INTERLANGUAGE AMERICAN ESPERANTO MAGAZINE IKA E Oficiala Organo de la ESPERANTO-ASOCIO de NORD-AMERIKO JULY-OCT, 1955 Vol. 69 AMERICAN ESPERANTO MAGAZINE (Amerika Esperantisto) G. ALAN CONNOR, Editor 114 West 16th Street New York 11 N. Y. Nos. 7-10 Co-Editors: Dr. William Solzbacher, Doris Connor, Myron Mychajliw. Sustaining Board: Portia Anderson, Dr. Luella K. Beecher, Dr. F. W. Breth, John M. Brewer, Allen L.Brown, A.M. Brya, Jarvis E. Bush, C. C. Cumrningsmith, S.M., Dr. Lee-Min Han, Horace C.Jenkins, Mrs. S.S. Marks, Bertha E. Mullin, Tony Nabby, George Hirsch, Andrew I. Rogus, Bertha F. Sloan, Harold S. Sloan, Dr. William Solzbacher, Mazah E. Schulz, Vir- gil Whanger, Paul E. Nace, Carl Wyatt Childress. Office Assistants: Lola Mae Muse, H. S. Harris. NOVAJ LIBROJ DE "STAFETO" - BONA LEGAJO EL LA MANIKO Novelaro de Reto Ros- setti. La libro, kiun ĉiu Ŝatos. En kuraĝa, nov- eca, literaturpionira lin- gvo. Bravuraj studoj, vivaj dia- logoj, ironiaj rakontetoj, pries- perantaj rakontoj, sana humoro— — tia estas la enhavo de la li- bro. La libro, kiun ĉiu devas havi! 221 paĝoj, 6Y2" x 9", bro- Ŝurita kun dukolora kovrilo. Prezo $2.15 afrankite. KOKO KRIAS JAM! Originala novelaro de Ferenc Szilagyi. Fnhav- as dektri originalajn no- velojn en Esperanto de fama verkisto, tradukisto, Jur- nalisto kaj recenzisto. Simola stilo, interesaj intrigoj. La libro rekomendinda por ĉiuj amatoroj de vere bona legaĵo. 225 paĝoj, 6/i" x9", broŝurita, kun dukolora kovrilbildo. Prezo $2.15 afrankite. (Members of EANA deduct 10% from above prices.) Esperanto Book Service, 114 W. 76 St., New York 11, N. Y. Jarabono eksterlande por kalendara jaro: $1.50 aŭ egalvaloro. Subscription rate in the United States and Canada: $3.00 per year. Make checks payable to the Esperanto Association of North America. Patron Membership in the EANA — $10.00 per year Regular Membership in the EANA — $5.00 per year Student Membership & Armed Forces— $3.00 per year AMERIKA ESPERANTISTO Vol. 69 JULY-OCTOBER 1955 Nos. 7-10 THE AIMS AND CLAIMS OF ESPERANTO Half a Century — From Boulogne to Bologna e^ HE world interlanguage Esperanto has reached the half-century Vw mark in its public history. After 1887, when Dr. L. L. Zamenhof's first textbook was printed, the language passed through a lengthy period of experimentation and internal growth before it presented its aims and claims to the world at large at the First Universal Esperanto Congress, at Boulogne-sur-Mer, France, in August 1905. This year's Jubilee Congress, held at Bologna, Italy, from July 31 to August 6, took stock of what has been accomplished in the past fifty years and pointed out what remains to be done. When the Honorable Giu- seppe Dozza, Mayor of Bologna, made a speach in fluent Esperanto, welcoming approximately 1,700 Congress members from 36 countries, he had at his side, as his guest of honor, Mayor Heguenette of Boulogne- sur-Mer, the city of the first Esperanto Congress. Representatives of fifteen governments (Austria, Belgium, Brazil, Denmark, Finland, France, Germany, Israel, Italy, the Netherlands, New Zealand, Norway, Sweden, Uruguay, and Venezuela) were seated on the platform and greeted the Congress, most of them in eloquent Esperanto. The President of the Council of Europe, which includes most European countries outside the Iron Curtain, had sent a personal representative. Those present included also four "veterans" of the First Esperanto Congress, who had been ac- tive in the Esperanto movement from Boulogne to Bologna, among them Dr. Edmond Privat, Professor of English Literature and Civilization at the University of Neuchatel, Switzerland, and the Swedish journalist, Paul Nylen. The President of the Italian Republic, Giovanni Gronchi, as well as his two predecessors (ex-Presidents Einaudi and De Nicola) were Mem- bers of the Honorary Committee, and President Gronchi sent a cordial telegram of greeting to the opening session. The Honorary Committee al- so included the Prime Minister, the President of the Senate, the Speaker of the House of Representatives, the Ministers of Education, Transporta- tion, and Tourism, the Governor of the Province of Bologna, the Presi- dents of the Italian Broadcasting Corporation, the Union of Chambers of Commerce, the Italian Red Cross, etc., and a large number of men pro- minent in public life, business, science, education, and literature. The walls of public buildings in Bologna were covered with posters carrying a proclamation of the Mayor in Italian and Esperanto, request- ing all citizens to give an enthusiastic welcome to the Esperanto Con- gress: "May these guests of honor, coming here from all parts of the world, enjoy the cordial hospitality of our city, with the sincere wish that the ideal of brotherhood and harmony among the peoples, symbolized by the five-pointed Green Star, may come steadily closer to its accom- plishment through the establishment of a lasting peace and of real friend- 49 ship among the peoples of the world". Most of the meetings of the Universal Esperanto Congress were held at the University of Bologna, one of the oldest and most famous centers of higher education in the world. An International Summer University in Esperanto was combined with the Congress. The Rector (President) of the University of Bologna served as Honorary President, and his academ- ic colleague and neighbor, the Honorable Giorgio Canuto, Rector (Presi- dent) of the University of Parma, delivered the first lecture. He was fol- lowed by ten other scholars and educators, from seven different countries. Discussions at the planning meetings of the Bologna Esperanto Con- gress were dominated by the need to follow up the success achieved last December at the Eighth Session of the General Conference of UNESCO (the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization) at Montevideo, Uruguay. A UNESCO resolution adopted at that time re- cognizes the results achieved by Esperanto and authorizes the Director General to follow further "developments in the use of Esperanto in sci- ence, education, and culture, and, for this purpose, to cooperate with the Universal Esperanto Association in matters concerning both organiza- tions". (See "Esperanto Wins Recognition at Montevideo UNESCO Con- ference" in the January-February 1955 issue of the American Esperanto Magazine). A basic work plan for the future was adopted at Bologna. A decision of both symbolical and practical significance was an- nounced by the Mayors of Bologna and Boulogne. They signed a compact pledging close cooperation between their cities, in which the historic Esperanto Congresses were held in 1905 and 1955, and promising to "facilitate in all fields exchanges between their citizens through Es- peranto." On the North American continent as well, the fiftieth anniversary of the organized Esperanto movement was celebrated this year, when the Esperanto Association of North America, founded in 1905 in Boston, held its Jubilee Congress in Milwaukee. It was evident at Milwaukee as well as at Bologna that members of the Esperanto movement can be proud of what has been accomplished in half a century of hard work and solid progress. Esperanto is being used constantly and successfully in many fields of action. It is facilitating understanding and cooperation throughout the world. It has built up or- ganizations and institutions which render valuable services every day of the year. It has its press, its literature, its radio programs, its clas- ses, clubs, and associations. But this is not enough. It may even be argued that members of the Esperanto movement, while building up the institutional strength which assures its continuity and survival, have too often isolated themselves from the outside world and have neglected to get their message across to millions of people who would greatly benefit from learning and using the language. There is great need for making the facts and figures known to all those who are —or should be— interested in the world language problem. There is sufficient evidence that the question is in the air. Members of the Esperanto movement have the duty to demonstrate convincingly that Esperanto is the answer to the problem and that it makes no sense to wait for another solution. 50 ESPERANTO IN ACTION AROUND THE WORLD Publications of the Modern Language Association of America in its Directory issue for the current year (September 1955) again lists both the American Esperanto Magazine (on page 231) and the Esperanto Associ- ation of North America (on page 238) in the section entitled "A Directory of Useful Addresses." The International School of Violin-Making at Cremona, Italy, has pub- lished a descriptive booklet in six languages, including Esperanto. The Brazilian Cocoa-Growers' Federation has included in its budget for the current year a subsidy of 10,000 cruzeiros for the Esperanto So- ciety of Ilheus. The German Federal Railroad Administration has added a full page of explanations in Esperanto to the current editions of both its Complete Train Guide (Kursbuch) and its Book of Condensed Long Distance Sched- ules (Fernfahrplan). In the Powerful British Cooperative movement Esperanto has been promoted and used on frequent occasions. Recently the British Federa- tion of Young Cooperators, at its 24th Annual Delegate Conference, pas- sed this resolution: "The Conference is of the opinion that, as from the age of eleven, children in all schools of the world should be introduced to the fundamentals of Esperanto, so as to bring about better understand- ing between nations." Somewhat earlier, the National Congress of the Women's Cooperative Guild, at Bristol, adopted a resolution asking the British government to include Esperanto in the school curriculum. The July 1955 issue of the Cooperative Home Magazine included a one-page article by G. L. Bolton, "Esperanto Is The Answer". The Austrian Commerce Association published in its Bulletin for Business schools and Business School Graduates an article written by its Executive Director, Alfred Adolf Rotter, pointing out that a more in- tensive study of languages is essential for young businessmen and com- mercial employees, and urging business men to be pioneers in the lan- guage field by learning and using Esperanto. Esperanto Streets and streets named after Dr. L. L. Zamenhof, author of Esperanto, are becoming more and more numerous throughout the world. Latest additions to the list: a Zamenhof Street in Bologna, Italy, and Esperanto Streets in Kaiserslautern, Germany and Venado, Argentina. Copenhagen, Denmark, is the city where the 41st Universal Esperanto Congress is scheduled to be held August 4-11, 1956. It is the first time that an Esperanto World Congress convenes in Denmark. 51 "Children of the World", the huge Japanese publishing project using Esperanto for the gathering of articles and stories written by children, and publishing regularly a bulletin in Esperanto and English, is making steady progress. The first two volumes of the 15-volume project have appeared, the third is expected to be out in the immediate future. How Esperanto saved his life is told by a German member of the Es- peranto movement in the August 1955 issue of Germana Esperanto-Revuo. The man, by the name of Rosner, was serving in the German Army in Italy when he was captured, in February 1945, by a group of Partisans of the Italian Underground. They handled him roughly until one of them, searching Rosner's pockets, found a Hungarian Esperanto "key". The Italian immediately began talking in Esperanto to him, saw to it that he was treated well, and three weeks later managed to have him included in a group of prisoners who were exchanged for captured Partisans. The New International Year Book (Funk and Wagnalls Company, New York) in its 1955 edition again carries a detailed article on Esperanto (pp. 147-148) summarizing progress and developments in the year 1954. It is the seventh annual article of this kind contributed to the Year Book by Dr. William Solzbacher. The Esperanto Association of North America is listed again in the 1955 editions of The World Almanac (p. 490), the New International Year Book (p. 483) and the Funk and Wagnalls New Standard Encyclopedia Year Book (p. 414). After spending more than ten years in Soviet prison camps, a German journalist, Artur Pankratz, author of an Esperanto Textbook and once Editor of an Esperanto journal, has returned to Germany. He reports that in Soviet prison camps he met a large number of inmates who spoke Es- peranto, and that these included Germans, Poles, Finns, Estonians, Rus- sians, Ukrainians, Tatars, Georgians, Uzbeks, and Japanese. Repeated- ly he was able to teach Esperanto classes in captivity, using Russian, Polish, German, English, and Turkish as the languages of instruction. Guidebook albums of six Brazilian cities have been published in Es- peranto by the Brazil Government Institute of Geography & Statistics. Esperanto was made a compulsory subject for the students in the "B Stream" of the Temple Secondary Modern School for Boys, in Roches- ter, England, beginning September 1955. Business firms and international transportation companies which re- cently used Esperanto in their advertising include: SAS (Scandinavian Airlines System); Swissair; Swedish State Railroads; German Federal Railroads; the Frederikshavn-Larvik Ferry, Norway; Gevaert photographic materials, Belgium; Philips electric and electronic supplies, Nether- lands; Ytong building materials, Sweden; Casavan Carrara Marble, Italy; Simmenthal Canned Meats, Switzerland; Helical Bar and Engineering, Britain; Bultsfabrik A. B., nuts and bolts, Sweden; Banco di Napoli, It- aly; Bravo candy, Italy; Trade Fair of Padova, Italy; Aspro, France; Dusausoy Jewelers, France; Model Fair of Melbourne, Australia. 52 The Esperanto Association of North America USE THE ESPERANTO FILM OF DENMARK -"DANLANDO* FOR YOUR FALL AND WINTER CLUB PROGRAMS GUIS interesting film of Denmark —from early bronze-age history to ____ modern times — is available from EANA for your class and club pro- grams. Now when fall activities are beginning is the time to utilize it for creating interest in your group. It is a 16 mm black-and-white silent film with text in Esperanto printed at the bottom of the pictures. It runs for approximately 45 minutes, and comes in two large reels. A small rental of $2.00 is charged to take care of postage, packing and handling. You may receive the film direct from the Central Office of EANA. Write today and arrange for an interesting club program. DIVERSAJ ANONCOJ Novaj membroj de la Subtena Komitato: Estas granda plezuro bonven- igi la sekvantajn kiel membrojn de la Subtena Komitato de EANA dum la Julilea Jaro: Paul E. Nace kaj Carl Wyatt Childress. Novaj Membro-Patronoj de EANA: Lastatempe renovigis sian mem- brecon en la alta kategorio de Patrono por la Jubilea Jaro la jenaj per- sonoj: Eugene M. Beck, J. Leo Chapman, John F. Clewe, James C. Fau- gbnan, Anton Lenhardt, Herbert Smart, D-ro W. Solzbacher. Dankon! En la kampanjo "Ciu Membro Varbu Unu Novan Membron", depost Ju- nio la jenaj membroj sukcesis varbi novajn membrojn por EANA (Cefe dank' al "Leteroj al Redaktoroj"): R. Vineski (2), H. Soudee (6), D. Wal- ton (2), R. Palmer (1), /. Balaklaw (1), A. Bartosz (2), /. Bush (2), /. Healy (2), S. Zemojda (1), H. Dillinger (1), L. Fuller (1), Ch. MacDonald (1), A. Nixon (3). Jen la kvin unuaj, kiuj varbis dum Ĉi tiu jaro ĝis nun plej multe da novaj membroj por EANA: H. Soudee (23), R- Vineski (9), /. Bush (4), L. Fuller (4), P. Heinle (4). Abonon de "Ameriha Esperantisto" por dek bibliotekoj donacis S-ino Jewell Bainbridge. Koran dankon. Kiu la sekvonta? Ekstraj kontribuoj al la Subtena Kaso estas ricevitaj lastatempe de la sekvantaj: William P. Vathis ($1), James F. Rettger ($2), Wrru J. H. Knappe ($1), kaj de Meredith Bauman ni ricevis $25 "En memoro al Es- peranta pioniro, S-ino Flora Wyman". Sinceran dankon! An occasional defective copy of AE may pass through our hands with- out being noticed.lt is evident that with some 1500 copies sent out each issue, we cannot examine each copy for internal defects. Even an oc- casional defective cover may be sent out. Our printer is usually careful, but several defective copies of the May-June issue came to our attention. We could not catch all of them however. Please, if you receive a defect- ive copy at any time, inform us and we will gladly send you another copy. We will appreciate your cooperation in this respect. 53 ESPERANTO KAJ GIAJ VORTAROJ Donald R. Broadribb Noto: Ci tiu attikolo ne estas nia recenzo, sed interesaj sciigoj de la ĉefa kunlaboranta de IVE pri la nova vortaro kaj pri vortaroj ĝerterale, ekde la komenco de nia lingvo. —Red. 5UR la alia paĝo vi vidas paĝon el la nova Ilustrita Vortaro de Es- peranto. Ĉarĝi estas la kulmino de tre interesa vortar-historio,mi deziras skizi tiun historion mallonge Ci tie. La unua vortaro de Esperanto estis parto de la unua Esperanto-libro "Internacia Lingvo"(1887) de Zamenhof. Baldaŭ poste aperis aparta vor- taro Esp-rusa, kiu estis, kiel la aliaj Esperanto-vortaroj de la 19a jar- cento, nur vortlisto, sen difinoj. En nia jarcento la Esperanto-movado komencis kreski kaj serioziĝi. Jam en 1901 la franco De Beaufront interesigis parizan eldoniston Ha- chette pri libroserio esperanta. Tiam li kun Zamenhof komencis kribri la ĝis tiam ne reguligitan Esperanto-vortaron por definitiva Esperanto-fran- ca leksikono. Interesas nin scii, ke nia "Millidge"aperis en 1912,do tre malfrue. De tiam gravaj vortaroj dulingvaj abundas en Esperanto. Precipe menci- inda estas la giganta Enciklopedia Vortaro Esperanto-Germana de Wiister, nun malnova, sed valorega. En la 1930-oj teknikistoj komencis serioze interesiĝi pri Esperanto, kaj teknikaj vortaroj komencis grandskale aperi. En AEde julio 1949 kaj Scienca Revuo de 1954 (p. 42-52) vi povas trovi detalajn studojn pri tiu parto de nia leksikologio. Nia unua tutesperanta vortaro aperis en 1910. Gi estis Enciklopedia Vortareto Esperanta de Verax, 249 paĝoj. Samjare aperis Vortaro de Es- peranto de Kabe, 175 paĝ°j- La unuan fojon aperis esperanta leksikono kun nuxesperantaj difinoj. Tamen jam en 1909 Boirac inkluzivis esperant- ajn difinojn en sia Esperanto-franca vortaro. En 1930 SAT aperigis monumentan verkon, Plena Vortaro de Esper- anto. En 1934 aperis dua eldono. De tiam PV estas nia Cefleksikono. Sed pro iu kialo, la iniciatemo de SAT baldaŭ ĉesis. Tria eldono de PV en 1947 estis nur fotografa represo de la 1934-teksto, eĉ sen mencio de la decidoj de LK (nun Akademio) en 1934 kaj 1935. Pasintjare aperis kvara eldono, denove neŝanĝita fotorepreso, kun 63-paĝa suplemento. Kiam post la milito evidentiĝis ke SAT tute ne intencas eldoni novan PV, meksikakunlaborinto, Francisco Azorin, grupigis Ĉirkaŭ si ses spert- ajnesperantistojn por plene reverki la vortaron, elĵetante la arkaikan tek- ston kaj farante novan, adekvatan por nia nun matura movado. En septembro cijare aperis la unua volume Dua volumo baldaŭ sekv- os. En la unua volumo (A-K) estas 642 freŝe presitajpaĝoj grandformataj (23x17 cm). Pli ol 600 ilustrajoj klarigas la vortojn. Grandaj tabeloj de geologio, gramatiko, zoologio, kc. helpas la uzanton. Inaŭgurante novan epokon en Esperanto, TVE estas libro bezonata de ĉiu esperantisto. Ĝi estas nun akirebla Ĉe EANA, Bindita ekzemplero (kun ora surpreso) kostas nur $7.00, broŝurita $6.50. Ne estas rabato por Ci tiu libro. 54 PAĜO 535 EL LA NOVA "ILUSTRITA VORTARI DE ESPERANTO" Jen reduktita foto»represo de paĝo kies originaia grandeco estas 7" x 9V2M. La libro estas 1 %* dika, A-K, 642 paĝoj, pli ol 600 ilus- trajoj. Bind. $7.00, broŝ. $6.50, de BAN A. Ne estas rabato. tano. 2 Ligna kraketilo similanta dupecigitan kaŝ- tanon. V. Klakilo, Krotalo. KasTAN-hara. Havanta kaŝtankoloran hararon. Ekz. Kaŝtanhara fraŭlino*. Kaŝtan-ito. Kaŝtankolora mineralo de sulfato ferika. Kaŝtan-kotjora. Similanta al koloro de kaŝtano. Kaŝtan-ujo. I Ujo por kaŝtanoj, kun kaŝtanoj. 2 Kaŝtanarbo kun kaŝtanoj. . !M KAT o.F (A. cat, D. hat, kattc, F. chat. G. Ra- ter, Katze, H.P. gato, I. gatto, Po.R. hot. Sv. katt, L. cattus, el Gr. katta). 1 Speco zoologia de felidaj mam- bestoj domemaj: Felido kata. 2 Ano de tiu speco. 3 ĉenerala nomo vulĝara de ĉiu besto felida. Ekz. Kiam kalo promenas la mu- soj festenas*; danci kiel kato ĉirkaŭ poto*; vivi kun iu kiel hundo kun kato1. Kat-a. 1 Rilata al kato; katsimila; kateca. 2 Grekismo signifanta "sube". Kat-bleki (ntr). Miaŭi, fari miaŭon; krii kate. Ekz. Dum januaro ofte aŭdiĝas katbleki ĉe la teg. mentoj. Kat-eto. 1 Malgran- da kato. 2 Ciu el la du kontraŭhipotenusaj la- teroj de ortangula irian- gulo. Kat-felo. Kruda haŭ- to de kato. J3RTANGULA TRIANGULO 90, \,, kateto Kat-ino. Ino kata, katforma, katsimila. Kat-ledo. Katfelo Industrie preparita por ĝin uzi. Kat-umi (ntr). Agi kiel kato, grim pi kuraĝe, flati karece, grumbli kontentece... Kat-zumi (ntr). Aŭdigi daŭran, mallaŭtan zu- madon. Ekz. La katoj lernas katzumi, car tia bruado ne estas instinkta. KATAFALK o.° (A. F. catafalque, D. G. R. Sv.Po, Katafalk, HJ.P. catafalco, L. catafalcus, el Gri kata-kimbe, sub- lignafo). Funebra, pli- malpli alta podio sur kiu kuŝas parade cer- ko de mortinto. Katafalk-isto. Katafalkkonstruisto. KATAKLISM o.~ (A. cataclysm, F. cataclysm?, H.P. cataclismo, I. cataclisma. R. kataklism, L. cataclysmus, Gr. kataklismos, el kata-klizein, sube inundi). 1 Geologie, evento, kiu radikale ŝanĝas la stalon de tereno. 2 Katastrofego, granda aliiĝo drasta, abrupta. Ekz. Antikvaj terkataklismoj pro- duktis la premon kaj varmegon necesajn por estigi la karbon. Katakusm-a. Kataklismaspekta, kataklismsufera. Ekz. Li vivas en daŭra, kataklisma stato. Katakusm-i (x). Ekprodukti aŭ eksuferi kata- klismon. Ekz. Tiu regiono kataklismos pro forta tertremo. Kataklismo-loc ro. Scienca studo pri la geolo- giaj kataklismoj. Katakomboj romaj. KATAKOMB o.° fA. catacomb, D.G. Katakombe, F. cata- cornbes, H.P.L. ca- tacumba, I. cata- combe, R. katakom- hi, Sv. katakomb, el Gr. kata-kumbe, su- ba kavo). Subtera tombarejo ĉe galerioj naturaj aŭ artefaritaj. KATALEPSI o.° (A. catalepsy, D.Sv. katalepsi, F. catalepsie, G. Katalepsie, H.P. catalepsia, I. catalessia, R. katalepsija, L. catalepsis, Gr. kata- lesis, el katadegein, sublasi). Stato patologia de persono,. kiu perdis sentumojn, muskolmoveblon. flekseblecon kaj kutime konscion. V. Epilepsio. Katalefsfa. Rilata al katalepsio. Ekz. Suferi atakon katalepsian. Katalepsh (ntr). Esti katalepsia, suferi kata- lepsion. Ekz. Li katalepsias daure, li katalepsios ripete. Kataeepm-ulo. Homo suferanta katalepsion. KATALOG o.° (A.F. catalogue, D.G.R.Sv. Ka- talog, HJ.P. catdlogo, L. catalogus, Gr. katalogos, el katadegein, subdiri). Libro, kiu enhavas orde kompletan liston pri var-oj, ekspoziciajoj, servoj. adresoj, kc. Ekz. La katalogo de h Brita Esperanto Asocio enhavas pli ol 50,000 nomojn; katalogo de muzeo. Kataloc-ebla. Povanta aŭ devanta esti katalo gata. Kataloc-i (tr). 1 Fari katalogon; prepari kata- logon. 2 Skribi la nomon de io, de iu en katalogo. Kataloc-iKi (ntr). Iĝi katalogo; registriĝi ka- taloge. Ekz. ĉu mia libro jam. katalogiĝis? Kataloc-ISTO. Profesia kataloganto. KATAPLASM o.F (A. cataplasm, D, kataplasme, F. cataplasme, G.Gr.R. Kataplasma, IIJ.P.L. ca- AMASA EKSIĜO DE E5TRARAN0J KAJ 0FICI5T0J DE UEA "Gi sendube havas gravan internan kauzon,..." (El Heroldo, 25 Aŭgusto 1955, ni represas artikolon pri la konflikto nun- tempe en UEA — pri faktoj de amasa eksiĝo, transloĝiĝo, pelado al statut- ŝanĝo, neinformiteco, sekretemo, ktp. Pro tiuj faktoj de malharmonio kaj malfido, la titolo en Heroldo, nome "Antaŭen en harmonio kaj kun fido!", ne povas esti alia ol ironia. Car ni deziras pritrakti nur la faktojn en la ar- tikolo, ni presas nur la esencan kernon de la lasta komenta paragrafo, kiu temas sole pri "espero en la estonteco.") "Post la U.K. de Bolonjo, tri faktoj donas specialan motivon por pri- pensado: "Unue, la amasa eksiĝo de estraranoj kaj precipe ankaŭ de oficistoj de UEA en la lasta tempo, eĉ tiagrade, ke la Centra Oficejo de UEA ne plu estas funkcikapablaen la propradomoen Heronsgate kaj devas trans- loĝiĝi al Nederlando. "Due, la urĝo, per kiu la Estraro de UEA lastatempe pelis la statut- sanĝan aferon tra la findecido, kaj la absoluta neinformiteco pri la dato de la okazonta voĉdonado ĉe granda parto de la membraro. "Trie, la preskaŭ unuanima apogo, kiun la Komitato donas al la labo- roj kaj planoj de la nuna Estraro. "La unua fakto, treege bedaŭrinda, estas la plej okulfrapa. Tiu amasa eksiĝo puŝis nian Universalan Asocion, almenaŭ provizore, en grandan kaĉon. Ĝi sendube havas gravan internan kaŭzon, kiun esplori estas ta- men ne nia afero. Ke la homoj respondecaj, se ili ne jam faris, profunde pripensu tiun kaŭzon kaj klopodu laŭeble eviti ion similan estonte. Cete- re cirkulas inter la esperantistaro la plej strangaj onidiroj, ĉu veraj, Cu malveraj, pri persoriaj traktadoj ad mistraktadoj, pri intrigoj tiaj kaj tiaj, pri diversaj testamentoj kun parte nekutimaj destinoj au postuloj.pri ka- Sita ortrezoro, sekreta konto, ktp. Ni ne volas enmiksi nin en ĉion ĉi; ni nur petas la respondeculojn konsideri, Cu ne pli granda publikeco eston- te povos esti dezirinda. Povas esti, ke pro gravaj kialoj necesas teni iujn aferojn sekrete por la granda publiko; sed ĝenerale klareco kaj mal- kaŝeco estas preferindaj al neklareco kaj sekretemo. "Ankaŭ la dua fakto, laŭ nia opinio, estas bedaŭrinda, des pli car la definitiva akcepto de la novaj statutoj, malgraŭ la opozicio de malpli- multo, ja estis certa. Do la Estraro estus facile povinta eviti eĉ la ŝajn- on de pli malpli anticipe interkonsentita aranĝo aŭ tiun de timo pro even- tuala fiasko. Kaj estonte nepre ĉiu almenaŭ individua membro estu ĝusta- tempe informita pri ĉiu eventuale okazonta grava voĉdonado — antaŭ, ne post ĝi, — eĉ se li persone ne partoprenas en ĝi. Kaj se la novaj statutoj tion eble ne permesos, nu,oni ne hezitu refoje Ŝanĝi ilin, car ni, la miloj de ĝiaj membroj, estas la bazo kaj la spino de UEA, kaj la gvidantoj, Ko- mitato kaj Estraro, estas niaj elektitoj kaj agas en nia nomo. "La tria fakto,,.. Gi donas esperon por tre harmonia kunlaborado inter la gvidantaro de nia Asocio en la estonteco..." Kiel viaj reprezentantoj ĉe Universalaj Kongresoj en Eŭropo, kaj studantoj de ĉiuj dokumentoj ricevitaj pri la konflikto en UEA,ni komen- tas jene en la spirito de klareco kaj malkaŝeco: 56 (1) Vere, la "amasa eksiĝo de estraranoj kaj oficistoj de UEA" — an- kaŭ komitatanoj kaj individuaj membroj, kiujn Heroldo ne menciis — ja "havas gravan inteman kaOzon". Heroldo prave diris, ke "malkaŝeco es- tas preferindaal sekretemo", sed ĝi nur listigis kelkajn simptomojn de la kaŭzo, kaj lasas al la "homoj respondecaj" por "profunde pripensu tiun kaŭzon".Tiuj respondecaj, — kiuj alportas absolutisman tendencon al nia movado, — neniam malkaSos siajn intrigojn. Restas por tiuj de demokrata tendenco, kiuj dum multaj jaroj honorinde estris nian movadon, antaŭ siaj eksiĝoj.por malkaŝi la "gravan internan kaŭzon".Sed preskaŭ Ciuj ne ku- raĝas fronti la veron, kiu estas unuvorte "absolutismo". Metafore, la urso ne plu havas nur sian piedon en nia tendo, sed nun enŝovas sian kapon. Povos esti, ke se ni ne eblos forteni la ursojn, ni devos starigi novan kontraŭ-ursan tendaron. (2) Vere, ankaŭ, "pelado" kaj "neinformiteco" ĝuste priskribas pri la statutŝanĝa afero en UEA. Se ni sekvas la konsilon pri "klareco kaj mal- kaŝeco", ni devas diri, ke la statutŝanĝo estis nur por fiksi la Cefon de la absolutistoj en postenon de potenco kaj kompenso. Krom tiu elstara fakto, ne estas signifaj Ŝanĝoj en la Statute Tamen, granda diferenco tuj montriĝas pri la aplikado de la Statute Landaj Asocioj, en liberaj landoj, devus pripensi kaj konsideri la fakton, ke la nuna UEA rapide glitas al ignoro pri la rajtoj de landaj asocioj, kaj revenas al la stato de UEA antaŭ la Kontrakto de Kolonjo, — sed kun nova monolita principo de maldekstra universalismo, Ekzemple, Par. 13 de la Statuto, kiu diras, "UEA akceptas el unu regno nur unu landan asocion", UEA nun tute ig- noras. Atentinda fakto estas, ke UEA akceptis la maldekstran organizon ELNA kiel duan landan asocion en Usono, spite de la Statuto, kaj sen oficiala pritraktado kun EANA, kaj eĉ sen raporto de la oficiala komisi- ono elektita pasintjare, — Car tiu komisiono Ĉesis funkcii jam antau la Bolonja kongreso pro eksiĝoj el UEA. Tamen absolutismo ne hezitas rompi la Statuton, kiam tiu ago plifirmigas la potencon per plia apogo de la maldekstra flanko de nia movado. Ne plu "unu landa asocio en unu regno", spite de io ajn skribita en la Statuto. Jam delonge la nuna poten- culo en UEA sukcesigis la akcepton de kvar landaj asocioj el Jugoslav- io, kaj en Bolonjo sukcesigis la akcepton de unu pli,entute kvin: Bosnio, Jugoslavio, Kroatio, Serbio, kaj Slovenio. Kaŭzo? Matematike,kvin land- aj asocioj plus du pliaj komitatanoj C estas sep voCoj el la absolutisma regno de Tito. Nur landaj asocioj, kiuj voĉdonas per la maldekstra mano estas bonvenaj nun en UEA. Do, ELNA akceptiĝis kune kun Pollando kaj Bosnio (distrikto en Jugoslavio), dum la kongreso en Bolonjo. (3) Pri la tria fakto, Heroldo notis, ke la Komitato en Bolonjo donis "preskaŭ unuaniman apogon" al la nova Estraro de UEA. Sed ne menci- itaj estis la eksiĝoj kaj neĉeestoj de diversaj Komitatanoj de UEA. Ciu inteligenta persono jam alkutimiĝis al "preskafl unuanima apogo" en afe- roj sub "absolutismo". Sub tiuj kondiĉoj, kontraŭuloj estas "likvidataj". Nur notu la fakton de "amasa eksiĝo" supre, kiu estas alia nomo por "likvidiĝo". Laŭ la faktoj kiujn Heroldo mem kuraĝis presi, eC sen tiuj klarigoj kaj malkaSaĵoj kiujn ni aldonas, ni tute ne vidas "esperon por tre harmonia kunlaborado en la estonteco". Kaj speciale por Usono, kie UEA intrigas por anstataŭi nian landan asocion EANA per kontraŭ-statu- ta akcepto de ELNA — celante "unuaniman apogon" en la Komitato por "la laboroj kaj planoj de la nuna Estraro de UEA". — La Redaktoro 57 ESPERANTA KRONIKO En la Universitato Harvard, je la fino de la printempa semestro, S-ro R. Alberg gvidis deklecionan rapidkurson de Esperanto. Regule Ceestis la lecionojn 20 personoj. Pastro Robert Sparks sciigis nin, ke pro stipendio Fullbright kaj in- struista interŝanĝa aranĝo, li nun dejoras en la kolegio Openshaw en Manchester, Anglujo. Li skxibis, ke li multe ĝuas la oportunon Ceesti la semajnajn konversacikunvenojn de la loka Esperanta societo. En Claremont, N.H.,S-ro Allan Hutcheon parolis pri Esperanto antaŭ la loka Rotaria Klubo kaj ankaŭ antaŭ la klubo "Kupples" en loka preĝ- ejo. Pli ol 40 personoj Ceestis tiun lastan. Lcr Esperanto-Klubo de la hiezlernejo Naperville, llinojo, havas Cijare 17 membrojn. S-ro Roy E. Holland instruas Esperanton al la grupanoj. Samtempe en la YMCA, Naperville, Ge-sroj Holland gvidas Esperantan kurson, kiu daŭros 26 semajnojn. La grupo organiziĝis post raportoj en la lokaj jurnaloj pri la Eŭropa vojaĝo, kiun faris Ge-sroj Holland pere de Esperanto. La Esperanto-Societo de Cikago malfermis sian afltunan sezonon per kunveno la 23-an de Septembro, dum kiu Ge-sroj Roy E. Holland donis raporton kun fotoj pri sia somera vojaĝo en Eŭropo. En Detroit, Miĉigano, dum la somero nia juna samideano Bernard W. Haag sukcese starigis novan studrondon de 15 personoj, kiuj regule kaj entuziasme studas Esperanton sub liagvido. Prezidanto de la nova stud- grupo estas japana studento S-ro Kofi Akizawa. La Esperanto-Societo de Milwaukee donacis bonan stokon da Esper- antaj libroj al la Publika Biblioteko de Milwaukee. Dum la Ora Jubilea Kongreso la Centra Biblioteko provizis lokon por bela ekspozicio de Esperantaĵoj. Saluton de la Bristola Esperanta Asoc/o (Anglujo), EANA ricevis pere de F-ino Sybil Lock, kiu kiel interŝanĝinstruistino el Anglujo nun instruas en lernejo en Sud-Karolino. Pro reklamo en Esperanto en loka Jurnalo, farita de Rufus League „ , ., - , i r Sud-Karolinano, rezultis interesa artikolo pri li Dum luncboro ce laboro S-ro , . 7 _ r League studas Esperanton. kaJ Esperanto, en la jurnalo Charleston Eve- ning Post". Jurnalisto Basil W, Hall vidinte la reklamon kontaktis S-ronTeague kaj poste skxi- bis la artikolon. Jen dopropono de S-ro Teague: "Mi deziras atentigi aliajn membrojn de EANA pri la ebla efiko de ordinara reklamo en Esper- anto en loka jurnalo (je kosto proksimume de $2.00). La fakto, ke la reklamo estas en Esper- anto kaj ne en la angla lingvo interesigis al- menaŭ unu raportiston kaj el tio rezultis artik- kolo pri Esperanto. Mi estas certa, ke simila afero povos okazi en aliaj urboj." 58 Juna vizitantina el Nov-Zelando estas F-ino Daphne Roberts, 17-jara, kiu ricevis stipendion por studi unu jaron en St. Paul, Minesoto. F-ino Roberts komencis studi Esperanton antafi sia forvojaĝo de Nov-Zelando. Felice estas, ke nun atendas sin en St. Paul junaj Esperantistaj stu- dentoj de la kurso de F-ino Josephine Downey. La unua kolortelevida programo pri Esperanto dissendiĝis de Milwaukee, Wis.,okaze de la Ora Jubilea Kongreso de EANA. La bone konata, po- i n i a • j tr-^ • wttiit F-ino Daphne Roberts pulara programestro, Bob Heiss, de Stacio WTMJ- e TV, intervjuis D-ron Hideo Shinoda el Japanujo, kaj la gesinjorojn G. Alan Connor pri diversaj aspektoj de la Esperanta rnovado. Milton R. Davis, kiu organizis antafl kelkaj jaroj lecionojn pri temoj el la Biblio sub la nomo "Voĉo de Profeteco" raportis, ke li daŭre pres- as kaj dissendas tra la mondo la lecionojn ankaŭ en Esperanto. La leci- onoj estas laŭ la instruoj de la religia grupo Adventistoj. En la tvttaga radio-programo "Monitor", dissendita tra tuta Usono la 23-an de Julio, Esperanto estis daŭre menciata de la 10-a matene ĝis la 6-a vespere. Oni komencis per intervjuo pri Esperanto kun S-ino Doris Connor. Poste, ĉiun duon-horon S-ino Connor donis unu el la 16 reguloj de Esperanto aŭ anoncis Esperante iun popularan kanton. Je la fino de la programo oni donis nomon kaj adreson de EANA por plena informo pri Esperanto. Post tiu programo Centra Oficejo ricevis pli ol cent inform- petojn pri Esperanto kaj pri EANA. Ni bedavras raporti pri la morto de du pioniroj de EANA, En Utica, N. Y., la 12-an de Junio mortis Ernest R. Terrill je la ago de 80 jaroj. (Vidu AE Majo-Junio por plena priskribo pri lia Esperantista vivo.) En Defiance, Ohio, la 6-an deSeptembro mortis S-ino Mabel R. Vicary je ago iom pli ol 70 jaroj. Si unue interesiĝis pri Esperanto en 1936, kaj servis kiel komitatano en la Loka Kongresa Komitato de Detroit. En 1939 Si in- struis kurson por altlernejanoj laŭ la Cseh-metodo. Si ofte kaj multrilate helpis pri la propagando de Esperanto en sia regiono. Artikoloj kaj Leteroj al la Redaktoro lastatempe aperis en la jenaj jurnaloj pro iniciato de koncernaj membroj de EANA: "Radiomonde", Verdun, Kanado (Leo-Paul Trottier); "El Nacional", Caracas, Venezuelo (D-ro B. Losada); "The New Leader", New York (Mark Starr); "The C'iar- lottetown Patriot", Kanado (Chas. R. MacDonald); "Sunshine Magaz ne" (Lillian E. Fuller); "Kurier Polski", Milwaukee (A. Bartosz); "Gwiazda Polarna", Stevens Point, Wis. (S. Zemojda, A. Bartosz, A. Rogus); "Sun- day Herald", Newfoundland (C. R. MacDonald); "Press Gazette" Green Bay, Wis. (J. E. Bush); "Catholic Action", Kanado (Harold Mason); "Si- oux City Journal", Iowa (R. T. Vineski); Charles River, Mass. (Preston Davis, Jr.); Savannah, Ga. (F. K. Immeke). Sciigu nin ciam kiam artikoloj aperas, aŭ eĉ kiam vi sendas leteron al redaktoro. Universal Declaration of Human Rights, in Esperanto, 8 page book- let, 5"x7/i", is available from EANA: 10$ each, 30$ for five. 59 - !£*& .. IMPRESOJ PRI BOLONJO D-ro F. W. Breth fl/1/ I deziras skribi pri kelkaj miaj impresoj ĉe Bolonjo. La antikva ur- irj bo situas Ĉe la piedoj de Apeninoj, kaj pro tio mi timis, ke ĝi estos tre varma. Sed mi spertis agrablan surprizon. Kiam mi forlasis Nov-Jork- on la urbo Ŝvitis pro 96° F. kaj en sekvonta tago mi estis en Bolonjo kie la temperaturo estis 80° F. La urbo prepariĝis por inde bonvenigi la kongresanojn. Oni dekoraci- is ĉiun aŭtobuson per verdstela standardo kaj sur la muroj estis grandaj afiŝoj (itale kaj Esperante), en kiuj la urbestro petas la Bolonjanojn, ke Ciu penu fari por la kongresanoj la restadon plej agrabla. Nova strato es- tis nomita per la nomo "Zamenhof. Urbestro invitis la kongresanojn al regalo en la reĝa kastelo (kiu nun estas urbestra oficejo), kie ni ricevis trinkaĵojn kaj kukojn. Ni Ciuj ricevis rajtigilon por senpaga veturado per urbaj aŭtobusoj. Mil sepcent delegitoj de 34 landoj Ceestis la kongreson. Mi renkontis kelkajn konatojn de pasintaj kongresoj, sed nur unu Usonaninon, s-inon Elise Lippmann el Bruklino. (Poste mi sciiĝis, ke partoprenis la kon- greson entute ok personoj el Usono). La universitato de Bolonjo estis la kongresejo, sed la inaŭguro kaj pli gravaj kunsidoj okazis en la urba teatro ad en Rossini-Konservatorio. (Rossini mem estis Bolonjano kaj Ci tie verkis la faman operon "Bar- biro de Sevilo".) La universitato estas la plej malnova universitato en la mondo, fondita en la dekunua jarcento. En mezepoko, Bolonjo ekzistis nur pro la universitato. Ĝi havis 40,000 loĝantojn, el kiuj 10,000 estis studentoj kaj profesoroj. Multaj famaj homoj studis aŭ instruis Ci tie; ek- zemple Dante, Kopernik, Galvani, Marconi, kaj aliaj. Iliaj statuoj kaj multaj aliaj dekoracias la koridorojn. La urba teatro, kie okazis la malfermo estas ankaŭ malnova. Gi est- as konstruita en 1756, sed ankoraŭ estas en perfekta state Anstataŭ galerioj ĝi havas kvin aŭ ses seriojn da loĝioj, Ciu arte orumita. Dum la lumigo la teatro prezentas belegan bildon. La paĝioj estas vestitaj per kostumoj de la deksepa jarcento. En tiu teatro okazis la prezento de la komedio "Revizoro" de Gogol, tradukita de Zamenhof. La teatrafo daŭ- ris tri horojn. La vivo en Italujo estas proporcie pli malmultekosta ol la vivo en 60 Usono. Unu dolaro valoras 622 lirojn. Por bona manĝaĵo kun vino oni pa- gas nur unu dolaron. La italoj estas tre bonanimaj. Se vi sur la strato demandas ion, kaj se demandito ne scias pri tio, li ne diras simple "mi ne scias ĝin", sed li haltigas la pasantojn kaj demandas ilin ĝis trov- iĝos iu, kiu kapablas doni informon pri demandata afero. Foje mi deman- dis policiston kie estas taksi-stacio. Li akompanis min tra kvar stratoj ĝis la loko. Estas granda ĝojo partopreni kongreson. Oni renkontas multe da per- sonoj, kiuj venas de la tuta mondo. Ciu estas via amiko kaj ĝuas babil- adon kun vi. Sur la strato renkontanta Esperantisto ĝoje salutas vin per afabla "bonan tagon". Ofte oni deziras lerni de kie vi venas. Kaj lern- inte tion, oni kun sopiro kaj revemo esprimas la deziron kaj esperon vi- ziti iam la fabelan landon Ameriko. Ni p/e/ sincere dankas al la jenaj membroj, kiuj donacis por nia re- prezentado ĉe la Universala Kongreso en Bolonjo. Post informo, ke ni ne eblis ceesti la Universalan, ĉiuj transdonis siajn donacojn, kiuj sum- iĝis je $317-68, por helpi al la Subtena Kaso de EANA. Ĉiu meritas plej grandan dankon de la Asocio: Horace Jenkins (estro de la kampanjo), M. C. Baade, D-ro L. K. Beecher, M. Whipple Bishop, S-ino M. J. Brady, D-ro F. W. Breth, Vera Bruder, J. J. Butler, J.Leo Chapman, Andrew Chmielewicz, S-ino Leslie Davis, Preston Davis, Jr., Harold Dinger, Josephine Downey, Esperanto-Asocio de Nov-Jersio, Elwood R. Etter, Lillian E. Fuller, D-ro & S-ino Joseph Gamba, S-ino J.R. Guthery, J.H. Hartley, Austin Herschel, Rebecca Hill, George Hirsch, J. W. Hughmanic, J.J. Hutchens, Allan Hutcheon, Edith Kane, D-ro Margaret Kidder, Edward Jackman, Donald Jones, Wm. J. H. Knappe, J.Henry Kruse, Julia May Leach, Anton Len- hardt, Lima Esperanto Club, Marie Maffey, D-ro George A. Maggio, W. J. Maier, Harold Mason, Rev. E. L.Matrox, Weldon T.Myers, S-ino N. H. Nelson, S-ino An- ker Nielson, Clara Olsberg, Andrew G.O'Reilly, J.Louise Owens, Manuel Cer- tad Paredes, Pastro G. N. Pausback, Orlie Pell, Robert Powell, C. D. Prewitt, Rainbow Lending Library, Grace Randolph, Russell R. Rausch, Ivy K. Reed, James F. Rettger, John M.Robinson, Andrew I. Rogus, Leo Saari, John Salles, J. H. Schackmann, Mazah Schulz, Charles E.Shaw, James V. Sorrell, Henri Sou- dee, Rev. Robert Sparks, Elfrieda D. Stewart, A. H. Stevens, Jr., Francis H. Sum- ner, Herman Tobusch, Leo-Paul Trottier, May D. Van Sloun, Frank W. Vedder, Donald Walton, E. L. Wells, Jr., Virgil Whanger, Marjorie Williams, F.Lee York, Elsie Yunghans. _ DoHs kaj Man Comor ESPERANTO EN MONTREALO En Montrealo, Kebeko, okazis du interesaj intervjuoj pri Esperanto kun partopreno de la loka Esperanto-Grupo. La Internacia Servo de la Kanada Radio-Korporacio dissendis tra la mondo la 13-an de Septembro intervjuon kaj simpatian priskribon pri Esperanto. La 15-an deSeptembro la Televida Stacio CBFT prezentis intervjuon de la grupo en la franca kaj angla lingvoj. Rezulte el tio organiziĝis tri novaj kursoj de Esper- anto en Montrealo. Charles Roy MacDonald en Montrealo raportis, ke li private instruas Esperanton al du individuoj — unu plenkreskulo, alia 12-jara knabineto. Ambafi bone progresas kaj la etulino jam deklamas Esperante kelkajn fablojn de La Fontaine. 61 LA KORVO "THE RAVEN" de Edgar Allan Poe Tradukis JON WILLARSON Foje malgajnoktomeze, dum la kapo pendis peze, Kaj mi legis volumegojn strangajn, plenajn de folklor', Dum mi lacis, dolorkapa, ekaŭdiĝis sono frapa, Kvazaŭ io frapet-frapa, frapis en la koridor'. "Estas iu vizitanta ulo en la koridor'," Diris mi kun eta plor'. Ha, memoras mi kun vero, estis dum la neĝa tero, Ĉiu disa flamegero brulis kiel ruĝa or'. Longa nokto tedeginta — vane estis mi peninta Konsoliĝi legadinta — pro la pensoj pri Lenor', Pro la belulino kiun nomis anĝelar' Lenor' — Forvelkinta kiel flor'. Kaj la silka susureto venadante de 1' tapeto Min timigis per teruroj el la fundo de dolor'. Tial mi kun kor' batanta staris daŭre ripetanta, "Estas iu vizitanta ulo en la koridor' — Iu ulo tre malfrua frapas en la koridor' — Tio nur, la timon for!" Miaj pensoj tiam iĝis pli sentimaj kaj mi diris, "Ja pardonu min mi petas Sinjorino aŭ Sinjor', Sed en fakto mi dormetis, tiel milde vi frapetis, Mi apenaŭ vin aŭdetis esti en la koridor'." Kaj la pordon mi malfermis large al la koridor' — Jen mallumo, Cio for. En nigraĵon scivolante staris mi rigardegante, Dube, pense, kaj revante ajojn fremdajn al memor'; Sed silento preme estis, kaj malbruo daŭre restis, Kvazaŭ kvietaĵoj festis per flustrita vort' "Lenor'!" Tion flustris mi kaj eho remurmuris ĝin, "Lenor1," En la fundo de la kor'. Retiriĝis mi kun timo, jen ekbrulis la animo, car denove frap' aŭdiĝis tute super la ignor'. "Certe", diris mi kun krio, "estas Ce 1' fenestro io, Do sciĝu mi pri tio per rezono kaj esplor' — Mia koro trankviliĝu dum pensado kaj esplor' — Estas vent' en stranga hor'." La riglilon mi eltiris Ce 1' fenestro kaj eniris Flirte kun majesto Korvo el epoko de 1' honor'. Ĝi ne havis salutguston, senhezite montris bruston, Eksidiĝis sur la buston kiu estas el marmor' — Sur la superpordan buston kiu estas el marmot' — Kaj sidadis kun rigor'. 62 Tiu. birdo de ebono vekis en mi per la kono De mieno tre solena Ŝercemecon de 1' humor' — "Kvankam estas via kresto forrazita, via gesto Kaj la serioza resto estas el la land' de glor'. Kiel vi nomiĝas Korvo, en la land' de nigra glor'?" Diris Korvo, "Ĉiam for". Tion mi ja multe miris, klare vortojn ĝi eldiris, Sed el gorĝo ili iris ja sen senco aŭ valor'; Car ni ĉiuj devas ridi kiam oni povas vidi Birdon, kiu daŭras sidi sur la busto el marmor' — Birdon, kiu sidas sur skulptita busto el marmor' — Kaj nomiĝas "Ĉiam for". Sed sur busto ja sentime diris Korvo elanime Tiujn nurajn vortojn kvazaŭ ili venis el la kor'- Ne plu vortojn ĝi eltrovis, nek la plumojn ĝi ekmovis. Diri mi apenaŭ povis, "Gi ne restos dum la hor' — Ĝi forflugos kiel la amikoj en antaŭa hor'." Diris Korvo, "Ĉiam for*. Mirigite de surpriza respondeto tre preciza, Diris mi, "Sendube tio estas sola la trezor', Kiun kaptis ĝi de iu deziranta ke ĝi sciu Pri la tragedio kiu lin turmentis per angor', Ĝis la kantoj liaj vibris per la Sarĝo de 1' angor' De 'Ciam—Ciam for'." L'animo mia ridetadis car la Korvo nur sidadis; Sovis mi do seĝon antaŭ pordon al la koridor'. Sur velur-on sidiĝante mi ekpensis scivolante Kion volas diradante birdo nigra en kolor' — Kial daŭre diras tiu birdo nigra en kolor' Tiujn vortojn "Ciam for"? Mi konjekti tion provis, tuj rigardoj miaj trovis Ke okuloj ĝiaj ege brulis en min kun dolor'. Mi pensadis kun diveno, kaj kun kapo en la teno, Sur velura la kuseno aspektanta kvazaŭ or' — Sed veluran la kusenon aspektantan kvazaŭ or' Si ne premos — Ciam for! Tiam pensis mi, ke vere la aero pezis pere De fantoma incensfumo kunmiksita kun vapor'. "Aĉegulo," kriis mi, "do estas vi nur diablido Turmentanta min per vido de la arrio al Lenor'! Cesu — ĉesu kaj forgesu pri la morto de Lenor'!" Diris Korvo, "Ĉiam for". "Profetaĉo!" mi ekkriis, "Ĉu ja cion vi eksciis? Ja vin sendis al mi Dio el la land' de nigra glor', En la mondon de malpleno kie ĉiu entrepreno Ne valoras je la peno — diru, pro la mia plor' — Ĉu Ĉielo estas gaja? — diru al la mia plor'!" Diris Korvo, "Ĉiam for". 63 "ProfetaCo!" mi rekriis, "ĉu ja Cion vi eksciis? Pro Ĉielo plej potenca kaj la Dio de 1' ador', Dim al mi veron tiun: Cu mi trovos tie iun Belulinon dolĉan kiun nomis anĝelar' Lenor' — Trovos tiun belan kiun nomis anĝelar' Lenor'?" Diris Korvo, "Ĉiam for". "Tiuj vortoj estu via adiaŭo!" kriis mia Gorĝo, "Amikecon nian jam elviŝu el memor'! La mensogon Di' malbenu, en soleco min Li tenu, Aĉan korpon vian prenu de la busto el marmor'! Tuj figuro nigra estu forigita de 1' marmor'!" Diris Korvo, "Ĉiarn for". Nun la Korvo silentadas, kaj sidadas, kaj sidadas, Sur la pala superporda busto je la koridor', Kaj okuloj de malbono min penetras de 1' demono, Gia ombro sur la fono estas nigra en kolor' — Kaj animo mia el la ombro nigra en kolor' Ne leviĝos — ĉiam for! Vll// & FIRST THOUGHTS OF %yHRISTIAAS USE ESPERANTO GREETING CARDS It you want your Christmas greeting to be different, use Esperanto greeting cards this year. Here are two offers especially suited to your needs. Both selections are of highest quality and truly artistic. No. 7 Beautiful, super-quality Esperanto Christmas cards. The outside cover design: A large Esperanto Green Star, cleverly made up as Santa Claus, printed on a background of white de luxe "Fiesta" paper with art deckle edge dyed a beautiful green. The message in Esperanto inside: Appropriate and in good taste, sur- mounted by a small green star, ends with the old familiar greet- ing Cojan Kristnaskon — Feliĉan Novjaron. The matching envel- opes have the same green deckle edges on the back flap. Size 4 3/4 x 6 3/4 inches. Postpaid. Net prices include envelopes: 12 for $2.35; 24foronly $3.50 (less thanl5