INTERLANGUAGE                    A

AMERICAN
ESPERANTO
MAGAZINE
Qfiaala Organo de la
ESPERANTO -ASOCIO
de NORD-AMERIKO
NOV-DEC, 1955
AMERICAN ESPERANTO MAGAZINE
(Amerika Esperantisto)
G. ALAN CONNOR, Editor
Vol. 69                                   114 West 16th Street                            Nos. 11-12
New York 11
N. Y.
Co-Editors: Dr. William Solzbacher, Doris Connor, Myron Mychajliw.
Sustaining Board: Portia Anderson, Dr. Luella K. Beecher, Dr. F. W.
Breth, John M. Brewer, Allen L.Brown, A.M. Brya, Jarvis E. Bush, C. C.
Cummingsmith, S.M., Dr. Lee-Min Han, Horace C.Jenkins, Mrs. S.S. Marks,
Bertha E. Mullin, Tony Nabby, George Hirsch, Andrew I. Rogus, Bertha
F. Sloan, Harold S. Sloan, Dr. William Solzbacher, Mazah E. Schulz, Vir-
gil Whanger, Paul E. Nace, Carl Wyatt Childress.
Office Assistants: Lola Mae Muse, H. S. Harris.
ESPERANTO CHRISTMAS CARDS
No. 7 Beautiful, super-quality Esperanto Christmas cards.
The outside coverdesign: A large Esperanto Green Star, cleverly
made up as Santa Claus, printed on a background of white de luxe
"Fiesta" paper with art deckle edge dyed a beautiful green. The
message in Esperanto inside: Appropriate and in good taste, sur-
mounted by a small green star, ends with the old familiar greet-
ing Gojan Kristnaskon —Feliĉan Novjaron. The matching envel-
opes have the same green deckle edges on the back flap. Size
4 3/4 x 6 3/4 inches.    Postpaid. Net prices include envelopes:
12 for $2.35: 24-foronly $3.50 (less thanl54 each); sample for 254
No. 2 Assortment of 10 Christmas postcards, each with a
different Esperanto design, printed in three and four colors. All
with bright, cheerful illustrations and the Esperanto greeting:
Bondeziras por Kristfesto kaj Novjaro.      In sets of ten.
10 cards for 6O4; 50 for only $2.50; sample for 104-all postpaid
Order your Christmas supply NOW (torn:
Esperanto Book Service, 114 W. 76 St., New York 77, N. Y.
Jarabono eksterlande por kalendara jaro:  $1.50 aŭ egalvaloro.
Subscription rate in the United States and Canada: $3-00 per year.
Make checks payable to the Esperanto Association of North America,
Patron Membership in the EANA - $10.00 per year
Regular Membership in the EANA — $5.00 per year
Student Membership & Armed Forces— $3.00 per year
AMERIKA ESPERANTISTO
Vol. 69                       NOVEMBER-DECEMBER 1955                   Nos. 11-12
THROUGH EUROPE WITH ESPERANTO
Mr. <S Mrs. R. E. Holland
^/UR American friends often tell us, "You don't need any other lan-
\S guage except English when you travel abroad. "However, after three
months in thirteen European countries, we can emphatically say it isn't
so. In fact, Esperanto helped us more often than English.
For example, whenever we had to remain in a city where none of our
Esperanto correspondents lived, we consulted the Yearbook, and in that
way always found Esperantists who showed us the most cordial hospi-
tality. In Oslo, Norway, we went to the "Esperanto Cafe", the address
of which we found in our Yearbook, and there we spied an elderly gentle-
man wearing a green star. After a warm greeting, he telephoned a Uni-
versity-of-Oslo mathematics professor, who immediately said we could
stay overnight in the apartment where he lived. Although he knew En-
glish, he preferred to use Esperanto, and spent the whole next day show-
ing us around his city. In Gdteburg, Sweden, one delegate secured a hotel
room for us; another sold us a slide projector; and two others drove us
around the city, taking us through a trade school and up to the highest
look-out point. In Stockholm, Sweden, a charming Esperanto teacher led
us through the narrow, winding streets of the old quarter, and translated
the menu for us in the famous "Pagod" tower-restaurant. And in Gavle,
Sweden, we spent a pleasant afternoon between trains, thanks to an Es-
peranto teacher-delegate. Although we hadn't known any of these Esper-
antists previously, they were all soon like old friends, merely because
we spoke the same language. In addition, we could often choose from the
Yearbook a delegate whose field we were most interested in (teaching),
thus creating another bond.
Six times during the summer we accidentally met Esperantists. Once
at a railroad station in Malmberget, Sweden, where a clerk answered in
Esperanto; once at a French sanitarium, where a young Esperantist help-
ed us explain to the receptionist that we wanted to visit our friend and
show pictures; and four times in the street (in Malmo, Sweden, where an
Esperantist bicycling home stopped to greet us; in Ljubljana, Jugosla-
via, where an Esperantist, seeing our green stars, spoke to us while we
waited for a streetcar; in Marseilles, France, where a woman told us in
Esperanto where to find a bank; and in Parma, Italy, outside the station,
where we met an Italian Esperantist who is planning to come to the U.S.).
Of course, when we visited our twenty-nine Esperanto correspondents
(the purpose of our trip), we also received the most generous hospitality.
Almost every one met us in person upon our arrival, except in Vilppula,
Finland, where our telegram arrived by mail two hours after we did; in
Ljubljana, Jugoslavia, where our correspondent never received our let-
ter and so was vacationing in Macedonia (fortunately, an Esperanto uni-
versity student capably substituted as our guide); in Munich, Germany,
65

Z^r^
a"u"Vw-..

where our friend and we wandered around the same station for
an hour, never seeing each other (finally we found "him at his
home); in a French sanitarium, where our friend was in the
process of having an intravenous injection; and in Hudders-
field, England, where our first telegram arrived after our sec-
ond one, with the result that our correspondent had to get up
at midnight to drive us from the station to his home.
To us the greatest pleasure of our whole trip was speaking
with our correspondents in Esperanto — especially in Fin-
land, Jugoslavia, and Spain, where we couldn't understand
one word of the national language. What a relief, suddenly, to
be able to converse fluently, after struggling in trains, sta-
tions, etc., with employees who seldom spoke English!
Although our visit with each friend usually lasted only one
or two days, our hosts always filled it with interesting ac-
tivities. Besides staying overnight in the homes of eighteen
of our correspondents, and enjoying a total of eighty meals
with them, we saw many beautiful and interesting sights with
our Esperanto friends as guides. An iron mine and the mid-
night sun in northern Sweden; huge clocks with moving figures
in Munich, Germany, and Malmo, Sweden; steambaths ("sau-
nas") in Finland (one was in the basement of a home which
our friend had built himself); a castle in Denmark; the "Kon-
tiki" raft in Oslo, Norway; an ice factory in Belgium; pocket-
knife factory in western Germany; and a textile factory in
eastern Germany; a very modernistic printing establishment
in Finland; and hospital in Tarrasa, Spain; many old cathe-
drals and churches; lovely parks and interesting schools; the
"Two Goblins" cabaret in Paris, where the entertainment eve-
ry Wednesday night is entirely in Esperanto; and war ruins
side by side with the most modernistic buildings in Holland
and Germany.
In return, we showed our friends colored pictures (both
movies and still) of our life in the United States, including
several of the EANA 1954 convention in New York. The audi-
ences were seventeen Esperanto and ten non-Esperanto groups
(our correspondents acted as interpreters for the latter), and
several times, only the families of our friends. The largest
groups (around forty-five people) were in Tarrasa, Spain, where
we received a huge bouquet, and in Berlin.Germany, where
we were given a little bear carrying a green star in his hand.
Perhaps the most unique group was in Malmberget, Sweden,
because some of its members were 10 to 14 year-old children
who sang in Esperanto and each bowed to us in greeting and
farewell. The hero of the group in Eindhoven, Holland, was
a priest who made our transformer work by hitting it with his
fist. (We carried our own projectors). In Parma, Italy, Dr. Ca-
nuto (the president of the Italian Esperanto Federation) made
more interesting comments about our pictures that we did.
There were two unexpected showings. One at the French tu-
66
berculosis sanitarium, where we had to secure special permission be-
cause it was Friday and the only visiting day was Sunday; and the other,
during the UEA convention in Bologna, when at the request of several
new Esperanto friends we showed the pictures in our hotel room. Unfor-
tunately, most of the two hundred Esperantists in Malmo, Sweden, were
on vacation when we were there, but we did see their large club rooms
and showed our pictures to twenty enthusiastic members.
We learned a great deal from our Esperanto friends. For instance, in
Gdteborg, Sweden, they said that the seventeenth rule of Esperanto is
that the wife never speaks Esperanto (we found eight delightful excep-
tions during our trip, besides a daughter and a mother). In Tarrasa, Spain,
where we expected to find life at a slow pace, our 72-year-old host con-
tinually ran in front of us saying, "Time is gold!" (we called him an A-
merican); in Belgium our friend's favorite saying while driving a car was,
"It is better to get home at 8 o'clock than to arrive at a hospital at sev-
en", and at the customs office, "Disgusting paper!"; and in Vilppula, Fin-
land, we were interested in the saying of our friend, who always drank
his coffee grounds, "because", he said, "the water is free — it is the
grounds we have to pay for!" We also liked the European custom of saying
"Good appetite!" before eating or drinking. One of the most useful ex-
pressions we picked up was the abbreviation of the Esperanto greeting
"Ĝis revido" (See you later) —not just the first word "ĝis", but a gesture
forming the circumflex over the first letter.
Often at the end of our visit, our friends accompanied us to the train
to say goodbye, and several times even gave us mementos, including a
little Dutch spoon decorated with a windmill; a large candle embossed
with the Bavarian coat-of-arms; a green star, and the Esperanto words,
"In memory of Munich"; a beautiful pocket-knife from Solingen, Germany,
which we used to peel fruit, divide a melon, cut string, etc.; Swiss choc-
olate from Parma, Italy; and flowers and candy from Berlin and Hannover,
Germany. Our chief regret was that we couldn't remain longer anywhere,
and our gracious friends seemed to feel the same way.
Our longest stay in one place was a week at the Universal Congress
in Bologna, our first such experience. We still marvel that the pronuncia-
tion was so uniform that we almost never could guess what country any
speaker came from. During the convention we listened to every word,
whether important or not, and were delighted that we could understand.
We especially enjoyed two meetings where the participants spoke in Es-
peranto but not about Esperanto (one concerned world-federalism; the
other, teaching for international understanding). Outside the meetings
we met many Esperantists from many countries. Undoubtedly that week
was the climax of our trip.
During the summer we sent to a journalist friend in our home-town five
letters about our adventures. As a result of her publication of excerpts
from these letters in the local weekly paper, there is now a new interest
in Naperville regarding Esperanto. We have already shown our pictures
of Europe six times, and are now teaching an Esperanto course at the
local Y.M.C.A. Truly Esperanto lives — and really works! Our summer
proved it.
•    *    •
67
ESPERANTO IN ACTION
AROUND THE WORLD
The Swedish press has paid considerable attention to ceremonies held
April 30,1955, in Sweden's second-largest city, Goteborg. Seventeen name
plates were affixed on the city's new Esperanto Square. The square re-
ceived its name by a vote of the city council. It will feature a monument
honoring Esperanto as well as an Esperanto Cafe.
Columbus Day was celebrated on the Italian Government Shortwave
Radio by a program in Esperanto about Christopher Columbus and the Dis-
covery of America. Radio Rome broadcasts in Esperanto twice a week.
A marriage ceremony completely conducted in Esperanto took place
at Kobe, Japan, when two members of the local Esperanto society were
wed. The press pointed out that the use of Esperanto on such an occa-
sion was the first of its kind in Kobe.
One of Mexico's outstanding atomic scientists, Professor Juan de
Oyarzabal, takes time out from his busy teaching and research schedule
at the National University to teach Esperanto. He recently concluded one
Esperanto class with ten students, and now teaches another one with
more than thirty students, all of them from the Mathematics, Physics,
and Biology Departments of the university.
The International League of Esperanto Teachers recently reported
that it is in touch with 1403 grade school and high school teachers in
24 countries, who are qualified to teach Esperanto, and that it has in-
formation about Esperanto classes in 83 schools in 14 countries. These
figures reflect only a portion of the total picture.
At the World Eucharistic Congress in Rio de Janeiro, Brazil, July
1955, an active Esperanto section was effectively organized by the Very
Rev. Dr. J. B. Se Tsien Kao. In the official program, distributed in mil-
lions of copies, Esperanto was prominently mentioned. The Rev. Dr. Kao
gave his official greetings to the assembled thousands in Esperanto, and
also presented talks about Esperanto over two radio stations.
Song records in Esperanto have become popular in a number of coun-
tries. They have been produced especially in the Netherlands, Sweden,
Germany, France, and Brazil. The latest record of this kind seems to be
Nigraj Manteloj ("Black Mantels"), sung by Dolores Duran, published re-
cently by Copacabana Recordings in Rio de Janeiro.
On the Island of Madagascar, considerable interest in Esperanto is re-
ported as a result of articles on the interlanguage recently published in
the newspaper Fandrosoam-Baovao in Tananarive, the capital. They were
written by Frederic Rasonaivo.
68
The Tupi Television Station in Rio de Janeiro recently devoted one
of its programs to Esperanto. Lidia Matos, who conducts the regular pro-
gram "Meeting Friends", interviewed Dr. Miguel Timponi, President of
one of the local Esperanto societies, and Dr. Mario Ritter Nunes, Secre-
tary of the Brazilian Esperanto League, while Marlise de Sousa Nunes
demonstrated how beautiful Esperanto sounds.
The United States Foreign Service included a question on Esperanto
in the written portion of this year's Foreign Service Officer examination.
In Curitiba, State of Parana, Brazil, 120 persons recently registered
for Esperanto classes at the local public library.
/n Morocco Esperanto is taught in evening classes as well as in a
number of public high schools. In one of the latter at Marrakech, 17 stu-
dents recently were awarded Esperanto diplomas.
A Military Vocabulary in Esperanto, with translations in French, En-
glish, German, and Italian, has just been published by the Universal Es-
peranto Association. Edited by General Paul Bastien, of the French Ar-
my, with the cooperation of army, navy and air force officers and experts
in several countries, the 54-page volume was printed in France. It is the
best and most up-to-date publication of its kind, but not the first. An ar-
my vocabulary in Esperanto was published as long ago as 1906 by Lieu-
tenant Bayol in France. During World War II, Army and Air Force Vocabu-
laries in Esperanto were produced by Mr. E. D. Durrant in England.
Radio-Vlelcome in Montevideo, Uruguay, now features Esperanto pro-
grams every Monday and Thusday.
Four Members of the British Parliament recently met at the Houses
of Parliament in London with representatives of the Esperanto movement
to discuss possibilities of using Esperanto in the Council of Europe.
The Mayor of Vienna, Franz Jonas, made the opening speech in per-
fect Esperanto at an International Workers' Esperanto Congress held at
Vienna, Austria, in the summer.
Kansai University in Japan was the place of this year's Forty-Second
Japanese Esperanto Congress, attended by over 300 members. As in pre-
vious years, the post office used a special cancellation in honor of the
Esperanto Congress.
Another example of the usefulness of Esperanto was the subject of
a true human interest story in the December 1954 issue of the Germana
Esperanto-Revuo. Someone in Prague (his name was not mentioned, prob-
ably because he lives behind the iron curtain) had been trying for many
years to discover the whereabouts of a brother who had emigrated to
Karlsruhe, Germany, long ago. Letters were returned by the postal au-
thorities with the notice "unknown". Finally the man in Prague wrote in
Esperanto to the Delegate of the Universal Esperanto Association in
Karlsruhe, Friedrich Heifers. Herr Heifers was able to locate the parents-
in-law of the missing brother and learned from them that the brother had
emigrated to Australia several years ago. Soon the Prague address was
on the way to Australia, the Australian address on the way to Prague.
69
K/on vi povas  trovi  en  la nova
ILUSTRITA VORTARO DE ESPERANTO
(unua volumo, A-K)
612 ilustrajoj, ankaŭ tutpaĝaj (vidu ekzemplon sur apuda paĝo).
642 paĝoj, grandformataj 7" x 91A", (17 x 23 cm),
Etimologio seslingva de eiu radikvorto de Esperanto.
20,200 difinitaj vortoj, kun abundaj ekzemploj.
Tute nova teksto, frefie presita, kaj tutesperanta.
Tabelo de geologiaj tempoj (p. 389).
Tabelo de kemiaj elementoj aranĝitaj alfabete (p. 107).
Tabelo de kemiaj elementoj aranĝitaj laŭnumere (p.543).
Sinoptika gramatiko de Esperanto (p. XII).
La 16 zamenhofaj reguloj de la Esperanta gramatiko (p. 405).
Propraj nomoj de la mitologio kaj geografio.
Astronomiaj nomoj, de la asterojdoj, planedoj, satelitoj, kc.
Kemia kaj zoologia terminaroj detalaj.
Centoj da bibliaj terminoj troveblaj en neniu alia E. leksikono.
Sur la alia paĝo vi vidas paĝon 97 de la llustrita Vortaro de Esperanto,
eldonita en septembro 1955. Vi povas akiri la tutan verkon de EANA.
Prezo: $7.00 bindita, $6.50 broSurita. La prezo inkluzivas la afrankon.
Ne estas rabato. Mendu nun.
DIVERSAJ ANOHCOJ
En la kampanjo "Ciu Membro Varbu Unu Novan Membron" lastatempe
havis sukceson: H. Kruse (5), K. Immeke (2), D. Walton (1), R. Palmer (1),
L. Fuller (1). Nia konkurso pri varbado de novaj membroj por EANA al-
proksimiĝas al sia limdato,31-a de Decembro. La nuna listo de kvin kan-
didatoj por premioj estas: H. Soudee (23), R. Vineski (9),H. Kruse (8), L.
Fuller (5), K. Immeke (5). Kiel vi rimarkos komparante la antaŭan liston
(vidu AE Julio-Oktobro, p. 53), s-roj Bush kaj Heinle ne plu troviĝas en
"kvinopo", Car ili restis kun siaj kvar varbitoj, kaj subite venis je la tria
loko s-ro Kruse, kiu aligis sian tutan stud-grupon, kaj s-ro Immeke kaj
s-ino Fuller plibonigis siajn poziciojn. La lasta monato sendube alportos
pluajn sanĝojn speciale ce ladu lastaj lokoj,ĉar la tri unuaj apenaŭ est-
as  supereblaj. Ĉu?
Golden Jubilee Seals of EANA. Use them on all your correspondence.
Beautifully printed seals, 1" in diameter, green star and border on gold
foil with embossed letters "Esperanto Interlanguage — Golden Jubilee —
EANA 1955". Sent postpaid at If each, or 125 for $1.00.
"Letters to the Editor" Campaign: Chairman Richard T. Vineski wish-
es to announce to all members of the Committee that his new address is:
1808 14th Ave. S., Minneapolis 4, Minn. Other members of EANA interest-
ed in sending letters to editors also please write to the above address.
All contributions to  E.A.N.A. are deductible for income tax purposes.
70
TUT-ILUSTRITA PAGO EL "ILUSTRITA VORTARO DE ESPERANTO"
En la antaŭa numero de AE ni presis paĝon el la nova IVE, kaj nun
presas ekzemplon de ilustrita tutpaĝo el IVE. (Reduktita preso ci tie.)
Prezoj: Bind. 17.00,  broŝ. S6.50, de EANA Libro-Servo. Ne estas rabato.
ARTROPODOS
Plej   granda  ĉefgrupo  zoologia  de  bestoj  kun  piedoj  kaj   gamboj   artikigitaj,   pro
tio la nomo.  El ili 20  specoj  estas  araneoj;   20 000 krustacoj;   1 000  miriapodoj
kaj 65 000 insektoj  registritaj, sed kun centoj da  miloj  ankoraŭ  neregistritaj. Ciu
speco havas sian specialan,  apartan nomon,  krom la nomo de la genro.
AUERIKA LANDA ASOCIO EKSIĜIS KIEL PERANTO DE UEA
En la antaŭa numero de AE ni presis artikolon el Heroldo pri la "amasa
eksiĝo de estraranoj kaj ojicistoj de UEA" kune kun niaj aldonaj informoj
pri la "grava interna kaŭzo de la konjlikto en UEA". Nova artikolo en He-
roldo nun mencias eksiĝon de komitatanoj de UEA; kaj ni jus ricevis lete-
ran pri eksiĝo de tuta Landa Asocio, jene:
KUBA ESPERANTO-ASOCIO, Apartado 1324, Habana
20 Oktobro 1955
Al la Centra Oficejo de
Universala Esperanto-Asocio
Estimataj sinjoroj:
Ni plenumas la devon komuniki al vi, ke nia Komitato, en eksterordi-
nara kunveno, unuanime decidis, ke nia landa asocio ne plu agu kiel Per-
anto de UEA. Konsekvence, ni petas, ke vi bonvole
a)  notu bone nian eksiĝon,
b)  forigu la nomon de nia asocio el la listo de Perantoj de UEA,
c)  ne plu aperigu nian landon en la Internacia Konkurso.
Ankaŭ, Car ni devas fermi nian konton Ce vi, ni petas, ke vi havu la ĝen-
tilecon sendi al ni konteltiron.
KUBA ESPERANTO-ASOCIO
K0NFLIK70 EN UEA JA "HAVAS GRAVAN INTERNAN KAŬZON"
La Esperantistoj tra la mondo deziras faktojn pri la vera kialo de kon-
flikto en UEA. Heroldo jam presis pri diversaj ekstere videblaj indikoj,
sed evitis malkaŝon de la "grava interna kaŭzo". En la antaŭa numero de
AE, ni montris, ke la interna kaŭzo de konflikto en UEA estas la sama
de konflikto Ĉie en la hodiaŭa mondo — nome, batalado inter ruĝaj kaj li-
beraj fortoj. Ni diris, ke "preskaŭ ciuj ne kuraĝas fronti la veron", sed ni
opinias, ke se la Esperantistoj lernos la nerefuteblajn faktojn, tiam la
"verdaj" inter ni kuniĝos por kuraĝe rebati la ruĝan intrigon en Esper-
antujo.
Ni menciu kelkajn absolute nerefuteblajn faktojn nun, kaj en sekvont-
aj artikoloj ni pli precize analizos ilin. 1) Ivo Lapenna, nova ĉefo de
UEA, predikas en Esperanto, oficiala organo de UEA, pri "nova epoko"
pro la "ĝeneva spirito", kiu jam dekomence montriĝis kiel nur ruĝa fan-
tomo. Li skribis: "...de Oriento venas ĝojigaj informoj. La pollanda aso-
cio realiĝis al UEA. La kunveno de la ceĥoslovakaj esperantistoj en Ot-
rokovice transformiĝis en veran kongreson... El Bulgarujo oni anoncas
similan kunvenon en Plovdiv. El Hungarujo kaj eĉ el Rumanujo alvenas
kuraĝigaj sciigoj. Antaŭ kelkaj semajnoj aliĝis al UEA kajpagis sian ko-
tizonla unuaabonanto de Sovet-Unio." 2) Ivo Lapenna, pli bone ol iu alia,
scias ke UEA-komitatanoj, UEA-delegitoj, UEA-landasocioj, el tiuj ko-
munistaj landoj absolute devas utiligi siajn postenojn por komunista in-
fluo kaj intrigo en nia movado. Nerefutebla fakto estas, ke komunistaj re-
gistaroj (inkluzive Jugoslavujon) nur permesas kaj subvencias Esperanto-
agadon kondice ke tio plene servas al komunismo. 3) Ivo Lapenna — ko-
munista partizano, Cefo de tiuj grupoj el komunistaj landoj dum la unua
72
Universala Kongreso post la milito, kaj nun apogita per mirige aranĝitaj sep
vocoj por si el Jugoslavujo en la UEA-komitato — bone scias sian rolon
en UEA. Kaj por ni Ĉiuj, en ankorafl liberaj landoj, estas ja tre grave, ke
ni ankaŭ sciu pri lia rolo — kaj la rolo de liaj multaj "kunlaborantoj".
Klarigaj kaj malkaSigaj estas citajoj de Jugoslavoj mem pri ilia rolo
en la Esperanto-movado, kiu rolo estas tutsama kiel en iu ajn komunista
lando. Ni citas el Sennaciulo, Oktobro 1955- Vortoj en krampoj estas klar-
igoj de la AE-redaktoro. Kamarado Obad — Beogrado: "En Beogrado tiu
renkonto (Tito, Ĥruŝcov, Bulganin) ne estis renkonto de oficialuloj, sed
de malnovaj parti-kamaradoj, bonaj amikoj, kiuj ŝatus ree labori kune."
Kamarado Popovic — Sarajevo: "pri Jugoslavia Esperanto-Federacio...
Ni ne devas rigardi al tiu ĝenerala esp. movado, kvazaŭ ĝi estus malpro-
gresema. Nun, kvankam tiu movado estas neŭtrala (teorie), ĝi devas esti
progresema (t. e. komunista — la emfazo estas tiu de Popovic). Ni aŭdis
la esperon, ke baldaŭ.-.Sovetio kaj aliaj orientaj landoj denove kuniros.
Ankaŭ en plenkunsido en Bolonjo dum UEA-kongreso estis esprimita si-
mila espero por ekiroj en orientaj landoj. " Kamarado Zlatnar — Ljubljano:
"Ni esperas,...aktivigi la movadon ankaŭ en orientaj landoj...unuecigo
inter Jugoslavio kaj Sovetic.vekiĝas nia deziro re-kunveni kun tiuj ka-
maradoj en orientaj landoj." Kamaradino Hurĉak — Si. Brod: "Financan
subtenon ricevas societoj... Socialista Unuigo (komunista) estas politika
platformo en Jugoslavio... Ne eblas labori aparte por socialismo (aparte
de komunista kontrolo). Ni kiel organizo aliĝis al tiu Socialista Unuigo."
Kamarado Sekelj - Beogrado: "Oni ne komprenas la movadon en Jugoslavio
kaj ĝian aliĝon al aliaj organizoj. Car la tuta lando estas laborista kaj
socialista (komunista),...neniu alia organizo burĝa povas influi nian di-
rekton aŭ movadon. Ni ne portas akvon sur ambaŭ ŝultroj. Sed ankaŭ Ciuj
progresemaj rilatoj (komunistaj) havas kontaktojn kun malprogresemaj or-
ganizoj por influi ilin." Kamarado Mokker — Novi Sad: "La esp.grupoj ri-
cevas subvenciojn de la Stato, (nur tiel longe kiel la esperantistaro ser-
vas la komunistajn celojn de la Stato)."
Ni, en ci tiu artikolo,malkaSas por vi la nerefuteblajn faktojn pri la
"erava interna kaŭzo" de konflikto en UEA. Cu vi kuraĝas fronti la veron?
Cu vi pretas kontraŭi la intrigojn dum eble ankoraŭ estas tempo por tion
fari? Se vi komprenas la faktojn, vi scias ne nur la kaŭzon de kaoso en
UEA sed ankaŭ en Landaj Asocioj. Ekzemple, la nova UEA akceptas du-
an landasocion en Usono, kontraŭleĝe rompante la UEA-statuton, por ha-
vi unu vocon pli por Ivo Lapenna en la UEA-komitato. Ĉio tio estas jam
konata strategio kaj taktiko en la U.N., kie komunistaj landoj penas ven-
ki per akiro de pli kaj pli da ruĝaj vocoj. VI — individuaj Esperantistoj,
komitatanoj, oficistoj, delegitoj, grupoj,  landaj  asocioj  — ne plu estu
bonanime naivaj pri tio, kio okazas en UEA. Vekiĝu kaj kunligiĝu por
kontraŭstari la intrigon.                                                            .     n    , , ,
6                                                             —La Redaktoro
Jus, post pres-pretigo, ni legis en Franca Esperantisto (Okt), de ties
redaktoro, mirigan apogon al Ivo Lapenna "la prestiĝa Estro" en maniero
de adorado al Stalin, jene: "Ni devas fari la promeson aŭskulti sendiskute
liajn konsilojn kaj liajn petojn." Sed ni. respondecaj al libereco kaj his-
torio, ja devas diskuti liajn konsilojn kaj petojn.    — Red.
73
MY TRIP TO BOLOGNA
Core L. Fellows
Mrs. Fellows, who recently celebrated her 83rd
birthday, traveled by airplane to the Universal Es-
peranto Congress in Bologna, Italy. .She has been
an Esperantist since 1903.
Anyone who has once seen clearly the urgent
need of an international language, and studied
Esperanto long enough to see how perfectly and
wonderfully it meets that need, is not likely to
become indifferent to the Esperanto movement.
Sometimes, however, the lack of public interest
makes the general acceptance of the language
seem a long time off.
How very inspiring then is it to see a demon-
stration of the vitality of the movement such as
that given in Bologna at the Esperanto Golden
Jubilee Congress of 1955- Hearing the language
spoken every day for a week, attending meetings,
listening to lectures, attending a fine dramatic
performance and an excellent concert with songs
and choruses in Esperanto, meeting old friends
and making new ones, finding everyone ready to
help in every way possible — believe me it is
well worth all that it costs in time and money to
attend such a congress.
KLM (R.oyal Dutch Airlines), who have used
Esperanto in their advertising for a long time,
took excellent care of me going and coming. They
even took pictures of me and sent them to the home papers. The city of
Bologna gave free tram and bus transportation to all congress members
during the congress week. There were many interesting things to see in
this old city with the oldest university in the world.
A university makes an ideal place for a large congress. The various
buildings and class-rooms meet the needs of the members very well.
The weather was fine and the terrific heat I was told to expect was
not experienced at all. In the shade it was always cool and there was
always a breeze. No window-screens are used or needed in Bologna or in
Rome for there are no flies, mosquitos or other insects. The cities are
clean but the traffic is terrific. Thousands of bicycles of every kind,
half of them motorized, go through the streets at great speed. Enormous
trucks, autos, many of them very small, make street-crossing hazardous.
However, I did not see an ambulance or hear a siren or see a fire-appa-
ratus or a funeral all the time I was in Italy.
Yes, Esperanto is very much alive. The rest of the world is not go-
ing to wait for the great powers to grudgingly accept Esperanto. The
other countries, who know that they can not hope to have their native
tongues become universal, are going right ahead to solve the language
problem.
74
AU REVOIR—Mrs. Cora L. Fel
lows ol Port Richmond wave!
"Goodbye" before boardinj
plane to Esperanto Congress it
Italy.     (Staten Island Advance.
NEOLOGISMOJ EN ESPERANTO
D-ro William Solzbacher
^-j                    Membra de la Akademio de Esperanto
f SPERANTO estas vivanta kaj tial ankaŭ kreskanta lingvo. Gi daiire
v-«^ "sorbas" internaciajn vortojn el la ŝanĝiĝanta vivo de la scienco,
kulturo kaj politiko, senĉese naskas kunmetitajn formojn kaj pliriĉiĝas
per novaj radikoj. La maniero, en kiu tio okazas, kaj eĉ pli la rapideco
de la evoluo prezentas problemojn, kiuj ne ĉiam estas bone komprenataj
kaj pri kies solvo povas ekzisti diversaj opinioj.
Vortaroj en Ciuj lingvoj havas la taskon "registri" vortojn ekzistant-
ajn kaj doni rekomendojn pri ilia uzo. Esperanto-vortaroj tamen ofte ne
kontentiĝas pri tiu rolo, sed prezentas kaj proponas radikojn, kiujn an-
koraŭ neniu—aŭ preskaŭ neniu—uzis. Hi tion faras en la nomo de la "lo-
giko", de la "lingvo-normigo" aŭ de la "neceseco pliricigi la lingvon".
Tiu fakto preskafl ĉiam elvokas kritikojn aŭ e£ pasiajn atakojn. Gi ankafl
iomete malhelpas la uzadon de tiuj vortaroj.
En la pasinta jaro, kiam aperis la Suplemento al la Plena Vortaro(kom-
pilita de Profesoro Gaston Waringhien), la Boletin (Bulteno) de la Hispa-
na Esperanto-Federacio publikigis (en Oktobro 1954) recenzon de Luis
Hernandez. Li diris, ke li ne povas "honeste rekomendi la balaston, kiun
oni alkroĉis al la bonega Plena Vortaro en ĝia kvara eldono". En sian
artikolon li enmetis leteron —spicitan per neologismoj el la Suplemento—
ricevitan de unu el siaj amikoj. Jen ĝi estas:
"Ingenia ogreto: Povra kaj trista peticio estas la mia, kaj eble steri-
la; sed mi ne avancos en la basa kaj turpa vertigo korodi, devaluti kaj
diskrediti la feblan ESPERANTON (jes, per majuskloj), prodigante pie-
tore kaj orgojle la partikularan selekton, leĝere faritan ne de obskura va-
gabonda reformatoro, sed de girema direktivestro, kiu ascendis sen truko,
spano post spano, lante kaj tarde, kaj nun bone dominas la lingvon; ta-
men laŭŝajne kontagita de la piruetoj faritaj de kamuflita maskerado de
pigraj uzurpatoroj de la vera profesio de literatoro, antafl ankoraŭ ne unu
trimestro, eksponis kaj lanĉis skeĉon de eksplicitaj kaj hastaj esperant-
eskaj fivortoj. Mi estas poltrona kaj timida, sed plenumas la duran devon
molesti vian atenton per horora desfilo de nur kurta primico de tiaj fajnaj
fiaskendaj vortaĉoj, neuzitaj en la paseo, kun reklamacia peto al mask-
laj esperantistoj por tuja prohibicio, Ĉiu en sia demarkacio, sen rekviemc
nek humidaj suspiroj tepidaj, gis decidos oportuna plebiscite Via olda
filibustro, Ernesto Guillem."
S-ro Hernandez protestis kontrafl la "lavango" da neologismoj en la
Suplemento kaj ec parolis pri "kvina kolono celanta detrui de interne ni-
an lingvan unuecon." Li diris, ke tia amaso da neologismoj "cetere kre-
os konfuzojn kaj genojn al la mezkapablaj Esperantistoj, kiuj fakte estas
la plej nombraj elementoj en nia popolo."
Al Luis Hernandez respondis en la Boletin de Aprilo 1955 Donald R.
Broadribb el Usono, prezentante la argumentojn de la neologismemuloj
en forta, ec ekstrema, formo. "Ĉu ni estas barbaroj, kiuj devas balbutadi
per kelkcent vortoj?", li skribis. "Kial estas malpermesate, de tiuj pro-
testemaj personoj, havi riĉan vortaron? Cu estas nur akcidento, ke la plej
kulturaj lingvoj de la mondo estas ankafl la plej grandaj?... Kial al verk-
75
anto estu malpermesate diri diktionario,vono uzata en ĉiuokcidenta ling-
vo, nur car iu kapriculo preferis traduki germanan kombinvorton (vort-
aro), kiu povas egale signifi la tutan lingvon?... Kial en Esperanto neniu
rajtu developi ideon, sed nur ĝin disvolvi, kvazaŭ temus pri fadenoj vin-
ditaj cirkaŭ stangeto?"
S-ro Broadribb havas interesan kaj diskutindan argumenton, sed mal-
bone elektis siajn ekzemplojn. Vortaro ne estas analoga al la germana
Worterbuch (kiu estas vortlibro), sed sekvas la slavan kaj latinan ek-
zemplon. En rusa lingvo slovo estas vorto, slovar' vortaro, Slovar en
slovena, slovnyk en ukraina, slovnik en ĉeha kaj slovaka, slownik en
pola, reĉnik en serbo-kroata kaj bulgara lingvoj estas formataj ekzakte
kiel vortaro en Esperanto. La latina dictionarium, de kiu devenas la an-
gla, franca, itala, hispana kaj portugala vortoj, en laŭvorta traduko es-
tas dirafaro, do ankaŭ formata kiel vortaro en Esperanto. Pro diversaj
kaŭzoj diktionario ne estas taŭga vorto en Esperanto, sed ja ekzistas
samsignifa oficiala vorto leksikono. (La difino de leksikono en la Plena
Vortaro, "mallonga vortaro sen ekzemploj", estas malbona; la Vortaro
de Esperanto de Kabe simple egaligas la du vortojn. Se la franca lexique
ofte estas uzata por malgranda vortaro, la angla kaj germana lexicon pres-
kaŭ ĉiam signifas tre dikan vortaron aŭ enciklopedian verkon). — Pri dis-
volvi kaj developi oni povus diri, ke ili havas la saman etimologion kaj
ke la franca developper fakte signifas ankaŭ"disvindi fadenon"; ĝi estas
la malo de envelopper, de kiu venas la angla vorto envelope (koverto).
Sed ni revenu al la baza argumento de Donald Broadribb: "Lingvo de-
vas posedi Ĉiun vorton necesan. Por ĉiu aparta ideo devas esti aparta
vorto aŭ formo. Estas falsa Sparo, Spari vortojn, rifuzante permesi al
verkisto, esprimi tion, kion li volas, car oni ne volas plian vorton."
Cu Sinjoro Broadribb estas prava aŭ malprava? La respondo ne estas
facila kaj ne povas konsisti en simpla jes aŭ ne. Se mi volus doni prok-
simuman kaj mallongan respondon, mi dirus, ke mi konsentas pri la unua
frazo kaj la tria frazo en la citajo, sed ne pri la dua.
Esperanto devas esti kapabla esprimi Cion, sed ĝi ne bezonas kaj ne
povas havi apartan vorton por ciu aparta vorto aŭ ideo en Ĉiu nacia lingvo.
Neniu lingvo havas apartan vorton por ĉiu aĵo aŭ ideo. Ec la plej "ri-
Ĉaj" lingvoj kelkfoje estas "malriĉaj". Ekzemple la angla lingvo, kies
vortaro enhavas centmilojn da vortoj, uzas la saman vorton law por leĝo
kaj juro, la saman vorton fire por fajro kaj brulego, la saman vorton step
por paŝo kaj ŝtupo. Angle parolantaj personoj kelkfoje estas blindaj pri
tiaj diferencoj, kun rezulto, ke antaŭ kelkaj jaroj Universala Esperanto-
Asocio titolis fakvortareton Leĝa Terminaro (anstataŭ Jura Terminaro)
kaj ke oni kelkfoje aŭdas la strangan vorton (tute nekompreneblan al ne-
anglalingvanoj) leĝisto anstataŭ advokato aŭ juristo.
Aliflanke ĉiuj lingvoj, eC la plej "primitivaj", estas treege "ricaj" je
terminoj, kiuj rilatas al la vivmaniero de la popolo. En la aleuta lingvo —
mia informfonto estas la gramatiko kaj vortaro de Richard H. Geoghegan,
unua Prezidanto de la Esperanto-Asocio de Nord-Ameriko — ekzistas vor-
toj kiel ixsglq ("loko, kie marleonoj eniras la akvon"), nuxsxaq ("mar-
leona stomako entenanta parte digestitajn fiŝojn, manĝata kiel frandaĵo"),
aŭ qigadaginan ("personoj loĝantaj oriente de la insulo Unalaska"). Nek
la angla lingvo nek Esperanto povas traduki tiajn vortojn de la "primi-
76
tiva" aleuta lingvo sen klarigaj frazoj por doni la ĝustajn signifoin.
Aŭ pripensu la kazon de la riCega araba lingvo. En ĝi ekzistas prok-
simume mil vortoj, kiuj signifas kamelon, mil vortoj, kiuj signifas <?e-
valon, kvincent vortoj, kiuj signifas glavon, kvincent vortoj, kiuj signi-
fas tigron. Ĉiuj havas iomete malsaman senconuancon. Kiu povus plene
traduki tiajn nuancojn en alian lingvon? La fama Fiqhul-Lughat ("Filo-
zofio de la Vortaro") de Tha'alabi klarigas kelkajn el la delikataj nuan-
coj de la araba vorttrezoro. Ekzistas ekzemple vortoj esprimantaj la gra-
dojn de dikeco de virino. Se virino estas modere dika kun delikataj pro-
porcioj inter la korpopartoj, si estas nomata rebahlah. Se Si estas pli di-
ka, sed ne sufiCe dika por esti malbela, Si estas sebablah; se Si estas
dika kaj malbela, sed ne tre, Si estas mufazah; se Si estas treege dika,
Si estas ifdaĝ. Bela virino estas nomata ĝamilab aŭ vazi'ah; se Si estas
tiel nature bela, ke ornamaioj nenion aldonus al Sia beleco, Si estas
ghaniah; se Si estas bela kaj indiferenta pri ornamaĵoj, Si estas mi'tal;
se Sia beleco estas brilega, Si estas vasimah; se Si estas abunde bela,
Si estas qasimah, kaj se Si estas pli bela ol iu el tiuj vortoj povas es-
primi, Si estas rav'a. Sajnas, ke poetoj devus lerni la araban lingvon!
Se Esperanto devus esti kapabla traduki Ciun vorton en Ciu nacia lin-
gvo per aparta vorto aŭ esprimi Ciun koncepton en Ciu nacia kulturo per
unu vorto aŭ mallonga frazo, ĝi devus esti senfine pli riCa —kaj senfine
pli malfacile lernebla— ol Ciu nacia lingvo. Sed ni neniam forgesu, ke
unu el la plej gravaj kvalitoj de Esperanto estas ĝia facileco, bazita
sur severe limigita nombro da radikoj kaj la uzo de kunmetitaj vortoj kaj
de genia sistemo de prefiksoj kaj sufiksoj. La "malriCeco" de la baza
radikaro estas unu el la esencaj kvalitoj de Esperanto. La konservado
de tiu kvalito necesigas Sparemon kaj singardan sintenon al neologism-
oj ne nepre necesaj. La juĝo pri tio, kio estas "nepre necesa", ofte es-
tas malfacila, sed mi emas opinii, ke en dubaj kazoj estas pli bone, ne
akcepti la neologismon.
Ofta argumento estas, ke granda nombro da neologismoj estas necesa
en la literatura uzo de Esperanto. D-ro Kolomano Kalocsay bone prezen-
tis ĝin en sia artikolo pri Neologismoj en la Enciklopedio de Esperanto:
"Rilate al la neologismoj kolizias du vidpunktoj inter si kontraŭaj: tiu
de la simpleco kaj facileco kaj tiu de la riĉeco. kaj literatura taŭgeco de
la lingvo. La kolizio sajnas nerepacigebla, Car nek la propagando povas
rezigni pri la granda altirforto de la facilo kaj simplo, nek la literaturo
pri la esprimforto kaj vortriCo, sen kiuj vera literaturo, transdonanta ne
nut la nudan penson, sed ankaŭ delikatajn nuancojn, metaforajn vort-
aplikojn, duonklarajn aludojn entenantajn de vortoj, estas kaj restas nur
pia revo. La problemo sajnas solvebla nur per la apartigo de la 'poeziaj
vortoj', t. e. vortoj uzataj nur en la alta literaturo... Per tio la vulgara
lingvo povus resti neembarasata de la literatura lingvo-evoluo."
Ni iomete konsideru tiun argumenton. Sendube poeto kaj literatura
verkisto havas la rajton esprimi sin en formoj diferencaj de tiuj de ko-
merca letero, scienca traktato afl kongresraporto. En iu senco sciencist-
oj, komercistoj, inĝenieroj, bankistoj, filozofoj kaj tiel plu parolas apart-
ajn "lingvojn". Oni povas eC diri, ke Ciu poeto —Cu en Esperanto, Cu en
la angla, Cu en la hotentota lingvo—parolas sian propran, tute individuan
"lingvon". Tamen Ciu uzanto de Esperanto devas respekti giajn bazajn
77
principojn, inter kiuj Ŝparemo pri radikoj estas unu el la plej gravaj. La
poezia lingvo povas eluzi la specialajn kvalirojn de Esperanto, precipe
la senfinan trezoron de kunmetitaj vortoj. Mi ne diras, ke neologismoj
devas Ĉiam esti evitataj, sed ili devus esti uzataj modere kaj singarde.
Se oni enkondukus ilin amase, oni kreus du tute malsamajn Esperanto-
dialektojn. Tiuj, kiuj volus legi la "altan literaturon", ne nur devus lerni
multajn novajn radikojn, sed devus tuj poste "mallerni" ilin, por ne en-
meti ilin en la ciutagan ("vulgaran") lingvon.
Kelkaj el la "literaturaj" neologismoj estas kritikindaj ankaŭ pro ali-
aj kaŭzoj. La vorto bunta (diverskolora, varikolora), ekzemple, kiun mi
legis en artikoloj tute ne apartenantaj al la "alta literaturo", ne estas
internacia, sed troviĝas nur en la germana kaj nederlanda lingvoj. Sed la
germana bunt kaj la nederlanda bont havas pli vastan sencon ol la pro-
ponata Esperanto-radiko bunt-, Car en tiuj naciaj lingvoj ĝia signifo es-
tas ne nur multkolora kaj diverskolora, sed ankaŭ simple kolora, t.e. nek
blanka nek nigra. La vorto bunta certe estas belsona kaj mallonga, sed
kiom da konfuzo ĝi povas kaŭzi!
ŝajnas al mi, ke kelkaj el niaj literaturistoj groteske troigas la "ne-
cesecon pliriĉigi nian lingvon." En la nuna fazo de la evoluo ni devas
gardi la simplecon kaj facilecon de Esperanto kaj akcepti neologismojn
nur, kiam ili estas plene internaciaj aŭ nepre necesaj pro iu nova fakto
en la internacia vivo. Kiam okazos io, kio multe pligrandigos la prakti-
kan uzon de Esperanto, eble eĉ subite, tiam estos malfacile eviti pli
rapidan ritmon en la enkonduko de neologismoj. EC tiam ni devos esti
singardaj. En la nuna situacio estas regulo de elementa saĝeco, preferi
plenan elĉerpadon de la "interna riĉeco" de Esperanto al nekritika ama-
sa akceptado de neologismoj malfacile digesteblaj.
SCIENCA REVUO aperas kvar-foje jare per grandaj kajeroj (entute 160
paĝoj), kaj pritraktas sciencajn temojn de Ĉiuj fakoj de la vivo en formo
facila kaj interesa. Ne pensu ke ĝia enhavo estas specialisms, pure tek-
nika aŭ nekompreneble scienca. Temoj el la sciencoj — naturaj same kiel
sciencaj — estas traktataj, sed ankaŭ ĝeneralaj kontribuaĵoj pri kulturaj
temoj aperas en ĝi. En Scienca Revuo aperas ankaŭ komunikoj de la In-
ternacia Scienca Asocio Esperantista (ISAE). D-ro F.J.Belinfante de Uni-
versitato Purdue estas la Usona reprezentanto. Ni konsilas, ke Ciuj Es-
perantistoj abonu al tiu tre interesa gazeto. Jarabono estas nur $1.50.
Mendu ĝin por 1956 tuj nun de EANA.
Sojan cTCristnaskon
Pelican SWoyjaron
78
ESPERANTA    KRONIKO
En "Soldata Kampo" (Soldier's Field), Chicago, sepdek-kvin soldatoj
de la 47-a Bataliono manovris antaŭ la publiko kaj respondis al ordonoj
donitaj en Esperanto. "Dekstren!" kriis Serĝento Maxie Yates, kaj sep-
dek-kvin verde vestitaj soldatoj turnis sin dekstren. La soldatoj estas
membroj de la Grupo "Aggressor", parto de la Usona armeo, kiu oficiale
uzas Esperanton. Artikolo pri tio aperis en Septembro en la ĵurnalo "Chi-
cago Daily News".
Vizitanto al la Centra Ofice/o lastatempe estis Fernand Trudel el
urbo Kebeko, kiu diversmaniere laboras por progresigo de Esperanto in-
ter  Franc-Kanadanoj.
Profesoro F. C. Neumann raportis pri kurso de Esperanto dum la aŭ-
tuna studsezono en Kolegio Elizabethtown. Lernantoj en la kurso ricevas
oficialajn kredit-poentojn pro la studado de Esperanto.
Scripps-Howard News", bulteno por dungitoj de la granda inform-
kompanio, en la oktobra numero presis artikolon pri nia samideano /. H.
Schackmann kaj lia flankokupo Esperanto.
Graham £. Fuller, juna Usona studento, kiu Ĉi-somere Ceestis la Uni-
versalan Esperanto-Kongreson skribis jene pri sia sperto: "La Kongreso
estis unu el la altpunktoj de la tuta vojaĝo. Mi miris pri la grandaj kaj
diversaj uzoj de la lingvo... Se mi havis iajn dubojn pri la uzebleco aŭ
taŭgeco de la lingvo, ili tute disiĝis. La fakto de konstanta konversacio,
filmoj, prelegoj de tre alta nivelo, teatrajoj, kantoj, ktp., montris al mi
la efikecon de Esperanto. Mi vere ne povas esprimi kion la sperto sig-
nifis por mi."
El St. Paul, Minesoto, F-ino Josephine Downey raportis, ke 15 lern-
antoj en kurso de la latina lingvo daflre studas Esperanton. Ili mem elek-
tis lerni la interlingvon aldone al la studado de la latina lingvo.
Belajn poitkartojn pri Sicilio kun teksto en Esperanto faris S-ro /. S.
Boscarino, Esperanto-Delegito en tiu parto de Italujo. Li mem desegnis
la kartojn kaj bildigis la fakton, ke Sicilio estas "Lando de Suno".
Paul J. Mimlitsch raportis, ke daŭre funkcias Esperanto-Klubo por ju-
nuloj en lia altlernejo en Philadelphia. La junuloj kune studas per leg-
ado de dialogoj en la libro "Practical Grammar" de I. K. Reed.
En la "Fairview Beacon", monata jiirnalo de la lernantoj en la alt-
lernejo Farmington, Konetikuto, aperis bona artikolo pri Esperanto skrib-
ita de nia juna samideano John Schilke. John estas Help-Redaktoro de
supre menciita ĵurnalo.
La nova filmo "Special Delivery" de la filmfarejo Columbia, nun mon-
trata en kinejoj tra Usono, entenas diversajn dialogojn en Esperanto. La
filmo rakontas pri la komplikajoj, kiuj sekvas el forlaso de infaneto en
ĝardeno de Usona ambasadorejo. Kaj Car la ambasadorejo situas en "iu
lando malantaŭ la fera kurteno" dialogoj inter civitanoj de tiu lando est-
as en Esperanto. La heroino ankaŭ kantas carman lulkanton Esperante.
79
TAKE AN ADULT-SCHOOL COURSE
THIS FALL IN
ESPERANTO
The Easy World Language...
Easy To Learn ...Easy To Use
My Ok Ni* A Week For 10 Weeks...2-Hoer Sessions
Meet literestng People... Esjoy Watering Tlij Lugoage
Approved By UNESCO (United Notion»)
THERE'S A COURSE CONVENIENTLY  NEAR YOU		
School	Beginning	Evening             F
■tettmcan mi	«T. 3	mmu        v
HflUailfMI	tm.ti	imtuT
euiFon tm	OCT. 1	mtui
mux aa	«T.I	mttaai
LimcUlkif Hi	«T.4	TKflMV
muce, ma	OCT. S	WOKSMT
EliZUCTl, UTTtl Ml	OCT. S	MMwhSUI
MWAH, WCT UK W	OCT.!	Hoanr
SIX MILLION PEOPLE KNOW ESPERANTO
...DO YOU?
Esperanfo-Asocio de Nov-Jersio larĝ-
skale reklamas Esperanton dum sia aŭtuna
laboro. Jen trafa afiŝo, kiun la Asocio faris
por reklami pri komenco de siaj kursoj. Oni
lokigis la afiSojn en butikoj, bankoj, lern-
ejoj, bibliotekoj, ktp. En Oktobro komenc-
iĝis sep kursoj en la oficialaj programoj de
Lernejoj por Plenkreskuloj en jenaj urboj:
Cranford,East Orange, Elizabeth, Millburn,
Morristown, Passaic kaj Newark. Instruistoj
de la kursoj estas: Elsie Yunghans, Marie
Maffey, Constance Davis, J. Henry Kruse,
Donald Walton kaj Helen Walton. Aldone al
la supraj kursoj S-ino Davis instruas kurson
en la Centra YMCA, Orange, N. J. Entute
tre laŭdinda kaj imitinda laboro de la Espe-
ranto-Asocio de Nov-Jersio.
Kursanoj en la nova Esperanto-Kurso de /. Henry Kruse centprocente
aliĝis al EANA. La kurso okazas ciusemajne en la regula programo de la
Lernejoj por Plenkreskuloj, Morristown, N. J.
J. Tryiiak informis nin, ke en Oktobro estis iniciatita restarigo de
Esperanto-Rondo en Philadelphia. Provizora estraro estas: D-ro Charles
Sass, Prezidanto, kaj Edwin C. Harler, Jr., Sekretario-Kasisto.
En la lukse presita kongreslibro de la Pola Nacia Unio, kies 15-a
kongreso okazis lastatempe en Passaic, Nov-Jersio, aperis kvaronpaĝa
reklamo pri Esperanto kaj EANA. Nia samideano Andrew 1. Rogus aranĝ-
is pri la presigo de reklamo en la pola lingvo.
La Japana Esperanto-lnstituio Petas Helpon de Vi
"Por memorigi la 50-jaran jubileon de la Japana Esperanto-movado
kaj utiligi la okazon por manifesti la utilecon de nia lingvo, ni projektas
diversajn eventojn dum la jaro 1956 kaj interalie ni organizos en Majo
ekspozicion de infanaj bildgazetoj de la mondo kolektitaj per Esperanto.
Ni estas certaj, ke la ekspozicio havos grandan publikon, car ni intencas
okazigi ĝin en multevizitata galerio.
"Por sukcese aranĝi la ekspozicion, ni esperas fervoran kunlaboron
de niaj eksterlandaj amikoj. Ni estus do tre dankaj, se vi bonvolus helpi
nin sendante al ni po 1 ekz.de kelkaj porinfanaj periodajbj (monataj, du-
monataj, semajnaj, ktp.) bele ilustritaj — por infanoj de kindergarteno kaj
de malaltaj klasoj de elementa lernejo — unuarangaj en via lando.
"Ankaŭ neperiodajn bildlibrojn ni ricevos kun ĝojo kaj danko. Ni re-
kompencos vin per infangazetoj eldonitaj en Japanujo aŭ (se vi preferus)
per niaj eldonajbj. Ni esperas, ke vi plenumos nian peton laŭeble plej
baldaŭ, Car poStajoj bezonas 2-3 monatojn por veni al Japanujo per Sipo.
Sendu tiujn al Plenumkomitato de Jubileaj Eventoj, Japana Esperanto-
Instituto,   Hongo-Motomati 1-13, Tokio, Japanujo."
Cu vi jam renovigis vian membrecon en EANA por la jaro 1956 ?
80
DEZIRAS KORESPONDI
Kosto  de anonco: Eksterlande, unu vorto ait mallongigo por unit cendo
es  vorto] por 1 int. respondkupono); Enlande, unu vorto por du cendoj.
(set
Argentino. Studenta Esperanta Centre., San Juan 267, Mendoza. Deziras
korespondi pri Nord-Amerikaj dancoj.
Aŭstralio. Walter Goerisch, J 435, Yallourn-East, Victoria. 32-jara ger-
mana enmigrinto en Aŭstralio dez. kor. Esperante, angle aŭ germane
kun Usona aŭ Kanada fraŭlino.
Brazilo. F-ino Maria Adelaide Franca de Paiva, Rua Floriano Peixoto 60
Barbacena (M.G.). Dez. kor., inters. PK, PM kun la tuta mondo.
Brazilo. F-ino Maria Aparecida de Sousa, Rua Dr. Pena 258, Barbacena
(M. G.). Dez. kor., inters. PK, PM kun la tuta mondo.
Francujo. F-ino Annette Jabouille, 5 rue d'Orgemont, Argenteuil (S. & O.)
Deziras korespondi kun Ĉiuj landoj.
Germanujo. Erhard Teumer, Altenbekener Damm 20 (Sehenbehinderten-
schule), (20a) Hannover. Dez. kor. kun samprofesianoj pri instruado
de  vidmalfortaj infanoj.
ltalujo. Emanuele Rossi, Viale Rapisardi 44, Catania. 22 junuloj dez.
kor. kun usonanoj kaj kanadanoj, inters. PM, il. PK (naciaj kostumoj).
Japanujo. S-ino Kusumoto Dcuko, 153, 1-chome, Tamagawa Okusawa, Se-
tagaya-ku, Tokio. 24-jara, lektoro de angla kaj usona literaturo dez.
kor. kun usonanoj pri instruo de lingvoj, pedagogic
Japanujo. F-ino Ikuyo Umejama, Samei, Sue-mura, Kuma-gun, Kumamoto-
ken. 21-jara instruistino dez. inters, il. PK kaj PM.
Veraj amulet-rememorigajoj de Afriko. Nun estas haveblaj en malgranda
kvanto amuletoj, kiuj vere protektas vin kaj donas al vi bonsorton,se
vi kredas je tic Unu vera specimeno kaj la sendado rekte al vi kostas
entute nur $1.00. Aĉetu hodiaŭ, kiam ili ankorafl estas aceteblaj de:
L. Heidelberg, Poste Restante, Kitwe, Northern Rhodesia, Africa.
Letervesperon aranĝas la Esperanto-Societo de Milwaukee je la 12-a de
Januaro 1956. Dudek naŭ membroj, havante diversajn gradojn de Es-
peranta lerto, deziras korespondantojn pri diversaj temoj. Tial, ke ni
povu ĝui grandan letervesperon, sendu leterojn, ilustritajn poŝtkartojn,
ktp. Nepre respondos. Adresu: S-ro Jarvis E. Bush, Prez., Esperanto-
Societo de Milwaukee, 3700 North 75th Street, Milwaukee 16, Wiscon-
sin, Usono.
"La Nica Literature. Revuo*. Aperas dumonate. Jarabono $1.25. ...
"celas publikigi, sub placa formo, la plej belajn poemojn, originalajn aŭ
tradukitajn, la plej artajn prozajojn, kaj per tiu alta stilnivelo altiri sam-
tempe la atenton de la laikoj kaj la kontribuadon de la esperantistoj.
Sed ĝi volus ankaŭ veki la interesonde pli larĝa publiko, prezentante jen
bildojn pri kuriozaj moroj, maloftaj artajoj, homaj kaj naturaj pitoresk-
aĵoj, jen, tute simple, indan materialon por vivigi la klubvesperojn"...
Ĉefredaktoro: G. Waringhien. La nomoj de la Redakta Komitato, kiel
Regulo Perez, Reto Rossetti, Raymond Schwartz, garantias la altkvalit-
econ de la "Revuo". La revuo estas abonebla pere de EANA. Sendu vian
abonkotizon de $1.25 al la Centra Oficejo tuj, por ke vi havu la "Revu-
on* de ĝia unua numero (kiu jus aperis).

THE CONNOR COURSE IN ESPERANTO
Correspondence Course with Vinylite Records
Instruction by Doris Tcrppan Connor
The "Connor Course" is unique,— it provides real-life disk
conversations plus personal instruction. You converse with
the disk and confer with the instructor. Compiled by experts.
The complete "Connor Course" includes the following:
(1)      A lively text,   "Esperanto: The World Interlanguage."
(2)      Eight  "Vinylite" double-sided 10  records,  78 r.p.m.
(3)      A practical and easy-to-follow "Study Guide" (82 pp.)
(4)      Personalized instruction and guidance of Mrs. Connor.
(5)      Supply of answer paper and printed return envelopes.
(6)      An interesting card game, to develop your vocabulary.
(7)      And finally, an official  "Certificate of Achievement*.
FOR INDIVIDUAL STUDY: The complete "Connor Course".
as described above, will be sent postpaid for only $36.
FOR GROUP STUDY: Buy one complete master course at
$36. Each additional member pays only $6 more for Textbook
and complete Study Guide for his own use.
Full money-back guarantee. So, place your order NOW:
LINGUAPHONE HOME STUDY COURSES
You can learn ESPERANTO, or any other language listed
below, by the world-renowned Linguaphone Ear-Eye Method.
Order through the Esperanto Book Service for benefits to both
yourself and your Esperanto Central Office. You may select:
Esperanto
Italian
Irish
Polish
Chinese
Malay
English
Russian
Finnish
Arabic
Japanese
Latin
French
Portuguese
Swedish
Hebrew
Bengali
Greek
German
Czech
Norwegian
Persian
Hausa
Spanish
JLVŬtCu
Afrikaans
Hindustani
Effik
Regular listpricefor Esperanto, complete course, is $57.50.
Most other languages are priced the same. A few higher, a few
lower — dependent upon number of records and other factors.
Write to Esperanto Book Service about any language in which
you are interested. Special payments for members of EANA.
Esperanto Book Service, 774 W. 16 St., New York T7, N. Y.
»
I