me North American Esperanto Review Esperanto Congress 1958 LOGIKO Marjorie Boulton AVENTURO de Bonesper NORDAMERIKA ESPERANTO-REVUO Julio -Augusto • 1958 SMI PETAS KE ONI ATENTU LA ADRESON DE LA REVUO La adreso citita en la Jarlibro de UEA, 1957, estas malnova adreso. La nuna adreso de la Revuo estas: North American Esperanto Review 2116 North 35th St., Seattle 3, Wash., Usono. La redaktoro estas: P, R. Carlson, sama adreso. The North American Esperanto Review Published bi-monthly by the Esperanto League for North America, Inc., as its official organ. Subscription free to members. Subscription for non-members: $1.75 per year. Other rates: Bulk orders of 15 or 30 copies of any issue may be order- ed, in advance, by members, for 60c and $1.00 respectively; gift subscriptions for schools, libra- ries, eminent persons, etc., and for Esperantists living in countries outside of North America, may be purchased by members for 50c per year, 3 for $1. The Review reserves the right to refuse gift subscriptions for persons who should pay the higher rate. The Esperanto League for North America, Inc., is a non-profit organization to encourage the use of the International Language, Esperanto. Secretary: Conrad Fisher, 808 Stewart St., Mead- vine, Pa. Treasurer: Adrian Hughes, 476 So. Bailey Ave., Hillsboro, Oregon. Membership Dues: Regular Members, $3.; Sup- porting Member, $5.; Patron, $10; Life Member, $50; Alan and wife, each having privileges of Regular Member, but receiving only one copy of publications, etc., $4.00. Make all checks and -money orders payable to "Esperanto League for North America, Inc.'} NOTE NEW ADDRESSES (above) Secretary and Treasurer of the Esperanto League for North America. NOTE change in price of gift subscrip- tions (above). The North American Esperanto Review (Nordamerika Esperanto-Revuo) Vol. 6, No. ,L July-August, 1958 The Review not only permits, but in- vites, reprinting of material from its pages, except where special notice, such as notice of copyright, appears. La Revuo ne nur permesas, sed invitas, represon, escepte hie aperas speaala nolo limiga pri kopiado. CONTENTS (English) Page Congress Highlights .............. 4 Officers of ELNA ................. 4 Local Addresses .................. 5 Esperanto in North America ....... 7 Congress Report .................. 14 Complete Grammar and Pronunciation of Esperanto........ Inside Back Cover ENHAVO (Esperanta) Pago Ekspozicio en St. Louis ............ 1 Logiko.......................... 2 Lokaj Adresoj ................... 5 Aventuro en Kairo ................ 6 Trans la Lingvajn Barilojn ........ 8 Bonvolu Skribi................... 10 Enigmoj ......................... 12 Idealoj de la Civilizacio ............ 15 Konu Viajn Gesamideanojn ........ 16 PARDON IT, PLEASE The name of the author, Dr. Alfonso Lomo, was omitted from the article "Za- menhof — Philologist or Poet?" in the June issue of the Review. VWe NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW Vol. 6 July-Aug., 1958 No. 4 EKSPOZICIO EN ST. LOUIS 'UKCESA Esperanto-ekspozicio estis elmontrata dum tuta majo en la Centra Publika Biblioteko en St. Louis, Missouri, kie okazos la Sepa Kongreso de ELNAenl959. Kvar vitraj montro-tabloj, du vitraj turismo, disvastigado per naciaj lingvoj; montro-ŝrankoj kaj ambaŭ flankoj de kvar entute laŭ 15 fakoj. Pluraj instancoj de la moveblaj ekranoj estis plenigitaj per Es- biblioteko esprimis sian plaĉon pro la in- perantaĵoj. ĉi tiuj estis grupigitaj laŭ tereseco kaj imponeco de la ekspozicio — diversaj kategorioj: Literaturo, stuclrime- precipe la Cefo pri Publikaj Rilatoj, F-ino doj, korespondado, internaciaj organizaĵ oj, Josephine B. Farrington, al kiu oni direktu naciaj organizaĵoj, laboristaj rondoj, sci- salutkartojn esperantlingvajn. Ŝi esprimis enco, Unesko, religio (inkluzive liberpen- deziron mem lerni la lingvon. (Skribu al ŝi pensadon), infanoj, lernejoj, Japanio kaj ce: Central Public Library, St. Louis, aliaj orientaj landoj, politiko kaj polemiko, Missouri, TTsono.) (daŭrigo p. 3) JULY - AUGUST . \9e>% THF NORTH AMERICAN KSPERANTO REVIEW I Logiko TRAJNO RITME GRUMBLADIS kaj skue knaradis tra malseketa, monotonapejzaĝo. Malfruis. Ni kvar vojaĝantoj enuis. La grasulo kun ĵurnalo jam ekdormis sidante, kaj aspektis eĉ pli grasa, malbeligita per la falo de la makzelo. La virino en la purpura surtuto alterne trikis unu vicon kaj ripozigis la manojn aŭ oscedis. La mezaĝa viro antaŭ longa tempo metis siajn dokumentojn, ŝajne priko- mercajn, en sian tekon, kaj sen intensa intereso penis solvi krucvortenigmon. Mi, post malsukcesa provo skribi novelon, konstatis ke mia humoro ne taugas, kaj ekrevis. La komercisto finis sian krucvortenig- mon kaj cirkaŭrigardis. Li volis konversacii, ne por komuniki, seel pro enuo. Mi atendis la kutiman ko- medion. "La vetero estis sufiĉe aĉa dum la lastaj tagoj, cu ne?" Jes, la kutima komedio. "Sufiĉe aca ja, sinjoro." Li videble serĉis ian decan pretekston por ekbabili. Lia rigardo finfine trafis la verdstelan insignon sur mia surtuto. "Pardonu min se mi tro scivolas, sed kion signifas via insigno, fraŭlino?" "Gi estas la verda stelo de Esperanto, la internacia lingvo." preskaŭ ĉiutage." "Cu oni povas ankaŭ paroli ĝin? Iu diris al mi, ke Esperantistoj ne komprenas unu la alian." "Mi uzis gin por kelkaj tre gravaj inter- vjuoj kaj intimaj konversacioj. Ho, sinjoro, vi devus iri al Universala Kongreso. Tie vi trovus multan ĝojon kaj intereson, vi trovus ..." Nu, eble mi eraris. Kiam mi sursidas mian amatan ĉevalon, mi eble tro inklinas kredi gin ia Pegazo, kaj parolas ec tro en- tuziasme, tro fanatikece. Mi prelegis io- mete; eble iom preter la limoj de ĝentileco mi aŭskultigis la komerciston; sed mi ĉa- "Esperanto!" Li preskaŭ ekkriis, kaj la greniĝis, kiam mi rimarkis ironian ricleton, grasulo moviĝetis dum dormo. "Cu kelkaj kiu klare indikis malestimon, larĝiĝi sur homoj ankoraŭ uzas Esperanton? Mi kre- lia vizaĝo. dis ke ĝi mortis antaŭ multaj jaroj!" "Tre interese ..." li diris per la voĉtono "Ho ne, sinjoro. Mi uzas gin praktike de homo kiu tute neinteresiĝas. "Tamen" THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW JITI.Y - AUGUST • 1958 — kaj nun, videble, li venke frapis, la temo Li parolis agrable kaj iom fiere pri sia bela estis finfinita por ĉiam — "mi ne povus tutelektra hejmo; kun elektra bakfomo, ŝati ail uzi artefaritan lingvon. Mi preferas suĉpurigilo, frigorŝranko, elektra akvovar- uzi ion naturan, ion realan." migilo, elektra kuireja miksaparato kaj "Sed, sinjoro, ĉu ĉiu lingvo ne estas ia- aliaj utilaj aĵoj. sence artefarita? Zamenhof ja intence el- Finfine ni vidis la lumojn de la lasta laboris la regulojn, sed cu la posta evoluo, stacidomo. Ĉiuj ekĝojis. per homaj rilatoj kaj literature, ne estas "Do, ĝis la revido!" li diris al mi. "Kaj same natura fenomeno kiel la evoluo de bonan ŝancon kun tiu via artef arita lingvo, iu ajn nacia lingvo?" kvankam mi kredas ke ĝi neniam ajn por- La komercisto rigardis min tra siaj tos fmktojn! Ĝis la!" okulvitroj. Li foriris fiere. Bedaŭrinde li ne vidis la "Vi parolas nun iom tro profesore, tro portiston kun stango, kiu batis lian peru- ovokapece, por mi. Mi estas simpla homo!" keton teren. Marjorie Boulton li asertis, kun la kutima fiero de nescianto "^ " pri sia nescio. aSed mi instinkte sentas, SVISA FROM AGO ke cio, kio ne estas natura, estas malbona, el Cent Ĝojkantoj de Marjorie Boulton kvazaŭ malsana." Kiel klarigi tion sen Ni ja tediĝas pri tiuj samaj argumentoj, absurdo mi ne scias. Jen kiujn spertaj Esperantistoj jam refutis mi provos; venu, vorta vero! multfoje. Mi malfermis labuŝon por paroli Al mi tre placas la grujero; iom akre, sed bridis min. Ne; tiu sinjoro sed cu mi montras nun malsaĝon? videble havis ĝenojn pri siaj porcelanaj Mi sentas, ke troviĝas ĝuoj dentoj; mi ne volis esti malafabla. Mia eĉ en la gusto de la truoj! kompatemo kreskis kiam mi rimarkis ke sur la dekstra orelo li portas diskretan St. Louis (daŭrigo el paĝo 1) etan aŭdhelpilon. Mi suspektis ke pro la Okaze de la ekspozicio, la televizia sta- longa vojaĝo en la varma kupeo lia vir- cioKTVIdisvidigis 11-minutanintervjuon korseto iom ĝenas lin ankaŭ. Mi ne certis pri Esperanto. Oni planas kurson por ko- ke li portas tian helpilon, kompreneble; mencantoj ekde septembro en cambro sedliaformoŝajnisalmi iom suspektinda. senpage disponigita de la bibliotekaj in- Mi ne volis argument! akre; sed li vere stancoj. agacis min per tiu konstanta ripetado de Estas intencate fari veturantan ekspo- tiu vorto artef arita kaj tiu absoluta rifuzo zicion por elmontri aliloke en Usono la sincere konsideri la signifon de sia batal- kolektitajn esperantaĵojn, kaj oni volas kria vorto. Mi penis klarigi la veran viv- claŭrericevadiekspoziciindajn materialojn econ de Esperanto; vane. Li ne volis kredi. el ĉiuj sferoj de la Esperanto-agado. Oni Mi ec penis iom priparoli la vivantan ide- pretas pagi laŭ taŭga maniero kontraŭ alon de Esperantismo; ec pli vane; li tiam uzeblaj sendaĵoj. Sendu al: George Falgier, rigardis min preskaŭ kompateme. Finfine 3622 North Market, St. Louis 13, Missouri, mi ŝanĝis la temon por ne kolerigi. Usono. Ni priparolis niajn karierojn. Li vendis Redaktora nolo: La Kongreso en San margarinon kaj peklitaĵojn. Liadoristele- Diego decidis transdoni al la migranta vidon kaj lia favorata plado estis salmo- ekspozicio librojn nun posedatajn de la konservaĵo kun terpomoj kaj majonezo. Ligo. JULY - AUGITST . 1958 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW 3 CONGRESS HIGHLIGHTS The three-act comedy "Komerca Geed- ziĝo" presented by Mrs. Myrna Pollock, Miss Barbara Parker, Elwyn Reecl and Lew Twinkle — The color film "Australia Today" with commentary in Esperanto — Colored slides and commentary by Pres. Doneis on his recent tour of Europe. One young San Diegan visited our in- formation desk to find out what Esperanto is. He found many of us willing to explain its simplicity, its regularity, its usefulness in international contacts and the urgent need for such a common instrument for understanding among the peoples of the world. He acquired a dictionary and some addresses of foreign Esperantists. 24 hours later, he returned with a letter which he had written in Esperanto, ready to send it to a girl in Hungary. As most of our readers know, Armin Doneis is President of the Esperanto League for North America, and an accom- plished Esperantist. On his first evening at the San Diego Congress, he was intro- duced to M. V. Dorn, of Chula Vista, who did not catch his name and inquired: "Are you also afraid to speak in Esperanto? " Less than 100 pebsons attended our national Congress of Esperanto. In strong contrast is a report from Leningrad, where Esperanto was a naughty word until the death of Stalin. F. Kolobanov, Leningrad correspondent for Heroldo, apologetically reported that, when A. Rajski, president of the Association of Esperantists in Po- land, visited Leningrad, lack of advance- information made it impossible to adver- tise the event. So his audience consisted of only about 200 Esperantists, gathered for the regular weekly meeting! Are the Russians also going to beat us to the utilization of the international lan- guage, the most potent instrument which can be found in the battle for the minds of men? OFFICERS of ELNA President: Armin F. Doneis, Sr. Box 105, Pharr, Texas. Vice-President: Dirk Brink, Box 5953, Metro Sta., Los Angeles 55, Cal. Secretary: Conrad Fisher, RFD 1, Meadville, Pennsylvania. Treasurer: Adrian Hughes, 476 So. Bailey Ave., Hillsboro, Oregon. EXECUTIVE BOARD Francis E. Helmuth, P. O. Box 6215. San Diego 6, Calif. John L. Lewine, 50 Overlook Terrace, New York 33, N.Y. Wm. Harmon, 4725 Briercrest, Lakewood 11, California. David B. Richardson, 3412 North Mullen, Tacoma 7, Wash. Miss Roan U. Orloff, 31 Nahanton St., Newton Centre 59, Mass. Elwyn C. Pollock, 2222 Crest Drive, El Cajon, Calif. Thomas A. Goldman, 719 Chapala Dr., Pacific Palisades, Calif. Forrest J, Aekerman, 915 S. Sherbourne Drive, Los Angeles 35, Calif. Howard G. Borden, 1072 Stuyvesant Ave., Trenton 8, N. J. PATRON MEMBERS Dirk Brink, Los Angeles, California Armin F. Doneis, Sr., Pharr, Texas Thomas A. Goldman, Pacific Palisades, Cal. Mrs. T. A. Goldman, Pacific Palisades, Cal. Mrs. Sara E. Harris, Mat toon, Illinois Francis E. Helmuth, San Diego, Cal. Mrs. Francis E. Helmuth, San Diego, Cal. Reecl J. Irvine, Washington, D. C. John L. Lewine, New York, N. Y. Miss Roan U. Orloff, Newton Centre, Mass. Don Stephens, Arden, Delaware Glenn Turner, Middleton, Wisconsin ST. LOUIS IN 1959 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW .TUT.Y - AUGUST 1958 Local Addresses The Review lists, without charge, addresses of local Esperanto groups or of Espe- rantists who want local contacts to form new local groups. It is not necessary that the members of such groups be members of the League. ELNA exists for the purpose of helping all who want to promote Esperanto. If you want advice on forming a local club or study group, write to: Esperanto League for North America, Meadville, Pa. In case of a group representing some religious, political or other special interest, please state affiliation or special interest. We make no judgment, and accept no responsibility, concerning Esperantist special interest groups, but will list addresses (if in North America) so that persons of similar interests may find congenial groups. Kanada Esperanto-Asocio: Box 52, Terminal A, Toronto, Canada. ELNA Youth Section: Charles Powell, Route 1, Box 41-A, Wimauma, Florida. Esperanto-Klubo de Los Angeles: 1237 N. Alexandria Ave., Los Angeles 29, Calif. Washington Esperanto Club: Apt. 101, 2829 Gainesville St., S.E., Wash. 20, D.C. Esperanto-Societo de San Diego: P.O. Box 6215, San Diego 6, California. Seattle Esperanto Society: 3231 West 62nd St., Seattle 7, Wash. Esperanto in Buffalo: P.O. Box 222, Niagara Sta., Buffalo 1, N.Y. Esperanto Coterie of Texas: P.O. Box 805, Houston 1, Texas. Esperanto Club of Santa Monica: 855 Franklin St., Santa Monica, Calif. Esperanto Society of Greater New York: 767 United Nations Plaza, New York 1, NY. Sacramento Esperanto Club, 5631 Balboa Circle, Sacramento, California. Esperanto Society of Long Beach: R. C. Bettericlge, Pres., 5409 Gray wood Ave., Lakewood, Cal. Skolta Esperantista Ligo, Massachusetts-Grupo, Thomas Duncan, Grupestro, 73 Winchester St., Brookline 46, Mass. Kontraŭbabela Ligo de Tampa, 403 East North St., Tampa 4, Florida. Lucy Pier, 807 Bon Air Road, Lansing 17, Mich. H. K. Ver Ploeg. 1908 East 8th Avenue, Spokane 32, Wash. Jarvis E. Bush, 3700 North 75th St., Milwaukee 16, Wisconsin. Christie W. Roberts, Rose Valley, Saskatchewan, Canada. F-ino Ethel Kelley, Birch-haven, RFD 1, Cambridge Springs, Penna. Mr. and Mrs. Wesley Stevens, 211 North Dithridge Ave., Pittsburgh 13, Penna. FISHER SAYS: Is your address correct (including zone) on mailing of the Review and in membership list just sent out? If not, please send correct address to secretary. UEA wants data for its program to build up local groups. If there is an Esperanto group in your locality, meeting regularly or at odd intervals, please send the secretary a report with list of officers. Many persons request local addresses, to learn Esperanto. Esperanto League for North America is building an effective movement in North America for We need your help ESPERANTO NOW! Join now JULY - AUGUST . 1958 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW 5 A venture* en Kafro de Ralph R, Bonesper ria ŝipo "Balaton", veninte el Finnlanclo kun ligno-kargo, estis malŝarĝata en la egiptia haveno Alexandrio. Ni anticipis almenaŭ 6-tagan restadon tie, do prezentiĝis al mi tre favora oportuno por veturi al Kairo. La ŝipestro tre afable ebligis al mi 2-tagan forpermeson kaj esprimis agrablan surprizon pri mia serioza interesiĝo vidi la piramidojn, sfinkson, mu- mion de Tutankhamen, ktp., dum la aliaj samŝipanoj kontentiĝis serĉi amuzadon en lafifamaj cliboĉejoj de tiu havenurbo. Nun mi devas konfesi, ke vizitante Egiption mi estis pasie tentata enŝteliĝi en la haremon de iu araba ŝejko kaj nur la granda risko tien aventuri devigis min rezistila tenton, Antaŭ mia ekveturo al Kairo mi konsul- tis esperantiston loĝantan en Alexandrio, por ke mi sciu, kiel mi aranĝu mian plan- on plej ekonomie kaj tamen vidu cion in- teresan; kiel mi kondutu kaj marĉandu kun araboj por eviti trompon kaj aventu- ron. Tiu samideano plej emfaze avertis min kontraŭ la gvidistoj, ĉu profesiaj aŭ volontaj. "En Kairo/' li cliris, "vi povos te kelkfoje mi nervozege sercadis eliron el la stratar-labirinto orienteca, tamen mi riskis peti nenies helpon, Tiel mi fine pri- konis la urbon, trovis kaj vizitis la mond- faman muzeon, en kin oni ĵus installs la sarkofagon cle Tutankhamen. Por vidi la sfinkson kaj piramidojn mi devis veturi per tramo ekster la urbon. Tien veturante mi estis spionata de araba gvidisto, kiu baldaŭ afablege prezentis sin montrante polican identigilon, kaj ofertis sian servon por gvidi min. Mi intence ŝajnigis nekomprenon de lia klarigado an- gle, france kaj germane. Nepovinte diveni mian naciecon, li elpoŝigis dikan albumon, sur kies paĝoj troviĝis dankesprimoj en multaj lingvol de diverslandaj turistoj, facilege trovi cian interesaĵon sen helpo kiuj laŭdig k gervon de tiu ^ gvidisto_ de gvidistoj. En ajna okazo ili trompas kaj ekspluatas la fremdulojn. Fremdulo konsideru suspekteme eĉ la ŝajne plej afab- lan servemon senpage ofertatan de arabo. Se tamen nepre necesas marĉandi kun arabo, oni sciu la 'arabecan' manieron de marcandado. Se arabo ofertos al vi 'antik- van juvelon elfositan el la tombo de Tut- ankhamen' por $10, li ne estos ofenditaeĉ Sovinte gin en mian manons li petis ke mi indiku mian lingvon. Mi foliumis ĝin kaj skuante la kapon mi diris, "Mia lingvo, Esperanto, ne estas skribita en ĝi." Tamen surprizegis min hungarlingva rekomendo skribitan de iu hungara grafo kaj mi ne povis kaŝi mian interesiĝon antau la gvi- disto. Li nenion sciis hungare, nek en Es- peranto, kaj li persisteme penadis konvin- se vi nur 10 Mndojn proponas por ĝi. Post ki min en diverSaj Hngvoj rf k avantagoj de la sperta gvidado. Por liberigimin de li mi diris, ke mi ne estas grafo, sed ordinara maristo malriea, tial mi ne povas pagi lian servon. "Ho, mi jam rimarkis tion," li re- spondis, "ke vi estas malriea turisto. Mi kelkminuta marcandado li tute kontenti ĝos vendi al vi la $10-an 'juvelon' por 25^, car ec je tia prezo reduktita li faris alme- naŭ 100%-an proflton." Alveninte en Kairo mi deciclis unue ori- entumiminvagantesencelekelkajnhorojn estas komprenema kaj mi ofertas al vi tra la urbo kaj klopodis ŝajnigi ke mi estas mian servon por pago laŭ via propra deci- "kairano" por eviti la atenton de serve- do. Pagu kiom vi povos kaj mi estos kon- maj gvidistoj. (Multaj miloj da okciclen- tenta." Nu, tio ertis vere favora oferto tanoj loĝas konstante en Kairo.) Perdiĝin- (daŭrigo sur paĝo 11) 6 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW JULY - AUGUST . 1958 Esperanto in North America Seattle, Wash. — The Seattle Esperanto Society has invited ELNA to hold its Congress in Seattle in 1961, year of the World Fair. A new class of 18 beginners started July 18. Mr. York, an Esperantist from Florida, was visiting in Seattle. Having no local Esperantists' addresses, Mr.York looked in the phone book and called the number listed to "Esperanto, U. E. A." This call resulted in two recruits for the new class. SES has recently donated 13 volumes of Esperanto to the Public Library. Bonnie and Francis Helmuth, of San Diego, and Charles Peterson, of Los An- geles, stopped at the Seattle-Tacoma Air- port for a few hours before going on to Vancouver, B. C, for a trans-Polar flight to the Universal Congress of Esperanto. "Ne komprenas Englees" — they're using only Esperanto on the trip. Santa Monica, Cal. — An Esperanto ex- hibit was shown at the Public Library through the first three weeks of June. The club recently donated 13 Esperanto books and a phonograph record on Esperanto pronunciation to the library. Henry Baer, an engineer with the Ra- mo-Wooldridge Corporation, worldfamous research organization, has written an ar- ticle on Esperanto for the company paper, and plans to organize a class there. A computer specialist at the Rand Corporation has undertaken a project to program an electronic computer to trans- late Esperanto into English. Newly installed officers are: President, Elwyn Reed; Vice President, Josef Holen- stein; Secretary, Blanche Parker; Recor- der, Myrna Pollock; Treasurer, Sedako Hayase. Three Rivers, Quebec — The mayor of Three Rivers received a letter from the mayor of Sao Paulo, Brazil, urging him to cooperate with the local Esperantists. Toronto, Ont. — The Canadian Esperan- to Association has a new two-language leaflet, available at l£ apiece, 10% off on ordeas of 500 or more. Order from: Kanada Esperanto-Asocio, Box 52, Terminal A, Toronto, Ont., Canada Send them to your Canadian friends. Boise, Idaho —Both houses of the Idaho Girls State approved a resolution provid- ing for the teaching of the international language Esperanto. The measure was introduced by Buzzy Balch, who was cho- sen as one of Idaho's two representatives at Girls Nation in Washington, D. C. PRESS, RADIO, TV Judith Lane, of KIRO-TV in Seattle, interviewed F. R. Carlson, editor ol the Review, on her "People and Places" pro- gram, June 19. Synapse (organ of the University of California Medical Center) on April 11 carried an article by Dr. E. J. Lieberman on "Esperanto and Medicine0. N. Y. Staats-Zeitung und Herold, May 19, reporting the planned presentation of Ib- sen's "Ghosts" in Esperanto at the Con- gress in Mainz, reminded its readers that practically all great classics have been translated into Esperanto. Aviation Week for June 2nd carried a fine letter by Dr. Edmund Bartsch, Lockheed aerodynami- cist, on the need for Esperanto in pilot-to- tower communication in foreign countries. Craig Harrison, radio KCBS, read to his listeners a letter on Esperanto from James Morrison and even read some Esperanto from "The World Is Getting Smaller". 8r7lAWiinN^59T^ "* JULY - AUGUST . 1958 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW Trans la Lingvajn Barilojn Francis kaj Bonnie Helmuth, el San Diego, kofnencis lerni Esperanton en Aprilo, 1955. Post jaro kaj duono ili entreprenis unujaran vojaĝon Ira Eŭropo, kaj raportis al ni. S-ano Helmuth nun estas preziolanto de la gastiga klubo por nia ĉijara landa kongreso, Valencio, Hispanio, 17 Januaro, 1957— gandon por la Universala Esperanto-Aso- Preskaŭ ĉiutage ni akompanis D-ron Her- cio kaj la Esperanta movado. Ni hazarde rero kiam li vizitis klientojn diversloke en renkontis ilin en Wiesbaden, Germanujo, la urbo. Inter la haltoj ni interparolis kaj dum la pasinta Novembro, kaj denove ni li montris al ni la urbajn interesaĵojn. Li renkontiĝis ĉi tie en Valencio. Ĵaŭdon, perfekte parolas Esperanton, kaj ni lernis vespere, mi kaj Bonnie iris al la stacidomo multajn novajn vortojn de li. por renkonti la bonajn gesamideanojn el Lundon ni eniris la turistoficejon por Nov-Zelando kiam ili alvenis el Barcelona demand! pri prospektojn de la urbo. En per la vagonaro. La sekvantan vesperon, Valencio oni presigis du Esperantajn pro- kun D-ro Herrero, ili parolis per la radio, spektojnpor turistoj, kiujn ni ricevis post rakontante pri sia eŭropa vojaĝo. Poste nia peto. La oficisto komprenis nin kiam S-ano Potts faris bonan prelcgon antaŭ ni parolis Esperante kaj li bone sciis pri la kvindek geesperantistoj kaj neesperantis- lingvo, sed li ne parolis ĝin. toj, uzante la internacian lingvon, kaj Luis En la jaro 1933 oni nomis straton ci tie Hernandez tradukis la prelegon, hispan- "Calle de Dr. Zamenhof" (Strato de D-ro lln£'ve- La PreleS0 estis la sama bona kaJ Zamenhof). S-ano Hurtado, sekretario de ^teresa rakonto pri ilia hejmlando, Nov- la Hispana Esperanto-Federacio, akompa- Zelando, kiun m aŭdis en Wiesbaden. nis nin al ĉi tiu strato, kaj ni fotografis la Dimanĉon matene S-ano Collado akom- afiŝon, "Calle de Dr.Zamenhof". Niankaŭ panis nin, Bonnie kaj min kaj Ges-roj n vizitis la oficejon de la Hispana Esperanto- Potts, por vidi la katedralon, la provinco- Federacio kaj mi acetis kvar Esperantajn domon kaj kelkajn aliajn interesaĵojn en librojn por legi dum nia vojaĝo. ]a urbo. Je la tria, posttagmeze, ni akom- Trifoje ĉiusemajne D-ro Herrero gvidas panis la Nov-Zelandanojn al la stacidomo Esperantan kurson ĉe la universitato dum kie ili foriris per vagonaro al Madrido. Ni la vespero. Merkredon ni vizitis la klason adiaŭis ilin kun la promeso ke ni denove por renkonti la gestudantojn, kaj mi feliĉe renkontiĝos en Londono dum la printein- rimarkis ke la plimulto el la tridek studan- po, antaŭ ilia vojaĝo al Usono. Jen du bo- toj estas junaj, car la estonteco de la mo- naj, viglaj kaj laboremaj geesperantistoj. vado estas ce la gejunuloj. S-ano Herrero Poste ni iris kun Ges-roj Ernesto Hur- bone gvidis la kurson per unika metodo tado al ilia domo por trinki kafon kaj ba- de nur frazoj kiujn la gestudantoj clevis biladi Esperante. Ni manĝis nuksojn kaj traduki el la hispana lingvo. Li komencis kukojn kaj provis vinon nomatan "Verda la kurson antaŭ monato kaj duono, kaj jam Stelo". Sur la enhavmarko de la botelo kelkaj studantoj povis paroli kun ni post oni uzas nur nian lingvon. Tiam niprome- la klaso. nis al la domo de iliaj parencoj, kie ni Ges-roj Bertram Potts, el Wellington, renkontis afablajn geedzojn kiuj estas la Nov-Zelando? estas vojaĝantaj tra Eŭropo fratino kaj bofrato de S-ino Hurtado. Ŝia lapasintan jaronkaj cijare por fari propa- bofrato ne povis paroli Esperanton, sed li S THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW JULY - AUGUST . 1958 studis la anglan lingvon dum kvin jaroj, kaj li provis interparoli kun mi angle. Ni ne povis interkompreniĝi, car li ĉiam uzis la malĝustajn vortojn kaj li ne komprenis min eĉ kiam mi estis parolanta malrapide. Kvankam S-ino Hurtado lernis Esperanton antaŭ nur dek monatoj, ŝi helpis nin kiel tradukistino, per Esperanto. Por mi ci tiu okazaĵo estis, denove, pruvo ke Esperanto estas multe pli facila ol la naciaj lingvoj. Pro nia malsperto, Bonnie kaj mi kun- portis tro multajn valizojn (kvin entute) kiam ni foriris el San Diego. Ni resendis du, unu en la alia. E6 en nia lando tia afero estus malfacila, sed sen la helpo de Esperanto ĉi tie ne estus eble forsendi ilin. S-ano Hurtado helpis nin sendi la valizojn de la pakaĵoficejo, per sia sperto pri tiaj aferoj (li havas transportkomercon en Va- lencio) kaj per la tradukado de la nacia lingvo al Esperanto. La delegito de la Universala Esperanto- Asocio en Valencio, D-ro Tudcla, invitis nin al sia Esperanto-klaso en la medicina universitato, kie ni renkontis dek gejunu- lojn kiuj afable salutis nin. Ĉi tiu klaso kunvenas dufoje en ciu semajno, kaj la gestudantoj estis tre entuziasmaj pri la internacia lingvo. Hi ec provis paroli kun mi kaj Bonnie kaj ni povis interkompren- iĝi kun kelkaj el la plej lertaj. Jose Guzman estas leĝisto kaj deĵoras por la registaro kiel inspektoro de laboris- toj, kaj li bone konas multajn arkitektojn kaj konstraistojn. Car mi ankaŭ estas konstruisto, li invitis min al la urbodomo por renkonti kelkaj n samfakulojn. Tie ili montris al mi multajn planojn de la urbo, kaj desegnojn por multaj novaj konstru- aĵoj. Unu el la arkitektoj invitis min al duonfinita konstruaĵo por lerni pri la kon- strumetocloj en Hispanio. S-ano Guzman estis la tradukisto kaj per Esperanto mi sciiĝis pri iliaj metodoj kaj la materialoj uzataj en la konstruaĵoj. Kvin geesperantistoj venis al la aŭto- bushaltejo por adiaŭi nin merkredon, jela deka kaj duono matene. Estis tie Ges-roj Ernesto Hurtado, D-ro Herrero, D-ro Tu- dela kaj la juna frato de Ernesto, Alfredo Hurtado. Kiam la autobuso estis foriranta de la haltejo ni bedaŭre mansignis al la kvin bonaj geesperantistoj, kiuj estis kva- zaŭ niaj parencoj dum la restado en Va- lencio. Cheste, Hispanio, 15 Januaro, 1957.— Dum nia vizito en Valencio ni iris al la vilago Chiva, tridek kilometrojn for de Valencio, por renkontiĝi kun juna esperan- tisto tie, S-ano Moreira. Post tagmanĝo ni kune promenis al la najbara vilaĝo Cheste, por renkonti la geesperantistojn tie. S-ano Moreira prezentis nin al membro de la grupo, Jose Soriano, juna komercisto en la vilaĝo. Kvankam la lasta aŭtobuso foriris je la sesa kaj duono vespere, li in- sists ke ni restu en Cheste ĝis la kunveno de la grupo je la oka. Li aranĝis kun ami- kino de esperantisto lokon por nia nokta resto, kaj ankaii invitis nin vespermanĝi kun li. Poste, kiam ni eniris la kunvenejon, grandan ĉambron en la lernejo, ni estis surprizitaj ke jam estis proksimume cludek personoj tie. Kiam la kunveno komenciĝis ceestis pli ol triclek personoj, kaj la delegito sciigis nin ke pro la malvarma vetero ne tre multaj esperantistoj ceestas. Imagu, ĉi tiu vilaĝo enhavas nur kvin mil loĝan- tojn, sed pro la vigleco de la esperantistoj tie ĉi, nun estas pli ol tri cent geesperan- tistoj kiuj loĝas tie ĉi. Se ĉiu urbo kaj ur- beto ĉie havus tiel altan procenton da es- perantistoj , la movado sukcesus. Originale Verkita Novelo LA SEĜO DEKTRIA de George E. Wagner Havebla ĉe Esperanto League Book Service, aŭ ĉe: Geo. E. Wagner, 403 E. North St., Tampa 4, Florida Prezo 45 cendoj aŭ 7 steloj IULY - AUGUST • 1958 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW 9 Bonvolu Skribi La Revuo presas senpage (sed foje mallongigas) korespondpetojn el aliaj landoj. Tiuj anoncoj aperas nur se, kaj kiam, konvenas al la redakcio (ĝis nun ni senprokraste presis ciujn, kies adresojn ni povis legi), kaj ili temu nur pri korespondado en Esperanto, Por certigi nepran aperon, oni pagu $1 ĝis 4 paĝvastaj linioj. Se resendadreso ne estas legebla, ĝi estas nek presebla, nek presinda, do ne presota. SKRIBU KLARE! MALLONGIGOJ: Dez., deziras; kor., korespondi; pk., poŝtkarto; bk., bildkarto; pm., poŝtmarko; gaz., gazeto; il., ilustrita; inters., interŝanĝi; p. 6. t., pri ciuj temoj. Franeisko Aliaga Rocafull, Camino Viejo del Grao no. 26—16 puerta, Valencia, Hispanio. Novlernanto. Dez. kor. kun usonanoj. Anton Branclejs, Praha 2, Ŝkolska 32, Ceĥoslovakio. Dez. kor. kun homoj kun nomoj Brandeis, Brandes, Brandys, k. s. Nikola Ivanov. Opalcenska 97, Sofia 33, Bulgario. 37-jara, dez. kor. kun usona samideanino. Petas abonon al nia Revuo (tia donacabono kostas al ELNA-ano 30jzf por jaro), rekompencos per 3^-jara abono al Nuntempa Bulgario aŭ Bulgara Esperantisto. Tomaŝic Milivoj, Zagreb, M. P. Miŝkine 9, Jugoslavio. 38-jara dentisto, foto- amatoro kaj pianisto, dez. kor. p. c. t., precipe arto, folkloro, muziko, inters, muzikaĵojn, diskojn, literaturon, ktp. F. Lopes de Souza, Baturite, Ceara, Brazilo. Dez. semojn cle Kudzu por erozia grundo Helena Hrudkova, Krupinska cesta 1157, Zvolen, Cehoslovakio. Ŝiaj lernantinoj 16- ĝis 29-jaraj clez. kor. tutmonde, precipe kun norda kaj suda Ameriko. S-ro Michal Kucin, Turgenevova 24, Koŝice, Cehoslovakio. Kun geusonanoj pri ekonomiaj demandoj kaj belarta literature. Karl Niemetz, str. "Neofit Rilski" 54a, Sofia, Bulgario. Filmamatoro, dez. kor. kun usonaj filmatoroj pri mallarĝa (8 mm) filmo. Wieslaw Kazberuk, PI. gen. Bema 4 a/3, Olsztyn, Pollando. Kun esperantistoj en Novjorko, Filadelfio kaj tra Usono por fondi reciprokajn turismajn veturojn. Stanislaw Borczycki, Kolska 4 m. 10, Szczecin, Pollando. Bk., sportoj, vojaĝoj, fotografaĵoj. S-ro Gustaf Svard, Fack 510, Bergvik 2, Svedujo. Mezaĝa, kun geusonanoj. Ljubomir Dimitrov, Car Asen 27a, Varna, Bulgarujo. 23-jaraga. Zdzistaw Rabecki, Lodz, 1 Maja strato 73/7, Pollando. Juna inĝeniero dez. kor. pri diversaj temoj, inters, pk. aŭ Esperantajn librojn. Sachiko Sekine, nisi 1, Hokurikuso, Ĵohana, Tojama-ken, Japanio. Komeneantino 21-jara, dez. kor., inters, bk. kaj pm. kun usonanoj. Hellmut Hofmann, Littaŭ, Frieclrich Schneiderstr. 30, Germanujo (DDR). Me- ĥanikisto 23-jara. Dez. kor. kun samaĝulo en Ameriko pri landoj kaj homoj, sporto (motorsporto); inters, bk. F. J. Dubois, 2116 N. 35th St., Seattle 3, Washington, Usono. Kompostisto. Dez. kor. kun kompostisto en Brazilio. NORDAMERIKANOJ, ATENTU ! La senpaga anoncado en la Revuo estas nur por alilanclanoj kiuj volas korespondi kun nordamerikanoj. Ni tiel celas pro vizi al nord- amerikaj legantoj taŭgan aron de korespoiidantoj, por stimuli korespondemon en nia lando. Nordamerikanoj pagu minimume $1 por anonci sin. 10 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW JULY - AUGUST . 1958 Aventturo (el paĝo 6) kaj, forgesintela averton de la aleksandria samideano, mi konsentis esti gvidota ĝuste kiam nia tramo haltis ce la piramida stacio. Estis varmega Aŭgusto, malsezona por turistoj, kaj mi estis la sola "turisto" el- vagoniĝinta. Tuj granda hordo da araboj kun kameloj kaj azenoj svarmis ĉirkaŭ min ofertante rajdigi min tra la monumen- ta dezerto. Mi neniam antaŭe vidis tiom da azenoj kaj kameloj. Mia gvidisto "amike" sugestis al mi dungi kamelon (aŭ azenon) por la komforta raj do sur la dczerta sablo. Nu, esti en la Oriento kaj ne rajdi kamelon estus same kiel esti en Romo kaj ne vidi la papon. Tial mi preferis dungi kamelon. Sed la gvidisto interrom- pis subite: "Du kamelojn vi devas dungi. Vi certe ne volas, ke mi sekvu vin piede dum vi rajdas kamelon." Sed dungi 2 ka- melojn kostus 30 piastrojn kaj miabrupte decidis: "Piede mi iros." Sed ne estas tiel facile forskui arabon, precipe se vi jam eknegocis kun li. Ili kun la azenoj sekvis min persisteme kaj dume la gvidisto pena- dis konvinki min pri la azenrajdakomfor- to, kio kostus nur duonon de la kamela raj do. Estis vere tre malagrable troviĝien la mezo de tiu azena hordo kaj tio sufiĉis por ke mi decidu dungi du azenojn po 7 piastroj por mi kaj la gvidisto kaj la azen- hordo cesis sekvi min. Koncerne la "rajdkomforton" suraze- nan mi poste decidis, ke tiu estis ne nur la unua, sed ankaŭ la lasta raj do mia sur azeno. Dum kelkjara marveturado mi ne- niam fariĝis marmalsana, sed la surazena raj dado faris min tute marmalsana kaj preskaŭ disskuis mian ostaron. Ĉe la sfinkso mi prcpariĝis fotografi kaj sugestis al mia gvidisto inviti la apude deĵorantan policanon araban, ke ankaŭ li "paŝu" en la bildon. Li diris, ke la policano certe komplezos, sed necesos pagi al li "bakŝiŝon". (Laŭ la araba senco, "bakŝis" estas dankmono, sed laŭ la okcidenta sen- co oni ne multe troigus tradukante ĝin "ĉantaĝo".) Sed nun bonŝance mi ekme- moris la averton de la aleksandria samide- ano, tial mi preferis "forgesi" la policanon el la bildo. Fine mi konvinkiĝis ankaŭ pri tio, ke havante gvidiston mi havas ankaŭ pli multe da ĝenaĵo kaj argumentado kaj por tiu nebezonata servaĉo mi eĉ pagi devos. "Sufiĉis el via servo," mi diris alia gvidisto. "Mi volas nun pagi al vi." Kaj mi donis al li 6 piastrojn. Li protesteme ŝajnigis konsterniĝon, ke mi pagis al li eĉ malpli ol mi pagis por la azeno. "Ĉu mi ne meri- tas pli ol la azeno?" li demandis kolercge. Sed tiam mi jam estis firme decidinta, ke de nun mi negocos kun araboj "arabece" laŭ la aleksandria averto. Mi memorigis al li lian oferton pri mia laupova pago kaj mi emfazis ke mi ne plu havas monon. Tiel mi sukcesis fermi la marĉandon kun li tuj. Sed antaŭ ol forlasi min li sugestis ke mi skribu rekomendon en Esperanto kaj en la hungara lingvo en lian albumon. Mi kun ĝojo bonvenigis la oportunon por venĝo kaj skribis hungare kaj Esperante en la albumon: "Kara Samsortano Fremda: La servon de tiu ĉi fripono vi tute ne bezonas. Rifu- zu lian servon, ec se li ofertas ĝin tute sen- page. Kredu al mi, ke lia gvidado kaŭzos al vi pli multe da ĝenaĵo ol da utilo. Sen lia servo vi povos multe pli trankvile studi kaj observadi ĉion interesan en Kairo." Sed vere li estis multe pli ruza arabo ol Ida mi anticipis lin. Tro malfrue mi rimar- kis, ke liaj pikantaj okuloj "legis" miajn pensojn el miaj mienaj esprimoj dum mi skribis. Li tuj postulis, ke mi traduku mian "rekomendon" al li anglen. Lia pos- tulo skuis min el mia venĝemo, sed mi tamen sukcesis improvizi laiidan kaj flatan rekomendon el tiu lin kondamnanta skri- baĵo. Kun "Salem Alejkuin" ni adiaŭis unu la alian. (daŭrigo sur pago 12) JULY - AUGUST . 1958 THK NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW 11 Aventuro (el antaŭa paĝo) Mi reiris al la sfinkso kaj, ĝuante la trankvilan solecon de senhoma dezerto, mi denove prepariĝis fotografi la sfinkson. Tiam araba junulo, kvazaŭ fantomo el la dezerta nenio, ekaperis. Ŝajne li estis ege impresata kaj ravata de mia fotografa manovrado. Fine li ekkuraĝis alparoli min anglalingve: "Sinjoro, permesu ke mi klaku la fotografilon por vi." Do, kial ne, se tio feliĉigos lin? Mi lasis al li klaki mian foto- aparaton, kiu kuŝis fiksite sur postamento. Por eviti la pluan interkoniĝon kun tiu ci tre "komplezema" junulo mi ekpromenis al proksima piramido. La junulo vokis al mi iom malpacience, " Sinjoro, mi finis la taskon." Car mi ne komprenis lin (li sciis angle nur tiujn kclkajn vortajn kaj tre misprononcis ilin) li klarigis: "Mi klakis la bildon. Vi devas pagi al mi nun." En mia konfuziĝo mi ekmemoris la aleksan- drian averton pri la "arabeca" konduto, pri kiu mi mm denove ricevis lecionon. Por pruvi al li ke mi ne bezonis lian servon, mi demonstris al li la aŭtomatan funkcion de mia foto-aparato. Tamen, li postulis pagon, dirante ke li estas la filo de la ŝejko, kaj li arestigos min. Li sekvis min tra la dezerto dum tuta horo, postulantc pagon pro "servo plenumita". Fine lia persistemo elĉerpiĝis, ĝuste kiam ankaŭ mi perdis la paciencon kaj ekmeditis doni al li duon- piastron. Li malaperis en la dezerta nenio. Konkludante, mi tamen trovis mian viziton en Kairo interesa kaj memorinda, kaj mi tre volonte irus tien denove. Sed tiam por eviti ĝenaĵojn kaj aventurojnmi fermus la buŝon kaj la orelojn kaj ŝajnigus esti surdmutulo. •••••••••••••••••••••••••••••• Learn ESPERANTO by Correspondence ESPERANTO-by-MAIL 123 East 35 Street Brooklyn 3, N. Y. ANAGRAMOJ Trovu almenoŭ po du anagramojn por: agio, akso, akvi, alfo, alko, anso, apro, arbo, arko, arto, bano, boro, cial, dono, kelo, lumo, luno, ruso, ruto. Sendita de A. Holzhaus. Neniu premio. Solvo kaj nomoj de solvintoj aperos en venonta numero. SOLVO de la krucvortenigmo en la aprila numero: Horizontale: 2, kalo; 4, kokono; 5, pa- rabolo; 7, odo; 9, uro; 12, volumo; 13, vi- puro; 14, oni; 16, omo; 17, Senegalo; 20, banano; 21, valo. Vertikale: 1, kakao; 2, koro; 3, lobo; 5, poliso; 6, lupelo; 7, ovo; 8, dono; 10, rumo 11, oro; 15, senato; 18, navo; 19, galo. Solvis ĝin: H. Agnar, Wm, Walker. Premio al Haldan Agnar. Erara solvo sendita de N. Ivanov, en Bul- gario. Malfrue venis de M. Asveld, Neder- lando, solvo de la februara enigmo. Vortkvadrato, aprilo: IOELNAMOUO LI V I V A N T A 0 LUOBfi Z 0 N A S I GME M B R 0 J N EF A R U.B A K T 0 AllO V I A N A SO DEV 0 N S T E L 0 AH E L P U R I L 0 L AŬ E B L E I DO Kaŝita vorto (kvara kolono): Libervole. SUGESTU LA PLEJ BONAJN ESPERANTAJN TRADUKOJN POR: Plywood, piledriver, loose leaf notebook, spark plug, clamshell (digging machine), slide rule, efficient ("efika" ofte ne taŭgas). Listo sendita de Sardelo. Introduction to ESPERANTO THS UNIVERSAL LANGUAGE The Third Edition . . . Revised . . . Price $2,00 Sent on Five Days FREE Examination! BOX 792 • PLACERVILLE, CALIF. 12 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW JULY - AUGUST . 1958 Idealoj de la Civilizacio el la prelego de Elwyn C. Pollock al la Sesa Kongreso de ELNA, 13 julio, 1958 "IA CIVILIZACIO NUN TRAPASAS GRAVAN KRIZON. Ni kutime imagas, ke tiu ci krizo estas kaŭzita de la milito. Tio estas erara. La milito, kune kun ĉio, kio al ĝi apartenas, estas nur unu fenomeno de la katastrofo de nia civilizacio, car vere, civilizacio ŝanceliĝas eĉ en ŝtatoj kiuj ne rekte partoprenis en la milito, kaj ec ne estis tro rekte tuŝataj. Nia civilizacio ruiniĝis, car ĝi evoluis signifon de la spirita elemento en la vivo, kun pli granda forto materie ol spirite. La La sola maniero por eliĝi el la nuna krizo ekvilibro detruigis. Pro la rimarkindaj el- troviĝas en la alpreno de mondvidpunkto, trovoj, al kiuj subiĝas la grandaj potencoj kiu alkondukos nin ankoraŭ unu fojon sub de la naturo, tute revoluciiĝis nia maniero la kontrolon de la idealoj de vera civiliza- de vivado. Nia scio kaj la rezulta povo cio, entenataj en tiu mondvidpunkto. riĉiĝas kaj pliiĝas ĝis nekredebla grado, kaj ni do estas en situacio por enkadrigi — por tiel diri—la kondiĉojn de la homa ek- zistado, senkompare pli favore en multaj rilatoj ol eblis antaŭe. Sed en nia entuzias- mo por scio kaj povo ni alvenis al erariga La idealoj de civilizacio, kiujn nia epoko ege bezonas, tute ne estas novaj aŭ stran- gaj al ĝi. Ih estis jam en la posedo de la homo, kaj estis trovataj en multaj antik- vaj formularoj. Fundamente, ni devas fari nenion alian ol redoni al tiuj idealoj la respekton, laŭ kio ili estis unue aprobitaj koncepto de la civilizacio. Ni trovalorigas kaj akceptitaj, kaj denove serioze konsi la materiajn gajnojn torditajn el la natu- deri ilin rilate al la realeco kiu kuŝas antaŭ ro, kaj ne plu mense entenas la veran ni por nia traktado. DONATIONS TO THE REVIEW From Glenn Turner, $4.48 - from book sales by Esperanto League Book Service to: Paul Crotzer, Mrs. A. W. Billing, Major Richard Quin, Mrs. J. J. Hamlin, Jr., Addie Tidwell, Carl Eshelman, Bernard C. Ballard, Buzzy Balch, W. S. Rhodes, Julius T. Beecker, Mrs Douglas M. Kelt, Mrs. Mollie Neiland, Rev. Charles W. Cox. ERIE BOOK STORE, 7 East 8th St., Erie, Pa., stocks "Teach Yourself Espe- ranto" and accepts orders from surround- ing area. CONRAD FISHER SAYS: We really ought to receive bimonthly or semi-annual reports from all local groups to publish on our "Esperanto in North America" pages. This would make a much better impression on non-Esperantists who see a copy of our periodical. Such reports should contain information on local and area activity to publicize and promote Esperanto in the concerned area, social activities for members and guests, new members, deaths, classes, study of Espe- ranto literature and the movement, etc. If we get enough response, we'll work out a special form to be sent to local clubs for easily making out reports. HOW ABOUT YOUB LOCAL BOOKSTORES? JULY - AUGUST . 1958 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW 13 Congress Report Friday, July 11, 1958, 10:00 a.m. ?sj>mm0' HE fiest meeting was opened by singing the Esperanto hymn. v,*g^r Opening speeches welcoming the members were made by Francis Helmuth, president of the congress committee; Armin Doneis, president of the Esper- anto League for North America; Dirk Brink, vice-president of ELNA; Donald E. Parrish, chief-delegate of the Universal Esperanto Association; Ferd Carlson, editor of the North American Esperanto Review, and veteran Esperantists Joseph Scherer and Germaine Chomette. Telegrams and letters wishing a success- ful convention were read by Helmuth. Telegrams were received from Mrs. Eda Sayers and John L. Lewine; letters from U.E.A. president, Giorgio Canuto, Her- oldo editor Teo Jung, F-ino. M. Vermaas of the Central Office of U.E.A., and from various Esp-ists in Belgium, Germany, Rumania, Spain, Hungary, South Africa, Bulgaria, and Canada. The following committees were appoint- ed by the President: Secretaries: Mrs. F. Helmuth, Mr. Elwin Reed, Mrs. B. Parker. Reports: Mr. Brink, Mr. Chomette, Mr. Goldman, Mr. Helmuth, Mr. Parrish. Resolutions and Proposals: Mr. Scherer, Mr. Peterson, Mrs. Parrish, Dr. Witt, Mr. Dillinger. Ballots: Mr. Harmon, Mr. Barta, Mrs. Chomette, Miss Craig, Mr. Agnar. Communications: Miss Peggy Doneis, Miss Barbara Parker. The President's Report was presented. The Secretary's Report was presented on tape and accepted. Report was presented by Ferd Carlson, editor of the North American Esperanto Review. Report on Membership presented by William Harmon, and accepted. Meeting closed at 12.00. Saturday, July 12, 1958. 9:00 a.m. SECOND MEETING William Harmon presented the Report Treasurer Robt. Betteridge Adrian Hughes Edward Pharo of the Ballot Committee. Of 71 ballots re- ceived, 68 ballots were valid. Results were as follows: Ex. Board 19 Howard Borden 47 44 Wm. Harmon 55 2 John Lewine 50 K. VerPloeg 38 Jarvis Bush 1 Reed Irvine 1 H. E. Dillinger 1 Glenn Turner 2 The following were elected: Treasurer: Adrian Hughes Ex. Board: H. G. Borden William Harmon John Lewine Discussion followed by Doneis, Carlson, Parrish, Goldman, and Helmuth. Report accepted. Dirk Brink presented the Report of the Committee on Officers' Reports, which was accepted. Thomas Goldman presented the Report of the Finance Committee, which was accepted. Joseph Scherer presented the Report of the Resolution and Proposal Committee, which was accepted. Resolutions are as follows: That the Executive Board of ELNA ac- cept the invitation of the Esperanto Club of St. Louis to receive the 1959 convention in St. Louis. THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW JULY - AUGUST . 1958 That the President of ELNA imme- diately answer the telegram from the St. Louis Convention and Publicity Bureau. That sincere thanks be sent to Prof. Canuto for his letter, together with wishes for a successful convention in Mainz and continual progress of the Universal Es- peranto Association. That the price of gift subscriptions to the North America Esperanto Review be raised to fifty cents ($0.50) yearly, or three for one dollar ($1.00). That sincere thanks be expressed to Ferd Carlson for his devoted work editing the Review. That thanks be expressed to the Local Convention Committee for their work ar- ranging the congress. That thanks be expressed to the local Convention Bureau for their help and hospitality. That all Esperantists explain to their friends and to business enterprises on favorable occasions that Esperanto is a serious and practical instrument for inter- national trade and world travel, for uni- versal understanding and world peace. Discussion followed by Harmon and Doneis. Joseph Scherer proposed that the mem- bership list of ELNA not be printed or distributed to members except on written request. Members voted and approved. Meeting closed at 12:00. Sunday, July 18, 1958, 9:40 a.m.: THIRD MEETING Telegram read from San Francisco Club president. It was proposed and approved that books received from Adrian Hughes be put in the Traveling Exposition. Candidates were named for the vacant position of Chairman of the Publicity Committee, as follows: Dirk Brink R. C. Marble Candidates were named for the Nomi- nation Committee, as follows: Elwin Reed Charles Peterson Dr. Charles Witt Mrs. Donald Parrish Glenn Turner They will nominate candidates for the election in 1959. The following candidates were named as a committee to study the language prob- lems of "Americanisms," such as 'free- way', 'hamburger/ etc. Ferd Carlson Donald Parrish Joseph Scherer Charles Chomette Sardelo It was voted and accepted, with the decision that the official name of this com- mittee be decided later. After the short nondenominational ser- vice, consisting of a hymn sung by Peggy Doneis, speech by Elwyn Pollock, and reading of "La Vojo," by the President, the Congress adjourned at 11:42 a.m. -------------.*.------------- SPECIAL SESSION (July 12) OF EXECUTIVE BOARD It was approved that the 1959 conven- tion of ELNA be held in St. Louis. CONGRESS DAZE U/aMvt^ "Says he's a 'samideano', your Honor, whatever that is." JULY - AUGUST . 1958 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW 15 KONU V1AJN GESAMIDEANOJN :........ William Walker kaj Familio William (Bill) Walker, la nova artisto de la Revuo, naskiĝis antaŭ tridek du jaroj en San Diego, sed ne memoras, ĉu tiam estis Esperanta kongreso tie. Kun la ge- patroj li transloĝiĝis al Napa, California, kie lia patrino, S-ino Martha Walker, nun estas UEA-delegito, instruas klason kaj vigle laboras por nia afero. Post tri jaroj en la mararmeo, li studis dum kvar jaroj ce artlernejoj en Los An- geles kaj Meksikio. (Li studis ne karika- turon, sed belarton). Pro sia amo al la belo, li edzinigis al si meksikan belulinon. Li nun loĝas en Novato, California. Li estas ekspedisto en poŝtoficejo. (Sed, kiel artisto de la Revuo, li mondfamiĝas kaj eble baldaŭ havos novan karieron.) Li estas komencanto (unu jaron en la movado), sed jam decidis declici sian vivon al Esperanto. -------------.*.------------- Eŭropano en Hong Kong metis sur tom- bon de amiko florojn. Hino venis kaj sur najbaran tombon metis pladeton da rizo. La eŭropano ne povis sin regi, demandis al la ĥino, "Kiam do vi kreclas ke venos via mortinta amiko por manĝi la rizon?" La ĥino klinis la kapon fianken, fermis la okulojn, kaj per milda voco diris, "Mi su- pozas, dum la sama tempo kiam via mor- tinta amiko venos por flari la florojn. " By May first, fifteen hundred persons were already signed up to attend the Uni- versal Congress of Esperanto in Mainz, Germany, in August. These annual con- gresses are usually attended by about two thousand persons, from all countries. No translations are used. Esperanto is the only language permitted. -------------.*»------------- The city of Mainz, Germany, has de- cided to produce its film, "In the Wake of the Past,'' in Esperanto, the first presen- tation to be at the Universal Congress of Esperanto, to be held there in August. International Vacation Courses in Es- peranto will be opened in Munchenweiler Castle right after the Universal Congress in Mainz. Program includes study, work- ing together, leisure time in the castle park and forest, lectures, debates, music, games, movies. Esperanto will be taught by the speed method of Dr. W. Perrenoud, direc- tor of the course. • The Forty-Second British Esperanto Congress, last April in Edinburgh, opened with a speech by Lord Mathers, who ac- cepted copies of Angla Antologio and La Sankta Bihlio for the library of the House of Lords. These are the first Esperanto books on the shelves of this library. "Esperanto estas tiel simpla, ke eĉ kato povus lerni gin." 16 THE NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW .IITLY - AUGUST . 1958 Complete Grammar, Alphabet and Pronunciation of Esperanto THE ALPHABET a, b, c, ĉ, d, e, f, g, ĝ, h, ĥ, i, j, ĵ, k, 1, m, n, o, p, r, s, Ŝ, t, u, ŭ, v, z. The sounds of the vowels (a, e, i, o, u) are the vowel sounds in :"Are there three or two?" The consonant sounds are as in English, except: c as ts in hats, Ĉ as ch in church, g as in go, ĝ as gem, h as ch in loch, j as English y, j as z in azure, s as in so, ŝ as English sh, ŭ as English w. THE GRAMMAR 1. There is no indefinite article; there is only a definite article (la) alike for all sexes, cases and numbers. 2. Substantives end in o. To form the plural, j is added. There are only two cases: nominative and accusative; the latter is obtained from the nominative by adding n. Other cases are expressed by prepositions (genitive de, dative al, ablative per, etc.) 3. The adjective ends in a. Case and number as for substantives. The compar- ative is made by means of the word pli, the superlative by plej: with the compar- ative the conjunction ol is used. 4. The fundamental numerals (not de- clined) are: unu, du, tri, kvar, kvin, ses, sep, ok, naŭ, dek, cent, mil. Tens and hun- dreds are formed by simple junction of the numerals. To mark the ordinal numerals, a is added; for the multiple obi; for the fractional, on; for the collective, op; for the distributive,the preposition po. Substantive and adverbial numerals can also be used. 5. Personal pronouns: mi, vi, li, ŝi, ĝi, si, ni, vi, Hi, oni; possessives are formed by adding a. Declension as for substantives. 6. The verb undergoes no change with regard to person or number. Forms of the verb: time being (present) takes the termi- nation -as; time been (past) -is; time ahout-to-be (future) -os; conditional mood -us; imperative mood -u; infinitive -4. Participles (with adjectival or adverbial sense): active present-ant; active past-mi; active future -ont; passive present -at; passive past -it; passive future -ot. The passive is rendered by a corresponding form of the verb esti (to be) and a passive participle of the required verb; the prepo- sition with the passive is de. 7. Adverbs end in e; comparison as for adjectives. 8. All prepositions govern the nominative. 9. Every word is pronounced as it is spelled. 10. The accent is always on the next-to- last syllable. 11. Compound words are formed by simple junction of the words (the chief word stands at the end). Grammatical terminations are also regarded as inde- pendent words. 12. When another negative word is pre- sent, the word ne is left out. 13. In order to show direction toward, words take the termination of the accusative. 14. Each preposition has a definite and constant meaning; but if the direct sense does not indicate which it should be, we use the preposition je, which has no mean- ing of its own. Instead of je, we may use the accusative without a preposition. 15. The so-called foreign words (that is, those taken from one source) undergo no change in Esperanto, beyond conforming to its orthography; but with various words from one root,it is better to use unchanged only the fundamental word and to form the rest from this in accordance with the rules of the Esperanto language. 16. The final vowel of the substantive and of the article may sometimes be omit- ted and replaced by an apostrophe. The North American Esperanto Review 2116 North 35 St., Seattle 3, Washington, U. S. A. PR INTErTMAT TER Return and Forwarding Postage Guaranteed The great worldwide organization to promote Esperanto for people of all nations, all religions, all political beliefs IS Universale Esperanfo-Asoclo Representative in U. S. A.: D. E. Parrish, 328 West 46th St., Los Angeles 37, Calif. In Canada: W. D. B. Hackett, 362 Soudan Ave., Toronto, Out. MEMBERSHIP, YEARLY DUES: With Yearbook only, $1.90; with Yearbook and magazine, $3.75; Sustaining Member, $5.75. Life Member. $75.00. The ONLY North American organization affiliated with UEA is Esperanto League for North America Every member of the League is a member of UEA JOIN NOW. Regular Member, $3; Man and wife (each with Regular Member privileges, but receive only one copy of publications), $4; Supporting Member, $5; Patron, $10; Life Member, $50. Make checks payable to: Esperanto League for North America, Inc. Secretary: Conrad Fisher, RED 1, Meaclville, Pennsylvania. READ : Rp.roldo dp Esperanto, $4.00 per year: La Praktiko. $24)0.