Amerika Esperantisto American Esperantist Entered as second-class matter May IS, 1913, at the Postoffice at West Newton Station, Boston, Mass., under the Act of March 3, 1879. A true translation of the non-English por tion of this magazine filed with the Post- master, Boston, Mass. Published Monthly by THE AMERICAN ESPERANTIST COMPANY (Inc.) WEST NEWTON, MASS. One Dollar a Year. Du Spesmiloj Jare. Single Copy Ten Cents. VOL. 25 NOVEMBER, 1919 No. 2 THE ETHICAL BASIS FOR ESPERANTO A CHRISTMAS SERMONETTE The Christmas season is coming on apace, and all of us who have warmth and food must remember that there are still thousands shelter- less and starving because of our lack of ability to overcome the atti- tude of hate and separation, and install true Peace. It is sometimes called in question whether Esperanto will promote peace as claimed. We believe it will, but how can we surely prove it? Many cures have been suggested and so many hopes have proved to be vain! Can we trust in anything especially in these days when the great projects of world union totter on their uncertain feet? Let us examine the matter carefully and dispassionately: first, to take well known facts — Bacon said, "Cogito, ergo sum." "I think, therefore I am." The mental life has the reality. In the human one can certainly say still further, "I think in words, therefore I can reason." To a great extent the words that I use govern my spiritual life upon earth. The words that I hear have great effect, too; the orator or the teacher who uses repetition can often convince by that alone; the heard word becomes a part of the mentality of the hearer. Many of our sentences are mere parrot-like utterance of what we have heard or read, with little care as to our real idea and its exact expression. To a considerable extent our words limit our thought and even our wishes. In every communi- ty there grows up a common body of thought. Each language thru its newspapers, its travellers, accumulates a mental store of its own. If one mental store of ideas, words, and sentiments becomes sharply diverse from a neighboring mental store, there are almost sure to be Digitized by Googk 2 AMERIKA ESPERANTISTO points of disagreement; of divergence of ideals; of conflict of ideas of rights and the right. When such a spiritual conflict between nations arises, there are almost always misconceptions and the appeal to force, i. e. from mental to mental and material conflict — or war. When there exists a common international language in which all national spiritual stores are reflected and where they mingle, there is certain to arise an international spiritual body of common ideas and ideals which, remaining a unit, will not give rise to miscomprehen- sions, hence not to a resort to force. This spiritual body or world's public opinion is then the antithesis of war. It is not the qualities of the language itself that counts, but the fact that there exist a world- wide international complex of ideas that gives hope for peace; that is the Brotherhood of Man. There may always be minorities, birds that fly apart from the flock, but there will always be one flock which may pursue its course certainly and wholeheartedly whither it will. Truly, is not this the way of Peace and Progress? Consider a specific instance: for forty years France read of the attempts to Germanize Alsace-Lorraine, of the protests of the land, of the fervid loyalty of the people there to the beloved France. The school children throbbed over it; the oldest and calmest were "quick" to the matter. Here was one definite spiritual unity. Meantime over the border, the German schools taught of how the great military lead- ers had raised up Germany and rescued Elsass and Lothringen from their centuries of slavery to the alien French, and given them the blessing of German rule. Here was another definite spiritual unity of belief and thought. It is no part of our purpose to express any judg- ment in the matter, other than to claim that in it lay a sure seed of the late war. Now, let us examine what Esperanto widely accepted—let us say, taught in all the elementary schools— would have done. The French viewpoint written in the common language would have been read thru- out Germany; the German stand understood by all France. Difficult tho it may seem, the truth of the matter would have grown up into the recognized world's public opinion, and the falsehood, like false wit- ness an any open court-room, could not have long maintained itself. The world's judgment would not have needed millions of slain, crip- pled and blinded, and floods of hate to impose itself. The common spiritual unity does not come unsought; is not a sudden undeserved gift. We, who know and feel these things as Esperantists, can not come into our full heritage of acheivement with- out effort, the hates and the divergencies of this world are scarcely beginning to ebb. Shall we be wanting in this hour of opportunity? Junulino — Patro, ĉu vi konas la funebrajiston, kies butiko estas en nia strato? Patro — Jes, kial ? Junulino— Li diras, ke li ne faros negocon kun iu krom kutima kliento. —Esperanto Monthly. Digitized by Googk AMERIKA ESPERANTISTO LA RONDO FAMILIA (Oni proponas uzi tian paĝon por aferoj interesaj al la mondesper- antistaro. Kompreneble, ĝi koncernos statistikon, kiu helpos respondi al la ofta demando de la ne-esperantistoj: "Kiel progresas la lingvo?" Bonvole precizigu ĉiujn la donatojn, ĝis la fina cifero.) KOMUNIKA KONGRESO Boston, Mass, Usono. Jan.l — Jul. 1, 1920 okaze la Tricentjaran Datrevenon de la Elŝipiĝo de la "PILGRIM A J PATROJ" 1620 — 1920 Ciuj Esperantistoj, individue aŭ grupe, partoprenu! Sendu al ni komunikojn (letere aŭ poŝtkarte) esprimante sentojn, konsilojn, kon- statojn, demandojn, ktp., rilate al la Esperanta movado. Tiujn ni redaktos por longa raporto en la Amerika Esperantisto, eble kun rap- ortetoj en la ĝistiamaj eldonoj. La rezulto, laŭ nia opinio, nepre hel- pos la centrigon de ideoj kaj faktoj. Sendu baldaŭ, se eble, al la adreso: Bostona Esperanta Societo, 402 Pierce Building, Copley Square, Boston, Mass. U. S. A. Se oni deziros personan respondon al demandoj bonvolu enmeti respondkuponon. Xa KONGRESO Paris, Sept. 15, 1919. Per circulero de Aprilo, 1919, ni sciigis ke la sumoj senditaj al la Deka> Kongreso por mendoj estas repagotaj al la Kongresanoj post malpliigo por la elspezoj faritaj de la diversaj Agentejoj. Post nova ekzameno de la demando kaj esploro de la kalkuloj, ni konsideris, ke ni povas uzi la renton de la kapitalo, kiun ni havis je nia dispono dum la militperiodo, por repagi la diritajn monsumojn sen ia dekalkulo kaj preni sur nin la sendelspezojn de la dokumentoj kaj poŝt-mandatoj. Ni ankaŭ pridiskutis la demandon pri monŝanĝo, kaj decidis ĉai la pagoj estas faritaj al la kaso de la Kongreso per frankoj (vidu dors- flankon de la aliĝiloj), ke ni ankaŭ repagos per frankoj. La Kongresanoj, kiuj intencas oferdoni tute aŭ parte al la Kon- gresa kaso aŭ al la Franca Societo por propagando de Esperanto la sumon al ili ŝuldatan bonvolu sciigi nin pri sia intenco. Ni petas la Kongresanojn ĉiam memorigi la numeron de ilia kon- gresa karto. Loka Organiza Komitato de la Deka Kongreso de Esperanto. 4 AMERIKA ESPERANTISTO GEMS OF ESPERANTO LITERATURE LA TRI GUTOJ Albo, la bona feino, kiu zorgas pri la fiancinoj, Albo, kill loĝas en la okulo blua de 1' virgulinoj senpekaj, pasante iam matene apud rozo, aiidis sian nomon elparolatan de tri gutoj tremantaj. Proksimigante kaj sidiĝante en la koron de 1' floro, ŝi demandis afable: "Kion vi vo'as de mi, gutoj brilaj?" — "Venu solvi demandon," diris la unua. — "Diru kion." — Ni estas tri malsatnaj gutoj. nask- iĝintaj diversdevene; ni volas, ke vi diru al ni, kiu el ni estas la plej merita, kiu estas la plcj pura." —"Mi konsentas; parolu, guto brila." Kaj la unua guto tremante parolis: "Mi venas el nuboj altaj, mi estas filino de 1' grandaj maroj. Mi naskiĝis en la scnlima occano an- tikva kaj potenca Vizitinte marbordojn kaj marbordojn, en mil ful- motondroj skucgita, mi estis sorbita de nubo. Mi iris ĝis la altajoj, kie brilas la stelo, kaj ruligante de tie, inter fulmoj, mi falis en la floron, en kiu mi nun ripozas. Mi reprezentas la maron." —"Estas nun via vico, guto brila," diris la feino al la dua. — "Mi estas la roso, kiu nutras la liliojn; mi estas fratino de 1' opalaj lunbriloj, filino de 1' nebuloj, kiuj sin malvolvas, kiam la nokto mallumigas la naturon. Mi reprezentas la matenkrepuskon." — "Kaj vi?" demandis Albo la plej malgrandan. — "Mi havas nenian indon." — "Parolu; el kie vi venas?" — "El la okuloj de fianĉino; mi estis rideto, mi estis kredo, mi estis espero, poste mi estis amo, — hodiaŭ mi estas larmo." La aliaj ridas je 1' guteto, sed Albo, malfermante siajn brakojn, prenas ĝin kun si kaj diras: "Tiu ĉi estas la plej merita, tiu ĉi estas la plej pura." — "Sed mi estis la maro!" — "Kaj mi estis 1' atmosfero!" — "Jes, tremantaj gutoj ; sed tiu ĉi estis la koro." — Kaj ŝi malaperis en la bluajo, portante la humilan guton. el Esperantaj Prozajoj. This month's selection is from the Portuguese, translated into Esperanto by a Portuguese. These selections are designed to give some small idea of the scope and richness of Esperanto literature. The English translation, while idiomatic, has the single aim of representing as faithfully as possible the Esperanto text. Of course, like every living language, the inter- national has also its untranslatable elements, and only the adept can appreciate their beauty and possibilities in the hands of masters. The appended notes are not meant for beginners, and are critical and liter- ary rather than pedagogical in their nature. Patrino — Tomĉjo, ĉu vi estas sufiĉe altkreska por akiri tiun botelon ' sur la breto en la kuirejo? Tomĉjo — Ne, se ĝi enhavas mian ricinan oleon. Ho Ho trad. Digitized by Googk AMERIKA ESPERANTISTO 5 FOR THE STUDENT THE THREE DROPS Alba, the good fairy who watches over betrothed maidens, Alba, who dwells in the blue pupil of sinless virgins, while passing one morning by a rose, heard her name pronounced by three trembling drops. Drawing near and seating herself in the heart of the flower, she kindly asked, — "What do you want of me, brilliant drops?" — "Come and settle a question," said the first. — "What is it?" — "We are three different drops, born of diverse ancestry; we would have you tell us which of us is of the highest merit, which of us is of greatest purity." — "I consent; speak, brilliant drop." And the first drop trembling spoke: "I come from high clouds, I am daughter of the great seas. I was born in the boundless ocean, ancient and mighty. After visiting shores upon shores, dashed about in a thousand storms, I was drawn into a cloud. I went to the heights where the star shines, and tumbling thence, amid lightnings, I fell into the flower in which I am now at rest. I stand for the sea." — "It is now your turn, brilliant drop," said the fairy to the second. —"I am the dew which feeds the lilies; I am sister of the opal moonbeams, daughter of the mists which unfold when night darkens nature. I stand for the morning twilight." ■— "And you ?" Alba asked the small- est. — "I have no worth." — "Speak; whence come you ?" — "From the eyes of a betrothed maiden; I was a smile, I was belief, I was hope, then I was love, — today I am a tear." The others laugh at the tiny drop, but Alba, opening her arms, takes it with her, and says, "This drop is of highest merit, this is of greatest purity." —"But I was the sea!" — "And I was the atmo- sphere!" — "Yes, trembling drops; but this was the heart." — "And she disappeared in the blue, bearing the humble drop. From Coelho Netto (translated by Dr. J. Avellar in Esperanto Prose Selections.) * * * * NOTES Albo, the original form is probably Alba, with the common fem- inine ending of the Latin tongues (derivation likely from Lat. albus, white). Usage is very evenly divided as to "Esperantizing" proper names, that is, making them end in -o. There is no rule, and authors seem to follow their whims. The more commonly used "Christian" names generally have the -o ending (as Johano, Mario, etc.), but Zam. has Marta, Jakob, Rahel, etc. The matter is of no importance, as the capital letter and the context render proper names unmistakable with- out the -o. —Dist. fianĉino and novedzino, the two being separated by the edziĝa soleno. — pupilo blua....virgulinoj senpekaj: the position of the adjective in Esperanto is theoretically optional; but the usual place is before the noun: the present author follows the usage of his mother tongue rather more than the best Esp. style. — koron, why accusative ? Digitized by Googk 6 AMERIKA ESPERANTISTO Diversdevene, the succinct compression in the adverbial form is thoroly characteristic of Esp. — kiu el ni: kiu has here its primary sense of "which." — parolu... .elparolatan (above), what is the dis- tinction between paroli and elparoli (in the linguistic sense elparoli is now often replaced by prononci, but elparoli has a broader sense than the neologism). Senlima oceano antikva kaj potenca, here the position of the ad- jectives is dictated by euphony and emphasis. — marbordojn kaj mar- bordojn: the expression has an idiomatic flavor, but is perfectly clear, and in keeping with the spirito de la lingvo (cp. tre kaj tre multe da jaroj, F. K. 285). — fulmotondro, the usual word for a "thunder- storm." Dist. ventego, a wind storm. Our simple "storm" has no equivalent in classical Esperanto. — skuegita, note the force of the word, difficult to translate. — Dist. sorbi and absorbi, the former almost always material, the latter figurative in "absorption." — vico has three common meanings : can you give them ? — indo in common usage always has a moral sense, which valoro lacks. As in other languages, the older roots in Esp. have a more general and "spiritual" sense, while more specific material sub-senses are more and more taken up by newer roots. Cp. elparoli and prononci above. The study of synonyms is as profitable, if not more so, in International as in our mother tongues. Ridas je, might also be ridas and accusative, but ridi AL (usually rideti al) has a different sense. — 1* atmosfero, this elision, while un- exceptionable grammatically and having the sanction in usage of some of the earliest writers of the language, is, nevertheless, not accounted the best style, Zam. himself admitting elision of the article in prose only after a preposition ending in a vowel (Ekz. sek. 27). BEST TRANSLATION Usonanoj kiuj, antaŭ la tutmonda milito, kontentigis sin en la sentado ke ili vivas en la plej monhavanta lando de la mondo kaj fanfaronis pri senlimaj vivrimedoj, konvinkiĝis de la konservado kaj prezregulado, ke ja ekzistas limoj rilate vivrimedojn kaj ellaborajojn eĉ en Usono. Ili nun pli respekte kaj pli alttakse konsideras la viv- rimedojn de aliaj landoj. Surprize ili sciiĝas, ke en Brazilo troviĝas netuŝitaj virgaj arbaroj, kalkufataj je kvarono de la staranta ligno en Usono. Urugvajo sendas al Usono okonon da ĉiuj lanaj importajoj de ĉi-tiu lando, kaj nun okupas la trian lokon rilate la sendadon de besto- feloj al Usono, superigata nur de Argentino kaj Brazilo. trad. W. H. Smith, Concord, N. H. Al unu bonekonata novelistino oni iam demandis kial ŝi ne estis edziĝinta. "Mi havas tri ajojn ĉe mi—ŝi diris—kiuj tiom ĝuste reprezentas la ecojn de homo ordinara ke el li mi ne bezonas pli. Pri kio vi parolas?—demandis ŝia amikino. Jen!—respondis la novelistino—Apartenas al mi hundo kiu ĉiu- matene grumblas, papago kiu ĉiuposttagmeze blasfemas, kaj kato kiu la tutan nokton restas for la domon. el "Our Dumb Animals," trad. Prujno Digitized by Google AMERIKA ESPERANTISTO 7 LA SPEGULO Norde, apud Niemen, estas alveninta dekkvinjara kreolineto. blanka kaj rozkolora kiel floro de migdalujo. Si venis el la lando de la kolibroj; la vento de l'amo kunblovis ŝin. Tiuj de ŝia insulo diris, "Ne foriru! Frostas tie sur la kontinento......La vintro mortigos cin... Sed la kreolineto ne kredis pri la vintro kaj konis la malvarmon nur tial ke ŝi iafoje trinkis aŭ manĝis glaciajojn; plie ŝi estis amanta, ŝi ne timis la morton. Nun ŝi elŝipiĝas en la Niemenaj nebuloj kun siaj ventumiloj, sia pendlito, siaj kulvualoj, kun kaĝo el ornamita plektajo plena je birdetoj el sia lando. Kiam la maljuna patro Nordo estas vidinta tiun insulan floreton, kiun gaja Sudo sendis al li en radio, li kortuŝiĝis pro kompato kaj car li prave opiniis, ke la frosto tuj mortigos la knabinon kaj ŝiajn koli- brojn, li rapide ekbruligis sian grandan flavan sunon kaj vestiĝis per somero, por akcepti ilin.... Tio trompis la kreolinon; ŝi kredis ke tiu norda peza varmeco estas longdaŭra.tiu eterna nigraverdajo estas prin- tempa; do, alkroĉinte sian pendliton inter du abiojn en la centro de la parko, ŝi ventumas balanciĝante la tutan tagon. "Sed estas tre varme en Nordlando," ŝi diras ridante. Tamen, io maltrankviligas sin. En tiu stranga lando, kial la domoj ne havas bal- konojn? Kial tiuj dikaj muroj, tiuj tapiŝoj, tiuj pezaj tapetoj? Kial tiuj fajencaj fornegoj kaj tiom amasego da ligno kiun oni kunportis sur la korto? Kial tiuj manteloj kun dika subŝtofo, tiom da felajoj kiuj dormas en grandegaj ŝrankoj ? Por kio kaj kiam, ĉi tio utilas?.. . Mal- feliĉa knabino, ŝi sciigos ĝin tro baldaŭ. Iun matenon, ekvekiĝante, kiom la kreolineto frosttremis! Kie estas la suno? De la nigra ĉielo kaj malalta, kiu ŝajne alproksimiĝis al la tero nokte, falas ere pluŝo blanka kaj silenta, kiel sub la koton- arboj. Jen la vintro! Jen la vintro! La vento blovas, la fornoj ron- kas. En sia ora kaĝo, la kolibroj ne plu pepas. Iliaj flugiletoj bluaj, roz- aŭ rubenkoloraj, marverdaj estas senmovaj. Kompatindaj, kun siaj delikataj bekoj, siaj okuloj similaj je kapetoj de pingloj, ili premas sin unu kontraŭ la aliaj, rigidaj kaj ŝvelitaj pro la malvarmo. Tie, en la fundo de la parko, la pendlito frosttremas ŝarĝite per prujno, la abioj ŝajnas el ŝpinita vitro.... La kreolineto estas malvarma, ŝi ne plu volas eliri. Apud la fajro, kvazaŭ volviĝita kiel siaj birdetoj, ŝi pasigas la tempon rigardante la flamon, kaj faras por si sunon el siaj memorajoj. En tiu granda kameno luma kaj varma, ŝi revidas sian tutan landon: la larĝajn kajojn banatajn de la sunbrilo kun la bruna siropo kiu dis- fluas el la sukerkanoj kaj la maizerojn kiuj dancas en orita polvo, la lampirojn kaj milionojn da etaj flugiloj kiuj zumadas ĉirkaŭ la floroj kaj inter la tulaj maŝoj de la kulvualo. Dum ŝi tiel revadas antaŭ la flamo, la vintraj tagoj sekvas sin, ĉiam pli mallongaj, ĉiam pli malhelaj. Ciumatene, oni forprenas el la kaĝo unu mortintan kolibron ; baldal nur restas du ! du flokoj el verdaj plumetoj kiuj premas sin, unu kontraŭ la alia en angulo. Digitized by Googk 8 AMERIKA ESPERANTISTO Tiun matenon, la kreolino ne povis ellitiĝi. Estas mallume! Es- tas malvarme! La vintro paralizas sin. La prujno metis sur la vitr- ajon dikan kurtenon el maldiafana silko. La urbo ŝajnas mortita; tra la stratoj la vaporbalailo por neĝo fajfas plorindege. En sia lito, por amuzi sin, la kreolineto lumigas la brilajetojn de sia ventumilo kaj ri- gardadas sin en patrolandaj speguloj ĉirkaŭitaj per franĝo el indiaj plivmoj. Ciam pli mallongaj, ĉiam pli malhelaj, la vintraj tagoj sekvas sin. Sub siaj puntaj kurtenoj, la kreolineto konsumiĝas, ĉagrenegiĝas. De sia lito, ŝi ne povis vidi la fajron; tio ege malesperigas sin. Estas kvazaŭ ŝi estas perdinta duan fojon sian landon. De tempo al tempo, ŝi demandas: "Ĉu estas fajro en la ĉambro? —Certe, karulineto! Flam- ego plenigas la kamenon. Ĉu vi ne aŭdas kiel la ligno kraketas, kiel la pinpomoj dispeciĝas? —Ho! montru! Ke mi vidu 1" Vane ŝi sin klinas! Vane ŝi sin streĉas 1 La flamo estas tro malproksime, ŝi vi- das nenion; tio malesperigas sin.....Iun vesperon, ŝi estas revema, pala, la kapo sur la bordo de la kuseno, la okuloj al tiu nevidebla flamo ticl bela ; ŝia amiko alproksimigas, prenas unu el la speguloj kiuj kuŝas sur la lito : "Ĉu vi volas vidi la flamon, amikino ? ... . Nu ! atendu. ..." Genufleksinte antaŭ la kameno, li provas sendi al ŝi, per la spegulo, la rebrilon de la magia flamo. "Cu vi vidas ? — Ne ! Nenion ! — Kaj nun ? — Nenion ankoraŭl...." Subite, ricevante jus sur la vizaĝo, ŝprucon da lumo, kiu ĉirkaŭas ŝin: "Ho! mi vidas ĝin!" diras la kreolineto, tute feliĉa kaj ŝi mortas ridante, du fajrerojn en la fundo de la okuloj. el Lundaj Rakontoj, de A. Daudet, trad. Jeanne Dorsinfang GAZETARO ESPERANTISTA Mi celas fari studon bibliografian de la tuta esperantista gazetaro aperinta de 1888 ĝis nun. Por povi bone eltiri ĉiujn detalojn kaj la kon- \cnan fotografajon de ĉiuj jurnaloj, mi nepre bezonas posedi almenaŭ |:o unu ekzempleron de ĉiu. Mia arhivo enbavas jam pli ol 500 jur- I'a'oi, sed mankas ankoraŭ en ĝi la jenaj aperintaj en Usono:— Bultcno de la Via Internacia Kongreso—Washington—1912 Esperanto (eldonita de la Pola grupo) —Chicago—1913 Philatelio Esperanto—Buffalo—■ Pola Esperanta Revuo—Chicago—1913 Stelo Esperanta—Philadelphia—1911 Al ĉiu persono kiu havigos al mi po unu ekzempleron da iuj el tiuj jurnaloj, mi rekompense sendos al li kolekton de 200 diversaj belegaj Esperantaj sigclmarkoj. Mi tutkore dankos ĉiujn referencojn pri nov- aj gazetoj kaj pri malnovaj gazetoj malmulte gravaj kaj konataj. Hel- pu min en mia grava esperanta tasko. S-ro Joan Amades—Peu de la Creu 10, Barcelona, Hispanujo. Examinations: I have to report as passing the Elementary Exam, with a grade of 90 % E W. Gundy, 173 Spadina Road, Toronto, Can. Chairman, Exam. Com. Digitized by Googk AMERIKA ESPERANTISTO ' 9 ESPERANTA PAROLEJO En sed ne pri Esperanto : ne pli ol 500 vortoj ; por iu senpage : nomo kaj adreso postulataj In but not about Esperanto : not over 500 words: free to all : signature and address required La "Mondpacligo Kruco Blanka" serĉas per Esperanto interrila- tojn en ĉiuj landoj por atingi la fortplenan kunlaboron de la katolikoj en la servo de la popolinterkompreniĝo por kreo de forta kaj unueca internacia katolika pacmovado. Ni petas vian subtenon de niaj klo-, podoj per publikigo de aldonitaj notoj en via gazeto. Koran samideanan saluton ! La "Mondpacligo Kruco Blanka" (sidejo Graz, Aŭstrio, Karmel- iterpl. 5), kiu jam dum la milito laboris por la popolinterkompreniĝo, dufoje kuraĝita per Ha papa mosto, alcelas kunigi la tutmondajn kato- likojn precipe, por gajni ilin por kunlaborado en la servo de la popol- repacigo. Gi uzas Esperanton laŭ ĝia regularo kiel sian popollingvon, kaj petas ĉiujn fremdlandajii samideanojn, kiuj volas partopreni je la nomitaj klopodoj, pri ilia adreso kaj pri la adresoj de samideanaj amikoj. Lia papa Moŝto al "Mondpacligo Kruco Blanka." La "Mondpacligo Kruco Blanka" (sidejo Graco en Aŭstrio), kiu laboradis jam dum la milito pri la pacunuigo de la katolikoj kaj alcel- adas"Katolikan internaciecon"je religia, sociala kaj kultura kunlabor- ado de la katolikoj ĉiulandaj, ricevis jenan leteron de la Vatikano la' 15an de Septembro; "Kiel mi jam sciigis V. S. kun mia letero de 27a Junio, 1917, lia papa moŝto ĝojegas vidante, ke la katolikoj sub la duko de siaj pastroj estas kunlaborontaj, akordiĝante al la instruado de l'Evangelio, por repacigi kaj unuigi popolojn en la Kanto de Jesuo Kristo, kaj esperas, ke Hi sukecsis malpliiganta la malamon kaj la mal- amikecon, kiuj nun disegas tiel grandan parton de la homaro." Kard. Gasparri. Ni kore petas publikigi la supran sciigon en hejmlanda lingvo en la gazetoj de via lando kaj sendi ekzemplerojn al "Blanka Kruco," Graz, Aŭstrio, Karmeliterplatz 5. Akademia Mondjunularo Katolika, Amoko. Fondiĝis en Breslaii ligo de katolikaj studentoj, kiu elvokas kaj petas ĉiujn en- kaj eksterlandajn samkredanojn (gestudentojn kaj gimnazianojn) pere de la die konata mondbelplingvo Esperanto, aŭ, ĉe ties provizora nekono pere de Esperantisto, aranĝi leterkorespond- adon, t. e. kunlaboradon (laboranaron) por la realigo de la postuloj de la Katolika Internacieco, t. e. la Mondpacligo Kruco Blanka, sidejo Graz en Aŭstrio. Katolikaj gestudantoj ĉiulandaj unuigu vin! Ni do donu unu al la alia la manojn, malgraŭ la nacia diferenco por komuna frukto- naskiga laboro, por la progreso de la pacema laborado. Vi zorgu por plej granda disvastigo de ĉi tiu alvoko en viaj land- gazetoj kaj jurnaloj. Oni tuj skribu al la centralejo. Stud. teol. E. Piokorz, Breslaii, Germanio, Scbwenkfeldstr. 15. Digitized by Google 10 AMERIKA ESPERANTISTO LA ENLANDA MOVADO ESPERANTA RONDARO DE KALIFORNIO La ĉiujara kunveno de la Kalifornia federacio de adeptoj je la lingvo internacia "Esperanto" okazis antaŭ ne longe en San Francisko. Prezidis Majoro Yemans kaj F-ino Van Sloun sekretariis. La parol- adantoj libere uzis Esperanton. San Francisko sendis la plimulte da delegitoj. El aliaj urboj troviĝis L. R. Stockton el Oakland, kies grav- ega biblioteko de libroj Esperantaj lin faris la piej konata Esperantisto laŭ la bordo pacifika; el Berkeley, F. Postnikov kaj V. Smith, prez. kaj sekr. de la Berkeleya Rondo; el San Jose, S-