Si U ft 1940 it 1940 it 1940 it JANUARY 1940 ft 1940 * 1940 it 1940 it U N — il*"*1111.....»....................ili - N U E S T A S F 0 R T 0 V ESPERANTISTO "> LA MONATA BULTENO DE LA ESPERANTA-ASOCIO DE NORDA AMERIK.O Joseph Leahy,General Secretary Oeatra Ofioelo 1410 H Street,N.W.Washington,D.C. Central Office J,R.3oherer.Pres.LoB Angeles.Calif.--E.G.Dodge,Qh.Exec.Comm.Wash.D.C. E S T A S F 0 R T 0 * ********************** ********** ****** •Number 3 $1. per year-anywhere 10 cents a oopy January 1940 * ********************** ***** ** ********** sezcjl^joj m la novembba ^iAmD^oinantso. ja la Ncmŭa Sefcci0 la koakureao estis neniel tiomanombra kiom ni esperis.(La novuloj sajnas tro modestajl) Tamen la unuan prsmion bone merltis la inda traduko de nova Esperantisto, kiu studis la ling- von nur naŭ monatojn, preskaŭ seninstruiste. Sekvas la listo de premiltoj. Novula Sekcio. 1-a, James A. Clarkson, Hopkins, S.C. MeraQTUlq Sekcio. 1-a, F-ino Roan U. Orloff, Boston, Mass, 2-a, Thomas H. Lord, Uhiversitato de Illinois, Urbana, 111. Balnovula Sekcio. it it it it it it it $ it it it it it it 1-a, Eaxry G. Schatz, Brooklyn, N.Y. 2-a, F-Lno Florence Rivere, Brooklyn, II.Y, Aprobita traduko de la proponita angla teksto trovigas sube. Tiu estas "mozaiko," konstruita per elekto de la plej frapaj aŭ olej oportunaj% esprimoj de du premigajnintaj tradukajoj, nome, tiuj de S-ro Schatz kaj F-ino Orloff. H7i feliSeguloj kiuj heredos tiun estontan epokon pri kiu ni povas nur revi, — vi puranimaj kaj brilaj estuloj kiuj postvenos nin sur ci tiu tero, — kiam vi turnos malantaŭen viajn okulojn al ni kompatindaj sovaĝuloj, tpafosantaj la grundon por nia pano Hiutaga, mangantaj karnon kaj sangon, loĝantaj en aSaj korpoj kiuj malnobligas nin ciutage al la nivelo de la bestoj, turmentegataj per dolproj kaj bestaj inklinoj, sub- igataj de malĝojaj superstiHoj, nesciantaj la Naturon, kiu tamen tenas nin en siaj kat- enoj, — kiam vi legos pri ni en libroj, kiam vi pensos pri tio, kio ni estis, kaj kom- paros nin kun vi mem: — memoru, ke al ni vi luldas la fundamenton de via felico kaj grandiozeco, al ni, kiuj nun, en niaj bibliotekoj, kaj sciencaj laborejoj, kaj, stelob- servaj turoj, kaj sekciad-Sambroj, kaj fabrikejoj, estas preparantaj la materialon por la noma maturiĝo." *******•***********************+************* A NEW COMMITTEE OF E.A.N.A. on page 4 of the September issue was printed for reference a complete list of national officers of EANA, and of all national committees in so far as they had then been selected. We are glad now to announce the establish- ment of a new committee for the important work of promoting the teaching of Esperanto by the direct method devised by Pastro Andreo Cseh. The always active Chairman of the committee is: Miss Roan U. Orloff, (Hotel Gralyn, 20 Charlesgate W., Boston, Mass.) Her two associates on this committee are: Mr. Charles E. Simon, (2651 Idlewood Rd., Cleveland Heights, Ohio,) and: the President of EANA, Mr. Joseph R. Scherer, (new address, 211 l/2 So. Carondolet, Los Angeles, Calif.) ********** * *********** *** **** **** ** *** * » **** ■•** 2 Amerika. Esperantisto January 1940 American Esperantist **************** ************ ******** ****** ft ft iV ft ft -6; ft ft ft ft F*E*L*I*C*A*N***N*0*V*J*A*R*0*N ftftftftftftftftft * www ^ WW ^^<"?^^^«l)>4 * * * ***** * ***** fr EVERY PUBLIC T.TRPAkV SHOm.n HAVE ft THE ADDRESS of the E A N A. L$cal ft members should attend to this little matter. FERV0RUL0 A.S.Melliohnmp has presented the JARLIBRO to the Pu&Ylc Li- ft brary of Peoria, Illinois-a splendid ex- J*ample for others. EVERY ESPERANTIST who cares to be able to answer, intelligently ft the inquiries of those looking for inform- Zft ation relative to Esperanto,""it* jTn»ally ft an ENCYCLOPEDIA, and DIRECTORY of the. fotivi- j*j^j± j. J. * "W-88» Delegates, Papers, societies etjfc.,of ftftftftftftftftft ftftftftftft ft ft ft ft ft ft- Mi*. Esoeranto Movement-and cost ONLY 11-00- r> ^ » _ __ ^ _ __ _?**»»♦»*»♦*» *» ***** *♦»» * * ft 80 JAROJ PASIS * r lc , , , (El "Heroldo de Esperanto") La JD-an de decembro 1859 okazis ne havis tian apaftan valoron, kian qi prezentis por ni, adeptoj de la majstro, adeptoj de la ideo de lingvo intema-cia, — valoron pli altan ol nur materia. ke en iiuxlesia domo de Bieioscoko, ne- granda nrbo en la oriento de Eŭropo, ekvidis la lumon de l'mondo unu knab- eto, kies genio estis poste brilonta su- per ĉiuj kontinentoj kaj anguloj de la Tero. Antaŭ kelkaj jaroj ankoraŭ afvenis al la naskiĝurbo de D-ro L. L. Zamen- hof honioj el multaj landoj, por honori lin, por viziti la lokojn kie paŝis liaj piedoj, kaj la domon kie li pasigis siajn infanjarojn. Ne atentis la vizitantoj pri la malglata pavimo, pri la polvo aŭ koto de la stratoj, nek pri la malriĉeco kaj mizereco de la pli multaj domoj en tiu ĉi urbo : estis tamen la urbo kiu donacis al ni nian majstron ! Kiam Zamenhof naskiĝis, Bielostoko apartenis al la granda rusa regno ca- rista. Post la mondmilito ĝi fariĝis pola, kaj ni konis ĝin prefere sub la nomo Bialystok. Nun denove ĝin prenis Rusujo. TieJ ŝanĝiĝas la sorto kaj la estroj, Kaj la domo de la majstro estas de- truitn. Ne pro mafbonvolo. Ho ne ! ©ni ĝin forigis, por ĝialoke konstrui pli modernan domon. Ci estis ja nur ligna, kaj kaduka. Kaj por ĝiaj posedantoj ĝi Feliĉaj ill, kiuj povis ankoraŭ ĉeesti en Bialystok, viziti la ankoraŭ nede- truitan domon de la majstro, kaj vid- al-vide kun ĝi revoki al sia imago la tagojn de l'juna Zamenhof, liajn dolor - ojn kaj liajn revojn, el kiuj fine re- zultis tiu grandioza verko kiu jam am- pleksas la mondon ! Kaj, kvankam lia domo ruiniĝis. Ha naskiĝurbo foje kaj denove ŝanĝis sian posedanton, ankaŭ lin mem jam delon- ge kovras la tero, kaj liaj parencoj eble vagas ie en mizero, eble ien rifuĝis, de kie ili ankoraŭ ne povis sendi inform- ojn al la esperantistaro, — lia verko vivas, kaj vivados. Ĝin nenio, kaj ne- niu, povos detrui, kaj nenio kaj neniu povos malhefpi ĝian venkon. Kaj la 15-a de decembro 1859 restos por ĉiam enskribita en la kultura -histo- ric de la homaro, kiel tago granda, memorinda, muhsignifa, en kiu nask- iĝis unu el la homoj la plej geniaj, la plej bonaj, la plej valoraj: Ludoviko Lazaro Zamenhof, aŭtoro de Esperanto. LINGVA STUDO.-BLEKI. Per Si tiu gen^rala vorto ni nomis la par- oloxi(krion ds la best- oj). la hundo bojas, la kato miaŭas, la bovo muĝas, la ĉevalo henas, la porko gruntas, la koko kikerikas. la kokido pepas, la kokino klukas> la urso grumblas, la lupo huijas, • la elt'fanto trurhpetas, la rnuso cincas. la korvo grakas, la abelo zumas, la rano kvakas, la grilo ĉirpas, la tuito kveras, la kolombo rukalas, la cikanio klakas, la strigo ululas", la pigo babilas, la kukolo kukas, la mevo krias, la vanelo kvikas, la serpento siblas, la najtingalo kantas, ( El l*"Praktiko") ftftft ftftftftftftftftftftft ftftftftftftftftftftftftft*********** ftftftft ft** *** ** TV*** TT^TT* * ,JanUary 194° American Esperantist ************* ********++ *****+ + *.A„* * * * * * * * * * * * * * * * REPORT OF THE "LIBROLEGANTOJ" A. aranounoed in-XTormer iXsueT^e^Eiperanto Rondo de Libroleeantoi" having now eight members in the SeTen-Star frade -who hnn. IZ*a ®tZĵ • 16,000 pages each, out of Esperanto books? has deoided^IaSSnT* . Eight-Star grade, to signalise the reading or over 15 0M rltT "" . One member already has supplied the inf o^Won whi^ ,n • this honor. This is Mr.Louis Dormont, Brooklyn? N?Y?(v!?rea eana^ *u • is equally enthusiastic as a teacher and as a student of Hl'^ ' Wh° • Are there other Esperantists in our country lhT£*ldelved iaE'ST; eranto literature in comparable degreeT iZs^send^hfllsĥSh numbers" ! of pages)of books you haTe read (with enolosure of 6c in stamps) to the Director of the Circle» Mrs,Frances L.¥oDowell,-----------^ 1*16 Allison St., N-W., Washington, D.C. We are oheered to reoeive from Mrs.McDowell the following list of added members of the Rondo, in the One-Star, Two-Star and Three-Star grades ........I ^03. preceded by the sign "#» were already for some time members duly w_ /v „ ™giB» * d* \\t\ ^ rao*«tly added new stars to their membership earns by further reading of Esperanto. '^ wros One-Star Members (100 to 500 pages) Two-Star Members (500 to 1500 pages) Mr. A.S.Melliohamp, Peoria, 111. jl Mr. John^FiRbbertson, Philadelphia,Pa. Mrs. Ruth B.Robertson, Philadelphia,Pa. Dr. Ruth S.Davis, New York. Three-Star Members (1500 to 3000 pages) Mr. Thomas H.Lord, Champaign, 111. Mr. C.LXrantz, Madrid, Iowa. . . . #Mr. William Bailey, Weston, Mass. # Mr. H.R.Arnold, Sharon, Pa. *" X 'W Jl. ^ 4~ Mr. Robert Jones, Dallas, Texas. * ** *********** ******* ************* **************** *JAEMEMBER»PF.MEURTe»»REMEMBER* DEZIRAS KORESPONDADI-DBSIRES CORRESPONDENCE. LIMA.0.33rd KONGRESO de^gANA. LIMA, 0. S-ro Algot Nilsson, Amiralsgatan 46c, JULY 5",6,7, 194CT. Malmo, Sweden. In English. ANfi WHEN YOU STOP AT THE "ARGONNE". F-ino Ingeborg Larsson, Skolgatan 3b you will be oonvinoed that you do not Malmo, Sweden. English, Esperanto & German. have to go to the Big Cities to find F-ino Hjdrdis Persson.Ddbelnsgatan Id, First-Class Hotel Sarrio». He Forgeem. Malmo", Sweden. English and Esperanto. S-ro Sten Bergman.Hakanstorpsvagen 50, Malmo, Sweden. Esperanto and English. S-ro Harry Nilsson, Nobelvagen,3'Malmo, Sweden. English and Esperanto. ************ ..»._»_ .jfe _* .M^M^m^m^*^*^*.^ (El la "Franoa Esperantisto") Ai la Osonaj Esperantistoj Laŭ iniciato de S-ro Vincent, al Cherbourg, nia Prczidanto, S-ro Archdeacon sendis la sekvanton leteron al S-ro Sch.r.r, Prezidanto de E. A. N. A., la esperantista asocio de Usono. La franca landa esperantista Societo sendas al la Usona Esperan- tista landa Asocio, sian plej koran saluton. En la terura konBikto, kiu ensangigas- Eŭropon. ĝi bezonas senti Ĉirkaŭ si la simpation de la neŭtralaj landoj, kiuj scias ke, neniuma- niere, Francujo estas responda pri la nunaj okazintaĵoj. Ni scias ke Prezidanto Rocseveh, interpretanto de la granda amerika popolo, plej ageme penadis por raalhelpi al la'milito kaj por akceptigi pacajn solvojn. Li ne povis, malfeliĉe, atingi sian celon, sed ni estas profunde dankaj al li, pro ĉio kion li faris en tiu senco, kaj pro la publika apogo kiun li alportis al la defendo de la liberecaj kaj deraokratiaj metodoj. Ni petas ke vi bonvolu konigi al li nian altan respektan dankon pro lia konstanta agado por la savo de la moralaj principoj sur kiuj estas bazita la vera civilizacio. Se malbonaj horoj estus okazontaj por Francujo kaj Britujo, ni estas certaj, cetere, ke Usono ne konsentus al la triumfo dc la senrajta forto, kiu farus la homan ekziston, ne digna je vivo. Ni pelas vin, estimata Prezidanto, transdoni al la membroj de via asocio, la fidelan senton de ĉiuj francaj esperantistoj. Subskribis: E. ARC1ILEACON. * * * * * * * »** I*^»' r:??«teasmm< sa-4 mn_........... HOTEL ARGONNE — LIMA, OHIO ********* ********* * * * ************** 4 * * Anwrika Esperantisto January 1940 ******** ************* *** * Nia dcvo * Eŭropo denove estas en flamoj. La senhonta sovageco de frcnezulo kaj la mrlnobla « tartufeco » de moskvana novcaro kuniĝis por dispecigi Polujon, kaj amb.iŭ estas metantaj la manon sur la malgrandajn ŝtatojn de Oriento, ĝis nun restintaj sendependaj. Kompatinda spektaklo, kiu igas nin dubi pri ĉiu ebleco plibonigi iam la sorton de la homaro. Niaj esperantistaj.amikoj scias, ĉitiokaze, en la tuta mondo, • ke nia'lando meritas nenian riproĉon en tiu katastrofo kie dro- nas ĉiuj moralaj valoroj, kaj ke ĝt iris vere ĝis la ekstrema limo de la pacienco sekve de la apero de Hitler. Ni dim eĉ ke ĝi ĉion toleris ĝis nun : la anekson de Austrujo, tiun de la Sudetoj, tiun .de Memel, fine tiun de Celiosloyakujo, por eviti militon. Sed la mezurilo estis superplena : la invado de Polujo starigis Fran- cujon flanke de Britujo. Ni scias ĉi-tiun r'ojon ke ambaŭ forlasos sian armilaron nur kiarn Eŭropo estos tute liberigita kaj la Hitlerismo neniigita. Nia internacia esperantista asocio. estas do, unu fojon pluan, traironta gravan krizon; ne moralan,'ĉar ĝia spirita unuiĝo estis perfekta kaj ĝi entenis en siaj vicoj neniun reprezentanton nek de la Hitlerana Germanujo, nek de la nov-carana Rusujo , sed materialan krizon, ĉar ĝia adrriinistro fariĝos tre malfacila kaj la kotizenspezoj de kelkaj' landoj ne rapide estos enkasigitaj en Londonon. Niaj francaj membroj tamen povos sen malfacilajoj daŭrigi, kiel dum la pasintaĵo, siajn rilatojn. kun la internacia oficejo. Nia amiko. Goldsmith estas fidela ĉe sia posteno kaj li jam sciigis ke nia jarlibro aperos pli frue ol kutime, tuj de la komenco de l'proksima jaro kaj ke li daŭrigos la rilatojn kun preskaŭ ĉiuj naciaj aliĝantaj asocioj. Pri S. F. P. E., ĝi same daŭrigos sian vojiradon senhezite. La konstanta oficejo ne jam havos sian sidejon sur strato de « Cha- brol », sed en « Le Mans » kie Iroviĝas hodiau mobilizita Sinjoro Petit. En tiu urbo, nia nelacigebla konstanta sekretario ricevos la leteraron de la Federacioj. Sinjoro Archdeacon restos en sia kutima loko en Saint-Cloud. Sinjoro Belhoste kaj mi, rekviziciitaj en Paris, ni ankaŭ konservos niajn antaiimilitajn adresojn. Estas necese, efektive, ke niaj grupoj multigu sian agemecon dum tiu milito, aŭ por helpi la esperantistojn de l'Oriento pelitaj for de la hejmoj, aŭ por korespondadi kun la aliĝantoj mobilizitaj en la armeoj, kaj alporti al ili la necesan kuraĝigon materialan kaj moralan; aŭpor konservi la rilatojn kun la sami- deanoj de la fremdaj landoj, tute egale por la gardado de la interesoj de nia lando, kiel por la savo de la idealo de inter- popola frateco kiu estas, pli ol iam, kaj malgraŭ ĉio, la celo de niaj penoj kaj de nia propagando. Ni insiste petas ĉiujn prezidantojn kaj sekretariojn de niaj grupoj daŭrigi la vivon de la organizafoj pri kiuj ili konsentis respond!. Nia movado devas trapasi tra la milito senperda, por ke ĝi povu large disvastiĝi dum la unuaj tagoj de la paco retro- vita, en mondo kiu fine komprenos, ni esperas, la maldigne- gecon detiuj organizataj mortigoj, kie la homo ne eĉ atingas la moralan nivelon de la besto, kaj utiligas sian mizeran potencon nur por detruo kaj morto. (Franca Esperantisto) ;* * * • Jean Coutbaux. ********* *** **** **** ** *** American Esperantiat ****** **< ******** Nia orezidani© 70-iara Kara generaio Bastien, Prezidanto de Internacia Esperanto-Ligo ! La 21-an de decembro 1939 vi festos vian 70-jaran naskotagon. Estu certa, ke; kiam.vi pasos tiun gravan rnejloŝtoncm de via vivo, la esperantista armeq kaj la batalionoj de pacaj batalantoj en multaj vicoj staros antaŭ vi por vin honori. Kaj ■ vi povas vidi en la okuloj de la esperantistaj soldatoj brilon de admiro, brilon de sindono. Kaj vi povas rimarki, ke viaj kolegoj en la stabo, la Estraro kaj Komitato, kun rimarkebla kortuŝo bonde- ziras vin. En malfacilaj tagoj, kiam malhelaj nuboj pendis super nia esperantista movado, vi konsentis fariĝi nia Prezidanto. Kaj ni sentas al vi neesprimeblan dankon pro tiu •via preteco servi nian aferon en riskoplena tempo. Ni ĉiuj nun konstatas, ke vi lerte gvidis nin. Persone mi devas diri, ke mia admiro al vi kreskis de jaro al jaro. Vi pli kaj pli Sajnis al mi modela prezidanto. Car en vi kolektiĝis : saĝo akirita per multjaraj sper- toj, neŝancelebla bonkoreco, logika pens- kapablo, persisterno sen ohstino, sincereco kaj lojaleco tiel ke vi ĉiam malkaŝe esprirnis vian opinion sed ankaŭ lojale kaj demokratece submetiĝis al decido farita de la piimulto. Ni nun ĝojas, ke via festa tago speciale rajtigas nin esprimi niajn sindonajn sentojn. Ni nur bedaŭras, ke la malpaco en la mondo deebligas al ni realigi la ideon pri donaco, speciala merriorigilo, al vi en via honora tago. Sed,, kara Prezidanto, aviskuiltu alente la voĉojn, kiuj matene la 21-an de decem- bro venos tra la etero el ĉiuj partoj, de la mondo, vin honori, vin' gratuli 1 Vi aŭdos: Vivu generaio Bastien ! I onge-vivu nia kara Prezidanto! ("Hor.de Esp") E. MALMGREN. Postrimarko de la Redakeio: Aldone ni in- formu ke nia Prezidanto de kelkaj monatoj. suferas je malsano eble rnalpli grava ol sufer- iga; Kvankarn s-ro gen. Bastien al ni skribis ke « tiu malsano tute ne interesas nian mova- don », aldonante ke li nur skribis por sciigi pri adresŝanĝo,. tamen ni ĉiuj, la tuta esperantist- aro, deziras al li baldaŭan resaniĝon, por ke li poyu festi sian 70-an naskiĝotagon en plena saneco kaj plej bona hunioro. ^ ,Tute silente preterpasis alia jubileo: Ankaŭ nia Ĝenerala Sekretario (de IEL), s-ro Cecil C. Goldsmith, havis en ĉi tiuj semajnoj gravan feston: la 16-an de novembro li fariĝis precize 50-jara. Ne necesas insisti ĉi tie pri la .gfandaj meritoj kiujn li akiris al si dum multjara sen- laca laborado por nia afero. Fine ni malkaŝu ke ankaŭ la Vicprezidanto de IELi kaj gvidanto de ĝia Filia Oficejo en Stokholmo, s-ro Emfrid Malrngren, fariĝis la 3-an de novembro 4D-jara. , Arikaŭ al s-roj Goldsmith kaj Malrngren post- feste do plej korajn gratulojn ! OB ri I !-• O Cm tĥ > ■ > at ct- 1 p •1 O • . T T T ^ , , ^ , T , T v , , v v 9 T w m m reste ao piej suiaju y.a.u.^i.. ■ wwwwwwwvrwMvrwwwvrM mhh h m«« «>r ******* tV* *** ******** ********** ************* ESPL5RANT0 DELEGATION with ROAN U.ORLOFF, at Frisco Station, Okla.City, 0ct. 15, 1939. JUST A HAPPY, HANDSOME GRODP OF. SMILES, BUBBLING OVER WITH JOY OF LIFE-and ESPERANTO. No.1-Mr.Seism. No.2-Maok Soism. No.3-Mr Will Kolsr(Czeck). No.4 John Davis. No.5. Mrs.Kristine Bennett. No.6-Claire Entzminger. No.7-Dorothea Jarrett. No.8-Mr. Albert P.Entzminger. No.9-Virginia Lee Keegan. No.lO-Wilma Kolar. No.11-S.N.Bunch. No.12- Evelyn Legg. No.13- Laura Salters. No.l4-Eugenia Sicard. No.l5-Mattie Scott. No.l6-Roan U.Orloff. No.17-Mrs.Albert P.Entzminger. No.l8-Bernioe Rayburn. At the recent election of the Esperanto Society of Oklahoma City, the following offioers were chosen for the coming year: President, Miss Bemice Rayburn, V-Pres., Harry Edwards, Saoretary-Miss Eugenia Sioard, Treasurer-Sellers N.Bunch. Mr. C.II.Hunter and Mr.Albert P. Entzminger were re-elected direotors for another year. ***** *** *** * * * * If anyone has any doubt about Miss Orloff's popularity, consult the Oklahoma papers of Oct. and Nov.,-they seemed to vie with each other as to how best to tell the world of her wonderful abilities: "Daily Oklahoman"."Oklahoma City Times"/'Oklahoma Daily","Okla- homa Teacher", "Marionette","Webster Echo","Chief Justice", etc. (All were right-certe) ******************************************** «^*0*w*o*R**R*o*L*L**de**L^ ESPERANTO SOCIETY of DETROIT. Mrs. Luella K.Beecher, Lima.Ohio. Miss Graoe Randolph, Greenville, R.I., Mr.Virgil Dibble, Columbia, S.C., S-roj E.G.Dodge kaj F.G.Cottrell, Washington, D.C., Mr. Clement N.Ayres, Saugus.Mass., Mr. G.P.Ferree, Chenoa, 111., Mr. A.S.Melliohamp, Peoria,111., Mr. Fred H.MoMann, Troy, N.Y., Dr.Cecil Stockard.Brad- enton, Florida. Mr. Louis Dormont, Brooklyn,N.Y., Dr.D.W.Pittman, Logan, Utah. Mr. A.E. Regal, Chicago, 111.,Miss Roan U.Orloff, Boston.Mass., Mrs.Leila M.Wainman, Little Gene- see» N.Y., Miss Mazah E.Schulz, Long Beaoh, Calif., Mr.O.H.Cross, Guantanomo.Bay, Cuba. Dr. F.W.Breth, Petrolia, Pa., S-roj James F.Mortnn kaj Fritz MLtschke, Peterson, N.J., Mr. G.B.Wrenn, Ashland,Ohio. Prof. Edwin L.Clarke .Winter Park, Florida. SINCERE THANKS. *«*«*n*ii*»i*"*n^n*»«*n*»^"*i»*n*«t*"*it„ii4,ti#ii1(,it#tt#n^n#it%ti ^n+n„n+»i ,„it»ti*ti„w*tt„tf *w,,n„n +n mti+n ^n „ WHAT DO YOU KNOW ABOUT "Who died and when?" Several of our most beloved-and best suppor- ters of the Esperanto Movement-have 'passed on' in the last 3 or 4 years. We published whatever item regarding eaoh one as was available, but in some oases we were notified simply "----dxed a few weeks ago", "-----is dead", "Our late brother". We ask for details but seldom get any. Tell us who you knew(member), when and where born, married, business, and date of death. We are often asked for this information-and our replies are sketchy. ******************************* ****** * * * * * * 6 Amerika Esperantisto ***** ******* ** * * January 1940 American Esperaritist *** * * * * ******* ******* ** * *> * * * La plej stulta arguments • De kelkaj monatoj, italoj « ĝuas » lega- 'jon, kiun antaŭ iom da jaroj sufiĉe ofte havis la plezuron ĝui germanoj: oni atakas nian aferon el la vidpunkto de konfesio aŭ de rasismo, argumentante ke Esperanto estas «lingvo hebrea», pro la fakto ke estis hebreo kiu ĝin kunmetis ! Jen argu- mento 1» r1»/ stulta kaj mizera kiu povas esti ĵetata ko'ntrau nia afero, kaj kontraŭ nia lingvo kiel ties ilo. Ĉu aŭtomobilo,. aŭ ŝipo, aŭ maŝino povas esti kristana, mahometana, hebrea, pro tio ke estis kristano, aiahometano aŭ ŝoseo, same kiel radio-aparaton fabrikitan en Germanujo, ekzemple de «Telefunken», oni povas funkciigi ĉe la Rejno tiel bone kiel ĉe la Nilo aŭ Nigero, en la" Siberia) stepoj kiel en la dezerto Baharo, kaj povas ĝin uzi homoj de ĉiuj gentoj, de ĉiuj rasoj kaj popoloj; same bone Esperanto povas esti uzata ĉie, kaj de ĉiu, ■■— la sola dife- renco estas ke ĝia uzado postulas iom pli ol nur mekanikan scion. Se, por funkciigi la internacian interkompreniĝon, oni be- zonus nur fari kelkajn mekanikajn manipu- lojn, delonge tia Esperanto-maŝino estus ĥebreo kiu gin elpensis ? aŭ, kiam oni volas»—. ĝenerale enkondukita', egale, ĉu ĝin eltrovis parol! pri raso : ĉu aŭtomobilo, aŭ ŝipo, aŭj_H hebreo, aŭ arjo, aŭ japano, aŭ zuiuo, aŭ maŝino, aŭ radio-aparato, aŭ alia instru- alirasulo, kaj ĝiaj fabrikistoj farus bonan ' mento aŭ elpensaĵo destinitaj por ĝeneralatrj negocon, eĉ se ili vendus ĝin multekoste, uzado, povas esti arja,--juda, aŭ mongola,® ~ ^aj neniu rasfanatikulo sonĝus pri tio, pro tio ke estis italo, aŭ judo, aŭ japano° atajci Esperanton el la vidpunkto de rasis- kiu desegnis ĝian planon aŭ helpis pri ĝiaP< mo, se ĝi estus nura mekanika ilo, funk- koirstruo aŭ efektivigo? ° ciigebla per premo de butono, per streĉado Se al Esperanto oni volus atribui iang'de rtorto, afl per turnado.de kelkaj radoj. rasan karakterecon, oni povus eventuate^ Malfeliĉe (aŭ feliĉe?), por funkciigi la diri ke.gi-eatas « arja », car ĝia hebrea aŭ-e» « interkbmprelligan maŝinon », oni devas toro kompilis gin el konsistajoj de tiuj na-<» ;0m lerni, iom pensi, •— sed tion multaj ciaj lingvoj kiuj estas parolataj de precipe^ homoj ne ŝatas," kaj rial ili ne aĉetas ĝin, arjaj popoloj, — kaj estis minimume 80°/.5 kvankam ĝi estas tre malkare, kaj ne mal- ar jarasahoj, kaj maksimume 5% hebreara-g" ofte e€ senmone, akirebla. Kaj la fanatikaj sanoj, kiuj dum duona jarcento uzis siajn 3 kontraŭuloj plu ĵetas kontraŭ ĝi sian koton. plej bonajn lingvospertojn por poluri kajC) Ankoraŭ! Sed ne plu longe. pliperfektiqi qin. Or- ' , , ,., ' , , ' , , , - . Esperanto, ĝi mem nek katolika, protes- Sed estas prefennde lasi la internacian^ ^^ aŭ bebrea nek arja> a afl malaja| Iingvon e kster la rasa teritono. Ĝi . estas k,anmetita de judo_ Ni ne timu tion estas nefc arja, nex nebrea, ne* negra, neKM konfesL Spite de tio di estas mirinda in- mongola, sed — i n t e r n a c i a , en la plej^ strumento or efektivigi nian j d e o n kiu bona senco de tiu vorto. Same kiel auto- _ ,a ideo de lingVQ internacia| Ia ideo de tuthomara interkompreniĝo — siavice an- kaŭ estas nek speciale kristana, nek budha- na, nek juda, nek negra, nek mongola, sed —■ de jarmiloj! — la revo kaj espero de milionoj da homoj ĉiureligiaj, ĉiukoloraj, ĉiurasaj. Estas ĝuste por tio ke ni batalas, por ke « la bela ^sonĝo de l'homaro por eterna ben' efektiviĝos ». mobilon konstruitan eri Usono, ekzemple de la Ford-'uzinoj, oni povas uzi sur sveda aŭ hispana, kiel sur nordafrika aŭ aŭstralia -+++-M ♦♦♦♦♦♦♦♦♦♦ »+■»■»+4+ »»4-M~»-«- Parolas la majstro Longe daŭros ankoraŭ malluma nokto sur la fero, sed ne etevne ĝi daŭros. Venos Jam la tempo, kiam la homoj ĉesos esti lupoj unuj kontraŭ alia]. (Parolado Guildhall 1907.) * * * * * *** *** ** RED BANK, NEW JERSEY IS GETTING ON THE ESPERANTO MAP in a BIG WAY, with CHARLIE HORNIG teaching big olasses of enthusia- stic students. MRS. DELLA C.QUINLAN a hard worker in Esperanto in the N.Y.Metropolitan District, for years*did great missionary work in Red Bank to get the folks Esperanto.-conscious, and then found the right man to teach la kara lingvo. TEAM WORK COUNTS. * # * * * * ******* * FROM OKLAHOMA CITY. Mr,Sellers W.BunbhVPres„, Esperanto Society of 0.0. writess " We all enjoyed very much the Cseh-Cours® of Instruction conducted by Miss Orloff, She is an excellent instructor and a fervent Eaperantist. During her stay here she brought Esperanto to the attention of thousands of people who had never heard of it before. She made about 10 appear- ances at meetings other than her Esperanto classes. She made one'ra- dio talk and one inter- view with the"Oklahoman" reporter. Oklahoma City is now Esperanto consci- ous. As a result of this course we believe we shall have 3 additional classes in our Junior High Schools this next semester» which starts about February first. A Group of Okla.City Esperantists drove to Kingfisher, to assist in organizing a study group La koto de 1' kontraŭuloj ne atingas nin. Gi defalas de nia pura ŝildo, aŭ resaltas al ili, malpurigante ilin mem. La .stultaj argumentoj ne efikos. Estonteco ĝin pruvos. * * * * ** ********* CORRESPONDENT'S ADDRESSES. It would require the service of a special clerk to reply to many inquiries for "names of people there, with Mr. "•i-;Fjr in other lands to whom I can write"-writer usually names from sonjan old Esperanto; 5 to 20 countries he would like to hear from.-A stamp has been as leader.^ ^ ^ £ ^ ^ known to accompany an oooasional request(A RARITY). To all who * * would like lists of correspondents, we refer you to the pages of the Foreign papers named on page 7.They carry little announcements of from l/2 dozen to several dozen in each issue. Small adv.,in "Amerika Esperantisto" for 25 words 25 oents-and this paper goes into nearly a dozen foreign lands. I SE VIA UEIffiROKOTIZO DEVAS ESTI PAGATA NUN AU BALDAU % I VI TR0VAS K0L0RAN KRUC0N APUD VIA N0M0 SUR LA K0VERT0 Jill 3 •v Si" * * * * Araerika E3perantisto ****** ******* January 1940 * * * * * * * Kun u*.ado de Esperanto jam kutima oni konstatis ĉe komercista kongreso en Kopenhago. Dana samideano sendis al ni la jenan tradukon el « Dansk Esperanto-Blad i>: Ni esperantistoj ordinare estas modest- aj, kompare kun la signifo de nia mov- ado. Ni havas la inklinon rigardi la uz- adon de Esperanto kiel privatan aferon inter esperantistoj, — aferon kiu nur koncernas tiujn kiuj deziras ion oferi al la idealoj, kaj kiel aferon kiu ne estas eatimata de homoj vivantaj sur la fundo de 1' realeco. Ni certe atingus pii ĝustan rekonon, se ni revizius tiun ĉi opinion. Pruvon por tio prezentas la fakto ke multaj el la partoprenintoj de la inter- nacia komercista kongreso (kongreso de komercaj ĉambroj), kiu okazis antaŭ ne- longe on Kopenhago, sin turnis al la ko- mitato kun la demando, ĉu Esperanto EST B*o*Y***S*C*0*U*T*S- and others J attention. A little notice in Deo. issue of "Boy's Life" brought mamy inquiries for information. Soout Direotor-George Falgier Winchester,111.» vrill take oare of them-after we send them " a few- line si' Falgier's lessons are splendid examples of EFFICIENCY and SIMPLICITY at cost of only 3o per. Send for No.l-you will be surprised and delighted. ********* * * * * American Esperantist 7 * * * * ****** ***** * **** CU NI PENSAS EN LTNGVO ? ^. En Heroldo n-ro 25 (1030) R. v. L. petas *Y fakpsikoloopn respondi ĉi tiun demandon. Mi ne estas fakpsikologo, sed estante zoologiisto, mi bone konas la anatomion kaj fiziologion, kiuj ankaŭ povas iom klarigi Hon ĉi, mi pensas. Ekhavante ideon, cni ne pensas per vortoj, ĝi estas subite en la kapo ; sed poste pripensante ĝin, oni efcktive pii malpii konscie pensas per vortoj. En tiu okazo la parolorganoj faras mal- fortajn movojn de parolo, kaj jam oni devas did ke oni pensas en lingvo. Tiel mi ofte konstatis ke mi pensas en Esperanto. En la lernejo mia instruistino pri gepmana lingvo iam diris : « Oni scipovas lingvon, kiam oni kapablas sonĝi en ĝi. » Mi kredas ke ankaŭ la sonĝado estas speco de pensado. Mi fakte kelkfoje songis en Esperanto (sed neniam en alia lingvo krom mia gepatra !), kaj certe ankaŭ multaj aliaj gesamideanoj tion spertis. — Re- sume mi do opinias ke oni vere, almenaŭ plej- ofte — pensas en lingvdf " Her. de E sp." C. STOP-BOWITZ. estas parolata. Evidente oni jam'kutim- iĝis al tio ke, kie multaj lingvoj estas ti yflrjjjj WILL THAT FILM BE parolataj, tie ankaŭ la helplingvo Esper- m ^ Qm T0VVN?«This is anto devas esti uzata. „ . Se iun fakon oni devas konsideri kiel » frequent inquiry. All we havantan speciale grandan rilaton kun la Oan do is announoe when a •totiGlrlXiiti it-fr ft ft ft ft * * ^ * ESPERANTO by CORRESPONDENCE/* ^ BEGINNERS~an* ADVANCED J Instructor licensed by BANA/^ as Teacher. Addresst /* "ESPERANTO-BY-MAIL" L ST.ALBANS, NEW YORK.-* Fl,v/j.i jr*i-*iJ. ->w — —■-- ——-------■-----' '---..--_„ — ^ -~ _------------ , _.--- — ^--... . realsco, tio certe estas la komercista film is in production» Only ftftftftftftftftftftftftftft ir* fako. Se 6i tiu fako interesiĝas pri Esper- the producer can tell-and ' a PICTURE IS WORTH 1000 WORDS" anto (kaj evidente ĝin bezonas) tiam ha# only approximately-when „ . o* - r»u * u oni ja povas konjekti ke la lmgvo trovis it ^^i be shown. There are* P°stage htamp Photographs aprobon en la mondo de 1' realeco. ., .. .. * r> c .. j in jtjji Tial: forigu ĉiujn << malplivalor-kom- n™ 3 in production-1 in Perforated and Gummed Ready to pleksojn » ! Ne preterlasu iun okazon por America and 2 in Europe. * Stick to Anything disponigi nian lingvon al tiuj kiuj povas *************** BJSPfU uzi ĝin en la praktika vivolHer.de Esp BANA.LIMA.O. JULY 6,6,7. * lDey are IMV APhotograph ve**** ********* ******* ******* Individual BjjE^jB Attached to H*E*L*P**T*H*E**M*E*M*B*E*R*S*H*I*P**C*0*M*M*I*T*T*E*E*r "UNIQUE gT'B a Letter ll PSi°L?'?Ur dU88 S° PromPt:Ly *hat the committee-and * and Hold E^lfl Gives it the SEK-will never need to worry about you. You can be ' * of great assistance to the movement by interesting a friend-or several-to become members.UNTJECO ESTAS F0RT0 ************ *********** * * * AHY_iSPBRANTIST IS PERMITTED to teaoh a group of BEG- INNERS. It is hoped, however, that he will announoe ' his group to the EANA Office, with name and address of each pupil, method, and textbook used, time and place of meeting. After completing the teaching of his first group, it is hoped the instructor will apply for his own certificate. Only those who have acquired a teacher's certificate should try to teaoh ADVANCED students. Write Professor Edwin L.Clarke, Box 14 Rollins College, Winter Park, Florida.(Chairman of Exam. Comm.) He will send application blanks. NOW. , Attention ES^gJhKP Personality # *For Letters, Greeting Cards—Birthday, , Christmas, Weddings, Baby, Mother, x Father—Their uses are unlimited. You can k use them to advantage in many ways— Business, Social, etc. 100—$1. 500—-$4. 1000—$7. *.***** *** **** ******* * * ****** The 'GEM'—If You Want A Larger Photograph Size, 1% x 2% 25 for $1.00, or 50 for $1.50 Send Photo, or Picture (any size) Original returned unharmed ESPERANTO STUDY CLUB of Kingfisher, Oklahoma, meets in the High School, Monday evenings at 7.30, with W.L.Person leading. The club started with 25 members. * l*l*|*|*$*|*»*|*|*$*|*|*|*|*$*|*|e|*|*|*|*e*e*|*|*|*|*| , *SE VIA MEMBR0K0TIZ0 DEVAS ESTI PAGATA NUN Atf BAIDAtT I * •VI TR0VAS K0L0RAN KRUC0N APUD VIA N0M0 SUR LA KOVERTOJ . \*^*V^^ * COPYING. ENLARGING. COLORING, SCENICS »iei0d:ih;7r £i,8„?iutft6e ^horoja pron»n" ^«^avj i™ «« ^'i i:.t * lV!V * *8*°*T A nT e8t*8 ^twPorti.to-e ("Heroldo d. Esperanto") ••♦•••*********eeeee*ee-»eeeee,eee*e*e * * ** e e e * * LEAHY PHOTO SERVICE 1410 H Street, N.W. Washtngtow, D. C. U R no farther from us than your Nearest Mailbox Amerika Esperantisto January 1940 + ^ .American Ksperantist ..... ft**************. TEXTBOOKS, SONG and MUSIC BOOKS and i'lLRIODICALS. np^TTnawwAMMjiw of^gHJHHIhT^^ pages of rraomn&rical e^lana^FTons,^dialogs and full exercises, both into and from Esperanto For Beginners and Advanced students. Suitable for class or self-instruotion........60c ESPERANTO HOME STUDENT, BY James Robbie. 10th edition-1938-27 lessons with keys to each Grammar, Pronunciation and word formation clearly explained. Class or Self-study...20c FUN WITH ESPERANTO, by Prof. C.C.Bristor.Vocabulary consisting of words you wish to use. Time saving devices. Everyday conversations. Interest holding.................85c EASY COURSE in ESPERANTO, by Carl Froding. The adjective tells the story...........10c GRAMMAR and COMMENTAfiTr~by Gen.Cox. An authority all over the world with Esperantists for many years. Hundreds of explanatory words and phrases.................... . $1.00 STEP by STEP in ESPFJ1.AOT0, by M.C.Butler. A universal favorite for many years. For Beginners or Advanced students...•••••»••«•»•«••«••••••••••••»•.••••»»»••...««•••» 75c AMERICAN POCKET DICTIONARY,by Carl Froding. 80 pages of English-Esperanto and Esper- auito^En^Iiŝh, with essentials of grammar and word formation. Whole words listed, in- stead of root only, as in so many others. Forth much more but sells for only.......25e EDINBURGH DICTIONARY. English-Esperanto and Esperanto-English. Pocket size. 288 pages. Ideal l"or an nsperantisus. Eventually you must, have it-why not now?...............75c MILLIDGE'S ESPERANTO-ENGLISH Dictionary. Indispensible to all. Has no equal.....$2.50 flNTvLlĴSrT^^ pocket size. Always a handy companion..................5c THE HOLY BIBLE,, jn^fsperanto...........................$1.75 KONCERTA KANTARO.Song book,with music of the most famous artists and composers:Haydn, Schubert, Cornelius, Schuman, Berat, Mendelssohn, Beethoven, Mozart, etc.Cloth $1.50 Paper covers $1.00. Sheets 8X11. flJHKARO ESPERANTA, 200 Familiar Hymns in Esperanto. 60c. KANTARO ESPERANTA. 350 songs with familiar airs.....50o DISERVO ĉe"lLAlRTDEKTRIA KONGRESO. One of the finest sermons. Too good to miss, consists of 3 sheets, stapled.One for 7c, 5 for 25o. ;♦♦*«,;•*♦**♦•♦******************************* PERIODICALS in Esperanto and English. "Be in the Know" of Foreign affairs pertaining to Esperanto, by subscribing for some of the Esperanto papers-here are some of the best: BRITISH ESPERANTIST.Esperanto and English, Monthly-since 1904-a world favorite.Year, 75c LA PRAKTIKO. All Esperanto. Illustrated. Instructive. Entertaining. Monthly. " $1.40 HEROLDQ de ESPERANTO. " .Twice a Month.Offioial organ IEL............ $2.00 ESPERANTO INTERNACIA. " .Monthly. Official organ of IEL.............$1.25 SCIENCA GAZETO. pertaining to scientific subjectsrthis is an all-Amerioan paper..$1.00 SMALL ANNOUNCEMENTS of people wishing to correspond with others in all parts of the world are carried in these periodicals-from a half dozen to a hundred or more sometimes. ********************* *******+**********„ ,,'jj, t m YOUR MEMBERSHIP in the E A N A WILL BE APPRECIATED. The E A N A sends the monthly AMERIKA ESPERANTISTO to each member-and several copies no Foreign Exchanges and many Libraries. It answers numbers of inquiries from those wishing to know more about Esperanto activities. It appoints and directs several committees, est- ablished for promoting the Esperanto cause in various ways. It sells Esperanto Textbooks and other publications. It holds annual congresses, which promotes acquaintance among Esperantists and awakens new enthusiasm. BJf_Y0TJR MEMBERSHIP AND PAYMENT OF DUBS, YOU HAVE THE PRIVILEGE IN AIDING IN ALL THIS WORK ON BEHALF OF A HIGH IDEAL MEMBERSHIP RATBS-Fixed at 1939 Congress. With "Amerika Esperantisto" $2.00 and , if you wish membership in the International Esperanto League (IEL) also, you can save money by our COMBINATION reduced rates: EANA-IEL membership, with Amerika Esperantisto, and the Jarlibro(Yearbook)-an encyclo- pedia of Esperanto information, for $2.75-instead of $3. All the above and the "Esper- anto Internacia(monthly official organ of IEL) for $3.75-instead of $4. Or membership in both organizations, with Jarlibro , Amerika Esperantisto and the Twice a Month offi- cial organ of IEL "Heroldo de Esperanto" for only $4.25. EVERY MEMBER SHOULD BRING IN A NEW MEMBER FOR E A N A AND I E L-this means you also. ESPERANTO ASSOCIATION of NORTH AMERICA, 1410 H Street, N-W, WASHINGTON, D.C. *"*"*•U"*"*"*"*"*"*"*"*,,*,l*•»*"*•,*"*,,*"*"*"*,,*"*'l*,l*"*',*,,*I,*t;*"*n*•,*"*"*»*"*"*,,*l,*"*,'*,'* * WG~ SE VIA MEMBROKOTIZO DEVAS ESTI PAGATA NTJN AU BALDAIJ VI * * _ TROVAS KOLORAN KRUCON APUD VIA NOMO SUR LA KOVERTOItl* *»*n*n*n%ii ^»1^11 ^ti^ii ^n^n *it„n„n *ti^n *n*n1|tii *«*«*"*"*" *« *"*«*" *M*"*n*ii *"*"*" *«*«*n*M1|In^n^w^ *