THE NORTH AMERICAN aft. ■:J... Pri La "Unua Libro" Common Prejudice; About Esperantc Novembro-Decembro 1962 WTe NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW Vol. 10, No, 5 808 Stewart St., Meadville, Pa. DONALD BROADRIBB, Editor Published by the Esperanto League for North America, Inc., as its official organ, and founded in 1953. The Esperanto League is officially affiliated with the Universala Esperanto-Asocio (in consultative relations with UNESCO), and is a participating organization in the People-to-People Program (John F. Kennedy, Honorary Chairman; Dwiglit D. Eisenhower, Chairman, Board of Trustees). Subscription Rates: $3.00 regular, $2.75 gift subscription (three for $5.00). Membership Rates: $5.00, regular; $10.00, supporting member; $20.00, patron member; $100, life member; $7.00, man and wife. Checks and money orders should be payable to the Esperanto League for North America. Send all payments and correspondence to the Esperanto League for North America, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Officers of the Esperanto League for North America, Inc.: President, David B. Richardson, R.F.D. Box 81, Eastsound, Washington; Vice-President, Charles E. Peterson, 8314 E. Florence, Downey, California; Secretary, Conrad Fisher, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania; Treasurer, Jay Berry, 3231 N.W. 62nd St., Seattle 7, Washington. Executive Board: Armin F. Doneis, Sr„, P.O. Box 105, Pharr, Texas; Thomas A. Goldman, 7008 Millwood Rd.. Bethesda 14, Maryland; Dorothy Holland, 1701 Rockwood Trail, Fayetteville, Arkansas; Frans J. Jahger, 2736 Locust Dr., Bridgeville, Pennsylvania; James Lieberman, 24 Claflin Rd.", Brookline 46,'Massachusetts; Paul Nace, 1410 Ray Road, Hyatts- ville, Maryland; Catherine Schulze, 410 Darrell Rd., Hillsborough, California; Roan Orloff Stone, 504 N. 5th St., Gallup, New Mexico; Martha Walker, 2846 Monticello Road, Napa, California. Information Section of the League: 7008 Millwood Road, Bethesda 14, Maryland. Audio-Visual Aids Department: 1908 E. 8th Ave., Spokane 32, Washington. Book Service: Esperanto League Book Service, Middleton, Wis- consin. Administration of the Review: Francis Helmuth, P.O. ■ Box 6215, San Diego 6, California. Material for the next issue of the Review must reach the editor by the 1st of October. G. C. Figiera COMMON PREJUDICES ABOUT ESPERANTO Have you met them ? If so, were you able to meet them? What are your comments? 1. A language is the result of hundreds of years of evolution. An artificial language cannot become a living one. 2. Perhaps Esperanto is satisfac- tory as a code for business, but it is not a cultured natural language and therefore it cannot express shades of meaning for thought or for poetry. Esperanto has no literary traditions, literature, or poets. 3. Esperanto is not suitable as a language for science. There is no scientific literature in Esperanto, nor scientific terminology, and no scien- tist uses Esperanto. Esperanto lacks the flexibility and precision of Ger- man, and the wide spread of the traditional scientific languages. 4. The real international language that everyone uses today is English. Considering the widespread use of English, its growing influence and the number of publications produced in it all over the world, it is Utopian to assume that Esperanto could in any way compete with it. However, if in the future any other language should take the place of English, it would be French, German, or Rus- sian. 5. If after seventy-five years Es- peranto has not succeeded in becom- ing popular, it is clear that it does not have the qualities to play the part of an international language and it will never succeed. 6. The national languages express the soul of , their peoples, within which they have spontaneously grown. The existence of the nation- al languages is essential to the existence and expression of society. Esperanto intends to supplant the national languages and consequently is an objectionable phenomenon. 7. Esperanto lacks practical value: it is not used in any international non-Esperantist meeting, and it is difficult to find persons who know it. 8. If an artificial language were really useful, then we would have to choose between various artificial lan- guages, some of which are better constructed than Esperanto. Inter- lingua, for example, is immediately understood by the majority of per- sons, while Esperanto, because of its arbitrary root selection, strange spell- ing and unscientific plurals in j, has a foreign appearance. 9. Even if Esperanto were to suc- ceeed, after several centuries it would break down into dialects because all nationalities would pronounce Esper- anto differently, and little by little the Esperantists would have difficulty in understanding each other. 10. Perhaps Esperanto is relatively easy for Westeners, but Orientals certainly have great difficulty in mas- tering it. Therefore, Esperanto is not only not equally easy for all nation- alities, but it is a new secret tool of superiority of the Western countries over the Oriental. 11. Esperanto is a front for Com- munism. Many Esperantists are known Communists, and, besides, Es- peranto is widely used to spread propaganda of the so-called "people's democracies" and to spread interna- tional Communism. 12. Esperanto came into existence at the end of the last century among many other sentimental Utopian ideas of the bourgeois mentality of that time. (from Heroldo de Esperanto, March 1, 1962) Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 p. 123 DO YOU KNOW WHAT ESPERANTO IS? In a recent issue of an Esperanto periodical from France (SAT-Ami- karo) we read a report of a contest published in a French children's magazine, Jeunes Annees. The con- test involved the translation of some simple phrases out of and into Es- peranto, and the answer to this question: "Explain in a few lines what Esperanto is, what its prac- tical values are, its possible uses, etc." From 3,285 entries some choice answers to this last question in- cluded— Esperanto is a simple language that even the most stupid people can learn. Esperanto is a secret code used by the police. You can talk in short sentences in Esperanto. People who hear you and haven't dared learn it think you're smart. Esperanto is the dialect that Americans, Japanese, and Europeans use like we use French. I think Esperanto is Spanish; it is an easily learned language; it is a beautiful country because of its cos- tumes and its famous bull fights. Esperanto is used to simplify words. Esperanto is good for talking with somebody else, if there are other people present that musn't know what you are saying. In prisoner of war camps it is used so the guards won't understand. Esperanto is a sort of mixture of negro and Indian. Esperanto, that is Spain, its ex- ports are fruit, port wine, mats, car- pets, lace. Esperanto is the ancient language of Spain; it was used by old people. These answers were from children (as young as eight years old), but we venture to suggest that equally amusing answers might be had from any age group of our own popula- tion. Adolf Holzhaus LA UNUA LIBRO PRI ESPERANTO En aŭgusto, 1879, Lazaro Zamenhof eniris la medicinan fakultaton de la Moskva Imperiestra Universitato, kaj loĝis ĉe numero 27, de Tverskaja ulica (strato).1 De aŭgusto, 1881, li daŭrigis siajn medicinajn studojn en la Varsovia Imperiestra Universitato, kies kurson li finis en la komehco de januaro, 1885, kaj ricevis kuracistan diplomon.2 Gis la fino de januaro li finpreparis sian manuskripton de in- ternacia lingvo. P. Stojan en sia libro Deveno kaj Vivo de la Lingvo Esperanto skribis: "Nun post la sciig- oj, venintaj de la Zamenhofa familio, akorde kun liaj leteroj, ni scias, ke la martuskripto de la unua libro estis preta jam en 1885."3 En la komenco de februaro Zamenhof forveturis la litovan urbeton Vejseje (litove, Vei- siejai), en la gubernio Suvalki, kie loĝis lia fratino Fania Pikover,4 kaj komencis medicinan praktikadon. En majo, 1885, li revenis Varsovion, ek- loĝis ĉe la strato Novolipie, numero 28, kaj dum ses monatoj studis okul- medicinon en hebrea hospitalo ĉe angulo de la stratoj Inflancka kaj Pokorna.5 En la fino de 1885 li for- veturis la urbon Plock ĉe Vistulo, eklogis en domo ĉe la strato nun nomata Kolegialna,6 provis kuraca- don kiel okulkuracisto, poste en majo, 1886, li iris Vienon. Tie li loĝis en la hotelo Hammerand, ĉe numero 8, Florianigasse, studis okulmedicinon en klinikoj, kaj en la fino de la jaro revenis Varsovion. Li komencis oku- listan praktikadon en la loĝejo de siaj gepatroj ĉe numero 40, Strato MuranovskaJ De la fino de januaro 1885 li dum du jaroj vane serĉis eldononton. Kiam li jam trovis tion, la eldonisto dum duonjaro pretigis la broŝuron por eldono kaj fine tamen ĝin rifuzis.8 En la vintro de 1886/7 Zamenhof konatiĝis kun fraulino, Klara Zilber- nik el Kovno (litove, Kaunas), kiu gastis ĉe sia fratino en Varsovio kaj kiu konsentis doni monon por ekloni la manuskripton. En la komenco de p. 124 Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 februaro, 1887, H transdonis sian pre- tan manuskripton al la presisto H. Kelter, kiu dum du monatoj preparis la presadon. En la komenco de aprilo Zamenhof sendis presprovaĵon al la rusa cenzuristo Lagadovski, kiu dum du monatoj tenis ĉe si la pres- provajon,9 kaj la 2an de junio (= la 21an de majo laŭ la malnova, Juliana kalendarstilo) donis prespermeson.10 Post ricevo de la prespermeso, H. Kelter finpresis la libron. La 26an de junio (= la 14an de julio lafl la malnova kalendarstilo), 1887, la libro en la rusa lingvo eliris la presejon11 kun la titolo: Dr. Esperanto Meĵ- dunarodnij jazik. Predislovije i polnij uĉebnik. Por rusoj. Sur la titolpaĝo aperis moto: ĉtobi jazik bil vsemir- nim, ne dostatoĉno nazvatj jego takovim. Sur la dua paĝo estis: dozvoleno cenzuroju. Varŝava 21 maja 1887 goda (=: Permesita de la cenzuro. Varsovio, 21an de majo, 1887). Mal- supre: internacionalnij jazik, podobno vsjakomu nacionalnomu, sostavljajet obŝĉestvennoje, i ot vsjakih liĉnih prav na nego avtor na vsegda otkazi- vajetsja (= Internacia lingvo, simile al ĉiu nacia, estas proprajo nacia, kaj la aŭtoro por ĉiam forcedas ciujn personajn rajtojn je ĝi). Sur la lasta paĝo ruse kaj esperante: Acrreso de la aŭtoro: Al Sinjoro D-ro L. Zamen- hof, por D-ro Esperanto en Varsovio. Cefa vendejo de tiu ĉi broŝuro (en rusa lingvo) en librovendejo de V. A. Istomin en Varsovio. Sur la an- taŭlasta paĝo de la kovrilo estis tek- sto: pravo perevoda etoj broŝuri na vse drugije jaziki prinadlejit vsem (= la rajto de traduko de tiu ĉi broŝuro en ĉiujn aliajn lingvojn apar- tenas al ĉiuj). La broŝuro enhavis: A. Prologon (28 paĝoj), en kiu ni trovas la unu- ajn esperantajn tekstojn—1 Patro Nia (prego); 2. El la Biblio; 3. Letero; 4. Mia Penso (poemo); 5. El Heine (traduko de 12 linioj); 6. Ho, Mia Kor' (poemo). B. Vokon al la legantoj (2 paĝoj). C. 8 kupon- ojn, sur kiuj estis promeso ellerni Esperanton, se dek milionoj da per- sonoj donos publike la saman pro- meson (4 paĝoj). C. Lernolibron de la Lingvo Internacia, konsistantan el la alfabeto, 8 gramatikaj kaj 8 ĝener- alaj reguloj (6 paĝoj). Sume, 40 paĝoj. Krom tio, sur aparta folio (414 x 444cm) estis vortaro Inter- nacia-Rusa, enhavanta 917 radikojn kaj klarigojn pri ĝia uzo. La for- mato de la broŝuro estis 194 x 14cm. Sekvis diversaj eldonoj. La 6an de septembro (= ISa de aŭgusto), 1887, en la pola lingvo (cenzurdato: la 21an = 9an de julio) kun la titolo: Dr. Esperanto. Jedzyk miedzynaro- dowy. Przedmowa i podrecznik kompletny. Por popoloj. Moto: Aby jezyk stal sic powszeclmym, nie wys- tarcza nazwac go takim.12 La 24an de novembro (= 12an), 1887, en la franca lingvo (cenzurdato: la 24an = 12an de septembro) kun la titolo: Dr. Esperanto. Langue inter- nationale. Preface et manuel com- plet. Por francoj. Moto: Pour qu'une langue soit universelle, il ne suffit pas de lui en donner le nom.13 Samdate (cenzurdato: la 2an de novembro = la 21an de oktobro) en la germana lingvo: Dr. Esperanto. Internationale Sprache. Vorrede und selbstandiges Lehrbuch. Por german- oj. Moto: Damit eine Sprache zur Weltsprache werde, genugt es nicht, ■'ie so zu benennen.l*1 La 13an de februaro, 1888, en la angla lingvoi5 (cenzurdato: la 24an = 12an de jatvuaro): Dr. Esperanto's International Tongue. Preface and complete method. Edited for Eng- lishmen by J. St. Moto: For making a tongue international it is not enough to call it so. Krorne: War- saw 1888. Property of the editor.ifi Henry Phillips el la franca traduko pretigis verzion en la angla lingvo kun la titolo: An Attempt Towards an International Language by Dr. Esperanto, translated by Henri Phil- lips Jr., Together with an English- International Vocabulary Compiled by the Translator. New York. 1889. Sen moto.17 La antaiiparolo portis la daton 17 sept. 1888.1» Ankaii car la angla eldono pretigita de J, St. havis multajn erarojn angla- lingvajn, R. H. Geoghegan pretigis 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 125 novan tradukon kaj en 1889 eldonis ĝin kun la titolo: Dr. Esperanto's In- ternational Language, Introduction and Complete Grammar. Por angloj. English Edition by R. H. Geoghegan. Oxford 1889, Sen moto. La cenzur- tlato estis la 17an de januaro = San, 1889.19 Tiuj du lastaj libroj aperis antaŭ oktobro, 1889.20 Sekve, la libro de Geoghegan estas la tria traduko en la anglan lingvon de la unua libro pri Esperanto. Post la apero de la libro de Geoghegan, Zamenhof detruis sian stokon de la angla eldono preparita de J. St., kaj en la Nomaro de verkoj pri la lingvo internacia Esperanto kiuj eliris ĝis oktobro 1889 ĉe numero 5 li indikis ne la anglan eldonon de J. St. sed la anglan eldonon de R. Geoghegan.21 De la unua libro ankoraŭ aperis tradukoj: en 1888 en la hebrean ling- von (titolo: Hanez. Safah achath lekulanu); en 1889 en la jidan ling- von (titolo: Hanez: Lernolibro de la lingvo Esperanto); en la svedan ling- von (titolo: G. Henrielundquist. Dr. Esperanto. Internationelt Sprak. Foretal och Fullstandig Larebok. Warschau. 1889); en la latvan ling- von (titolo: R. Libeks. Starptautiska waloda, "La Lingvo Internacia" no Dr. Esperanto. Riga 1889. Sen moto. Cenzurdato la Ian de aprilo = 20an de marto, 1889). Tiuj libroj aperis antait oktobro, 1889.22 La unua libro en la rusa lingvo aperis en du eldonoj. Ambaŭ bro- ŝuroj estas tre similaj kaj datitaj 1887, sed malgraii tio la dua aperis unu aŭ du jarojn poste. La sama dato presiĝis por eviti novan devon cenzurigi la libron. Zamenhof zorge kaj atente korektis la presprovaĵojn de la unua libro, kaj tial ĝi estas tute senerara. Poste, pro tro gravida laboro kaj korespondado, li devis fidi al la presisto R. Kelter pri la kopiado de la unua libro, kaj sekve en la duan eldonon iris preseraroj. Sur p. 21, konitojn anstataŭ konatojn; p. 23, vinkos anstataŭ venkos; ]). 38, ciuj anstataii ĉiuj. Sur p. 27 de la dua aldono estis 10 linioj pli, kiuj tradu- kite tekstas: Car tiukaze la rifuzo estus jam ne profitemo, sed krimo, ne malzorgema rilato al la komuna afero, sed pripensita kontraŭbatalo de ĝi; rifuzo en similaj okazoj- povis esti klarigata nur per timemo de iu aris- tokrato de sango, scienco aŭ mono, ke lia nomo ne troviĝu sub la nomo de persono staranta pli malsupre ol li. Sed mi permesas al mi esperi, ke oni trovos malmultajn homojn, kiuj pro tia malplena vanto decidus mal- rapidigi la komunan homaran aferon. Sen iu senkulpiĝo antaŭ la socio res- tos en la estonteco tiuj personoj, kies nomoj troviĝos nek en la fako de la promesintoj nek en la fako de la rifuzintoj. Neniu esperu senkulpigi per tio, ke li "ne aŭdis" pri la pro- ponita voĉdono, car oni prenos ĉiujn mezurojn, por ke ĉiuj sciu pri la voĉdono." Pro la aldono, p. 30 havas 28 liniojn anstataŭ la- 11 linioj de la unua el- dono.23 En 1948 en Helsinki, Finnlando, faksimile represita eidono aperis en 500 ekzempleroj, laŭ la dua eldono de la rusa broŝuro. Notoj: 1. Esperanto, 125, 20 junio 1912, p. 168; La Nova Epoko, 75, dec. 1929, p. 63. 2. G. Waringhien: Leteroj de L. L. Zamenhof, 1948, vol. 1, p. 112. 3. P. Stojan: Deveno kaj Vivo de la Lingvo Esperanto, 1953, p. 45. 4. Memorlibro pri la Zamenhof- Jaro, 1960, p. 13. 5. A. Mobusz: Dokumentoj de Es- peranto, 1921, p. 16, 17; M. Ziol- kowska. Doktor Esperanto, 1959, p. 127. 6. Letero de la 4a de dec. 1959 de la Asocio de Polaj Instruistoj en Ploc al A. Holzhaus. 7. Esperanto, 125, p. 168; Waring- hien: Leteroj, vol. 1, p. 112; L. Kokeny kaj V. Bleier: Enciklo- pedio de Esperanto, 1934-5, vol. 2, p. 518. 8. A. Mobusz: Dokumentoj, p. 28. 9. E. Privat: Vivo de Zamenhof, 1920, p. 78-9 (1946; p. 50). J. Dietterle: Originate. Verkaro de L. L. Zamenhof, 1929, p. 489. p. 126 Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 •10. Dr. Esperanto: Meĵdunarodnij jazik, 1887, p. 2. 11. A. Zakrzewski: Historio de Es- peranto (1887-1912), 1913, p. 8; Kokeny kaj Bleier: Enciklopedio, vol. 2, p. 550. 12. Zakrzewski, p. 9, 10, 14. 13. Zakrzewski, p. 10, 14; North American Esperanto Review, Marto-aprilo, 1960, p. 16. 14. Zakrzewski, p. 10, 14; Dietterle, p. 475; poŝtkarto de la la de decembro, 1960, de Ch. Chomette en Los Angeles al A. Holzhaus. 15. Dietterle, p. 488. 16. Zakrzewski, p. 14; N. A. E. R., , Marto-aprilo, 1960, p. 16; letero de la 20a de decernbro, 1960, de M. C. Butler al A. Holzhaus. 17. Zakrzewski, p. 20. 18. N.A.E.R., Jan-Feb., 1957, p. 5. 19. Zakrzewski, p. 14; Katalogo de la Biblioteko de Georg Davidov en Saratov, Rusujo, 1911, p. 2; N.A. E. R., Jan-Feb., 1957, p. 5; letero de Butler. 20. Dietterle, p. 597-8. 21. Dietterle, p. 597. 22. Katalogo, p. 8, 12, 15; Dietterle, p. 598-9; letero de Butler. 23. Esperanto, 587, Okt. 1954, p. 278; N.A.E. R., Jan-Feb., 1957, p. 5; letero de Chomette, la 3an de junio, 1960, al A. Holzhaus. AL ALILANDAJ ESPERANTO-GAZETOJ Estas ebleco peti turismajn pre- saĵojn usonajn en Esperanto. Ben Butterfield, Director of Sales Promo- tion, U.S. Travel Service, U.S. De- partment of Commerce, Washington 25, D.C., estas la persono alskribenda, Oni ne nun uzas Esperanton, sed Ben Butterfield havas intereson pri ĝi. Conrad Fisher, sekretario de ELNA, tradukos por li anglalifl-gvajn presajojn, por ebligi la enmeton de esperantaj tradukoj en la faldfoliojn sendotajn al petintoj. Helpu nia usonan movadon per peto de tiaj faldfolioj. NIA REVUO nun havas novajn vestojn, kaj ĝia redaktoro estas tre dezirema, kiel eble plej taŭgigi ĝian enhavon por la movado en nia lando. Ciu leganto havas opiniojn pri la Revuo, kaj ni tre deziras audi tiujn opiniojn. Cu vi bonvolos uzi kelkajn minutojn por, sur la subedonita kupono, noti viajn opiniojn por ni? (Aŭ uzti apartan folion, se vi preferas.) Sendu aŭ rekte al la redaktoro, aŭ al la adreso de ELNA en Meadville: 1. Cu viaopinie la Revuo devus aperi tute en Esperanto (kiel relco- mendas punkto 12k de la UEA Laborplano) ? Aŭ ĉu vi opinias, ke duono de la Revuo devus esti en la angla lingvo? Aŭ alia kvanto? (Kiom?) 2. Cu viaopinie la Revuo devus re- gule aperigi materialon por novaj studantoj de Esperanto? 3. Cu viaopinie la Revuo devus aperigi Hteraturajojn verkitajn de usonanoj? Verkitajn de alilanduloj? 4. Cu vi ŝatas la aspekton de la kovriloj ? 5. Cu vi opinias, ke librorecenzoj devus regule aperi? Aŭ ĉu ni recenzu nur elstare grav- ajn librojn? 6. Cu la bildoj estas sufiĉe multaj? 7. Cu vi opinias, ke la Revuo sufiĉe raportas pri la internacia Esperanto- movado? 8. Cu vi opinias, ke la Revuo sufiĉe raportas pri la enlanda movado (klubraportoj kc.)? 9. Konsciante, ke ni laŭeble plej bele presigas la Revuon per nia mal- forta financa havajo, kiel vi sugestas, ke ni plibeligu la gazeton? 10. Kiajn artikolojn vi volas pli ofte vidi en la Revuo? 11. Kiujn komentojn aliajn vi havas? CHU VIA KOTIZO DENOVE ESTAS PAGENDA 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 127 ESPERANTO NEWS NOTES \)l -#! Belsona m-j-i^ca sat» wMgaggSB ■III Jl In Japan, a contest for naming a new tape recorder model has resulted in the adoption of an Esperanto name. Belsona. The Esperantist who suggested the name received a free tape recorder in payment. Edmond Privat, well known in Quaker and World Federalist circles, professor of English literature at the University of Neuchatel, active in the League of Nations, and a speaker for Radio Geneva, died at the age of 73 on August 28. Among Esperantists he was noted as a talented orator, co-founder of the Universal Esper- anto Association, and author of numerous books including Vivo de Zamenhof, Historio de Esperanto, Federala Sperto, and the recent Jun- aĝa Verkaro. An International Catholic Radio- amateurs Club, using Esperanto, has been founded by Father Manuelo Sciavoni, SDB (Colegio Pio IX, Don Bosco 4002, Buenos Aires, Argen- tina). The group transmits each Saturday morning at 10 a.m. on 20 meters and 14 megacycles, and at 11 a.m. on 40 meters and 7 megacycles, using the call LU5AG, to carry a beginner's course. In Greece, the Ministry of National Education sent a circular concerning Esperanto to all the various educa- tional authorities in the country. Dated June 26, 1962, the circular called attention to previous recom- mendations in 1932, 1939, and 1946 that Esperanto be taught as an elec- tive subject to students in the school system. It further recommended that special mention of Esperanto and its values be made in the schools, to encourage participation in Esperanto classes. A fourth literary magazine began publication in Esperanto this fall. The magazine, titled Monda Kulturo, is edited by William Auld, a well known Scotch Esperantist and author. Monda Kulturo is to be published quarterly, and joins the three other established literary periodicals, Norda Prismo, Nica Literatura Revuo, and Suda Stelo-Prometeo. p. 128 Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 Donald Broadribb FOR THE STUDENT (1) English speaking Esperanto students often experience difficulties in trying to express such common English phrases as "book case, Es- peranto teacher, tree house," etc. The difficulty lies in the fact that in English it is common for two nouns to be placed beside each other, in which event one of the nouns acts as an adjective. A simple rule for Esperanto usage can ba established to help in this difficulty: in Esperanto two words ending with o cannot be placed side by side without inter- vening punctuation. To translate the English expressions, two alternatives are possible. They may be translated as compounds (libroŝranko, esperan- toinstruisto, arbodomo) and the re- sult will be gramatically correct but they will stand out as anglicisms. A better translation would be sranko por libroj, instruisto de Esperanto, domo en arbo." Note that the rule will also give the student an easy to re- member method of remembering that he cannot say "tio libro" and "kio domo?" when the distinction between "tiu" and "tio" is not clear in his mind. (2) The differences between the verb systems in English and Esper- anto often cause the student diffi- culty. A simple rule works both for Esperanto and the Romance lan- guages in general: if two verba come together, the second must be an in- finitive. Thus, "mi povas vidi, vi devas skribi, mi scias legi, mi aŭdas lin paroli," where English uses either a simple verb form or a participial form. (3) In ancient languages the word "that" commonly served as a spoken quotation mark. The King James and D ou ay Bibles use the English word "that" in this manner also. In Esperanto "ke" may be regarded re- gularly as being a quotation mark in speech. The form of the verb which follows "ke," then, is the form which would be used if there were direct quotation: Mi volas, ke vi venu = Mi volas, "Vi venu!" Cu vi sciis, ke li estas ĉi tie?=Cu vi sciis, "li estas ĉi tie"? This also helps to explain the comma before "ke". (4) Much bad Esperanto results from the failure of students to realize that no two languages express ex- actly the same concepts with the same words. If translation is done, concepts, not words, must be trans- lated. Specifically, one Esperanto root may cover several English con- cepts, or vice versa. Thus, salti covers the wide concept of to jump, and to hop; atendi covers both to wait and to expect; iu covers both any and some; venis covers have come, came, and had come. On the other hand, to know covers both koni and scii; for covers por, pro, pri, al, po, per; published covers eldonis, el- donita, and eldonata; write covers verki and skribi. (5) The best translation for "po" is @. Therefore, "he bought three books for five dollars" = "li aĉetis tri librojn per kvin dolaroj." "Tickets are seventy-five cents each" = "bilet- oj kostas po sepdek-kvin cendoj." "He ate five apples a day for a year" = "li manĝis kvin pomojn ĉiutage dum jaro." "Thirty students @ ten dollars each means three hundred dollars in fees" = "tridek studentoj po dek dolaroj donos kotizojn de tri- cent dolaroj." (6) Most Esperanto speakers suffer from overly limited vocabularies. This is the cause of much poor writing and hesitant speaking. As in English, the student should try to learn new words regularly. Here are some relatively unknown but ex- tremely useful words that are in the official vocabulary of Esperanto: in- stanco, an official authoritative in- stitution; moro, background (as in "he comes from a background of dishonesty."); abituriento, high school graduate; kontinua, continuous; hardi, to harden; distri, to entertain; liceo, high school (synonymous with gim- nazio); tabureto, a stool. (7) False cognates (words which look like English words but have a 808 Stewart St., Meadville, Pa, p. 129 different meaning) are often a cause of misusage. Kongreso is a conven- tion, not a congress; kriminala is re-» lating to criminal law, not to crime; funto is a pound of weight, but not of money (=pundo); proceso is a law trial, not a manner of doing something (=procedo). (8) Students often confuse idioms and metaphors. A metaphor is the use of a word or words in an ex- tended meaning, in order to stress a resemblance. An idiom is the use of words together to mean something they would not mean if they were taken one at a time. Thus, "I took him for a friend of mine" is .an idiom, and should be translated "mi supozis, ke li estas amiko mia." "The book talks about many things" em- ploys a metaphor, and may be trans- lated "la libro parolas pri multaj aferoj." "The pencil lies on the table" uses neither an idiom nor a metaphor, since one of the definitions of "to lie" is "to be in a horizontal position," thus "la krajono kuŝas sur la tabic" The title of an English book translated into Esperanto read "Tri Homoj en Boato—por ne Men- cii la Hundon." This contained an English idiom, and should have been translated "Tri Homoj en Boato — kaj ankaŭ Hundo." "The leaves whispered softlv to me" contains a metaphor, and may be translated "la folioj susuris milde al mi." "La libro trovis sin sur la tablo" contains a metaphor, for it is ascribing a human action to an inanimate object. "La libro troviĝis sur la tablo" does not contain a metaphor, "for no action is ascribed to the object. In Es- peranto the wise use of metaphors enriches one's style; the use of Eng- lish idioms makes one's style incom- prehensible. KION DONI KIEL KRISTNASK - DONACON? En via klubo, inter viaj amikoj afl korespondantoj, troviĝas esperantisto al kiu vi volas doni malgrandan donacon. Kian? Donaco de abono al la Revuo kostas nur $3.00, kaj estas samtempe distra kaj utila. TRI PROPAGANDILOJ EL KANADO "One Language for the World: How it was used by people from 35 countries at the 46th Universal Es- peranto Congress held in August, 1961, at Harrogate, England" (prezo: $4 por 100 ekzempleroj) ampleksas 12 paĝojn en la forrnato de nia gaz- eto. Gi estas ilustrita "raporto" de Dorothy M. Henderson pri ŝia vizito al la harogata kongreso—sed ne seka raporto sed tre interesa, kaj tre per- sona, rakonto. Per sia personeca karaktero kaj sia facila stilo ĝi al- io gas. "Esperanto, Comments and Com- mentary" (prezo: f>4 por 500 ekzem- pleroj) estas kvarpaĝa folio en la formo de 10 demandoj kaj 10 re- spondoj. Dorothy Henderson ankaŭ fi tiun verkis. Gi utilas speciale, se oni aldonas ĝin al alia(j) propagan- dilo(j), kaj antaŭsupozas, ke la var- bato jam scias, kio estas Esperanto. "75 Years of the International Lan- guage" estas 44 paĝa speciala eldono de la Kanada Esperanto-Revuo por jan-feb.. 1962, kaj kostas 35 cendojn. Malsimile al la speciala broŝuro de ELNA ("Esperanto, Your Passport to World Friendship"), ĉi tiu estas esence varba kaj ne informa. Aro da artikoloj celas allogi personojn, kiujn oni poste informos pri la detaloj pri la lingvo, movado, historio, kc. Oni ricevas rabaton, mendante grandajn kvantojn da ekzempleroj: 10 por $2.75, 100 por $20. Ni rekomendas, ke oni uzu ĉi tiujn klere preparitajn verketojn en la var- bado, kaj nepre havu, por la interes- itoj, ekzemplerojn de "Esperanto, Your Passport to World Friendship" kiel esencan "manlibron" pri Esper- anto. Oni mendu la kanadajojn de KEA Book Service, 34 Martin Road, Toronto 7, Ontario; kaj la usonan "Esperanto, Your Passport . . ." de Adrian Hughes, 746 So. Bailey, Hills- boro, Oregon (prezo: 25 cendoj, aŭ 5 por unu dolaro). p. 130 Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 KELKAJ BILDOJ EL LA VOJA&O DE JOŜIKO KAJINO y ! ! • HEr fit t ;" ,s**SRr !••■ *i I Ce la parlanientejo, kun parlamenla Pucinski. f ^ 1 |; I5» - M Ji Cerizflora Daneo (en Washington, D.C.). Kun William Solzbacher, ĉe la Voco de Ameriko. 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 131 Armin Doneis POR DEMOKRATECO KAJ STABILECO Nia Ligo staras sur solida bazo de demokratecaj principoj. En nia strebado por daŭre plifirmigi la pozic- ion de ELNA kiel efika organizajo, ni ĉiam klopodas eviti la erarojn kaj mankojn kiujn oni okuifrape vidas en alia organizajo. La demokrateca regado de ELNA fare de la mem- braro estas unu grava punkto pri kiu ni daŭre okupas nin. Sed kune kun atl paralele al tiu demokrateco ni devas daŭre zorgi ke nia laboro en la Ligo estu efike plenumata de taŭgaj funkciularo kaj estraro. Nia tasko ĉiujare starigi liston de taŭgaj kan- didatoj por elekto al estraraj postenoj aŭ nomigo al gravaj komitataj laboroj ne estas facile farata car ofte la Kandidatiga Komitato ne sufiĉe konas iujn el la kompetentaj, viglaj, dili- gentaj kaj sagacaj laborantoj en la diversaj regionoj de Usono, kaj tro malofte ricevas informojn de lokaj gvidantoj (eble pro timo- perdi la "kandidatiĝ-Untojn" el la loka la- boro). Ce ni neniarn superabundas kompetentaj kandidatoj! Aliflanke ofte lokaj gesamideanoj malakceptas kandidatiĝon kiam oni tion proponas al ili -aŭ pro troa oku- pateco en la loka aŭ regiona tereno de nia movado, aŭ pro troa modes- teco. Pri troa modesteco ni diru emfaze ke la kompetenteco elkreskas kaj disvolviĝas el praktika ekzerco de niaj limigitaj fortoj kaj scioj; estas mirinde kiom ofte disvolviĝas spertaj estroj cl nespertaj personoj kitij komence malfidis, sed taiv-e,. knraĝis akcepti kaj plenumi estrarajn taskojn. Pri troa okupateco en la loka situacio, ni memoru ke okaze oni trovos retireman personon kiu nevigle partoprenas la lokajn aferojn aŭ pro malsanetado aŭ pro neregulaj profesiaj laborhoroj, kiu tamen ĉiu- semajne disponas pri pluraj horoj da libera tempo por hejme fari taskojn je la nacia nivelo perkoresponde por help! la laborojn de ELNA sen kon- flikto kun loka laboro! Ofte tiaj izolemuloj estas talentaj, kapablaj kaj diligentaj. Do oni elserĉu ilin kaj proponu al ili kandidatecon aŭ komi- tatan laboron en ELNA por enjungi ilin al niaj tutnaciaj taskoj. Ni ĉiam memoru, kiam temas pri ebla konflikto kun loka laboro, ke ELNA ne estas ia aparta organizajo, fore starante de lokaj societoj, sed ke ELNA fakte estas kooperativa klo- podo de multaj personoj samtempe okupataj en loka laboro, kiuj konscias la neceson havi specialan organizaĵon por kormume plenumi tiujn gravajn taskojn kaj servojn al nia movado kiujn ni nur povas fari kolektive, kaj kiujn societoj, kluboj aŭ izoltiloj ne sukcesoŝ iel atingi solaj. Do, devas ne esti sento pri konflikto aŭ.konkuro aŭ aparteco inter la 'laboroj kaj labor- antoj de ELNA kaj tiuj de la lokaj movado j. Krome, ni evitu la eraron kiun oni okuifrape vidas en iuj aliaj organizaĵoj, kie unu individuo tiel vigle okupis sin pri ĉiuj detaloj de la organize» ke oni lasis al li fine ĉiujn decidojn kaj farojn, kaj la ceteraj estraranoj fariĝis nuraj j( pi ibaj, kiuj sentis sin iel superfluaj kaj neniel asertis siajn optniojn, konsilojn aŭ preferojn, kaj neni»'j akceptis respondecon. Tia situ- acio povas esti tre tlanĝera al in ajn organizajo, car ĝi ne nur invitas aro- gan diktatorecon en unu individuo kin konsideras sin ĉionscia kaj nemalhave- bla, sed en tia situacio oni ankaŭ ne- glektas la gravan disvolviĝon kaj maturiĝon de estontaj estroj, estrar- anoj kaj funkciuloj. Do, ni elserĉu taŭgajn person'ojn kaj instigu al ili akcepti kandidatecon aŭ tiomiĝon al komitatoj atikaŭ en ELNA por ke ni havu rezervon de spertuloj kiuj povos ensaki en breĉon kiam iu iunkciulo en ELVA emeriti Jos aŭ malsani ' aŭ pro iu ajn malhelpo devos eksiĝi aŭ flankenmeti sian ŝarĝon. Tio estas grava ne nur el demokrateca, sed an- kaŭ el praktika vidpunktoj por garantii daŭran progreson ne zigzagantan, sed kun kontinueco. Bonvolu diskuti tiujn ĉi punktojn en oportunaj programoj de viaj lokaj societoj kaj substreku la neceson de kunlaboremo en nia kolektiva laboro je la nacia nivelo. Per tio vi helpos la laboron de la Kandidatiga Komitato ^ kaj_ garantios pli da forto en nia Ligo. p. 132 Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 Donald Eroadribb TRADUKANTE EN ESPERANTON Konsiderante le celon plialtigi la literaturan nivelon eri Esperanto, sen- dube plej konsilinde estas tute ne traduki. Car traduko estas preskaŭ neeviteble pli malaltnivela ol origin- ala verko. Konsiderante la celon fari unikan esperantan kulturon, sendube estas tre dezirinde fari tradukojn. Car nur per tradukoj ni povas establi veran kulturon, kiu ampleksu ja ne nur la nunan tempon afl la malmul- tajn esperantistojn, sed devas inkludi la plejbonon de ĉiuj epokoj kaj ĉiuj homoj. Tie situas la paradokso: nia Hteraturo, por esti literature, devas esti kiel eble plej originala; kaj nia kulturo, por esti kulturo, devas esti kiel eble plej tutmdnda kaj tutepoka. Tiu paradokso ne estas nur teoria amuzilo, sed praktika problemo por la literaturema. Precipe la literatur- verkanto devas cerbumi senĉese, por ĝin venki. Ciloke ni ne povas dis- kuti ĉiujn flankojn de la problemo, sed nur unu gravan flankon, kiun oni ne sufiĉe diskutis, kvankam ĝi estas solvenda kiam ajn iu entreprenas fari tradukon. Tio estas: farante tra- dukon, kiom oni devas akomodi la karakteron de la verko al la stiloj kaj tradicioj jam establitaj en la es- peranta literaturo? Speciale, se oni tradukas el neokcidenta lingvo, tiu problemo montriĝas. Kaj plejspeciale, kiam temas pri poezio. Preskaŭ senescepte, poeziaj tradukoj akomodiĝas al la establitaj formoj de esperanta poezio. Tio estas, unu- flanke, pro la postuloj de kompren- ebleco (ekz., oni pretendas, ke Es- peranto, okciclenta lingvo, ne kapablas tiel koncize paroli, kiel la japana; sekve, traduko devas inkludi multon ne troveblan en la originalo); pro la karaktero de la lingvo mem (ekz., fari poezian tradukon laŭ la originala greka poezio klasika ne eblas, car en Esperanto mankas distingo pri longaj kaj mallongaj vokaloj, silaboj, kc.); aŭ pro estetikaj kaflzoj (ekz., poeziaj formoj de lingvo preskaŭ unusilaba, kiel la angla aŭ la franca, malagrab- las en la multsilaba Esperanto). Ali- flanke, tio ankaŭ estas ne pro objek- tivaj problemoj, sed pro timo ke traduko ne sekvanta la tradiciojn es- perantajn iel estos tro hereza, aŭ tro malplaĉa al la okcidenta kulturo. Ĉi tiu fenomeno estas, kompreneble, ne trovebla unike en Esperanto. Jam de antikve estas tradicio en la ok- cideiitaj lingvoj, ke traduko en ilin devas konformiĝi al la kutima formo de poezio en tiuj lingvoj. Sed Es- peranto, obeante tiun neskribitan leĝon, perdas por si multan litera- turan riĉon, neante al ĉiu neokcidenta kulturo la agnoskon ke ĝiaj litera- turaj formoj estas tie! bonaj kiel la okcidentaj. Mi donu praktikan ekzemplon, el tiu fako kiun mi plej bone konas, la antikva literaturo hebrea. Dank' al la fakto, ke ĝis antaŭ nelonge la sola literaturo en la klasika hebrea lingvo estis religia, en la Biblso, agnosko pri la karaktero de tiu literaturo mal- rapide evoluis. En la nuna epoko, kiam hebrea literaturo nebiblia estas konata, kaj, krome, literaturo el aliaj semidaj lingvoj antikvaj ankaŭ estas konata, literatura kritikado komencas kreski. Dum la tempo de Zamenhof eblis ankoraŭ traduki ĉion unuforme el la hebrea lingvo klasika (kvankam jam tiam multa literatura kritikado estis farita), kaj al tio ni ŝuldas la fakton, ke preskaŭ la tuta esperanta Biblio estas proza (esceptante la Psalmojn, Ijobon, kaj kelkajn aliajn malpli grandajn partojn), dum en la hebrea lingvo pli ol 60% estis poezia. Sed ni, vivantaj dum epoko kiam la semidaj literaturoj antikvaj studi- gadas, renkontas problemon: kiel ni tradukos poezian literaturon, kies karaktero estas tiel malsimila al nia, ke ĝis 1900 oni plejparte eĉ ne kon- sciis ke ĝi estas poezia, kaj pri kiu ankoraŭ estas multaj duboj? En la antikva semida literaturo (t.e., la literaturoj de la Proksima Oriento, inkl. la egiptan, dum la unua kaj dua—kaj probable ankaŭ la tria— jarmiloj a.K.) poezia, konataj estis nek metro, nek rimo, nek kalkulado 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 133 de silaboj. Kaj al ni tute fremdaj, sed esencaj en la tiama literature estas la divido de ĉiu linio en du (foje tri) partojn, sistema ripetado de vortoj kaj frazoj, kompleksa para- lelismo inter la vortoj de la du partoj de la linio, kc. Sekve, la poezia verko ŝajnas al ni fremda— Mi vidis la teron, Jen, dezerta, kaosa; la ĉielon, mankas ĝia lumo. Mi vidis la montojn, jen, ili tremas, ĉiujn altajojn, ili skuiĝas. Mi vidis, jen, mankas homo, ĉiu birdo de la ĉielo forflugis. Mi vidis, jen la ĝardeno: dezerto, ĉiuj urboj ĝiaj detruiĝis. Pro Jahŭe, pro lia furiozo. (Jeremia 4: 23-26.) De Aramo min kondukis Balak, la Reĝo de Moab, de la orientaj montoj: "Iru, malbenu por mi Jakobon, iru, kondamnu Israelon." Kiel mi malbenos kiun ne malbenis Dio? Kiel mi kondamnos kiun ne kondamnis Jahŭe? Car de la kapo de la montoj mi vidas Jin, de la altajoj mi rigardas lin: jen popolo aparte loĝanta, inter nacioj ĝi ne konsideriĝas. Kiu sorĉus Jakobon? Kiu dirus magion pri Israelo? Mortu mi la morton de justuloj, estu mia fino kiel li. (Numeroj 23: 7-10.) Sed kvankam fremdaspektaj, ĉi tiuj antikvajoj (la unua el ĉirkaŭ 600 a.K., la dua el ĉirkaŭ 900 a.K.) havas poezian sorcon. Cu ili gajnus per reverkiĝo kiu ligus ilin per metro, per rimoj, kiu kombinus la linipartojn? Aŭ ĉu Esperanto mem ne gajnus akirante inter siaj trezoroj ĉi tiun artformon? VIA J ESTRARANOJ: 1 Thomas A. Goldman Naskita la 16an de decembro, 1918, en Fort Worth, Texas, sed kreskinta en Washington, D.C., kie li lernis Esperanton duni la somero de 1933. Elstaraj datoj dum lia vivo—1936: fondis Esperanto-klubon en la Uni- versitato Harvard; 1937: vizitis Eŭro- pon, renkontis esperantistojn en Kopenhago, Stockholmo, Moskvo; 1943-5, servis en la aviada fako de la usona armeo, kiel teknikisto elek- trona; 1946-9, estis la usona vic- konsulo en Roterdamo, Nederlando; 1948, partiprenis sian unuan U.K., en Malmo; post reveno al Usono, en 1954 li reprezentis ELNAn en la U.K. en Harlemo. Krome mencien- fias, ke li estas estrarano de ELNA jam de pluraj jaroj, kaj estas fak- deiegito (por statistiko) de UEA. Lia edzino, el Roterdamo, flue parolas Esperanton, kiel ankaŭ lia plejaĝa infano, Danielo. (La aliaj estas nur komencantoj, precipe la unujara.) CHU VIA KOTIZO DENOVE ESTAS PAGENDA Je la jarfino la abono/membreco de multaj personoj finiĝas. Cu via kotizo por 1963 estas pagita? p. 134 Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 CHU VI VOLAS VERKI ARTIKOLON POR LA REVUO? La Revuo ĉiam serĉas taŭgajn artikolojn por aperigo. Tio estas parte car ĝi ne volas tro lacigi siajn "regulajn kontribuantojn," kaj parte car freŝaj vidpunktoj estas konstante bezonataj. Verki artikolon estas ne malfacila tasko, se oni sekvas kelkajn principojn sube troveblajn. Kaj se oni zorge sekvas la instrukciojn, la ebleco, ke la artikolo aperos, estas granda. Kion verki: (1) Informa raporto pri esperanta evento en via regiono. Menciu la precizajn datojn, plenajn nomojn de la menciinduloj, kaj en proksimume unu paragrafo skribu detalojn. Laŭeble, sendu ankafl fot- ojn. (2) Artikolo pri la esperanta movado, angle. Pritraktu specifan temon, menciu precizajn faktojn, nepre evitu troigojn. Plej trafa estas artikolo, kiu pritraktas la spertojn de esperantisto pri interesa afero. Laii- eble sendu ankaŭ fotojn. (3) Arti- kolo rakontanta esperante spertojn pri insfcruado de esperanto, diskonig- ado pri esperanto, kc. (4) Artikolo speciale celanta lernantojn de esper- anto. (5) Komentoj pri la movado espferanta. (6) Literaturaĵoj estas bonvenaj, sed, car la Revuo ne estas beletra gazeto, ne povas ofte aperi. Verkante artikolon aŭ literaturajon evitu klopodi "konverti la konvertit- ojn." Esperantalingva artikolo ra- kontanta la gloron de esperanto valoras nenion. Kiel verki: (1) Verku koncize. Es- ceptante literaturajojn, klopodu limigi la artikolon al unu tajpita paĝo. (2) Verku en esperanto (esceptante angla- lingvan informan artikolon, supre menciitan). (3) Verku klare. Kiel prepari sendotan tekston: (1) Se la artikolo estas informartikolo, kiu perdos sian valoron se ĝi ne aperos baldaŭ, tajpu gin sur unu flankon de llcenda aerogramo, kaj sendu ĝin rekte al la redaktoro. La aerogramojn vendas via poŝtoficejo. (2) Se la artikolo estas anglalingva informo pri esperanto, literaturajo, aŭ io alia sen urĝa karaktero, tajpu ĝin sur ordinaran tajpo-paperon kaj sendu ĝin ordinarpoŝte aŭ rekte al la redaktoro, aŭ al la ĝenerala adreso de la Revuo. (3) Vi ne bezonas lasi ekstran spacon inter linioj. Ciu ar- tikolo, preskaŭ senescepte, estas re- tajpenda antaŭ ol iri al la presisto, post sia redaktiĝo. (4) Se vi sendas fotojn, ili akompanu la artikolon. Rimarku ke oni ne povas' inkludi fotojn en la aerogramojn. Foto estu klara, kaj sen multaj detaloj. Kien sendi la artikolon: (1) Ciu artikolo povas esti seudata rekte al la redaktoro, de la adreso: Donald Broadribb, 51 Primrose St., Moonee Ponds, Victoria, Aŭstralio. (2) Neur- jiajn artikolojn vi povas ankaii sendi al la North American Esperanto Re- view, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Kio okazos al la artikolo: (1) Presotan artikolon la redaktoro gram- atike korektos. Laŭ la bezonoj, li ankau ĝin eble mallongigos. Kelkfoje generate bona artikolo bezonas stilan aŭ tckstan korekton. (2) Ofte bona artikolo ne povas tuj aperi. sed devas atendi. Foje artikolo, kiu neniel estas urĝa, atendas plurajn monatojn. La Revuo bezonas tiajn artikolojn, kiujn jĴri povus atendigi eĉ du aŭ tri jarojn, por havi arkivon da taŭgaj artikoloj pri multaj temoj, kaj tiel plivariigi la enhavon de la gazeto. (3) Urĝajn artikolojn la redaktoro klopodas aper- igi sufiĉe frue. Kion speciale memori: (1) La re- dakcio ne povas resendi fotojn, ar- tikolojn, aŭ aliajn sendajojn. (2) Kutime la redaktoro agnoskas la rice- von nur de gravaj artikoloj. (3) La Revuo ne deziras artikolojn, kiujn jam presigis aŭ presigos aliaj gazetoj. (4) Se vi deziras ekstrajn ekzempler- ojn de la numero, en kiu via artikolo aperos, vi devos aranĝi tion kun la direktoro de la administracio tie la Revuo, Francis Helmuth, P.O. Box 6215, San Diego 6, California. 808 Stewart St., Meadville, Pa. 135 MALLONGAJ NOTOJ Fonograf-Disko pbr perfektigi la prononcadon de Esperanto estas el- donita de Editions Francaises d'Es- peranto. La usona prezo estas $1.50. La sekretario de ELNA, Conrad Fisher, raportas, ke ĝi estas tre Mara, kaj la voĉoj parolas kiel en ordinare flua parolado. Bela faldfolio pri la 18a internacia junulara kongreso de TEJO en Ystad, Svedlando, estas dissendota de la sekretario de ELNA al personoj de- ziratitaj ĝin. Se vi deziras eficm- pleron, petit gin, aldonante tricendan poŝtmarkon por pagi la afrankon. Ni ankaŭ menciu novan Esperanto-fald- folion pri Wuppertal, senpage have- blan. Petu de Presse- und Wer- beamt Wuppertal, Germanujo. An- kaŭ de la Werbe- und Verkehrsamt, Ehrenhof 3, Dusseldorf, Germanujo, haveblas esperantlingvaj folioj.—An- kaŭ havindaj estas: prospekto pri Hoor kaj Frostavallen — sendu re- spondkuponon por mendi ĝin, de Hoorbygdens Turisttrafikforening, Fako 101, Hoor, Svedujo; prospekto pri Steiermark, de Landesfremden- verkehrsamt fur Steiermark, Land- haus, Herreng 16, Graz, Aŭstrujo; pri Salzburg, la urbo de la muziko, de la Turisma Oficejo, Makartplatz 9, Salzburg, Afistrujo; pri Nnrnberg, de Esperanto-Inforrnejo, Mogeldorfer Hauptstrasse 2, Nurnberg, German- ujo; pri Pensione Ristorante Esper- anto, Cervia, Ravenna, Viale del Mille 70, Cervia, Italujo (membroj de UEA ricevas 5%an rabaton); kaj politika broŝuro, Sciindaĵoj Pri la Sovjeta Zono de Germanujo, de la Federacia Minister!© por Tutgerman- aj Dernandoj, Bonn, Germanujo Al la intemacie trovataj amikoj de P£ggy Doneis Schneider kaj ŝia edzo Per, kies geedziĝon ni raportis pasint- nnmere, ni komunikas ilian novan adreson: 210S Brackenridge St., Aus- tin 8, Texas, Usono. Hi ĝoje daŭri- gos sian korespondadon kun siaj amikoj tra la mondo, ĉe tiu nova adreso. Time Magazine, fine de septembro, inkludis sur sia 78a paĝo mallongan noton pri la Esperanto-Klubo ĉe la Universitato Harvard kaj ties var- bada laboro. Analog Science Fact and Science Fiction, la plej vaste legata kaj, ak- tuale, la plej altkultura sciencfikcia, gazeto en Usona, en sia numero por Aŭgusto inkludis la lastan parton de felietona rakonto "Border, Breed Nor Birth" de Mack Reynolds. La rakonto, tre lerte verkita, pritraktas la klopodadon de eksusonano starigi unuigitan Afrikon. Kiel ofkialan lingvon li elektas Esperanton, kaj la aŭgusta felietonajo, i.a., eksplikas tiun elekton, bone priskribas la karak- teron kaj utilecon de Esperanto, kaj spectmene montras frazojn en la lingvo. Humphrey Tonkin, prezidanto de la Junularo Esperantista Brita, estas studento aktuale en la Universitato Harvard. Li studas por doktoriĝi pri la angla literaturo. 16mm - Filmoj kaj akompanantaj rnagnetofonaj paroloj haveblas. Mendu la magnetofonajojn de J. Verstraeten, St. Bernardsesteenweg 1078, Hoboken, Belgujo. La filmoj estas: 1. Vintra Libertempo en Ger- manujo (mendu de Sofedi, Renbaan- laan, 147 Avenue de l'Hippodrome, Brussels). 25minuta, senpaga (vi devas, pagi la sendkoston). 2. Belaj- Koloroj—Bona-Humoro (same adreso, samaj kondiĉoj). 30 minuta. 3. Karlo Lineo (mendu de via sveda ambas- adorejo). 18minuta. La nova afiŝo pretigita de U.E.A. por varbi pri Esperanto estas nun akirebla. Gi prezentas modernisman bildon pri homa kapo kaj la vortojn "internacia lingvo Esperanto", kun granda blanka spaco, kie povas pre- siĝi nacilingva teksto. La afiŝo haveblas kun du ampleksoj: 414 x 59 cm ati 58.8 x 83.2 cm. La kosto por la rnalgranda estas .8 stelo por unu ekz., 72 steloj por 100, 660 steloj por 1,000; por la granda, la prezoj estas precize duoblaj. Joŝiko Kaĵino plurestas en Usono, kaj ŝia raporto pri sia agado en majo kaj junio aperis (mallongigite) en la numero de la 1 oktobro en Heroldo de Esperanto. Dtim tiu periodo ŝi prelegis, i.a., en Cambridge, Boston, p. 136 Esperanto Review, Nov, - Dec, 1962 Springfield, Greenfield, New York, Arden, Washington, D.C., kaj Lan- ham. La 3an de majo ŝi prelegis ĉe la Universitato Harvard, poste ankaŭ ĉe la Universitato de Boston. La radio - stacio WGBH disponigis 30 minutojn por radia programo, dum kiuj ŝi, James Liberman, kaj du aliaj esperantistoj paroladis. En Spring- field, krom radio-intervjuo, kaj aliaj prelegoj, unu prelego doniĝis antaŭ 500 aŭskultantoj. En New York, prelego en la Biblioteko Harnmar- skjold ĉe la U.N., filmprezento ĉe la Universitato Colombia, du radio- intervjuoj (aranĝitaj de Mark Starr), kaj duhora intervjuo kun Pearl S. Buck, estis nur malgranda parto de agadoplena halto. En Washington, D.C., la jurnalo Washington Post favore raportis, kaj la Voĉo de Ameriko (laii iniciato de William Solzbacher) disponigis IS minutojn por brodkasto. En Meadville, ok artikoloj kaj unu radio-intervjuo ak- centis la popularecon de nia japana vojaĝanto. Al ĉiuj ŝi dankas, pro helpo en la prelegvojaĝado, kaj al ŝi ni dankas pro alporto de freŝa, nova spirito al nia usona movado. DITTLOF ZETTERLUND La 14an de julio, ĉijare, mortis pro koratako nia konata membro Dittlof Zetterlund. Naskite la lOan de marto, 1890, en Ishpeming, Michigan, de svedaj gepatroj, li loĝis dum la plej granda parto de sia vivo en Sacramento, California. Tie, en 1949, li lernis Esperanton en klaso instruita de la fervora esperantisto Helene Wolff el San Francisco. En 1952, kiam oni planis nacian Esperanto-kongreson en San Fran- cisco, multaj leteroj venintaj al la L.K.K. plendis pri la tiama kondiĉo de la usona movado. Dittlof Zetter- lund proponis sian domon kiel ren- kontejon por diskutado, kiu rezultis je la formiĝo de nia ELNA la 27an de junio. Post tio, li fidele labor- adis en la nova asocio, kaj ankaŭ plu studis la lingvon, ĝis koratako post tri jaroj necesigis malpli viglan vivon. Lia vidvino, Elvira Zetterlund, nun loĝas en Lincoln, California. LA LABORPLANO DE U.E.A. En la antaiia Revuo, inter la Rezo- lucioj de la Kongreso en Chicago, oni trovas la rekomendon ke mcm- broj kaj grupoj en ELNA studu kaj apliku punktojn 12, 15, kaj 25 de la "Dua Haza Laborplano" de la Uni- versala Ksperanto-Asocio. Pro manko de spaco ni ne povis represi tiujji punktojn en tiu numero, sed ĉi sube ni ilin prezentas por la konsiderado de niaj aktivuloj: 12. Landaj Asocioj: Konforme al tiu-ĉi Baza Laborplano, prenante en konsideron la Iandajn cirkonstancojn kaj eblecojn. ĉiu Landa Asocio ella- boru propran programon kun aparta konsidero de jenaj taskoj: (a) organ- ize plifortigi la Landau Asocion, al- tirante al ĝi la multnombrajn mal- novajn esperantistojn kaj membri- gante novajn (tiucele informi ilin interalie ankaŭ pri la Baza Labor- plano de U.E.A. kaj de la koncerna L.A.); (b) aliĝi senprokraste al U.E.A., se la koncerna L.A. ankoraŭ ne estas aliĝinta asocio; (c) en kun- laboro kun la Cefdeligito, se tia ek- zistas, varbi kiel eble plej multajn individuajn membrojn de U.E.A.; (d) instigi la individuajn membrojn de U.E.A. fariĝi Deligitoj, Vicdeli- gitoj kaj Fakdeligitoj, precipe por la plej gravaj fakoj rilatantaj al scienco, edukado, kaj kulturo; (e) organizi aŭ helpi organizon de L.A. en najbaraj landoj, en kiuj ankoraŭ ne ekzistas L.A.; (g) helpi la ekzistantajn lokajn grupojn kaj fondi novajn; (h) formi Informan Fakon, se tia ankoraŭ ne ekzistas, laŭ la Principaro de Frosta- vallen kun aparta atento al disvastigo de la Internacia Lingvo en la uni- versitatoj, lernejoj kaj ĝenerale inter la junularo; (i) organizi tutlandajn korespondajn kursojn, radio - kursojn kaj kursojn en nacilingvaj gazetoj; (j) uzi ĉiam la Internacian Lingvon ne nur en kongresoj, konferencoj, kunsidoj kaj kunvenoj, sed ankaŭ ekster la oficialaj aranĝoj inter es- perantistoj; (k) enhave plibonigi la laudan organon kaj publikigi ĝin nur en la Internacia Lingvo (por agado inter neesperantistoj oni eventuale el- donu specialan nacilingvan bultenon); (1) helpi ĉiurilate la centrajn organ- 806 Stewart St., Meadville, Pa. p. 137 ojn ile U.K.A. en la realign de la Baza Lal)or]>lano. IS. UNESKO kaj U.N.: Utiligi ĝia uiaksiinunio la eblecojn de la jus akirita nova pozicio (de U.E.A.) (kategorio B) en la konsultaj rilatoj kuii UNESKO por efike kunlabori kun tin Organizajo kaj U.N. en ĉiuj aferoj, kiuj interesas la Esperanto- Movadon kaj en kiuj ĝi povas doni realau lielpon al la plentimo de divers- aj agadoj de UNESKO kaj U.N., tute speciaie en la Grancla Projekto "Oriento-Okcidento''; en la projekto koncernanta la antafienigon inter la junularo de la idealoj de paco, re- ciproka respektado kaj interkompren- iĝo de la popoloj; en la agado en Afriko; disvastigo de la celoj kaj idealoj de UNESKO kaj U.N.; el- donado de klerigaj materialoj " de UNESKO en la Internacia Lingvo; aktiva partoprenado en la konferencoj de UNESKO kaj en diversaj kun- venoj, seminarioj kaj aliaj a ran ĝo j organizitaj de UNESKO kaj U.N. 25. Landaĵ Asocioj: Antaŭvidi en la programo de ĉiu L.A. precipe jen- ajn taskojn: (a) reprezentiĝi en la Nacia UNESKO-Komisiono aŭ al- menaŭ kunlabori kun ĝi; (b) kun- labori kun la landa asocio por U.N., se tia ekzistas; (c) partopreni en ĉiuj manifestacioj okaze de la Tago de U.N., Tago de la Homaj Rajtoj kaj similaj datrevenoj; (A) kunlabori kun la landaj sekcioj ait landaj organiz- ajo j, kun kiuj U.E.A. kunlaboras stir internacia nivelo; (e) realigi kiel eble plej efikan kunlaboradon kun landaj edukaj, sciencaj kaj geuerale kulturaj organizajoj kaj institucioj; (f) helpi al la mondaj kampanoj de U.E.A. laii specialaj planoj por la unuopaj kam- panjoj._______________ DEC1D0J DE LA ESTEARQ (63-VI) Ke ELNA akceptu kun danko la inviton de la Esper- anto-Klubo de Pits- "burgo okazigi sian XI-an kongreson en 1963 en Pittsburg Pa. p. 138 THOUGHTS FBOM THE PENINSULA While ELNA requires only 75% of a club's membership for individual club members to receive the special $4 ELNA rate, our Peninsula Es- peranto Club constitution requires 100% membership. These are some of the reasons why:— We are convinced that if we want Esperanto in the schools, if we want it adopted as a second language for all, if we want to enjoy radio, TV, theater, and movies in Esperanto, we have to convince officials in schools and politics that Esperanto has merit. We can only do this from a position of strength. We are asked two ques- tions immediately when we speak about Esperanto: 1. How many Es- perantists are , there in the world? 2. How many Esperantists are there in the U.S.? The answer is embarrassing. Our national magazine has im- proved and is quite good; however, it is not impressive. Our editor says that if we would double our mem- bership, we could have the magazine every month. If we would triple our membership, we could have a maga- zine twice the size. It helps, of course, if individual members can subscribe in higher than the regular category, say as patrons. But most important is that there be many more thousands of Esper- antists in our country, so that our weight will be felt. At present our weight is so small that it does not even impress Esperantists. Perhaps that is why they are not taking the task seriously? Results are the responsibility of each ot us. (63-VII) Ke la Estraro de ELNA nomu S-ron John Futran en lew York kiel agantan kasiston de ELNA por anstataui S-ron Berry Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 Leosh Horsky: EKSTERLANDANA VIDPUNKTO PRI LA KONGRESO En la esperanta vivo kongresoj ĉiam estas okazo uzi la lingvon kaj vidi ĝin disvastiĝi. Oni trovas siajn araikojn, korespondantojn, kaj ĝue trovas novajn vizaĝojn. Cijare la jubilea kongreso okazis en Chicago, kiu mem estas interesa. Antaŭ 155 jaroj ĝi tute ne ekzistis kiel urbo. Ni devas admiri la amerikan popolon, kiu konstruis tian belegan urbon. Kaj same la junan Esperanto-Societon en Chicago, kiu okazigis tie unuafoje ELNA-kongreson. Ni scias, ke la plej granda parto de la laboro ĉiam knlas sur la ŝultroj de nur kelkaj entuziasmaj personoj. La Societo de Chicago feliĉe trovis ilin. Sen tra- dicio, sed energie ili preparis pro- gramon admirinde bonan. Ne eblas mencii ĉiujn, sed kelkajn mi volas elstarigi. La rondvojaĝon organizis Dorothy Turner, ŝi aldancis ĉiam al la loko, kun la lerteco de baletistino, ĝuste kiam si estis bezonata. Treege vigla. •—Nervum rerum oni nomas latine la financan bazon de ĉiu , entrepreno. Dum la tuta kongreso, mi ne vidis Forrest Turner alia, ol skribanta. Bona financa ministro, li lasis puran tablon. — Robert Runser, ideala koro de la kongreso, ofte bele parolis. En liaj manoj grandparte 'estis la organ- izado. — La bulteno kun poemoj, zorge preparita de Julie Regal, certe restos bone en la memoro de la kon- gresanoj. Oni iris bonan vojon en Chicago, al esperplena estonteco kaj kun bona perspektivo. A. Holzhaus ENIGMO Serĉu la ĝustajn unuvortajn solv- ojn por la sekvantaj difinoj: 1. Scienco pri moneroj 2. subakvigi 3. dika araneo 4. satano 5. superregado de riĉuloj 6. saltinsekto 7. uzo de superfluaj vortoj 8. pruvi identecon 9. markrustulo 10. edziĝa mango 11. magia ŝirmilo 12. blovinstrumento 13. masonista ilo 14. sankta libro 15. plurbranĉa pendlumigilo 16. militista ornamajo 17. longe bakita kuko 18. alta ŝtona monumento 19. praloĝanto de lando 20. astronomia punkto 21. veturilo sur akvo 22. stratlumigilo 23. hazarda evento 24. muzikilo 25. blanka akvo 26. mineralo 27. konifero 28. malgranda kvanto da komerc- ajo 29. distingiga vesto 30. ekzekutejo 31. ĝardena purigilo Legante de supre malsupren la trian literon de ĉiu el la 31 trovendaj vor- toj, oni trovas esperantan proverbon. La' solvon bonvolu sendi al la Re- dakcio. La solvo kaj la nomoj de solvintoj aperos en posta numero. Unu el la solvintoj ricevos libroprenyon (loto decidos, kiu estos la persono). LA ESPERANTO-KLUBO DE PITSBURGO OFICIALE INYITAS ELMA-N OKAZIGI SIAN XIAN KONGRESON EN PITTSBURG PENNSYLVANIA EN 1963 (detaloj sekvos) 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 139 ! KLUBA VIVO Portland, Oregon: Dum la foiro tie Clackamas County, somere, okazis ekspozicio esperanta. Gia temo, "Tel- star—What Language?" estis tre ak- tuala. La bildo montras la centron de la ekspozicio. Dum la montrado oni kolektis nomojn de interesatoj, kaj ankaŭ oni ricevis $25 per inter- buda konkurso. Walla Walla: La 9an de aŭgusto, la kvar. membroj de Esperanto-klaso decidis fondi klubon nomotan la Montvida Esperanto Society. La klaso fondiĝis dum la printempo, post priesperanta prelego en la unitartaha societo, kaj progresis studante ĉiuse- majne la libron Step by Step in Es- peranto. Peninsula Esperanto-Klubo (Kali- fornio): Catherine Schulze instruas salajrate du kursojn en la Sequoia Adult High School, en Redwood City .... Ankaŭ somere .en la foiro estis budo priesperanta. Efika novaio: kvar telefonoj staris ĉe la budo, kaj aŭdebla per la telefonoj estis kvar- minuta ripetiĝanta informo angla kaj esperanta .... La aŭgusta piknika kunveno de nordkaliforniaj esperan- tistoj en Napa altiris proksimume 75 personojn. Ella Gibson FORJHETU LA GUMON (monologo) "Bonan tagon, klason. Kiel vi sanas? Bone? Mi fartas bone, an- kaŭ. Estas bela tago, ĉu ne? La suno brilas. La ĉielo estas blua, sed la aero estas iomete frosta. La frosta aero donas ai mi ruĝan nazon. Kion vi diras? Mia nazo ne estas ruga? Kian koloron ĝi havas? Ho, nun estas blua. Tio estas tre interesa. Mi estas blunazulo, ĉu ne? Ciuj sidiĝu, ni faru la vokadon. Arc jo Adams? Estas nur silento. Arĉjo ne respondas sed li ĉeestas. Mi povas vidi Arĉjon. Li sidas en la unua seĝo en la meza vico. Ri- gardu Arcjon. Kial li ne respondas? Kial ne? Bonvolu paroli pli klare, kaj pli malrapide. Kial li ne re- spondas? Jes, car li dormas. Ho, la malbona studento. Li ne rajtas dormi en la lernejo. Ni devas veki lin. Ho, kian kriegon mi aŭdas! Ardjo, kial vi faras tiom da bruo? Car Jacjo pinĉis vin? Se vi ne dormus vi ne estus pinĉita. Dim al mi, kial vi dormis en la klaso? Car vi estas dormema? Kial vi estas dormema? Cu vi ne enlitiĝis hieraŭnokte? Ne? Kial ne? Car vi rigardis la televidon ĝis la noktmezo? Vi estas malsaĝa knabo. Cu vi neniam aŭdis— De frua enlitiĝo Kaj frua leviĝo Venas sana, kaj riĉa, kaj saga pliiĝo. Iu diris tion al mi, sed mi ne scias kiu. Skribu gin centfoje. Miko, — vi aspektas kiel bovo kiu maĉas kaj maĉas. Iru al la nigra tabulo kaj, per la blanka kreto, skribu la esperantan alfabetou sur la tabu- Ion. Jes, ĝi estas ĝusta. Nun, kie estas la kreto? Vi manĝis ĝin! Vi devas esti malsata. Ne gravas. Jen alia peco de kreto. Kion vi diris? Vi p. 140 Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 bezonas trinki akvon? Eble la kreto kaŭzas la soifon. Iru kaj trinku— poste bonvole sidiĝu en via sidejon. Nun, mi demandos de la klaso kelke da enigmoj. Ĉu vi ŝatas enig- mojn? Diru al mi kion la gran da fiŝo diris al la malgranda fiŝo. Milnjo — nun vi maĉas kiel bo- vino. Forjetu la gumon! Kion diris la granda fiŝo al la malgranda fiŝo? Cu iu ĝin scias? Ne? Neniu ĝin scias, do, mi diros al vi. La granda fiŝo diris, "ne malfermu la buŝon kaj vi ne estos kaptita." Estas bone dirite, ĉu ne? Memoru ĝin. Jen alia enigmo. Kio longiĝas kiam vi fortranĉas ambaŭ ĝiajn lim- ojn? Kiu ĝin scias? Arĉjo, ĉu vi ĝin scias? Ho,-Ardjo denove dormas. Jacjo, pinĉu Arĉjon denove. Nun, kio longiĝas kiam vi tranĉas de ĝi ambaŭ ĝiajn finojn? Cu mi aŭdis iun diri vermo? Ne. Ne estas vermo. Se vi tranĉus vermon je am- baŭ ĝiaj finoj, la vermo mortus. Poste, eble vi povas fiŝi per la pecoj de vermo kaj eble vi kaptos la fiŝon kiu ne havas fermitan buŝon. Cu ne? Kio longiĝas kiam vi fortranĉas ambaŭ ĝiajn finojn? Mi diros al vi la respondon: Fosajo longtgas kiam vi fortranĉas ambaŭ finojn. Cu vi ŝatas alian enigmon? Bone, sed parolu mallaŭte. Mi ne estas surda. Mi bedaŭras. Kio havas grandan kapon sed neniom da cerbo? Ne. Certe ne. Ne estas via instru- isto. Estas brasiko. Cu vi iam man- ĝis brasikon? Mi ne ŝatas brasikon. Mi iam manĝis ĝin, sed mi ne memoras kiam. Jen alia enigmo. Kio estas la lasta objekto kiun vi demetis kiam vi en- litiĝis? Ne. Ne estas ĉemizo; ne estas pantalono; ne estas ŝuoj;—estas la plandoj. Nun la knabo antaŭe de Milnjo maĉas kaj maĉas. Georgo, forjetu la maĉgumon! Jen bona enigmo. Kio apartenas al vi sola, sed aliaj uzas ĝin pli ol vi. Ne. Ne estas biciklo. Ne estas kombilo. Ne estas poŝtuko. Estas via NOMO. Via nomo apartenas al vi sola, sed aliaj ^li ofte uzas ĝin. Alia enigmo. Kio havas du krur- ojn, sed ne povas piediri? Vilĉjo, ĉu vi scias? Jes, Vilĉjo pravas. Estas paro da ŝtrumpoj. Konjo, pardonu al mi, sed kial vi havas bitlon en la vahgo? Estas stranga afero. Cu vi havas dent- doloron? Ne. Vi havas gumon. Malbona vi! Vi bone scias ke gumo ne estas permesebla en la klaso. Tuj, forjetu la gumon en la paperkorbon. Elinjo, transdonu la paperkorbon al Konjo. Nun mi parolas al vi pli serioze. Aŭskultu bone. Ciu studanto havas unu kapon: du orelojn, por aŭskulti; du okulojn, por vidi; unu nazon, por flari; unu buŝon, por paroli kaj gus- tumi; ĉiu studanto havas du manojn, por palpi; kaj du piedojn, por rnarsi; sed. ĉiu simio havas la samon. Cu vi volas esti homo aŭ simio: Se vi volas esti homo, bone lernu ĉion, kion • vi povas lerni. La sola diferenco inter homo kaj simio estas la cerbo. UZU LA CERBON. Tiu-maniere, iom post iom, vi iĝos saĝa homo. Elinjo — vi faras strangajn bruojn. Kio igas vin tiel agi? Cu vi mal- sanas? Ne? Ho, ŝi englutis grandan pecon da gumo kaj nun ŝi sufokiĝas. Batu ŝiajn ŝultrojn! Eble ŝi elkraĉos la gumon. Kioma horo estas? Ho, estas la tempo de paŭzo. La sonorilo sonoras. Ciu por si mem. —Gis la revido. ALDONU AL LA ADRESARO Aldonendas al la adresaro 1%2 de ELNA: Ges - roj Sigurd Glassen, 1953 Browning Blvd. Los Angeles 62, California (julio). 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 141 EKZEMPLEROJ HAVEBLAJ La sekvantaj ekzempleroj de nia Esperanto Review estas en la stoko ĉe la nacia adreso de ELNA en Meadville, Pa. La numero inter parentezoj indikas kiom estas dis- poneblaj. 1959—Jan-Feb (1), Maj-Jun (2), Jul- Aŭg (1), Sept-Okt (1). 1960—Sept-Okt (1), Nov-Dec (6); kune, Maj-Dec (1) 1961—dek kolektoj de la tuta jaro, minus jan-feb sed plus nov- dec de 1960; Mar-Apr (20), Maj-Jun (35), Jul-Aŭg (77), Sept-Okt (166), Nov-Dec (73). 1962—Jan-Feb (166), Mar-Apr (10), Maj-Jun (122), Jul-Aŭg (102). La sekvantaj numeroj de Heroldo de Esperanto mankas en mia propra kolekto. Cu vi povas sendi ilin al ni? Indiku kion vi volas interŝanĝe. 1955—no. 4; 1957—no. 15; 1960—no. 16 kaj 18. GAZETOJ RICEVITAJ Kiel atcntigite antaŭ pluraj mona- toj, la membroj de ELNA memoru ke la plej multaj esperantaj gazetoj estas pruntepreneblaj de la nacia oficejo de ELNA en Meadville. Ni listas sube la lastatempe ricevitajn gazetojn— Bulteno de la Geneva Esp-Centro (Svislando), no. 2; Dia Regno, no. 7-8; Esperanto en la Festivalo (Fin- lando), no. Ill/I; La Revuo Orienta, no. 7; Svisa Espero, no. 4; Heroldo de Esperanto, no. 1341; The Worker Esperantist, no. 145; Sonorilo (Bel- gujo), no. 4; Esperanta Finnlando, no. 8-9; New Zealand Esperantist, no. 242-243; Nia Voĉeto (Anglujo), no. 1; Paco, no. 100; The British Esperantist, no. 681; Suda Stelaro DE LA SEKRETARIO (Brazilo), no. 2; Vjetnamio Antaŭen- marŝas, no. 2; Buletin (Hispanujo), no. 3; Espero Katolika, no. 527; Vivo kaj Sano; Dansk Esperanto-Blad, no. 6-7; Revue Francaise Esperantiste; Nia Ligilo (Israelo), no. 10; Norda Prismo; Australian Esperantist; Ok- cidentgermana Revuo; Nica Litera- tura Revuo; kaj kelkaj aliaj (nomoj poste aperos). Gazetoj, kiuj ankoraŭ ne sendas siajn numerojn al la adreso de la Review en Meadville, sed kiuj volas interŝanĝe ricevi nian gazeton, bon- volu sendi al ni sian gazeton kaj atentigi ĉu ili ricevas la Review. LETERO Ni ekstraktas el letero de H. Dreyer al la Esperanta Libro-Servo (California), kun permeso, ĉi tiun paragrafon: . . . Kion vi opinias pri "Libro de la Monato" - piano? Ekzemple, mi promesus aĉeti almenaŭ kvar (aŭ ses) librojn dumjare. Vi sendu la kvar (aŭ ses) librojn al mi sen aparta mendo. Laŭ mia antaŭa promeso, mi pagus tuj kiam mi ricevas ĉiun libron de vi. Tiamaniere, la s-anoj ne for- gesus aĉeti bonajn librojn kaj ankaŭ helpus al la eldonado de aliaj libroj. Eble tia piano ne valoras en la prak- tiko, sed ĉu ĝi ne estas provinda? ... Mi volonte estos la unua subskribanto al tia piano. (La redakcio, kaj la libroservoj, volonte aŭdus opiniojn pri ĉi tio.) * * * * * * DEZIRAS KORESPONDI Hunganijo: Michael Farkas, Karoly u.14, Mezo- kovesd. (32jara lingvoinstruisto.) Indonezio: Islama Esperantista Klubo, ĉe Muhammad Luthfie, Pjalan Noto- pradajn 48, Jogjakarta. p. 142 Esperanto Review, Nov. - Dec, 1962 ESPERANTO GROUPS IN THE UNITED STATES Listed by State, City, and name of person to be contacted for further information. California: Hillsborough: Peninsula Esperanto Club (Catherine Schulze, 410 Darrell Road). Los Angeles: L.A. Esp. Club, 1406 N. Sycamore Ave., Hollywood. Napa: Napa Esperanto Club (Mar- tha Walker, 2846 Monticello Road). Palo Alto: Esp. in P.A. (Bruce Kennedy, 2200' Oakwood Drive). San Diego: Esp. Soc, P.O. Box 6215, San Diego 6. San Gabriel Valley, Blind Study Group of (Mrs. Phillips Neuman, president, 2736 Cogswell Road, El Monte). Santa Monica: Blanche Paiker, SIS 25th Street, Santa Monica. Illinois: Chicago: The Esperanto Club of Chicago (Julie Regal, 310 4th Avenue, Downers Grove). Massachusetts: Springfield: Greater Springfield Es- peranto Club (Warren H. Gould, 114 Deerfield Street). Michigan: Ann Arbor: Win. C. Dickerrnan, 424 Hilldale, Ann Arbor. Montana: Missoula: Esp. Study Group (Bob Davis, 1721 Helen, Missoula). New York: The Esp. Society of Greater New York, 50 Overlook Terrace, New York 33, N.Y. Esperanto-Klubo de Novjorkurbo, 340 Riverside Drive, New York 25, N.Y. (Julius Balbin, Pent- house 2). Oregon: Canby: Mrs. Wallace Peterson, Route 2, Box 120. 808 Stewart St., Meadville, Pa. Hillsboro: Adrian Hughes, 476 S. Bailey Avenue. Portland: Portland Area Esperanto Club (ESPO) (Jim Deer, 12946 N.E. Hancock St., Portland 30). Ohio: (See Pennsylvania). Pennsylvania: Allentown-Bethlehem: Esp. Club of the Lehigh Valley (Donald Munro, 1961 Erie Ave., Quaker- town). Meadville: Esp. Study Group (Mar- cella Fisher, 808 Stewart Street). Pittsburgh: Esp. Club of Pitts- burgh (L. A. Spriggs, P.O. Box 8302, Pittsburgh 18). Triŝtata Esperanto-Komitato (W.Pa., E. Ohio, N.WVa), Frans J. Jahger, 2736 Locust Drive, Bridgeville, Pa. Washington: Seattle: Vincent Griffeth, 8S56 37th Avenue, S.W. Spokane: H. K. VerPloeg, 1908 E. 8th Avenue. Tacoma: Ruth Culbert, 1912 N. Monroe. W. Virginia: (See "Pennsylvania"). Wisconsin: Janesville: Janesville Esp. and Humanist Society (Richard Sex- ton, 868 Blaine Avenue). Se la supraj adresoj aŭ nomoj ne estas ĝustaj, aŭ se ekzistas aliaj grupoj, bonvolu sciigi: DOROTHY HOLLAND, Estrino, ELNA Membreca kaj Organiza Komitato, 1701 Rockwood Trail, Fayetteville, Arkansas. LA MARVIRINETO fabelo de Hans Christian Andersen, tie ĉiu ŝatata, estas aperigita en luksa eldono de la dana esperantista el- donejo Koko. Koloraj bildoj, mal- ofta lukso esperanta, elstarigas ĉi tiun Koko-libron. La prezo estas $2.25, laŭ informo sendita de la eldonejo. p. 119 La plej ofte aperanta . . La plej rapide informanta . Eiperanto-gaseto DE ESPERANTO De 40 jaroj je la servo de la Internacia Lingvo 20 numeroj jare. Ilustritaj raportoj el la tuta mondo. Kultura paĝo pri literature, arto, muziko, sporto, kinoarto, ktp. Duobla Kongresa numero. Aktuala Filmkolono. Libera Tribuno de la legantoj. jarabono: $% Abonebla ĉe Mendu provnumeron te la Kedahcto: 13 rue de la Reinette, Pijppelingstraat, Brnselo 1 Redaktorino: Ad» Fighiera-Sikorska APPLICATION BLANK Esperonto League (oi North America 808 Stewart St., Meadville, Pa. I am enclosing a check/money order for %__.....„„ in payment of the following (check which) : ....._.......... year subscription to the North American Esperanto Review, $J.00. __year membership in the Esperanto League for North America, including subscription to the North American Esperanto Review and associate membership in the U.E.A., $5.00. Name:....... Address: ESPERANTO PRESS Oakville, Ontario, Canada Return and Forwarding Postage Guaranteed.