THE NORTH AMERICAN I 1 I 1 1 P*P# SflBifs! i\ ivie KONGRESAJ RAPORTOJ CHICAGO KAJ MIRINDA KOPENHAGO Teatra Vespero en Chicago Septembro - Oktobro • 1962 fcai *** V,.. .. VWe NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW Vol. 10, No. 5 808 Stewart St.,' Meadville, Pa. DONALD BROADRIBB, Editor Published by the Esperanto League for North America, Inc., as its official organ, and founded in 1953. The Esperanto League is officially affiliated with the Universala Esperanto-Asocio (in consultative relations with UNESCO), and is a participating organization in the People-to-People Program (John F. Kennedy, Honorary Chairman; Dwight D. Eisenhower, Chairman, Board of Trustees). Subscription Rates: $3.00 regular, $2.75 gift subscription (three for fS.OO). Membership Rates: $5.00, regular; $10.00. supporting member; $20.00, patron member; $100, life member; $7.00, man and wife. Checks and money orders should be payable to the Esperanto League for North America. Send all payments and correspondence to the Esperanto League for North America, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. Officers of the Esperanto League for North America, Inc.: President, David B. Richardson, R.F.D. Box 81, Eastsound, Washington; Vice-President, Charles E. Peterson, 8314 E. Florence, Downey, California; Secretary, Conrad Fisher, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania; Treasurer, Jay Berry, 3231 N.W. 62nd St., Seattle 7, Washington. Executive Board: Armin F. Doneis, Sr., P.O. Box 105, Pharr, Texas; Thomas A. Goldman, 7008 Millwood Rd., Bethesda 14, Maryland; Dorothy Holland, 1701 Rockwood Trail, Fayetteville, Arkansas: Frans J. Jahger, 2736 Locust Dr., Bridgeville, Pennsylvania; James Lieberman, 24 Claflin Rd., Brookline 46,' Massachusetts; Paul Nace, 1410 Ray Road, Hyatts- ville, Maryland; Catherine Schulze, 410 Darrell Rd., Hillsborough, California; Roan Orloff Stone, 504 N. 5th St., Gallup, New Mexico; Martha AValker, 2846 Monticello Road, Napa, California. Information Section of the League: 7008 Millwood Road, Bethesda 14, Maryland. Audio-Visual Aids Department: 1908 E. 8th Ave., Spokane 32,* Washington. Book Service: Esperanto League Book Service, Middleton, Wis- consin. Administration of the Review: Francis Helmuth, P.O. ■ Box 6215, San Diego 6, California. Material for the next issue of the Review must reach the editor by the 1st of October. KONGRESO EN CHICAGO Laŭ raporto de Roan Orloff Stone La deka Kongreso de la Esperanto- Ligo por Nord-Ameriko okazis de la 6a tra la 8a de julio en la Hotelo Hamilton, Chicago, Illinois. La tagon.antaŭ la oficiala komenco, Erna Sindhwad kaj Dorothy Turner gvidis ekskurson al la diversaj plej interesaj partoj de Chicago. Vizitataj estis la Mezokcidenta Borso, kie ek- skursanoj vidis la vendadon kaj aĉetadon de akcioj, kaj la fimkciadon de la borso ĝenerale; la Federacia Banko Rezerva, kie, interalie, oni vidis la detruiĝon de miloj da mal- novaj, ĉifonaj monbiletoj; la Gren- Borso en la Komerca Cambro, kie oni vidis filmon pri la funkciado de tiu brua kaj ŝajne konfuza loko — oni' ankaŭ rigardis la senĉesan agadon de la aĉetantoj, dum ili, laŭtvoĉe kaj per mansignoj, aĉetadis la diversajn gr.en- ojn; la borsista firmo Merrill, Lynch, Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 Pierce, Fenner «:aj Smith en la- sama konstruajo, kie disdonigis literaturo pri la borsa agado kaj eksplikiĝis multaj misteroj. Post bongusta manĝo ĉe Welty's Yankee Grille, oni vizitis la Instituton por Iluminacio de Chicago, kie sinjoroj Zurzin kaj Hoff- man montris interesajn eksperiment- ojn pri diverskoloraj kaj diverspoten- caj lumigiloj; la Sinagogon en la Loop, kie sinjoro Horowitz eksplikis la simbolojn en la granda kolorvitra fenestro; la Rom-Katolikan Kirkon de Sankta Petro, kie afabla sacerdoto eksplikis diversajn interesajojn (kaj tie, sur la dua etaĝo, dimanĉe, Patro Sigmund Celebris la meson kaj pre- dikis en Esperanto, tuj post la fermo de la kongreso); kaj la Chicago- Templon, metodista kirko. Tiel fini- ĝis la piedvojaĝo tra Chicago. Tiun vesperon, post bonvena ripozo, p. 99 okazis la Interkonatiĝa Kunveno, kie ĉiuj kunbabiladis kaj salutis feliĉo- plene la amikojn kaj ekkonis nove renkontatajn esperantistojn, LA MALFERMO Vendrede, la 6an de julio, je la 9:30a matene, bonvenigis la kongres- anojn la prezidanto de la Esperanto- Societo' de Chicago, Robert Runser. Kvankam persone * for, prezidanto Richardson sendis magnetofonan saluton, kiun oni tiupunkte aŭdigis. Sekvis interkonatiĝo de la eeestantoj, kaj oni legis la salutleterojn senditajn al la kunveno. Inter ili menciendas telegramo de Ferdinand Carlson, kaj nia multjara amiko Lehmann Wen- dell, Ilia foresto sentiĝis en ĉies koro. Laŭvice la eksterlandaj gastoj salutis la kongreson. Ilin sekvis raportoj pri la Esperanto-agado en diversaj partoj de la lando. Oni aŭdis pri Esperanto en la lernejoj, en la bibliotekoj, en la komerco, scienco, radio, televido, kaj en la registaro, Catherine Schulze informis pri la nove eldonita klubolibro. Martha Walker raportis pri la radio-brodkasto en la programo "Breakfast Club" de Don McNeil, kaj anoncis, ke ĝi estos ripetata en la venonta lundo. Post tio, la eeestantoj aŭskultis asociajn raportojn. Armin Doneis, prezidanto de la Estraro, raportis malgrandan kreskon de la asocio en 1961, cle 301 ĝis 331 membroj. Dis- kuto emfazis, ke la grupoj, ne ELNA kaj ne la individuaj membroj, plej multe laboras por diskonigi Esper- anton en Usono. La tasko de ELNA devas esti helpi tiun laboradon. Charles Peterson atentigis pri du novaj libroj, kiujn esperantistoj devus bonvenigi: Talking Your Way Around the World, de Mario Pei (eldonis Crest, no. 533), kaj The Silent Lan- guage de Edward P. Hall (eldonis Premium). Oni rekomendis grancl- kvantan aĉeton de la libro de Pei, kiu enhavas valoran ĉapitron pri Es- peranto. DUA KUNSIDO Posttagmeze, dum la sama tago, okazis la dua ĝenerala kunsido de la la "breakfast club" de don McNeill kaj nia kongreso La "Breakfast Club" de Don Mc- Neill estas la plej malnova radio- programo en Usono, brodkastata sen- interrompe de sia komenco antaŭ tridek jaroj. Aktuale ĝi estas brod- kastata de pli ol 450 radio-stacioj de la .ĉeno ABC. Kaj lundon, la 9an de julio, milionoj da homoj aŭdis nian membron Martha Walker, el Napa, Kalifornio, kanti "Lernejaj Tagoj" akompanate de 15 aliaj esperantistoj el la kongreso de ELNA en Chicago. Kiani la veterana Breakfast-Clubisto salutis la aŭskultantojn per sia kutima "Bonan Matenon, Breakfast - Club- istoj," la ĉeestanta publiko tiel mal- forte respondis, ke li diris "Certe se mi dims tion esperante, min tre vigle respondus tiuj personoj de la esper- anta kongreso!"—kaj efektive ili tre laŭte respondis lin esperante. Tri fremdaj gastoj speciaie salutis dum la programo. Joŝiko Kajino, William Simpkins, Patro Sigmund, el Japanujo, Anglujo, kaj Aŭstralio, parolis en kaj pri Esperanto. Kaj Bob Davis, el Vaŝingtono, D.C., rakonlis pri siaj spertoj. kongreso. Dum tiu kunsido, Dorothy Holland raportis pri la varba kam- panjo por gajni novajn membroj n. Oni elsendis 800 leterojn, al antaŭaj membroj, aliaj esperantistoj, kaj in- formpetintoj. La elsendo kostis $75. Rezulte de la kampanjo, 5 novaj membroj akiriĝis. Parolaclo de Mark Starr kaj lum- bildoj montritaj de Leosh Horsky ankaŭ estas menciindaj. PUBLIKA KUNVENO Vendredon vespere en la publika kunveno oni povis aŭskulti du ekster- landajn vizitantojn, Joŝiko Kajino kaj Patro Sigmund. Tradukis Armin Doneis. Kantis Mary Doneis kaj Peggy Doneis, kaj prelegis angle p. 100 Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 Robert Runser pri "Esperanto, Magia Ŝlosilo por Vi." Du belaj japanaj dancoj ankaŭ ornamis la kunvenon, faritaj de Joŝiko Kaĵino.. REZOLUCIOJ Sabaton matene, la 7an de julio, elstaris la rezolucioj, kiujn akceptis la kongreso: 1. Notante, ke la Universala Es- peranto - Asocio eldonis tre gravan "Duan Bazan Laborplanon," la Deka Kongreso de ELNA varme reko- mendas al ĉiuj siaj anoj kaj grupoj, ke ili studu kaj penu apliki gin, speciale punktojn 12an kaj 25an, kiuj rilatas al ELNA kaj la aliaj Landaj Asocioj. 2. La Deka Kongreso de ELNA oficiale laŭdas la Usonan Inform- servon (USIA) pro la sukcesa apliko de la Internacia Lingvo en la radio- programoj de la Voĉo de Ameriko, kaj varrne urĝas la daŭrigon de tiu programo. 3. La Deka Kongreso de ELNA esprimas al S-ro Shriver sinceran gratulon pro la sukceso de la Pac- Korpuso. Gi notas, ke la sukceso plejparte venis el la fakto, ke la anoj devas lerni la lingvon de la lando, kiun ili helpas, kaj esperas, ke la Pac-Korpuso serioze studos la utilecon de la Internacia Lingvo Es- peranto kiel (1) la unua fremda lingvo lernota; (2) kiel praktika ligilo por komunikado inter junuloj kaj iliaj grupoj tra la tuta mondo. 4. La Deka Kongreso de ELNA kore gratulas la aktivulojn en Kah- fornio kaj aliloke pro la gravega en- konduko de la Internacia Lingvo en la lernejojn, kaj esperas, ke aliaj grupoj imitos tiun bonan ekzemplon. 5. Ciu membro kaj grupo legu kaj apliku la ISan paragrafon en la Dua Laborplano de la Universala Esper- anto-Asocio pri UNESKO kaj la U.N. 6. La Plenum-Komitato, kiel eble plej baldaŭ, starigu fakon por la ad- ministrado de oficialaj vizitadoj kaj prelegoj de alilandaj esperantistoj. Tiu fako devus kontroli la prestiĝon kaj kompetentecon, k.t.p., de viziton- toj -kaj antaŭprepari la vojiradon, 808 Stewart St., Meadville, Pa. GARANTI - DONACOJ POR LA REVUO Responde al la alvoko dum la kon- greso, ke donacoj estas urge bezon- ataj por nia Esperanto Review, ELNA ricevis ĝis nun la sekvantajn sumojn: de Bonnie kaj Francis Helmuth $70 Thomas Goldman ................... 50 Charles Peterson 50 Armin Doneis, Sr............. 50 William H. Schulze ............ 50 Martha Walker .................. 50 Mark Starr .............................. 50 Paul E. Nace ......'......„......... 50 Ges-roj Conn Murray...... __ 50 Arthur kaj Julie' Regal — 30 Paul E. Nace ........................ 20 Robert Runser ...... .................. 10 Dorothy Denison .................. 10 Roan Orloff Stone ............ 10 Sergio Docal ........................ 5 Ida Belle Craig .................. 5 Roland Barta ........................ 5 Forrest Turner .................. 5 Cecelia Peterson .................. 2 Anonima .........„................... 2 The Wills .............................. 1 The Simpsons........................ 1 Ci vi bonvolos aldoni vian nomon al tiu listo? Frans Jagher, membro de la Es- traro, dum la Kongreso apelaciis al la membroj kiuj ne povas donaci $50 al la subteno de la Revuo, ke ili imitu lian ekzemplon kaj donacu unu dolaron ĉiumonate. Ni bonvenigas kiel subtenantan membron S-inon S. E. Harris, Mat- toon, Illinois. honorarion, loĝadon, k.t.p., sufiĉe frue (almenaŭ ses monatojn antaŭe). Tiel ELNA ricevos laŭeble plej grandan rezulton. Zi Memorante la laboron de la Esperanto-Societo de Chicago, kiu aranĝis ĉi tiun kongreson, ni varme dankas niajn kolegojn de Chicago. p. 101 Diskutado pri la Revuo de ELNA atentigis la membrojn, ke la eldonado de la Revuo kostas la plej grandan parton de la enspezoj, pro la mal- multeco de niaj membroj. Armin Doneis legis leteron de Thomas Gold- man, laŭ kiu li donacos $50 al speciala kaso por.ebligi pluan aperadon de la Revuo kun la aktuala kvalito, se nau aliaj membroj faros same. Kom- preneble ankaŭ malpli grandaj dona- coj estas bonvenaj. La ĝisnunajn rezultojn de tiu apelacio oni vidas en aparta raporteto, Kiel Esperantiston de la Jaro oni elektis Catherine Schulze, pro ŝia senĉesa kaj sukcesa penado enkon- duki Esperanton en la lernejojn, Honore al Glenn Turner, nia fielela membro kaj administranto de la Libro-Servo, la kongreso donacis al li vivmembrecon en ELNA. Oni anoncis la rezulton de la kal- kulado de la balotoj: Por sekretario: Conrad Fisher, 47 balotoj Por la estraro: Dorothy Holland, 45 balotoj Roan Orloff Stone, 38 balotoj Thomas Goldman, 30 balotoj oni ankafi kalkulis 28 balotojn por David Garson kaj 14 por Edward Pharo, Jr., por la Es- traro. Sabaton posttagmeze oni ĝuis aŭto- busari ekskurson al la parkoj, muzeo kaj strando, kaj poste gaje ĝuis ŝip- ekskurseton. Post la reveno, okazis la Bankedo, dum kiu grupo _ de junuloj prezentis dramon "Sinjoro Neniam Laviĝis." Tradukis esper- anten la dramon Arthur Regal, kaj reĝisoris Vivian Runser. Tre aplaŭd- indaj estis la aktoroj: John McClure (Diablo), John Marchesi (Soldato), Dennis Runser (Avo-diablo), Paula Lawson (Plejaĝa princino), Carol Whiteside (Dua princino), Barbara Runser (Tria princino). Fine de la raporto, necesas mencii, ke dum la kongreso rigardebla estis la Migranta Esperanto - Ekspozicio, portita el St. Louis kaj bele aranĝita de George Falgier. Ankaŭ la kun- venejon bele ornarnis portreto pri Zamenhof, pentrita de Jos. Eisele. p. 102 NOVA AUD-VIDA FAKO EN ELNA ELNA nun establis propran aŭd- vidan fakon por esperantistoj en Usono kaj Kanado. La unua entre- preno de la fako estas Sonbendo de la Monato. Grupoj, klubanoj, kaj individuoj povas prunte ricevi du prelegojn ĉiumonate. La programoj estas registritaj per rapideco de 31 coloj ĉiusekunde, do ilin povas parol- igi la plej multaj magnetofonoj. Sep- cola bobeno enhavas du prelegojn po 30 minutoj, do sume unu horon da parolado. Ankaŭ diversfoje la servo dissendas sonbendeton specialan, kiel la bendon pri la kopenhaga- kongreso. Kotizo por tiu servo estas kvin dolaroj jare. Krome' oni deponas kvin dolarojn por garantii kontrafl mistraktado de la bendoj. Uzanto de la servo ricevas almenaŭ sesdek dolar- ojn da valoro ĉiujare. Bendoj uzataj de la servo estas de la magnetofona servo de la Universaia Esperanto-Asocio. La enhavo de la ELNA-fako ankoraŭ estas malgranda. sed la voĉoj de Lapenna, Auld, Waringhien, Hideo Yagi kaj aliaj vokas vin, kaj la servo kreskos. Jen kelkaj sonbendoj haveblaj: La problemo de malsato en la mondo (Prof. Albaut) Nuntempa literaturo (William Auld) La Universaia Deklaraciq pri la Homaj Rajtoj (Ivo Lapenna) Traduki artverkon, ĉu utopio? (Ivo Rotkviĉ). Domaĝo de la atombomboj en postaj jaroj (Hideo Yagi) La etimologio en naciaj kaj inter- nacia lingvo (Prof. Colinson) Henriko Heine (Gaston Waring- hien). Hi estas komenco—aliaj sekvos. Por uzi la servon, sendu viajn kotizon kaj deponon, kaj indiku vian preferon pri la unua sonbendo, al H. K. Ver Ploeg, 1908 E. 8th Ave., Spokane 32, Washington. Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 MEMBROJ DE LA KONGRESO Registris sin 83 personoj. La In- terkonatiĝan Vesperon partoprenis 75, la Publikan Kunvenon ĉeestis 135, kaj la Bankedon ĝuis 110. Inter la ĉeestantoj ni bonvenigis plurajn ek- sterlandajn esperantistojn: Joŝiko Kaĵino, el Japanujo Rosa Scolnik, el Argentino Bertha Stauble, el Svisujo L. Horsky, el Britujo P. Sigmund, el Aŭstralio W. L. Simkins, el Britujo Max Valentinuzzi, el Argentino. Registritaj usonaj esperantistoj en la kongreso venis el 15 ŝtatoj. Hi estis: Mary C. Albright, Pennsylvania Margaret L. Berkley, California Roland Barta, Colorado Ges-roj William P. Bulthouse, Illinois Andrew Chmielewicz, Pennsylvania Ida Belle Craig, California Ruth M. Culbe'rt, Washington Robert M. Davis, Washington, D.C. Jose Delfino, New York Ges-roj Joseph Denison, Illinois Ges-roj Armin F. Doneis, Texas Peggy Doneis, Texas Peter Doneis, Texas Sergio Docal, Washington, D.C. George J. Falgier, Missouri John Futran, New York S. C. Gilfillen, Illinois Lee Gridley, Illinois Erna Guesnier, Illinois Eileen Haavik, Maryland Juanita Hamilton, Illinois Sara E. Harris, Illinois Helen Hasselriis, New York Ges-roj Francis Helmuth, California Lisa Helmuth, California Ges-roj Roy Holland, Arkansas Americo de Jesus, Rhode Island Frans J. Jahger, Pennsylvania Frank J. Kovarik, Illinois Ges-roj Charles M. Landstrom, Illinois Fernando Martinez, New York Jesse L. McCowan, Illinois Eleanor McGrogan, Ohio Mary Milton, Illinois Ges-roj Conn Murray, California Ges-roj Joseph Murray, Michigan 808 Stewart St., Meadville, Pa. Ges-roj Charles E. Peterson, California Ges-roj Frank Pfleger, Illinois Carlos Porespo, Massachusetts Arthur Regal, Illinois Julie Regal, Illinois Anna Reichman, Illinois Ges-roj Robert Runser, Illinois John Sabin, Missouri Ges-roj William Schulze, California Ges-roj Bruce Sherwood, Illinois William Simpson, Pennsylvania Etta Simonek, Illinois Erna Sindhwad, Illinois Ges-roj Lucian Spriggs, Jr., Pennsylvania Ges-roj Irwin L. Stein, Missouri Rosemary Stein, Missouri Mark Starr, New York Roan Orloff Stone, New Mexico Catherine Thompson, Ohio Herman Tobusch, Illinois Ges-roj Forrest D. Turner, Illinois Glenn Turner, Wisconsin Ges-roj Dean Walker, California Elfreida D. Walters, Illinois .Martha Weaver, Illinois Ges-roj Robert L. Wills, Ohio GEORGE SAVILLE En pli frua numero de la Revuo ni menciis la morton de nia membro George Saville, la 2an de januaro, 1962. Ni nun prezentas kelkajn in- formojn pri lia vivo: li naskiĝis la 3an de majo, 1879, en San Francisco. De sia 2a ĝis sia 17a jaro li loĝis en Pollando, sed li revenis al Usono. En 1921 li iĝis fervora esperantisto. Li verkis multajn artikolojn pri poli- jtikaj kaj ekonomiaj temoj, kaj poste tradukis en Esperanton gravajn verk- ojn, i.a. La Fera Kalkanumo de Jack London, La Judoj sen Mono de Michael Gold, Rigardu la Teron de H. Van Loon, kaj rakontojn de O'- Henry k.a. Li postlasis du pres- pretajn manuskriptojn: La Historio de la Homaro de Van Loon, kaj Arrowsmith de Sinclair Lewis. Inter nefintradukitaj verkoj ni menciu La Rakonto pri Du Urboj de Dickens. Sian edzinon li renkontis en esper- anta klaso en Novjorko, kaj ill geed- ziĝis antaŭ 41 jaroj. p. 103 -:S .^i/-. ijijp;* ■ H CONVENTION IN CHICAGO The tenth annual convention of the Esperanto League for North America was held in Chicago, Illinois, June 6 through 8. It was one of the most successful meetings held by the as- sociation. 83 persons were regis- tered, while 110 attended the banquet and 135 were present at the public meeting. Highlights of the convention in- cluded an early excursion to some of the show places of Chicago, on the 5th: the stock exchange, the Federal Reserve Bank, the grain ex- change, and various churches; pre- sentation of a play by a very com- petent group of youthful Esperan- tists; and a considerable amount of work concerning the activities of the association. The new "Manual for Esperanto Clubs" was presented by Catherine Schulze, who, in turn, was chosen "Esperantist of the Year" by the enthusiastic conventioners. This honor was partially due to Catherine Schulze's energetic work in introduc- p. 104 ing Esperanto into the curricula of several public grammar schools in California. Don McNeil's popular radio pro- gram, the Breakfast Club, surprised the nation on Monday, July 9, with participation by members of the con- vention speaking in and about Es- peranto. The program was taped during the preceding week, while the convention was still being held. Several of ELNA's foreign guests, Joŝiko Kaĵino from Japan, William Simpkins from England, and Father Sigmund from Australia, spoke dur- ing the broadcast. On a less positive note, the mem- bership reports for the past year Showed that the association gained only 30 new members, making a total of 331. This year, a campaign for new members, including 800 let- ters sent out, brought in only 5 new memberships. Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 FERD CARLSON MORTIS Kun la plej granda bedauro ni devas komuniki, ke la 25an de aŭgusto, en Seattle, Wash., mortis Ferdinand Carlson, iama redaktoro de nia Revuo, kaj unu el la fondintoj de ELNA. Li estis dumviva membro kaj nia unua Estrarestro. "Ferd" Carlson naskiĝis en Cad- illac, Mich., en oktobro, 1901. En 1907 lia familio transloĝiĝis al Seattle, Wash., kie li ĉiam loĝis poste. Li fariĝis tramisto en 1927, kaj restis en tiu profesio ĝis emeritiĝo en 1961. Li lernis Esperanton en 1934, kaj fariĝis aktiva en la tiama Societo Esperantista de la V e r d a Lago (SEVLO) kiel ankaŭ en la Societo Esperantista de Seattle, kaj estis iam prezidanto de ambaŭ organizaĵoj. Ĉirkaŭ 1949 Ferd fariĝis amatora presisto, kaj starigis en sia kelo mal- grandan presejon. Post la fondiĝo de ELNA li komencis helpi pri la pre- parado de la Revuo, kaj ekde 1955 mem presis la tutan gazeton. De aŭtuno, 1955 ĝis 1960 li estis ankaŭ redaktoro. Ĉiam aktiva kaj sindona al nia afero, Ferd estis nomita "Esperan- tisto de la jaro" kaj "Emerita redak- toro" ĉe la 1960—a kongreso en Washington, D. C. Ne nur inter esperantistoj Ferd estis bone konata en Seattle. La ĵurnaloj ofte aperigis artikolojn pri li, aparte pro liaj unikaj faroj kiel buskondukisto. Li havis eksterordinare profundan voĉon, per kiu li ĉiam laute kaj detale anoncis la stratojn kaj transiraj n liniojn, kaj ĉe certaj haltejoj, la listo de transiraj linioj estis longega. Sen paŭzo por spiri, Ferd anoncadis ilin ĉiujn per vibra basa voĉo taŭga al ŝekspira aktoro. Novaj pasaĝeroj ofte gapis mire, ne malofte eĉ aplaŭdis. Certajn haltejojn Ferd anoncis per rimoj, ekzemple, ĉe la zoologia ĝar- deno: "The closest stop for the Woodland Park Zoo, The camel, the cougar and the kangaroo, The badger, the beaver, and Bobo too. 808 Stewart St., Meadville, Pa. You're bound to laugh at the tall giraffe And that ain't half what's waiting for you At the Woodland Park Zoo." Ofte li aldonis iom al tio, ekzemple: "The tiger had kittens, And I would too, If they locked me in a cage At the Woodland Zoo." De tempo al tempo Ferd portis kun si en la ĵniso grandan sakon da dol- ĉaĵoj, kiujn li donacis al la infanaj pasaĝeretoj. Li ankaŭ presis vizitkar- tojn kun sia nomo kaj, dorsflanke, poemojn aŭ—plej ofte—informojn pri Esperanto. Tiujn li donacis al la mirantaj pasaĝeroj kiel suvenirojn pri la vet jro. Ferd komencis sian tramistan karie- ron sur jlinio, kondukanta al loko nomita "Endolyne", kio signifas "fin- stacio." Nun li iris al tiu Lasta Finstacio, al kiu iam ni ĉiuj estos pasaĝeroj, Adiaŭ, Ferd. Ni tre sentos vian mankon. DBR p. 105 David Richardson BELEGA KONGRESO EN "MIRINDA KOPENHAGO" Se "lingvo estas socia fenomeno," kiel ni ŝatas diri en nia informado, certe la Esperanta socio estas aparte fenomena. La sorĉo de la esperantismo fakte ne troviĝas en la simpla ebligo de interpopola komunikado, sed en la proksimigo, laŭ homaj valoroj, kiun ĝi nepre kaŭzas inter uzantoj de la lingvo. Tiel estas ke la Universala.j Kongresoj—escepte por kelkaj ŝlosilaj personoj en la movado—estas gravaj ne pro la formala organiza kaj admin- istra laboro farata, sed pro la ebleco kiun ili havigas por sperti tiun sorĉon, esti ravita kaj kuraĝigita per ĝi. Tion mi ĵus spertis la duan fojon en la vivo, kaj la unuan post dek-unu jaroj. Neeblas ĉi tie kondensi ĉiujn travivaĵojn de tiu semajno en Esper- antujo en du mallongajn paĝojn; sed mi deziras almenaŭ mencii kelkaj n ĉefajn punktojn. Ok usonanoj, se mi ne eraras, parto- prenis la Kongreson en Kopenhago. Por S-ano Frans Jahger, el Pitsburgo, kiel ankaŭ por Anĝelurba S-ino Paula Parrish, ĝi estis ankaŭ hejmenveno, car ili ambaŭ tie naskiĝis. Por mi ĝi estis ankaŭ afervojaĝo, car mi devis fari esplorojn, surbendigojn, kaj in- tervjuojn por tuta aro da artikoloj, radioraportoj, ktp., por celoj parte esperantaj, parte ne. Unu samnacianb estis jam aŭtomobilinta tra pluraj europaj landoj en brilnova Mercedes- Benz'o. Almenaŭ du aliaj usonanoj partoprenis antaŭkongresajn perfek- tigajn kursojn. Kaj fakte la plej frapa por mi, post tioih da jaroj, estis la multe pli alta lingva nivelo de la kongresanoj ĝen- erale. En Munkeno la lingvo efikis sed iom malrapide kaj balbuteme. Mi memoras plurfoje kiam inter la pub- liko ĉe prelegoj aŭdiĝis plendoj, "par- olu pli malrapide" se la preleganto normalrapidece parolis, kaj nur Prof. Lapenna kuraĝis admoni: "Ĉu vi ne • la marvirineto povas pli rapide aŭskulti?" En Kopen- hago mi neniam audis tiajn plendojn, sed kontraŭe, en la preleghaloj, kiel en la kunvenejoj, kaj en la tramoj, la restoracioj, ĉie kien vagis la sami- deanoj, fluis lingvo en veraj verdaj tor- entoj, flugis la vortoj kun facilo kaj sprito indikantaj la multe pli maturan lingvoregadon de la hodiaŭaj Esper- antistoj. En la inauguro, kiu okazis en la belega koncertsalonego en Tivoli, mi havis la honoron saluti la kongreson nome de ELNA. Laŭ propono de S-ino Schulze mi atentigis, ke la nura grava konkuranto de Esperanto nun estas— la angla lingvo, kaj urĝis ilin ne sub- teni la movadon por internaciigi tiun lingvon, safe mem uzante ĝin pidĝine dum la vojaĝoj. Oni multe aplaŭdis tion, kaj poste en la festparolado D-ro Lapenna revenis al la sama punkto. "La homaro ĉiam pli kaj pli bezonas komunan lingvon," diris la oratoro, "devas esti trovita kaj verŝajne estos trovita solvo jam en la nuna generacio . . . Estas nur du eblecoj . . . nacia lingvo, eble la angla, aŭ la Internacia Lingvo. La akcepto de unu lingvo signifus utilon por unuj . . . kaj gran- dajn malavantaĝojn spiritajn, kul- turajn, intelektajn kaj moralajn por p. 106 Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 ĉiuj aliaj ..." Sed se "ni povos agi per komunaj fortoj . . . mi garantias, ke ni atingos multajn novajn sukce- sojn, kaj eble ni atingos eĉ la finan venkon jam en tiu ĉi generacio . . . Antaŭen por la bono de Esperanto! Antaŭen por la bono de la tuta homaro!" Tiel komenciĝis la semajno. Sekvis la kunvenoj laboraj tage, kaj la aran- ĝoj distraj, ĝuaj, vespere. En la Komi- tato mi anstataŭis nian reprezentan- ton, S-ron Peterson, kiu ne povis veni al Kopenhago. Post multa diskutado kaj klarigado, kaj post kelkaj mal- grandaj ŝanĝoj en la vortumado, oni akceptis la novan laborplanon de UEA. La Komitato ankaŭ—eĉ unua- nime!—elektis novan Estraron, en kiu servos denove kiel Generala Sekre- tario Prof. D-ro Lapenna, kaj kiel Prezidanto servos D-ro Hideo Yagi, el Tokio Japanujo. La nova konsisto de nia gvidantaro havas la plej vere in- ternacian karakteron, verŝajne, en la tuta historio de la movado. Ĉeestis la Kongreson la eminenta bardo hungara, Julio Baghy, kiel reprezentanto de la nacia grupo en tiu lando. La peto de la hungaroj por akcepto kiel oficiala aliĝinta landaso- cio estis aprobita de la Komitato, kiel ankaŭ estis simila peto de la asocio en Libano, tiel ke la membraro de UEA nun estas proksime al 33,000—la plej granda en ĝia historio. Vesperaj aranĝoj estis brilaj, humor- plena j, ĝuegataj. La bankedo, la balo, la teatrajoj, distra vespero, la jUnulara vespero estos neniam forgesitaj. Same pri la neformalaj, hazardaj okazintajoj, la konatiĝo kun novaj amikoj, ĉias- pecaj aventuroj kaj surprizoj. La ven- dreda soleca dumnokta vagado apud la kanaloj ĉe Nyhavn, poste la sabata averto eviti tiun lokon, "la plej dan- ĝeran en la mondo," kie neakompan- ata ĉeesto estas "certa invito al mortigo!" Sed tro rapide ĉio venas al sia fino kaj ankaŭ la Kongreso. Kio pli emo- ciiga ol la trista etoso de la ferma kunsido, la kantado de "La Espero," la "ĝis revido en Sofio?" Tamen mi ne finu ĉi tion sur tia malgaja tono, sed per mencio de vizito al la Hanna-lernejo, kie partoprenis sian propran kongreseton 56 infanoj el naŭ lando j. Ĉiuj infanoj perfekte parolis la lingvon kaj ili estis multege intervjuataj kaj priraportataj en la gazetaro kaj la radio. Ankaŭ iris ra- portisto de la pola radio, kiu oficiale kaj pagale ĉeestis en Kopenhago, kaj ELNA-estrarano Jahger, kies rego de la dana lingvo (kiu cetere ne estas lingvo, sed gorĝa malbonfarto, kiel diras la danoj) estis nemalhavebla ĉe taksiistoj, tramkonduktoroj ktp. Ar- mita per magia pluvombrelo (Jahger jam konis la kaprican Kopenhagan veteron) kaj brakhorloĝo neniam ŝan- ĝita de la Pitsburga horsistemo ("Oni ne povas ŝanĝi mian opinion") Frans rave distris la infanojn dum S-ro Uspienski kaj mi sonbendigis kaj foto- grafis ilin. Kio pli esperiga ol la vido de tiuj 56 infanoj, harmonie ludantaj, vivantaj, petolantaj, por kiuj la limoj de lando j, nek diferencoj gentaj nek rasaj ne havis ian signifon? Kio pli instiga al ni plimultigi niajn laborojn por Esper- anto, ol pensi pri tio, kia povos iam esti tuta mondo, en kiu regos tiu sama harmonio? 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 107 NOVA HELPLIBRO POR ESPERANTO-KLUBOJ Jus aperinta en la angla lingvo, kun la titolo "Manual for Esperanto Clubs," estas nova, mimeografita, kvardekpaĝa libro celanta helpi al la kluboj en ilia diskonigado de Esper- anto. La prezo de la libro estas $2, kaj inkludas senpagan ricevon de suplementoj aperontaj poste. La libro enhavas la sekvantajn artikolojn: The Total Esperanto Movement (Role of individual, local, na- tional) La Principaro de Frostavallan Letters to the Editor On Free Publicity for Esperanto How to Get Feature Stories in the Papers The Public Library: A Willing Ally How to Get on Radio and Tele- vision Esperanto Courses on Radio Esperanto in the Phone Book Public Speaking for Esperanto About National Magazines ELNA Migrating Exhibit Club Organization Teaching Esperanto (Materials, Technics) Esperanto in Elementary Schools Syllabus and Course of Study for Elementary Schools Grajnoj en Vento (Sample page) A Few Words About Baha'i Mondvida Tago Report of California Elementary Schools Ci tiu verketo donas praktikajn suges- tojn por helpi al via grupo. Estas tre rekomendate, ke ĉiu grupo akiru kaj legu ĝin, Oni mendu gin de Conrad Fisher, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania. AGOJ DE LA ESTRARO (63-1) La membrokotizoj de ELNA restu je la nuna nivelo; do $5 por ordinara mernbro; flO por Subten- anto; $20 por Patrono; $100 por* Dumviva Membro. (63-11) La abonprezo por la Re- p. 108 KOREKTOJ La aperado de recenzoj pri nia speciala numero (1961) indikis al ni kelkajn erarojn, kiujn la legantoj eble volos korekti en siaj ekzempleroj: p. 19, linio 10: post "publication" legu punkton, kaj ne komon (Kooperativismo ja ne estas eldonata de Intersteno!). linio 12: oni atentigas ke La Migranto ne estas nudista gaz- eto, sed gazeto de natur- amikoj. Ni pardonpetas pro la eraro. linio 16: ŝajne pluraj per- sonoj mislegis ĉi tiun Union. Ni do atentigas ke la epitetoj "heavily financed and unusually luxurious" aplikiĝas nur al la gazetoj menciitaj ĝis Kun- homaro, kaj ne al la nomoj menciitaj komence kun Kun- homaro. Cetere, ni certigas al kelkaj dubemuloj ke tiu lasta gazeto (Kunhomaro) estas reala. vu.o plialtiĝu per unu dolaro en ciu kategorio; do abono, $3; donac-abono, $2.75; tri donacabonoj, $5; 18 ekzem- pleroj de la sama numero, en amas- mendo, $5. (63-111) Ni malaltigu la eldon- nombron de la Revuo al 700 ekzem- pleroj ĉiunumere, ĝis pli alta kvanto pruviĝos necesa. (63-IV) Ni malaltigu la procent- ajon de 100% ĝis 75% de la nombro da ELNA-membroj necesaj en loka klubo por rajtigi kotizrabaton al la klubo. Do nur 75% de la klub- membroj bezonas esti validaj mem- bra] de ELNA por rajtigi tiun klub- on ricevi rabaton anoncitan sur p. 5 de la januara numero de la Revuo. Krome, la rabato estas de nun aplik- ebla al ĉiu klubo, negrave kiom da membroj ĝi havas. (63-V) Ciuj monsumoj por abonoj kaj kotizoj estu direktataj unue al la Sekretario, kiu siavice enskribos ilin kaj pluensendos ilin al la Kasisto, por ebligi duoblan kontrolon pri la mem- brolisto. Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 ■ J||[jrj| ■ j lingvo internacia NOVAJ INFORMILOJ eldonitaj de ESPERANTO PRESS, Oakville, Ontario, Kanado. 1. LA BAZA INFORMBROSURO estas represo de la anglalingva inform- numero de 'Kanada Esperanto-Revuo' (Jan/Febr. 62). Por ke tiu broŝuro allogu aĉet- antojn, gi ricevis modernan dukoloran titolpaĝon. Ankaŭ la poste anoncitaj noyaj informiloj ĝis n-ro 7 utiligas la saman okulfrapan desegnon, kiu vere simboligas la parolforton kaj internaciecon de nia llngvo, kaj kiu aperas ankau sur tiu ci prospekto. La titolo de la brosuro 4esperanto - lingvo internacia* estas klarigita anglalingve: "facts about the living international language - who uses it? - why is it easy? - why learn it? - why promote it?" Sur la dua paĝo, kie estas menciataj la adresoj de esperanto-asocioj en angle parolantaj landoj kaj la adreso de UEA, troviĝas spaco por ebligi la enstampon de adreso de loka grupo aŭ esperantisto. Pri la enhavo de tiu brosuro skribas s-ro Auld en 'esperanto, junio 1962*: "Sur 44 paĝoj troviĝas artikoloj pri diversaj aspektoj de nia lingvo kaj movado, tute ĝisdataj kaj bele ilustritaj. Ĝi estas eble la plej trafa anglalingva varbilo en ekzisto." Prezo: 5 steloj (US$ 0.35); 10 ekz.: 39 steloj (US$2.75):, 50ekz.: 150 steloj (US$10.50); 100 ekz.: 286 steloj (US$ 20.00). Se montriĝos sufiĉe da intereso Esperanto Press eldonos tiun brosuron eble ankau kun pli forta kovrilo, por ke ĝi taugu por publikaj bibliotekoj. La prezo estos ĉ. 10 steloj. Interesuloj bonvolu anonci sin al la eldonejo. 2. FLUGFOLIO POR AMASA DISTRIBUO. (Angla. Formato 8 x 16 cm) Ĝi surhavas la saman dukolore presitan desegnon kaj donas respondojn al la demandoj 'Why Esperanto?' kaj 'Why should I learn Esperanto?'. Sur la tria paĝo estas represita •Esperanto at a Glance' kaj sur la kvara paĝo estas indikitaj la adresoj de la landaj asocioj, de UEA, kaj spaco por enstampi la adreson de loka grupo au esperantisto, al kiuj oni sendu la ekvivalenton de 5 steloj por ricevi la supre menciitan bazan informbrosuron. Prezo: 100 ekz.: 4 steloj (US$0.28); 1000 ekz.: 30 steloj (US$2.10) Krom la reklamo por la baza Informhrosuro Esperanto Press volonte presos sur la lasta paĝo de la flugfolioj alian tekston, por ekz. anonci novan kurson, korespondan kurson ktp. La aldona kosto por la tekstsanĝo kaj presplatfarado estas 85 steloj (US$ 5.95) sendepende de la kvanto da flugfolioj aĉetotaj lau la supraj prezoj. 3. AFISETO DUKOLORA (Formato 24 x 32 cm). Ĝi estas pligrandigita represo de la unua pago de la nova flugfolio. Sub la teksto estas ankorau sufiĉe da spaco por anonci kurson, kunvenon ktp, kaj por indiki lokan adreson# Prezo: 10 ekz.: 7 steloj (US$ 0#49)| 100 ekz.: 50 steloj (US$3.50), Enpreso de anonco sub la teksto kostas 85 stelojn (US$ 5.95) por kompostado kaj presplatfarado sendepende de la kvanto de la afisetoj acetotaj lau la supraj prezoj. 4. DISDONILO DE FLUGFOLIOJ, (Formato 32 x 35 cm) Sur forta kartono estas gluita la afiseto kaj poso kun la surpreso sTake one9, en kiun oni povas enmeti 100 flugfoliojn. Pendigu gin en iu ajn publika loko» ĉe via kuracisto, frizisto, vendisto ktp.» kaj vi tiel atingos, ke la novaj flugfolioj estos distribuataj sen malsparo, kaj ke interesitaj personoj estos instigataj informigi pli detale pri nia lingvo. Sur la poso estas multe da spaco por anonci kurson au indiki lokan adreson. Prezo: 4 disdoniloj kun po 100 flugfolioj; 20 steloj (US$1.40) 5. VENDILO DE LA INFORMBRO'SURO. (Formato 32 x 41 cm) La afiseto estas gluita sur iom pli granda kartono por ebligi la enmeton de 10 inform- broŝuroj en poson^ sur kiu estas grandlitere presita; "35 c - facts about the living international language - who uses it? - why is it easy? - why learn it? - why pro- mote it?»" Donu tiun vendilon komisie kun kelkaj informaj brosuroj al via libro- au gazetvendisto. Li repagu al vi la monon post vendo de la brosuroj. Prezo: 1 vendilo kun 10 in form brosuroj: 39 steloj (US$2.75) 4 vendiloj kun 40 informbrosuroj:l20 steloj (US$8.40) 8. LETERPAPERO. (Formato 21s5 x 28 cm) Ĝi surhavas en la maldekstra supra angulo la modernan dukoloran desegnon kun la teksto 'esperanto - lingvo inter- nacia'. Prezo: 50 folioj: 11 steloj (US$0.77), 1000 folioj: 150 steloj (US$ 10.50). Enpreso de adreso de loka klubo au individua esperantisto kostas 85 stelojn (US$ 5.95) sendepende de la kvanto de la leterpapero aĉetota lau la supraj prezoj. 7 . G L UM ARK OJ . (Formato 5x5 cm). Ĝi enhavos la saman desegnon kaj tekston kiel la leterpapero kaj estos havebla komence de 1963* Antaumenda prezo: 100 glumarkoj: 4 steloj (US$ 0.28) 1000 glumarkoj: 28 steloj (US$ 1.96) Se minimume 10 grupoj au individuoj mendos ĝis la 31.12.1962 po 1000 glu- markojn, mi povus kontrau kroma pago de 25 steloj (US$ 1.75) super la glumarkoj surpresi iliajn adresojn, Mendu kiel eble piej baldaŭ, por ke mi povu presi la ĝustan kvanton. Esperanto Press intencas eldoni samspecajn informilojn aŭ varbilojn ankau en aliaj lingvoj. Necesas nur, ke kompetentaj esperant- istoj traduku aŭ adaptu ilin al iliajlandaj bezonoj, kaj ke la landaj asocioj garantiu la aceton de certa kvanto. La tekstoj estu prefere kompostitaj en la koncemaj landoj. ALIAJ INFORMILOJ HAVEBLAJ DE ESPERANTO PRESS 8. ESPERANTO - Comments and Commentary. Represo de artikolo de Dorothy Henderson el la baza informbrosuro. (4 paĝoj, 14,8 x 21cm). Prezo: 100 ekz.: 15 steloj (US$1.05); 500 ekz.: 57 steloj (US$3.99) 9. "One Language for the World. How it was used by people from 35 countries at the 46th Universal Esperanto Congress held in August 1961 at Harrogate, England" de Dorothy Henderson. (12 pagoj, 14,8x21 cm). Prezo: 10 ekz.: 7 steloj (US$0.49); 100 ekz.: 57 steloj (US$3.99) 10. "Voice of Women and the Language Barrier" de Vilma Eichholz. Represo de poresperanta artikolo el la novaĵletero de Voco de Virinoj. (4 pagoj 14,8 x 21 cm). Prezo: 100 ekz.: 15 steloj (US$ 1.05); 500 ekz.: 57 steloj (US$3.99). 11. "Labor and the Curse of Babel" de Mark Starr. Represo de artikolo el la North American Esperanto Review. (2 pagoj, 14,8 x 21 cm) Prezo: 100 ekz.: 7 steloj (US$0.49), 1000 ekz.: 60 steloj (US $ 4.20). 12. " Pope Pious X, Patron of Esperanto" de Gabriel N Pausback. Represo de artikolo el 'MARY*. (4 pagoj 12,5 x 17 cm) Prezo: 100 ekz.: 15 steloj (US$ 1.05); 1000 ekz.: 110 steloj (US$7.70) 13 "The Structure of Interlingua compared with Esperanto's structure" de Ivy Kellerman Reed. Tiun lerte verkitan artikolon oni donu al personoj kiuj opinias, ke Ihterligua povus est! pli bona lingvo ol Esperanto. ĜI ne estas destinita por amasa distribuo. (8 pagoj 8,3 x 21 cm) Prezo: 1 ekz.: 1,5 steloj (US$0.10); 10 ekz.: 7 steloj (US$0.49); 100 ekz.: 40 steloj (US$2.80). 14. '* Life of Zamenhof" de Edmond Privat. Angla traduko de Ralph Eliott. (En preparo). La tria eldono enhavos ankaŭ faktojn pri la nuna stato de la esperanto-mo vado kaj klarigos la strukturon de nia lingvo. Prezo: 18 steloj (US$ 1.26) ALIAJ ELDONAĴOJ HAVEBLAJ DE ESPERANTO PRESS Terminaro por Infan-ludoj. (Verkita de la Societo de Britaj Esperantistaj Geinstruistoj). La terminaro priskribas multajn ludojn pri kiuj ankau plenkreskuloj inter- esiĝos. 28 paĝoj, 11 x 16 cm. 4 steloj US$0.28 Radio-Terminaro de A. Venture. 34paĝoj, 11 x 16 cm. 4 steloj US$0.28 Muzika Terminaro de M.C, Butler kaj F. Merrick. 36 pagoj, 11 x 16 cm 4 steloj US$0.28 Kudra kaj Trika Terminaro de M. kaj V. Verda. 21pagoj, 11 x 16 cm 4 steloj US$0.28 Pulcinelo - Konstrua vortludo por 2-6 personoj. Laludilo konsistas el 6 'kon- struejoj* (kartonoj sur kiuj oni interkruce konstruas vortojn kaj frazojn), 220 grandaj literoj esperantaj, 239 vortradikoj, 82 prefiksoj kaj sufiksoj, 164 gramatikaj finaĵoj kaj 15 «pulcineloj'. 7 steloj US $ 0.49 Ciujara murkalendaro-. Grandformata (29 x 21 cm) monata kalendaro el helflava kartono kun plastaj bindiloj. Per sistemo de slipoj oni indikas la semajntagojn, tiel ke la kalendaro estas ciujare uzebla. Libera spaco sur la monataj folioj ebligas sangon de la ornamo per bildkartoj, eltrancaĵoj el gazetoj ktp. 11 steloj US $ 0.77 Unitarismo - realigita Homaranismo, Kompilita kaj tradukita el la angla de Rudiger Eichholz. La libreto celas klarigi, kial unitarismo estas speco de homaranismo» kies realigon Zamenhoftiel arde deziris. Unitaranoj formas societon, kies membroj "povas havi diversajn kredojn pri la naturo de Dio, la homo kaj la universe Di ĉiuj sin donas al la gardo de persona sincereco, al la kontinua sercado por vereco per kritika esplorado, al la demokrata metodo en homaj interrilatoj kaj al la sindevigo labori por la pli granda bono de la tuta homaro. Informiĝu pri tiu en Nordameriko floranta religia movado, adaptita al la moderna epoko, sur kies bazo povus unuigi ciuj sendogmaj di-kreduloj. 60 paĝoj, 14,8x21 cm. 11 steloj US$0.77 Elĉerpitaj estas: Ciuj 'Oraj libretoj', 'Ni legas bildojn9, 'Alko kaj Suna*. La prezoj menciitaj inkluzivas la sendkostojn. Mendu rekte ce la eldonejo antau,- pagante kanadajn au usonajn dolarojn, UL-stelojn» au per pago sur la germanan pott- ĉekkonton de R. Eichholz, Oakville, Ont., Kanado (Hannover 1173 68). Au mendu pere de vialanda libroservo. esperanto press An Editorial ESPERANTO AS A NEUTRAL LANGUAGE In recent months a very interesting- discussion has been going on m several international Esperanto period- icals. Starting with an article first published in the British Esperantist, reprinted in March in the magazine Esperanto, the question has been raised, what does it mean to say that Esperanto is a neutral language, or that the Esperanto movement is neutral? When, in 1905, the constitutional documents of the movement were adopted by the First International Esperantist Convention, one of them, the Declaration of the Essence of Esperantism, included the following paragraph: "Esperantism is the endeavour to spread throughout the world the use of a neutral human language which 'without intruding into the internal lives of people and in no way intended to replace the exist- ing national languages,' will give to the persons of different nations the ability to understand each other, and which could serve as a compromise language for public in- stitutions in those countries where various nations are fighting among themselves over languages, and in which such writings as have an interest for all peoples alike could be published. Every other idea or hope which any Esperantist con- nects with Esperantism is purely his private affair and for it Es- perantism is not to be held re- sponsible." Three general viewpoints as to what this means in practice have been expressed in three magazines: the one already mentioned, another article by an Esperantist in Poland (in the Polish magazine Tamen, also re- printed in Esperanto), and in a small symposium published in Norda Prismo. 808 Stewart St., Meadville, Pa. The original (British) article stress- ed the difficulty which many persons have of realizing that their ceremon- ies or speech may be loaded with expressions which are shocking to other peoples. Thus, the singing of a hymn, the offering of a prayer, in western countries almost a regular part of many public ceremonies, is offensive to many non-western peo- ples and has no place in a manifes- tation which attempts to represent Esperanto officially. Similarly, the use of such phrases as "bourgeois," "exploitation," "worker," in Com- munist countries has become so com- mon that people from those areas often fail to realize that they are political shibboleths. One of the official Scandinavian Esperanto so- cieties, a few months ago, issued a strong protest when the Soviet Union exploded its superbomb. However much we may sympathize with its feelings, we cannot condone such an action by an official Esperanto group any more than we could condone the support given by some Esperanto societies to the Communist spon- sored "Stockholm Petition" of some years ago. In contrast to such thoughts as these, rising out of the article in the British publication, the Polish journal pointed out that it is fairly easy for an international Esperanto association to be neutral in the sense expressed in the 1905 declaration, but for re- gional (national) societies this is dif- ficult. In Communist areas, and some other areas (e.g., Spain), the existence of an organized association is dependent upon that group's ac- cepting and expressing the political ideology of the regime. In other countries, to gain public acceptance a group must conform at least in gen- eral to the accepted views of society at large. p. 109 Finally, in Norda Prismo, the authors expressed the feeling that Esperanto is an international phe- nomenon, and depends upon the existence of an international com- munity for its existence. Thus it might feel entitled to speak officially concerning such items as may affect the existence of an international com- munity: i.e., may oppose war, or nuclear weapons, etc. Now, all of these writers share the opinion, mentioned in portions not quoted from the 1905 declaration, that since Esperanto is public pro- perty (there is no copyright, there are no law making institutions, there is no tie between the movement and any government), Esperantists may as private citizens form societies and groups for any purpose whatever. Thus, no one questions the right of Catholic, Quaker, Spiritualist, Vege- tarian, Nudist, Railwaymen's, Me- dical, Literary, and a myriad other local and international groups to form, using Esperanto for their par- ticular purposes. The question ap- plies only to the activities of those public, incorporated bodies known as the "neutral Esperanto associations," i.e., those associations which through historical continuity or by common consent officially represent Esperanto as a language and as a movement before the world. Despite intense pressures from all sides, these official institutions have, as a whole, observed rigorously the original principles set forth in the 1905 declaration. Even though the author of Esperanto, Zamenhof, him- self saw his language as a part, of a complex which included religious re- forms (he was Jewish), and perhaps the greatest share of Esperantists have adopted a watered down form of this entitled the "interna ideo" (humanitarian internationalism), the official associations have not identi- fied themselves with such a goal. Again, although some individual Es- perantists have seen fit to make Esperanto into a cult, making for it a flag and entitling one of Zamen- hof's poems a "hymn," identifying Esperanto with the solution to all the p. 110 world's problems, the official groups have by and large not been affected, although the international conven- tions are said to be largely infected. Finally, in recent years, political manceuvering and debate has become so much a part of the life in all nations, that Esperanto associations are constantly under pressure to take sides. To maintain its principles, an official association may no longer merely be neutral, it must be ob- viously neutral. If by chance three- quarters of the correspondence ads in one issue are from "western" or from "Communist" countries, the cry goes up that the periodical is "bour- geois, Capitalist" or "Communist" as the case may be. This is not helped by the fact that much political use is being made of Esperanto, by the Voice of America, the West German Government, etc, on the one side, and by Radio Warsaw, the Bulgarian and Chinese governments, etc., on another side. Nevertheless, the of- ficial Esperanto institutions have, at least on the international level, suc- ceeded in remaining clear of partisan- ship. Thus, Esperanto as a language, with such Esperanto associations as are, by historical continuity or by general acceptance, official represen- tatives of the Esperanto movement, is truly neutral. It is a means of communication, and all other con- cerns which might be connected with it are the private affair of individual Esperanto users. Esperanto does not stand for the establishment of world government, the abolition of war, the supremacy of Communism, the pro- tection of national rights, democracy, freedom, slavery, white supremacy, equality of .' races, censorship, the abolition of censorship, introduction of the metric system, colored pictures in children's books, or any other ideal which individual Esperantists might happen to have. It stands exclusively for international communication (and, in such countries where conflicting languages create difficulties in public institutions, solving internal language problems). All else is the private affair of individuals. Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 " S piP£l?A»TO| ESPERANTO NEWS NOTES »\ MAGYAR POSTA ./;f WNfM»* Tf****- The thirty-sixth postage stamp honoring Esperanto, and the second this year, was issued in May on the occasion of the Esperantist Railway Workers Convention. Special postmarks are being used by several postal systems this year honoring Esperanto. Shown below is one used during Pentecost week in Oberkirch, Baden, Germany. July 14 was the 75th anniversary of Esperanto. On this date in 1887 the first booklet "D-ro Esperanto. Internacia Lingvo. Antaŭparolo kaj Plena Lernolibro por Rusoj" was published. Esperanto Street, in Valladodid, Spain, was inaugurated in July on the occasion of the 23rd convention of the Spanish Esperanto Federation. Philips Industries, known in the U.S. as Norleco, has recently pub- lished in Esperanto a catalog of X- ray and electro - medical apparatus. Qualified persons may receive the catalog from the Division of Medical Apparatus, Philips, E i nd h o v e n, Netherlands. 808 Stewart St., Meadville, Pa. A "Caravan of Friendship" using principally Esperanto started a three year trip through thirty African lands in March. The group consists of eight persons (an author, a journalist, a radio commentator, two camera men, a doctor, an engineer, and a woman) travelling under the auspices of the International Geographic As- sociation. Their purpose is, in part, to promote friendly contacts with the peoples of Africa, and to popular- ize the African continent by means of films and articles to be made dur- ing the trip. 1 The International Art Theater, an attempt to set up an Esperanto theatrical group, has been granted a subsidy of 14 million dinars (about §2,500) by the Ministry of Culture of Croatia, Yugoslavia. Information about Esperanto was tabulated recently by the Center of Documentation and Research of the U.E.A. in London. In 1961. in 28 countries outside of the U.S.A., 4.476 articles and 9,902 news items con- cerning Esperanto were published in the public press; 791 radio programs arjd 259 expositions, along with 1,124 Diiblic lectures explained about Es- peranto: 339,250 folders and pam- phlets were distributed. None of these statistics include the regular Esperanto press, radio, publishing, etfc., activities. The Turnbull Award, an annual prize of $1,200 given to a six grader in San Mateo, California, was given this year to Randy King. This prize, bcflieved to be the only one of its kiiid in the U.S.. was won by a boy whose principal interests are in math. art, and Esperanto. In February he gained considerable publicity for his work in a mosaic. Children of Our World, depicting a Caucasion. an Oriental, and a Negro child. He plans to use the prize for r.n eventual college career. p. Ill ESPERANTISTAJ INSTRUISTOJ DISKUTAS INSTRUAJN PROBLEMOJN Kiam la nove fondita Usona Societo de Esperantistaj Instruistoj kunvenis en la kadro de la ELNA kongreso en Chicago, multaj interesaj sugestoj venis de la spertoj de la ĉeestantoĵ, Por ke ĉiu, kiu interesiĝas pri la instruado de Esperanto kaj pri kiel enkonduki ĝin en la lernejoĵn de Usoho, profitu de tiu diskuto, jen estas sumigo: A. Instru-metodoj: 1. Ne estas devo de instruanto de Esperanto teni en plenkres- kula klaso ĉiun lernanton, speciale tiujn, kiuj ne havas sufiĉe da intereso por studi au regule ĉeesti. 2. Se la instruanto ne montras al plenkreskulaj lernantoj ian lernolibron ĝis post kiam ili bone regas la elparolon de Es- peranto (eble kelkaj monatoj), ili pli bone prononcos la ling- von. (Unu instruantino trovis ke lernantoj perfekte prononcis Esperanton per imito clum la unua leciono, sed post kiam ili ricevis lernolibron kaj legis ĝin ĉehejme laŭ la angla prononc- maniero, ili malbone prononcis.) 3. Estas bone uzi nur Esperanton dum la lecionoj tiel ofte kiel eble. (Unu instruanto duoni- gas la klasĉambron, metante ĉiun lernanton en unu partoti kie oni rajtas paroli nur Es- peranton, kaj klarigante ke in kiu uzos la anglan (ĉu la in- struanto, ĉu la lernantoj) devos iri al la alia parto). 4. La uzo de grandaj kopioj pri la bildoj en la lernolibro tre efikas en la klas-ĉambro fse la instruanto ne emas skizi tiajn, eble iu lernanto kapablas). An- kaŭ efikas grandaj koloraj bil- doj pri aktualaj gazetoj, jurnal- oj, k.t.p. (speciale tiaj kiaj temas pri nelibraj aferoj; ek- zemple, raketoj, aŭtomobiloj). p. 112 B. Kiel enkonduki Esperanton en la lernejojn: 1. Instruu Esperanton al infanoj. Kutime ili volonte prezentas kantojn, teatraĵetojn, k.t.p., an- taŭ plenkreskulaj grupoj, kiuj interesiĝas pri internacia inter- kompreno (UN, UNESCO, Rotary, PTA, pregejaj grupoj, ekzemple). Ofte la ĵurnaloj, gazetoj, televidaj stacioj, k.t.p., raportas pri tiaj infanoj. 2. Petu ke via loka "PTA" grupo aŭskultu informan paroladon pri Esperanto, por ke la gepa- troj sciu kio estas Esperanto kaj tiamaniere kapablu juĝi se oni proponos ke Esperanto estu instruota en la lernejoj. 3. Informu vian lernejan inten- danton pri la efiko de Esper- anto rilate al la studado pri aliaj landoj kaj aliaj- lingvoj. 4. Proponu vian helpon al grupoj kies celo estas interkompreno inter homoj en la tuta mondo. (Ekzemple, afiŝoj pri Homaj Rajtoj por UN semajno dum Oktobro; kaj ekspozicioj por foira budo de UNESCO-klubo.) Aliaj bonaj sugestoj rilate al la du supre menciitaj temoj troviĝas en la Manual for Esperanto Clubs. APPRECIATION On behalf of ELNA, I would like to express our sincere appreciation to the following members, each of whom typed between 53 and 83 full- page letters in connection with the recent membership campaign: Donald J. Harlow, Pasadena, Cali- fornia. Erma Erickson, Seattle, Washing- ton. Claude A. Bccquet, Pleasant Valley, New York. Fritz Uhlig, Brooklyn, New York. Eleanor McGrogan, Warren, Ohio (with the help of Jesse Whit- ing, Ohio). Roan O. Stone, Gallup, New Mexico. Dorothy Holland, Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 DONALD E. PARRISH La Revuo salutas. pro la ora jubileo de ilia geedziĝo, Donald Parrish kaj Han edzinon en Los Angeles. Sed temas nun egale pri la SOa datreveno de alia tre grava evento en la his- torio de nia movado, unika preleg- vojaĝo farita de Donald Parrish tra tri kontinentoj, kiel oficiala reprezen- tanto de la Komerca Ĉambro de la urbo Los Angeles. En aprilo 1911 Donald Parrish, juna kaj vigla esperantisto (tia li an- koraŭ estas) forlasis Usonon, celante informadi la popolojn de Eŭropo pri suda Kalifornio, kaj tiel allogi mi- grontojn al la ŝtato. Li portis kun si grandan stokon da speciale faritaj lumbildoj pri Los Angeles, kaj rice- vis instrukcion prelegi nnr en Es- peranto. La unuaj prelegoj okazis en Franc- ujo kaj Italujo, kie la sukceso de la vojaĝo estis sufiĉa, por ke la Ko- merca ĉambro petu lin kontinuigi la vojaĝon tra entute 25 landoj. Li do prelegis 127-foje. La Komerca Cam- bro ankaŭ eldonis 64-paĝan ilustritan libron pri Suda Kalifornio kaj el- sendis preskaŭ 10,000 ekzemplerojn. Kompreneble okazis multaj interes- aj kaj amuzaj spertoj dum la 18- monata vojaĝo. Eble la plej interesa estis vizito ĉe la Zamenhofoj, kie li manĝis kun L. L. Zamenhof; eble la plej unika aventuro estis vizito al fora angulo de Rusujo, kie antaŭe neniu usonano estis, kaj kie li trinkis ĉevalan lakton; sed certe plej grava estis evento en Kopenhago, kie la prelegisto uaue vidis carman danan fraŭlinon Poula Grave. Hi geed- ziĝis en septembro, 1912, en Kopen- hago, kaj nelonge poste la feliĉa paro iris al Los Angeles, kie ili loĝas de tiam. Ni do salutas niajn Parrish-amikojn, kaj deziras al ili ankoraŭ longajn jarojn da laboro kaj feliĉo. u^^^^SMt, LOS ANGELES KALIFORNIO LA URBO KAJ LA GRAFLANDO UNUA K.-i'KRAKT.l ELD08O 1912 EUJOMTX OE KOMERCA ĈAMBP.0 LOS ANGELES. KALIFORNIO 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 113 Dr. A. Albault LETERO AL LA REVUO Tre estimata Sinjoro Redaktoro, Hazarde mi konatiĝis kun via revuo kiu lasis al mi relative bonegan im- preson. Aliparte altiris mian atenton la artikolo de S-ro David Richardson pri la Fundamento de Esperanto. Eble mi povas diri kelkajn vortojn kiuj interesos viajn legantojn. La 9-a eldono de la Fundamento baldaŭ aperos ĉe Esperantaj Francaj Eldonoj. Gi aperos kun komentoj his- toriaj, bibliografiaj kaj lingvaj. Grav- aj dokumentoj kiel la Bulonja De- klaracio kaj la Akademiaj Korektoj estos aldonitaj; la verko, kiel doku- mento, fariĝos pli uzebla, ol la an- taŭaj eldonoj, dank'al detala Indekso, ktp. Kiel aŭtoro de tiuj komentoj,- mi povas diri ke la libro respondos al la demandoj levitaj de S-ro Richard- son kaj al multaj aliaj. For pro- vizore kontentigi la scivolon de viaj legantoj mi povas—tre koncize—doni jenajn informojn: Historio: La F-to ne estis verkita en 1905, kiel lasas supozi la artikolo de S-ro Richardson: en 1905 Zamen- hof nur kunmetis tri pli fruajn verk- ojn kaj aldonis al ili Antaŭparolon. Tiuj pli fruaj verkoj estis la grama- tikoj kiuj aperis en la Unuaj Libroj en 1887-9, la Ekzercaro 1893 kaj la Universala Vortaro 1894. .La celo de Zamenhof per eldono de tin kolekto en 1905 estis krei ne lernolibron sed dokumenton: Tion la unua Kongreso akceptis en Bulonjo-ĉe -Maro per speciala Deklaracio sur la propono de Zamenhof. Demando -ata, -ita: Ne ekzistas UNU fundamenta gramatiko sed levin nacilingvaj tekstoj: S-ro Richardson tradukis la francan tekston, unu el la plej gravaj vidpunkte de la demando de la participoj. La 4 aliaj havas tekston pli ĝeneralan, kiu ne ekskludaŝ la futuran participon. Interesa fakto estas ke la 5 tekstoj de 1887-9 pre- skribas, ke la pasivon oni formu per la prezenca participo. Vidinte sian p. 114 redakto-eraron, Zamenhof unue lasis korekti la francan tekston per aldono de la preterita participo: tiel estiĝis la franca tekto. La 4 aliajn tekstojn, li mem korektis, simple forstrekante la epiteton ("prezencan"): oni do formu la pasivon per iu ajn participo. La du "francaj" ekz-oj en. la grama- tiko mem, kaj ankoraŭ pli la ekz-oj en la Ekzercaro bone montras kiel oni uzu la participojn: tion S-ro Richardson bonege klarigis. Povas esti, ke tiu evoluo de la aferoj estas samtempe kaj la motivo de la trouzo de -ata flanke de iuj kaj ĝia kondamno fare de Zamenhof mem. Mana skribmaniero: La fotokopio de alfabetoj aperinta kune kun la ar- tikolo estas tiu de la unua paĝo de la E-aro aperinta ĉu en la Funda- mento en unu el la lastaj 4 eldonoj (de 5-a ĝis 8-a), ĉu en la divers- lingvaj tradukoj de la Fundamento, krom 2 au 3. La Ekzercaro en 1894 entenis iom malsaman skribalfabeton sed la unua eldono de la F-to 1905 (la sankciita—tiu kiu servu kontraŭ la aliaj en okazo de kontestoj ktp) kaj la tri sekvaj entenas tute alian skribalfabeton, kaligrafian, tro orna- mitan, kun konfuzeblaj literoj kaj praktike ne uzeblan. Pli ĝenerale la skribalfabetoj troveblaj en presejoj ne celas esti modeloj de efektiva skribo kaj do ne taŭgas por nia celo. En la konkreta okazo, la skribalfabeto de la Fundamento kvazaŭ ne ekzistas; ĝi laŭ mi ne solvas la demandon de la internacia manskribo. Cetere nia tradicio ne donis fundamentan valoron al tiu ĝia elemento. Anstatauaj literoj (ch, gh . . .) Same ĉi tie tiu skribmaniero ne vere eniris nian tradicion, tamen ŝajnas al mi ke la diroj kaj konsiloj de S-ro Richardson estas tute saĝaj kaj plene aplikeblaj. Jam kelkaj eldonejoj uzas de tempo al tempo, ekz-e en titoloj kaj simile, la digramojn de Zamenhof: Ke unu el tiuj eldonejoj estas la avangarda STAFETO signifas mul- ton. Sinjoro Redaktoro mi dankas vin pro via atento. Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 MALLONGAJ NOTOJ En Norda Prismo numero 3, 1962, ni legas la sekvantajn tre afablajn vortojn: "Donald Broadribb, "unu el la plej multdiplomaj erudiciuloj de nia movado, lingvisto, baldaŭ doktoro, de 1961 edziĝinta al s-ino Rosemary, ankaŭ esperantistino, jam en 1947 li aliĝis al nia movado, en kiu li verkas, redaktas, tradukadas jam de tiu tempo vere meritplene. La usona re- vuo akiris tiun gravan^ junan labor- forton jam antaŭ unu jaro kiel redak- toro." Cetere, niaflanke, ni komentu, ke Norda Prismo estas el ĉiuj inter- naciaj esperantaj gazetoj la plej abon- inda, pro sia konstante alta kultura nivelo. Novan Kristanan Himnaron kom- pilas la Kristana Esperantista Ligo Internacia. K.E.L.I. petas, ke ĉiu interesato helpu. Skribu rekte al la prezidanto, Adolf Burkhardt, Pfarr- haus, 7261 Gechingen, Germanujo. Uzitajn poŝtmarkoĵn la sekretario ricevis de Frans Jahger, Martha Walker, Mary Gibson, kaj de aliaj. De nun la nomoj de donacintoj estos publikigataj. Hi multe helpas al UEA per sia sendo de poŝtmarkoj. La sekretario, Conrad Fisher, ilin transsendas al Peter Zacho en Kopen- hago. Peter Zacho ilin vendas al komercistoj, kaj per la mono rice- vita subtenas la agadon de Tibor Sekelj, kiu diskonigas esperanton en landoj ĝis nun ne partoprenintaj nian movadon. La Estraro de ELNA reelektis Armin Doneis kiel sian prezidanton por nova jaro. Peggy Doneis, la filino de nia "Es- trarestro," edziniĝis kun Per Schneider, la 31an de aŭgusto en Pharr, Texas. Ni gratulas la novan paron. Radio-amatoroj bonvolu atenti: la sekretario, Conrad Fisher, deziras atentigi, ke li ne estas radio-amatoro, do oni ne tiel interpretu la para- grafon en la maja numero. Cetere, esperantistaj radioamatoroj inkludas David Richardson, Al Estling (K7ETV), Wilbur Harrison (W7PES). 808 Stewart St., Meadville, Pa. Chases' Calendar of Annual Events ĉiujare de 1959 senpage enlistas ELNAn. Jen ankaŭ tre bona metodo, por nacie konigi vian grupon kaj eble interesigi vian propran regionon. Petu folion de la eldonisto, por listigi vin. Elektu eventon gravan en la historio de via grupo. (La" du eventoj de ELNA estas la 17a de julio kaj la 15a de decembro.) Precipe la grupoj en L.A., N.Y.C., Chicago, kc, povas utiligi tiun listiĝon. La adreso estas Apple Tree Press, 2322 Mallery St., Flint 4, Michigan. Ĉu vi havas magnetofonon? En antaŭa numero de la Revuo ni pub- likigis artikolon kaj bildon pri la blinda, paralizita esperantisto Claud- ette Toro en Puerto Rico. Si in- struas la kurson pri Esperanto por la Hadley School por blinduloj. ŝi petis, ke ni trovu personojn, kiuj bonvolos sonbendigi numerojn de nia Revuo por ke ŝi povu uzi ilin en la Hadley-kurso kaj. por infanaj student- oj. Si bezonas 5colajn bendparolojn, kaj povas provizi la bendojn al la parolontoj. Bonvolu sendi specimenon de via parolado al la sekretario, Conrad Fisher (808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania), por ke li povu elekti la plej bonajn parolantojn. Estas de- zirate, ke nur personoj sen la kutima amerikaneca parolmaniero legu. An- kaŭ aliaj gazetoj krom la Revuo estos disponigataj por legiĝo. La rapideco de la registrado estu 3Jips. . POSTMARKOJ Ni ricevis inform on, ke la poŝt- marka statistiko en nia lasta numero estas erara. Jen do kompletigita listo: 2 markoj de 7 markoj de 3 markoj de 1 markoj de 5 markoj de 4 markoj de 2 markoj de 12 markoj de Aŭstrujo Brazilo Bulgarujo Cekoslovakujo Hungarujo Jugoslavujo Polujo USSR 36 markoj entute, de 8 landoj. (laŭ komuniko de A. Holzhaus.) P, 115 Por via aŭtomobilo nepre konsider- inda estas la "bumper strip" (kiam aŭtomobilfabriko komencos. reklami esperante, por ke ni povu plenigi la mankon de taŭgaj aŭtomobilesprimoj en Esperanto?) reklamanta Esper- anton. Hi kostas po 25 cendoj (5 por unu dolaro). Mendu de Cather- ine Schulze, 410 Darrell Road, Hills- borough, California. ĈU oni instruas Esperanton en lernejo en via regiono? Se jes, bon-4 volu sendi al ni informojn pri tio. Estas pli bone ke dek personoj raportu la saman klason, ol ke ĉiui el ili supozu ke iu alia faris tion, Bonvolu sendi raporton, nun, al Catherine Schulze, 410 Darrell Rd., Hillsborough, California. Informq pri: la nomo kaj adreso de la lernejo, kiom da studentoj estas en la klasoj ĉu la studentoj estas infanoj jaŭ plen- kreskuloj? Se infanoj, kiuaĝaj? NI PETAS Kiam ajn vi ion faras por diskonigi esperanton, bonvolu informi nin, por ke la sekvantaj informoj povu esti sendataj al UEA por la jarraporto: Artikoloj en gazetoj Prelegoj antaŭ grupoj (ankaŭ in- formu pri kiom da personoj ĉeestis) Radiobrodkastoj, televidaj programoj Ekspozicioj (kiom da rigardantoj?) Disdonado da informaj folioj kaj broŝuroj (kiom vi disdonis?) Cu oni pli interesiĝas pri esper- anto, en via regiono? Informu nin tuj post la eventoj. Sendu ekzemplerojn de la artikoloj. Skribu al la.sekretario, Conrad Fisher. MORTOJ Ni anoncas, kun bedaŭro, la mor- tojn de: Sarah Shtiller, New York City, en januaro. Edward P. Hawes, Pennsylvania, en aprilo. p. 116 KLUBA VIVO Esperanto-Klubo de Pitsburgo: en majo la klubo gastigis Ges-rojn Her- man Baljet el Leyden, Nederlando, kaj dum kunveno Herman Baljet montris lumbildojn pri Nederlando kaj ilin priparolis. La Baljetoj venis de vizito en Vaŝingtono, poste iris al Chicago, fincelante Vancouver. San Mateo: Sinjorino Clifton Mc- Clellan jus finis la instruadon de baza Esperanto-kurso en la Lernejo Lawrence, sub aŭspicioj de la PTA- grupoj de la Lernejoj Lawrence, Turnbull, kaj Sunnybrae. La kurso estis por la gepatroj de infanoj studantaj Esperanton en tiuj lernejoj. Peninsula Esperanto Club: en Julio esperanta kurso finiĝis, kun dekunu studintoj. Je la disdono de diplomoj, prelegis Profesoro S. Yamazoe, de la departamento de biokemio, Gunma Universitato, Japanujo. La Klubo en Washington, D.C. mimeografis la sekvantan tekston en formato prok. 3ix5coloj, kaj supren- metis ĝin sur afiŝtabulojn en biblio- tekoj, apotekoj, kluboj, butikoj, k.c. Ili raportis tre bonajn rezultojn: "Learn. Esperanto, the International Language! New, Free classes always being formed for the study of this beauti- ful, easily learned, yet most complete modern language for today's dynamic, universal civilization. Earn a beau- tiful diploma at the end of your short course. You are invited to attend the next meeting of the Esperanto Club ■ of Washington, where there will be in- formative talks about Esperanto and a demonstration lesson to show you how simple it is. (Sekvas blanka spaco, kie oni entajpas la tempon kaj lokon de lecionoj kaj kunvenoj). Call Mr. Maury, HO-2-3871, or Mr. Irvine, JU 7-7265, or Mr. Docal, AD 2-4887 (evenings) for additional information or arrangements to join free class without obligation." Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 ADRESARO 1962 Antaŭ nun vi certe ricevis via'n ekzempleron de la ELNA-Adresaro 1962 kun listo de ĉiuj pagintaj mem- broj de ELNA. Se vi ne ricevis gin, bonvolu informi min tuj. Enskribita estas kaj la malnova kaj la nova adresoj de Arlie J. Nixon. Bonvolu elstreki la malnovan en Connecticut. Alia eraro: la paĝnumerado ne estas tute ĝusta, do ĝi estas ignor- enda. Kaj sur la unua paĝo, inter Springfield, Mass., kaj Tacoma, Wash., estas urbnomo nelegebla. Gi estas El Monte, Calif. Espereble ĉiu venonta Adresaro aperos en julio. Do certigu, ke via membreco estos valida antaŭ la ven- onta julio, se vi volos listiĝi. Per- sonoj membriĝantaj post la apero de la Adresaro menciiĝos en la Revuo. Unua Aldono al la Adresaro 1962: California: Berkeley—C. K. Sutcliffe, 3049 Ful- ton St. Feb. Maywood—Corrine Roomes, 6133 Pine Ave. Jul. San Diego 20—Ken Friedman, 5487 Dundee. Jul. San Diego 6—Louis Stein, 3344 Garrison. Jul. Illinois: Oak Park—S-ino Erna Guesnier, 1157 S. Oak Park Ave. Jul. Michigan: Pinckney 2—O. Bond Oliver, 2863 East M-36. Mar. New York: Binghamton—S-ino Marian Gladys Sherman, 2 Sheldon St. Sept. New York — Alex Dendel (vidu adreson de Bonesper). Feb. New York—Frances Lesher, 4 West 28th St. Sept. DE LA SEKRETARIO North Carolina: Greensboro — Ronald Scott, 421 Crestland Ave. Jan. Oregon: Oregon City—S-ino E. Whitteker, Route 1, Box 626. Jul. Washington: Walla Walla —Albert E. Estling, 1351 Grant St. Jan. Kennewick — S-ino M. Pickering, 430 East X] Ave. Sept. Puyallup—Ges-roj Marvin E. Oliver, 1604 65th Ave., N.E. Dec. Spokane 62—Lena Adams Schmidt, N. 120 Locust Rd. Aug. Wisconsin: Ripon—Sidney Craig Goodrich, 318 Thorne St. Dec. Missouri: St. Louis 17—Frato Henry Alfred, Christian Brothers College. Jun. ESPERANTO parolata La Centra Dana Esperantista Ligo jus eldonis la supran glumarkon (kun la stelo verde presita). La ce!o estas, ke la glumarko troviĝu ĉie. kie esperantistoj laboras. Kie oni ofte vidas la informon "On parle fran- cais," "Si parla italiano," kc, kie laboras esperantistoj la publiko vidu ke "Esperanto estas parolata." La ŝildeto ankaŭ taŭgas poc enirpordoj de loĝejoj, aŭtomobila fenestro, kaj aliaj lokoj. 5 ekzempleroj kostas unu stelon, dek ekzempleroj kosta"s \k stelojn, 25 ekzempleroj kostas tri stelojn. La prezoj inkludas afrankon. Mendu de Soren Christensen, Frederik den VIIs vej 26, Kolding, Danujo. 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 117 *KĜneŭfoo*td- £ Anglu jo: Deziras ricevi The Farmers' Al- manac. Interesiĝas pri la suno, luno, astronomio. John Pennington, 12 Park Road, Southport. Bulgarujo: Sonja Popova, Bulvardo Lenin 72, Varna. Nikolaj Pilev, Ul. Graf Ignatiev 38, Varna. Petja Vasileva, Kv. Rupy 146, Varna. Emil Cvetkov, Car Assen 32/a, Varna. Ĉekoslovakujo: Pri la usona pejzaĝo, kaj inter- ŝangi poŝtmarkojn pri ĝi. Miro- slav Kovacik, Stredoslovenske papierne, Harmanec, okr. Banska Bystrica. Letervesperon en novembro aran- ĝos 12-40 jaraj komencantoj. Hi deziras korespondi pri ĉiaj temoj. Kontaktadreso: Karel Franc, Dukla 2287, Pardubice. Deziras interŝanĝi bildkartojn. A. Steinfestova, ridolni ul. 413/27, Praha-Branik. Pri kulturo kaj sporto. Kolektas bildkartojn kaj gramafondiskojii. Karel Strzanovsky, Mokra 24, p. Cerna v Pos. Francujo: Volas interŝanĝi bildkartojn, leter- ojn, kaj postmarkojn kun usona 14jara knabino. Prancaise Le- chelle, 73 Avenue d'Aquitaine, Royan (Charente-Maritime). Hungarujo: Volas esperanto-infanlibrojn por sia filino Marianna. Pal Istvan, Miskolc, Bajcsy Zyilinsky u 35, 11.10. Li rekompencos laŭ via prefero. Japanujo: Studentoj de la Universitato Kagaŭa volas usonajojn por ekspozicio (libretojn, fotojn, bildkartojn, KĈHCOf postmarkojn, kc). Esperanto- Klubo de Kagaŭa Universitato, Kagaŭa Daigaku Nogtakubu, Ire- nobe, Mikiĉo, Kagaŭa. Jugoslavujo: Olga Batabelijiĉ, ul. Br. Hadzica 44, Kragujevac. (18 jara.) Vera Miniĉ, ul. 16 Br. 3, Kraguje- vac. (18jara.) Kostariko: Etilma Gonzalez, Grecia, Alajuela. (22jara instruistino.) Victor Molinari Soto, Grecia, Alaj- uela. (42 jara fraŭlo, horloĝisto, fiilatelisto.) Guillermo Araya Garcia, Grecia, Alajuela. (22 jara fraŭlo, ŝuisto kaj studento.) Yolanda Sanchez Anchia, Grecia, Alajuela. (28 jara liceanino.) Iveth Barrantes Castro, Grecia, Alajuela. (30 jara, virino.) Salvador Carlos Molina Chanfreud, Apartado 105, Grecia, Alajuela. (16 jara, liceano.) Polujo: Waldemar Kisiel, Kortowo bl. 21, Olsztyn. (Pri sporto, plantoj, bestoj, monda rifuĝula jaro; kaj interŝanĝi postmarkojn en kom- pletaj serioj pri tiuj temoj.) Piduch Josef, powiat Zielona Gora, Ochla 99. (Pri floroj,_ bestoj, fervojoj, olimpiadoj; kaj inter- ŝanĝi postmarkojn pri tiuj tern- oj.) Svedujo: Jan Milld, Grimstagatan 35, Val- lingby. (18 jara knabo.) USSR: V. I. Peŝikov, ul. Ŝota-Rustavelij, dom 59 kb. 19, Tackent 13. (Pri sporto, bestoj, floroj, insektoj, naturo, bildoj pri pentristoj; kaj interŝanĝi postmarkojn pri tiuj temoj.) Mihail Zelcer, str. Roza Ljuksem- burg 23, u. Hmelnickij. (Inter- ŝanĝi postmarkojn.) Lembit Tangsoo, Torva, Manniku 4, Estonio. 118 Esperanto Review, Sept.-Okt. 1962 ESPERANTO GROUPS IN THE UNITED STATES Listed by State, City, and name of person to be contacted for further information. California: Hillsborough: Peninsula Esperanto Club (Catherine Schulze, 410 Darrell Road). Los Angeles: L.A. Esp. Club, 1406 N. Sycamore Ave., Hollywood. Napa: Napa Esperanto Club (Mar- tha Walker, 2846 Monticello Road). Palo Alto: Esp. in P.A. (Bruce Kennedy, 2200 Oakwood Drive). San Diego: Esp. Soc, P.O. Box 6215, San Diego 6. San Gabriel Valley, Blind Study Group of (Mrs. Phillips Neuman, president, 2736 Cogswell Road, El Monte). Santa Monica: Blanche Paiker, 515 25th Street, Santa Monica. Illinois: Chicago: The Esperanto Club of Chicago (Julie Regal, 310 4th Avenue, Downers Grove). Massachusetts: Springfield: Greater Springfield Es- peranto Club (Warren H. Gould, 114 Deerfield Street). Michigan: Ann Arbor: Wm. C. Dickerman, 424 Hilldale, Ann Arbor. Montana: Missoula: Esp. Study Group (Bob Davis, 1721 Helen, Missoula). New York: The Esp. Society of Greater New York, 50 Overlook Terrace, New York 33, N.Y. Esperanto-Klubo de Novjorkurbo, 340 Riverside Drive, New York 25, N.Y. (Julius Balbin, Pent- house 2). Oregon: Canby: Mrs. Wallace Peterson, Route 2, Box 120. Hillsboro: Adrian Hughes, 476 S. Bailey Avenue. Portland: Portland Area Esperanto Club (ESPO) (Jim Deer, 12946 N.E. Hancock St., Portland 30). Ohio: (See Pennsylvania). Pennsylvania: Allentown-Bethlehem: Esp. Club of the Lehigh Valley (Donald Munro, 1961 Erie Ave., "Quaker- town). Meadville: Esp. Study Group (Mar- cella Fisher, 808 Stewart Street). Pittsburgh: Esp. Club of Pitts- burgh (L. A. Spriggs, P.O. Box 8302, Pittsburgh 18). Triŝtata Esperanto-Komitato (W.Pa., E. Ohio, N.WVa), Frans J. Jahger, 2736 Locust Drive, Bridgeville, Pa. Washington: Seattle: Vincent Griffeth, 8556 37th Avenue, S.W. Spokane: H. K. VerPloeg, 1908 E. 8th Avenue. Tacoma: Ruth Culbert, 1912 N. Monroe. W. Virginia: (See "Pennsylvania"). Wisconsin: Janesville: Janesville Esp. and Humanist Society (Richard Sex- ton, 868 Blaine Avenue). Se la supraj adresoj aŭ nomoj ne estas ĝustaj, aŭ se ekzistas aliaj grupoj, bonvolu sciigi: DOROTHY HOLLAND, Estrino, ELNA Membreca kaj Organiza Komitato, 1701 Rockwood Trail, Fayetteville, Arkansas. LA MARVIRINETO fabelo de Hans Christian Andersen, de ĉiu ŝatata, estas aperigita en luksa eldono de la dana esperantista el- donejo Koko. Koloraj bildoj, mal- ofta lukso esperanta, elstarigas ĉi tiun Koko-libron. La prezo estas $2.25, laŭ informo sendita de la eldonejo. 808 Stewart St., Meadville, Pa. p. 119 THE ESPERANTO LEAGUE FOR NORTH AMERICA invites you to consider membership in the League. As a member of the League, you receive the Esperanto Review regularly through the mail, support the movement for making Esperanto known to the American public, are entitled to the services of the League, and are also an affiliated member of the Universala Esperanto-Asocio, entitled to the services of the network of 3,000 local consuls and other world-wide Esperanto services. The coupon below may be of convenience in applying for membership: To JAY BERRY, treasurer, Esperanto League, 3231 N.W. 62nd St., Seattle 7, Washington. I am enclosing a check/money order for $..................in payment of the following (check which): .................. year subscription to the North American Esperanto Review, $2.00. .................. year membership in the Esperanto League for North America, including subscription to the North American Esperanto Review and associate membership in the U.E.A., $5.00. Name:......................................................................................................................„...........................................................................„....... Address:..................................................................................„................................................................................................................... BOOKS ABOUT ESPERANTO BOOKS IN ESPERANTO For textbooks, dictionaries, readers, as well as for books currently avail- able, in Esperanto, ask for a catalog from the Esperanto League Book Service Middleton, Wisconsin, or Esperanta Libro-Servo 2222 Crest Drive, El Cajon, California. ESPERANTO PRESS Oakville, Ontario, Canada. Return and Forwarding Postage Guaranteed. ESPERANTO YOUR PASSPORT TO WORLD FRIENDSHIP Reprints of the popular Special Educational issue of the Review. Extremely useful for publicity work. Keep a supply on hand. New Price: Per copy: 25 cents postpaid. Five copies: $1.00 postpaid. Order from: Thomas A. Goldman 7008 Millwood Rd. Bethesda 14, Maryland : WNAJWS .