FEBRUARY,   1921
OFFICIAL ORGAN  OF
THE ESPERANTO ASSOCIATION
OF NORTH AMERICA
^s=
mm^
■a
AMERIKA ESPERANTISTO
OFFICIAL ORGAN of
The Esperanto Association of North America, Inc.
a propaganda organization for the furtherance of the study and use of the
International Auxiliary Language, Esperanto.
Yearly Memberships: Regular $1.00: Contributing $3.00: Sustaining $10.00; Life Members $100.
CO-EDITORS:   NORMAN   W.   FROST
H.  M. SCOTT
MRS. I. M.  HORN
CLUB DIRECTORY
This department is conducted solely for
the benefit of our organized groups through-
out the country. It furnishes a means of
keeping in close touch with the work in other
cities, for the exchange of ideas and helpful
suggestions, and for the formation of valuable
friendships in a united field of endeavor.
BERKELEY, CALIF.
Berkeleya Esperanta Rondo.—Classes Monday
and Tuesday evenings at 8.00.—Meetings
Thursday evenings at 2508 Vine St. Address
Vinton Smith, 530 62nd St., Oakland, Calif.
OAKLAND, CALIF.
Oakland   Esperanta-Rondo;   L.   D.   Stockton,
Bibliotekisto, 420  15th St.
SAN FRANCISCO, CALIF.
San Francisco Esperanto Rondo; meets second
Monday eve., 414 Mason St., Santa Clara
Hall. Miss G. Wehser, Secy. 2776 Bush St.
Kalifornia Esperantista Rondaro meets first
Tuesday evenings, Room 121 Chronicle Bldg.,
San Francisco. M. D. Van Sloun, Secy.,
946 Central Ave.
MONTREAL, CANADA.
Montreal   Esperanto   Association   meets   each
Tuesday   and   Thursday   at   8.15    P.    M.   in
Room   13,   The  Tooke   Bldg.,   Sec,   Miss   E.
Strachan.
Esperanto   meetings   every   Saturday   evening
at  8   P.   M.   at  20   Selkirk  Ave.     ALL   are
welcome.
TORONTO,   CANADA.
The Toronto Esperanto Club meets every Sat-
urday at 8.15 P. M. in Room 14, West End
Y. M. C. A., Sec, E. W. Gundy, 173 Spadina
Road.
WASHINGTON, D. C.
La Kabea Esperanta Klubo meets every Wed-
nesday, at 8.30 P. M., at the Thompson
School. XHth and L Sts., N. W.
Kolumbia Esperanto Unuiĝo. Public meet-
ing third Wednesday of each month, 8.30 P.
ML, XHth and L Sts., N. W. Free class
at 7.30 P. P. every Wednesday, same address.
CHICAGO  ILLS.
La  Gradata Esperanto-Societo,  Dvorak  Park.
Jaroslov Sobehrad, Sec'y. 1116 W. 19th Place.
La Esp. Oficejo.   1669 Blue Island Ave.
Kunvenes 2an kaj 4an sab. fiumonate.        19
BOSTON,   MASS.
Boston Esp. Soc, 507 Pierce Bldg., Copley Sq.
Meets Tues., 7 P.M.    Miss A. Patten, Sec.
WORCESTER, MASS.
Worcester County Esperanto Society.
Business   Institute,   every  Friday,   8.00   P.M.
PORTLAND, ME.
Portland   Esperanto   Society,   Trelawny   Bldg.
Miss Emma Sanborn, Sec'y. 16. Conant St.
Groups are listed for 12 issues of the maga-
zine, at a cost of only 25 cents for the two-
line insertion. Extra lines are 10 cents each
additional. The heading,—name of city or
town—is inserted free. This matter warrants
the immediate attention of every club secre-
tary.                                 Group Charter—$1.00.
DETROIT, MICH.
Detroit    Esperanto    Office,    507    Breitmeyer
Bldg.,   open   daily.     Library   at   disposal   of
everybody   daily,   7   A.M-9P.M.,   except  Tues.
and  Fri.    Classes meet Tues. and Fri., 8.10
P.M.
La  Pola Esperanto Asocio,   B.  Lendo,  Sek.
3596—29th   St.
HEBRON,  NEBRASKA.
La   Hebrona  Grupo  kunvenas  ĉiun  Jaŭdon  8
P.M., 660 Olive Ave., kaj ĉiun Dimanĉon  10
A.M.,  500 Olive Ave.   Roland Jeffery,  Pres.,
Harry Hogrefe,  Vice-Pres.
HOBOKEN,  N. J.
"I.O.O.F. Esperanto Club No. 1 of Greater
N.Y." meets every Tuesday at 8.30 P.M. in
61 First St., 3rd Floor West All welcome.
Pres., Mrs. M. 'O. Haugland; Sec'y Wm.
Preusse; Instructor, A. Mendelson. Address
all communications to the secretary at above
address.
NEW YORK CITY, N. Y.
The New York Esperanto Society, Miss L.
F. Stoeppler, Sec, 105 West 94th St. The
Barĉo, or Esperanto Supper, is held on the
third Friday of each month 6.45 P. M. In-
formation from the Secretary.
La dimanĉa kunveno, al klu ĉiuj estas bon-
venaj, okazas je la tria horo, posttagmeze,
ĉiun dimanĉoti, ĉe la loĝeĵo de S-ro Joseph
Silbernik, 229 East 18th St.. Manhattan.
CLEVELAND,   OHIO.
La   Zamenhofa   Klubo;     S.   Kozminski,   Sek.,-
3406 Meyer Ave.
ERIE,  PA.
La Pola Studenta Societo, Prof. E. Bobrowski,
ing., St. John Kanty College eldonas J-j-jaran
jumaIon,-"La Studento," jara abono $1.00.
PHILADELPHIA, PA.
Phtla.  Esp.  Soc.    Miss  Marie Knowlan,  cor.
Sec,   1420   18th  St.     Meets  4th   Fri.,   Hotel
Hanover,  12th and Arch Sts.
Rondeto     de     Litovaj     Esperantistoj,     2833
Livingston   St.
Esperanta  stelo  de  Polujo..   Sekr.,   S.   Zysk.
Kunvenas mardon vespere inter 8-10 h.,  507
N. York Ave.                                                   19
PITTSBURGH, PA.
Esperanto Sec, Academy of Science and Art.
J. D. Hailman, Sec, 310 S. Lang Ave. Fri-
days, 8 P. M.
MILWAUKEE, WISC.
Hesperus   Esperantists.   S-ino   B.   H.   Kerner,
Sek., 629 Summit Av„ 3d Tuesdays, 8 P.M. 19
—---------
Googl
Amerika Esperantisto
American Esperantist
WEST NEWTON, MASS.
Entered as second-class matter May 15, 1913, at the Postoffice at
West Newton Station, Boston, Mass., under the Act of March 3, 1879.
A  true  translation  of the  non-English portion of this magazine  filed with the  Post-
master, Boston, Mass.
Every article in this magazine (unless expressly excepted)   may  be  translated  or  re-
printed without further permission.
One Dollar a Year.                                                Single Copy Ten Cents.
Po Dudek  Respond-Kuponoj aff  Du Spesmiloj  (Oral)   Tare.
Published Monthly by
THE ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA
The Esperanto Office, Pierce Bldg., Copley Sq., Boston, Mass., Usono.
Vol. 27                                    February, 1821                                       No. 4
JOIN THE U. E. A.
There is one great Esperanto organization to which every Esp-
erantist points with pride, and to which practically every Esperantist
adept belongs: the Universala Esperanto-Asocio.
Thruout the years before the war, during the war, and after the
war it has rendered prompt, efficient, neutral service to all its mem-
bers. It is well known to the governments of the world and to great
numbers of the world's inhabitants as the great center of information
and action among Esperantists.
Traveller, trader, scientist, correspondent, big or little, you need
its services and it needs yours, if you can use Esperanto.
The yearly dues are $1.00, or, if you take the magazine—"Esp-
eranto," edited by the peerless Esperanto orator and author, Edmond
Privat—as nearly everyone does, $2.50. Pay to your local delegate
before March 1st, or to the U. E. A., 12 Boulevard du Theatre, Gene-
va, Switzerland.
Some have said of propaganda organizations known to  us, "I
never had a good opinion of the......" — nobody ever says that of
the U. E. A. If you don't like its policies, you just join and change
them; you have the right to an equal voice in this, your own organi-
zation.   A practical organization for mutual help!
Remember: a member $1.00; member and subscriber $2.50.
Digitized by
Google
2                             AMERIKA ESPERANTISTO
LEAGUE OF NATIONS
Document de l'Assemblee 194
INTERNATIONAL LANGUAGE
The League of Nations, well aware of the language difficulties that
prevent a direct intercourse between the peoples and of the urgent need
of finding some practical means to remove this obstacle and help the
good understanding of nations.
. .follows with interest the experiments of official teaching of the in-
ternational language, Esperanto, in the public schools of some members
of the League.
. .hopes to see that teaching made more general in the whole world
so that the children of all countries may know at least two languages,
their mother tongue and an easy means of international communica-
tion.
. .asks the Secretary General to prepare, for the next Assembly, a
report on the results reached in this respect.
Draft resolution presented by:—
MM. Octavio (Brazil) : Restrepo (Colombia): Doret (Haiti) :
Lafontaine (Belgium) : Huneus (Chile) : Wellington Koo (China) :
Lord Robert Cecil (South Africa) : Schanzer (Italy): The Jam de
Nawanagar (India) : Benes (Czecho-Slovakia) : Emir Zoka ed Dowleh
(Persia).
The above resolution was read in French and English to the ses-
sion of the Assembly on the 11th Dec. and referred to the Technical
Commission, which on the 18th Dec. presented to the Assembly a very
favorable report recommending an official enquiry into the teaching
of Esperanto. This report was read by M. Lafontaine, Belgian dele-
gate and adherent of Esperanto, in his own name. M. Gabriel Hano-
taux, speaking in the name of the French delegates, vigorously op-
posed it, demanding that the French language should be made official-
ly universal and begging that discussion on the subject should not be
allowed. The President, M. Hymans, (one of the Belgian delegates
and an opponent of Esperanto) immediately put to the vote the ques-
tion of postponement of the matter, and this was eventually carried,
thus preventing all discussion.                    —from British Esperantist
XIII. UNIVERSALA KONGRESO DE ESPERANTO
de la 31. Julio ĝis la 6. aŭgusto en Praha, Cehoslovakujo.
Ilia, IVa, kaj Va Komunikoj (mallongigitaj)
DATO—La XHIa okazos de la 31a de julio ĝis la 6a de aŭgusto, 1921
Komitato—D-ro St. Kamaryt kaj A. Pitlik anoj de K. K. K.
Propaganda sekcio estas dividita en la sekciojn: por eksterlanda
p. estro S-ro Silha; landa asistanto kaj enlanda p. S-ro Bouŝka.
Kongresejo—Solena malferma kunsido okazos en la "Smetana" halo
de la Reprezentanta domo; laboraj kunsidoj kaj akceptejo troviĝas
sur insulo "Zofin."
Dig
tized by GoOgk
AMERIKA ESPERANTISTO                             3
Subkongresoj—Sub protektado de prof. D-ro Cart okazos samtenipe
subkongreso de la blindaj esperantistoj. En la programo estas par-
oladoj pri la socia vivo kaj organizado de la blinduloj kaj internacia
koncerto de la blindaj virtuozoj kaj kantistoj.
I. Kongreso de Liberiga Stelo, internacia asocio de antaŭenemaj
esperantistoj.
Fakaj Kunvenoj—Katolikoj-organizanto, S-ro Zelenka. Kristanoj—
kaj vegetaranoj, S-ro Tutsch; hebreaj nacianoj, S-ro Heller.
Por sportistoj—aranĝas Universala Sportligo, sek. S-ro Tedraz-
zini en Locarno, Svisio. por komercistoj—D-ro Unger, red. de In-
ternacia Komerca Revuo en Zurich, Centra poŝtfako 6104. por psik-
istoj, spiritualistoj—S-ro Sklenĉka, del. de U. E. A. en Hradec Kra-
love, CS. por anoj de malgrandaj nacioj—prof. Fridrich en Troste-
jov, ĈS. por framasonqj—S-ro Faulhaber, sek. de Universala Fra-
masona Ligo, Amsterdam, Borgestraat 103. por Sciencistoj—organ-
izas D-ro Kamaryt, prof, en Bratislava, Telocviĉna 3. La interesuloj
pri la fakaj kunvenoj sin turnu al la ĝis nun publikigitaj organizantoj.
Aliĝoj—9—30, 31—58, 59—101.
Kotizaĵo—25 frankoj, oro (antaŭmilita valoro=5 dolaroj, 12 ned.
guldenoj, 20 ŝ., skand. kr., germ, m., 25 frankoj, liroj, dinaroj, drak-
moj, pesetoj, ĉŝ. kr., aŭstr. kaj hung, kr., polaj kaj finnaj m., ktp.)
Pluaj samfamilianoj pagas nur 60 % de la kotizajo. Post la 1. de
Junio, 1921, altiĝos la kotizajoj je 50 %.
Ciu pagas en sia stata valuto! La sumon sendu pere de kiu ajn
banko al la banko "Bohemia" en Praha je la konto de la Xllla Univ-
ersala Kongreso de Esperanto kaj samtempe sciigu pri la aliĝo kaj
monsendo la ĝeneralan sekretarion!
La kongresa monŝanĝejo elpagos al Vi ĝin en ĉŝ. kronoj laŭ la
kurso de la tago de la monakcepto kun procentoj.
Garantia Fundo—Enskriboj po almenaŭ 100 ĉehoslovakaj kronoj.
La garantiantoj pagos laŭproporcie nur se post la kongreso pruviĝus,
ke la kongresaj elspezoj superus la enspezojn. Garantiu precipe ge-
samideanoj el landoj kun pli bona valuto!
Donacoj—ĈŜ komercministerio. .10,000 K, aliaj. .738 K., 30 G. N.
Vojaĝaferojn—biletojn, transporton de la valizoj, informojn ĉiurila-
tajn prizorgadas al la kongresanoj 'ĉs. Cestovni a dopravni kancelar'.
Vojaĝ- kaj transportoficejo, fondita de la ministerioj por komerco kaj
fervojoj—en Praha II, Mikulandska 7.
Adreso—por nur prikongresaj korespondajoj kaj oficialaj aliĝo j:
S-ro Aug. Pitlik, komisario ĉe komercministerio, ĝenerala sekretario
de L. K. K., Praha III, Nerudova 40.
—BE UP TO DATE—
1921 Esperanto Calendar blotters at 2 for 5 c, 100 for $1.00
Let here be no public writing desk without one!
A Great Time Saver — Good Quality — Best of Propaganda
Dig
tized by GoOgk
AMERIKA ESPERANTISTO
GEMS OF ESPERANTO LITERATURE
*                                *                                #                                #
Esperanto kaj Frazistoj
Ciu el vi havis la okazon audi tre multajn atakojn kontraŭ lingvo
arta; sed kontraŭ ĉiuj tiuj ĉi atakoj ni povas rediri nur unu respondon :
ĉiuj ili eliras el la buŝo de homoj, kiuj pri lingvo arta havas nenian
scion kaj neniam ĝin eĉ vidis,..ne sole ne vidis kaj ne esploris, sed
eĉ neniam logike enpensiĝis pri ĝia esenco, kaj anstataŭ ekpensi pri
tio, kion ili parolas, preferas blinde jetadi dekstren kaj maldekstren
laŭtajn kaj modajn sed sensencajn frazojn. Se ili eĉ iom konatiĝus
kun lingvo arta, ili ekvidus, ke iliaj frazoj estas tute falsaj; se ili, eĉ
tute ne konatiĝinte kun la lingvo, simple ekpensus pri ĝi teorie,
ili ekvidus, ke ĉiuj iliaj frazoj ne havas eĉ la plej malgrandan fun-
damenton. Se iu ekdeziros kredigi, ke en najbara urbo ĉiuj domoj
estas konstruitaj el papero kaj ke ĉiuj homoj tie estas sen manoj
kaj sen piedoj,—li povas imponi per tio ĉi al la amaso, kiu ĉiun vor-
ton elparolitan per aŭtoritata tono de scianta sankte kredas; sed
homo prudenta jam de antaŭe rilatos al tiuj ĉi vortoj tre kritike, car
jam en sia saĝo li trovos neniajn akcepteblajn fundamentojn por
tiuj ĉi frazoj; kaj kiam ĉe li restos ia dubo, li simple iros en la naj-
baran urbon kaj rigardos, kaj tiam li konvinkiĝos, ke ĉiuj frazoj,
kiujn li aŭdis, estas la plej absoluta sensencajo. Tiel estas ankaŭ
kun lingvo arta: anstataŭ blinde ripetadi frazojn,, vi bezonas nur
simple ekpensi pri la esenco de tiuj ĉi frazoj, kaj vi jam komprenos,
ke ili ne havas eĉ la plej malgrandan fundamenton; kaj se teoria pri-
penso estos por vi ankoraŭ nesuriĉa, tiam iru simple kaj rigardu,
jetu okulon en lernolibron de lingvo arta, konatiĝu kun la konstruo
de tiu ĉi lingvo, profundiĝu iom en ĝian jam tre riĉan kaj divers-
specan literaturon, faru ian provon, rigardu la faktojn, kiuj sur
ciu paŝo sin trovas antaŭ via nazo,—kaj tiam vi komprenos, kia
grandega sensencajo sin trovas en ĉiuj tiuj frazoj, kiujn vi aŭdadis
kontraŭ lingvo arta. Vi aŭdis ekzemple frazon "lingvo ne povas esti
kreita en kabineto, kiel viva ekzistajo ne povas esti kreita en la re-
torto de hemiisto"; tiu ĉi frazo sonas tiel bele kaj "saĝe," ke por
la grandega plimulto da homoj ĝi jam lasas nenian dubon pri tio, ke
lingvo arta estas infanajo. Kaj tamen se tiuj ĉi homoj havus tiom
da propra kritika kapablo, por meti malgrandan, tre malgrandan de-
mandon "kial?"—tiam tiu ĉi laŭta frazo per unu fojo perdus en iliaj
okuloj ĉian sencon, car ili ekvidus, ke nenia logika respondo ekzistas,
ke tiu ĉi frazo estas bele sonanta kolekto da vortoj, kiu ne havas eĉ
la plej malgrandan logikan fundamenton. Tute tian saman frazon
oni ja povus uzi ankaŭ kontraŭ la arta alfabeto, kiun la homaro jam
tiel longe uzas kun la plej granda utilo por si, kaj kontraŭ la arta vetu-
rado per helpo de vaporo kaj velocipedo, kaj kontraŭ nia tuta arta
civilizacio!    Kaj  tiun  ĉi kaj   similajn  frazojn  la  homoj  obstine  ri-
petadas ĉiun fojon, kiam aperas ia nova utila. ideo.....Ho, frazo,
frazo, frazo, kiam vi ĉesos regni super la spiritoj de la homoj!
El "Esenco kaj Estonteco de la Ideo de Lingvo Internacia,"
de L. L. Zamenhof.
Digitized by VjOOQlC
AMERIKA ESPERANTISTO                             5
f                                     FOR THE STUDENT
Esperanto and Phrasemongers.
You have all had the opportunity of hearing a great many attacks
upon such a thing as an artificial language. To all these attacks we
have but one rejoinder to make: they all proceed from the mouths of
persons who have no knowledge of the artificial language and have
never even seen it,—far from having seen and investigated it, they
have never even logically reflected upon the general subject; and in-
stead of giving a passing thought to their utterances, they prefer
blindly to burden the four winds with high-sounding and fashionable,
but senseless phrases. If they were to form the slightest acquaintance
with the artificial language, they would perceive that their phrases
were entirely false. If even without any acquaintance with the lan-
guage as such, they would simply give a passing thought to the theory
of the thing, they would perceive that all their phrases lacked the very
smallest foundation in fact.
If some one takes the notion to spread the report that in the next
town all the houses are built of paper, and that everybody there is
minus hands and feet,—he may make an impression thereby on the
hoi polloi, who give sacred credence to every word uttered in the au-
thoritative tone of a savant. But a man of reason will from the start
take these words with a strong allowance of salt; for his very common
sense will tell him there are no acceptable grounds for these phrases.
And if he still has any doubts on the subject, he will go to the next
town and see for himself; and he will then be convinced that all the
phrases he has heard are the most absolute rubbish.
So it is with the artificial language. Instead of blindly and ever-
lastingly repeating phrases, you have only to give an elementary
thought to the purport of these phrases, and you will at once realize
that they stand upon not the smallest foundation. But if theoretical
consideration does not satisfy you, then simply go and see for yourself.
Take a glance at a textbook of the artificial language, inform yourself
as to the structure of this language, dip a little into its literature, now
grown very rich and multiform. Make a test. Face the facts, which are
right under your nose on every hand. Then you will realize what in-
effable nonsense there is in all those phrases you have been hearing in
criticism of an artificial language.
You have heard, for instance, the phrase, "A language cannot be
created in a study, as a living being cannot be created in the retort of
a chemist." This phrase sounds so fine and "sensible," that with the
vast majority of men it leaves no doubt but that an artificial language
is a piece of childishness. And yet if these persons had the individual
critical capacity to put the exceedingly brief question "Why not?"—
then this high-sounding phrase would at once lose all meaning in their
eyes; for they would perceive that no logical reply was possible, that
this phrase is a euphonious group of words which lacks the very
smallest logical foundation. This identical phrase, indeed, might be
used also against the artificial alphabet, which mankind has now so
long been using with the greatest benefit to itself; and against artifi-
Dig
tized by GoOgk
6                             AMERIKA ESPERANTISTO
cial locomotion by means of steam or velocipede; and against our
entire artificial civilization! And this and similar phrases people keep
stubbornly repeating every time there appears any new and useful
idea.—O Phrase, Phrase, Phrase, when wilt thou cease to reign over
the spirits of men!
From "Content and Future of the Idea of an International Language,"
by the Author of Esperanto.
NOTES
These selections are designed mainly to give some small idea of the scope
and richness of Esperanto literature. The English translation, while idiomatic,
has the single aim of representing as faithfully as possible the Esperanto text.
Of course, like every living language, the international has also its untrans-
latable elements, and only the adept can appreciate their beauty and possibili-
ties in the hands of masters, The appended notes are not meant for beginners,
and are critical and literary rather than pedagogical in their nature.
■  okazon: this word has at least four sences: 1) "an event" (F. K.
27—its rarest use); 2) "chance" (Rabistoj 99—but generally hazardo) ;
3)  "case" (e. g. en tiaj okazoj, Ekz. sek. 28—its commonest sense) ;
4)  "opportunity," as in the present instance. Oportuno for "oppor-
tunity" is incorrect and without authority. —lingvo arta: the adjec-
tive comes last because there lies the emphasis: "an artificial tongue,
as distinguished from a natural one." This selection forms an excel-
lent study in "inversions"—a moot point with some Esperantists.
While anything may be overdone, the capacity inherent in Esp. for
using the parts of speech out of the stereotyped order and in the
order of thought is one of the most vital features of the language, and
any attempt to dogmatize in favor of a set word order betokens an
inappreciation of the spirit of Esp. The best writers, whatever their
nationality, who have learned to think in Esp., particularly those who
do much original work, as distinct from translations, tend to use in-
versions freely, naturally, and with gain for clearness. The French-
speaking Privat owes the elegance of his style as much to inversions
as does the Slavic Zamenhof. —esploris: discriminate esplori, ek-
zameni, and enketi. One esploras a subject, ekzamenas a student,
and let us hope Congress will enketi pri H, C. L. —EKpensi..ĵet-
ADi: note the striking antithesis between the two affixes: "There is
not even a momentary (ek-) thought on the subject, but the "sling-
ing of phrases' is continuous." (-ad). —frazojn: frazo thruout this
passage takes Kabe's second sense, represented by the Eng. word
"phrase" in its more modern and exceptional sense of "meaningless
catch words." Frazo in its usual sense means "sentence." —iom:
"to some extent." —falsa lit. means "spurious," but it is often used
for malvera. —ekdeziros: lit. "to desire suddenly," i. e. "to take a
notion." Note carefully the masterly use of affixes in this selection:
there is not a superfluous one, but each contributes a shade of mean-
ing. —kredigi: lit. "to make it to be believed." —imponi. .al prac-
tically = impresi. —amaso: Zam. commonly uses this in the con-
temptuous sense of popolaĉo.    —ĉiun vorton.. kredas: note the in-
Dig
tized by G00gle
AMERIKA ESPERANTISTO                             7
version: the emphatic idea, that of the credulity of the amaso, comes
last. —elparolitan: could not here be replaced by the neologism pro-
nonci, which has a narrower sense. —scianta: lit. "one who knows."
There seems no definite reason why the noun-participle scianto could
not have been used, but the use of the adjectival gives a "racier" ef-
fect hard to analyze. —prudenta does not mean "prudent," but pri-
marily "sane" (opp. of freneza). Cp. F. K. 65: Tiu malsano konsistas
en tio, ke homoj, kiuj ofte ĝis nun estis tute prudentaj, ricevas atakon
de frenezo. —jam de antaŭe, a frequent phrase. Jam is perhaps the
most elusive word in Esperanto. Its force is easier felt than ex-
pressed, and indeed not infrequently defies translation. Its primary
sense is "unsuspected previous existence" (Cp. the definitions of
Boirac and Kabe), but in various connections it takes on various
quasi-idiomatic shades of meaning. —jam en sia saĝo: jam here=
"not to speak of (other considerations which would show him the
absurdity of the report)." The Esperanto word saĝa covers a more
practical field than Eng. "wise," and is nearer our "sensible." (Cp.
Ekz. sek. 10, last sent.) —ĉe: the true sense of this preposition is
"in intimate connection with," whether physically, or, as here, psy-
chically, absoluta: avoid using nepra in this sense. Nepre means
"inevitably, without fail." —pripenso: a lesser writer would have
stuck in a superfluous -ad-, konstruo: dist. from konstruaĵo. ĝian..
literaturon: a mild instance of the so-called "acrobatic" construction,
the "inversion" easiest overdone, but which Zamenhof generally uses
with graceful effect. —jam tre riĉan: jam here almost = Eng. "al-
ready" (which it seldom does). —provon: here used in its primary
sense. —sur ĉiu paŝo, a frequent "Zamenhofism," really an idiom, for
it will not square with logic. Zam. in L. R. 1 admits Esp. has a few
idioms and justifies them. —sin trovas: another idiom. —"saĝe":
see note on "saĝo, above. —ĝi jam lasas nenian: jam here has the
force: "without any attempt to verify (the phrase)." —meti: an el-
astic verb" (Zam.), which may be used in various related senses.
Zam. had too much practical sense to carry the doctrine of "one word
—one idea" to seed, as some of his imitators have attempted. —jam
tiel longe uzas: here jam connects the present uzas with a long past
of uzado. —regni: the only instance of this verb: practically==regi,
but with perhaps a more pompous effect from its sound, and its con-
notation with regno.
Kion vi kutime manĝas ĉe ĉi-tiu restoracio?—demandis iu de sia
amiko kiu kutime vizitadis tiun lokon. Ne demandu de mi—diris
la amiko;—demandu de la kelnero; mi mendas laŭ la menuo, kaj
manĝas kion oni min donas.         —London Tidbits,—Bopomano.
Progresema Vilaĝo.—"Mi vidas," diris sinjoro kiu aĉetis jurnalon
de eta jurnalvendisto, "ke en ĉi-tiu vilaĝo oni konstruas multe da
novaj domoj." —"Jes,"diris la etulo, "oni neniam konstruas malnov-
ajn domojn tie-ĉi." —Judge.                                               —Bopomano
Profesoro, al sidantoj ĉe la malproksima parto de la salonego:—"Cu
vi min aŭdas?"—Tie sidantoj:—"Ne, sinjoro." —Punch Bowl.
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO
With profound regret we report the death of Mrs. Agnes G.
Corliss, an isolated but enthusiastic esperantist.
Mrs. Agnes G. Corliss, wife of Andrew Corliss of Marshfield,
Vermont, died January 12, 1921, at the age of eighty three years.
Mrs. Corliss had passed her seventieth birthday before she ever
heard of Esperanto and then she chanced upon lessons given in a
magazine. Being of a studious nature she soon became surprisingly
proficient for a woman who was well into the' evening of life and who
was so remote from other samideanoj. Through correspondence with
distant Esperantists she learned that within twenty-five miles—in
Montpelier, Vermont,—there were others interested in Esperanto.
At about this time the Interurba Klubo Esperantista was organ-
ized by John L. Stanyan and Mrs. Corliss became a member. Owing
to feeble health she was never present at the meetings but continued
her studies by correspondence. In the June number of Amerika Es-
perantisto, 1912, her name appears as having passed the preliminary
examinations and receiving a diploma from Washington.
From time to time the members of the Interurba Klubo went to
her home where they found a warm welcome. Her joy was un-
bounded when she heard la karan lingvon spoken for the first time.
Her interest in the cause of Esperanto continued to the last. We who
have known and loved her keenly feel the loss of a valued friend.
—Nellie Monte Gill,
Montpelier, Vermont.
*            *           *
Miss Anna Rawlinson of Bridgeport, Conn., for many years a
loyal worker for Esperanto both in England and in this country, died
on January 17th.
*            *           *
Herschel S. Hall, of Ashland, Ohio, died February 6th, 1921, of
cancer, at the age of forty-seven. He was a prized contributor to A. E.
and made several notable contributions to Esperanto literature. One
of his stories won the prize offered by the Ondo de Esperanto (Russia)
and was later reprinted in book form as "La Premiito." In 'Rakonto
kaj Aventuro,' is one of his originals, "Sur la Batalkampo." He con-
ducted classes in Esperanto in Cleveland, and one of the pupils be-
came his wife. In 1911 he was a delegate to the Antwerp Congress.
In later years his talent for writing was enjoyed by millions thru his
stories in the Saturday Evening Post.
W. Phila. High School for Boys.
I have the honor to report that the following persons have passed
the Examinations for Diplomas for which they were candidates.
87.5%    Richard Carter, 2101 Beverley Rd., Brooklyn, N. Y.    Supera.
80%    Henry C. Smith, 24 Hamilton Ave., Orange, Mass.    Elementa.
Exams. Com., Henry W.  Hetzel, Chairman
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO
PRI DIPLOMATIA VORTARO
Vidu la Januaran numeron. Ni citas nur Vortojn kaj esprimojn
ne troveblajn, aŭ laŭ ni malbone tradukitajn, en la Angla-Esperantaj
vortaroj "Rhodes" kaj "Edinburgh." Grandaparte tiuj terminoj apar-
tenas kompreneble al la leĝoscienco, sed ne eksklusive. Ni volas at-
enti ĉiajn aktualajn terminojn de la socia vivo. Kvankam, kie ekzist-
as, ni sekvas la plej altajn aŭtoritatojn, ni bonvenigas kritikojn de
niaj legantoj, precipe neanglalingvaj.
to transfer one's place of resi-
dence—translokiĝi: Z, K, B.
finding (as of a Commission)—
verdikto:   K: senco 2.
to take a vote—voĉdonigi.
if occasion arises—eventuale: K.
to be charged with the duty of—
havi la komision.
Council—Koncilio: V(pv), B
(pv). "Konsilantaro' ŝajnas tre
peza por tiel ofta ideo. Cetere
"Konciliano" estus pli preciza
ol "Konsilanto" kaj pli oportu-
na ol "membro de la Konsilant-
aro." Oni ne pli timu konfuz-
on, inter politika kaj eklezia
koncilioj en Esperanto ol naci-
lingve, kie oni uzas saman
vorton por ambaŭ ideoj.
up-stream—laŭflue:    M.
down-stream—kontraŭflue:   M.
reentrant (in boundary line)—re-
troangulo.    Ce retro vd. V.
median line—meza linio.
High   Commissioner—Ĉefkomisa-
ro.
to be domiciled—hejmhavi.
pending (until)—atendante.
to take into account—atenti, kon-
sideri:    K.
to reinstate—restarigi:    Rhodes.
Edinburgh "reenstatigi" ŝajnas
tro longa kaj laŭvorta.
to nominate—nominacii    (B),
nominacii:    (M).
sovereignty—regeco:    B.
breakwater—ondrompilo:    V.
nacelle—gondolo:   GM.
Mallongigoj   de   fontoj:   Z. —Zamenhof;
-Vortaro de Esperanto, de Kabe; F-
to lay down (terms)—dikti
to repatriate—resendi sian landon
concession (governmental)—kon-
cesio:   K.
to renounce in favor of—rezigni
al:    K.
premises (place)—loko(j).
Legation   Quarter—Ambasadora
Kvartalo.
party (at law)—partio:    K.
party of the first part—unua par-
tio.
party of the second part—dua
partio.
liberty of action—aglibereco.
personage:—moŝto:    K((pv).
to prejudice (injure)—difekti.
in virtue of—dank' al: Z, ktp.
subsidiary—akcesora :    K, B, V.
plant  (industrial)—uzino.    V.
effectives  (strength of army)—
efektivo:   V.
unit (military)—unuo :    V.
depot (military)—depoto:   V.
anti-aircraft—kontraŭaerŝipa.
carrier pigeon—kurierkolombo.
minesweeping—minforigado.
to man—homekipi.
warrant officer—suboficiro.
to break up (ship)—malkonstrui.
in commission (ship)—aktiva.
out of commission—eksigita.
to put out of commission—eksigi.
petty officer—maato:   FK 216.
high-power (electricity)—alt-
tensia:   V.
to take the air (airship)—ekflugi.
FK—Fundaments   Krestomatio;   Ekz.—Ekzercaro;   K.
. ,    .........-,   -.........--,   -.   -Francai   Militdokumentoj   en  Esperanto;   G.  samaj   de
Germanujo;  Esp.—la gazeto  Esperanto; Jar.—Jarlibro de U.  E. A.;  V.—Enciklopedia Vort-
areto.de Verax;  R.—La Revuo
B —Plena Vortaro, de Boiracj  M.—Esperanto-English Dictionary, de Millidge; GM,-
naire Francais-Esperanto, de Grosjean-Maupin; pv—plivastigo de la senco.
-Diction-
Digitized by
Google
10                              AMERIKA ESPERANTISTO
VOCABULARY TEST RESULTS
That.word test in our November number was "some test." Ye
editor conned the unabridged in despair until Bopomano sent in a 99fo
(English) translation. The glory of being a "being of superior Esper-
anto intelligence" falls to Miss D. M. Lynds with a grade of 83. This
was a definition exercise, so no mere customary translation was ac-
cepted ; a knowledge and use of the exact officialized roots was de-
manded wherever available. Only twenty-three of the words were
defined satisfactorily by all competitors; where a single definition
seems to us especially "trafa," we give the initial: (a) Abodo; (c)
Collins; (1) Lynds; (m) Mann. The translation as we recommend it
follows:
1 oranĝo, oranĝkolora; 2 festfajro (m); 3 frapeti, plandriparajo,
boltingo, krano; 4 eksterbruli (a) ; 5 envolvi; 6 pajlo: 7 reguli, regi,
liniilo: 8 okulharo: 9 san(ec)o, fr.rto, tosto: 10 kupro: 11 malbeno: 12
malĝentila, malkompleza: 13 porkajo: 14 molmatura (1), dolĉa: flos-
anta: 16 gitaro: 17 rapideco, -emo: 18 akcepto (1) : 19 kaso, kasejo:
20 civila, ĝentila: 21 ektremo (1): 22 buŝumo: 23 atentinda (a): 24
suda: 25 subtera malliberejo: 26 parolado, legado, prilego: 27 eks-
teren, -a: 28 doma tubaro (1), fluilaro, fluiligado, plumbistado: 29
rabado: 30 gelatena: 31 akvajo, kotujo: 32 robo: 33 muĝi: 34 enkorp-
igi, enhavi: 35 vindi: 36 senlime valora (m), netaksebla (a), preter-
preza: 37 senartifika, naiva, ingenua: 38 avar(ec)o: 39 konsciencema:
40 ĉarto: 41 ruiniĝinta (a) : 42 malproporcia (c), malsimetria: 43 pri-
plendi (c) : 44 mozaiko: 45 moneraro, mon(er)fabrikado: 46 apart-
eco, strangeco, malordinareco: 47 perdi pro neplenumo (1), punpagi:
48 sagaca (a): 49 ripozi: 50 Marso: 51 histerio: 52 ludema: 53 simi-
(ec)a: 54 detondeti: 55 brunulino: 56 majesteco, most (eg) o: 57 jon-
glisto: 58 laŭtmaĉi: 59 nervo; 60 rilate al, pri, estimo, observi, res-
pekti, konsideri, taksi, ŝati, atenti: 61 barelero, bareltabulo (taŭbo
doubtful, tho in Boirac), liniaro: 62 asekuri, certigi: 63 malbone uzi,
(misuzi?) ; 64 lerteco: 65 vag(ad)i: promontoro: 67 instinkta, sen-
pripensa: 68 komploto: 69 patelo (a), konusa molusko: 70 ŝagrino
[E. F. G. I. R. T.], grajnoledo (a): 7l kameo: 72 hometo: 73 partero:
74 svitiga: 75 fiŝkapta: 76 teozofio: 77 malvigla (c), rutina: 78 pale-
ologio (m) : 79 sofismo (1) : 80 ambro: 81 akromata (1), malkolordis-
iga (m) : 82 retroaga: 83 saĝ(eg)a, prudentega: 84 komunumestro,
elektitulo: 85 surdemetajo, inkrustajo: 86 laikaro: 87 okro: 88 marĉ-
ejo: 89 flu(parol)a: 90 deklivo, krutajo: 91 infuzi, inspiri: 92 rajtigita:
93 harpio: 94 filantropio, homam(ec)o: 98 molulo, vartindulo: 99
malsukcesigi, nuligi, vanigi: 100 altigado, ekĝojego (m), entuziasmo.
CERBUMEJO
Kondukata de G. W. Lee
(kiu deziras certigi ke tiu ĉi fako interesas sufiĉe da legantoj.)
Jen miaj tradukoj por la anglaj vortoj en III; ankaŭ laŭ "Abodo"
(a) ; Collins (c) ; Daingerfield (d); Kerr (k); Lynds (1); Prujno (p) ;
Scott  (s) ; la frazoj cititaj el "Esperanto," sep., 1920, entenantaj  la
vortojn kiuj sugestiis taŭgajn vortojn por la anglaj.
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO                            11
11.    La vetero estas malĉiela (diabolical). La monŝanĝo estis mal-
diela (p. 157).—ekstreme malagrabla (a), diablema (c), diableca (1),
diabla (d, k, & s).
12.    La vetero fariĝis pluva kaj sinsekve (in turn) sunbrila. Aŭdiĝis
plendoj pri.... L. K. kaj Akademio kaj sinsekve ankaŭ kontraŭ....
(p. 159). de tempo al tempo (a), alterne pluva kaj sunbrila (c), plu-
va kaj alterne sunbrila (d), foje (k), sinsekve pluva kaj sunbrila (1),
ree (p), alterne pluva kaj sun(bril)a (s).
13.    Li rimarkigis (remarked) ke vi forestis hieraŭ. S-ro Page ri-
markigas ke ni kreis. ... novan animon. ... (p. 160). rimarkigis (a),
(s), rimarkis (c), rimark(ig)is (d), diris (k & 1), notis (p).
14.    Kiam oni voddonis via propono estis malakceptita (turned down).
Voddone oni malakceptis la proponon.... (p. 161). malakceptita (a),
eljetata (c), malakceptata (d, 1, &s), malsukcesigita (k), malaprobita
(P).
15.    Bonvolu prezenti vian peton skriba (in writing).....la baloto
devas esti skriba (p. 162).   skribe (a, d, k, 1, &s), skribite (c & p).
16.    Post longa diskutado la propono voĉdoniĝis. S-ro Mees voddon-
igis pri tiuj proponoj (p. 162). estis elbalotita (a), estis voddonota (c),
ekvoddonata (d), estis metita al voddono (k), estis voddonigata (1),
donita al vodo (p), estis submetata al voddono (s).
17.    Tiu propono via (of yours) estas tre bona . Li plendis, ke la pro-
pono lia ne estis konsiderata.... (p. 162). via (a, d, k, 1, p), la via (c),
(Tiu) via propono (s).
18.    Tio estas kruda specimeno de kion* ni proponas fabrikigi (to man-
ufacture).....valoras la koston fabrikigi la... .kartonajojn (p. 163).
produkti (a), fabriki (c, k, 1, p, s), elfabrikadi (d).
19.    Mi ne havas ajnan deziron (any desire whatever) por tiu libro.
La instruado de ajna lingvo... .plibonigas la nacian idiomon (p. 167).
kian ajn (a, d), nenian ajn (c), ian ajn k, 1, p), tute (aŭ absolute) ne
deziras tiun libron (s).
20.    Oni ne diam vidas tre klaran takson (distinction) inter la signi-
foj* de "da" kaj "de." ... .la instruado de Esperanto alportas....pli
klaran takson de la signifo de vortoj kaj juĝon de nuancoj de signifo
(p. 167). konprenigo (a), distingon (c, p), diferencon (d, k, 1), klar-
ajn diferenc(ig)ojn (s).
*Eraro   en   la   originalo   (kio  anstataŭ  kion) ;       signifojn   anst.   signifoj)
N. B.  Interesajn komentariojn de  (d) kaj   (s)       mi  esperas enmeti en la marta A. E.
PRESS NOTICE
The Classmate (chief Sunday School paper of the M. E. Church
—Jan. 8, 1921—Esperanto is Growing.
The Evening Capital, Annapolis, Md.—Jan. 12, 1921—Esperanto
proposed at League of Nations Meeting.
San Jose, (Cal.) Mercury—Dec. 1, 1920—Esperanto Gains Back
Popularity.
Perth Amboy (N. J.) Evening News—Jan. 29 and Jan. 31, 1921
—Exhibit of Esperanto books and magazines at the Library.
St. Petersburg (Fla.) Times—Jan. 8, 1921—Meetings of Esper-
anto Club.
Digitized by
Google
12                              AMERIKA ESPERANTISTO
ENLANDA MOVADO
Perth Amboy, N. J.—Dank' al propagandemo de S-ro Fisher, okazis
ekspozicio de  multaj  gazetoj  kaj   aliaj   Esperantaĵoj   je  la   Publika
Biblioteko dum la lastaj tagoj de Januaro.   Oni starigas kurson.
Chicago,  Ills.—Propagandan kunvenon prezidis  D-ro ŝimonek Jan.
2, kaj oni starigas kurson.
Oakland, Calif.—Lastatempe organiziĝis East Bay Cities Telefona
Rondo.
New York, N. Y.—Ce la barĉo, Jan. 12., de la Esperanto Instituto
Harmonio, Prez. Sussmuth rakontis siajn spertojn en cehoslovakio
kaj Praha.
Union Hill, N. J.—Esperanto k'ason organizis S-ro Sussmuth.
St. Petersburg, Fla.—Jan. 5. S-ino Esther Owen-Flint paroladis pri
Esperanto.    Esperanto  Rondo  kunvenas  ree  ĉiun  merkredon  post-
tagmeze je 223 XIII Ave. South.
Roxbury, Mass.—Klaso de 9 studentoj funkcias ĉe la Roxbury Latin
School kaj lastatempe petis duobligi la lecionojn.
Boston, Mass.—5a-sabatan kunvenon, jan. 29., de Bostona Esp. Klubo
ĉ. 30 ĉeestis. Post ĝoja festeno cni iom diskutis propagandon kaj ag-
adon prikongresan dum la nuna jaro. Oni bonvenigis S-ron Horn el
San Jose, Kalifornio, kiu restis kvar tagojn en Bostono. El Washing-
ton vizitis la klubon mardon vespere, feb. L, Kasisto B. P. Mann, kiu
venis pro la funebraj solenoj de frato sia.
Montreal, Can.—3 klasoj, 30 studentoj. Okazis jan. 12. jara kluba kun-
veno. Oni anoncis jaran deficiton, $1.16. Oni reelektis: prez. S-ro C.
F. Bardorf: vicprez-ojn S-ino L. V. Cowles & S-ro P. L. Pratley: sek.
F-ino E. Strachan: kasiston S-ro G. E. Warner.
New York, N. Y.—Dec. 15. okazis propaganda kunveno. Jan 16. par-
oladis S-ro J. F. Morton ĉe la Bahai Biblioteko. La antaŭa Germana
Esperanta Societo de N. Y. sendis la tutan monon en sia kaso al mal-
feliĉaj samideanoj en Germanujo kaj Aŭstrio per Food Drafts, kaj ri-
cevis kortuŝantajn dankleterojn.
Worcester, Mass.—Advokato Wm. E. Baff, vicprez. nia, faris parol-
adon pri Esperanto ĉe klaso de junulinoj—multe da intereso—oni esp-
eras organizi klason.
Detroit, Mich.—Oni starigis du novajn kursojn.
Erie, Pa.—20 studentoj de la St. John Kanty College. Oni eldonos "La
Studento" duonjare.
WORLD NEWS OF ESPERANTO
SIBERIO—1. En Vladivostok la Societo "Espero" en ĝia oktobra
jarkunveno elektis sian novan gvidantaron : prez. Notario R. Vonago
(polo); vp. S-ro Enkur (esto); Sekret. S-ro Balog (hungara hebreo);
kasisto S-ro Gurskij (ruso); bibliotekisto S-ro Vitoŝinski (ukrain-
ano) ; kaj por rezervitaj laboroj S-ro Vladicanskij  (ruso).
La societo (strato Svetlanskaja 19) estis fondita en 1897 kaj po-
sedas altvaloran bibliotekon havantan pli ol 2000 diversajn verkojn.
Kunveno de gvidanta komitato okazas ĉiun unuan dimandon en diu
monato.
Digiti
zed by GoOgk
AMERIKA ESPERANTISTO-                              13
2.     Konstantaj publikaj tre sukcesplenaj kursoj estas gvidataj de
Samno. Averkieff en la rusa klubejo de Y. M. C. A.
3.     Unua publika internacilingva diservo en Vladivostok okaziĝis la
21an de Novembro de oficejo de "Espero." Prezidanto prelegis pop-
ularan rusalingvan skizon pri signifeco, historio, kaj nuntempa stato
de nia Problemo. Sek. Balog deklamis kun kortuŝanta efiko poemon
de Majstro: "Preĝo sub la Verda Standardo." Poste antaŭ la per
Esperantaĵoj belege ornamita altaro romkatolika militkaptita Pastro
S-ro Bostcarolli el Tirolo preĝis kaj temis pri la nuna krizo de evan-
gelioj de homaramo kaj pri tiuj de Jesuo Kristo. En la feston ferm-
anta parolado, Sekretario diris interalie ke vole-nevole la internaciaj
komerc-tehnikaj kaj cficialaj-administrativaj interrilatoj bezonas nian
plej facilan internacian lingvotehnikan komunan ilon kaj la servadojn
de ties geadoptantoj kaj baldaŭni devas ekaŭdi pri la oficiala alprok-
simiĝo kaj iompostioma alpreno deflanke de la gvidantaj registaroj.
4.     La Societo ludis gravan rolon dum la tuta mondmilita tempo kiel
diurilata centra helpilo por la diversnaciaj Esperantistaj militkaptitoj
en Siberio kaj en ties notindaj sukcesoj en la tendaroj kaj urboj. Es-
per. poeto Baghy (hungaro), Esper. kompozitoro ŝaroŝi (hungara
hebreo), eminentaj propagandistoj S-roj Taubman, Engelman, Szijj,
kaj multege da aliaj iliaj kameradoj: germanoj, hebreoj, hungaroj,
ĉehoj, italoj, diversaj slavoj, rumanoj estos de ni neniam forgesitaj.
5.     Multe da eksterlandaj samideanoj vizitis nian rondon, el Japan-
ujo: S-ro militŝipoficiro Oba, registaroficisto Fujisava,(nuntempe en
lia Eŭropa rondvojaĝo, delegito de Japanujo por la Haga kongreso),
Inĝen. Takahaŝi, Prof. Nakanome; el San Francisco: S-ro Zelinsky,
el Kanado: S-ro Boys, el Ruslando: multege da Esp. eminentuloj.
The Aragona Esperantista Federacio is to hold its 2nd Deliber-
ative Convention of the Iberian Lands at Zaragossa, May 26-8, under
the presidency of S-ro Emanuel M. Barnolas. Those interested and
desiring to receive the circulars, documents, etc., should enrol as
"protektantoj" (1 sm. or over) with S-ro David Maynar, str. Cerdan,
19, pral., Zaragossa, Catalonia, Spain.
Targul-Mures (alias Marovasarheli), Rumania—We have lately
received a card from the newly founded Esperanto group and propa-
ganda center there, with salutations and a request for propagandiloj.
The Nature Group of "La Rondo" intends to issue a book "The
Eugenic Year," and asks all who occupy themselves with the perfect-
ing of humanity in any way to send their addresses and aims to "La
Rondo", Natura Fako, Str. Provenza 156, Barcelona, Spain.
The interesting little Monata Bulteno de Aplech is hereafter to
be La Semisto, Mendizabal, 3, Sabadell, Catalonia, Spain, a 12 page
monthly at three pesetas in Catalonian and Esperanto.
Edukista Internacio starigita de francaj  sindikalistoj-instruistoj
petas aliĝojn.
E. Vittecoq, sek., Sassetot-Bacqueville, ,S. I., Francio
Digitized by
Google
14                           AMERIKA esperantisto
RECENZA FAKO
Ŝlosilo de Esperanto, Japana eldono—36pp. We were delighted the
other day when Sec. Lee handed us this new complete "key," sent
him by a friend in Japan. In our opinion there is no one instrument
for the spread of Esperanto of more value. Remember what the "key"
means—that the Esperantist possessor can send his letter with a key
enclosed to any individual in Japan with the certainty that the recip-
ient will be able to readily work out his meaning. Moreover, much of
the 20 page vocabulary, owing to the common ideoglyfs, is intelligible
thruout China and Indo-China, and the work of preparing a Chinese
key vastly simplified.
There are now in our possession keys in Japanese, Finnish, Hun-
garian, Russian, Bohemian, Bosnian, Polish, Italian, Portuguese, Span-
ish, Catalonian, French, Welsh, English, Dutch, German, Norwegian,
and Swedish; 18 distinct tongues. We understand that material for
a key in Hindustanee (250,000,000 users) is all prepared; it should be
in print. An Arabic key would open up to Esperanto all the lands of
Islam; all readers of the Koran. Why waste money and time on tell-
ing our next door neighbor about our "universal" language until these
keys are in print ? Let him receive a letter from the antipodes. Mean-
time, all honor to the Japanese Esperanto Association for their pro-
duction.   Who will help on the good work?
Manifesto de la "Defenda Ligo Por la Teritoria Unueco de Hun-
garlando" al la Esperantistoj de la Mondo!—a 4-page leaflet whose
burden is that the nations within Hungary had equal rights and that
Hungarians have been cut off from their fatherland. We do not wish
to discuss this question here as our real sympathy with Hungary's
present trouble has never extended to her past imperialism. We cer-
tainly hope that all the lands along the Danube will soon come to mu-
tual better relations. The leaflet, we believe, can be obtained from the
Hungara Esperanto Servo.
Sonĝo de Someromeza Nokto, (Shakespeare), Briggs—78 pages, pa-
pers sh. 3d.; cloth 2 sh. 9d.; leather 5sh. 3d., postpaid from B. E. A.,
17, Hart St., London, W. C. 1, England—We are not going to give
an extended summary of this translation nor to find any commas left
out (if there are any). The book is as nearly perfect as books are
made, and the translation a marvel for its fidelity and resource. "I
don't see how any mortal could have done it," is the way one expert
American translator and lover of the stage put it; and indeed the very
spirit of Shakespeare must have guided the translator. We wish to
compliment also the B. L. kaj D. S. for the care evidently bestowed
upon every detail. This makes the seventh of Shakespeare's master-
pieces in translation and print: Hamlet, Julius Caesar, Macbeth, The
Tempest, The Merchant of Venice, and As You Like It being already
published.
Invito al la Printempa Foiro de Leipzig, March 6-12, 1921.—14
pages, illustrated, attractively printed. This is one of the greatest of
German fairs and should be of interest to all exporters and importers.
Last spring over 14,000 firms had exhibits, and over 100,000 business
men from outside Leipzig were visitors.
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO                            15
Ses Noveloj, Jokaj, Mikszath, Herzeg, Molnar—32 pp., 10 cents
post paid from Hungara Esperanto Servo, Budapest, VI., Hajos-u. 15-
II. 2 Hungary. These real jewels from old numbers of "La Verda
Standardo" and La Revuo" are a treasure for those of other lands. The
style of the authors has been delightfully retained by the translators in
excellent clear Esperanto. The press work is faultless and the book
tho small will be a treasure for every library. Now is the best of times
to buy books in mid-Europe.
Ok Noveloj; Behnett, Wackrill, 124 pp., 2 sh., at B. E. A.—These
eight stories are a translation of slangy English humor, a most dif-
ficult task, especially where, as here, it is sought to convey the pro-
vincialisms and quaint turns of expression of a district. We doubt
whether non-English readers can appreciate/ all of this somewhat
heavy humor. Some of the shorter tales, as "La Letero kaj la Men-
sogo," or that of the dentist, being international in application, will
find an audience anywhere. The main stories center about the "Kvin
Urboj," a drear, sticky, smoky district, whose champion, the "mata-
dor," is a football player.
Turning to the word content, we feel that many of the neologisms
offered are unwise and should have been eliminated by continental re-
viewers before publication. Futbalo is essentially undesirable, since
this conveys an entirely distinct sense; piedpilko is free from that ob-
jection and clearly characterizes the English game; the American
game, tho more resembling a balo, might well be distinguished as
"Portpilko," or better yet "Batalpilko." Surely duONmalantaŭlud-
anto, etc., are too agglutinative even for Esperanto; the terminology
had better be adapted from the field of battle, or taken over direct—
"fulbak(ul)o," or preferably not translated until the game is internat-
ional and a terminology in many languages has grown up.
Other expressions open to criticism are:—ĵangalo p. 14, enfermo
16, maturulo (?) 17, Uncus 17, anksiaj 17, antaŭENulo 19, kverelo 19,
balancis 21, forVIŜataj 22, tram[vagono] 24, malimpliki (certigi?) 24,
duono da dekduo (seso) 25, rapidilo (-eco) 27, tondona (vivemiga) 27,
veturigis returnEN 28, nerveco (-emeco) 29, nekapablo (-eco), ne-
kompetento (-eco), neklarigeblo (-eco) 31 and 38, KAPTI dormon 38,
havis sur EdŭardoN 43, villo (viljo?) 64, etc. Most of these are rather
neologisms proposed than actual errors.                                          [F.]
La Fianĉiĝo; Lea, Kivi, Hall—These two short plays are strange
to us in America. The first is the farcical story of a tailor in love with
a servant of "the quality." The woman turns out a virago and goes
back to her former masters, leaves the tailor in the lurch. The humor is
lugubrious naturalism, the movement slow. "Lea," on the other hand,
is a religious drama in tense key of the time of Christ. "Zakeus, he,
did climb a tree, his Lord to see," that is the plot interwoven with
the love story of Zakeus' daughter, Lea. The plays are for presenta-
tion before a public which already knows and appreciates them in the
Finnish' original, so should be excellent propaganda. We are glad to
notice that the dubious use of kelkiam, kelkie, etc., is not present. Mis-
prints or errors are notably rare; we note okulo (j) n, p. 37, 1.3; semo
de ebleco (?) p. 42; tia estas, kiel diras la famo p. 44, i (n) fanon, p.
54.   The use of transe, is dubious.
Dig
tized by GoOgk
16
AMERIKA ESPERANTISTO
VESPERO SUR LA LAGO                               ~".
Sur la trankvilaj akvoj de la lago bela
Naĝas boato mia.    En la okcidento
La duonlumo brilas kiel oro hela—
Blovetas dolĉa vento.
Silentas ĉio, krom mallaŭta murmureto
1                        De la ondetoj post remilbatado mia,
Kaj malproksima kri' de ia noktbirdeto,
Malgaje melodia.
i                     Kaj dum restadas ni ĉi-tie sur la ondo,
ŝajnas al mi, ke certe vojon trovis ni—
Vojon de 1' sonĝo, kondukanta for de 1' mondo—
!                        Per lum' de lunradi',
Kaj ke ni estas nun sur ia sonĝa maro,
Kien ventegoj vintraj venas ja neniam—
Ho, mi volegas ke ĉi-tie sub stelaro
Ni povu resti dam.
J. W. Bishop, Jr.
OFFICE NOTES
We have received a shipment of Carreira & Bemaldo's Curso El-
ementar de Esperanto, perhaps the best national textbook in exist-
ence, certainly the most replete with helps to the learner in the form
of tables, diagrams, illustrations, and other up-to-date methods. 160
pages, including large Portuguese-Esperanto and Esperanto-Portu-
guese vocabularies—a bargain at $.80 postpaid from the Esp. Office.
In response to repeated requests for correspondence lessons, Ed-
itor H. M. Scott of 1312 Purdy Ave., Moundsville, W. Va., has been
induced to undertake this work. (We assure all looking for real
study leading to a diploma that a more expert Esperanto teacher
would be hard to find).
DBZIRAS   KORESPONDI
Four insertions: 25 cents. Announcement
consists only of name and full address. Addi-
tional matter : 10 c. per line or fraction    thereof.
Kvarfoja anonco: 5 poŝtaj respond-kuponoj.
Anonco konsistas nur el nomo kaj plena
adreso.    Plia linio aŭ parto:  2 r.  k.
Armand B. Coigne, 193rd Street and Creston
Avenue, New York, Usono. Deziras koni
personojn interesatain en int. asocio por
psika enketado kiel nelpontoj kaj avizantoj.
Ne korespondos pri psikismo nek ia temo
escepte la asocion, kaj NE RESPONDOS
al PK kaj PM kolektantoj.
S-ro Jonas K. Miliauskos, # Dideye Vilniaus
G-ve,   No.   34,   Kaunas,   Lithuania,   Europe.
S-ro   Olavi   Kronholm,   Pori,   Finnlando.
S-ro Arthur Cummings, 718 Twelfth St.,N.
W.,  Canton,  O.,  per   P.   K.  il.
S-ro Vladymir Kosytsin, Siberia, Vladivostok,
Russia, dez. kor.  I. P. K., interŝanĝas  P. M.
S-ro Franz Rohrig, Schlosstr. 6, III, Frank-
furt  A.  M.  West, Germanio.
S-ro Hideo Jagi, Dai 3 Kotogakko, Kioto,
Japanujo, deziras korespondi per I. P. K.
kun  ĉiulandanoj.
S-ro Inocene Gross, Houŝkova 32.1, Plzen,
Cehoslovakio.
S-ro Fr. Pilny, Husova 187, Jiĉin, Cehoslov-
akio.
S-ro N. Rudnicki. U. E. A. no. 7149, Tas-
kent, Centra Azio, remove korespondadas,
tuj   respondos.
S-ro Bruno Colivicchi, Volaterra, Italio, P.
M.,  I.   P.  K.
Digitized by
Google