mi Esperanto kaj Morsa kodo La prezidanta raporto al I la kongreso HI NORDAMERIKA ESPERANTO-REVUO vol.11, no.5 808 Stewart St., Meadville» Pa. Published monthly except February by the Esperanto League for North America, Inc. Application to mail at second-class postage rates is pending at Meadville, Pennsylvania La Nordamerikan-Esperanto-Revuon (fonditan en 1953) eldonas la Esperanto- Ligo por Norda Ameriko, landasocio de la Universala Esperanto-Asocio kaj partoprenanto en la programo "Popoloj-al-Popoloj." Kotizoj: abono kostas $3.00, donacabono kostas $2.75 (tri por 55.00). Mem- breco sjmpla kostas $5.00, kaj inkluzivas abonon. Aliaj kategorioj de membreco estas: subtenanta, $10.00; patrona, $20.00; viva, $100.00; kombinita membreco por geedzoj, $7.00. Studenta membreco, $3.00. Adreso: ĉion por la Ligo, informpetojn, kotizojn, kc, sendu al la Esperanto League for North America, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Komuni- kojn por la Revuo, sendu al la redaktoro ĉe la adreso de la Revuo. Oficistoj de E.L.N.A.: Prezidanto, David Richardson, R.F.D. Box 81, East- sound, Washington. Vicprezidanto, Charles Peterson, 8314 E. Florence, Downey, California. Sekretario, Conrad Fisher, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Kasisto, John Futran, 601 West 164th St., New York 32, New York. Membroj de la Estraro: Armin F. Doneis, Sr„ P.O. Box 105, Pharr, Texas. Thomas A. Goldman, 7008 Millwood Rd., Bethesda 14, Maryland. Dorothy Holland, 1976 Greenview Drive, Fayetteville, Arkansas.-Frans J. Jagher, 2736 Locust Dr., Bridgeville, Pennsylvania. James Lieberman, 24 Claflin Rd., Brookline 46, Massachusetts. Paul Nace, 1410 Ray Rd., Hyattsville, Maryland. Catherine Schulze, 410 Darrell Rd., Hillsborough, California. Roan Orloff Stone, 504 N. Sth St., Gallup, New Mexico. Martha Walker, 2846 Monticello Road, Napa, California. Fakoj de la Ligo: Inform-Sekcio, ĉe Thomas A. Goldman, 7008 Millwood Rd.. Bethesda 14, Maryland. Aŭd-vida Sekcio, ĉe H. K. Ver Ploeg, 1908 E. 8th Ave., Spokane 32, Wasnington. Libro Servo: Esperanto League Book Service, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Administracio de la Revuo ĉe Francis Helmuth, 5615 Beaumont Ave., La Jolla (San Diego), California. Financa Komitato ĉe Forrest D. Turner, 215 S. 3rd Ave., Maywood, Illinois. Membreca kaj organiza komitato ĉe Dorothy Holland, 1976 Greenview Drive, Fayetteville, Arkansas. Anoncoj: korespondanoncojn la Revuo presas senpage. Tarifo por aliaj anoncoj, kaj por reklamoj: $10 por plena paĝo, $6 por l paĝo, $4 por 1 paĝo, $2.50 por 4 paĝo; aŭ 15 cendoj por unukolona linio. Sur la ekstero de la malantaŭa kovrilo, anonco kostas 50% pli. Artikolojn kaj Librojn Recenzotajn sendu al la redaktoro, Donald Broadribb, 51 Primrose St., Moonee Ponds, Victoria, Australio. Kalkulu 4 tagojn por aera postŝendo, 6 semajnojn por mara poŝto. Ciu materialo por difinita numero devas atmgi la redakcion antaŭ la la de la antaŭa monato. NIA KOVRILO La denaska esperantistino Lisa Helrnuth, La Jolla, Californio. Armand Su Teo Jung kaj Hero 1 do La nomo Teo Jung estas nedisig- ebla de la tutmonde konata Esperanto- ĵurnalo Heroldo de Esperanto — la plej ofte aperanta kaj la sola Jurnalo en nia Esperantujo. Mi ofte pensas, kvankam iom naive, kiamaniere povis Teo Jung plenumi tiom da laboroj tutsole kaj akurate en la daiiro de pli o\ 40 jaroj. Cio ĉi postulis de li grandegan energion kaj .plenan fidon je la fina triumfo de Es- peranto. Jen la antaŭa titolo de lia jurnalo Esperanto Triumfonta jam pri lia eterna fido je Esperanto plene atestis. Mi eĉ kuraĝas diri sen troigo, ke estas neniu serioza esperantisto, kiu ne scias pri la ekzistado de Heroldo. Tiu ĉi gazeto estas legata kaj ŝatata ĉie en Esperantujo. Per ĝi ni in- formiĝas pri la progreso de Esper- anto en la tuta mondo, kej en ĝi ni legas multajn literaturajojn kaj divers- ajn artikolojn en kaj pri Esperanto, kaj ni vidas bildojn pri la Esperanto- aranĝoj, kunvenoj kaj festoj okazigitaj en la mondo kaj ankaŭ bildojn de niaj plej eminentaj esperantistoj—ver- kistoj, poetoj, oratoroj ktp., kiujn multaj el ni neniam havis la okazon persone renkonti. Sed kiom el ni scias pri ĝia fon- dinto kaj direktoro Teo Jung, pri la historic de lia gazeto, pri la mal- facilaj cirkonstancoj, kiuj lin ĉirkaŭis kaj pri la grandegaj laboroj, kiujn li plenumis tiel akurate? Pro tiuj ĉi demandoj multaj el ni ruĝiĝos! Libroj kaj dokumentujoj, de la planko ĝis la plafono, sidas laŭ tre sistema ordo. Je la momento de mia vizito, pakajoj de la Taglibro de Anne Frank preskaŭ barikadis la redaktejon. Granda skribmasino; tie Teo Jung maŝinskribas centojn da leteroj. La vicoj de libroj, kiujn Jung mem eldonis, atestas ban alian utilan laboron. Redak- toro, eldonisto, Akademiano, paci- enca afablulo, li ja faras sian devon! «2 71 mmsem & 1L Ĵ l Tn -* Nia eminenta angla poetino Marjorie Boulton, vizitinte lin antaŭ kelkaj jaroj ĉe lia hejmo (kaj ankaŭ la re- daktejo de Heroldo!) en Scbevening- en, Nederlando, tiel priskribis. -Kaj aliloke ŝi daŭrige priskribis: Sur la granda redaktora tablo kuŝas ne nur multaj sendotaj pak- ajoj, sed leteroj, manuskriptpj, lib- roj por recenzo, salutkartoj, fotajoj. Cio postulas la atenton de Teo Jung mem, kaj mi povas atesti, ke li respondas al verkistoj tre gentile. (el The British Esperantist, majo, 1961.) Teo Jung havas multeflankan talen- ton. Li estas redaktoro, eldonisto, jurnalisto, romanisto, kaj poeto, kvan- kam li estis plej fama kiel redaktoro de Heroldo. Sed ni devas ne preter- lasi, ke Teo Jung ankaŭ kontribuis al nia literaturo per sia originala ver- kado. p. 95 IV Jam en 1926 aperis la unua poem- aro de Teo Jung, La alta kanto de la amo, kaj en 1935 aperis lia dua poem- aro Ek* al batal'. Cetere, li eldonis romanon Landoj de I' fantazio en 1927 kaj diversajn tradukojn en Es- peranto. Laŭ naskiĝo li estas germane Sed depost sia translokiĝo al Nederlando, li fariĝis nederlanda civitano. Li naskiĝis en 1892, kaj esperantistiĝis en 1909. Li ankoraŭ ne estis 20 jara. Kun rara kapablo kaj eksterordinara energio li fondis en 1920 la solan Es- peranto - jurnalon Esperanto Trium- fonta, kies specimeno ekvidis la lumon en aprilo de 1920 en la germana urbo Koln. Jam komence de 1920 Teo Jung dissendis la prospekton pri sia aper- onta gazeto al gesamideanoj en la tuta mondo. Kaj lia alvoko trovis vastan ehon en Esperantujo. Lia kuraga iniciato nin memorigas pri tiu de D-ro L. L. Zamenhof, kiu siatempe en la tre malfacila cirkonstanco el- donis proprakoste la Unuan Libron en 1887. Kia simileco, kia kuraga imitado! Sur la unua paĝo de la unua num- ero de Esperanto Triumfonta, sub portreto de D-ro Zamenhof, Jung in- aŭguris la naskiĝon de sia gazeto per la suba poemo: Frumatene, dum nebuP neklara super la tombejo balanciĝas, la spirito de la Majstro kara nevideble el la polv' eliĝas. Tra la landoj iras gi, trans marojn, venkas jam facile ĉiujn barojn. Kie iam Esperanta stelo varme brilis en fidela koro, kie iam por la sankta celo sampensuloj varbis kun fervoro, ĉie li ekestas, pord-frapante, ĉie la dormantojn revekante. Cu ne vekas vin frapado lia? Cu vi novan tagon ne sopiras? Vidu: paca suno la radia post terura nokto supreniras! Do vekiĝu en la tagon karan! Ronakceptu vian Majstron karan! Tiam la gazeto regule aperadis ĉiuse- majne. Nur en 1925 ĝia titolo ŝan- ĝiĝis al la nuna Heroldo de Esperanto. Sed la politika krizo kaj la cirkon- stancoj en la tiama Germanio mal- favoris la laboron de Teo Jung. Kaj li translokiĝis al Nederlando fine de la 1930oj, kaj daŭrige eldonadis la gazeton, kiu devis ĉesi dum la milito sed post la milito fariĝis duonmonata. Teo Jung, kiel ĉiu eminenta esper- antisto, renkontadis en sia esperantista vivo multajn barojn, eĉ jaluzojn, atak- ojn, ktp. Sed ĉio ĉi ne senigis de li la ndon je Esperanto. Kiom da fojoj li ĉagreniĝis kaj suferis pro Esper- anto! Sed li neniam rezignis pri la nobla laboro, kiu meritas ĉies dankon kaj laŭdon! Esperantujo rekonis lin kaj lin kronis per diversaj titoloj: li estas elektita Akademiano de la Aka- demio de Esperanto, kaj en 1952 li fariĝis honora membro de UEA. Tio ankaŭ pruvas la oficialan rekonon de la plej granda intemacia Esperanta organizajo, UEA. Post preskaŭ duonjarceuta labor- ado por Esperanto, Teo Jung rajtas postuli iom da ripozo kiel redaktoro, sed kiel privatulo li ankoraŭ daŭre aktivas en nia Movado. Tial ekde 1962 la redaktadon de la multlegata gazeto Heroldo entreprenas la juna pola kolegino S-ino Ada Eighiera- Sikorska, lernintino de parjo Baghy, kun freŝaj energio kaj talento. p. 96 Al la pli juna generacio Teo Jung ĉiam pretas helpi. lam mi prezentis al li miajn opiniojn pri la poezitra- dukado, al kio mi dediĉis kaj dediĉas multan tempon. En sia letero de la 8a de februaro, 1962, li gentile skribis al mi: "Pri malfacileco, traduki naci- lingvajn poemojn en Esperanton, vi estas prava. Mi mem spertis tion plej multe, kiam mi volis traduki unu el miaj propraj nacilingvaj poemoj. Pri tio vi povas legi en HEROLDO de 16.12.1961." Li sendis al mi don- ace la duonjaran kolekton de Heroldo de 1961. Estis vere grava evento en nia movado, kiam Teo Jung festis sian 70jaran jubileon je la 12a de decem- bro, 1962. Mi tutekore deziras al li, nia talenta redaktoro, verkisto kaj poeto, bonan sanon kaj feliĉan vivon! Estas la multjara revo de Teo Jung ke estonte Heroldo povos aperi kiel la unua ĉiutaga ĵurnalo en Esperanto. Cu ni ne revas pri tio? Senkonscie mi ekmemoras pri la vortoj, kiujn la eminenta bulgara Es- peranto-verkisto, tradukisto kaj aka- demiano Prof. Ivan Krestanov, post la legado de mia artikolo en bulgara Esperanto-murgazeto (en kiu mi skri- bis i.a., ke dank' al liaj Esperanto- tradukoj la bulgara literaturo estas enkondukita en Cinujon la unuan fojon) skribis al mi la 24an de de- cembro, 1962, el Sofio: "Kiu plenumas sian homan devon, tiu ne faras meriton." Sed, ĉu ni ne ruĝiĝos, demandante nin mem: "Cu ni plenumis nian hom- an devon kompare kun Teo Jung?" 'K&ietfnntft'- Nederlando: Nederlanda eks-instruistino (40jara) deziras korespondi kaj interŝanĝi bildkartojn. Skribu al S-ino B. Venema Vroege, Bernhardlaan IS4, Arnhem. Orienteŭropo: La Revuo konstante ricevas nom- ojn kaj adresojn de esperantistoj en la komunistaj landoj de Europo. Ni konscias pri la fakto ke Es- peranto estas transpolitika afero, kiel ankaŭ pri la fakto ke politika agado ĉiuspeca utiligas Esperanton. Tamen, por ne tro unuflankigi la liston de korespondadresoj en iu gazetnumero, ni klopodas egaligi la nombron da korespondpetoj el la diversaj mondpartoj. Tio rezultigis grandan nombron da atendantaj orienteŭropaj adresoj. Por ne tro atendigi la koncernatajn personojn, ni ĉisube ilin publikigas en grupo. Bulgarujo: Ivan Domiv, Str. Jor. Lijutibrodski 12, Vraca (kursgvid- anto, deziras korespondantojn por siaj diversaĝaj klasanoj, kiuj estas geinstruistoj, agronomoj, k.c). Ĉekoslovakujo: Libuŝe Mikuŝkova, p.p. Koprivnice, Morava (en la 11a rftcHCfij klasjaro, knabino deziras kores- pondi kun samaĝaj personoj.) Val- kovic Stanislav, Sladkovicova ul. 13, Krupina, Slovakio (gimnaziano, skolto; interesiĝas pri poŝtkartoj kaj esperantista leterpapero). Vlas- timil Koĉvara, Gogolova 28, Opava (27jara minmaŝina inĝeniero; in- teresiĝas _ pri serioza korespondado pri_ fakaj temoj, turismo, teatro. poŝtkartoj, poŝtmarkoj, speciale kun filatelistb). Alena Josefovic, Bohus- lana ze Ŝvamberka 1, Praha 4 (19 jara knabino). Polujo: Elzbieta Lipiec, Miedzyrzecz Wlkp, Ulica Slowackiego 12 (2Sjara virino, eko- nomo; interesiĝas pri moderna literaturo, muziko, bildkartoj, poŝt- markoj). USSR: Esperanto-Rondo "Flamo," Krivoj Rog 34, serĉas korespondantojn por siaj membroj. Harri Valjari, Tallinn 9, Saarepuu 9, Estonio (per leteroj kaj ilustritaj poŝtkartoj, kaj interŝanĝi fotojn). K. Aleknavicius, Zemaiciu 22, 4, Kaunas C, Litovio (deziras inter- ŝanĝi poŝtkartojn). A. Mekys, Pŝevalskio 10-26, Vilnius 9, Litovio (poŝtkartojn). Elvira Lippe, Vik- torijas 97, Majori, Litovio. Anek- sandr Djemin, Str. Sovetskaja 49, k. 120, Novosibirsk 99, Litovio. p. 97 i AI& \^3^ %& THmcU StyeMMfa Skoltoj: La agado de la Skolta Esperantista Ligo nun estas oficiale rekonita kaj aprobita de la Boy Scouts of Canada. Esperanto, kiel aliaj lingvoj, estas lernebla por akiri la skoltan insignon de interpretisto. En la somero de 1964 okazos en Nederlando Eŭropa Esperanto-Skolt- jamboreo. Prepare al tio, artikoloj pri Esperanto kaj pri la Skolta Es- perantista Ligo aperadas kaj plu- aperos en skoltgazetoj tra Eŭropo. granda bildo pri ekspozicio esperanta en la urba biblioteko. Poste, aperis letero de H. E. Dillinger, kaj anonco pri esperanta kurso. Kursoj: En Houston Texas, D-ro John B. Rushing instruis kurson en la St. Paul's anglikana preĝejo, kaj instruos duan kurson dum la aiituno. En Portland, Oregon, Tom Davidson instruis kurson por infanoj de la 5a ĝis 8a klasjaroj. Ensume estis 11 kursoj en Portland. En New Jersey Don Hoffman instruis kursojn, i.a. en la telefona kompanio. La bildo prezentas foton presitan en la inform- gazeto eldonata de tiu kompanio. Etituiiasma Esperanto qrupo nrqaniiila per !a Virinoj de St. Paul's Espiscopa] Church en Houston, Texas (Usono). L;i kurso estas uvidata de D-rr, John B Rushinq (dekstre sur la foto) , Jurnaloj: Usonaj jurnaloj raportin- taj pri esperantaj eventoj inkludas la Springfield, Mass., News, pri lekcin kaj specimens leciono faritaj de Ar- land R. Meade en la Monson High School. La Cambridge Springs, Penn., Enterprise News presis artikolon kun bildo pri Conrad Fisher, kiu prezentis programon pri Esperanto en la tiea Kiwanis Club. La Portland, Oregon, Daily Reporter publikigis artikolon pri Kapt. Henry Milsted, kapitano de la ŝipo Rarbara Frietchie, kiu havas "amikon en ĉiu havenurbo" pro Esperanto. Li unue lernis pri Es- peranto en Narvik, Norvegujo, kaj poste studis en klaso tie Jim Deer en Portland. La Harrisburg, Penn., News anoncis novan kurson instrua- tan de Wm. Simpson. En la Wil- lows, Calif., Journal aperis longa letero de. Eugene B. Stephens, kun Nova kurso komenciĝis en Orange, Mass, instruata de- S-ino Dubar; kaj klaso kunvenas ce Mahar High School, Orange, Mass., instruata de S-rino Harold Wesson. PIKNIKO La Esperauto-Klubo de Springfield, Mass., okazigos piknikon por ĉiuj New England Esperantistoj, la 20-an de Julio, ĉe la farmo de Ges-roj Leslie Allen, Belchertown, Mass. Kiu de- ziras partopreni, bonvolu kontakti S-inon Allen. p. 98 David Richardson, W7LLV: Esperanto kaj la Morsa Kodo Jam en 1025 la Intcrnacia Tele- grafa Unio agnoskis Ksperanton kiel "klaran lingvon" kiun oni rajtas uzi en inlernaciaj telegramoj kaj radio- granioj. Ncnio estis liam dirita pri tio, kiel oni indiku la supei signitajn literojn, kiuj kotnprencble ne ekzistas en la radiotelegrafa alfabeto, la t. n. Morsa Kodo. Scd la bazo de ilia lingvo kuŝas en la verko "Kundamento de Esperanto", en kin Zamenhof difinis al "presejf)j, kiuj ne hava.s la supersignitajn liter- ojn" la alternativon substitui por ĉ la literojn ch; por ĝ, gh; ktp. kaj por Ŭ, u. Kn la praktiko, Zamen- hof mem neniam uzis ch ktp. en pre- sajoj sed li ĉiam uzis liim nietodon en telegramoj. Oni do povas akcepti el precedenca vidpunkto la oficial- econ de ch, gh, u, ktp, por inter- naciaj telekomunikoj. Kstas sub- streketide, ke kiatn aju esperantistaj radiistoj — ekzemple radioamatoroj — kontaktas unu la alian per Esperanto, la sola laŭleĝa rimedo indiki la super- signojii estas pere de h. Tio estas ear la sulaj literoj uni- versale uzeblaj, laŭ la reguloj de la Intcrnacia Telekomunika Unio— la koncerna superrcgistara instanco— estas la 26 bazaj literoj de la okci- dcntaj alfabetoj: A B C D E F G H I J K L M N O P Q R S T U V W X Y Z La I'll' ankaŭ pci'inesas en csccp- laj ka/oj "inter landoj, kiuj per ine-.iN ilin" ■- kilkajn -.uper-.icnitajn literojn: A* aŭ AE . - . - o A aŭ A . - - . - CH--------- N - - . - - 0* aŭ 0 - - - . U . . - - N'otti bone, ke la regulo pennesas c'i tiujn signojn nur inter landoj, kiuj komiiue uzas ilin; ekzemple en radio- gramo de germana al skandiuava slacioj, oni povus utiligi la signojn (.-.-) kaj (---.) car la koncernaj literoj uzigas en kaj la sendanta kaj la riccvanta landoj. $>ei\ usona staciii en kontakto kun gerniana ne rajtus uzi tiujn literojn, car ili ne estas kutiniaj en la lingvo de L'sono. Oni do devus sendi por 'a', ae; por "o," oe; kip. Ian la kutinio por la gerniana lingvo. Ekzistas aliaj kodoj per kiuj sendi en plej diversaj lingvoj, ekzemple rusa, serbokroata, turka, japana, ktp. Sed denove necesas substreki, ke ĉi liuj kodoj estas rajtigitaj nur por enlanda kaj ne por internacia uzo, krom en esceptaj kazoj. La ekzisto, ekzemple, de supersignitaj literoj en la serbokroata, kiuj tre sitnilas la es- pcrantajn, neniel ebligas al ni itniti tiujn signojn en esperantaj seudoj. Sed la uzo de ch ktp., aparte de la fakto, ke esperantistoj simple ne ŝatas tian uzon generale, estas malkonvena en la radiotelegrafo car ĝi plilongigas la sendajojn kaj sekve malrapidigas ilin. Oni bezonas proksiniume du- oble t ii mi da tempo por sendi, ek- zemple, shi ol si. C'etere, estus afero tre prcstiga por Esperanto, el in- forina vidpunkto, se ni povus indiki la ekziston de apartaj simboloj en la morsa por niaj specialaj literoj. De tempo al tempo proponoj estas faritaj por la slarigo de esperanta morsa kodo, sed ili ciuj falas en tri kategoriojn: (a) uliligo de ekzistantaj ncoperantaj literoj—q por Ĉ, w por p. 99 - - ŭ kaj simile; (b) uzo de aparta "in- dikilo" por la supersignoj; kaj (c) elpenso de tute novaj simboloj por la ses supersignitaj. literoj. La metodo (a) ŝajnas nekonsilinda, pro ebla konfuzo kiam oni devas sendi nacilingvajn nomojn, kiuj pos- tulas la samajn simbolojn. Metodo (b) vere ne prezentas solvon, car la indikilo ne povus esti pli mallonga nek pli konvena ol la litero h. Metodo (c) havas la malavantaĝon, ke sen- depende, artefaritaj signoj estus sen leĝa bazo kaj neuzeblaj en la radio sen oficialigo fare de la ITU — tre neverŝajna faro en la baldaŭa tempo. En 1961 James McMullen, sub- Leŭtenanto en la brita mararmeo, verkis artikolon pri la temo por la revuo Esperanto de UEA. Sam- tempe kaj tute sendepende, mi mem verkis skizon pri la demando por multobligita cirkulero "CQ ESP" kiun mi dissendis al konataj radioamatoroj kaj profesiaj radiistoj. La sekvo estis, ke McMullen kaj mi, kune kun komuna amiko kaj kolego franca, radiisto Henri Chaisnot, formis ne- formalan komitaton por pristudi la aferon detale kaj prezenti, se eble, solvon. Post multai leteroj ni ek- kredis, ke ekzistas bona bazo poi konsekvencaj esperantaj morsaj sig- noj, kaj ni multe entuzismiĝis pri la projekto. En 1962, ĉe la Universala Kongreso en Kopenhago, mi parolis kun S-ro Norman Smith, komitatano de UEA pri kulturaj aferoj, kaj priskribis por li la tiamarr staton de niaj studoj, Li esprimis grandan intereson pri nia agado, kaj post Kopenhago, kiam lin anstataŭis en la sama posteno D-ro Andre Albault, ĉi tiu ankaŭ interesi- ĝis kaj mem ekpartoprenis en niaj diskutadoj, kiel reprezentanto de UEA. Antaunelonge nia komitato prezentis sian finan raporton al UEA. En gi ni rekomendis la sekvantajn special- ajn literojn: Ĉ - 6 • Ĥ p. 100 Ĵ Ŝ Ŭ La literoj neniel estis sensisteme nek frivole (certe ne arbitre) elpen- sitaj, sed havas bonan skemon kun la sekvantaj ecoj: (A) La literoj estas facile lerneblaj por radiistoj, car ĉiu el ili konsistas el la sama simbolo kiel por la sen- supersigna litero, plus la plejeble mal- longa aldonita punkto, streko. aŭ streko-punkto. Escepto estas la litero h, kies bazo estas ne h sed k, ĝia plej parenca litero h ne liveras uzeb- lan signon laŭ la skemo). (B) Tri el la literoj estas pravig- eblaj per precedencoj. La simbolo por ĉ (-.-..) estas c en pluraj lingyoj. 6 (--.-.) estas ĝ en la serbokroata kaj iam estis uzata por g malmola en la itala. Ŭ (. . - -) estas u en la jam menciita listo de escepte oficialaj signoj. (C) La elektitaj simboloj estas ver- ŝajne la plej mallongaj, kiujn oni povus krei por niaj literoj. Pro ĝia facila lernebleco, ĝia skem- eco (konsekvenceco) kaj la mallong- eco de la signoj, ni opinias, ke la prezentita kodo plejeble bone re- spondas al la praktikaj bezonoj por esperanta morsa kodo. Restas la demando pri enpraktikigo kaj eventuala oficialigo. Ni proponis al UEA rekomendi la kodon por- tempe al skoltoj, marsignalistoj k.s., daŭre presi ĝin en la Jarlibro, mencii ĝian ekziston en taŭgaj informaj dokumentoj ktp. Tiamaniere oni es- peras establi la kodon en neoficiala maniero, por ke poste, kiam Esper- anto fariĝos pli vaste uzata tra la mondo, jam ekzistos bazo sur kiu povi peti al taiigaj instancoj formalan oficialan agnoskon. Esperantajn poŝtmarkojn vendas al kolektantoj en la regiono de Pasa- dena la J. W. Robinson Dept. Store, Colorado Blvd., Pasadena. Cu vi en- ketis ĉe la poŝtmarkvendistoj en via regiono? Kial ne komenci kolekti la esperantajn postmarkojn por vi mem? Le rnu Ludante Ludoj en klubo povas helpi lerni novajn vortojn. Ankoraŭ maloftas pretaj esperantaj ludiloj kun instrua celo, sed oni povas facile adapti naci- lingvajn ludilojn tiel, ke ili helpas pligrandigi nian vorttrezoron. En tiu ĉi artikolo mi volas klarigi kiel mi faris tion je du bele kaj multkolore presitaj lotludoj eldonitaj en Usono. La unua estas la "Educational and Entertaining game BIRD-O (jes, ĝi fakte havas esperantan nomon!) Series 6 - Songbirds" eldonita de Barton Cotton Inc., Baltimore 13, Md. La ludilo konsistas el 6 lud- tabuloj, kiuj surhavas la bildojn kaj nomojn de po 9 diversaj nordamerikaj kantbirdoj. La bildoj de la birdoj ripetiĝas sur kelkaj tabuloj, sed ne sur ĉiuj, car entute 14 diversaj birdoj estas bildigitaj en tiu ĉi ludilo. Ciu ludanto ricevas unu tian ludtablon. Krome troviĝas en la ludilskatolo 14 etaj kartoj kun la bildoj kaj nomoj de ĉiu unuopa birdo. Tiujn kartojn oni bone miksu kaj metu ilin dors- flankon supre sur la tablon. La unua ludanto prenas unu karton kaj metas ĝin bildon supre sur la tablon sam- tempe dirante la nomon de la birdo. Nun ĉiuj ludantoj rigardu siajn tabu- lojn, kaj tiu, kiu plej rapide povas trovi la birdon sur sia tabulo diru: "Mi havas ĝin!" kaj li metu markilon sur la birdobildon sur sia tabulo. Post tio la ludanto maldekstre sidanta prenas alian karton, metas ĝin bild- flankon supre sur la tablon, diras la nomon, ktp. Tiu lundanto, kiu unue povas kovri tri birdobildojn en unu vico horizontala, vertikala aŭ diagon- al diras "BIRDO" kaj estas la ven- kinto. Oni povas facile ŝanĝi la regulojn laŭplaĉe, ekz. ke ĉiu ludanto rajtas meti markilon sur la bildojn de la nomita birdo, aŭ ke tiu venkas, kiu unue kovris la tutan tabulon. La lurganized to do: further Esperanto in North America. To vacillate 'rom one program to another, or to have no program at all, would be i fatal mistake. We have laid the groundwork, this past year, for t new, vigorous phase of Esperanto promotion in North America. I irge that the League continue to build a solid foundation which rill support a truly effective Esperanto movement in years to come. [ere are some of the things we need to strive for. I assure you, -hese are fully attainable goals if we will work wholeheartedly to chieve them. irst: A Review which will appear monthly in a format and with such ontent that the magazine will be a real credit to the Esperanto lovement, a magazine we can place in libraries and sell on news- tands across the country. econd: We must continue to work for a large membership adequate o finance the endeavors of the League, and to give numerical trength to our efforts. hird: When we have demonstrated that we have the backing of the speranto community in this country, and that we are doing as much or ourselves as can possibly be done, we can look for support from ne of the large foundations in order to do really large-scale ro/iiotional work. p. 105 Fourth; As soon as possible, we need to hire secretarial help to handle the routine administrative work in our national headquarters Fifth: We need to encourage production of first-rate teaching mate ials, including texts and dictionaries, and encourage training of professional teachers, as the practical way to further the teaching of Esperanto in the schools. Immediate program To work toward these long-range goals, I recommend the following program for the ooming year: Review: That at least $1400 he made available from -one General Fiu for publishing the official organ, plus all contributions made spe cifically to the Review. This will enable us to publish 11 issues of 20 or 24 pages between August, 1963, and July, 1964", inclusive. Membership Drive: That this be continued, and in fact stepped up, in order -co recruit as many persons as possible into the League. Book Service: That ELNA set up its own Book Service using as cap! tal part of the reserves now in savings accounts, drawing ordinary bank interest. That Frans Jahger be named to operate this Service and be paid a token commission of 10jJ of net profits on all sales. Support of Clubs: That a new committee be formed to cooperate wit local clŭTs in promoting Esperanto effectively, by functioning as a central point for providing materials, information, know-how etc useful for local promotional activities. The committee's sole pin pose would be to help local clubs anywhere in the country to promote Esperanto, along lines discussed in the "Club manual." Youth and Schools: That wider participation in Esperanto activit by young people be encouraged, by stressing these activities in tl Review, by student membership rates, cooperation with JEN, encour aging formation of school Esperanto clubs, and in other ways. Th emphasis be given to getting Esperanto into the schools; that an early issue of the Review be devoted to this subject; that a spec brochure be drafted, under supervision of professional teachers, to serve as a presentation of the case for Esperanto in U. S. sen * * * We are entering a new era in Esperanto promotion. It is no longe true that Americans are unreceptive to Esperanto—one need only 1 at cities where victories have been won to see that it can be dor The recent growth in ELNA. shows we are on the right traĉE. I_hoj the Congress will agree with this view and authorize the continus tion of these advances by approving the program presented above. I wish to thank sincerely all those who have worked so hard with this past year to bring about the gains that have been reported. Respectfully, p. 106 RECENZO English-Esperanto Dictionary, F. Fulcher & B. Long. Tria eldono, The Esp. Publ. Co. Ltd., 12,5 X 19 cm., 336 p.; prezo: £ 1,- ($ 1,80). Jen nova eldono de la plej bona nuntempe havebla anglaesperanta vortaro. La eldonistoj pligrandigis la libron per proksimume mil novaj vortoj, kaj tradukoj, kaj faris kelkajn malgrandajn ŝanĝojn. La tipografio estas nova kaj multe pli klara ol en la dua ofseta eldono. La nova havas pli da paĝoj ol la malnova eldono kaj certe estos bonvena sur la librobretoj de anglalingvaj samideanoj. Bedaŭrinde, la eldonistoj ne profitis la okazon per forigo de la ĉefa kritik- indajo de la vortaro, la superfluaj neologismoj. Abundas vortoj, kiujn proponis Fulcher kaj Long jam en 1921, sed kiuj neniam trovis akcepton ĉe la esperantistoj (almenaŭ ekster anglalingvaj landoj), aŭ estas nun an- stataŭeblaj per pli modernaj, pli ĝen- erale uzataj terminoj. Unu exzemplo: la vortaro donas por teetotaler "ab- stinentulo," kvankam la radiko "ab- stinent" ne estas konata en Esper- anto, dum (kiel montras Plena Vortaro) "abstin" estas oficiala, kaj eĉ "abstinenc" estas iam uzita de Zamenhof. Multaj aliaj formoj kredeble mon- triĝus utilaj en nia lingvo, sed car ili ne estas ĝenerale konataj, oni riskus esti nekomprenata uzante ilin. Ek- zemple, por bay F. kaj L. donas krom "golfo" la novajon "bajo"; kaj- ig- nores la pli ĝeneralajn "marbrako" kaj "markolo." Por mentality Jli pro- ponas "mentalo," vorto eble kun meritoj, sed nekonata; pli konvenus, ĉu ne, kunmetita formo kiel "men- skapablo" ad sim., se oni celas kom- preniĝon. En la malantaŭo de la vortaro tro- viĝas aparta listo de neologismoj, proponitaj antaŭ 40 jaroj, el kiuj la plej multaj ne enradikiĝis; estus nun pli oportune elimini ilin ol riski kon- fuzon, precipe ĉe novbakitaj esperan- tistoj. Se oni devas proponi novajn formojn, kial ne iel signi ilin tiaj, por averti ke temas pri nevaste uzataj terminoj? Kelkaj ekzemploj de ŝanĝoj en ĉi tiu nova eldono: por innocence oni aldonis la tradukon "naiveco" kaj sub innocent kaj "naiva" kaj "pura." Sub off oni forigis la tradukon "dekstra." Sub offender estas aldonita krom "krimulo," ankaŭ "kulpulo." Oni ŝan- ĝis la tradukon por inopportune de "malkonvena" al "maloportuna" (kvankam la du estas esence sinonim- aj). Do la ŝanĝoj rilatas pli al polur- ado de la jam ekzistintaj glosoj ol pliriĉigo per tute novaj; kvankam novaj terminoj — precipe teknikaj — ankaŭ enestas. Nordamerikanoj devas, kompreneble, atenti la mukajn anglajn formojn kiuj diferencas inter Britujo kaj aliaj an- glalingvaj landoj. Resume: la libro estas nepre hav- inda kiel referencilo, sed prefere kun samtempa kontrolo per fidindaj es- perantaj glosoj (kiel en Plena Vor- taro). Fabeloj de H. C. Andersen, 4a Volume Tr. L. L. Zamenhof. Eld. Heroldo de Esperanto. Kiel jam atentigis pluraj recenzan- toj, la signifo de ĉi tiu libro estas apenaŭ mezurebla por seriozaj stu- dantoj de Esperanto, al kiuj ĝi donas oportunon studi novan stokon da zamenhofaj vortuzoj, parolturnoj, p. 109 p. 107 JUNULARO ESPERANTISTA DE NORDAMERIKO Sendependa organizo aliĝinta al TEJO Por Tenadi la Lernanton Gis nun, granda manko en la antaŭenpuŝo de Esperanto inter la komencantoj estis la foresto de rime- doj per kiuj la Esperanta lernanto eksciu kiel uzi sian akiratan scion, en kaj ekster la kadro de la Esperanta movado. Tre bedaŭrinda estis la ofta perdo de novaj Esperantistoj, kiuj, lerninte la lingvon pere de lerno- libro(j)—izolite—eĉ ne sciis pri la ekzisto de organizoj, revuoj kc. Tiun akran problemon kaj multajn aliajn solvas la novaj Kompletoj, kiujn nun disvendas JEN. La Kom- pletoj (anglalingve "Esperanto Kits' ) estas cerbido de la Estraro de JEN, kiu jam pasintjare multe diskutadis ĉi tiun problemon de perdado de novuloj el la Movado. Sed kiel oni intencas tenadi la lern- anton per ĉi tiuj Kompletoj? 1. La Kompletoj konsistas el la jenaj eroj: la mondkonata lernolibro Teach Yourself Esperanto de Cress- well kaj Hartley; la belega prononc- disko de Les Editions Francaises, kun la voĉoj de Flego kaj Peyronnet (45 rpm); la bone verkita kaj kompleta varba libreto eldonita de Ges.Eichholz el Kanado — Esperanto: Lingvo In- ternacia (44 paĝoj); la baza English- Esperanto Vocabulary de la Brita Esperantista Asocio; 12-paĝa belega turista faldfolio de Antverpeno, Bel- gio; lastatempa numero de Okcident- germana Revuo; Internacia Kores- ponda Demandfolio (UEA) por in- ternaciaj kontaktoj; bela koloia fald- folio de KLM; Librolisto (enhavanta 325 titolojn) de la Libroservo de JEN; aliĝilo por ELNA; alitl,ilo por JEN; enkonduka kaj eksplik;; letero pri la Kompleto. 2. Oni bone povas kompreni ke la kompletoj celas nc nur ka[)ti sed daŭre interesi la Esperantan konien- canton, donante al li la okazon tuj profundiĝi ne nur en Esperanton sed en la Movadon, kun ĉiuj ties avan- taĝoj. 3. Sendube alloga estas la aktual- eco de la materialo. Tiu nuntempeco estas psikologie grava, por ke Esper- anto impresu kiel laŭmoda, novstila afero. Kelkfoje la ĝis nun uzitaj lerniloj donis vere praan bildon de la mondo kaj la Esperanto-movadol Ni ankoraŭ suferas pro tio. Uzanto de la novaj Kompletoj ricevos pli ĝustan, pli aktualan bildon, surbaze de kiu li povos formi ĝustan opinion pri la lingvo kaj ĝia disvastiĝo. 4. La Kompleto enpakiĝas en for- tan kartonan skatolon kiu bone taŭgas por poŝta distribuo. Por publika dis- vendado la skatolo sur havas ĉe sia antaŭajo modernstilan desegnajon kun verda stelo kaj globo. Bele okulfrapa kaj interesprovoka ĝi estas. Oni ne bezonas multan imagpovon por kompreni la gravecon de ĉi tiu nova entrepreno de JEN. La Kom- pleto estas bonega varbilo kaj lernilo— je absolute minimuma kosto! Se vi aĉetus ĉiun eron de la Kompleto in- dividue, gi kostus al vi $4.50. Ni, tamen, povas liveri ĝin al vi kontraŭ nur $4.00! Skribu al ni tuj! —R.K. 1963 estas, lad decido de UEA kaj TEJO la Jaro de la Junularo en la Esperanto-movado. Dum 1963 faru specialajn klopodojn por helpi la Es- perantistan junularon. Vi povas helpi al JEN: per membriĝo. (se vi estas malpli ol 30-jara) kontraŭ jarkotizo de $1.00; per abono de la bulteno de JEN, kiun nemembroj ankaŭ povas ricevi kontraŭ $1.00; per subtenanta kotizo a! JEN (Subtenantoj de JEN pagas $5.00 kaj ricevas la bultenon regule.) p. 108 Vi povas helpi al TEJO: per kontribuo al ĝia Fondaĵo Junu- lara Gazeto (vidu la majan numeron de la Revuo (p. 56); per kontribuo al ĝia ĝenerala kaso; per aĉeto de la nova broŝuro pri TEJO kaj la special- aj glumarkoj por la Jaro de la Junu- laro (ambaŭ haveblaj de UEA). Vi povas helpi al Esperanto: per via helpo al la junularo. Subtenu la estontecon de Esperanto! Ci tiun paĝon redaktis por la Revuo Humphrey Tonkin. Cion por la JEN - redakcio kaj komunikojn pri JEN, sendu al ĝia oficejo ĉe Richard Kollin, 30 Avenue B, New York 9, N.Y. gramatikaj nuancoj, ktp. Tiuj novaj studoj verŝajne ne tre profunde skuos la esperantologian mondon, sed ili certe estos prilumaj en iuj detaloj, kaj ni atendos la rezultojn kun in- tereso. Por la ordinara esperantisto mi varme rekomendas ĉi tiun libron por ĝenerala legaĵo. La rakontoj estas, kiel preskaŭ ĉiu scias, ravaj ne nur por infanoj sed ankaŭ por plenkres- kuloj. Danoj ŝatas—oni estas tentata diri "adoras"—ilin en ĉiuj aĝoj. Car Andersen tiel verkis ilin, ke ĉiu fab- elo ne nur prezentas simplan rakon- ton, sed ion subtile profundan, kiu prilumas la vivon, la homan naturon, la ironion de la sorto, aŭ simile. Cetere, ĉiu frazo gutas simplan sed potencan etoson pri la danaj vivo kaj karaktero. Zamenhof, ne scipovante la danan lingvon, tradukis el germana traduko kiu, bedaŭrinde, havis plurajn mank- ojn. Tamen la lingvaj genioj de la du grandaj homoj—Andersen kaj Zamen- hof—trabrilas sen ĝeno. The Life of Zamenhof, de Edmond Privat. Nova, ofseta, eldono de Es- peranto Press, Oakville, Kanado (laii aranĝo kun The Esperanto Pub- lishing Co.). $1.25 Kredeble ci tiu estas la plej plaĉa volumo ĝis nun eldonita de la Esper- anto Press. La libro estas .poŝform- ata kun fleksebla sed artisme plaĉa kovrilo, kun lerte desegnita bildo pri D-ro Zamenhof. La preso kaj bindo estas tute laŭ profesiaj normoj, pro kio E.P. estas gratulinda. Temas, kompreneble, pri la angla- lingva traduko farita de Ralph Eliott. La nuna volumo estas pliriĉigita per abundaj fotografajoj, ne aperintaj en la pli fruaj eldonoj, kaj mallonga skizo pri Esperanto mem. Ci tiun libron oni aĉetu amase por disdono al amikoj, al lernejoj, al bibliotekoj. Estus ankaŭ interese, meti ĝin prove sur la bretojn de kel- kaj komercaj librovendejoj. Tre eble ĝi trovus tie konsiderindan aĉetadon. —D. B. RICHARDSON. Indispensable for the Esperanto student SUPPLEMENT TO THE ESPERANTO-ENGLISH DICTIONARY OF MILLIDGE by Donald Broadribb (assisted by Paul Nace and C. D. Capp) $.30 from the ELNA Esperanto Book Service UEA Universala Esperanto-Asocio estas la internacia grupo de kiu nia ELNA estas landasocio. Individuaj personoj povas ankaŭ mernbriĝi: membro ricevanta la monatan gaz- eton Esperanto kaj ankaŭ la Jarlibron pagas $4.50 jare membro ricevanta nur la Jarlibron pagas $2.25 jare membro malpli ol 21 jara pagas nur |2.25 kaj $1.13 por tiuj du kategorioj de membreco abono al la gazeto Esperanto, sen membreco, kostas §3.50. p. 109 L|GAJ AJe^jjtf Sendis poŝtmarkojn por la Sekelja fonduso: Frans Jahger (Pittsburgh), B. Engel (N.Y.C.), John Sabin (St. Louis), John Rickey (Sacramento). Gazetoj ricevitaj: El Popola Cinio no. 1; The Esperantist Teacher, Feb.; Bulteno (klubo de L.A.), marto; La Verda Lumo (klubo de Washington), marto: SAT-Amikaro, feb.; La Custa Yojo, feb.-marto; Internacia Jurnal- isto, jul.-sept. 1962; Universala Revuo, marto; British Esperantist, feb.; Brazila Esperantisto, okt.-dec. 1%2; Svisa Espero, feb.; De Esperantist, marto; Espero Katolika, feb.; Ger- mana Esperanto-Revuo, feb.; Norvega Esperantisto, no. 1; "Homo kaj Kos- mo, no. 1; Dansk Esperanto - Blad, jan.-feb.; La Internacia Fervojisto, feb.; Franca Esperantisto, Jan.; Son- orilo, dec. 1962; British Esperantist, Jan.; Informilo de IEMW, feb.; Heroldo de Esperanto, 1 feb.; Edu- kado Internacia, Jan.; Esperanto (UEA), feb.; Bulgara Esperantisto, nov. 1962. La supraj gazetoj, kaj aliaj, estas pruntepreneblaj de la oĥcejo de la sekretario de ELNA. BIBLIOTEKOJ BEZONAS ^ J¥4ttT Ni iam volis aperigi nian Esper- anto-Revuon en laueble plej multaj publikaj bibliotekoj kaj universitataj bibliotekoj, sed postse ni decidis ke nur malgranda part" de la bibliotekoj elstare mmitras ĝin, tiel ke ĝi perdigas en ainaso da diversaj teknikaj, kom- ercaj, industriaj, kaj religiaj gazetoj. Neniu volas traserci tian amason nur por hazarde trovi ion interesan. Do ni perdis nian hibliotekideon. Tanien, kelkaj bibliotekistoj nun petis ke ni donu la mankantajn iiutnerojn kaj plusendu la Revuon por la bibliotekoj. Do ni petas ke kiuj pagis bibliotekajn donac-abonojn bonvolu plupagi por tiuj bibliotekoj kiuj vere volas ilin. Nun ni entreprenas novan ideon. Glenn Turner, de Middleton, Wis- consin, havas la restantajn ekzempler- ojn de la libro de Klukowski Esper- anto for Americans. Tiu estas dika volunio verkita per arkaika stilo, baz- ita sur la Fundamento de Esperanto kaj ties instrustilo. Kvankam aliaj libroj nioiitriĝas multe pli bouaj kaj efikaj instrulibroj, tanien ĝi tie bone taiigas por speciala celo: S-ro Turner sendas senpage ekzempleron al kiu ajn akceptos clonaci gin al biblioteko publika ail lemeja (t.e. giuinazia, kolegia, universitata, kc). Antaii ol douaci la libron al la biblioteko, nepre skribu vian adreson kaj la adreson de la Ligo interne, por ke legontoj povu koutakti nin. Ttaj donacoj helpos pliigi kaj librovendnjn kaj menibriĝojn. Se vt volas ke S-ro Turner aŭ la sekretario de ELNA sendu la libron en lia aŭ la liga lioino, sendu al ni la adreson de la biblioteko. Ni faras ĉi tiou, car multaj uson- auoj vidas pri la "Aggressor-" grupo per televido, aŭ vidas artikolojn pri tiu grupo en gazeto, kaj volas scii kie informigi pri Esperanto. Kotn- preneble ili untie pensas pri la biblio- teko. Kaj aliaj personoj vidos la libron sur la bretoj, kaj ekzanienos gin. Se ni povos enbibliotekigi priesper- antan infornion tra la tuta kontin- ento, ni trovos ke niaj grupoj kreskos multe pli rapide ol nun. Resume: sendu peton por senpaga ekzemplero de Esperanto for Ameri- cans an al Glenn Turner, EspcrauK Library, Middleton, Wisconsin, an al ELNA, 8(18 Stewart St.. Meadville. p. 110 Pennsylvania. La kosto perpoŝte sendi la libron estas proksimume IS cendoj, do bon- volu sendi tiun sumon, per moneroj aŭ poŝtmarkoj. Se vi preferas ke ni sendu la libron rekte al la biblioteko, seridu ankaŭ la nomon kaj adreson de la biblioteko. Tria biblioteka afero: ni volas vaste enbibliotekigi nian informan numeron de la Revuo. Vi povas helpi, sen- dante al ni 30 cendojn (25 por la nurnero kaj 5 por la sendo) kun la nomo kaj adreso de la dezirata biblio- teko; aŭ, se vi preferas, ni mem elek- tos la bibliotekon. Sendu al la sekre- tario de ELNA, ĉe la adreso jam donita. KOREKTOJ Ni estas atentigitaj pri tri eraroj en nia maja nurnero, kaj deziras ilin korekti. Ciuj temas pri UEA: Kanada Ĉambro: la donaco de mem- blaro por tiu ĉambro estis ekstra donaco de S-ino Henderson, kaj ne parto de la sirnbola aĉeto de ĉambro. Donacinto de 5000 gld. rajtas nomi ĉambron en la UEA-domo laŭ sia volo, sed ne provizas meblojn, kutime. Jarlibro 1962, Dua Parto: oni in- formis, ke UEA elsendis ĝin en decembro, do la poŝto kulpas pri la malfrua transmara riceyo. Dua Oficiala-Bulteno: oni celis, tie ke oni ne skribu al la loĝiga servo, sed ne oni ne skribu aparte (t.e. sen la mendilo), por ke la komunikoj kune atingii la servon. Ni bedaŭras la misajn menciojn en nia maja nurnero. Nova Ludo Ĉu vi ŝatus orbitri?. (Cartludo, pub- licita de Esperanto Press, Oakville, Ontario, Kanado. f'rezo: 35 cendoj (5 steloj). Ci tin estas atnuza ludo por grupoj. M i povas imagi ke en la kadro de festo privata, ati tre nefontiala klub- vespero, an en kurso por progresantoj, Ĥi trovns entuziasman akcepton. Por ĝin plejamuzigi, necesas ke ludu pluraj personoj, eble 6 ĝis 15 aŭ iom pli, kaj ke estu kaj viroj kaj virinoj inter la ludantoj. La metodo de la ludo estas tre simpla: ekzistas du specoj de kartoj, ruĝdorsaj kaj blud- orsaj. Sur la ruĝdorsaj kartoj estas demandoj, kaj sur la bludorsaj re- spondoj. Ludanto prenas ruĝdorsan karton, kaj legas la demandon al alia (prefere aliseksa) ludanto; la dua ludanto legas la respondon de hazarde elektita bludorsa karto. Kiel ĉiam ĉe tiaj ludoj, ofte la kombinoj estas ridigaj, foje pensigaj, kaj kelkfoje havas strangan logikon kiu kaj amuzas kaj pensigas. Kiel aliaj ludoj preparitaj de la Esperanto-Press, ankaŭ ĉi tiu estas vere havinda. ne Hemandu ■ min (melodio: "Que Sera, Sera ...") Kiam mi estis knabino nur, Demandis panjon pri la futur'j Ĉu belaspekta, ĉu riĉa mi, Tion respondis ŝi: Ne.demandu min, Pri via futur' knabin' La sorto ne montras sin, Ne demandu min; Pri futur* knabin'. Post kelkaj jaroj demandon ci Al la fianĉo direktis mi; Ĉu feliĉegaj, ĉu gajaj ni, Al mi respondis li: Ne demandu min .., ktp. Mia filino nun al mi jam, Faras demandon jen pri la sam'j Ĉu belaspekta, ĉu riĉa ŝi, Kaj nun respondas mi: Ne demandu min ... ktp. Tr. Elsbeth Wielgus P. Ill Donald Broadribb INSTRUANTE ESPERANTON Plejofte la instruanto de Esperanto ne estas profesia instruisto. Kaj eĉ kiam profesia, ne estas profesia in- struisto de lingvoj. Ankaŭ ofte la instruanto de Esperanto mem estas nur iom pli ol komencanto, kaj ne havas sperton pri la lingvo. Tial, estas grave provizi al niaj instruantoj, same kiel instruantoj en preĝejaj dimanĉlernejoj, helpon. Eble dum iu estonta kongreso eblos prezenti semin- aron tiucelan. Gis tiam, jen kelkaj punktoj el mia propra sperto. Volonte opiniojn de aliaj personoj mi ankaŭ legus en ĉi tiuj kolonoj. Antaŭ la komenco de la kurso: kiam la studontoj jam enskribis sin, kaj pagis, dediĉu la unuan horon de la kurso al ĝenerala informado. Dis- donu la librojn, kaj ilin trafoliumu, eksplikante la ĝeneralan formaton de la lecionoj. Ekspliku pri la klasoj mem: kiom longe ili daŭros, kiom ofte ili okazos, kc. Diru kelkajn in- formojn pri Esperanto: ĝiaj historio, movado, celoj. Respondu demandojn. Nepre havu la plenan nomon kaj adreson de ĉiu en la kurso. Ne per- mesu ke iu eniru la kurson, ne jam paginte. Kaj ne permesu ke iu eniru la kurson post la dua leciono. Estas tre grave, ke vi klare in- formu la studontojn pri kiel studi, kaj kiom studi. Emfazu ke ili devas anticipi almenaŭ unu horon da stud- ado ĉiutage, ekster la klaso, kaj ke se ili fidele sturlos kaj praktikados, prob- able post unu jaro ili kapablos uzadi la lingvon — heziteme kaj kun eraroj, tamen vere. Niaj varbiloj kutime tiom misprezentas la lingvon, ke studantoj imagas ke post kvar aŭ kvin semajnoj ili jam scios la ling- von. Pro tio, ili amase forlasas la kursojn, kiam ili ekkonscias pri la malfacilajoj. Evitu tion jam de la komenco, per klara informado. Menciu praktikajn metodojn por studi car nur la plej lerta kaj sperta studanto kapablas ilin inventi por si. Emfazu la gravecon, ke ĉiu studhoro estu voĉa, kaj ne silenta. Sugestu ke la klasanoj aranĝu inter si, se eble, du aŭ triope studi kelkfoje dum la semajno. Provizu magnetofonon, kiun ili povos uzadi. Planu ke post kelkaj semajnoj, ĉiu studgrupo elektos dramon, kaj ĝin parkere lernos por prezento je la fino de la kurso. Ne simplan unuaktan dramon, sed veran dramon, ekz. Topaze, Sonĝe Sub Pomarbo, Otelo, kc. Tia parkera lerno de konver- sacioj en la kadro de longa teksto estas la plej efika maniero por lerni paroli senhezite kaj kun kompreno. 2. Libroj: plej gravas la instruanto. Bona instruanto eĉ kun malbona libro estas sukcesa, sed la inverso ne veras. Tamen, bona instruanto kun bona libro estas ideala celo. El la aktuale akireblaj lernolibroj, Step by Step in Esperanto, Teach Yourself Esperanto, kaj Esperanto, the World Interlan- guage ĉiuj bone taŭgas. La aliajn (ekz. Essential Esperanto, The Es- peranto Teacher, Privilegia Vojo, kc.) mi malrekomendas, car ili estas nek pedagogie bone faritaj, nek prezen- tas sufiĉajn detalojn por klasa uzado. Negrave kiun libron vi uzos, legu gin plene kaj detale antaŭ ol ko- menci instrui la kurson. Komprenu la metodon de la aŭtoro, kaj 100%e vin adaptu al ĝi. Ne planu ĝin uzi "parte" aŭ "principe." Se vi ne in- tencas fidele sekvi la lernolibron, tute ne uzu gin. Pli bone nenion, ol "parte" uzatan. Ciu lernanto devas havi, krom la lernolibron, ankaii ekzemplerojn de Edinburgh Pocket Dictionary (Mil- lidge kaj Fulcher-and-Long jam estas tiel antikvaj, ke ili ne plu valoras), de Plena Vortaro, de la legolibro se tion oni uzos (Fundamenta Kresto- matio, pro sia abunde varia enhavo, estas taŭga; sed ankaŭ aliaj uzindas), kaj de la dramo por kies prezento li poste laboros. Krome, ĉiu lernanto devas ricevi abone la Nord-Amerkian Esperanto- Revuon kaj unu internacian gazeton. (Mi rekomendas Norda Prismo, Es- peranto, aŭ Heroldo de Esperanto. Sed se la klaso havas unu komunan intereson, ekz. estas ĉiuj religiuloj, skoltoj, kc, do fakgazeto pli taŭgas.) Gravas ke ĉiu en la kurso ricevu la samajn gazetojn — kaj abone. p. 112 Plej bone estas ke la kursano por- pagu ĉion ĉi kun la kurskotizo je la komenco. La instruanto disdonu la librojn dum la unua kunveno, kaj arangu la abonojn. La suma kosto estos do ĉirkaŭ $15.00. Neniun seri- ozan studanton tiu sumo fortimigos. Sed oni certigu al la studantoj — kaj nepre mem memoru!—ke neniun cen- don pli oni petos dum la jaro. 3. La klasoj: Antaŭ la klaso, la instruanto devas zorge prepari ĉiujn detalojn. Planu ĉiun demandon kiun vi faros, ĉiujn detalojn de ludoj, kc. Dividu la horon pli-malpli precize, por ke vi sciu kion fari je ĉiu parto. En la klaso estas grave variigi la enhavon de la leciono. Infanoj be- zonas ŝanĝon de la ritmo de la klaso post preskaŭ ĉiu kvina minuto. Sed ankaii plenkreskulo, speciale lernante novan lingvon, facile enuiĝas. Mak- simume IS minutojn, kaj prefere nur 10, dediĉu al unu speco de prezentado. Post la 10-15 minutoj, ŝanĝu la pre- zenton. T.e., ne plu faru demandojn, sed komencu kantojn, aŭ simile. En malefika klaso, la instruanto parolas konstante. En efika klaso, la lernanto parolas kiel eble plej ofte. Atentti du gravajn aferojn: la lern- anto bezonas mem uzadi la lingvon multe, kaj, la lernanto bezonas ren- konti laiieble ĉiam nur korektajn fortnojn de la lingvo. Evitu la ang- lan lingvon. Tio tamen ne signifas ke vi ne rajtas gin uzi. Kelkaj lern- antoj kapablas studi laŭ la "rekta metodo," sed aliaj, inter ili mi mem, nur plene konfuziĝas. Konsciu ke kelkaj personoj lernas plej bone per s>'aj okuloj, kaj aliaj per siaj oreloj. Vi devas efike instruadi al ambaŭ specoj. Cion novan (ĉu vorton, ĉu gramatikajon) skribu sur la nigran tabulon, kaj aiikau diru voce. Pre- zentu novajojn angle, sed donu mul- tajn ekzemplojn en Esperanto, kaj post la prczento ne plu uzu la anglan lingvon. Tuj praktikadu- la novajojn per demandoj, respondoj, kc. Ci tiuj punktoj grave rolu en la klaslecionoj: 1. Prezento de novaj aferoj (vor* toj, gramatikaĵoj)—neniam pli <>1 10 minutojn uzu por novajoj, en unu klaso. 2. Demandoj kaj respondoj. Ofte komencu la klason per tio. De- mandu al la studantoj, almenaŭ unu demandon al ĉiu el ili, zorg- ante ke kaj la demando kaj la respondo uzas nur vortojn kaj gramatikon jam lernitajn. Faru ĉi tion ofte dum la klaso. Estu sprita. Demandoj ofte estu amuzaj. (Ekz.: demandu al edzo, "Cu vi havas katon en via domo?" Eble li respondas, ke ne. Poste, demandu al lia edzino: "kaj ĉu vi havas katon en via domo?" La klaso ridos— kaj ĉiu praktikados la lingvon.) 3. Ludoj. (Ekz. "spell down" ne per literumado, sed per provo de vorto-scio; "20 Questions" = "Animal, Vegetable, or Min- eral"). 4. Nigra-Tabula-laboro. Lernanto iru al la tabulo, kaj faru deseg- najojn, aŭ skribu vortojn, lad esperantlingva ordono de la in- struanto. 5. Diktado. Diktu paragrafon, pre- fere el libro kiun ĉiu havas, es- perante. La lernantoj ĝin skribu esperante. Poste ĉiu korektu la skribajon de alia lernanto, kon- trolante ĝian korektecon per la libro. Varianto: diktinte la paragrafon, faru demandojn er. Esperanto, kiujn la lernantoj povos respondi per la enhavo de la paragrafo. 6. Libera verkado. lam ajn post la tria aŭ kvara leciono, la lern- antoj povos dum eble 15 minutoj Iibere verkadi ion kaj gin pre- zenti al la instruanto por posta korektado. 7. Konversacio inter la lernantoj. 8. Legado voĉa. (Sed nur de 10 jam studita.) 9. Kantoj. Ciu havu antaŭ si la vortojn kaj muzikon. Kelkaj principoj estas: Emfazu, eĉ insistu, ke neniu uzu vorton aŭ gramatikan formon ne jam lernitan. Lernanto ne klopodu diri ion, kion li ne scias diri. Neniam permesu tradukadon. Kuraĝigu lernanton, kiu volas ek- slre studi. p. 113 l: -■•. Se iu lernanto rimarkinde ne povas progresi tiel rapide kiel la aliaj en. la klaso, aparte helpu ekster la klaso. Sed ne tro dediĉu tempon al tiu unu persono en la klaso, malfavore al la aliaj. Fojfoje (eĉ regule, se oni volas; sed ne nepre) en siaj studhoroj la lernantoj preparu skriban ekzercon, aŭ verketon, kaj gin donu al la in- struanto por korektado. Ekzamen(et)oj valoras, se ili ne okazas tre ofte. Je la fino de la klaso klare informu al la lernantoj kion ili devos studi antaŭ la venonta klaso. Lingvolernado konsistas 85%e el ripetado kaj praktikado, kaj I5%e el lerno de novaj vortoj kaj formoj. IJo por ĉiu minuto da prezento de io nova, lasu almenaŭ kvin minutojn por praktikado de la jam lernitaj aferoj. 4. Ekster kaj post la kurso: je eble ĉiu kvara leciono, mallongigu la lecionon kaj prezcntu duonan horon da informado pri la historio kaj mov- ado esperantaj. Ekskursoj, bankedoj, festoj,- kc. plaĉas al iuj studantoj, kaj ilin helpas; sed al aliaj ne. Do se vi ilin planas, ili estu ekslerkursaj, kaj nedevigaj. Same, al kelkaj personoj kluba movado, verdaj steloj, flagoj, "him- noj", Zamenhof-festoj, kc. kc. emocie rolas kaj valoras. Sed al aliaj ili nur mortigas la spiriton. Ilin evitu en la klasoj. Memoru ke mondpaco, amo inter ĉiuj homoj, politika liberalismo, vege- taranismo, mondfederalismo, aŭ ceter- ajoj, eble estas parto de via propra celaro, sed ili ne estas ĉies celo. Ankaŭ ili ne rajtas roli en Esperanto- kurso. Post unujara kurso, la studentoj devos esti kapablaj mem pluprogres- adi en la lingvo. Progresiga kurso estos dezirinda por kelkaj, sed niultaj ne volos ĝin kaj pli bone progresos sen ĝi. Do disponigu tian kurson, sed ne insistu pri ĝi. Tio signifas, ke dum la jaro vi, la instruanto, devas sufiĉe informadi la p. 114 lernantojn pri la esperanta movado, por ke ili povu mem trovi sian vojon en ĝi sen kluba helpo. La Esperanto- movado bezonas klubojn kaj asociojn kaj organizitan agadon por povi ek- zisti kaj kreski. Tamen, uia idealo estas ke la lingvo estu ĉie uzata, tiel ke tia organiziteco ne estos necesa ad dezirinda. Eduku viajn klasanojn mem uzadi Esperanton sen bezono apogi sin sur organizoj. The International Language Review, kvaronjara gazeto. Redaktoro: Floyd Hardin, P.O. Box 393, Denver 1, Colorado, Usono. Jarabono: §2.50. Kvankam jam malnova, bone estab- lita gazeto, ĉi tiu eldonajo meritas specialan mencion en la recenzloko pro la lastatempa Simpozio pri Es- peranto kiel Monda Lingvo en giaj paĝoj. Granda parto de tri numeroj (ĉiu numero enhavas pli ol cent paĝ- ojn) estas dediĉita al libera diskutado de la temo. Du partoj de la simpozio jam aperis, la tria estas baldaŭ aper- onta. Komencis la simpozion represo de artikolo de lvo Lapenna, aperinta originale en la UEA-gazeto Esper- anto. En la dua parto de la simpozio aperis longa, dua artikolo de Lapenna, speciale verkita por la simpozio, arti- kolo de nia redaktoro, kaj de aliaj. Car temas pri vera simpozio, esperan- tistoj kaj neesperantistoj, favorantoj kaj malfavorantoj, partoprenas. Post la kompletigo de la trinumera diskuto, simpozio simila pri la angla lingvo kiel monda lingvo sekvos. The International Language Review estas ĝenerala gazeto pri mondlingvaj temoj, dediĉita al neniu specifa pro- jekto aŭ vidpunkto. Sur ĝiaj paĝoj ofte aperas valoraj interlingvistikaj artikoloj kaj diskutoj. Gis 1962, via redaktoro regule kontribuis biblio- grafian sekcion, kaj plu aperas en ĝi per artikoloj. Al kiu interesiĝas pri lingvaj diskutoj, studoj, kaj konsider- oj, ni rekomendas ĉi tiun seriozan kaj altkvalitan gazeton. VIAN MANUSKRIPTON ne lasu en la ŝranko, sed proponu al la Revuo. Eble ĝi estos presata. ESPERAN GROUPS lasted by State, City, and name of person to be contacted for further information: California: Hillsborough: Peninsula Esperanto Club (Mrs. Wm. Schulze, 410 Darrell Road). Los Angeles: Esperanto-Klubo de Los Angeles (Wm. W. Glenny, 2705 Carlaris Road, San Marino). Napa: Napa Esperanto Club (Mrs. D. C. Walker, 2846 Monticello Road). Palo Alto: Esperanto in Palo Alto (P.O. Box 11564, Station A). Sacramento: Esperanto Society of Sacramento (Mrs. Florence Curtis, 5101 Stockton Blvd.,, Sacramento 20). San Diego: Esperanto Society of San Diego (Frances E. Helmuth, 5615 Beaumont Avenue, La Jolla (San Diego). San Francisco: Esperanto-Societo de San Fran- cisco (SSgt. Barbara D. Colt, 580C Lendrum Road, Presidio of San Francisco). San Gabriel Valley: Blind Study Group (Mrs- Phillips Neuman, 2736 Cogswell Road, EI Monte). Santa Monica: (Mrs. Blanche Parker, 515 25th Street.) Illinois: Chicago: Esperanto. Society of Chicago (Mrs. J. N. Denison, 17958 Homewood Ave., Homewood). Massachusetts: Cambridge: Harvard Esperanto Club (Quincey House, Box 8, Cambridge 38). Springfield: Greater Springfield Esperanto Club (Warren H. Gould, 114 Deerfield Street, Green- field). Michigan: Ann Arbor: (Wm. C. Dickerman, 424 Hilldale). Missouri: St. Louis: Esperanto Societo de St. Louis (John Sabin, 9 Princeton Place, University City 30). Montana: Missoula: Esperanto Study Group (Bob Davis, 1721 Helen). New York: New York: The Esperanto Society of Greater New York (50 Overlook Terrace, New York 33). New York: Esperanto-Klubo de Novjorkurbo (Dr. Julius Balbin, 340 Riverside Drive, Penthouse 2, New York 25). New York: Esperanto Study Group (Frances Lesher, 4 West 28th Street, New. York 1). Oregon: Corvallis: Oregon State University Esperanto Group (Jean Ann Troudt, 507 West Hall, OSU). Oregon City: Oregon City Esperanto Group (Mrs. Lawrence Winkleman, 4203 S.E. Rothe Road, Milwaukee 22), Portland: Esperanlo-Societo de Portland (ESPO). (Mrs. Evelyn Deer, 12946 N.E. Hancock St., Portland 30). T O in th e U.S.A. Portland: Multnomah Esperanto - Stud - Grupo (Tomaso Davidson, 3434 S.W. Marigold St., Portland 19). Pennsylvania: AIlentown-Bethlehem: Esperanto Club of the Le- high Valley (Donald Klunro, 1961 Erie Ave., Quakertown). Meadville: Meadville Esperanto Society (Barbara Eberhardt, 681 Hickory St.). Pittsburgh: Esperanto-Klubo de Pitsburgo (Donald H. McClellan, 333 Macassar Drive, Pittsburgh 36. Phone: (412) 655-7704). Tri-Stata Esperanto-Informejo and Tri-Stata Es- peranto-Bulteno (2736 Locust Drive, Bridge- ville). Texas: Houston: Esperanto-Klubo de Houston (Edward F. Lacy III, 6923 Schley St., Houston 17, Telefono: WA-6-5702). Washington: Seattle: (Vincent Griffeth, 8556 37th Ave., S.W.). Spokane: (H. K. Ver Ploeg, 1908 E. 8th Ave.). Tacoma: (Ruth Culberg, 1912 N. Monroe). Walla Walla: Montvida Esperanto Society (Al Estling, 1351 Grant St.). National Groups: Esperanto League for North America, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Junularo Esperantista de Nord-Ameriko (JEN) (Richard B. Kollin, Apt. 4a, 30 Avenue B., New York 9). Book Dealers: Esperanto League Book Service, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Shorey Book Store, 815 Third Ave., Seattle 4, Washington. Esperanta Libroservo, 6361 Elmburst Rd., San Diego 20, California. Esperanto-Library, Middleton, Wisconsin. All the book dealers accept mail orders. Se la supraj adresoj aŭ nomoj ne estas ĝustaj, aŭ se ekzistas aliaj grupoj, bonvolu informi: S-ino Dorothy Holland (Estro de la ELNA Membreca kaj Organiza Komitato), 1976 Green view Drive, Favetteville. Arkansas. Respondoj por "Lernu Vortojn" 1. a 2. a 3. c 4. c Ciu vorto estas oficiala. La ĝustaj difinoj estas bazitaj sur la difinoj en P.V. aŭ en la O.A. de la Akademio. Se vi erare respondis al pit ol 1, vi grave bezonas pligrandigi vian vorto- scion. !'■ ""'.'I La lasta manuskripto de D-ro Zamenhof FABELOJ" de H.C. ANDERSEN (kvara volumo) 240 paĝoj kun dukolora polvokovrilo 53 originalaj ilustraĵoj de A. Uniechowski Eldonis ■. Heroldo de Esperanto 13 rue de la Reinette (Pijpelingstraat) Bruselo 1 Prezo: 3.30 usonaj dolaroj Mendu ĉe „Heroldo de Esperanto" aŭ ĉe via Landa Esperanto-Asocio. DE ALASKO AL MEKSIKIO: La gazeto por ĉiuj esperantistoj sur la nord-amerika kontinento esta^ LA NORD-AMERIKA ESPERANTO-REVUO Jarabono: $3 (40 steloj) Abonu ĉe ELNA aŭ via landa asocio Esperanto League for North America 808 Stewart St., Meadville, Pa.