North American Esperanto Review NORDAMERIKA ESPERANTO-REVUO Novembro - Decembro 1961 ESPERANTO RAKETFLUGAS EN PITTSBURGH (vidu artikolo surp.89) '-. Esperanto Review Vol. 9, No 6 Donald Broadribb, Editor 5615 Woodlawn Ave., Chicago 37, Illinois Founded in 1953 and published bi-monthly by the Esperanto League for North America, Inc., as its official organ. Subscription rates: Regular Subscription $2.00 per year,- gift subscription, $1.75 per year, or three for $4.00 per year,- bulk orders, ten copies ordered in advance, $1.50, except for special issues. Membership dues: regular members, $5.00; supporting members, $10.00; patron members, $20.00; life members, $100; man and wife, each having the privileges of a regular member, but receiving only one copy of publications, $ 7.00. Make all checks and money orders payable to "Esperanto League lor North America, Inc." Send all payments, orders for subscriptions, and memberships to the treasurer, Jay Berry, 3231 W, 62nd St., Seattle 7, Washington. Officers of the Esperanto League for North America, Inc.: President - David B. Richardson, R.F.D. Box 81, Eastsound, Washington,- Vice-Presi- dent - Charles E. Peterson, 8314 E. Florence, Downey, California,- Sec- retary - Conrad Fisher, 808 Stewart St., Meadville, Pennsylvania,- Treas- urer - 4ay Berry7 323T W. 62nd St., Seattle 7, Washington, Executive Board: Armin F. Doneis, Sr., P.O. Box 105, Pharr, Texas; Mary Gibson, P.O. Box 409, Riverdale, Fresno County, California; Frans J. Jahger, 2736 Locust Dr., Bridgeville, Pennsylvania,- James Lieberman, 24 Claf- lin Road, Brookiine 46, Massachusetts; Paul Nace, 1410 Ray Road, Hyattsville, Maryland,- Catherine Schulze, 410 Darrell Road, Hills- borough, California; H. K. Ver Ploeg, 1908 E. 8th Ave., Spokane 32, Washington, Martha Walker, 2846 Monticello Road. Napa, California, SPECIAL EDUCATIONAL ISSUE Copies of the Special Educational Issue, published in October, 1961, are available at 35j2? each. This "handbook for Esperanto" includes articles on the Origins of Esperanto, Questions Often Asked About Esperanto, Esperanto and the United Nations, Esperanto in the School Program, Esperanto in Religious Work, Esperanto Magazines, a complete guide to the language, a dictionary, information about Esperanto Postage Stamps, How to Learn Esperanto, etc. Use it to give to your friends who inquire about Esperanto, and use it to learn more yourself. Order from ELNA treasurer. PROJECTS FOR AN INTERNATIONAL LANGUAGE Often persons interested in Esperanto learn that other language projects have also been proposed. The names most likely to be noticed at present are Interlingua, Inter - lingue and Ido. Occasionally Basic English, Volapiik, and Interglossa are also referred to. Several hundred other projects have been proposed at one time or another, but few have actually been worked out and only those named above are of special interest. Interlingua grew out of research carried on by a private group called the Inter- national Auxiliary Language Association (I. A. L. A.). In 1952 a large dictionary, the Interlingua-English Dictionary, was published, followed by a rather technical Interlingua Grammar. A small English-Interlingua Dictionary has subsequently been published. A half dozen small pamphlets have also appeared, and one elementary grammar Interlingua at a Glance. Interlingua is somewhat more difficult to learn than Esperanto, but easier than Spanish or Italian. Its vocabulary consists primarily of words taken from the Romance languages with little or no change. Spelling is irregular, as is pronunciation. Word formation must be learned for each individual term. Idiomatic phrases are used. Interlingua is not difficult for a person to read without special study of the language, provided he is well acquainted with Latin and one modern, western, Romance language (French, Spanish, Portuguese, or Italian). Interlingua is extensively used for summaries of technical articles in certain medical and chemical journals. The only printed periodical in Interlingua is devoted to molecular spectroscopy. Several mimeographed bulletins appear. It is estimated that 150 persons in the world speak and write Interlingua. With a similar name is the project Interlingue (earlier called Occidental, but renamed after the Second World War). This project was formulated by an Esthonian, Edgar de Wahl, in 1922. It relies upon word forms taken from the Romance languages, English, and German. The grammar is fairly regular, word derivation is quite irregular. A 16 page bimonthly periodical, Cosmoglotta, is currently published in Inter- lingue, along with mimeographed bulletins. No printed textbooks or dictionaries for English speakers are available, but several mimeographed booklets and folders exist. Fluent speakers of Interlingue may number upwards of 500. Ido is a project published in 1907 as an attempt to introduce changes in the structure of Esperanto. These included: alphabet reform, grammatical reform (elimi- nation, in most instances, of the accusative case, of agreement of adjectives, and of direct word derivation), and vocabulary reform. Ido can easily be read by anyone knowing Esperanto. Between 1907 and 1914 a substantial Ido movement grew. Ido never received a stable form, but underwent continuous changes. The majority of improvements which it proposed have, over the years, been incorporated into Espe- ranto. Only about 100 speakers are left. A 16 pagequaterly periodical, Progreso, is printed along with mimeographed bulletins. Printed literature from before the Second World War is abundant. 85 Basic English was an attempt to simplify English by reducing its vocabulary. It grew out of the work of C.K.Ogden and LA. Richards. In 1947 the rights to Basic English ware purchased by the British government. A series of books based on Basic English was published in the 1940's . Some teachers of English were encouraged to utilize Basic English materials in teaching English to foreign students. No movement for using Basic English as an international language has ever existed. Volapuk was the first serious project for a constructed language. Its author was a German priest, Ĵ.M. Schleyer. The first materials on Volapŭk were published in 1879. A movement numbering upwards of 20,000 persons grew to support Volapŭk. By 1900 most supporters of Volapuk had left the movement. A 4 page quarterly continues to be printed in Volapuk in Holland. No other literature is currently available. Volapuk cannot be read without special study. Its word roots are taken mostly from English and German, but are remade according to certain rules. The grammar is quite complex. Interglossa is a name familiar to many American students because of the enthusiastic description given it in a standard textbook The Loom of Language. As a project, Inter- glossa was never completed. None of the projects can be said to be languages, if a language is defined as spoken by a community of persons for purposes of communication. To a large degree, the pro- ponents of Interlingua, Interlingue, Ido, etc., are persons who also know Esperanto but who like to toy with language making. A comprehensive treatment of the subject may be found in the book One Language for the World and How to Achieve It by Mario Pei (New York: Devin-Adair Co., 1959). DoMld Bmad[ihh INTERLINGUE It es un facte archi-conosset que li real desfacilitas in li aprension dp Ungues foren veni ne del plu o minu complicat structure grammatical del concernet idiomas, ma del diferenties fundamental existent inter li manieres expresser se del divers popules. Noi ne solmen es confrontat con li necessita dar apt equivalentes por li masse de idiotismes propri a chascun lingue. ma noi deve ancor saver far li diferentie inter li locutiones queles. bcnque tra- hiente lor caractere idiosincrasic resta comprensibil, mem si lilteralmen traductet, e tis qui she choca li sentiment lingual de cert popules. sivp re- siste a omni provas de logic analise. IDO Ni esas nun en la felica situeso, ke ni povas determinar la evo di la tero per explori en la laboratorio; pro to la resultajo esas konsiderenda kom tre fidinda. En la cetera kazi ni laboras per hipotezala premisi, ni esas koaktata laborar per teoriala presupozi, qui advere esas kredinda, ma qui esas desfacila pru- vebla. 86 VOLAPUK INTERLINGUA Lot' binon tug gretiki'in, lot' binon tug nobikŭii. Lot' legik, lof voratik vo binon givot sŭlik. No flagon dani, lobi, e ))ardon valikosi. Lof binon vo valopo; no zogon drediiliko lo leponabop, la for, lo datom, riskad e ror. Lot' leno demon pofi, ni stimi, ni diniti. L6f dranon ini sepiil, lopiodranon Hi siil; vobedon ai nen sjial, lof jafon sŭli su tal. 0 CREDE que le studio del physica avantiate es de grande valor, sed non pro su contento factual. II es le atti- tude, acquirite plus que instru- ite, que es importante. Isto in- clude honestate, autodisciplina, le habitude de lecturas, un cre- dentia in principios, un confi- dent ia in le oolubilitate de om- ne problema, un dilection absor- bente pro su labor — le meta- morphose my3teriose que trans- forma le studente a in un physi- ciota. Io sucpecta que un tal miraculo occurre a omne juveno qui ha studiato con un maestro. 1962 Annual Congress of ELNA Why Should You Come to Chicago to Attend ELNA's 10th Convention ? By attending you can make an important contribution to the cause of Esperanto -- even in the most humble capacity, if you have enthusiasm. The success of a convention depends on many factors, not the least of which is an encouraging turn-out of devoted fellow Esperantists. The yearly convention is the heart of Esperanto activities in our country - its reverberations will be felt in every one of them. Come, with your measure of spirit and talent to contribute! Chicago awaits you ! Its Esperantists eagerly await you! And the many charms of this great city and vacation center await you ! Renew old friend- ships here ! Plans call for the convention to be held July 6-7-8, 1962, at the Hamilton Hotel, Chicago. The Hamilton Hotel, which accepts all races, reports the following room rates: single room $7-11, double room$10-14, twin-bed room $12.50-17.50. The Convention Fee will be, as usual, $10.00. 87 ^hŝm Um ŝm&ititatof: Everyone can "do something" to help put Esperanto across in our country by con- tributing time, money, reports, articles, to our organization and its ESPERANTO REVIEW, according to his ability. If you do not have time to spend on promoting Esperanto and our League, you can perhaps donate dollars to finance the work of us who donate our time and work. At least you can give us this urgently needed information steadily: 1 - News of Esperanto classes and groups of all sizes and kinds. 2 - News of educators who know and sympathize with our work. 3 - News of talks about Esperanto: radio TV, other groups. 4 - Tell us about (send us clippings of) articles, letters, any other reference to Esperanto or related matters, in periodicals, books you read. Give us titles, dates, city. There is urgent need of persons willing and capable of approaching Important per- sons and organizations to bring Esperanto to their attention and perhaps win their sympathy. We need to know the opinions of such sources. Of course, everyone can write a short letter to congressmen, clergymen, union officials, mayors, etc. We need to know what you and others are doing in this respect in your locality. our address as that of the sponsor of the birthday anniversary of Dr. Zamenhof, founder of Esperanto. Because of this listing (entirely free) many persons and firms send us advertising literature and inquire about Esperanto. Some of the ads are useless to us, but it gives me a chance to politely write to them and impress Espe- ranto on their mind. The price of the CALENDAR is only $1. Order direct or through my address. The Apple Tree Press, 2322 Mallery Street, Flint 4, Michigan, has carried our listing in their annual CHASES' CA- LENDAR OF ANNUAL EVENTS, giving URGENTLY NEEDED INFORMATION Send the following information to the Secretary of ELNA if you 've done anything at all for Esperanto in 1961, or if you know about anyone else who did anything: 1 - How many articles relating to Esperanto appeared in the press ? 2 - How many talks were given to how many listeners ? 3 - How many radio talks, television ap- pearances, displays, posters used, leaflets distributed ? 4 - Did this activity result in increased interest in Esperanto in your locality, or elsewhere in 1961 ? 5 - Does an Esperanto group of any kind or any size meet regularly or irregularly in your locality ? Do you know of any other groups ? This information must be received and recorded every year in order to keep track of the growth of the movement throughout the world. Won't you please make a spe- cial affort to get this information for the Secretary to send to UEA ? 88 ESPERANTO RAKETFLUGAS EN PITTSBURGH La Esperanto-movado antaŭenmarŝas en Pittsburgh, Pennsylvania, Usono kvazau pusita per raketo. Kiel rezulto de forta propaganda agado pli ol 150 studantoj partoprenis en somerkurso kaj esprimis intencon kontinui en la ĉiama kreskanta Esperantistaro. La raketo ekleviĝis la 23an de Aprilo 1961 per du-paĝa artikolo en la Pittsburgh-a "Family Magazine", unu el la plej vaste legitaj jurnaloj en la okcidenta parto de la ŝtato Pennsylvania. La artikolo pri- skribis la ideon de Esperanto, la lokan klubon (Amikoj de Esperanto) kaj anoncis la planojn de la kursgvidanto, S-ro Frans J. Jahger, por somerkurso de instruado por komencantoj. Preskaŭ tuj, la klubo ko- mencis ricevi petojn por plua informaĵo pri la kurso, mendojn por lemlibroj kaj abonojn al la Tri-ŝtata Esperanto-Bulteno, "Amikeco". La 5an, 6an kaj 7an de Majo okazis Popolfesto ĉe Syria Mosque, teatro en Pitts- burgh, en kiu sin montris la kantoj kaj dan- coj de 22 landoj de EŬropo, Meksiko, Hin- dujo, Pakistano, Japanujo, k.t.p. Dum la Popolfesto, la klubo, Amikoj de Espera anto, havis budon kie vizitantoj vidis Es- perantajn librojn, broŝurojn, bildojn kaj afiŝojn de Unesco. Geklubanoj gastigis kaj klarigis al vizitantoj. Du semajnojn pli malfrue estis inter- vjuo dissendita de radiostacio WPIT, Pitts- burgh per kiu Pastoro P.J. Ramstad deman- dis al S-roj Jahger kaj D. H. McClellan, klubano, pri Esperanto kaj la celoj de la Esperanto-movado. La rikolto de tiuj varbaj klopodoj montriĝis kiam la somerkurso komencis. Unue aranĝita por klasĉambro en Duquesne Universitato, la amplekso de la kursanaro devigis translogon al la Kuracista Centro de Jones & Laughlin Steel Company. Estis tri klasoj semajne kaj unu el la klasoj konsistis preskaŭ tute el geinstruistoj de publikaj lernejoj. La tuta kursanaro estis lerta kaj entuziasma kaj donos novan vivon al la Esperanto-movado. Ideoj Por Propagandi Esperanton Multaj el ni scias ke la plej granda loga kvalito de Esperanto est as ke ĝi solvas la lingvan problemon. Sed klare tion ne komprenas la ordinarulo. Li diras "Kial mi lernu Esperanton ? Ĝi ne utilos al mi." Por tiu ordinarulo mi sugestas ĉi tiun logilon: Klubo por Interŝanĝo de Ferioj. Ciu esperantisto deziranta partopreni en la Klubo registrus sin en centra oficejo. Li havus la privilegion esti gasto en la hejmo de iu ajn alia registrita membro, ie en la mondo. Interŝanĝe li estus preta gastigi membron. Kiel gasto, li pagus la efektivan viv- koston. La reguloj pri la kosto, la long- eco de vizitoj, kc. devus esti establataj de komitato post zorga esplorado. Specialaj avantaĝoj: 1. Oni povus viziti fremdan landon, kun prezo ne multe pli alta ol la vetur kosto. 2. Oni povus renkonti amikojn en ĉiu lando, kaj vidi lokojn kutime ne vidatajn de la turisto. 3. Oni povus sperti la ĝojon kiu akompanas la praktikan uzon de "fremda lingvo." Sugestita de Ella Gibson 89 GOING UP ! like everything else, ELNA's costs are going up. To meet rising prices our members voted for a change in ELNA's Constitution which authorizes the Execu- tive Committee to adjust ELNA's dues according to need. The Executive Com- mittee unanimously, established the follow- ing dues, effective October 1st, 1961: Student Member (under 21) $3. Regular Member $5. Joint Membership (man & wife) $7. Sustaining Member $10. Patron $20. Life Member $100. Your Executive Committee urges all mem- bers to enroll in the highest category possi- ble, according to your sense of Esperanto's important mission in the present chaotic world situation. Thank you for your sacri- ficially generous support ! Armin Doneis, chairman We need information concerning the Esperanto courses which were taught during the past year in the schools of the U. S. and Canada. If you were connected with such a course, please send a short report to Catherine Schulze, 410 Darrell Road, Burlingame, California. Answers to the following questions are especially desired; 1. How many students were enrolled ? 2. Were the lessions officially taught by the school, were they required, and were they during or outside of tegular school hours ? 3. How long has Esperanto been taught in the school ? Send also the name and address of the school and of the teacher. Robert Pfennigwerth, germana samideano, serĉas kontakton kun sia nevo Robert Harry Penniworth-Raz, au sia nevino Selma Alwina Player. Se iu konas ilin, bonvolu peti ke ili kontaktu sian onklon ee la adreso GMitzerstr. 19, Hirschfelde, Germanio (DDR) "Lernu Per Distraĵo" estas interesa, mimeografita broŝuro preparita de Ida Bella Craig. En ĝi estas kantoj, ludoj, dancoj, simplaj drametoj, ĥoraj legaĵoj, mikspoto, esprimoj por afera kunsido. Ankoraŭ haveblas ekzempleroj de ĉi tiu alloga verko, £e la aŭtoro (5631 Balboa Circle, Sacramento, California). Prezo,$l. Correction: In the listing of Local Addresses in the Special Edu- cational Issue, please note that the address for Santa Barbara is no longer valid. Also note that the represen- tative for the I. L.E.I, is no longer George Falgier hut Dorothy Holland. MARRIAGES BROADRIBB-DUNHAM — Rose- mary Dunham of Lombard, 111., to Donald Broadribb, at the Fifty- Seventh Street Friends Meeting, Chicago, 111., on Sept. 3. 90 3be U%kŭ> al Zmho- De MARJORIE BOULTON La Destino ordonis, ke mi estu verkistino. Pri mi kiel kuiristino, ĝi nenion diris. Tamen, car homoj, kiuj ne bezonas manĝi, estas iom maloftaj, kaj mi ne troviĝas inter tiuj, mi sufice ofte forlasas daktilojn (prosodiajn) por farĉi daktilojn (fruktajn), rezignas al tropoj por ekkrei knn tripoj, ĉesas varmigi miajn vortojn en la forno de mia koro, por ke mi baku miajn tortojn en la forno de mia kuirejo. Ec en la kuirejo mi kelkfoje pensas pri gramatiko. Ekzemple, nj ĉiuj scias, ke -ita signifas pasintecon kaj -ota, estontecon; sed tion mi ofte pliklarigas: ĉar ĉe mi, kiam en la pasinteco estis fritado, ofte en la estonteco devos esti frotado . Cu aliaj same ofte brulmakulas siajn patojn ? Ĉu por aliaj la vokaloj tiel konfuzigas, ke kelkfoje la fiŝaĵo iĝas fuŝaĵo kaj oni facile kredus, ke en la gulalo estas galoŝoj ? Sed, unufoje ĉiujare, en mia hejmo, mi entreprenas vere seriozan kuiradon, kaj dedlĉas al ĝi tiom da atendado kaj krea forto, kiom mi dediĉus al artikolo. Tio estas, kiam mi preparas por mia familio nian kristnaskfestan vespermanĝon. De kiuj konsistas mia familio ? ĉe tiu festmanĝo, ĝi konsistas el: unu patrino, tri fraulinaj onklinoj, unu iasence adoptita fratino (kroata), ŝia edzo (makedonia) kaj unu kato (siama), kelkfoje kun mia baptopatrino. Antau kelkaj jaroj, mi malprudente lasis ilin sciiĝi, ke kiam mi dediĉas mian plenan atenton al la tasko, mi kapablas prepari festregalon eĉ bonan» kaj ek de tiu malsaga sinperfido, estas ĉiam mi, kiu preparas nian decembran festregalon. Ekzistas tradicia angla menuo por kristnaska festregalo: rostita meleagro kun korek- taj akompanaĵoj, kaj angla kristnaska pudingo, kiu estas densa, peza, sed tre bongusta miksaĵo kun multaj sekigitaj fruktojj oni surverŝas brandon kaj enflamigas la pudingon, hu ! tre bele. Aliajn pladetojn oni proponas, antaue kaj poste. Sed la tradicia menuo angla estas la sola kiu al mi restas absolute malpermesita. De mi la familio atendas menuon aparte originalan. Precipe la tri onklinoj deziras sur- prizon, ion, pri kio ili povos babili poste. Sur la tablo estu ia spektaklo kulinara. Sed, post kelkaj jaroj, mia kulinara fantazio komencas elĉerpiĝi. Mi jam preparis diversajn kvazau mitologiajn klasikajn pladojn, pri kiuj ili aŭdis, sed kiujn ili ne antaue gustumis. Mi jam trovis diversajn ekzotikaĵojn el diversaj landoj, kaj traserĉis receptlibrojn por pladoj, kiuj estos samtempe surprizoj, kaj por la familio mangeblaj. (Ekzemple, bakita hundo certe estus surprizo, sed mi tre dubas, pri ĝia sukceso kiel festplado.) Tial, iom antaŭ la kristnaska festo, I960, mi decidis, ke mi bakos ŝinkon. Dum kelkaj jaroj mi milde dezkis lerni, kiel baki sinkon kun bruna sukero kaj kariofiloj, car mi jam gustumis tranĉaĵojn el ŝinko, tiel preparita, kaj ĝi ŝajnis al mi viandoplado por la dioj. Nu, kaj tamen..... kiam ml mendis ĉe londona manĝaĵa vendejo la plej mal- grandan ŝinkon, kiun ili kutimas vendi, mi iom forgesis pri la dimensioj de nia dometo, de nia kuirejo, de niaj kaseroloj kaj de nia bakforno. Mia patrino montris grandan intereson pri mia projekto, sed ankaŭ ŝi verŝajne iom forgesis pri la dimensioj almenaŭ de.....matura porko. 91 Kiam nia ŝinko alvenis, ĝi estis elegante vestita en eksterordinare malpura paktolo, kiun la poŝtistoj certe ofte faligis dum la vojaĝo. ĉi ankau portis lastmodan kravaton el dika kaj malpurega ŝnuro. La poŝtisto sidigis ĝin sur la tablon en nia koridoro. Panjo kaj mi rigardis la malbelan pakaĵon dum kelkaj minutoj. Evidente, la unua paŝo en la pro- jekto estis, porti tiun pakaĵon en la kuirejon. Mi levis ĝin. Mi certigas, ke iu, kiu antaue aĉetis ŝinkon nur po ducentkvindekgramaj au eĉ centdudekkvingramaj tranĉaĵaretoj, tute ne povas imagi la pezon de tuta ŝinko, eĉ kiam ĝia grandeco estas minimuma. Rapide faligintetiun vastan viandopecoh sur la kuirejan tablon, anhelinte ĝis mi retrovis mian forton, mi serĉis ĉizojon kaj iom liberigis la ligitan ŝinkon. Kiam finfine mi estis malvolvinta la ŝnuron kaj paktolon, mi trovis ŝinkon, iom malpuran, sed certe fid- indan, aŭtentikan ŝinkon, kiu odoris surprize bone. Mi malsekigis tukon kaj viŝis la sur- facon. Videbla estis la plibonigo. Per kuireja pikilo niprovis la neputrecon de la interno. Tute kontentiga estis la rezulto. ... Do, tie, en nia kesteteca kuirejo, antaŭ nia skatoleca bakforno, Panjo kaj mi mediteme rigardis proksimume ses kilogramojn da viando. Ni ne dubis pri la eblo, cion utiligi sen malŝparado; ŝinko ne rapide putras; ni havas plurajn malriĉajn najbarinojn, al kiuj ni jam planis donaci bonajn tranĉaĵojn; kaj ni mem estas dotitaj per bonaj apetitoj. Sed unue ni devis prepari ĝin. Mi pli bone viŝis ĝin, turnis ĝin tien kaj reen, miris pri la bonega odoro. Laŭ mia receptlibro, la sekvonta ero sur la tagordo estis, ke mi trempu la ŝinkon en malvarman akvon, por ke lasuperflua salo forsolviĝu. Meti objekton en la akvon ne ŝajnas malfacila procedo. Sed: mankis en nia domo pelvo sufiĉe granda; mankis ia poto aŭ sitelo sufiĉe granda; kaj ni ne povis lasi ŝinkon en nia lavtrogo dum la preskribitaj dudekkvar horoj; tiel ni ne povus en la kuirejo lavi la manoin, la vazojji,. au£.ĉ lajtukoiv per kiu mi visas la ŝinkon. Finfine mi iris al la supra etaĝo, kaj metis la ŝinkon en nian bankuvon, ligante ĝin per dika ŝnuro al la malvarmakva krano. Kaj dum unu tago, £iu festsezona vizitanto, kiu petis permeson uzi la banĉambron, miris pro la ŝinko, kiu ripozis trankvile en la ban- kuvo, ligite al la krano, kiel ŝipo per kablo ligita al kajo. La kato preskau freneziĝis. Ĝi flaris viandon. Sekvante la odoron, ĝi trovis viando- pecon tiel grandan, ke eĉ la sonĝoj de manĝema kato ne povus bildigi ĝin. Sed ĉirkau tiu insulo de feliĉo brilis malvarma akvo. La kato faris gimnastikon, algrimpis la ŝnuron, metis piedon al la ŝinko - plaŭd ! miaŭ ! malvarma akvo ne plaĉas al katoj. La besteto daŭrigis sian lertan manovradon, provis de alia direkto:, plaud ! miau ! kaj ade kaj ade. Kiel pantero la kato paŝadis ĉirkaŭ la bankuvo, omamante la randon per elegantaj grizaj makuloj. Ĝi rondiris kaj rondiris, ĝis mi ricevis vertiĝon nur per rigardado; eble ĝi esperis per hipnotigo saltigi la ŝinkon el la akvo. La sekvonta procedo estis kuirado de la ŝinko en granda kaserolo, dum longa tempo. Tiam nova demando stariĝis: ni ne havis sufiĉe grandan kaserolon. Finfine ni trovis gran- dan, iomete rustmakulitan senkovrilan kaldronon, kiun, antau multaj jaroj, mia patrino uzadis por fari marmeladon. Ni ŝtopis la kompatindan iinkon en tiun ujon ĝis ĝia pozo pensigis pri la antaunaskiĝa vivo. Sed tro granda parto ankoraŭ montris sin super la ran do de nia kaldrono. 92 "Kradrostita ŝinkaĵo por la vespermanĝo hodiau !" mi batalkriis, kaj armis min per nia plej granda trancilo. Kiel bone la tranĉita ŝinko odoris! Tamen mi ne kuraĝus proponi gin krudan ĉe nia festmanĝo. Du grandegajn, mirinde bongustajn tranĉajojn ni ja mangis tiuvespere, kradrostitajn, kun saŭco kaj lego mo j. Sed eĉ post tiu malpligrandigo, la ŝinko restis iom tro granda por la kaldrono. Festsezonaj vizitantoj, kiuj serĉis nin en la kuirejo, rimarkis, ke sur la gasforno staras kaldrono, kaj el la kaldrono la osteca parto de ŝinko, ligita per ŝnuro al nia krada telerbreto, por ke ĝi ne perdu la ekvilibron, rigardas nin. La kato translokiĝis al la tabulo ĉe la lavtrogo, kaj fiksrigardis la sinkon optimisme. Dum la ŝinko sidadis iom nekomforte en la akvo, mi devis kuri tien kaj reen en preskau la tuta domo, ordigante kaj aranĝante, trovante kaj kunmetante, ornamante kaj pakante, diversajn objektojn por nia kristnaska festo. Por ke mi ne genu Panjon aŭ la najbarinojn, mi demetis miajn ledaj.n ŝuojn kaj surmetis miajn kroatajn pantoflojn el mola ledo kaj tradicia lana trikaĵo. Tiel dampite, mi faris miajn diversajn taskojn sen multa bruo, ofte revenante al la kuirejo por inspekti la ŝinkon kaj la gardostarantan katon. Poste - lau la receptlibro - ni devis lasi la ŝinkon en modere malvarma loko ĝis ĝi malvarmiĝos en la akvo. Tio estis la plej facila tasko, car la ujo estis jam tro vita. Mi komencis depreni la kaldronon, forgesante, ke la ŝinko estas ligita al la telerbreto, kaj nur lastmomente rimarkis mian eraron. Poste, mi dankis al la kuirejaj dioj, car, de- metante tiun tre pezan ujon kun ĝia enhavo sur nian kuirejan plankon, mi verlis sur la gas- fornon nur relative malgrandan inundeton da ŝink-akvo. La kaldrono staris trankvile sur la planko; mi metis la katon en alian cambron; kaj ĉio iris bone, ĝis mi rapidis en la kuir- ejon por trovi glason aŭ ion, iris senatente al la ŝranko, kaj peze paŝis en la bone salitan sinkakvon. Mi ne scias, ĉu mia kroata pantoflo iom kontribuis al la gusto de la sinko* sed la sinkakvo ne plibeligis la pantoflon. Poste, meti la ŝinkon sur la tablon, kie ĝi similis al paciento atendanta nirurgon, kaj depreni la hauton. Tiu tasko estis neatendite facila. Dum kelkaj minutoj ĉio iris laŭ la ortodoksa recepto. Mi senhaŭtigis la ŝinkon, iom bonordigis la formon per tranĉilo, prem- frotis brunan sukeron en gin, enfiksis kariofilojn je ducentimetraj intervaloj, kaj fiere rigar- dis mian kreitaĵon. Tiumomente, mia patrino eniris la kuirejon kaj tuj komparis la kario- fil-ornamitan ŝinkon al .... al iu meritplena, eminenta Esperantisto, kiu estas iom am- pleksa, se nur li havus variolon ! _ Sed post la kariofilado venis la vera problemo. Ni devis poste baki la ŝinkon, ofte malsekigante ĝin per cidro. Ni ne havis ujon sufiĉe grandan. Ni esploris inter niaj diversaj viandujoj, sed vane, vane. Finfine ni trovis solvon, sed kian solvon ! Nun, kiam la tuta ŝinko estas jam antaŭ multaj monatoj formanĝita, mi kuraĝas konfesi, ke ni bakis nian ŝinkon en ujo kiu, kiam la kato estis katido, apartenis al ĝi, ne por baki, sed por .... kataj bezonoj. Ni bone lavis la ujon, kaj e£ uzis desinfekt- ilon. Ni tre konscias pri higieno. Poste la bakforno montris sin ne sufiĉe granda por ricevi la ŝinkon en la ujo. Mia patrino solvis tiun problemon, forprenante la ordinarajn kradbretojn el la forno kaj enmet- ante ian improvizan aranĝon, kiu tre bone subtenis la ŝinkon dum duono dela baktempo. 93 Tiam la tuta improvizaĵo subite falis en la varmega forno, brua kiel bombo, kaj lutis cidron ĉiudirekten; sed mia pacienca patrino atendis ĝis ĉio estis sufiĉe malvarma por esti tuŝebla, kaj poste rearanĝis la improvizaĵon. Dume, la kato gardostaris optimisme antau la bakforna pordo. Finfine, inter bonegaj odoroj de viando, kariofiloj kaj cidro, inter kvar kataj piedetoj kaj kvar iom lacaj kaj malpuraj virinaj manoj, la ŝinko estis preta, bakita, perfekta; kaj ni translokigis ĝin al deca pladego. Ĝi gustis bone, vere bonege. Fakte, familianoj, ge- amikoj kaj najbaroj mangis la tuton dum kelkaj tagoj. Mi sentis min krea artisto, preskau same kiel post la lasta frazo de novelo au poemo .... Tamen, mi ne facile forgesos la reagon de mia familio, kiam mi fiere portis la pezan ŝinkon en la mangoĉambron. Unue, grandajn okulojn,-, due, malfermegitajn busojn; kaj poste, mia onklino Hilda, kiu volonte legas pri politiko, volis ekigi demonstracion, ĉar ŝi ekknis sloganece, batante la tablon: "'iNi volas la tutan porkon ! Ni volas la tutan porkon !" Klarigo de maloftaj vortoj: anheli, malfacile kaj forte spiri (angle: pant, france: haleter) ĉ i z o j o, tondilo por drato au metalo (a.: wire-cutters, f.: cisailles) daktilo, 1. bongusta frukto de daktilarbo (a.: date. f.: datte). 2. verspiedo, kon- sistanta el unu longa kaj du mallongaj sila- boj (a.: dactyl, f.: dactule) farĉo, hakita kaj spicita viando, legomaĵo au fruktajo por enmeti internen de manĝajo. (a.: stuffing, f.: farce) kariofilo, najloforma kaj sekigita flor- burĝono uzata kiel spicaĵo. (a.: cloves. f.: clou de giro fie) kulinara, rilata al kuirado kaj preparado de manĝaĵoj. (a.: culinary, f.: culinaire) pa to, malprofunda, senkovrila kaserolo kun longa tenilo, servanta por friti. (a.: frying pan. f.: poele) BILL WALKER p r o s o d i o, arto aŭ studo de versfarado. (a.: prosody, f.: prosodie) tripo , manĝebla intesto de bestoj. (a.: tripe, f.: tripe) tropo, metaforo, stila figuro. (a.: trope, f.: trope) variolo; infekta malsana, karakterizata de febro kaj postuloj sur la haŭto, lasantaj cikatretojn. (a.: smallpox, f.: variole) vertigo, kapturniĝo pro sento pri senekvi- libriĝo. (a.: dizziness, f.: vertige) La rakonto 'De inko al ŝinko' estas surbendigita de Vilma Eichholz kaj havebla per la Magneto- fona Servo de UEA, Box 344, Oakville, Ont. Dauro 25 minutoj. Rapideco: 9,5cm/sek. Sur la dua flanko de la sonbendo Vilma Eichholz prezentas instrue 'Vintrajn kaj krist- naskajn kantojn. Daŭro 17 min. Rapideco: 19 cm/sek. Prezo sur nova sonbendmaterialo: $ 3.35. Otelo, La Maŭro de Venecio, de William Shakespeare, tr. Reto Rosetti. Eld. Stafeto, La Laguna, 1960. 207 p. Broŝurita. Prezo: $ 2.25. La arto verki dramon per versoj kiuj fluas, kiujn oni povas legi kvazaŭ normalan paroladon, estas arto preskau perdita. Oni memoras ke T. S. Eliot longe serĉis mastri ĝin en siaj dramoj, kaj kelkloke sukcesis. La tasko estas duoble malfacila: la arto verki dramojn verse estas preskau malaperinta; kaj la teatro-vizitantoj malfacile kom- prenas "torditan" paroladon de la rolantoj. Sed la parolado en Otelo ne estas tordita. Anstataŭe, gi fluas tiel nature kaj klare kiel provo. Rilate al tio, mi ne hezitas no mi ĝin la plej sukcesa el la sekspiraj tradukaĵoj en nia lingvo. Kredeble ĉiu kiu legos Otelon jam legis ĝinantaŭe, au en la originalo angla, aŭ en traduko alilingva. Ne necesas diskuti ĝiajn temojn, au rekomendi ĝian legiĝon. Jen Australio Ĝi tiu 25-minuta, kolora, son filmo esperante parolanta estas prunteprenebla en Usono. Jen la reguloj por pruntepreni gin, senpage: 1. Uzu ĝin nur per 16-mm. son-pro- jektilo bonstata (se la filmo estos difektata dum vi uzos ĝin, vi devos pagi). 2. Resendu la filmon tuj post la pro- jektado. 3. Koncize raportu pri la dato, loko, grandeco kaj kara.ktero de la rigardintaro. 4. Se vi volas ke la rigardantoj havu la tekston de la filmo antaŭ si, vi devos mem provizi ĝin. (la teksto okupas sep foliojn.) 5. Interesataj perŝonoj kaj grupoj bv. kontakti la sekretarion de ELNA, Conrad Fisher, dirante por kiu dato ili volas la filmon» Agoj de la Estraro La Estrara Komitato unuanime akceptis kaj aprobis: (62 - 1) Ke ELNA plialtigu la ko- tizojn lau la nova tarifo anoncata aliloke en tiu ĉi numero de la RE- VUO, konforme kun la referenduma balotado konstitucia. (62 - 2) Ke Armin Doneis servu pluan jaron kiel Estro de la Estrara Komitato. (62 - 3) Ke ELNA akceptu kun danko la invitoa kongresi en Chica- go en 1962. (62 - 4) Ke la ELNA 10-a Kongreso okazu'en Hamilton Hotelo en Chica- go, 111', de la 6a ĝis 8a de julio, 1962, kun kongreskotizo de $ 10. ANNOUNCEMENT VITAL TO EVERY ESPERANTIST IN THE U.S.A. - IN OUR NEXT ISSUE. DON'T MISS IT. 95 pŬI^B NOVAJ L/BROJ Estas signo de nia epoko, ŝajne, ke la literaturoj de la mondo - ankau la Esperanta koncernadas sin pli kaj pli kun sociaj-filozofiaj demandoj, kies signifoj kaj gravecoj ne plu estas la fako nur de la erudiciaj anoj de iuj apartemaj ismoj, sed havas eĉ viv-au- mortan signifon por la tuta homaro. Ci tiun temon traktas, el diverseco de vidpunktoj, almenaŭ tri lastatempaj libroj en Esperanto. Ĝin traktas plej klasike la 262-paĝa Fermentario de Carlos Vaz Ferreira, tradukita tre kompetente en belan Esperanton kaj eldonita de Urugvaja Esperanto-Societo. Fermentario konsistas el aro de mallongaj kaj longaj eseoj pri temoj, kiuj rangas de "sano" tra "la religioj kaj la homoj" al "psikologio de la genieco", kaj kroniĝas ĉe la.fino per pensiga kaj trafa diskuto: "Kia estas la morala signo de la homa maltrank- vilo ?" La ideoj de la verkinto pri tio, kio okazas al la homaro en la nuna jarcento, kaj timigas kaj esperigas (sed nur iom). La foje pedante-sonantaj titoloj ne malemigu vin al legado de ĉi tiu interesa sed senŝaŭma libro. De la alia globoflanko venas Mais at a Stono, kolekto de rakontoj de la hindo, Rabindranath Tagore. Liaj verkaĵoj priskribas por ni kulturon de la popoloj de Hindujo, kaj la etoson tie regantan, dum la jaroj de ĝia longa, agonia (kaj nefinite ankorau) metamorfozo. Sed temas pri kvietaj skizoj, en kiuj videbligas ankau universalaj veroj pri la homo, kie ajn li trovigas. Malsata "Stono estas la unua libro en serio "Oriento - Okcidento" sub la auspicioj de U.E.A., publikigita de Eldona Societo Esperanto en Malmo. Ĝi havas 128 bele pres- it-atnpage jn-kaj estas - il-us«4t^r - L^--w^ kiu jam tra la jaroj riĉigis nian literaturon per kvin au ses tre kompetentaj volumoj. La saman temon traktas tute alie la "furorlibro", Tragedio en la Universo pri kiu jam tiom estas presite. La verkintoj, famaj "junaj astronomoj" en Zagreb, traktas ĝin plej realisme kaj senpere lau ĝiaj plej timigaj aspektoj de fikcia sed, Dio helpu nin, nur tro ebla (kaj ne tro fora morgauo). La kataklismon kaj ĝiajn konsekvencojn ili pri- skribas kun la realeco de ŝtonkrevigilo, tiel ke la demando jam malsuprenvenis de la nebulaj eburturoj kaj tradukiĝis en brulantan karnon kaj la fajrecan pereon por ĉiam kaj eterne de £io - ne nur la homo, sed ankau liaj kulturo, arto, moralo - ĉio. Tra ci tiuj tri libroj, kiel en granda parto de la hodiaua literaturo, iras komuna fadeno, kiu estas la paradoksa demando: kial la homaro, ju pli scianta ĝi fariĝas, fariĝas ankau des pli malsaĝa ? kial, ju pli kreskas inter la homoj komprenemo por re- bati la malnovajn antaŭjuĝajn barilojn pri raso, nacieco, k.c, despli grandiĝas inter ili la bariloj plej artefaritaj el ĉiuj, nome, la nacipolitikaj ? kial, ju pli grandiĝas nia kapablo plibonigi la staton de la homo individue, des pli ni dediĉas nin al lia detruo kolektive ? ĉu do en la ho mar a evoluo, kiel en la vivo de la plej simpla kreskanta estaĵo, la maturiĝo deve signifas samtempe la komencon de la dekadenciĝo - kaj la morto ? 96 Nu, la finan respondon al tiu demando ni ne trovos en la cititaj libroj, sed en ĉiu el ili ni trovas almenau etan parton de la respondo, kaj tio helpos iom. EC guto mal- granda----- David Richardson t>fl/*+*m**+***********************************************************************l » « Ni Rekomendas DAILY MAIL BILD-LIBRO PRI BESTOJ « « « » » » La nova libro elektita por speciala rekomendo ci-monate estas la jusaperinta I Daily Mail Bild-Libro Pri Besioj. Eld. Associated Newspapers Limited, Londono. % 76 p., 32x26 cm., bindita per tre fortika kartono. Prezo $ 3.00. * Pli kaj pli ofte aperas libroj por infanoj en Esperanto. Ni jam disponas pri « * pluraj tre allogaj kaj bonaj libroj por nia junularo - la belega Martin Krpan estas J * ekzemplo speciale menciinda. Por la tre juna infano, bezonataj estas libroj kun « % kolora bildaro kaj nemulta teksto kiun la leganto povas facile interpreti por la infano. 5 * ka Bild-Libro pri Bestoj estas eble la plej ambicia kaj grava tiuspeca eldono ĝis nun. » % La libro povas servi por la nelegkapabla infano. La infano povas, sur la sino % * de la patro au patrino, sidi kaj rigardi la kolorplenajn bildojn dum la patr(in)o inter- » % pretas la tekston - nomate la beston kaj dirante kie ĝi loĝas kc. Pli aĝa infano, t * kapabla legi, povas lerni la elementojn de simpla zoologio, por komenci aktivan * % interesiĝon pri la besta regno. En ĝi estas ne nur la multekonataj dombestoj sed la i » « « centoj da ekzotikaj kaj neofte trovataj bestoj de nia mondo. D R Rroacirihb * ,# * « « » « %^7t«i^m***** ******************************************************** *************** Nia Korpo, Anatomio kaj Fiziologio de la Homo por Laikoj, de Seiho Nishi. Gunma Esperanto-Societo, Maebaŝi (Japanujo), 1961. 106p. 21x14.5 cm. Brosurita. ĉi tiu verko estas preparita de emirita profesoro de la Universitato de Tokio. Kvankam la libro nomiĝas "por laikoj," ĝi ne estas facila legaĵo, sed lernolibro detala kaj sufiĉe profunda. Per ĝi la studanto akiras klaran komprenon pri la homa fiziologio, sed nur per zorga lernado de nomoj, kaj aliaj detaloj. DRB Liliputo - La Unua Vojaĝo de Gulivero, de Jonathan Swift, tr. Ethel M. Prent. Eld. de Frank Maitland, Londono, 1961. 63p., 18 1/2 x 12 cm, Brosurita. $ 1.00 La libro estas valora satiro politika kaj socia. Pro tio, estas bedaurinde ke ni kutime uzas gin nur kun "purigita*' teksto kiel infanlegaĵo. Sed eble tio estas simp- tomo pri la malsano kiu tiel forte atakas nian socion kaj malebligas al ĝi ridi pri si mem. Trafe la autoro de la antauparolo sugestas "La lukto pri la ĝusta metodo mal- fermi manĝotan ovon spegulas la lukton inter protestantoj kaj katolikoj kaj inter la diversaj sektoj. (Se la leganto de la eldono en Esperanto ne atentos, li komencos pensi pri la disputoj pri -ujo kaj -io au -ata kaj -ita.)" Ne nur personoj de pasinta epoko povas profiti per £i tiu libro. DBR 97 NAJLA BULJONO deElla Gibson & Bruce Kennedy lam en Hispanujo estis vagabondo. Once upon a time, in Spain, there was Li a no mo est is Pablo. Unu vesperon a tramp. His name was Pablo. One eve- piedirante laŭ kampara vojo, Pablo vidis ning, walking along a country road, Pablo rustan najlon sur la vojo. Li klinis sin kaj prenis gin el la polvo. "Nur rusta najlo," diris li, "sed eĉ rusta najlo estas pli bone ol nenio." Li metis ĝin en sian polon. Fine li venis al vilaĝo. Li estis laca kaj malsata. Irante al la unua dometo, li frapis sur la pordo. Post momento maijuna virino mal- fermis la pordon. "Foriru!" ŝi ordonis. "Petistoj ne estas bonvenaj." "Mi estas maijuna kripla soldato," diris Pablo, "kaj mi ege bezonas dorm- ejon." "Ne gravas," diris la virinaĉo, "Vi ne povas dormi ĉi tie. Mi mem 43o_vus__uziJielpon,.... MLnjs, ha.vas_.jeJc. .urui panpeceton en la domo." Si komencis fermi la pordon. "Sed ni ambaŭ estas homoj," diris Pablo. "Ni devus helpi unu la saw a rusty nail on the road. He bent and picked it out of the dust. "Only a rusty nail," said he, "but even a rusty nail is better than nothing." He put it in his pocket. Finally he came to a village. He was tired and hungry. Going to the first cottage s he knocked on the door. After a moment an old woman opened the door. "Go away !" she ordered. "Beggars are not welcome." "I am an old crippled soldier," said Pablo, "and I greatly need a place to sleep." "No matter," said the old woman, "You cannot sleep here. I, myself, xouLd use. help». ..„. I. dojaat have. ..e,v.en...a. . __ . crumb of bread in the house." She began to close the door. "But we are both human beings, " said Pablo. "We should help one another. alian. Permesu al mi dormi sur la planko Permit me to sleep on the floor only this nur ĉi-nokte kaj morgaŭ matene mi iros."night, and tomorrow mornig I will leave.1 La maijuna virino akceptis tion. Kiam Pablo eniris la domon li povis vidi ke la virinaĉo ne estis tiel malriĉa kiel ŝi pretendis. Do li diris, "ĉu mi povus havi kruston da pano kaj tason da teo ?" "Certe ne," respondis la virinaĉo, "Mi jam diris al vi ke mi ne havas e£ unu peceton en la domo." Nun Pablo havis lertan ideon. "Kompatinda vi, " li diris, "vi devas The old woman agreed to this. When Pablo entered the house he was able to see that the old woman was not as poor as she claimed. So he said, "Could I possibly have a crust of bread and a cup of tea ?" "Certainly not, " answered the old women, "I have already told you that I do not have even a piece in the house." Now Pablo had a clever idea. "Poor you," he said, "You must be esti malsata. Do, mi invitos vin mangi hungry. So, I will invite you to eat kun mi." with me." 98 "Pro ĉielo," mokis la virinaĉo, "Kion petisto povus havi ?*' "Donu al mi feran poton kaj mi montros al vi kiel fari bonan buljonon," diris Pablo. Do la virinaĉo alportis la feran poton. Pablo plenigis ĝin per akvo, kaj metis gin super la fajron. Poste li prenis la rus- tan najlon el sia poŝo kaj metis gin en la bolantan akvon. La virinaĉo rigardegis. "Kion vi far as ?" ŝi demandis mire. "Najlan buljonon," li respondis, kirlante la akvon per la ligna kulero. "Estas io pri kiu malriculoj devus scii," diris ŝi, "kaj mi volas lerni kiel gin fari." Do la virinaco staris tre proksimekaj estis tre observema. Pablo kirlis kaj kir- lis la najlon en la bolanta akvo. "ĉi tio kutime faras bonan buljonon," diris li, "sed £i tiun fojon gi estos iom maldensa, car mi uzis la saman najlon dum la tuta semajno. Se nur mi havus plenmanon da avenfaruno por meti en ĝin, tio helpus.' Li sopiris laŭte. "Sed kion oni ne ha:/as, oni devas ne pripensi." "Eble mi havas iom da avenfaruno en la kuirejo," diris la Virinaĉo. Si iris tien kaj revenis kun plenpelvo da plej bona avenfaruno. "Dankon," diris Pablo. Li metis la avenfarunon en la bolantan akvon. Li kirlis kaj kirlis. La virinaĉo rigarde- gis. "Baldaŭ la buljono estos preta. Ĝi estos bona, sed se nur ni havus kel- kajn cepojn ĝi estus preskaŭ sufiĉe bona por gastoj." Li sopiris laute. "Sed kion oni ne havas, oni devas ne pripensi." "Eble mi povas trovi kelkajn cepojn.' La virinaĉo iris al la kuirejo. ŝl revenis kun multaj malgrandaj cepoj. "For heaven's sake, " mocked the old woman, "what con1 J beggar possibly have?" "Give me an iron pot and I will show you how to make good broth." Said Pablo. So the>old woman fetched the iron pot. Pablo filled it with water and put it on the fire. Then he took the rusty nail from his pocket and put it in the boiling water. The old women stared. "What are you making ?" she demanded, with amazement. "Nail broth," he said, stirring the water with the wooden spoon. "This is something about which the poor should know," she said, "and I wish to learn how to make it. " So the old women stood very close and watched very carefully. Pablo stirred and stirred the nail in the boiling water. "This usually makes good broth," he said, "but this time it will be thin because I have used the same nail all week. If only I had a handful of oatmeal to put in it, :hat would help." He sighed loudly. "But what one does not have one must not think about." "Perhaps I have a little oatmeal in the kitchen," said the old women. She went there and came back with a bowl full of the finest oatmeal. "Thank you, " said.Pablo. He put - the oatmeal in the boiling water. He stirred and stirred. The old women stared watchfully. "Soon the soup will be ready. It will be good. But if only we had a few onions it would be almost good enough for guests." He sighed loudly. "But what one does not have one must not think about." "Perhaps I can find a few onions." The old women went to the kitchen. She came back with many small onions. 99 "Dankon," diris Pablo. Li metis la bulbojn en la bolantan akvon. Li kirlis kaj kirlis. Post kelkaj minutoj li diris, "Nun ĉi tio estos tre bona, sed se nur ni havus kelkajn karotojn kaj iom da celerio, kaj da viando, tiam ni povus inviti la Reĝon mem manĝi kun ni." Pablo sopiris laŭte. "Sed kion oni ne havas, oni devas ne pripensi." La virinaĉo ridis gaje. "Eble mi povus trovi iom da legomoj kaj da vian- do." Ŝi iris denove al la kuirejo kaj re- venis kun karotoj, celerio kaj viando. Post unu horo Pablo elprenis la najlon. "La buljono estas preta," li diris. "Kun tia bona buljono, ni devus havi ĉion konvena," diris la virinaĉo. Do si metis blankan kovrilon sur la tab- Ion. Poste ŝi iris al la kuirejo kaj trovis panon kaj fromagon. Pablo kaj ŝi faris bonan festenon. La virinaĉo manĝis ĝis si estis tute sata. "Mi neniam manĝis tiel bongustan buljonon," diris fi. "Kaj pensu, bul- jbrion laritan eT rusta najlo Ps Post la manĝaĵo , Pablo volis dormi sur la planko, sed la virinaĉo diris, "ne ne." Ŝi metis frelajn littukojn sur la liton en la gastĉambro kaj pablo dormis tie. La postan matenon ŝi donis al Pablo bonan matenmangon. Kaj kiam li el- iris si diris, "Dankon pro la leciono. Nun mi logos tre komforte car mi scias fari najlan buljonon." "Thank you," said Pablo, He put the onions in the boiling water. He stirred and stirred. After a few minutes he said, "Now this will be very good. But if only we had some carrots and some celery and some meat, then we could invite the King himself to eat with us." Pablo sighed loudly. "But what one does not have one must not think about." The old woman laughed gaily. "Per- haps I can find some vegetables and meat." She went again to the kitchen and came back with carrots, celery and meat. After an hour, Pablo took out the nail. " The stew is ready," he said. "With such good broth we must have everything nice, " said the old woman. So she put a white tablecloth on the table. Then she went to the kitchen and found bread and cheese. Pablo and she had a good feast. The old woman ate until she could eat no more. "I never ate such good stew," said she. "And think of it, stew made from a rusty nail!" After the meal, Pablo wished to sleep on the floor but the old woman said, "no, no." She put fresh sheets on the bed in the guest-room and Pablo slept there. The next morning she gave Pablo a good breakfast. And when he was . leaving she said, "Thank yon for the lesson. Now I shall live very comfortably because I know how to make nail broth." 100 'Kŭneŭfeortd -rfnoucaf Ni presas, sube, la nomojn de personoj kiuj deziras korespondi kun Usonanoj. Post kelkaj estas, en parentezo, speciala informo: ekz. la aĝo de la korespondanto, specialaj deziroj, kc. Bulgario; Borislav Stanĉev, Str. Doiran 4, Tolbuhin. (48-jara) Pier Hristov, ul Sopot 39, Sofia 10. Vasil D. Velĉev, str. Partizanska 16, Gabrovo. (21-jara) Peio Georgiev, Okr. Loveŝki, Goliam-Izvor. (20-jara sportisto.) Blaga Jordanova, Str. Petro Karavelov 10, Tolbuhin. (24 jara instruistino) ĉenoslovakio: V. Trojovsky", Stojanovo n.7, Ostrava III. F. Kastner, Str. Slovanska" 199, Plzen. Frant Krbwsek, Tisnov n, PalackeTio 201 R. Korous, Str. Papfrnicka' 2, Plzen. Lad Filka, Bezrucova 731, Kurim u Brna. Jiri Vasinka, Baska 145, okr. Miŝstek. (Kun.fotografistoj) Jaroslav Kosik, Detenice 104. Rudolf Skalick^, Ostrava VII - Vitkovice, Mfstecka ul. 94 Josef Rind, Batnovice 99, p. Male" Svatonovice. Danlando : Bebel Sorensen, Gemelgaarsvej 31, Farum. (Kun tipografistoj) Francio : Monique Gauthier, 20 rue de laRepublique, Talence. Germanio (DDR): Siegfried Bergmann, Dresden A29, Klopstockstr. 52. Hungario: Ernesto Ladmann, Bocskai sor 162, EsztergomtaTjor, Komarom m. Julio Fekete, Mikes u 10, Budapest XIX. Indonezio : Sri Soedono Pr., Djl. Surjoputran 41, Jogjakarta. (Kun filatelistoj) Lie Djing Hwee, Kongbi-lama 110, Yogja-Djateng. (19-jara) Italio : Giovanni Delia Savia, Via Monte Focobon 8, Favaro Veneto (Venezia). (Intersangi postmarkojn kaj sigelmarkojn, kvanton kontraŭl