SMHSS 9K NORTH AMERICAN ESPERANTO REVIEW Vol, 2 No. 5 Official Organ of the Esperanto League for North America Sept.-Oct., 1954 "MUCH HAS BEEN ACCOMPLISHED" By Willem Drees The following is a translation of the remarks of Willem Drees, Prime Minister of the Netherlands, as he opened the 39th Universal Congress of Esperanto in Haarlem. The speech teas made in Esperanto by Mr. Dree®. Mr. President, ladies and gentle- men: It is a pleasure for me to say a few words of welcome to you, the partici- pants to this Congress. Of course, we are always happy when an important international organization takes notice of our country and decides to hold its annual convention here. We are especially happy, when the num- ber of participants is so large as is the.case here. That proves that our country, though small, does have some charms for Congress visitors. We cannot, offer you a variety of highlands and lowlands, of mountains and valleys. Our country is part of the Lowlands of the Sea, and except for our dunes and—in the South— some rather hilly terrain, you will not find much more than flat country, particularly pasture and farm land. Forests and other places of rest and relaxation exist only in small scale. The Netherlands is the most densely populated country in the world and we must fully utilize our territory. Our country is cultivated, in the sense in which a garden is cultivated. In addition it has one special character- istic: to a great extent it has been won from the sea, which is our friend and our enemy. Approximately one- half of our country lies beneath the level of the sea and must be protected from the sea. Sometimes we do not succeed in this, as happened, for ex- ample, on February 1,1953 when the southwest part of our country was ' inundated. That catastrophe so shook the world, that abundant aid came from all sides, showing that.human sympathy and international solidar- ity, even in these difficult times, are not empty words. Happily the Dutch people did not allow themselves to become discour- aged. With increased vigor, they took up once again the battle for earth and security. New plans have been formulated; plans by which we hope to secure the islands of the provinces of Zeeland and South Holland. If there are any among you who will visit our work at the South Sea, they will see how, by what means, and in what scope our people still know how to gain land from water. I am sure that in our towns and villages, as well as our museums, you will see much to interest you. You will find evidences of a glorious past, but you will also realize that this past is not the only basis of Dutch life. During the war our country was greatly damaged and it suffered grave losses, but everywhere one can see how much work is being dedicated to reconstruction, and how well the reconstruction is progressing. Moreover, I believe that our coun- try can offer you, as Congress mem- bers, something for the spirit. We have always been open to cultural influences of all kinds. As a small people with intensive traffic across our borders and across the seas with the whole world, we are very inter- nationally oriented. In spite of that, we have not lost our national char- acter. You will find here an appreciation of the need for close contact among the peoples of the world; this means an appreciation, too, for your aim of facilitating that contact through the solution of the language problem. Your Congress is different in char- acter from other international meet- ings. At other' congresses, definite subjects are taken up, which interest the participants from the various countries. But there the diversity of language forms a barrier against fluent, succinct deliberations and often creates an inequality among the participants, of whom some are allowed to speak in their native lan- guages and others are not; and of whom some are not able to under- stand all that is said. In such cases language is a factor which brings about an undesirable division and is a source of difficulty. In your case, on the other hand, the language problem is itself the sub- ject; and the language which you all speak, which is a native language for no one of you, a language with respect to which you all stand equally, an acquired language yet a most versa- tile one—that language is what binds you together. In my introduction to the Congress' book I have already expressed my respect for your cause and my sym- pathy for the international language, Esperanto. I want to be careful to add, however, that in a practical sense I can not be numbered among the active followers of your move- ment. I have looked into Esperanto to some degree, and have experienced how simple a language it is and how easy it is to learn and read it; but the demands of my work have not permitted me to find opportunities for (Continued on page 12) I The North American Est>erant/> /?«w>" Vol. 2 September—October No. 5 Published bi-monthly by the Esperanto League fob North America, Inc., as its official organ. Subscription free to mem- bers. Subscription for non-members: $1.75 per year. Other rates: Bulk orders of 15 or 30 copies of any issue may be ordered, in advance, by members, for 60c and $1.00 respectively; gift subscriptions for schools, libraries, eminent persons, etc., and for Esperantists living in countries outside of North America, may be purchased by mem- bers for 30c per year. (The Review reserves the right to refuse gift subscriptions for persons who should pay the higher rate.) Addresses: Subscriptions and bulk orders should be sent, with payment, to the Treas- urer. Correspondence regarding circulation, including changes of address, etc., should be sent to the League Secretary. Send literary contributions, news items, announce- ments, etc. to the Editor: David B. Rich- ardson, 6205 So. Prospect, Tacoma 9, Wash. Deadlines: The Review is placed in the mails about the fifteenth of every second month. Material for jmblicatioii must -be -irr^ther hands~of the editor no later than the 15th of the preceding month, except for last-minute news items, which will be ac- cepted as late as possible. . The Esperanto League for North America, Inc., is a non-profit organization to encourage the use of the International Language, Esperanto. President: John L. Lewine, 52 Riverside Drive, New York 24, N. Y.; Vice-President: James D. Sayers, RFD 2, Lillie, La.; Secretary: Conrad Fisher, RFD 1, Meadville, Pa.; Treasurer: Edward'W. Pharo, Jr., "Nur," County Line Rd. and Simms, Somerton 16, Pa.; Chair- man, Executive Board: F. R. Carlson, 2116 N. 35th St., Seattle 3, Wash. Nl BEDAURE ANDNCAS ke la amerikaEsperanto-movadoperdis unu el siaj plej eminentaj gvidantoj. Je la 28a de aŭgusto S-ano Ernest Dodge, filozofo, verkisto, aktivulo por Esper- anto, mortis en la ago de 84 jaroj. Eble la plej bone konataj el liaj verkoj estas "Flugado Alimonden" kaj la angle verkita . "Bold Thoughts On Life". Lia korpo mortis. Liaj faroj vivas. Membership Dues: Regular Member, $3; Supporting Member, $5; Patron, $-10; Life Member, ?50; Man and wife, each having privileges of Regular Member but receiv- ing only one copy of publications, etc., $4. Make checks and money orders payable to "Esperanto League for North America, Inc." Members are asked to take careful note of the paragraph above entitled "Addresses" and to address all communications ac- cordingly. RUL3NGS BY THE PRESIDENT L. Declared the office of General Sec- retary vacant, due to resignation of S-ano Dormont. 2. Declared a vacancy on the Exec- utive Board, due to death of S aau-Buvit. EXECUTIVE BOARD DECISIONS Appointed S-anoConrad Fisher to serve as General Secretary until the 1955 alection. All officers and members are requested to send requests or suggestions for the 1954-55 ELNA budget to Gilbert Nickel, 204 Harding Ave., Silview 4, Del. Ernest G. Dodge jtJn Germanujo esius grupo, kiu volas atingi la tamiliojn Esperantistajn. Gi el- donas revueton Bulteno Gepatru. Skribu al la estro: D-ro A. Paul, TUTTLINGEN, Mohringer Str. 70. En 1953 kaj 1954 oni eldonas grandan tutesperantan kalendaron por muroj, kaj sendas al la grupanoj kun la bulteno. Konstante portu la verdan stelon I had just purchased a new suit of clothes and was looking forward to wearing them in Church for the first time. My wife saw that I was about to pin my Esperanto star on the coat, and urged me not to wear it on my brand new suit. Still it has been my habit for many years to wear the green star, no matter where I go, and so I wore it to Church. Now I am not as young as I once was and in order to hear well I have to sit in the front pew. And when the pastor of our Church introduced the guest speaker, who was a mis- sionary just home from Japan, I was surprised to hear his first words: "I see in front' of me some one wear- ing the green star of Esperanto." Then he looked right at me and asked: "Cu vi estas Esperantisto ?" At first I was quite surprised; then I nodded my head, "yes," and he went on: "I will give your pastor the ad- dress of a Japanese friend of mine, who is an Esperantist, and who is sick in a Japanese hospital; perhaps you will be kind enough to write to him." Of course the rest of the congrega- tion was even more surprised than I, ■■ and after the Service many of them \ came to me and asked about Es- peranto. Karaj gesamideanoj! Whether your suit is new or old, be proud of the green star! Wear it always! E. Peek LARRY REYNOLD3 LOOK ' lHo, mi estos preta ĝustatempe. Mi bezonas nur bani, razi, kajvesti min." ESPERANTO IN NORTH AMERICA News-notes from around the United States and Canada Los Angeles Disc Jockey Ben Hunter of radio ti station KFI read a letter from our good, member Adrian Hughes on his night owl program, "The Other -Side of the Day" on Sept. 7. He then asked for "anyone who can talk Esperanto to call in and say something in the language." Apparently no Esperanto- speakers were tuned-in at 1:25 in the morning, but several calls were re- ceived from persons who were inter- ested or associated with the move- ment in some way. The following morning, Donald E. Parrish was hooked onto the air by telephone and was invited to talk in and about the international language, which he did at some length. On Sept. 14, announcer Hunter mentioned Esperanto again, stating that considerable mail had been received in which interest was ex- pressed. San Francisco The Aug. 20 meeting of the San Francisco group was host to two wel- come visitors: Arthur Todd, of San Diego, and Prof. C. Adcock of Well- ington, New Zealand. The latter ar- rived in California on a tour of American universities. "Esperanto in Bottles" In the last Review we reprinted a cartoon by Danish cartoonist Bo Bojensen suggesting Esperanto in bottles "to loosen tongues." As- a matter- of fact, Esperanto ha.s been in bottles for years, as part of a project of the U. S. Hydrographic Office to learn more about ocean tides and currents. Selected merchant ma- rine officers are given special forms * on which they fill in the date, name of ship and exact location. Then the data is sealed in a glass container and cast overboard. Although these bottled messengers contain detailed instructions in eight different lan- guages, including Esperanto, few have been returned,—possibly because many of them have yet to be found. Seattle Seattle Post-Intelligencer cokrmnist Jack Jarvis gave Esperanto a boost in the P.-I. for August 21 after a brief mention on August 16 produced a letter from Ferd Carlson, in which the case for Esperanto was presented very nicely. Tim Seattle Esperanto Society elected Mrs. Duane Walter President, Mrs. August Larson Vice-President, Vincent, Griffeth Financial Secretary, and Duane Walter ('orresponding Secretary at the club's an- nual election. At the next meeting, Oct. 20, Mrs. Larson, who has just returned from a European tour, will report on the Haarlem Congress. ILEI The Internacia Ligo de Esperantis- taj Instruistoj is compiling a list of Esperantist teachers in North Amer- ica. Send names and addresses to the American representative of ILEI, B. L. Hanson, Raleigh, North Dakota. Letter Contest Winner The contest for letters to the State Department regarding the United States' position on Esperanto at the UNESCO discussions to be held in Montevideo starting in November was won by Adrian Hughes of Hillsboro, Oregori If the Esperantd activities in your area are not reported in the Review, it is not discrimination; we can't print news that isn't reported to Us. Why not arrange, at your next group meeting, for some one member to take the responsibility for reporting local activities to the Review. NEDERLANDO Ĉu vi konas Nederlandon? Rigardu Nederlandon kun la foto- grafisto Ed. van Wijk kaj la ĵurna- listo Mr. E. Elias, kaj certe estos al vi granda ĝojo ekkoni ĝin - aŭ rekoni ĝin. Van Wijk migris tra la lando kaj prenis siajn fotojn ĉie, kie li vidis carman loketon, belan fasadon kaj karakterizan angulcton. Kaj li ne kontentiĝis per aleoj, fasadoj kaj arbogrupoj, sedli kaptis ankaŭ tiujn homojn, kiuj estas tipe nederlandaj kaj kiuj harmonias kun la dekoro. Mr. Elias ornamis ĉi tiun kolek- ton per agrablaj, poeziaj rakontoj pri grandaj kaj malgrandaj urboj, pri la trankvileco de la kamparo, pri la akvo kaj la floroj kaj pri la homoj. Li faris kernajn subskribojn por la bildoj. Oni donos al la libro bonan lo- kon en la ŝranko kaj ne unu fojon, sed multajn fojojn elprenos ĝin. Romanon oni legas unu, du kaj eble tri fojojn. Poemon oni povas legi1 kaj ofte relegi. Sed bona bildlibro estas kamarado por la tuta vivo. Donations to the Review Fund We wish to thank the following for their generous contributions: E. C Pollock, $5; W. G. Adams, $5. Prezo en Norda Ameriko: $6.90, afr. Aktivaj Membroj de Universala Ligo rajtas aĉeti je favor prezo de $6.20. Mendu de: Esperanto League Book Service Middleton, Wisconsin 1 '...." ,.: ESPERANTO * TUTMONDE laSaranŝokun HEROLDO DE ESPERANTO «Ekscita debato pro traauka eraro." Pri ekscita debato pro traduka eraro raportis Vienaj ĵurnaloj. Tiu debato okazis en unu el la kunsidoj de la Interparlamenta Unio (IPU) dum ĝia kongreso, kiu daŭris de la 31-a de aŭgusto ĝis la 3-a de septembro en la aŭstra ĉefurbo. Estis ĝia 43-a kon- ferenco entute. Laŭ la raportoj oni tradukis nur en la anglan kaj francan linĝvbĵh. Komprerieble, pro fa lingvo de la kongreslando, oni parolis ankaŭ germane. Ekzistis ankaŭ la modernaj aranĝoj kun la konataj surorelaj «aus- kultiloj, per kiuj oni do povis audi francan aŭ anglan tradukon. La ŝtata prezidanto de Aŭstrujo D-ro h.c. Korner, la aŭstra federacia kanceli- ero inĝ. Raab, la ministro por eksteraj aferoj inĝ. D-ro h.c. Figl kaj la unua prezidanto de la aŭstra parlamento D-ro Hurdes (favoraj al nia Espe- ranto-afero) salutis la konferencon oficiale. Aŭstra parlamentano Ber- thold Stiirgkh estis elektita prezidanto de la konferenco. Pri la kunsido okazinta la 31-an de aŭgusto ni legis i.a. jenon: „En la posttagmeza kunsido antaŭ la daŭrigo de la debato pri malarmado estiĝis ekscita, preskaŭ duhora debato pri la tagmeze okazinta voĉdonado pri la akcepto de ŝtatoj en Unon, resp. pri la (de la hungaroj prezentita kaj de la kunvenintaro akceptita) modifa pro- pono, laŭ kiu la membroj de IPU in- tervenu ĉe siaj registaroj, ke ili reko- mendu la petskribojn je akcepto en Unon de tiuj ŝtatoj, kiuj jam prezen- tis tian petskribon. La jranclingva teksto esprimis: ,de ŝtatoj petintaj' (kiuj jam petis), dum en la angZalingva teksto estis ansta- taŭ la pasinteco la estanteco, do: ,1a ŝtatoj petantaj' (kiuj petas). Post tio, reprezentantoj de la angla delegitaro postulis komence de la posttagmeza, kunsido rjrecizan interpretadon, resp. signifa por nia afero ol la arango de tio. Aŭstraj, germanaj kaj svisaj paro- lantoj postulis la konstituadon de re- dakta komitato, ellaboradon de ofici- ala teksto en angla kaj franca lingvoj, nuligon de la tagmeze farita voĉdono kaj novan voĉdonadon. Post preskaŭ duhora daŭro la prezidanto, la aŭstra deputito Stŭrghk, konstatis, ke la debato pri tiu afero estas finita kaj ke morgaŭ estos voĉdonate pri la pre- zentitaj proponoj. Poste oni komencis la debaton pri malarmado. ..." Jen faktoj pri internacia konferenco de parlamentanoj, konferenco laŭ mo- derna metodo kaj aranĝo, kaj laŭ t.n. dulingvismo angla-franca rilate al tra- dukado! Kaj la traduk-eraro certe ne estas unuopa okazo ĉe tiaj internaciaj kunvenoj neesperantistaj. Ĝi bone ilustras la trafajn vortojn, eldiritajn de la nederlanda ĉefministro Eksce- lenco D-ro Drees al la Universala Kongreso de Esperanto en Haarlem. Ĉiukaze ni esperantistoj rekomendas al ĉiuj partoprenantoj de internaciaj kongresoj kaj konferencoj, ke ili iam ĉeestu niajn Esperanto-kongresojn; ili venu, vidu kaj precipe aŭdu. Venu speciale kaj ĝuste la skeptikuloj, por travivi tian kongreson, kie ne okazas traduk-eraroj, car oni ja Jtute ne tradukas sedjaarolas senpere, sen de- pendeco de tradukisto, rekte en unu sola lingvo, en nia neŭtrala, internacia lingvo Esperanto. Sed la nomita fakto estas ankaŭ in- s,truo kaj instigo por ni esperantistoj. Ni multe pli devus eluzi tiajn oka- zajojn! Ni devus multe pli enpenetri en neesperantistajn internaciajn or- ganizojn kaj movadojn. Ni devus tiu- rilate lerte kaj taktike kunlabori en la unuopaj landoj. Ni devus formi etajn grupojn, ankaŭ interligitajn unuopulojn en — interne de — aliaj internaciaj anaroj. La laboro por influo kaj enpenetro ekz. ĉe interna- ciaj aranĝoj, kia estis nun la IPU en Vieno,necesus seriozan preparonjeble ĝi, laŭokaze, estus pli valora kaj precizan tradukon de la franca teksto en la anglan lingvon, por ke ili sciu, pri kio estis voĉdonite. La reprezen- tantoj de la germana delegacio, antaŭ ĉio Prof. Carlo Schmid kaj Gerhard . Luetkens, diris, ke oni voĉdonis pri la franclingva teksto, laŭ kiu la akcepto de Germanujo en Unon ne estus re- liomendata. La aŭstraj parlamentanoj kaj aliaj delegitoj aliĝis al tiu opinio. Reprezentantoj de diversaj aliaj grupoj kaj ŝtatoj sin esprimis kontraŭ ■nura Esperanto-kongreso. Bedaŭrinde ni en Vieno nun ne povis uzi la oka- zon, niaj fortoj estis tro limigitaj. Tamen estonte nia Esperanto-movado ĝenerale devas konsideri kiel sian gra- van taskon, enpenetri la aliajn inter- naĉiajn movadojn kaj instituciojn. Ni bezonas tiucele specialajn fakulojn el la koncernafako,kiuj mem estas espe- rantistoj aŭ almenaŭ amikoj de Es- peranto. WALTER MUDRAK, Wien. Neatendita intereso por Esperanto ĉe belgaj instruistoj. S-ro Maurice Vanderlinden, instruisto, Astene-Deinze, Belgujo, skribis al ni: En Belgujo estas la kutimo, ke la gein- struistoj pritraktas skribe ian pedagogian temon, ĉiun jarkvaronon. Tiuj verkoj es- tas poste oficiale diskutataj en instruista rondo, prezidata de la ŝtata inspektoro por la popollerneja instruado. Unu el la temoj, kiujn la geinstruistoj devis pritrakti, estis jena: „Kiajn helpilojn vi uzas por kontakt- igi viajn gelernantojn kun najbaraj, mal- proksimaj kaj fremdlandaj gelernantoj?" En tiu ĉi temo mi konkludis, ke internacia mondlingvo sin altrudis. Car mi estis la sola instruisto, kiu skribis pri mondlingvo, la ŝtata inspektoro min invitis klarigi mian temon en la kunveno antaŭ pli ol 70 geinstruistoj. Mi skizis la devenon kaj disvastiĝon de la Esperanta movado kaj finis per provleciono. Verdire la intereso estis granda, kaj la ĉeestantoj miris pri la laŭgecu kaj facileco de Espe- ranto. Multaj min petis gvidi kurson por geinstruistoj. Ankaŭ la ŝtata inspektoro interesiĝis tiom, ke li (mia estro) sin anon- cis al mi (sia subulo) kiel unua lernanto. Tiu ĉi fakto povus havi grandajn sekvojn por nia movado. Tial mi petas precipe al geinstruistoj, ke ili sendu esprimon de simpatio al: S-ro Inspektoro Raes, Drift- weg 71, De Haan aan Zee, Belgio. Tiaj de- klaroj konvinkos lin plue, kaj eble li povus interesigi siajn gekolegojn-inspektorojn. En tiu kazo nia movado farus grandan paŝon antaŭen por la enkonduko de Es- peranto en belgajn lernejojn. Rim. de red.: Estas utile, sendi al s-ro Vanderlinden (adreso supre) propagandan kaj ekspozician materialon el la tuta mon- do, por aranĝi ekspozicion antaŭ la kurso. (Se necese, li resendos.) „Esperanto-Reĝino" — en Sao Paulo. La kvar Esperanto-societoj de Sao Paulo en Brazilo organizis publikan konkurson por balotado de la „Rainha do Esperanto" en tiu urbego. La konkurso vekis grandan intereson ankaŭ ĉe la neesperantista pu- bliko. Gis la mezo de junio estis ricevitaj 6676 voĉoj por ses kandidatinoj. Pli ol du- onon el la voĉoj (3464) ricevis f-ino Rosa Moreira L6. La balotado daŭros ĝis la 1-a de novembro. La kronado de la „Reĝino" okazos la 18-an de decembro. Pri la kon- kurso detale raportis la urba ĵurnalo „Folha do Povo" en sia numero de 13.6., en kiu ĝi publikigis ankaŭ la fotojn de la kvar fraŭ- linoj, kiuj ricevis ĝis tiu dato la plej mul- tajn voĉojn. Naciaj lingvoj — nekomprenataj. Laŭ „Notiziario Internazionale", Torino, letero el Germanujo adresita al „Handels- kammer, Lyon, Frankreich" ( Komerca Cambro, Lyon, Francujo) revenis al la skri- binto kun rimarko: „Nekonata en Lyon". Alian leteron, el Usono, adresitan al „The Manager, Lyon's Exhibition, Lyon, France" ( = La direktoro, Liona Foiro, Lyon, Fran- cujo) la franca poŝto liveris al la estro de la Liona Kazino, speco de varietea teatro, miskompreninte la vortojn ..manager" kaj ..exhibition". La ĉeĥninistro de Sudano cstas esperantisto. S-ano E. Nigmo, kiu vekis dum la U.K. en Harlemo kaj poste dum la SAT-Kongreso en Nancio atenton pro sia „lad-azeno" (aŭ- tomobilo), traveturis jam grandan paito\i de Afriko. Li skribis al ni el Khartoum, kie li havis kvaronhoran intcrparoladon kun la ĉefministro de Sudano, s-ro Ismail- el-Azhari. La ĉefministro lernis Esperanton antaŭ 24 jaroj kaj ankoraŭ favoras nian ■ aferon. La ĝeneralan disvastigon de Espe- ranto en Sudano prizorgas s-roj Yousif Abuzeid Morgan (Saggana Postal Agency, Khartoum) kaj Willy C. Klein (P.O. Box 385, Khartoum). Multaj studentoj deziras lerni nian lingvon, sed mankas lernolibroj kaj vortaroj. Estas utile, ke samideanoj el la tuta mondo helpu la sudanajn esperan- tistojn, sendante anglajn kaj arabajn Es- peranto-lernolibrojn kaj vortarojn al: El- dirdiri Ibrahim, University College, Khar- toum, Sudano. S-ro Nigmo taksas, ke post du monatoj ekzistos en Sudano pli ol 200 fervoraj samideanoj. Post restado de 11 tagoj en Khartoum, s-ro Nigmo daŭrigis la veturadon tra Afriko per sia „ladazeno" al Juba kaj Nairobi. Nova aŭstra ministro-esperantisto. Ministeria konsilanto D-ro Rudolf Fischer, membro de Austria Esperantista Federacio, estas elektita ŝtata sekretario (vicministro) en la federacia ministerio por Komerco kaj Rekonstruo. Post la honora prezidanto de AEF, D-ro inĝ. Frenzel, do ree samideano fariĝis membro de la aŭstra registaro. La 25.9. estis malfermita impresa Espe- ranto-varbekspozicio en la Viena centrejo de la turista asocio „La Naturamikoj"; pa- roiis la estro de la Esperanto-sekcio de „La Naturamikoj" s-ano Finkenzeller kaj la vicprezidanto de AEF D-ro Grimme. Venko de dulingvismo malproksima. Ce la sidejo de Unesko en Parizo estis inaŭgurita antaŭ kelkaj monatoj la kvara el la „Vojaĝontaj Sciencaj Ekspozicioj". La titolo de tiu kvara ekspozicio estas: „La homo mezuras la mondon." La aranĝoj estis perfektaj; sed la vizitantoj, kiuj estis francaj, protestis tial ke la lautparoliloj parolis la anglan lingvon. Ne estas prok- sima la momento, kiam la brita-franca dulingvismo ebligos al ambaŭ popoloj kom- preni paroladojn faratajn en la alia lingvo. Nun estas du britaj urboj, kiuj fratiĝas kun du francaj urboj. Ni bone komprenu: la urboj fratiĝas, sed la loĝantoj de ĉiuj urboj daŭre parolas nur sian propran lin- gvon. Turismo! En Franclando estas nova modo: La urboj, kiuj situas proksime al la landlimoi, fratiĝas kun najbaraj urboj de la aliaj lan- doj. La francaj urboj fratiĝas kun belgaj, germanaj aŭ italaj urboj. Cu iu povas sin- cere opinii ke, en tiaj akordoj, estas loko' por brita-franca lingvaĉo?? Nur Esperanto povas solvi la problemon de la internaciaj komunikoj, inter ĉiuj landoj. G D Esperanta Asocio en Komitato de internacia Filatela Ekspozicio. La ĉefaj filatelaj organizajoj de Kubo kuniĝis por festi la unuan centjaron de la Kuba Poŝtmarko per Internacia Filatela Ekspozicio „CUPEX ' 1955", okazonta en aprilo 1955. Oni irivitis la landan asocion (Kuba Esperanto-Asocio, Apartado 1324, Habana, Cuba), por ke ĝi estu reprezentata en la Organiza Komitato. Cirkuleron en Esperanto oni eldonos tuj, kiam la O.K. aprobos plenajn detalojn pri la ekspozicio. En Dresden ankoraŭ ekzistas Zamenhof-strato. Tion pruvas la supra bildo, kiun sendis al ni samideano vizitinla tiun urbon kaj trovinta la slraton kun la nomtabulo „Za- menhofstrasse". Do, ĝi transdaŭris la nazi- reĝimon kaj eĉ konserviĝis ĝis nun. Tricent samideanoj ĉe la 41-a Japana Esperanto-Kongreso. La 41-a Japana Esperanto-Kongreso oka- zis la 5-an kaj 6-an de septembro en Tokio, en la aŭlo de Kyoikukaikan (Japana Eduka Societo) kun partopreno de ĉ. 300 esperan- tistoj. La kongreson prezidis Prof. H. Oka de Tokio Eduka Universitato. En la sekcia kunveno de Unesko parolis s-ro Watanabe, vicsekciestro de Nacia Unesko-Komisiono, kaj s-ro S. Katumoto, membro de Nacia Unesko-Komisiono kaj ĉefdirektoro de Japana Federacio de Unes- ko-Asocioj. Ferio en Newbattle Abbey. Pri la Esperantista Ferio en Newbattle Abbey, proksime de Edinburgo, kiu okazis en la lasta semajno de julio, ni ricevis . jam frutempe detalan raporton de s-ino Marie C. Major. Sed pro manko de spaco (kauzita de la raportoj pri la Universala Kongreso) ni ne povis publikigi ĝin, kaj nun ĝi ne plu estas aktuala. Tamen jen ĝia komenca alineo: Dum tiu ĉi semajno la skotaj esperantis- toj (kaj aparte la membroj de la Edinburga Esperanto-Societo) montris sin kompeten- taj organizantoj, gastamaj gesamideanoj, fervoraj propagandistoj kaj kulturamantoj. Nenion ili forgesis: ek de la aĉeto de vojaĝ- biletoj Londono-Edinburgo por alilandanoj ĝis la prOvizo de speciala ĉambro, en kiu oni povis lavi, sekigi kaj gladi la vestojn, ili prizorgis la 60 partoprenantojn kiel karajn infanojn. Partoprenis gesamideanoj el Belgujo, Danlando, Finnlando, Germanujo, Svedujo kaj Usono, krom la skotoj kaj angloj. Dum unu tago okazis agrabla festo en la liceo de Musselburgh, kie 180 gelernantoj estas i studantaj nian lingvon, t.e. la duono de 1 tiuj, kiuj venontjare eklernos franee. La alia duono ne lernas Esperanton. Poste oni faros komparon inter ambaŭ grupoj por konstati, ĉu la lernado de Esperanto helpas al posta studado de la franca lingvo. La vizitantoj konstatis, ke la infanoj post mallonga studado jam bone komprenis simplajn frazojn. 94,9 procentoj de la legantoj de grava Jurnalo por Esperanto. Ncderlanda jurnalo „Het Parool" publiki- gis antaŭ nelonge du artikolojn: unu por Esperanto (de nia KKS s-ro M. Stuttard) kaj alian (de D-ro G. A. Dudok, privat- dpcento pri moderna angla literaturo ĉe la Urba Universitato de Amsterdam) por la angla kiel lingvo por internacia uzado. Enketo, kombinita kun la artikoloj, rezulti- gis ke 94,9 procentoj de la legantoj estis por enkonduko de Esperanto kiel internacia' lingvo, kaj nur 5,1 procentoj estis kontraŭ.. Ora vesto. En ora vesto aperis la septembra-oktobra numero de „The British Esperantist", car BEA (la Brita Esperantista Asocio) festas en la nuna jaro sian 50-jaran jubileon. Ankaŭ la Londona Klubo ekzistas 50 jarojn. La 28-paĝa ora numero enhavas poemojn de Dinwoodie kaj (bonhumoran) de Reto Rossetti, artikolojn de W. A. Gething (prez. de BEA), Hans Jakob, Teo Jung, Cecil C. Goldsmith, M. E. Langan, A. H. Middle- mast, K. R. C. Stunner kaj aliaj, ankaŭ dekduon da ilustrajoj. Al BEA, la Londona Klubo kaj la redakcio de „The British Es- pfrantist" nian koran gratulon! D-ro Zamenhof-Esperanto-Fondajo. Ci tiu Fondajo, starigita de s-ano Otto Stober, ĉefo de la aŭstra marĉbanejo Neyd- harting, permesas ĉiujare al diverslandaj esperantist(in)oj senpagan 14-tagan kurac- restadon (loĝadon, manĝojn, trinkajojn kaj banojn) en la nomita banejo. Aŭstraj stipendiuloj ricevos ankau la fervojkostojn (triaklase), eksterlandaj stipendiuloj rice- vos la fervojkostojn de la austra limo al Neydharting kaj revene. Krome ĉiu stipen- diulo ricevos poŝmonon de 100 ŝilingoj. Petskriboj por stipendio devas esti pro- ponataj pere de la landaj Esperanto-cen- troj. Detalajn informojn povas doni la Kuratoraro de la D-ro Zamenhof-Esperan- to-Fondajo, Geistingergasse 1/6/16, Wien 19, Aŭstrio. HEROIDO DEESPERANTO DUONMONATA INTERNACIA ORGANO DE LA ESPERANTO- MOVADO Prezoj: Abono tutjara_______________$4.00 Abono januaro-junio________2.50 Abono julio-decembro_______2.00 Abono subtenanta___________8.00 Anonceto po 25 vortoj________ .50 Nordamerika peranto: Donald E. Parrish y^ 328 West 46th Street Los Angeles 37, Calif. Al nova] abonantqj, kiuj mendos abonon por 1955, ni liveros s enp ag e la numero jn aperontajn anko- raŭ dum la nuna jaro, ekde la momento, kiam ni ricevos la abonmendon. INDONEZIO, "ZONO DE SMERALDO" De Dirk Brink Knqbo gardante sinbanantajn karabaojn Malgranda knabo falas teren dum ludado. Plorante li kuras al la panjo, kiu estas en la hejmo. Panjo tuj plen- igas ujon kun akvo kaj kuras al la loko, kie la filo estis falinta, kaj elĵetas la akvon sur la akcidentlokon kaj hejmen reiras. Pri la vundeto ŝi ne multe zor- gas. Pro kio? Ĉu ŝi estas vere tiom stranga virino? Ne, tute ne. La loko, kie la knabo falis, estas—en orienta penso—la loko malbona sur la tero, la loko varmega; kaj per akvo-elverŝo ŝi malvarmigis la lokon kaj tion farinte ŝi estas certa, ke ne plu okazos tie akci- dentoj. Alia ekzemplo. Ie en Sumatro nask- iĝis infano. Ĉiuj fenestroj kaj pordoj en la domo estas mal'fermitaj, ke la malbonaj spiritoj haVu la eblecon for- iri. Post la naskiĝo la najbaroj kaj fa- milianoj venas kaj ĉiu diras, ke la in- fano estas treege malbonaspekta, tre maldika; kaj ĉiu supozas, ke la infano ne tre longe vivos. Kaj la patrino estas tre ĝoja pri tio. Pro kio? Nu, la mal- bonaj spiritoj, kiuj ankaŭ aŭdas la mallaŭdojn, estas trompitaj kaj ne plu Palmaleo en Medan, Sumatro ili mteresigas forpreni kaj manĝi la novenaskiton. Se iu estus dirinta, ke la infano estas bonaspekta kaj sana, tio estus la plej granda insulto. Multajn aliajn ekzemplojn oni povus doni, sed tiuj "strangaj" ekzemploj pruvas', ke ni devas lerni pli pri indiĝ- enoj kaj pri iliaj kredoj, kutimoj kaj moroj, se ni intencas kompreni ilin kaj helpi ilin en la batalo iĝi kunuloj en ĉi tiu mondo nia. La grupo de insuloj inter kontinenta Azio kaj Aŭstralio posedas multe da nomoj, de la poeta Zono de Smeraldo ĝis la oficiala Respubliko Indonezio (an- taŭe Nederlanda Orienta Indio). Estas interese scii, ke la areo de tiu insularo estas same granda kiel kvarono de Us- ono, kaj ke la logantaro estas pli ol 80 ' milionoj, do la duono de Usono. La ar- kipelago erihavas pli ol 3,000 insuloj n, grandegajn kaj malgrandajn, kaj pliol 300 tute diversajn lingvojn oni tie par- olas. Sed, solvon de la lingva problemo donis la komercistoj de la malajaduon- insulo, kelkajn centojn da jaroj antaue. Ilia lingvo estis akceptita kaj iom mod- ifita kaj ĝi nun servas kiel la oficiala lingvo de la respubliko. La indonezia lingvo servas tie la saman celon, kion iam Esperanto servos en la tuta mon- do. Apud la propra lingvo aŭ dialekto unu lingvo, kiu n ĉiu komprenas. La "Zono de Smeraldo" ankoraŭ ha- vas alian similecon kun aliaj orientaj kaj afrikaj landoj, t. e. la malhela kol- oro de la haŭto kaj pro tio la respekto al blankhaŭtuloj. Tiu ĉi respekto ekzis- tis jam de multaj jarcentoj, kreskis en ili, de patro al filo, tiel longe, kiel man- uskriptoj estas malnovaj. Kaj kvan- kam la dua mondmilito estis la t. n. li- beriĝmilito, post kio la brunhaŭtuloj estis liberigitaj de la blankhaŭtuloj, tamen larespekton, kiel ankaŭ laideoj, kutimoj, k. t. p. de tuta nacio oni ja ne povas ŝanĝi en kelkaj jaroj, En la tropikaj landoj la suno ludas plej gravan rolon en la vivo kaj ekzist- ado. Ĝi ja estas la unua protektanto kontraŭ malsanoj: la suno, kiu tagon post tago, jaron post jaro batalas kon- traŭ la milionoj da bakterioj kaj mik- roboj, kiuj ehdanĝerigadas la homan ekzistadon. La suno estas ĉio, kion ili havas: ĝi zorgas pri kreskado de rizo, por ke ili povu rikolti dufoje en la jaro. ■ La suno estas ankau la kauzo, ke ili ne povas tro longe kaj tro multe labori: kutime oni ripozas de la 12-a ĝis la 2-a horo. Indiĝenoj surhavas vestojn por pro- tekto kontraŭ la bakanta suno, kaj por protekto kontrau insektoj, kiaj moski- toj, kuloj, k. t. p. Pro tio, kiam oni sin banas—tion oni ĉiam faras ekstere, kaj dufoje en la tago—ne estas kutime, ke viroj kaj virinoj apartiĝu; ankaŭ ne estas necese surhavi banveston—la naskiĝ-vestaĵo sufiĉas. Tamen, se gru- po da geviroj baniras, la viroj ĉiam sin banas iujn dek metrojn for de la virin- oj, kaj en la direkto de kiu la fluo ven- as. Pro kio? Pro la jarcentojn malnova kutimo, ke la viro devas protekti la vir-- inon; kaj se iu danĝero venos, ĝi ja ve- nos de la montoj, do de la fluo malsup- ren. Templodio Baliinoj apud tejnplo Ankaŭ kiam grupo da geviroj iras kien ajn, ĉiam la viroj iras lauhuaj, kaj poste la virinoj; iu danĝero povus veni de antaŭe. Nun, post la militoj kaj an- kau pro vido de multaj filmoj, precipe en la grandaj urboj oni povas vidi la virojn kaj virinojn unuj apud la aliaj, sed la plejparto ankoraŭ obeas la mal- novan regulon. Ni jam diris: la kutim- oj de tuta nacio ne facile ŝanĝiĝas. Tiel estas en Indonezio, la bela kaj fabela —Zono de Smeraldo. Du fre havindaj libroj: Eldonita de Heroldo de Esperanto. 260pa- ĝoj, tuttole bindita, kun or a surpreso. $1.65 afrankite. El la deJiu lingvo tradukis Tomas Pumpr. Eustrita per 53 desegnoj de Josef Lada. El- dono de "Stafeto". 1U paĝoj, paperbindo. $1.50, afrankite. Mcndu de: Esperanto League Book Service Middlcton. Wisconsin 8 EBURAJ /" DE R.J.FRENCH KARLO Timson aranĝas loterion en la oticejo. Mi aĉetis du biletojn," anoncis xVrturo al sia edzino. "Kio est os la premio ?" "Tri elefantoj". Li ridis pro ŝia perpleksita mieno. "Eburaj elefantoj, ne pli grandaj ol ratoj." Ŝi grimacetis. "Arĉjo, mi ne konsentis, ke nia liejmo estu, kiel tiu de viaj gepatroj, muzeo." "Unu hirundo ne faras someron." "Ne, sed ĝi ja estas komenco." "Nu, eble ni ne gajnos. Ne sulkigu vian beletan vizaĝon. Du ŝancoj inter pli ol cent ! La hazardo, ke ni perdos estas granda. Vi povas esperi, ke ni estos sufiĉe malbonŝancaj por esti tiel bonŝancaj, ke neniu elefanto ombrigos niajn feliĉajn vivojn." Tamen ili gajnis. Arturo venis hejmen portante pakajon. La elefantoj staris rekte sur la malantaŭaj piedoj, kvazaii homoj, dancante en rondo kun ĉiu elegante kirrba rostro alte levita. "Kiel bele kaj vivsimile," kriis Viktorino. "Vi ankoraŭ ne vidis la plej bonan parton." El nigra tuko Arturo prenis kristalan globon grandan kiel oranĝo kaj ekvilibrigis ĝin sur la pintoj de la tri rostroj. Tio bele kompletigis la grupon. Oni atendis, ke la globo rotaciu, tiel malpeze ĝi kuŝis sur la rostroj de la blankaj bestoj, kiuj ŝajne ĝojis subtenante gin. Ili devis trovi lokon por sia nova akirajo. Forkaŝita en kelo estis multe skulptita tablo el malĥela ligno. Antaŭe ili malŝatis ĝin pro ĝia emo kolekti polvon. Nun ili devis konfesi, ke ĝi taŭgas kiel subtenilo por la elefantoj. De tempo al tempo dum la vespero ili miris pro la vigla ĝoja sinteno de la bestoj, kaj konstante rimarkis novajn belecojn. Kristala globo refiektas sian ĉirkaŭaĵon, sed estante sfera ĝi prezentas ĥaoson en kiu oni rekonas neniunobjekton krom brilaj strioj, kiuj reprezentas fenestrojn aŭ lumigilojn en la ĉambro. Tial Viktorino surpriziĝis kiam ŝi vidis en la kristaio klaran bildon de la kuirejo. "Interesa kaj bela efekto", ŝi pensis. Yespere ŝi rakontis tion al Arturo. Li provis longe, sed vidis nur la kutimajn konfuzitajn nuancojn. Lundon, bildiĝis al ŝi en la kristaio interno de magazeno. Subite unu el la servtabloj pligrandiĝis. Ruĝhara knabino mezuris, tranĉis kaj pakis iiavan ŝtofon. Arturo maitrankviliĝis pri ŝia sano ; evidente ŝi imagas ĉi tiujn aferojn. ĵaŭdon li maltrankviliĝis plu. Si diris, ke posttagmeze ŝi eliris por aĉeti kurtenojn. Servis ŝin la ruĝhara knabino, kiun ŝi jam vidis en la kristaio. "Mi estas absolute certa : kaj en la kristaio kaj en la reala magazeno, mi rimarkis kiel malakordas ŝiaj harkoloro kaj lentugoj kun la flava ŝtofo." Similaj spertoj alkutimigis ilin al la fenomenoj kaj Arturo ĉesis timi pri la sano de sia edzino. Unu fojon ŝi diris, "Hodiaŭ mi vidis ĉi tiun ĉambron en la kristaio. Fremdulo sidis ĉe la tablo kaj parolis kun vi. Li estis grizhara tamen juna kun bluaj okuloj kaj delikataj trajtoj. Liaj longaj elegantaj fingroj konstante moviĝis por helpi al li esprimi kion li priparolis." "Tiu estas mia kuzo Gasparo. Vi ne konas lin ; li estis en Usono kiam ni geedziĝis. Nu, laŭ nia sperto, se vi vidas lin en la kristaio hodiaŭ, li vizitos nin proksimume je la semajnfino." Kaj efektive Gasparo abvenis. &$©»„::_„■;■ ELEFANTOJ j Baldaŭ la konversacio temis pri la elefantoj. Gasparo turnis la globon inter siaj sentemaj fingroj komentante pri ĝia eksterordinara malpezeco. "Eble ia tre malmola klara gumo, certe ĝi ne povas esti vitro." Li jam vidis multajn eburajn objektojn alilande kaj opiniis la elefantojn tre malnovaj sed mirinde konservitaj. "Mi ne povas kompreni kiel vi vidis lentugojn. Rigardu la kristalon. Ĝia diametro mezuriĝas proksimume naŭ centimetrojn. Tial, en la bildo de la servtablo, la vizaĝo de la knabino ne povis okupi pli ol turn kvadratan centimetron. Laŭ tiu skalo lentugoj estus nevideblaj." "Mi ne povas klarigi tion," respondis Viktorino, "sed certe mi kredis, ke mi vidas lentugojn. Tio, kion mi vidas en la kristalo estas tre klara, pli reala ol bildo." "Estus tre interese, scii ĉu vi povus vidi plimalgrandajn detalojn uzante lenson. Se jes, oni inkliniĝus kredi ke la bildoj havas ian objektivecon. Pri la tempo : laŭ tio, kion vi diras, afero ĉiam okazas en la kristalo tri tagojn antaŭ ol ĝi aperas en la ekstera mondo ?" "Ni ne ĉiam kontrolis tion, tamen mi kredas, ke tiel estas." "La faktoj estas tre kuriozaj ; ili ne akordas kun tio, kion mi jam legis kaj aŭdis pri tiaj aferoj." "Surprizas min" interrompis Arturo, "ke vi traktas la temon tiei serioze. Mi eiam supozis, ke vi estas skeptikulo kiu mokridas okultajn aferojn." "Mi nek kredas nek absolute neas, sciante nenion certe. Sed kvankarn. tiaj aferoj ŝajnas al mi neeblaj, ia atesto ke ili okazas forte interesas min. La allogo de la maleblo superas ĉion." "ĉu li blagas?" pensis Arturo. Li demandis, "Kial vi malkredas ?" "Pro tio, ke se oni povus vidi aŭ konstati, per kristalo au per iu ajn metodo, la estontecon, tio memevidente pruvus ke la estonteco estas jam fiksita. Laŭ nia sperto kaj prudento, venontaj okazajoj ne estas jam fiksitaj. Ni volas, planas, entreprenas, agadas, supozante ke ni infiuas la estontecon ; ke ni mem faras gin. Eble ni malpravas, eble ĉio estas eterne determinita. Tiuokaze kxistalaj bildoj, kvankarn interesaĵoj, tute ne utilas kiel avertoj ; oni tute ne povas eviti nek ŝanĝi tion, kio devos okazi." Gasparo pruntis al ili lenson kaj konsilis, ke ili skribu notojn, kaj traktu la aferon science. Tiel ili definitive konstatis, ke inter iu kristala okazaĵo kaj ĝia duplikato en la ekstera mondo forpasis precize 72 horoj. Ciuj penoj profiti fiaskis ; rigardante kun tia motivo en la menso, Viktorino vidis nenion. Sukceso vidi la bildojn venis ofte kiam ŝi reveme rigardis la globon pripensante aŭ farante ion alian. Post kelkaj monatoj ŝi trovis la aferon malpli plaĉa. La ĝoja sinteno de la elefantoj mokis sin. * * * Policano sonorigis. Li informis Viktorinon, ke okazis trafika akcidento ; ŝia edzo kuŝas en hospitalo. Al ŝia demando li respondis, "Jes, estas grave. Oni permesos al vi vidi lin je iu ajn horo." Tuj ŝi iris kaj trovis lin senkonscia. Tiel li restis kvar tagojn. Iufoje li murmuris sensignifajn vortojn sed ne rekonis ŝin. Bonkora flegistino, kiu parolis esperige, aspektis pli kaj pli serioze. Kiam Viktorino adiaŭis la kvaran vesperon, ŝi kredis, ke ŝi vidas averton en ŝiaj kompatemaj okuloj. Hejme estis tre malvarme. Bruliginte fajron ŝi memoris ke ŝi ne manĝis post la mateno. ŝi endormiĝis en brakseĝo, sed baldaŭ vekiĝis kaj dormeme rigardis la kristalon, kiu aspektis preskau tute blanka kun malprecizaj makuloj. "Neĝo sur la strato," ŝi pensis ; tiam subite komprenis. Tio estas blanka littuko streĉe kovranta figuron ! Malklaraj konturoj sugestas la subkuŝantan kadavron. Denove ŝi aŭdis la vortojn de Gasparo, "Oni tute ne povas eviti nek ŝanĝi tion ..." "Ne ! . . . Ne estas vere !", ŝi ekkriis. "Malbenindaj elefantoj, vi mensogas !" Per fajrostango ŝi faris kavon inter la ardantaj karboj, enfaligis la globon, kaj super tiun metis la elefantojn. Nenio rimarkinda okazis. La fajro flagris iom, la eburo kraketis kaj nigriĝis. Estis la oka kaj duono. Matene, je la naŭa, ŝi troviĝis denove en la hospitalo. "Mi ĝojas dirante, ke via edzo komencis pliboniĝi post via foriro." "Je la oka kaj duono ?" La flegistino rigardegis. "Jes, sed kiel vi sciiĝis ? Kompreneble, eĉ nun li ne estas ekster danĝero. Mi petas, ne parolu multe al li." Arturo, tre pala kaj ŝanceliĝema, venis hejmen post monato. Kontente li rigardis ĉirkaŭen. "Kie estas la elefantoj ?" "Ili timigis min." ŝajne, li komprenis. Kiam li tute resaniĝis ili diskutis la aferon kun Gasparo. Tiu gratulis ilin pro la feliĉa fino. Li opiniis la metodon de Viktorino "drasta, malkonsekvenca kaj tute nelogika." Grandformataj flagoj, kiaj en ĉi tiu bildo, estos baldaŭ haveblaj de The Esperanto League Book Service je pre- zo difinota. Antaŭmendojn oni akcep- tas nun je favora prezo de $1. Proksi- muma longeco de la flago: 3 futoj. La materialo estas verda felto. Sendu vi- an mendon nun al: THE ESPERANTO LEAGUE BOOK SERVICE Middleton, Wisconsin Poemoj de Omar Kajam, Waringhien, paper, 60pp. Historio de S. A.T.. paper, 152 pages......... Sennacieea Revuo. 1952- 3 J,, each:.......... Aŭskultu la Voĉojn de Oceano, paper, 53 pages .. Kvaropo, Auld, Dinivcodie, Francis, Rossetti; paper, 267 pages ..... La Arto Fariĝi Centjara, Weg7ier, paper, 59 pp. Sveda Novelaro Interpopola Konduto, Frivat . . . La Gaja Podio, Schwartz ........ Jugoslavio kaj Ĝiaj Popoloj, cloth, ill., 30i pages La Bapto de Caro Vladimir Borovsky, HI pages Deveno kaj Vivo de la Lingvo Esperanto, Stojan La Nuna Stato de I' Evoluismo, Rostant, cloth .. Trieste al Kiu? paper, 44 pages................ $ .85 1.30 1.00 .45 1.50 .50 1.50 1.00 1.40 2.50 1.50 .70 1.00 .50 Write for complete, listing El The British Esperantist 9 NORD-AMERIKA MODERNA MUZIKO De Elwyn C. Pollock * Kvara Movimento Allegro con Fuoco (Fajro) Oni plej bone klasifikas la stilon de tiu ĉi komponisto per la multe uzata termino "konserve moderna". Lia kredo troviĝas en la konstanta ekspan- sio de harmonia, melodia kaj ritma idi- omoj, sed liaj novaĵoj estas firme en- radikitaj en la klasikoj. Howard Hanson naskiĝis en 1896 de svedaj gepatroj en Wahoo, Nebraska. Unue instruitade la patrino, li daŭrigis la studadon ĉe Luther-Kolegio, la Uni- versitato de Nebrasko, la Institute de Muzikarto en Novjorko, kaj poste ĉe la Kolegio de Muzikorde la Nordokcidenta Univeraitato en Evanston, 111. Je la ago de 20 jaroj, li f ariĝis profesoro de teorio ĉe la Kolegio de la Pacifiko en San Jose, Cal. Je lia dudek-tria jaro oni nomis lin fakultateatro de la Konservatorio de Belartoj ĉe la sama kolegio, kaj je la dudek-kvina li ricevis la' 'Prix de Rome'' kiu rajtigis lin al 3-jara kunfrateco en la komponado ĉe la Amerika Akademio en Romo. Kiam li revenis al Ameriko en 1924, S-ro Hanson estis nomita di- rektorodela"EastmanSchoolof Music" en Rochester, kieli ankoraŭservas sam- tempe kiel administranto, instruisto, kaj direktisto. La plej frua el la pli grandaj kompon-. ajoj estas la simfonio "Nordic", kom- ponita kiam li navis nur 21 jarojn. La Orkestro Aŭgusteo en Romo ĝin unue prezentis sub la direkto de Howard Hanson mem. De tiu tempo la plej multaj el la amerikaj orkestroj jam ĝin prezentis. Ellaborita en libera klasika stilo, kaj en cikla formp, la simfonio dividiĝas en tri movimentoj. Laŭ la propraj vortoj de la komponisto la unua. sekcio ''kantas pri lasoleneco kaj grandiozeco de la nordo, ĝia senripoz- eco kaj melankolio." La dua movimen- 10 to, karakterizita de sento de sopira malĝojeco, estas dediĉita ' 'al mia pat- rino", kaj la tria "al mia patro", est- ante forta kaj fajra en spirito, esprim- ante la ŝaton de svedaj popolkantoj. Pro la alte melodia kaj romantika kar- aktero, la simfonio "Nordic" dum mult- aj jaroj estis la plej populara el la Han- son-komponajoj. La"RomantikanSimfonion" komisi- is Serge Koussevitzky por la 50a dat- reveno de la Bostona Simfoniorkestro, kallajmua prezento okazis en Bostono ie la 28a de novembro, 1930. Je tiu tempo Howard Hanson faris kelkajn kontraŭdirojn kiuj estis multe diskut- ataj. Koncernas la konflikton en mo- derna muziko inter romantikismo kaj realismo. Laŭ S-ro Hanson: "Tiu ĉi simfonio reprezentas por mi eskapon de la iomamaratipode modernamuzika realismo, kiu okupas tiel grandan lokon en nuntempa pensado. Multo el la nun- tempamuzikomontrastendenconfariĝi fcute tro cerbeca. Mi ne kredas, ke.la muziko estas unue afero dela intelekto, sed male, ke ĝi estas manifesto de la emocioj. Tial mia celo en tiu