifik-Nordokcidenta Esperanto-Kunveno ĉe Mt. Ranier, Vaŝingtono. Oni kontaktas la ĉirkaŭ 500 esperantistojn en Okcidenta Kanado kaj en la Pacifik-okcidenta parto de Usono ink-e Kalifornion. Bondezii-ojn al vi, de viaj samideanoj en Oregono! -- . -/■'••'" -- Tom Davidson *#■*#**■*■**■■**###'###•# NOVA KORESPOND-SERVO Kun plezuro ni volus anonci, ke pro multaj petoj de niaj membroj kaj de ekste-r- landanoj, ni starigas korespohdan servon. Tiu signifas ke de nun,ciuj JEN-Nord- . amerikanoj kaj TEJO-eksterlandanoj povas interkorespondadi per letero al: Eŭgeno Calvert 167 East Znd Street New York City 9, N:Y. , USONO (USA) Li nun havas liston de personoj kiuj volas korespondi. Li sendos lete-ron de eksterlandano rekte al la JENano kiu plej bone taŭgas la postulojn. JEN-membroj! Hodiaŭ sendu vian nomon, aĝon-, interesojn, al Eugeno por ke li povos aranĝi la intersangadon. Tiu koresx:>ond-servo estas nur por JENanoj kaj eksterlandaj TEJO- anoj. Eŭgeno treege volas helpi vin trovi korespond-amik(in)ojn, sed kompreneble, li ne povas garantii ke la persono respondos. Skribu al li hodiaŭ kaj li trovos iun por vi! + + + + + + + + + + + -,- + + + + + + + + + + + MATENA HTJM0R0 - Ludoviko Totschu 'Cu konr.s vi la ravon en duondorra' aliras. de la lerepusk' matcna, kurtenon flankcnsovas, kiam la lit1 katena ka'j al ĉi trobadora ne plu vin povas luli konccrtos seninvite en sonĝ-sino svena, - en noktccmiz' frivola car ja invades cambron . malsuprcngapas sola,» tra 1' mo la dig' kurtena ^ -. , . , , -. ^ . , , n Dum ci pepad ' petola la cirpa or a soreiio. frostigc ireŝa vonto de 1« birdarme' granaurba? fc.m glJtQ ^ Be t() Ho, la Inktado pena, la korpon ĉirkaŭkurasj d'Lim vi kun s tree ' muskola kun trema tiklosento forpelas la torporon la haŭto remomoras do la konsci' kontrola, pri 1' gusto de knabaĝa; kaj liton forlasante. matenoj jun-kuraĝaj, ŝanccle la fenestron kiam al ekskursanta per peza paŝo drola nudgamba skoltstudcnto la solaj vojkunuloj tra 1' stona strat-silento estis ci trilo fajfa kaj la-karesa vento, . . Sed jam de 1' oriento al ci•krepŭsk-humoro . la sun' •mortsagojn sendas, la urba.utagrumoro, la harmonion. fendas. per sia brup hirta 1' aŭrpr-kpncerto birda kun ti'mo eksi'lerita's, "' la homo sin bananta en freŝo, juno, solo de ci tagiĝo kanta, la-naŭzc—tedan. viyon , de 1' griza tag1 komencas kun muskolsbreco Ian tat RIGOJ KAJ RTGIKCJ ja estis ciam in- ters saj - al tiuj, kiuj ne plu havas ilin. Kiam en 1957 Elizabeto Ila de Anglujo, kaj ŝia edzb Princo. Pilipo, Ĵ uko de Tdinburgh,; vizitis Parizon, la popolo ĝoje freneziĝis. Bum unu el iliaj veturoj sur la Champs-Elysees, dum la homamasoj kriadis "Vivu la ReĝinoJ" "Vivu la Princo I " la, Princo turnis sin al Rene Coty, la tiama prezidanto de Francujo, kaj ridete rimarkis, "Ria do- maĝo, ke vi franco j formetis la viajn.1" La landoj, kiuj ne liavas reĝ-familiojn, devas aŭ/prunti alios, aŭ fari'siajn pro- prajn. T"stas ja sciata ke je la vojaĝo de la angluja reg-familio al Nord-Ameriko. la la usonanO'TJ pli vanue bonvenigis ilin, ol la kanadano j. Malfelice, Reĝino ''"lizabeto liavas propran hejmon. Kiori do fari? Su- bita geedziĝo okazisi La Princo de Monako elektis nian "princinon", Grace Kelley., (Re ridu/ Por ncreĝa lari'do, princo estas ja princo J) Tiam ni havis nian propran/belegan, carman kaj 'sveltan princinon. Sed mal- INkJice - ankaŭ ŝi 'foriris. , Cu? Cu ni, la plej grandega, demokratega lando en la universo, ne rajtas havi propran reĝ-familion? Silente kaj subkonscie, tuta Psono sereadis - kaj egale silente, sed ne tutc subkonscie, certa familio pre- paris sin... En Bostono, Massachusetts, estis familiego, nome Kennedy, kiu aŭdis, aŭskultis kaj pretervole obeis al la preĝoj de la usona popolo. Nun regas, (neo.ficiale, vi memoru) reĝirio, 'reĝkunulo (strange, la roloj inter- ŝanĝiĝis), reĝinfdd kaj baldaŭ - sendube - la eta Princo John, Jr. —Joseph Blitz (Joseph Blitz estas -la. aŭtoro de cio- kio havas la subskribon "Jozcfo Pulrao". Tiu pseŭdoncmo ne plu estos uzata. -Red.) taalaro Isperantisto De lonf-taerie W P B '%r; "VA..-A C- "PT V United State or America PC / lip ,n te{%,^>