ŬA IfVie&AJPfEKiKA Aŭgusto-Septembro 1963 NORDAMERIKA ESPERANTO-REVUO vol.11, no. 6 DONALD BROADRIBB, Redaktoro Eldonata de la Esperanto League for North America, 808 Stewart Street, Meadville, Pennsylvania, landasocio de la Universala Esperanto - Asocio. Kotizoj: Abono, $3; donacabono, $275; Membreco (ink!, abonon), $5; Studenta membreco, $3; specialaj mcmbreckategorioj; subtenanta, $10; patrona, ?20; viva, $100; kombinita membreco por geedzoj, $7. Adresoj: Cion por la Ligo sendu al la adreso donita supre. Komunikojn por la Revuo, librojn recenzotajn, kc. sendu al la redaktoro Donald Broadribb, 51 Primrose St., Moonee Ponds, Victoria, Australio. Oficistoj.de ELNA: Prezidanto, David Richardson, R.F.D., Box 81, East- sound, Washington, 98245. Vicprezidanto, Francis Helmuth. Sekretario: Conrad Fisher (adreso de ELNA). Kasisto: John Futran, 601 West 164th St., New York 32, New York. Estraro: William Glenny, Thomas Goldman, Dorothy Holland, Frarls Jahger, James Lieberman, Paul Nace, Jonathan Pool, Robert Runser, Roan Stone, Fakoj de ELNA: Informsekcio ĉe Thomas Goldman, 7008 Millwood Rd., Bethesda 14, Maryland. Aŭdvida sekcio Ĉe H. K. Ver Ploeg, 1908 E. 8lh Ave., Spokane 32, Washington. Libro-servo, ĉe ELNA. Administracio de la Revuo, ĉe Francis Helmuth, 5615 Beaumont Ave., La Jolla (San Diego), California. Membreca kaj organiza komitato ĉe Dorothy Holland, 1976 Greenview Drive, Fayetteville, Arkansas. Financa komitato ĉe Forrest Turner, 215 S. 3rd Ave., May wood, Illinois. Anoncoj: korespondanoncojn ni presas senpage. Aliaj anoncoj kaj reklamoj: $10 por plena paĝo, $6 por lp., $4 por ip., $2.80 por £p., 15 cendoj por unukolona Unio. Sur la 4a paĝo de la kovrilo, anonco kostas 50% pli. Artikolojn kaj Librojn Recenzotajn sendu al la redaktoro, Donald Broadribb, 51 Primrose St., Moonee Ponds, Victoria, Australio. Kalkulu 4 tagojn por aera poŝtsendo, 6 semajnojn por mara poŝto. Ciu materialo por difinita numero devas atingi la redakcion antaŭ la la de la antaŭa monato. LASTMOMEHTE: La Universala Kongreso en Sofio altiria 3400 par- ti oprenan to J n el 4.5 landoj, inter ili 16 usonanoj. S-ino Ir- win Burtzloff el 5an Francisco aalutia la malf ermon nome de EMA, kaĵ raportia, ke la inatruiata konferenco en Beograd eatis aparte sukcesa, kvankam la tertremo en Skopje, nur 300 mejlojn for, forlogia—malgajige--la atenton de la gazetaro» Sn Uaono, aperia interalie bona raporto en Christian Science Monitor... La LKK en Hov-Jorko jam pretigia provizoran pro- gramon por 1964; la Kongreso eatos ne tri- sed kvar-taga kaj enhavos kromkonferencon "Problemo de Lingvo-Diverseco en Af- riko"; pine oni planas poatan aerkaravanon al la UK en Hago ĵe ekaterordinare favora prezo. Detalojn venontan numeron. MIA KOVRILO: En Pitaburgo la fotografilo kaptia Gigi Harabagiu el Rumanŭjo; Ihincan Charters el Brituĵo; Charles Peterson, kiu prezidis la Kongreson; kaj Elizabeth Collins el Liberie Foton dispbnigis tre kompleze la Pittsburgh Post-Gazette. KONGRESO 1963 En Pitsburgo E.L.N.A. kongresis. Raportas por ni Catherine Schulze. De la unua momento de konatiĝo, la JEN-anoj kaptis la korojn de ia ELNA-anoj. Cu ĉi tiu vere estas la Jaro de la Junularo? Jes, ja! La heroo de la kongreso? Frans Jahger. Li estis ĉion faranta, ĉiam, die. Li ripozu pace! Grave estas ke la urbestro de Pitsburgo, S-ro Barr, malfermis la kongreson. Li klarigis, kiel tede estas sidi tra longaj interpretataj konversacioj kiam tagon post tago oni ricevas gastojn de tre diversaj landoj, kiuj aŭ tute ne aŭ malmulte scipovas la anglan lingvon. Post la urbestro salutis la kongreson eksterlandaj gastoj: Anglujo—Duncan Charters (Junularo Esperanta de Britujo, JEB); Kanado—R. Eichholz kaj S-ro Vadislav;. Liberio — S-ino Elizabeth Collins; Nederlando— Ges-roj Rul Damen; Rumanujo — F-ino Gigi Harabagiu; Respubliko de Kameruno — Chris- topher Atang kaj William Ndumbe (ovservantoj). Al McDowell, de Channel 2, Pitsburgo, en la plej populara vespera televida informprogramo intervjuis Cathy Schulze kaj JEN-anon Jim May, helpate de Bill Glenny. Li interrompis ilin dum profunda esperanta konversacio sub arboj en la parko kaj faris multajn demandojn pri Esperanto kaj la movado ĉie. Vere profunda estis la interrompita konversacio, ekz.: Cathy: Cu vi opinias ke tiu ĉi filmisto trafos nian ĝustan pronlon, kaj ĉu mia hararanĝo taŭziĝis pro ĉi tiu aĉa vento? Jim: Mi esperas, ke oni filmkaptos la verdajn pinglojn sur la brusto.— Vere sukcesis la afero, car kelkaj personoj venis pro ĝi al la publika kunveno kaj kelkaj fraŭlinoj haltigis Jim surstrate petante aŭtografojn (la prezo de steleco . . . speciale, se verda!). La Pittsburgh - Press - Esperantisto - Raportisto, George Thomas, intervjuis Richard Kollin (JEN), Cathy, kaj, Duncan Charters. Aliaj jurnaloj kaj radio- stacioj intervjuis la fremdajn gastojn. Per aŭtobuso kaj ŝipo veturis la kongresanoj dum kvin horoj en belega post- tagmezo tra la topografie interesa urbo. De la montetoj la pejzaĝo estis sen- spiriga. Sub la ŝajne centoj da pontoj, laŭ tri riveroj—Allegheny, Monongahela, p. 119 kaj Ohio — iris la ŝipo tra la kluzoj por vidi la novajn, brilajn nubskrapilojn de la Ora Triangulo de la nova Pitsburgo. Surŝipe John Lewine alparoladis la publikon pri la Esperanto-kongreso kaj la internacia lingvo. La publiko grand- skale aŭdis multe da esperanta babilado. Trenpiede ni reiris al la hotelo por sinbeligo antaŭ la bankedo, kiam ankoraŭfoje ĉiu esperanta vizaĝo brilegis. Ho, kia spica kesto! Post bonega festmanĝo, regaloj de Bill Glenny pri iu kvazaŭa lingvo Eksterlingua (cerbinfano de Don Harlow, redaktoro de PLI); deklamado de Gigi Harabagiu "Estas mi esperantisto"; elkora prelego de S-ino Elizabeth Collins, vidvino de antaŭa vic-ministro de Liberio (kaj studentino de William Baff) pri siaj impresoj de la kongreso kaj sia promeso de daŭra laboro por Esperanto post baldaŭa reiro al Liberio; belega deklamado de Karl Nell, el Rochester; serioza prelego. de Mark Starr pri la evoluo de socia konscienco; rakontoj de Charles Peterson pri siaj spertoj kiel esperantisto en Antarktiko, la lando de la pingvenoj. iprezidanto Ke nnedy? Subite eksplodis la bombo! Frank Lanzone anoncis: "Gesinjoroj, la prezidanto de Usono, Johano Fo Kennedy!" Eniris la prezidanto (Johano Kooistra, de JEN), kaj komencis "gazetaran konferencon." Sekvis grandega bruo, dum multaj raportistoj ekstaris kaj ekkriis, "S-ro Prezidanto, S-ro Prezi- danto." De ĉie en la salonego • venis tiuj krioj. La Prezidanto fingromontris al iu. Demandanto 1: Cu vi intencas enkonduki Esperanton en ĉiujn lernejojn de Usono? Respondo-de la Prezidanto: Ne demandu, kion via lando povas fari por vi; demandu, kion vi povas fari por via lando. Demandanto 2: Cu vi intencas ŝanĝi la flagon? Prezidanto: Nu, jes. Kelkaj steloj estos verdaj. Demandanto 3: Cu vi intencas translokigi la Blankan Domon al Meadville? kc. kc. ktp. (kiel dirus la Reĝo de Siamo). Duncan Charters, vizitanto el Britujo, tre ĉarme kaj lerte imitis anglan, francan, germanan, italan, japanan, kaj usonan esperantistojn. Stan Cohen parodie krokodilis tiel spritegan tekston pri la movado ke miaj vangoj ankoraŭ doloras pro troa ridego. Serenadis nin la JEN-anoj, akompanate de piano kaj gitaro: Dennis Banash, Joseph Chagnon, Duncan Charters, Stan Cohen, Richard Kollin, John Kooistra, Frank Lanzone, Ellen Lewis, Jom May, Lois Shapiro, Joel Silverman, Ges-roj Yuhasz. La melodioj: "Valsu Matildo" (pro kio dankas nia saltema redaktoro) kaj "Cu vi Ŝatas la Rok' kaj Rul'?" Granda surprizo estis trupo de 20 bulgaraj popoldancistoj en belaj kos- tumoj, kiu sprite dancis por doni antaŭsenton pri Sofio. Tiel finiĝis la plej gaja vespero de mia esperanta vivo. p. 120 A Plea to Language Make rs • After trying to understand all the special personal projects for a new and improved international language, from Jespersen down to Gode and Hogben, I feel moved to make a special plea to them. Naturally in every free country each language specialist has the right to criticize the alleged failings of Esperanto and to attack the particular words or forms which offend their own personal taste. In the private study of the inventor he has the privilege of exulting in the theoretical superiorities of his brain-child which will, he thinks, demonstrate the superiority of his own scholarship. But why not store it with his private papers so that his biographer can have fun in proving the superiority of the deceased? Some of the inventors, e.g., Dr. A. Gode, dismiss as foolish idealists and Utopian dreamers those of us who work for an inter- national auxiliary tongue for the common people. All that is needed is a code of Latin-derived words to summarize medical and scientific articles for the elite. Yet there are proponents of international language who share the aim and hope of the Esperantists, that to sweep away the barriers of lingual diversity would make possible mutual understanding and appreciation between people which would immeasurably benefit the world. It is to these I appeal. Every new pet project makes it a little harder to recruit students for the only world auxiliary language which is actually functioning as such and which has proved its worth in conferences, travel, literature, science and in every realm of human activity. Esperanto is not backed by a system of universities, nor grandiose enough for big foundations to subsidize. The tens of millions of dollars spent by the U.S. Government and that of the United King- dom to teach English are missing for the instruction of Esperanto. No cultural imperialism, conscious or otherwise, no vested interests of English college departments promote the auxiliary language. So, dear professor, when you come with just another pet project, you make it harder for the Esperanto movement to get people interested and to take the time and energy to learn to use Esperanto. The man in the street says: "when you specialists have, decided which language is really best, then I will learn it, but until then why should I gamble?" Admittedly some of the reforms which you propose are not just your personal taste. (And all of us have our personal likes and dislikes.) Why not hold the reform proposals until at least two or three governments, or the United Nations, have declared for the teaching of Esperanto as, say, the first foreign language in the schools? Then let the Academy, which will include experts in language from the East as well as the West, judge those P. 121 reforms in the light of modern world usage. The professor who puts human understanding and world co-operation above his petty ego-centric impulses will surely be prepared to postpone the short- lived notoriety given to every new language proposed. If he really cares for the greater aim of human welfare, he will listen to this plea. —MARK STARR » fi££9 Esperanto News Of The Month School and University courses in Esperanto are increasing in number almost every month. Recent additions include a new chair of Esperanto at the University of Goias, Brazil, and a three year experimental program of teaching Esperanto in Guatemala City, Guatemala. Tourists in Novi Sad, Yugoslavia, may now undertake officially guided tours conducted in Esperanto, from the Tourist Union. The West German government recently awarded its "Bundes- verdienstkreuz am Bande" to Hans Tressel, a Universal Esperanto Association delegate in Munich, for his work in Esperanto. The Tutmonda Esperantista Junular-Organizo, an association of Esperantist Youth, report that they were seriously approached by the Centro Traduzioni e Servizi di Congresso (claimed to be Europe's largest translation agency specializing in international meetings), with an offer to set up translation services for their current con- vention. Rather a pity to have to turn the offer down! Two $500 travel scholarships open to elementary school teachers in San Mateo and Santa Clara (California) counties have been offered. Beginning in Sepember, a teacher-training program will run through May. The scholarships will cover registration at the International Esperanto Convention, 1964, at The Hague, Nether- lands, a week at the Gresillon Center (France), and other important events. Information is available from the Peninsula Esperanto League, 410 Darrell Road, Hillsborough, California. A new film from Norway, with Esperanto text, has been announced. Running fifteen minutes, this 16mm color film has been put out by the tourist association of Oslo. The Astronomical Observatory in Zagreb, Yugoslavia, has begun to publish a new quarterly magazine in Esperanto, titled Homo kaj Kosmo. As might be expected, the first issue is largely devoted to popular articles on astronomy, though the topic of artificial satelites is also prominent. Subscriptions cost $1.50. p. 122 La Universalaj Kongresoj Oni povas uzi Esperanton por korespondado, por turismo, por legi librojn kaj gazetojn, por lerni lingvistikon, sed ofte oni volas uzi E.speranton por amuzo, kaj por konversacii. La Universala Kongreso de Esperanto estas unu metodo por efektivigi tion. La Universalaj Kongresoj originis en 1905, kiam okazis la unua ĝenerala kunveno de Esperantistoj el "la tuta mondo, en Boulogne-sur-Mer, Franelando. En tiu kongreso, la esperantistoj akceptis la fundamentajn dokumentojn de la lingvo (La Fundamento de Esperanto, libro de lingvaj reguloj, kaj la Deklaracio pri la Esenco de Esperantismo), kaj ili komencis la kutimon kunveni en ĉiu jaro dum unu semajno. Nun en tipa Universala Kongreso okazas dramoj, filmpre- zentado, sciencaj prelegoj, bankedo, ekskursoj, balo, kaj aliaj distraj aferoj, por amuzi kaj instrui la partoprenanton, kaj ankaŭ okazas serioza diskutado pri la Esperanto-movado, oni preparas planojn por la venonta jaro, instruas kurson por Esperanto-instruistoj, kaj multaj Esperanto-societoj uzas la okazon por speciale kunveni. La Universala Kongreso estas sendependa organizo, kaj ĉiu esperantisto en la mondo rajtas partopreni. La praktikan preparon de la kongreso faras la Universala Esperanto-Asocio. En 1963 la Kongreso okazas en Sofio, Bulgar- lando. Kongresoj — conventions Oni — one povas — can uzi —use por — for korespondado — correspondence turismo — tourism legi — to read librojn — books sed — but volas — wants kaj — and estas — is unu — one efektivigi — to realize tion — that kiam — when okazis — occurred unua — first kunveno — meeting el — from tuta — entire mondo — world en — in tiu —that lingvo — language pri — concerning ili — they kutimon — custom ĉiu — every jaro — year dum— during semajno — week nun — now tipa — typical prelegoj — lectures bankedo — banquet aliaj — other distraj — entertaining partoprenantojn — participants ankaŭ — also diskutado — discussion movado — movement venonta— coming instruistoj — teachers sendependa — independent rajtas — has the right faras — does p. 123 Memore pri E d m o n d Pr i v a Estas jam unu jaro post la morto de D-ro Edmond Privat. Sed mia memoro pri li estas ĉiam freŝa. Nun estas la profunda nokto. Mi refoje foliumas lian verkon Vivo de Zamenhof. Kiom da fojoj mi jam legadis ĝin! Ciufoje, legante ĝin, mi sentas plifirmiĝi mian fidon' je Es- peranto. El tiu ĉi eterna fonto mi ĉiam elĉerpas la forton: En Genevo, tiu svisa kosmopolita urbo, Privat ekvidis la lumon en 1889. Jam dum la fruaj knabaj jaroj nas- kiĝis la homama ideo en lia juna koro. En 1903, kiel 14jara knabo, li eksciis pri Esperanto, kaj tuj fari- ĝis ĝia adepto. Li fondis kun sia kunlernanto Hector Hodler, kiu poste fariĝis prezidanto de UEA de 1918- 1920, la gazeton Juna Esperantisto, kaj komencis korespondi kun D-ro Zamenhof. Du jarojn poste, li par- toprenis la unuan Universalan Kon- greson de Esperanto en Boulogne-sur- Mer, kaj surprizis eĉ D-ron Zamen- hof mem per sia elokventa parolado. Sendube lia persona konatiĝo kun D-ro Zamenhof multe influis lin. En la poemo "Saluto al Zamenhof" li tiel benas Esperanton kaj ĝian krein- ton: Al ĉiuj popoloj benatan donacon vi faris trafante la vojon plej bonan: en korojn de l'homoj eksemis vi paeon, sur lipojn semante la lingvon belsonan. Nun kreskas en mondo spirito homara kaj iom el via inspiro anima per ĉiu parolo de lingvo la kara en koroj ekfloras al vivo senlima. Privat ekverkis! Kiel ĉiu genia verkisto, li ekverkis en la plej junaj jaroj, des pli rimarkinde, ne en la gepatra lingvo — la franca, sed en Esperanto. Lia unua dramo, Ginevra, la unua el la unuaj dramoj en Es- peranto naskiĝis, kiam la talenta aŭ- toro estis nur 19jara junulo. En 1925, la 17a UK okazis en Genevo. Nia granda verkisto kaj poeto Julio Baghy prezentis tiun ĉi dramon al la internacia publiko, kaj la sukcesoj estis grandegaj. Pri tiu ĉi rara okaz- intajo Baghy skribis post multaj jaroj: ". . . . Foliumante nun la reĝisoran ekzempleron, antaŭ mi reskiziĝas la rolantoj, diversnaciaj geaktoroj, kies arta ludo sukcese interpretis la poet- on, kiun la entuziasma aplaŭdado de la publiko plurfoje vokis antaŭ la lampojn. . . ." (el la antaflparolo al Junaĝa Verkaro de Edmond Privat, eld. 1960 de Stafeto.) Kiel talenta verkisto, poeto, eseis- to, historiisto kaj esperantologo, Privat dediĉis sin tute al Esperanto jam en la junaĝo. Liaj signifoplenaj verkoj aperis unu post la alia: Ĉe l'Koro de Efiropo, 1909; Pri Esper- anto Literaturo, 1912; Tra l'Siknto, 1912; Historio de Esperanto, Vol. 1 1912 kaj Vol. 2 1927; ktp. Oni ne forgesu, ke la supremenciitaj verkoj aperis, kiam la aŭtoro jus spertis sian 20an jaron! Sian mirindan oratoran talenton li elmontris unuafoje en la unua UK en 1905. Liaj brilaj studoj ĉe Sor- bonne kaj en Genevo kaj pluraj hon- oraj titoloj pliigis lian bonfamon en Esperantujo kaj ekster ĝi. Li fariĝis profesoro kaj doktoro de historio, prezidanto de UEA (1924-1928), de Svisa Esperanto-Societo kaj de Uni- versal Ligo (ĝis sia morto), repre- zentis Esperanton en pluraj inter- naciaj konferencoj. p. 124 Li estis persona amiko de multaj intelektuloj, i.a. de D-ro Zamenhof, de la iama ĉehoslovaka ministro por eksterlandaj aferoj D-ro Edward Benes, kaj de la mondfama hinda pacifisto Gandhi, kiun li akompanis al Hindujo en 1931. Krome, li estis ankaŭ persona konato de la uzona prezidanto Theodore Roosevelt, kiun li vizitis dum sia prelegvojaĝo tra Usono en 1908. Al prezidanto Roose- velt li parolis pri Esperanto. La grandegaj kontribuoj de D-ro Privat al Esperanto estas nemezur- eblaj per simplaj vortoj. Li estis ne nur granda esperantisto, sed ankaŭ granda humanisto kaj pacifisto. En 1951 lin oni elektis Honora Prezi- danto de UEA. Dum la lastaj jaroj de la vivo, lia sanstato pli kaj pli malboniĝis. Pro malsano li ne povis ĉeesti la lastjar- ajn UK kaj povis kontakti la mondon ĉefe nur skribe. Kiam en oktobro de 1962, la fune- bra sciigo pri lia forpaso min atingis el Bruselo, dum momento mi ne volis ĝin kredi vera. Mia koro ektremis dolore, miaj okuloj malsekiĝis. . . . La 2an de januaro de 1963, mi ricevis tute neatenditan registritan flugleteron el Svislando. Mia rigardo ektuŝis la nomon de la sendinto: S-ino Yvonne Privat, la kompatinda vidvino. Run emocio mi malfermis la leteron, kaj el ĝi glitis granda bildo de D-ro Privat, volvita zorge en celofano. La bildo estis akom- panata de dupaĝa permane skribita letero de S-ino Privat. Legante ĝin, mi ne povis elteni mian emocion. La letero estis datita la 21.12.1962 en Neuchatel: Kara ĉina samdeano, Permesu al mi, kiel edzino de Edmond Privat, danki al vi tutkore pro via bela letero de simpatio adres- ita al svisaj samideanoj. Kun granda emocio mi legis vian mesaĝon en la Svisa Espero. Ke vi, malproksima amiko de nia movado, partoprenas tiel korfunde en nia granda doloro estas por ni, por mi precipe, kuraĝiga helpo kaj dol- ĉiga konsolo. Mia edzo, grave malsana jam de pluraj jaroj, tamen neniam rezignis daŭre labori por nia movado kaj por paco malgraŭ teruraj doloroj. Dum siaj infanjaroj, li havis en sia koro grandan amon al paco. En 1903, dekkvarjara knabo, li ek- sciis pri Esperanto kaj tuj rekoijii ĝian valoron por interfratiĝo tii't- monda. La interna ideo de Zamen- hof trovis ehon en lia animo kaj en- tuziasmigis lin. De tiu momento li rapide lernis la lingvon kaj post nelonge instruis Es- peranton kaj prelegis pri ĝi. Kiel vi scias, li havis la feliĉon plurfoje renkonti D-ron Zamenhof kaj amikiĝi kun li. Tio havis fortan influon sur mia edzo. Pli bone ol ĉiuj mi povas atesti Han sindonon kaj dediĉon al Esper- anto. Nun estas en preparo eldono de libro pri liaj personaj rememoroj Aventuroj de Pioniro, kiu espereble baldaŭ aperos. Mia edzo tre ĝojus scii, ke la E- movado pli kaj pli progresas kaj vig- liĝas en Cinio, kaj ke liaj penadoj ne estis vanaj. Dankon al vi, reprezentanto de la juna generacio en via lando, pro via entuziasmo al nia sankta afero. Plej kortuŝita mi sendas al vi amikajn bondezirojn por Novjaro kaj svisan saluton. (Aldono: unu el la lastaj fotoj de mia edzo, D-ro Edmond Privat) (Kun dediĉo de S-ino Yvonne Privat: Al S-ano Armand Su, memore de D-ro Edmond Privat, profesoro en Neuchatel, Svislando, 1889-1962). Mi sendis tuj dankleteron, al S-ino Privat pro ĉio sendita kaj dirita. Sed ĉu povas unu letero esprimi tutan mian dankon, kiun mi ŝuldas eterne al D-ro Privat kaj al lia kara familio? Ne! Senkonscie mi ekmemoris pri liaj vortoj en Vivo de Zamenhof: "Li tamen amis ĉiujn nin. Li lasis al ni devon: konigi tutan lian proponon al homaro." p. 125 IKUE INTERNACIA KATOLIKA UNUIGO ESPERANTISTA Jus aperis la tri unuaj IKUE-broŝuroj en la nova serio Kristana Kulturo— una el la iniciatoj okaze de la 60-jara ekzisto de la oficiala revuo Espero Katolika. La titoloj de la broŝuroj estas: ■ i 1. Emile Peltier apostolo de katolika esperantismo. Biografio (ilustrita), verkita de N. Hoen 2. Sintrompoj el la germanlingva originalo de sac. prof. Johann Baptist Hirscher tradukis sac. W. Flammer 3. Pacem In Terris la fama ekumena Encikliko de la jus mortinta Papo Johano XXIII, la Papo de la Dua Vatikana Koncilio Prezo: po 6 steloj. Mendu de IKUE, Nicolaas Beetsstraat 146, Heerlen, Nederlando. La plej malnova esperanta gazeto Espero Katolika aperas monate. Subtenu kaj fariĝu membro de IKUE. Kotizoj: 12.50 por membroabonanto, |1.00 por membro-jarlibro. Usona peranto: S-ino William McGrogan, 2109 Parkwood Drive, N.W., Warren, Ohio. Kanada peranto: C. R. MacDonald, 9445 Millen Ave., Montreal 12, P.Q.________________________________________________-__________- Lerts.u v0ttoJ_J Cu inundi signifas: a. malkvietiĝi, kiel la ondoj de la maro? b. forflugi, kiel birdo? c. kanti trankvile al si? Ĉ. kovri per superfluo da akvo? Cu embaraso estas: a. sento de honto, pro ia ago? b. situacio el kiu oni ne povas facile iri ?. c. longa starado en vico? ĉ. balustrado? Cu kompromiti signifas: a. endanĝerigi personon? b. fari decidon, kiu estas meze inter du pridisputataj deziroj? c. promesi geedziĝi? ĉ. skribi artikolon por jurnalo? Cu kamero estas: a. senfenestra ĉambro? b. maltrankviliga sonĝo? c. granda domo? ĉ. ruĝa flago? Cu hejti signifas: a. krii "Saluton!"? b. varmigi ĉambron? c. nomo de insulo sude de Usono? ĉ. konservi fruktojn? Cu risorto troviĝas en: a. zoologia ĝardeno? b. brakhorloĝo? c. loko apud la marbordo, kiel feriloko? Respondojn trovu sur paĝo 139 p. 126 Wang Chongfang (Harbin) LA KOMENCO DE L'MONDO Tiu ĉi drame streĉa antikva ĉina legendo, kiun nia juna azia kunlaboranto poezii- gis, kun la optimismaj finversoj estas konvena enkonduko de tiu ĉi printempa numero. En la komenco nia mondo. ekestis kvazaŭ ovo granda. Ekzistis do nek mar' nek monto, nur la kaoso prakonstanta. Prapatro nia, virkoloso: La sankta Panko lin nomas oni De la komenco en kaoso li ekis ĝermi kaj burĝoni. Naskiĝis Li kaj malrapide dum longa^temp' li sin etendis en dolĉa dormo. Sed subite ekvekan vokon li eksentis. Nun Li per okulpar' avida bedaŭre vidis nur nenion krom la mallum'. Do Li tedita decidis krei harmonion. Hakilon prenis Li de ie kaj la mallumon forte hakis. Kun tondra bruo kolizie la granda ovo dise krakis. Tuj la malpeza materio leviĝis alten kaj la helo aperis de la galaksio kaj estis preta la ĉielo. La peza, miksa elemento iom post iom sube marĉis, ĝi iĝis seka de pravento. La temp' ankoraŭ ne ekmarsis. Li poste staris' sur la tero, cielon tenis pir la kapo plenfirme, por ke la danĝero ne falu teren kun mortfrapo. Solece kaj sen'move staris Li, spite al la lac', doloro. (Ho, kian Li miraklon jarisl Lumigu lin la dank', memoro!) Longtempo pasis for. La tero kaj la ciel' jam estis firmaj sed la koloso en la sfero seniĝis jam de fortoj sirmaj. Post la longdaŭra kre-laboro ripozon ankaŭ li deziris. Li ekkuŝiĝis kun langvoro La viv' foriris. Li martiris. El lia lasta, laca spiro fariĝis nuboj k\aj la vento kaj la stertor' de I' giganta viro kreskis je tondra firmamento. Okulo dekstra kaj la alia — \nilda luno, brakoj, piedoj iĝis suno, — grandmontaro, la sango jen rivero, maro. La vejnoj iĝis \vojoreto, el karno lia: tero, humo hararo blanka- altkometo, la haŭt' foliarbar en zumo. Prapatro nia, donacis grace ne estas ve, ne al Li ni danku El Norda Prismo !*..-.«, \\randa Panko harmonion, estas manko ĉion tion. p. 127 CONVENTION IN PITTSBURGH The Esperanto League for North America met in convention at Pit- tsburgh, Pennsylvania, in the Pick- Roosevelt Hotel, July 4-7. There were members from all parts of the United States, from Canada, and from several foreign countries. The opening meeting on Friday was addressed by the Mayor of Pit- tsburgh, who mentioned his own experiences with the difficulty of having to conduct conversation through translators. Presided over by Charles Peterson, of Downey, California (in the absence of the president of the League, David Richardson), the convention session then was introduced to the foreign visitors from Great Britain, Can- ada, Liberia, Holland, Romania and Republic of Cameroon; letters and telegrams addressed to the convention were also read.Various items of business ensued: The treasurer of the League reported a balance of ,.■$ 2,376.46 which is approximately 500 more than last year. Mark Starr spoke regarding the establishment of a League Press Service, a central office, and seeking foundation financial aid. Other Friday business items: playing tape recorded greetings by the president, David Richardson. Convention committees were named. Dr. Thomas Goldman told of the work of the Publicity Committee, which has produced a new folder A Language for the Jet Age, and which plans for the future a series of publicity articles underlining the practical value of Esperanto for travel,a contest for English-lan- guage articles on My Most Inter- esting Esperience with Esperanto, and a network of local public relations representatives. The work of JEN (Young Esper- antists of North America), and of individual members was discussed (one youth, Tom Davidson, Portland Oregon, was elected Esperantist of the Tear). John Lewine, from New York, spoke on publicity efforts for Esperanto among non-Esperantist conferences on language problems. Saturday, the convention was told of plans for a visit to the U.S. by two Japanese Esperantists in October. Their travel plans axe being coordinated by Conrad Fisher and Catherine Schulze. An invitation tendered from New York for the 1964 convention was unanimously accepted, with a sug- gestion that it be held later in July, to allow members to travel directly from there to the Hague, Holland, for the Universala Kong- reso. Sunday, the Ballot Committee reported the results of the elec- tion of officers of the League. 122 votes had been cast, of which three did not comply with the re- quirement ensuring League member- ship, and six were otherwise in- valid. The results were: For President: Richardson 62 Lewine 36 Doneis 24 For Vice-President: Helmuth 78 Stone 45 For three Executive Committee vac- ancies: Schulze 92 Runser 73 Glenny 68 Pool 57 Regal 45 Pollock 30 Fisher 1 Harmon 1 Pool, Fisher, and Harmon had not been listed on the ballot, but were write-in candidates. David Richardson was declared: elected President, Francis HeĴlmuth Vice - President. Also:Catherine Schulze, Robert Runser, and William Glenny members of the Executive Committee. = . 12P Catherine Schulze had requested earlier to have her name withdrawn from the ballot, stating that she had accepted candidacy only because there had been difficulty in find- ing nominees. Upon seeing the long list of capable persons, she wished to withdraw, since she had already served several years, and could now better serve by de- voting her time and energy to the school program currently being undertaken in San Mateo County, California. She therefore tendered her resignation and the convention voted to accept Jonathan Pool in her stead, since he had received fourth place in the voting. Among the resolutions adopted one requires special notice, that which expresses approval to the plans of Mr. and Mrs. Murray for contacting schools during their coming travels, with the intention of urging these institutions to accord Esperanto the same status as that enjoyed by the other lan- guages which they teach. The Finance Committee presented a report summarized below. The critical need for extra financial support from the membership was stressed, to allow further develop- ment of League activities and the new monthly schedule of the Eeview. OU R A P O L OGY This issue of the Eeview has been delayed owing to the absence of our printer Eudiger Eichholz, who is attending the U. K., in Sofia. Plans to publish the August issue during his absence could not be fulfilled. The October issue of the Eeview will be specially devoted to the subject Esperanto in the Schools. FINANCA RESUMO Dum la periodo Nov. 15, 1962 tra Jul. 1, 1963 (kiam oni komencis novan financan jaron), 251 membroj pagis sian kotizon, kaj 27 abonoj estis pagataj, krome 4-5 donacabo- noj. Donacoj, vendoj, kc. altigis la sumon al $2,166.00 al kiu est- as aldonenda' saldo raportita de la antaŭa kasisto, 11,84-7.22. Do sume, ?4,013,33. Elspezoj estis pi ,636.87 por la Bevuo, liga administracio, stoko de aermarkoj, kc. Saldo: ,f 2,376.4-6. La kongresb adoptis raporton, ke en 1964- la Ligo elspezu por la Bevuo w x nombro da membroj je la 1a de januaro, 1964, plus iuj donacoj destinitaj por la Eevuo. Oni reviziu la kalkulon post ses monatoj. La LKK de la kongreso raportas (en sia provizora raporto) saldon de $4-9.62 post pago de kostoj de la kongreso. Es per a.nti st o de la Ja r o La Esperantisto de la Jaro es- tas juna viro, Tomaso Davidson, de Portlando, Oregono. Lin oni ele- ktis dum la kongreso en Pitsburgo kvankam pro la longa distanco li ne povis mem partopreni kongrese. Tom Davidson estas 19jara. Li komencis lerni Esperanton en 1961. Poste, kiam oni decidis komenci kurson en la portlanda universit- ato, li helpis pri la instruado. El la kurso kreskis klubo, ESPO. Nun, en 1963, komence de septembro li komencos kurson en la Portland Community College. Dum la aktuala somero Tom, kun S-ino Euto Culbert, okazigis la unuan Pacifik-Nordokcidentan Esp- eranto-Kunvenon, kiu tre sukcesis. Poste, li iris al Medfordo, Oreg- p. 129 A ■ijg^-J [ j *1F r ; *^ ^ us^si Above: Official photo Left. 1 tor: Donald Mc Clellan, Convention Co mittee chairman; Josep Barr, Mayor of Pitts- burgh; Charles Peterso vice-president of ELBA Armin Doneis, Exeoutlv Committee chairman. Right above: Mayor Barr with Frans Jahger and Donald McClellan. Lower right: Folk-dance highlighted the banque Ml ■ '• it' mm- ■r *r>^ ' HI -ŝm ono, kie li propagandis multe por Esperanto: li parolis per sep radiostacioj, unu televldostaoio, kaj prelegis dufoje po 2 horojn. Kiam Tomaso ne okupadas sin pri Esperanto, li estas studento en Portland State College, kie li studas la germanan, rusan, kaj la hispanan lingvojn, por poste licee instruadi. NSTRUISTA KUNVENO Roy kaj Dorothy Holland estris la instruistan kunvenon. Parto- prenis pli da personoj, Roy kaj Dorothy estis unuanime reelekt- ataj prezidanto kaj sekretario. Same unuanime, .Ida Belle Craig estis eleketata redaktoro del' Eduka Bulteno, kaj Robert Runser la nova kasisto. Catherine Schulze demonstraciis instruilojn por infanoj kaj plen- kreskuloj. Oni vigle vendis la tre uzindan tezon de Lavina Par- son An Esperanto Course for Ele- mentary Schools. Sekvis diskuto pri edukaj bezonoj kaj celoj. Kiel kutime, oni bezonis multe pli da tempo por tiel grava kunv- eno. En la posta kongreso oni ne- pre ebligu tion: ekzistas multa intereso, kaj konstante ni bezonas pli kaj pli da kompetentaj, spert- oplenaj instruistoj. J UN-JEN JUN-JEN: fenomeno nova aperas pro la instruado de Esperanto en la elementaj lernejoj. Oni bezonas novan fakon en JEW por la frulicea studento. Ideojn kaj nomojn sendu al Richard Kollin, 30 Ave. B. Hew York 9, N.Y. z ip! Tro malfrue por la presado de la kovrilo ni lernis la novan zipnu- meron de ELNA:16 3 3 5. Bonvolu parkeri tion, kun la propra. newspapers Due to the convention, and a flurry of activity elsewhere, a number of newspaper articles relating to Esperanto deserve special notice: The PITTSBURGH PRESS on July 7 published a three column article, with picture, inspired by the con- vention; on July 12, a second item (with drawing) was published. Both were excellent reports. The PITTSBURGH POST-GAZETTE, on July 6, published a short article in Esperanto reporting the conven- tion, followed by English trans- lation and a large photograph. Most spectacular of all comes an item whose significance is not easy to judge. In the PITTSBURGH PRESS on July 28 appeared a half- page ad for "Esperanto furniture," a design said to be inspired by the language for which it was named. The WALNUT PARK NEWS (Portland Oregon) reported, June 19, that a thousand dollar Jackson Foundation schollarship to Reed College has been given to Peter Dvorak, whose activities include the Jefferson High School Esperanto club. The Spokane DAILY CHRONICLE on June 26 reported the visit of our British Esperantist friend W. L. Simpkins, who subsequently appear- ed on Channel A- television. The TAMPA TRIBUNE, June 27, after commenting on the new Zip- system, published a limerick from George E. Wagner, in English and Esperanto, deserving of mention here, as printed: A jolly young fellow from Lister Junulo de >srbo Voblso Met a young lady and kissed Salutls frauUnoa per klso; her; Unue shi mlrin, Surprise turned her head, Tiam shi dlrls; Then quickly she said: "Mi havas la tempon por biso.' «I've time .for another one ' mister!" The Spokane SPOKESMAN-REVIEW on July 14 published a long article, with photograph of the ELNA. audio- visual aid director H. K. ver Pl- oeg. p. 132 ORBITO Bid. D.W. Hoffman, 1444 Leslie St. Hillside, New Jersey, 0?205, USA. Abonprezo: unu dolaro. Pli precize cirkulero ol gazeto, Orbito havas nur 2p. , tre dense presitajn. Tiujn 2p. plenigas tre interesaj artikol(et)o;j pri Usono. Ekzemple, en unu numero estae tre detala raporto pri Telstelo (en la angla: Telstar), kaj komparo de la produktado de la USSR kun tiu de Usono. En alia numero, ni legas pri la vivstato en Usono, stacio 13 en New York, kaj pri rimarkinda domstrukturo, i.a. La folioj meritas legon. Hi deziras al la eldonanto bonan sukceson. FROM EUROPE Another most successful week of Esperanto School has been com- pleted in Helsingors, Denmark. The session was held in the Inter- national High School, a center dedicated to better world under- standing. There were around 100 in at- tendance, with 4 from the U.S., all from California and en route to the International Esperanto- Convention in Sofia. Most of the group came from the nearby Scandinavian countries but also present were people from Holland, Belgium, Germany, and Switzerland. It was most gratify- ing to see the large number of young people present. There were four divisions of classes, bo each could choose according to his pro- ficiency. Similar schools are being held in France, England, and Switzer- land, while in many countries sessions are held specifically for their own people. Parents seem most concerned that their children learn this useful neutral common language. It would be a wonderful idea if similar schools could be formed in the U.S., perhaps one in each section, in order to accomodate most people. Mary Murray "Cu ankoraŭ mankas multe por ke vi finu? Ni bezonas la taŭron por la taŭrbatalejo!" p. 133 Francisco Azorin: LETEDEZAMENHOF Mi ekkonis persone Zamenhofon en 1909, okaze de la Sa Universala Kongreso, en Barcelono. Sed tiam okazis tie pacema revolucio kontraŭ afrika- milito kaj al mi, junulo senpripensa, tio interesis pli ol sekvi Zamenhofon. Poste, okaze de la 16a Universala Kongreso en Vieno, mi interrilatis kun Klara Zilber- nik, la vidvino, kaj kun Lidja la filino de ambaŭ, kiujn mi invitadis manĝi kun mi en mia hotelo tiea. Nature, tie ni multe parolis pri Esperanto kaj pri nia Zamenhof.' Sed la temo hodiaŭa estas alia. En mia arkivo mi konservis du leterojn de Zamenhof. La unua perdiĝis kiam mi ĝin pruntis, la duan mi konservas kiel trezoron. Gi estas aŭtentika, aŭtografa, manskribita de Zamenhof mem. Gi ne estas publikigita en la Originate Verkaro de Zamenhof (kolektita de Dietterle), nek en la duvoluma Leteroj de Zamenhof (eldonita de Waringhien). Sekve, ĝi estas tute nova. Jen ĝi: D-ro L. Zamenhof 12/1907 Varsovio str. Dzika No. 9. Tre estimata Sinjoro! Responde al Via letero de 21a de (?) Februaro mi sciigas Vin, ke la lingvon anglan mi posedas tre malbone kaj tial mi ne kuraĝas fari publikajn tradukojn el tiu ĉi lingvo, pro timo, ke mi eble faros eraron. Libere traduki mi povas nur el la lingvoj rusa, pola, germana aŭ franca. El lingvo angla mi povas traduki nur en tia okazo, se mi havas antaŭ la tekston de la tradukota artikolo ankaŭ en ia alia lingvo, por ke mi povu kompari kaj gardi min de eraroj. Via Li Zamenhof La letero havas intereson, kiel ni vidas, eĉ kuriozecon sintaksan. En la perdita letero li diris, ke li povis traduki ion el hispana lingvo, pere de vortaro. ĈU VI DEZIRAS HELPI? Multaj membroj kaj abonantoj malfruas pagante sian kotizon, tiel ke ĉiu- numere ni devas elsendi ekzemplerojn por kiuj ni ankoraŭ ne ricevis pagon. Se vi deziras helpi la regulan aperadon de la Revuo, ĉu vi bonvolos: ?(a) certigi, ke vi pagis vian kotizon akurate (b) serĉos, kun ni, novajn abonantojn kaj membrojn (c) donacos laŭeble al la Revu-kaso (indiku tiun celon, kiam vi sendos vian donacon al la kasisto). Dankon. p. 134 L. ZAMENHOI TAR30VIO 8tr. Dxika *P 9. /2, kr*t «2*$ĥJ^K* /U- ^6^4^T- /« JUNULARO ESPERANTISTA DE NORDAMERIKO Sendependa organizo aliĝinta al TEJO. 7-9 JUNIO, 1963 Kia sukceso la JEN Antau-Kon- greso estis!! Pli ol 30 junuloj es- perantistaj ĝuis la ĉiu-momentan ak- tivecon de la tri-taga afero. Festantoj venis el Bostono, Novjorko, kaj aliaj lokoj por la suno de Fajr-Insulo (Fire Island) kontraŭ la marbordo de Long Island, Novjorka ŝtato kaj por la Esperantumado. Kompreneble, la lingvo por la festo estis Esperanto, kiu estas uzata de la plimulto ĉiutage iuokaze, kaj estas rimarkinda ke eĉ la komencantoj ekuzis la lingvon por ĉia komuniko. Sur la strando Joel Silverman sper- tulo en Esperanto kaj longtempa Es- perantisto kondukis seminarian por la Esperant-parolantoj pri kelkaj im- plikaj aferoj en Esperanto. La sem- inario okazis tute ne formala kaj ĉiu estis en banvesto k.t.p. Aliloke, alia malnova Esperantisto, Humphrey Tonkin, gvidis alian seminarion por komencantoj. Ambau seminarioj estis treege sukcesplenaj. La seminarioj daŭris tri horojn kaj sabate kaj di- mance; estis nekredebla la kvanto da Esperanto kiun lernis la komencantoj post la seminarioj. La studado estis nur eta parto de la festo. Ciuj amuzis sin divers- maniere. Dura la hela tago la ho- mamaso kriis "ek al la mar' " kaj ekis por naĝo kaj sunbano. Vespere, la plimulto kantis, akompanita de Joe Knowles, gitare, por Esperantaj, JENaj, kaj aliaj kantoj. En malhela angulo de la ĉambro ĉiame estis ŝakludo. La festo okazis en grandega dom- ego de la geavoj de Jonithan Pool. La geavoj donacis manĝaĵojn por la ĉeripozantoj kaj dormlokoj estis tro- vitaj per ĉiuj en la subtegmento, verando, kelo, kaj sur la plankoj, divanoj, kaj litoj. Tutcerte, manĝaj- antaO- KONG IES0 oj, trinkajoj, parolado, muziko, kaj diversaj ĝuigaĵoj abundis. Sukceso estas la nura vorto! ATENTU! La lOan de Junio, fondiĝis grava Esperanto-oragnizo, kun la celo re- klamadi kaj lernigi Esperanton tra la anglalingvaj partoj de la mondo. Jen la nomo kaj adreso de la organizo: Esperanto Education Center, Post Office Box 406, Cooper Station, New York 3, New York. Ek de nun, la EEC prizorgos la vendadon kaj de la Teach Yourself Esperanto Kit kaj de la Harvard Es- peranto Club Correspondence Course. La EEC servos ankaŭ kiel inform- centro pri Esperanto kaj pri iloj por lerni ĝin. Do-, se vi aŭ iu alia deziras mendi la korespondkurson aŭ la kompleton, aŭ se vi aŭ iu alia deziras informon pri aliaj manieroj lerni la internacian lingvon, bonvolu turni vin aŭ lin ĉiam al la EEC! Por membriĝi en JEN: jarmem- breco (inkl. abonon al la JEN-bul- teno) kostas $1.00 aŭ egalvaloron. La organo daŭre aperos almenaŭ dumonate, kaf ni esperas povi fari ĝin monata. Persono pli ol 30 jara povas pagi unu dolaron por abono, aŭ 5 dolarojn por subtenanta mem- breco. Pagojn sendu al Stan Cohen, 16 Long Ave., Allston 34, Mass. p. 136 De d ukt aj Difi noj Po r Pa role ma j Papagoj Esperanto, subs. Lingvo, kiun oni uzas por diskuti tiun lingvon. En Usono, precipe limigata al salutoj kaj adiaŭoj. Karakterizata per abundo da prononceblaj mallongigoj. Esperantujo, subs. Mita lando, en kiu oni malpermesas mencii poli- tikon. Esperantisto, subs. Diversspeca viv- formo, genre karakterizata per sin- dediĉo al la gramatikaj principoj de 1' universo. Kiam bonhumora, la besto parolas la lingvon Esperanto (vidu supre). Movado, subs. La popularigado de la lingvo Esperanto (vidu supre) en danchaloj kaj brandejoj, sur strat- anguloj, kaj en kelkaj lernejoj. Ofte klopodata per nekredeblaj rimedoj, kaj rimedata per nekredeblaj klo- podoj. Amatoro, subs. Homo, kiu ne pose- das 4,536 oficialajn esperantajn radi- kojn. Diletanto, subs. Homo, kiu ne pose- das 4,536 oficialajn esperantajn radikojn, sed volaŝ paroli. Sincerulo, subs. Homo, kiu ne poses- das 4,536 oficialajn esperantajn ra- dikojn, sed volas paroli, kaj suk- cesas. Poeto, subs. Homo, kiu kapablas ig- nori 4,536 oficialajn esperantajn radikojn. Konsultaj rilatoj, subs. Aranĝo, laŭ kiu se vi skribos al organizo A, vi ricevos informon pri organizo B, kaj inverse. Interna ideo, subs. Iu ajn ideo, trovi- ĝanta interne de la kapo de iu Esperantisto (vidu supre). Deziras korespondi, v. Serĉas eblecon edziĝi, edziniĝi, translokiĝi aŭ vendi ion. Stelo, subs. Organizo, monero, in- signo aŭ libroserio. Kelkfoje mem- lumanta astro. TEJO, subs. Misliterumo: Teejo. Respondas al "kafejo" en Britujo kaj Oriento. Virino, subs. Ina viro, aŭ vira ino, depende de via metafiziko. Iom rara specio en Movado. (vidu supre). Instruisto, subs. Nova Esperantisto (vidu supre). Centra Oficejo, subs. Privata domo de movadulo, enhavanta fakigska- tolon kaj ruinigitan tajpilon. Skatologio, subs. Studo pri fakig- skatoloj. Pacienculo, subs. Abonanto al "Nord- Amerika Esperanto-Revuo". Komisiito, subs. Kompatinda malsa- ĝulo, kiu moritris tro da entuziasmo je malprava tempo. Argumenti, v. Diskuti en la lingvo Esperanto (vidu supre). Beletra, adj Eldonata de sur la Kan- ariaj Insuloj. —el JEN-Bulteno, marto, 1963. "Atak-cirkulero venis hodiaŭ . . . kial vi ne diris al mi, ke vi iam studis Interlingua?" p. 137 ma 11 o n ga j notoj Kristana Esperantista Ligo Inter- nacia nomis nian prezidanton, David Richardson, sia nova usona reprezent- anto. Interesatoj pri tiu organizo, kaj membroj de ICE.L.I., bonvenigos tiun novan kontaktpunkton. Tendaron esperantistan deziras fondi John Kailenta (83 Kenball Ave., Staten Island 14, New York) en la ŝtato Maine. Kiu interesiĝas pri tiu propono, bonvolu lin kontakti. Revuon pri Bibliaj Studoj projektas eldoni via redaktoro. Profesiaj fakuloj pri arkeologio, historio, lingvistiko, teologio, kc, bibliaj bonvolu lin kon- takti; ankaŭ aliaj personoj kiuj ŝatus aboni tian gazeton bonvolu skribi. Adreso: Donald Broadribb, Dept. of Semitic Studies, University of Mel- bourne, Parkville, Victoria, Aŭstralio. Landmarks of a People, de Bernard Postal, estas la nomo de nova libro verkita de la redaktoro de The Jew- ish Digest. Ci tiu libro multloke mencias D-ron Zamenhof, la varso- vian monumenton kaj lian tombon. Kosto de la libro, $5.95. Interesatoj kontaktu la aŭtoron ĉe la adreso 3459 Frederick St., Oceanside, New York. Muzikistoj atentu: W. H. Coventry (ĉe Brita Esperantista Asocio, 140 Holland Park Ave., London, W.ll) petas, ke kiu verkis muzikon por es- perantaj kantoj, aŭ la kompletajn kantojn mem, bonvolu lin kontakti. Li deziras, prunte aŭ donace, ricevi la muzikajojn, prefere kun iom da informo pri la komponinto kaj ĉu la muziko estas publike prezentita, por starigi bibliotekon uzotan de la esper- antistaro. Skolta Ligo: Thomas Haxby, West Fork, Arksansas, akceptis la postenon Deputy Representiative de la Ligo en Usono, kaj restas direktoro de la instrua servo de la Ligo. Stuart P. Seidel, Brooklyn, New York, estas nomita administra direktoro pri mem- breco kaj organizo, de la usona sekcio. Gazetoj kaj Jurnaloj: Specimenaj tekstoj en Esperanto, Interlingua, kaj la angla aperis en The Philadelphia Inquirer Magazine, 5a de majo. The Grange News, en la ŝtato Washing- ton, aperigis artikolon pri Esperanto kaj pri David Richardson, la llan de majo. The Jewish Review and Ob- server, 19 Aprilo, aperigis artikolon "Rumanian Refugee Glad to be in U.S.A." en kiu aperis ankau notoj pri Zamenhof, Esperanto, kaj la ĉijara ELNA-kongreso. Kaj S-ino Wallace Peterson prelegis al la kolegio de la Benedictine Sisters en Mt. Ange, Oregon, pri kio raportis la Abiqua, 26a de marto, per ampleksa artikolo titolita "Esperanto, Rapidly Growing as an International Language." La Arkansas Presbyterian, en sia marta numero plenpaĝe raportis pri Roy kaj Dorothy Holland, kaj publikigis ilian aŭtobiografian skizon el nia Re- vuo, en Esperanto. 2J- >« Bspeco Katplika Scienca-Teknika Rondo en Grajnoj en Vento estas fondita. La tria el- dono por tiu rondo aperos la Ian de septembro. Se vi deziras partopreni tiun strebon akceli la sciencan uzadon de Esperanto, kontaktu Alberto Bar- rocas, Yaguari 2248, Ap. 3, Monte- video, Urugvajo. Aperis mimeografita listo de 88 sonbendoj nun haveblaj en la aŭdvida fako de ELNA. Petu la liston de la direktoro, H. K. Ver Ploeg, 1908 E. 8th Ave., Spokane 32, Washington. p. 138 ■Radio: Prof. Allan Rice, College- ville, Pa., intervjuiĝis por dissendo de WIBF-FM, Jenkintownville, norda flankurbo de Philadelphia. Oni du- foje dissendis la intervjuon. Reklam-agado: ankaŭ pluraj mona^ toj Paul Goiter, respektata ano de Westpoint, Nebraska, decidis serioze konigi Esperanto per la ĵurnaloj. Li pagis reklamspacon kaj plenigis ĝin per informo pri Esperanto, kun tek- stoj en tri lingvoj: angla (por la gejunularo), germana (por la mal- junularo), Esperanto (por ambaŭ). La tekstoj inkludis, i.a., la preĝojn Nia Sinjoro, Saluton Mario, kc. Li per sia reklamagado multe ekscitis la regionon! kun rideto-: "Nobody knows, in America, Puerto Rico's in America!" (West Side Story) En la aprila numero de la JEN- Bulteno ni legis, kun rideto, la in- formon ke JEN estas tut - nord- amerika, havante membrojn en tiuj fremdaj landoj Puerto Rico, Costa Rica, kaj Meksikio. Certe neniu diru ke Usonanoj estas imperiemaj, ja ili eĉ forneas sian propran teritorion. . .. Tio memorigas al ni, ke ankoraŭ en 1962 la UEA-jarlibro listis Hav- ajon kiel sendependan nacion. En la eldono por 1963 Havajo konservas apartan listiĝon, kirn noto "Vidu sub 'Usono'". Ni ne demandos, kial ĝi iam aparte listiĝis . . . rece nzeto Jarlibro 1963 Unua Parto, de la Universala Esperanto - Asocio. Rot- terdam, 1963. Slip., broŝ. Ricevata nur de membroj. La ĉijara jarlibro prezentas pro- greson plurrilate. Ne nur la pli granda amplekso, kiu indikas la jam sciitan relativan prosperon de la U.E.A., sed rearanĝo de kelkaj partoj de la enhavo plaĉas. Oni evidente klopodis pliaktualigi la enhavon de la diversaj inforrnoj. La gazetara listo estas pli legebla. (Dum 1962-3 U.E.A. ricevis 102 esperantajn gazetojn. Aperis 8 novaj; mortis 6; 49 estis tutesperantaj.) Ensume, la jarlibro estas bone preparita manlibro pri la esperanta movado, kun adresoj, pri- skribetoj, kc, kiel ankaŭ listo de la proksimume 2600 delegitoj. Pri tiuj lastaj, la statistikisto donis la nom- •bron 3297, sed por atingi tiun numer- on kalkulis plurfoje multajn person- ojn, tiel ke la delegito en North Shields, Britujo, estas kalkulita Sfoje! Kiu ne estas individua membro de la U.E.A., devus serioze kohsideri la konsilindecon tiel membriĝi. de n 1a p r esisto Aldone al la artikolo de D. Richard- son en la junia numero mi ŝatus re- komendi al aĉetontoj de magneto- fonoj, ke ili nepre aĉetu kvar-trakan aparaton, car per tia aparato ili povos ĉion reaŭdigi, ankaŭ tion, kio estis dutrake surbendigita. La kosto estos eble iom pli alta, sed oni reakiros tiun plian elspezon tre baldaŭ per ŝparita sonbendmateri- alo kaj per ŝparitaj poŝtkostoj. Mul- taj firmoj jam ne plu produktas du- trakajn aparatojn. Havi trian rapid- econ de 11 coloj/sek. estas ankaŭ tre rekomendinde. R. EICHOLZ Komisiito de UEA pri la magnetofona servo. t i t t t i i t i > Respondoj por Lernu Vortojn Inundi: ĉ Embaraso: b Kompromiti: a Kamero: a Hejti: b Risorto: b Ciu vorto estas oficiala; la ĝustaj respondoj baziĝas sur la difinoj en Plena Vortaro. Se vi erare respondis pri pli ol du el la vortoj, vi grave bezonas pligrandigi vian vortoscion. p. 139 De la Sekreta rio Multaj hoteloj, restoracioj, kc, sen- page disdonas reklamcele poŝtkartojn, por ke la klientoj povu skribi al sia hejmloko. Helpus min, se vi petus ke tiaj institucioj en via loko donu ian ajn kvanton por mia uzado. Tio helpus ŝpari kovertojn kaj paperon, kaj multe plibeligus la komunikojn, kiujn mi devas dissendi. Emfazu ke la firmoj tiel reklamiĝos en la tuta kontinento kaj eksterlande, sen bezono ke ili pagu por tio! Gazetoj ricevitaj: La Revuo Ori- enta, majo; Dansk Esperanto-Blad, marto, apr.; Espero Katolika, majo; British Esperantist, majo; SAT-Ami- karo, Apr.-majo; Sudstelaro, jan.-feb.; Heroldo, 1 majo; Sennaciulo, majo; Revue Francaise d'Esperanto, majo; Usona Skolta Revuo, Bulletin, Apr.- Jun.; PLI (Esp. Klubo de Los An- geles), unua numero; Bulteno (sama klubo), majo; La Gazeto, 1 Jan., IS Jan.; Informilo (Esperantistaj Kam- padistoj), apr.; Nia Ligilo (Israelo), apr.; Germana Esperanto - Revuo, majo; El Sol (Kosta Riko): kun serio de lecionoj kaj korespondanon- coj, 31 marto; Norvega Esperantisto, no. 4; Nederlanda Esperantisto, apr., majo; Esperanto, majo; Svisa Espero, apr.; Sennaciulo, apr.; Edukado In- ternacia, feb.; The Esperantist Teach- er, dec; Nia Voĉeto, mar.; Espero Katolika, apr.; Esperanto En Skot- lando, printempo; Kvakera Esperan- tisto, printempo; Revuo Orienta, apr.; JEN-Bulteno, apr.; Nuntempa Bul- gario, Jan.; Revue Francaise d'Esper- anto, apr.; Australian Esperantist, nov.-dec; Bulgara Esperantisto, feb.; El Popola Cinio, no. 2; Heroldo, 16 apr.; British Esperantist, apr.; Bul- letin (usona sekcio de SEL), apr.- majo; New Zealand Esperantist, jan.- feb.; Informa Bulteno (Praha), jan.- feb.; Internacia Fervojisto, apr.; La Praktiko, feb. Alvokb al ĉiuj lokaj kaj regionaj Esperanto-grupoj kaj kluboj, komi- tatoj, kaj aliaj Esperanto-organizajoj en Nordameriko: lam en 1962 (la ĝusta monato nun ne gravas), mi petis, ke ĉiuj lokaj kluboj diru al mi, ĉu ili volas parto- preni en nova sistemo de cirkulado de la bultenoj de lokaj kluboj. NUR DU KLUBOJ eĉ respondis al mia peto! Cu la bultenoj de kluboj en aliaj lokoj ne interesas al vi? Cu vi opinias, ke vi ne povas trovi helpojn kaj interesajojn en ili por viaj klub- anoj? Se vi nun opinias, ke via klubo devus helpi aliajn per mia propono, jen la simplaj agoj, kiujn vi faru: (1) Sendu al mi tri ekzemplerojn de via bulteno, eĉ se nur unu- paĝa. Poste vi devos sendi pli da ekzempleroj por ke ĝi iru al aliaj kluboj, kiuj sin pro- ponos al la agado. (2) Kun tiuj ekzempleroj (aŭ an- taŭ ol sendi ilin al mi!) diru al mi, ke via klubo volas esti aktiva eh la kunagado de la interŝanĝado de klubbultenoj. Mi vin enlistigos en la aro de kluboj. Estas du regionaj organizajoj es- perantistaj en Nordameriko; ambaŭ estas kunlaborantaj kun ELNA: Paci- fika Nordokcidenta Esperanto - Kun- veno (Usono-Kanado) kaj la Tri- Ŝtata Regiona Esperanto - Komitato (Usona). Mi mem estas ano de la laste nomita kaj povas havigi nian bultenon ("AMIK'ECO") por la pro- gramo. Sendube la alia regiona grupo volos kunlabori kun ni. Mia originala ideo estis kunfiksi la bultenojn kaj aldoni taŭgan kovran paĝon kaj la kompleton sendi en unu pakajo al ĉiu partoprenanta klubo. Tute certe tiu via membro, kiu dissendadas vian bultenon, povas fari la iomete ekstran laboron por ni, ĉu ne? Ho jes! Ne forgesu mencii, ĉu vi volas, ke mi elcitu ajojn el via bul- teno por nia NORDAMERIKA ES- PERANTO -REVUO11 p. 140 'Kĉne&fiAud- Brazilo: Volas korespondi kun usonaj infanoj kaj interŝanĝi poŝtkartojn ilustri- tajn: F-ino Celia de Lima, Rua Capitas S. de Barros, Caixa Postal 109, Jatai. (13jara.) Bulgarujp: S-ro Juli Penkov, str. G. Genov 22/6, Sofia. (Deziras interŝanĝi poŝtkartojn, bildojn pri kinaktor- oj, kaj esperantajojn.) 22jara studento deziras korespondi pri muziko, sporto, arto, filmoj. Apostol Manĝarov, Stara Planina No. 24, Sofia 21. Francujo: Anoncojn kaj artikolojn pri edu- kado sendu en Esperanto al S-ro G. Perra, 145 Avenue Lacassagne, Lyon 3, kiu kontribuas ilin al sia sindikato instruista. Ankaŭ sendu al li anoncojn kaj informojn pri socialaj aferoj por la gazeto Faim Et Soif (Malsato kaj Soifo) de l'Abbe Pierre. Hungarojo : SzMT. Kulturotthonanak, Esperanto Csoportja, Miskolc, deziras gaz- etojn esperantajn, kaj aliajn es- perantaĵojn. Halmagyi Balazs, MSzHT. Esper- anto Tanfolyam, Jokai ter 1/S, Mazincbarcika: komencantoj de- rfl4HOXJ JUBILEO Tro malfrue por aperigo en la kon- vena numero, ni ricevis sciigon pri la jubileo de William Baff, kiu la 20an de majo spertis sian 7San jarfinigon, kaj krome povis fiere diri ke li estas esperantisto jam de 58 jaroj. Ni salutas kaj gratulas tiun nian pioniron. SENPAGE Senpagajn ekzemplerojn de pro- testantaj presajoj en Esperanto oni povas ricevi de Esperanto-Missionen, Box 87, Ostansjo, Svedujo. ziras bildkartojn kc. Indonezio: Deziras interŝanĝi poŝtmarkojn: Oey Djoe Tiang, Toko Oey, Karanggetas 29, Tjirebon. Japanujo: De aprilo la jurnalo Hyogo ŝinbun aperigas elementan kurson pri Es- peranto por siaj legantoj. Ni bezonas multajn korespondantojn por la kursanoj. Informu pri nomo, adreso, sekso, profesio, ago, interesoj. Skribu al Hyogo Shinbun-sha Esperanto - kurso, Shinkaichi Hyogo - ku, Kobe. Jugoslavujo: Dragica Soldo, Zagreb, Boticev TRG 4/11. (Mezaĝa oficistino.) Acimovic Midomir, Nova Kolonija 28/9, Kraljevo. (UEA-delegito; volas bildkartojn el Usono por sia kolekto.) Nererlando: L. J. Wulfers, Lindanusstraat 16, Nijmegan. (Interesiĝas pri es- perantaj glumarkoj, uzitaj poŝt- markoj, amikeco per Esperanto.) S-ino J. M. Kuil-RofM, Star Nu- manstraat 93, Groningen. (Dom- mastrino, ago 53 jarojn; serĉas korespondamikojn.) DONACOJ AL LA REVUO Glenn Turner „... _____ $50 AIRMAIL STICKERS For a big supply of 250, send $1 to: Esperanto League Esperanto Press BOB Stewart St. or Oakvllle, Ont. Meadvtlle, Pa. Canada BY AIR MAIL PER AERP0ŜT0 PAR AVION p. 141 HOW TO SAVE TIME AND WORK FOR OFFICIALS OF THE LEAGUE Every member, immediately after paying his membership fees, whether new or renewed, receives a copy of the standard membership card shown below. Other than regular membership cards have the appropriate designation typed above the words MEMBERSHIP CARD: student, supporting, etc. PLEASE REMEMBER that the date after "Valid until" is the time for you to renew your membership, which you . should do early in the preceding month to save Mrs. Holland the time and work of reminding you. —CONRAD FISHER. Nd, * ELNA Valid until MEMBERSHIP CARD Esperanto League For North America, Inc. AFFILIATED WITH UNIVERSALA EBPEPANTO-ABOCIO IN CONSULTATIVE RELATIONS WITH UNESCO Ai an active member, you are urged to join your local Ejperanto group or work to establish one, serve as UEA delegate in your locality, attend annual congress of ELNA. and promote the International Language in your area. MEMBER'S SIGNATURE If/"" J Ot,i}.^ ?A ELNA SECRETARY FOR YOUR STUDY we recommend: A Key to Esperanto (30p.): a summary of grammar, and Esperanto-English vocabulary, easy to slip into your pocket. $.10. English-Esperanto Vocabulary (36p.) : similar in format to the above. $.10. Edinburgh Pocket Dictionary (288p.): a good English-Esperanto and Esperanto-English dictionary. $1.50. Step by Step in Esperanto, by M. C. Butler (280p.): a complete textbook of the language. $2.50. Teach Yourself Esperanto, by Cresswell & Hartley (205p.): a conventional textbook, with much exercise material. $2.75. Esperanto, Your Passport to World Friendship (40p.): a general introduction to Esperanto, its purposes, history, and movement. $.35. p. 142 ESPERANTO GROUPS IN THE UNITED STATES Listed by State, City, and name of person to be contacted, for further information: California: Hillsborough: Peninsula Esperanto League (Mrs, William Schulze, 410 Darrell Road). Los Angeles: Esperanto-Klubo de Los Angeles (Win, W. Glenny, 2705 Carlaris Road, San Marino). Napa: Napa Esperanto Club (Mrs. D. C. Walker, 2846 Monticello Road). Palo Aito: Esperanto in Palo Alto (P.O. Box 11564, Station A). Sacramento: Esperanto Sodety of Sacramento (J. Q. Rickey, 2667 17th St., Sacramento 18.) San Diego: Esperanto Society of Sap Diego (Frances E. Helmuth, 5615 Beaumont Avenue, La Jolla (San Diego). San Francisco: Esperanto-Societo de San Fran- cisco (SSgt. Barbara D. Colt, 58DC Lendrum Road, Presidio of San Francisco). San Gabriel Valley: Blind Study Group (Mrs. Phillips Neuman, 2736 Cogswell Road, El Monte). Santa Monica: (Mrs. Blanche Parker, 515 25th Street.) Illinois: Chicago: Esperanto Society of Chicago (Mrs. J- N. Denison, 17958 Homewood Ave., Homewood). Massachusetts: Cambridge: Harvard Esperanto Club (Quincey House, Box 8, Cambridge 38). Springfield: Greater Springfield Esperanto Club (Warren H. Gould, 114 Deerfield Street, Green- field). Michigan: Ann Arbor: (Wm. C. Dickerman, 424 Hilidale). Missouri: St. Louis: Esperanto Societo cle St, Louis (John Sabin, 9 Princeton Place, University City 30). Montana: Missoula: Esperanto Study Group (Bob Davis, 1721 Helen). New York: New York: The Esperanto Society of Greater New York (50 Overlook Terrace, New York 33). New York: Esperanto-Klubo de Novjorkurbo (Dr. Julius Balbin, 340 Riverside Drive, Penthouse 2, New York 25). New York: Esperanto Study Group (Frances Lesher, 4 West 28th Street, New York 1). New York: Staten Island Esperanto-Rondo (John Kailenta, 83 Kenball Ave., Staten Island 14.) Oregon: Corvalh'5; Oregon State University Esperanto Group (Jean Ami Troudt, 507 West Hall, OSU). Oregon City: Oregon City Esperanto Group (Mrs. Lawrence Winklernan, 4203 S.E. Rothe Road, Milwaukie 22). Portland: Esperanto-Societo de Portland (ESPO) (Mrs. Evelyn Deer, 12946 N.E. Hancock St., Portland 30). Portland: Multnomah Esperanto - Stud - Grupo (Tomaso Davidson, 3434 S.W. Marigold St Portland 19). Pennsylvania: Allentown-Bethlehem: Esperanto Club of the Le- high Valley (Donald Muiiro, 1961 Erie Ave., Quakertown). Meadville: Meadville Esperanto Society (Barbara Eberhardt, 681 Hickory St.). Pittsburgh: Esperanto-Klubo de Pitsburgo (Donald H. McClellan, 333 Macassar Drive. Pittsburgh 36. Phone: (412) 655-7704). Tri-ŝtata Esperanto-Informejo and Tri-Stata Es- peranto-Bulteno (2736 Locust Drive, Brtdge- ville). Texas: Houston: Esperanto-Klubo de Houston (Edward F. Lacy III, 6923 Schley St., Houston 17. Telefono: WA-6-5702). Washington: Seattle: (Vincent Griffetb, 8556 37th Ave., S.W.). Spokane: (H. K. Ver Pioeg, 1908 E. 8th Ave,). Tacoma: (Ruth Culberg, 1912 N. Monroe). Walla Walla: Montvida Esperanto Society (A3 Estling, 1351 Grant St.). National Groups: Esperanto League for North America, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Junularo Esperantista de Nord-AmeFiko (JEN) (Richard B. Kollin, Apt. 4a, 30 Avenue B., New York 9). Book Dealers: Esperanto League Book Service, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Shorey Book Store, 815 Third Ave., Seattle 4, Washington. Esperanta Libroservo, 6361 Elmburst Rd., San Diego 20, California. Esperanto-Library, Middleton, Wisconsin. Se la supraj adresoj aŭ nomoj ne estas ĝustaj, aŭ se ekzistas aliaj grupoj, bonvolu informi: S-ino Dorothy Holland (Estro de la ELNA Membreca kaj Organiza Komitatoj, 1976 Green view Drive, Fayetteville, Arkansas. REPREZENTANTOJ DE ORGANIZOJ Ci tiu Iisto tute ne indikas konekton kun E.L.N.A. Kristana Esperantista Ligo Intemacia: David Richardson, RFD Box 81, Eastsound, Washing- ton. Intemacia Katolika Unuiĝo Esperantista: Eleanor McGrogan, 2109 Parkwood Dr., N.W., Warren, Ohio. Kvakera Esperantista Societo: Catherine Schulze, 410 Darrell Road, Hillsborough, California. Unitara Universalista Esperanto-Societo: Jim Deer, 12946 N.E. Hancock, Portland 30, Oregon. Universala Esperanto-Asocto, Heroldo de Esperanto, kaj Universala Ligo: Donald Parrish, 328 West 46th St., Los Angeles 37, California. Intemacia Scienca Asocio Esperantista: William Solzbacher, 6030 Broad St., Brookmont, Wash- ington 16, D.C. Intemacia Ligo de Esperantista j Instruistoj: Dorothy Holland, 1976 Greenview Drive, Fay- etteville, Arkansas. THE ESPERANTO LEAGUE FOR NORTH AMERICA, INC. invites you to join in the work of promoting Esperanto as a member of the League. You will receive The North American Esperanto Review, and as an associate member of the Universala Esperanto- Asocio will be entitled to the services of its world network of local and specialist delegates. The Esperanto League is the only American organization affiliated with the neutral world-wide Esperanto movement as an official "landasocio" of U.E.A. Esperanto League for North America, Inc. 808 Stewart Street, Meadville, Pennysylvania. I enclose a check/money order for $------ Please enroll me as a member in the following category (check which): ________ Student Member (under 21; my age is ------), $3. _______ Regular Members, $5. —.......----- Joint Members*, $7. ___....._ Sustaining Member, $10. _.....-------- Patron Member, $20. Life Member, $100. __.........._... Subscription only, $3. *Man and wife; receive one subscription. NAME- ADDRESS: CITY:_____ ._ STATE:. DE ALASKO AL MEKSIKIO: La gazeto por ĉiuj esperantistoj stir la nord-amerika konlinento estas LA NORD-AMERIKA ESPERANTO-REVUO Jarabono: $3 (40 steloj) Abonu ĉe ELN'A aŭ via landa asocio Esperanto League for North America 808 Stewart St., Meadville, Pa.