4,'V IK- -HS HSO 2 AMERIKA ESPERANTISTO UN!' run CTTJ I JUN 6 1939 VUJ L» U J ______LIBRARY m p =Be/irjĴ^'£>:>/t>bfc^«6G ci>A j.'Ay'o' ■Zii'tiilfa NOVEMBER, 1913 -TIP ~i iv:.(: y n .j Digitized by Google 0 I ill' III' . — WHY NOT DO YOUR CHRISTMAS SHOPPING EARLY J We are making a special Cnristmas offer of three subscriptions to the magazine and the A. E. Book in cloth binding for only FOUR DOLLARS mailing both from here, and sending the recipient a special holiday card stating that they are your gift, hollow up your propaganda work of the past few months by unique Esperanto Christmas gilts to your interested friends. AVOID THE Rl'SH AND SEND IN YOUR LIST TODAY. Books will be mailed in time for the Christmas delivery. THE AMERICAN ESPERANTIST CO., INC. West Newton, Mass. Short-Story Writing \ in,.:- ,,f f,,r mi, . ni.l win,mi V \ "** j Hr !•-., „»■, in i'-. in'Mi'i',,. .ici v lessons in the history. foitn.stiue. if the short-sifiry riuclii b\ J Deri: I-. n-iiwi in l-.liDM of Li |i pi ii cult's MuL'u/ine Siiu> writers must be watte as well .is horn; they must master the del.his of c "istnt'tion if thev would itirii their tali ni- to account May we send you the name . of students and t:r.filiates w \t, , have succeeded "- And the -«ucees-, thi ir lett'Ts prove is itra-ticnl It n.e -ns pttd manuscripts and checks from line rttnlirj trrilis: "I ktl'ttr thai you trill hr ,,',„ ,,' whin / ft'/ „.„, that / llilfr just rim-,,1 „ ,/,,,./...,,,, ■•!.'" />,,„. l:'rrruh.„l,t'.\for a huo.oroo* story. j i., ,, «i I i,,r ttiiirr. I nm ft t lino Vi ry ho,»/,,'/. ntt'l vi ry i.iolin.i u, If. /■•'.'.....'• in. \\. . ,, ,11 I ■•..•,,■ ■, ,„ 1"h..i. i l..i \\|.|i..i;. V, :i-,i .in ' .in., 1'...... 1" ., ii.i-vi in .ill i,\ 1 («i. ||„, 1, 1 1. ,,,, Si i.l, Cell- I".-':, .f li,. Hi .--i-l r ,.; ; .' . I|| li ,n ,1.1 ill. «1, C...... 11 .11, 1 ll.liiill^ •-../',,,•. fit >„i„j,ii In,. riritsr in'.lr, y. THE HOME CORRESPONDENCE SCHOOL Dept. 542 Springfield, Mass. STANDARD EDITION, C'oth Pi -.{ Postpaid for $1.00 ; with I H Subscription to AMERIKA ESPERAN' r) $1.50. THE AMERICAN ESPERANTIST CO C West Newton, Mass. THE ! AMERICAN THEOSOPHU 'G,0N **< A maoazirtr ,l,al,rtn , Thei,.:,.),hu an,I rar Sinel- (*..,,, \7, cents rc.rc.-n A.i.lr.fs: Kmlona, H„ll>«.r instruado kaj praktikado de Esperanto ĉiu- vendrede je 7.45 vespere en la "Teacher's Room" de Carnegie Biblio- teko. La kursoj estas kondukataj de J. M. Clifford, Jr., Kenneth D. Burke, F-ino M. K. Anacker, kaj William Smith. Ankaŭ Ciusabate da la sepa gis la oka vespere S-ino Winifred Sackville Stoner kondukas kurson per helpo de sia fama filineto. Vizitantoj estas tre dezirataj Ce eiuj kunvenoj. Digitized by CjOOQIC AMERIKA ESPERANTISTO WASHINGTON, D. C. ' 'La Interoaeia Klubo" filk> de E, A. N. A. okazigis sian Ciujaran publikan kunvenon Ce la Washingtona Cambro de Komerco. La nunjara propaganda alvoko guis bonan sukceson. Ciuj de Washington estis reprezentataj, kaj viva intereso regis inter la ne- esperantistoj, kiuj amase Ceestis. La prezidanto de la klubo, S-ro N. S. Guimont, priparolis la eblan, vastan utilon de Esperanto por Ciuj inter- naciaj organizoj, Cefe li kiarigis gian utilegon Ce internaciaj kunvenoj de scienculoj. S-ro C. H. Stewart, bibliotekisto de la Usona Militŝipara ; Departemento, plene montris la tiom facilan kiom sciencan gramatikan konstruadon de Esperanto. S-ro Thurston Wood, universitata studento, kaj prezidanto de la "Altlerneja Esperantista Rondo" priparolis la helpon kiun prezentas Esperanto por pli bone kompreni la patrinan lingvon, kaj por faciligi la studadon de fremdlandaj lingvoj. F-ino A. C. Leavitt, la sekretariino, donis ekzemplojn de la gramatiko, per kiuj estis praktike prezentata kaj subtenata la eldiro de S-ro Stewart. S-ro A. Mayer, mal- longe kiarigis Esperante la principojn de la radio-telegrafo per aparatoj. La aŭdantaro multe interesigis kaj la klubo gajnis anojn. ST. LOUIS, MO. Kiel anoncite en A. E. antaŭ kelkaj monatoj, Pastro M. Mojado sukcesis enkonduki la internacian lingvon en la kole- gion de.la Kristanaj Fratoj. De tiam li instruas Ciutage, du klasojn,— unu por la hispane parolantoj inter kiuj trovigas ses Meksikanoj, kvin Kubanoj kaj unu el Nikaragvo; la alia por la angle parolantoj. La sen- lacema pastro ankaŭ kondukas klason Ciusemajne en la Publika Biblio- teko kie li instruas 30 fraŭlinojn kaj kelkajn sinjorojn; kaj nun malfermis du-semajnan klason, nokte, en la kolegio. La kolegio kaj la fratoj-es- troj montras siajn progresemajn kaj esperantismajn spiritojn, per la donaco al la fervora instruisto de la Cambroj, lumado, k. t. p. Ni laŭdas Pastron Mojadon, kaj gratulas la kolegian estraron. DELPHOS, OHIO. La afero en Ci tiu progresema urbo tre multe antaŭeniradas. S-ro Julian E. Fast, membra de la Estraro de Urbler- nejoj nun kondukas entuziasman klason el kiu Ciu lernanto estas lernej- instruisto. La klubo Jus aliĝis al la Espe antista Asocio de Norda Ameriko kiel filio, kaj obtenas rajtskrib.ipn d • la nacia organizado je la nomo de la "Delphos Esperanta Klubo." ..a oficistoj elektitaj estas F-ino Grace Hartshorn, Prez.; F-ino Anna W dch, vic-prez.; S-ro A. J. Laudick, Sek-kas.; kaj S-ro Julian E. Fast, .apableca diplomito de la EANA, instruisto. Bondezirojn al la Delph ; Esperanta Klubo,—//-// antaiien.' CHICAGO, ILL. La Gradata EJsperanta Klubo nun komeneas tre ageman laboradon por la venonta Chicago kongreso en 1914. Sub- komitatoj estas elektitaj, kaj sendube la tieaj samideanoj havos senlacan kaj plenan vintron antaŭ la EANA kunvenos venontan someron. Digitized by CjOOQIC 8_________ AMERIKA ESPERANTISTO_________________ S-ino Rice estas la Estrino de la Gazeta Komitato, kaj havas kiel help- antojn unu membron de Ciu nacio, vivantan en Chicago. Tiu komitato dissendos artikolojn por la gazetaro, reklamante la aferon. Aliaj sub- komitatoj estos elektataj Ce la venontaj kunvenoj de la societo. BOSTON, MASS. En cambro de la Publika Biblioteko la aan de Novembro, la Boston Esperanta Societo kondukis tre interesan kaj pro- fitan propagandan kunvenon, prezidatan de S-ro G. W. Lee, prezidanto de la Societo. Kvankam estis "Elektada Nokto" en la Stato, multaj scivolemuloj Ctestis kaj interesiĝis. La cefparolanto estis D-ro D. O. S. Lowell, vic-prezidanto de la Esperantista Asocio de Norda Ameriko, kiu per tre interesaj kaj konvinkemaj vortoj klarigis la historion de Es- peranto, ĝian simplecon, kaj gian neceson kaj praktikan utilecon. Poste, S-ino Merriam el South Framingham, kiu Jus revenis el Europe, en carma kaj aŭskultinda paroladeto, rakontis siajn interesajn kaj ĝojemajn spertojn dum la somera vojago per malgranda sciado de la Internacia Lingvo, kaj jarlibro de la U. E. A. Ce la fino de la kunveno, la aŭdan- taro iris al la kunvenCambro de la Bostona Societo, kie du klasoj por komencantoj organizigis. HEBRON, NEBR. Por la tria jaro, la subjekto pri internacia lingvo tenis elstarantan lokon sur la programo de la Nebraska ŝtata Kristancelada Kunveno. Pastro Charles P. Lang, Estro de Esperanto de la ŝtata Unuigo, arangis ekspozicion de Esperanta literaturo kaj ankaŭ diservon lastan tagon de la kunveno, la tuta programo konsistanta el himnoj, pregoj kaj parolado, la temo de kiu estis "La Stelo de Espero." Antaŭ la diservo S-roj R. G. Hulbert, kaj A. G. Wilson iaris parolade- tojn pri la Spirito de Esperanto, la praktikaj utiloj de la lingvo, kaj klarigis la elparoladon kaj sistemon de vortkonstruado. Pli ol ioo per- sonoj Ceestis la Esperantan kunvenon, kaj kore kantis la himnojn, re- sponds la legadojn, kaj parolis la "Sinjora prego," la programo enhav- anta Ciujn. La intereso sin montradis plie kiam dum la revenvojago de la kristanceladaj delegitoj, oni petis al S-ro A. G. Wilson paroli al ili ree pri Esperanto. La vagono estis plenigata kaj pro la entuziasmo kaŭzita oni opinias ke la urbo Nelson, la hejmo de la delegitoj, baldaŭ havos kreskantan esperantan grupon. "Dim, kial vi gratas vian kapon?" "Car mi sola scias kie ĝi jukas." ***** "Cu vi opinias ke viro povus vivi laŭ kristana maniero je ses dolaroi ĉiusemajne '■" "Tiu ja estas la sola maniero laŭ kiu li povus vivi." Digitized by CjOOQlC 1 AM ERIK A ESPERANTISTO OFFICIAL COMMUNICATIONS THE ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA Central Office: Newton Center, Mass. Reports of increased activity from all quarters are so encouraging that a successful year, beyond anv previous one, is assured if only the amount of energy available can be utilized. Past years have demonstrated beyond doubt that Esperanto growth is in direct ratio to the perfection of district and local organization. Take this fact together with the necessity for distribution of work, an I it is now more than ever important that more attention should be turned to the complete organization of divisions. In our great country the Division is the largest body which can work entirely together and the largest which can hope for a general meeting once a year or more of the majority of its members. With each of these practically independent units doing its own work the national association becomes, as it should be, the representative body of its minor associations, which once a year meet in our congress to bring together the workers from remote sections and to make plans for the work of the coming year, in the interval a.'ting as a clearing house for the minor associations and looking after isolated members or groups in unorganized districts. It maybe well to recapitulate briefly the steps necessary for the establishment and successful maintenance of the district associations, whose territory is already defined in the constitution. A charter is granted from EANA to the Division, giving it full powers to govern itself within the general provisions of the constitution, issue charters to local societies within its jurisdiction, issue membership cards to all members in its jurisdiction, collect dues from these members and forward through its secretary monthly returns of memberships and dues to the general secretary. In return for this work the division is entitled to retain one- half the fees received from members and all of the fees received for charters. Under the revised constitution it is also the duty of each division to elect annually its Councilor, who represents it in the annual meeting of the general council, held coincident with the annual congress. and who in the interval acts for it in a referendum vote upon all matters which come within the jurisdiction of that body. Four forms of membership cards are used at present: one for general members of the national association in unorganized districts; one for members of organized societies in unorganized districts, which have been chartered direct by EANA; one for chartered societies in organized dis- I Digitized by CjOOQIC 10_________________AMERIKA ESPERANTISTO___________________ tricts, whose secretaries report through the secretary of the division, and one for isolated members within an organized division. On these cards is a space for form and number which are used for convenience of the various secretaries through whose hands they pass, and which serve to facilitate the reporting of members, especially when renewing. For ex- ample: the letter A denotes the national body and subsequent letters the district organizations in the order of their establishment. New England is AA and to isolated members is given a number in consecutive order. AA-i would be the first general member in the division and as this num- ber is never repeated, he may remain out one or more years and upon renewal receive his original form and number. In the same way a letter is given to each society chartered, in consecutive order, and to these is added by the local secretary a number according to the sequence of mem- bership. These numbers are also never duplicated and always available for a renewing member. Form AA-C No. 8 shows that the bearer of the card is a member of the New England Esperanto Association, of the third society chartered (Boston Esperanto Society) and the eighth member received. The secretary of the society, the secretary of NEEA and the general secretary would at once be able to identify "AA-C-8" as the eighth member enrolled in the Boston Society; AA-F as the New Haven Esperanto Club; AA-N as the Washington Co. Esp. So. (Ver- mont), and so on. There is provided a three-fold filing card, with spaces for name, address, form and number; one copy of this is kept by the local secretary; No. 2 and No. 3 copies forwarded with returns to district secretary who files the No. 2 copy and forwards the No. 3 to the general secretary. At the beginning of a new fiscal year these cards are trans- ferred to a new file as fast as renewals are received and the date of pay- ment is entered on the card. If this system is carefully followed out each secretary will have two files: one containing the names of those who are in active membership and one of all those who have ever been mem- bers of the society. In NEEA these files are subdivided into societies, with one section for general members. EANA files by States and Cities. In both these associations there is a duplicate file in which the names are arranged alphabetically. Once started, these files become practi- cally automatic and at the commencement of each year the registration of members, both old and new, is quickly and easily accomplished. It will be seen at once that the smoothness and success of the whole system depend upon the care and promptness of the various secretaries, and persons should be chosen for these offices who are both competent and willing to give the necessary care to the work. Let us urge that there be more complete organization in every divi- sion. If for any reason the present arrangement makes any of the geo- Digitized by VjOOQIC __________________AMERIKA ESPERANTISTO_________________11 graphical divisions too large the constitution provides for further sub- division. ELECTION OF COUNCILORS Attention is called to Article VII., Section i, of the Constitution, and it is hoped that as rapidly as possible elections will be held and re- port of same made to the Central Office. Failing to receive these returns within a reasonable time it will devolve upon the Councilors already elected to elect the remainder of the Council from those divisions which have not attended to this matter for themselves. It is much to be pre- ferred that each division should choose its own representative. While not obligatory it has become a custom to elect the same person for presi- dent and councilor of his division. STUDENTS' ESPERANTO LEAGUE With the appointment of an Educational Director the field of useful- ness of the SEL becomes much broader and its successful management will be of inestimable value in pushing the introduction of Esperanto into educational institutions of all grades. As membership in the League includes membership in the Associa- tion as well, it will be to the advantage of the younger Esperantists, wherever there are several of them near together, to form a Rondo of the League. Full information will be furnished by its secretary, Harold W. Kline, ioo No. 2nd St., Darby, Pa. NECROLOGY Dr. W. E. Damon, Portsmouth, Ohio. I TUTMONDA JARLIBRO ESPERANTISTA Since the decision of the last two congresses with regard to official organization and official recognition of the Centra Oficejo this book be- comes absolutely necessary to every organized Esperanto Society. It ; contains a vast amount of information concerning the development of Esperantoand the action of its various official bodies from the Akademio , down to the minor organizations. It also contains a list of all known , organized Esperanto Societies throughout the world with the addresses of the various secretaries. We regret to note that the information with ! regard to EANA Societies is incomplete and somewhat err.me >us, but i we take upon ourselves the blame for a goodly portion of the errors and before the next edition shall strive to see that the C. O. has more com- plete and accurate information. It will help us greatly if every organ- ized society of EANA possess a copy of this book and forward to our Digitized by Google 1?_________________AMERIKA ESPERANTISTO ._________________ Central Office information as to omissions or errors. This is due to our- selves and to the C. O. in Paris, which at a large expenditure of time and money is trying to collect within the covers of one book accurate statistics concerning Esperanto organization and activity. END OF OFFICIAL PART. SUR NIA TABLO NASKITA, en Formosa, Japanujo, ESPERANTA LIBRETO; ge- patroj, malbona plumo kaj hektografilo. Enhavas unuan paĝon, skribi- tan per la fiina ideogrifo,—tial nelegebla al la recenzisto. Eble tio estas reklamo de "Kukolido," sed mi esperas ke ne. Dua pago enhavas vor- tojn kaj notojn de himno al Mikado; tria pago "La Espero" (feliĉe ne la muzikon). Sekvas proverboj, fabeloj kaj legendoj, kaj humoraĵoj. Las- ta pago, reklamoj de Esp. Gazetoj, inter kiuj ni gojas vidi "Amerika Esperantisto." Pro ĝia ja krudeco tiu gazeteto estas alloga, kaj kune kun ĝia interesplena enhavo gi farigos boni ga propagandilo. LA VOĈO DE L'POPOLO. Ankaŭ novenaskitulo. ĉiusemajna organo de fiinaj socialistoj Kvar pagoj estas esperante presitaj, dekdu per idengrafoj. La legeblaj paĝoj estas sufiĉe revoluciemaj, kaj se la ceteraj estas egale incitemaj, ne estas ia dubo ke Esperanto faros brue- gon en Hinujo! LA VAGABONDO. Oficiala organo de la E. V. K. Havas artan kovrilon, artajn ilustraĵojn, enhavo estas laŭ la plej bonega esperanta stilo, sufiĉe diversa kaj interesplena. Taŭgas lokon inter Eminentuloj. Malgraŭ tio, mi devas citi paragrafon, Car gi estas tiom aplikebla al la nuna multe diskutata afero de "esperanta stilo." La citaĵo estas 'Mal- ferma letero al Fraŭlino Oxenford" (kaj ni bedaŭras ke ni ne povas legi la alrefe.ritan artikolon). "Kara Samidtano, Varman aprobon kaj sinceran komplimenton por via artikolo aperin- ta en La Vagabondo. Vi tre bone agis skurĝinte iom tiujn netolereblajn pedantojn, kiuj malmodeste sin starigas kiel bonstilistojn, kiel kompe- tentajn Esperantistojn. Jes, la lingvo kreskas nur per la uzado kaj Ciu el ni rajtas resti libera kaj konservi sian propran stilon. Simpatian Sa- inton de nekonata, samideano." Evidente Usono ne sole posedas mem- starigitajn stilistojn kritikajn. 1NTERNACIA POL1CA BULTENO. Privata organo de la poli- caj Societoj kaj izolaj Policistoj esperantistaj. Bone presita gazeto en sia tria jaro, redaktita Ce la "Prefecture de Police," Parizo, abonebla Digitized by CjOOQIC 1 __________________AMERIKA ESPERANTISTO_________________13 nur al Policistoj kaj Policaj Administracioj. La recenzita numero enha- vas interesplenan artikolon pri la historio kaj organizo de la franca poli- ca sistemo kaj ĝia nnna funkciado, ankaŭ sciigojn pri la esperantistaj policistoj en diversaj landoj. La graveco de Esperanto inter la legogar- distoj estas bone montrita. Nur pensu, samideanojl vojaĝante alilande vi povas ne nur esperante gui la belaĵojn de la diversaj landoj, sed vi ankaŭ povos esti esperante arestital ANTAŬEN ESPERANTISTO J1 Forkurante de la Pariza polico ni trafos Peru'on, kie sin trovas fervoraj samideanoj kaj la dekjara, sup- renomita gazeto, ofieiala organo de la Perua Esperantista Societo. La pliparto de la recenzita numero konsistas el elfierpaĵo de la Oficiala Ga- zeto. Inter la aliaj artikoloj estas unit pri "La Sinteza KaŭCuko per la terpomoj," kaj ho vel inter la "Novaj Revuoj" Kukolido enSovis sin. Vere, la birdaCo malpurigis multajn nestojnl FINNA ESPERANTISTO. Sesjarulo kaj organo de la Finlanda- noj. Bone presita kaj bone verkita gazeto. Enhavas vortojn kaj muzi- kon de "Polusstelo," "himno de Finlandaj Esperantistoj"; "Vojaĝo de finna esperantistaro en Rusujo; Esperanto inter la finnaj blinduloj" kaj alegorion, tradukitan el la verko de B. Bogh, "La Pilgrimiro de la Vero." "Kukolido" ne ankoraŭ almigris Finlandon, eble pro la tro se- vera klimato. TRA LA FILATELIO. Unit el la plej gravaj de la fakaj gazetoj kaj la plej universale utila, Car en ĉiu lando estas troveblaj la filatelis- toj. La gazeto estas france kaj esperante presita kaj enhavas riĉecon da informo pri poŝtmarkoj ankaŭ multe da reklamoj kiuj estas multeva- loraj al ĉiu filatelisto. Felice, "Kukolido" ne ankoraŭ fariĝas filatelisto! GREKLINGVA ESPERANTISTO. Organo de la grekaj samidea- noj eldonita de la Samosa Esperanta Societo. La du ricevitaj numeroj enhavas klarigon pri la malkompreno inter la grekaj Esperantistoj kaj la registaro. Parto de la gazeto estas greklitere presita kaj tiuj el ni kiuj antaŭ jaroj donis penadon kaj tempon al la studado de tiu lingvo povos kompari la facilecon de legado de la du lingvoj, Greka kaj Esperanta. La rezulto estos konvinkal LA UU STELOJ. Ree transvojagante la oceanon ni trovas en "Chile" la nomitan gazeton, nun trijarulo. La enhavo estas interes- plena kaj kosmopolita. Sur la kovrilo estas portreto de nia bone konata samideanino, Sino. Blaise; interne oni trovas kliŝaĵojn kiuj montras la "Hejmo de Washington," nia unua prezidanto; la turo Eifel kaj unit el la altegaj konstruaĵoj en la Urbo St. Louis, Usono. La teksto estas tri- lingva, Car krom Esperanton kaj la nacian lingvon oni trovas anglan re- presadon de "The Green Flag" el Amerika Esperantisto. Entute, la enhavo estas bone elektita kaj ir teresplena. 14_______________AMER1KA ESPERANTISTO_________________ KATALUNA ESPERANTISTO. De post la barcelona kongreso Esperanto rapide disvastiĝadas en Hispanujo kaj la organizaĵoj de tiu lando estas inter la plej bonegaj. Tial, ne estas mirinde kiam oni trovas tian belan kaj bonegan gazeton, kia la K. E. La" recenzita numero en- havas bele ilustritan raporton de la kvara kongreso de la Kataluna Es- perantista r'ederacio. La agemeco kaj plenumebleco de la tieaj Espe- rantistoj faras bonan ekzemplon al la Esperantistoj de aliaj nacioj. Nu, la permesita spaco estas jam eluzita, kaj anstataŭ alproksimiĝi la finon de mia tasko, la amaso da ankoraŭ recenzotaj gazetoj pligrandi- ĝas. Estas evidente ke, ni devos Ŝangi la titolon de ĉi tiu fako, kaj an- stataŭ "Sur Nia Tablo" uzu la pli taŭgan titolon, "Sur Nia Planko," Car, la tablo baldaŭ rifuzos senrompige teni la literaturan pezegaĵon. Ko Fo. BOOK REVIEWS EL PARXASO DE POrOLOJ, by Antoni Grabowski, 224 pages, TO cents. This, the most extensive collection of Esperanto poetry issued to date, from perhaps the foremost verse-writer in Esperantujo, con- sists of six original poems, and 111 translations from 30 different lan- guages, including Latin, Greek, and Japanese. The original, and most of the shorter translated pieces are good. But the longer selections are, almost without exception, obscure and faulty in meter, tend to cacophony and poverty of expression, and carry poetic license to the verge of anar- chy. All this (judging by the argument in his original effusion "Sur unu kordo") is due to the fact that the writer regards rime as the soul of poetry, and, in retaining this same, neglects other elements (rhythm reasonable clarity, varied and musical expression) which (to our mind) are of vastly greater importance. IILSTORIO KAJ TEORiO DE IDO, by B. Kotzin, Editor of "La Ondo de Esperanto,"' 114 pages, 3o cents. The title of this book is somewhat startling to the loyal Esperantist and the first thought which comes to him is one of wonder as to whether another of our Eminentuloj is going wrong. The quotation from Progreso at the head of the author's preface will set his mind at rest. "La Esperantistoj . . . tutc ne konas faktojn pri Ido kaj la lingvon mem; kontraŭ idistoj bone konas Esperanton kaj ĝian nunan staton." Before attempting to refute the claims of Ido and to show up its Digitized by CjOOQlC ■ AMERIKA ESPERANTISTO 15 imperfections and inconsistencies the author made a thorough study of that language from its own text-books. Every criticism is based upon a complete familiarity with the subject and such data as are given are based upon documentary evidence from ido publications, and from ear- lier writings of the reformers, while they were still Esperantists. The first twenty pages of the book are devoted to the history of the Ido movement, a complete expose of the "Delegacio" and its pseudo- official character, as well as its failure to confine its action to the object for which it was formed. The unpardonable action of DeBeaufront is discussed with wonderful impartiality when one considers the provocation The balance of the book is taken up by an exhaustive and detailed analysis of Ido, beginning with its alphabet and the introduction of such international letters as q, x, and y, followed hy a discussion of its other features including accent, declension, plural, the invariable adjective, pro- nouns, verbs, derivation of words, vocabulary and euphony. It is shown to be a language of inconsistencies from beginning to end, absolutely unfit to receive any consideration as an international auxiliary language. This book is one of the important contributions to Esperanto litera- ture and should be in the "library of every Esperanto society and every private Esperantist who wishes to be able to refute intelligently the claims of the reformers. MIRJXDA AMO, by H. Luyken. -205 pages, 75 cents. An original novel in wonderfully clear and simple Esperanto. While it might be classed as a religious novel it is none the less readable by a person of any sect whatever. It is the history of a young man of strong character and carries him from his thirteenth year to young manhood. He is under the antagonizing influence of an atheistic uncle, a Christian mother and an Eastern Mystic. These various beliefs give the author an excellent opportunity to show his familiarity with the arguments of the Theosophist and the free thinker. The plot is sufficiently interesting and the book is one which will be rea'd from beginning to end with deep interest. The chief fault with the book is the spasmodic tendency of its author to introduce the acrobatic sentence with the mistaken idea that he is using an international style. For example: on the very first page the to-be heroine "interrupts her song to regard the through the leaves lisible red sky." On the fourth page appears an "urchin with the shortened of his father pants". Again, the hero "fixedly regards the pale, peaceful, nevertheless by holy emotions illuminated face". On page 6h the "evidently intentionally accented notes compel him to listen to a very beautiful through the music going air". On page 106 the head of one I Digitized by Google 16_________________AMERIKA ESPERANTISTO ______________ of the characters "almost touches a beautiful above the lamp hanging shade". About the middle of the book the author warms up to his subject and lapses into an easier style,—or else the reader becomes accus- tomed to an occasional standing-on-its-head sentence and nothing more is noted until page "£48 when the silence is broken by "tik-tak of a large in a corner standing clock. While such construction occasionally enables one to avoid awkward expressions, as a general thing it is a shock to the experienced Esperantist reader and must be a veritable stumbling-block to the beginner. As a whole, this book has distinct merit and is deserving of a promi- nent place in Esperanto Literature. PATRECO. by M. Wolf, translated from the French by the author, 56 pages, 35 cents. This four-act melodrama was presented by a cast of professionals at the Bern Congress. It is a distinct problem play and to us old fashioned fellows who believe that there are some things in nature which should be withheld from general discussion or from general literature it is a trifle frank. It would be eminently fitting for senior dramatics, following the completion of a course in sex hygeine. Its Esperanto style is good, its action easy and it is extremely dra- matic. The moral which it teaches is beyond criticism. XOYELETOJ EL LA NIGRA ARBARO, by Helene Christaller, translated by Wilhelm Christaller, (Esp. Biblioteko Internacia No. 25), 48 pages, 10 cents. A somewhat crude and heavy translation of four short stories of which the first two are fairly readable. Scarcely worth including in so generally an excellent collection of literature as the Biblioteko Inter- nacia. LA INTERYTDIGO KAJ NEKONATA DIALOGO, Alfred de Vigny, translated by Sam. Meyer (Esp. Biblioteko Internacia No. 26), 40 pages, 10 cents A beautiful translation of extracts from the works of Alfred de Vigny. The first part is an interview between Louis XIII and Cardinal Richelieu; the second, between Napoleon and Pope Pius VII. Both are intensely dramatic and do not suffer by the Esperanto translation. LA PATRINO, Ernst Zahn. translated by J. Smid (Esp. Biblioteko In- ternacia No. 27). 56 pages, 10 cents. A homely little story, of the return from America of the son of Swiss peasants. While the book is tragic it holds high rank as a charac- ter study. The translation is that of a master and leaves the reader with a desire for closer familiarity with the writings of the original author. Digitized by VjOOQlC n AMER1KA ESPERANTISTO 17 NELLA att La. Vojo Nkkonata Original» nsvelo de Kdmond Priv.Vt ĈaPITRO III Malvarmege kaj silente sidis Paŭlo en la fiakro dum Ji re'legisla paragrafon en la ĵurnalo kaj lin penetris pli profiinde la doloriga certeco pri la novajo. Efektive li sciis pri 4a invito al Nella por tin aŭtotnobila ■ekskurseto kaj ankaŭ li bone rekonis la nomojn de Siaj du amikinoj. Dunae la fiakro jarn transpasis la ponton kaj 'rapidis al urba centro. Maldolĉa venteto frapis la vizaĝon de Paalo kaj venena glacia Svito lin mordis. "Haltn! vetnrigisto, halta!" li fine povis elkrii per forta peno. 'Reen al stacidomo!" La viro puŝetis sian flavan Ĉapelegon malantaŭen kaj iom levinte la Sultrojn klopodis por rondirigi la Cevalon tra la strato. Li ja kutimiĝis pri tiaj subitaj kapricoj de klientoj, ne nur de klientinoj. ĉe la stacidomo, Paŭlo sciigis ke nenia rapida vagonaro foriras ĝis posttagmeze kaj li do forsendis telegramon al la adreso de Nella esper- ante jam ricevi respondon antaŭ sia forveturo. Lian koron preinis doloriga timo kaj ankaa la dezirego tuj alflugi al Nella por Sin konsoli kaj dorloti. Se li nur povus preni mem Siajn vun- dojn kaj suferojnl Li ne povis toleri la penson ke Si suferas. Plie en lia imago sinsekvis nigraj bildoj de teruro kaj lumetaj bildoj de espero. La duajn li treege penis konservi kiel eble plej longe, sed nepre revenis la aliaj kaj lian kapon akre fajrigis tin batalado, Li provis u/.i sian tempon ĝis ricevo de responda depeSo kaj li ko- mencis fari tra la urbo la intencitajn vi/.itojn, Dum kelkaj horoj li vetur- adis en fiakroj, rapidis en subvojo, marSadis en la stratoj, salutis, paro* lis, vivadis inter homoj kaj aferoj kvazan en stranga sonĝo, dum Ciam plipeze premis la interna mordanto por lin rekapti post Ĉiu vizito, post ĉiu manpremo kaj forsaluto, kvazaŭ niinaca fantomo lin atendanta post ciu pordo, sur Ĉiu Stupaco. Tagmeze li jam rapidis al la hotelo por atendi la telegramon. Sed pasis horoj . . . nenio alvenis. Li provis tagmanĝi, sed li pli vere nur sidadis rigardante ĉiun enirantan kelneron kvazaŭ li nepre devus alporti al li depeSon. Ĝis la lasta minuto li aten- dis kaj fine forllugis al la stacidomo por fari reen en Rapido la sainan vojaĝon de 1' nokto. Nur ĝustatempe li alvenis. Jen ambaŭtlanke trans la vagonaj fe- nestroj jam forrapidis la samaj pezaĝoj, kiujn li vidis matene vestiĝante. La samaj vidaĵoj alvokis rememoron pri liaj tiamaj pensoj. I Digitized by Google W _________AMERIKA ESPERANTISTO ___________ Li revidls la befan nobran ftguron de 1'amata Nella, Siajn profundajm okulojn, Siar> rtririndanr f runtor» . - . sed jet» ir> teruca ekmakulis la bil- don. Cu> estus iel eble, ke tit* san-kte- barmonia vizago estus-eterne de- truita per malsprtta antomobila akcidento? Net ne povus- esti vere. Sia fund» resanigos. Plie, la Jurnalo certe trograndigjs. LVtm- kelkaj tagoj> fii portos bandageto» kaj jen poste Si reaperos pli adrrnrinda oi iam an- taŭel H» kiel ti ankoraŭ pli fiele guas tin» karan belecoti post pasita danger». Sed jen ska» de 1 Vagotrar» fraj" tremo de l'fenestroj sorbite vidigis a! li la sceno» de 1' akcidento. Jen la automobile, gaje rapidanta tra la ves- pero kaj jen la terura renkontigo. Kia frakasoi Kia funebra konfuzo. Kaj Si, Nella, tirta lia feliĉo, ricevis trun frapon, falls en tiujr* rompa- JojiD. Eble Si sidis stir la antaŭa loko. Staj delikataj vangoj, Siaj oku- loj . . , Paulo fermls la okulojn por ne vidi. Sed our pli klare la bildo sin trudis al li. Si riski9 esti mortrgita . . , ft» tio ne estus, eft pli bona ol terwe kripligi, perdi la vizagon, rompi la spegulon de Y koro. Jes, tiu penso ja venis al Paulo post la vidafo, tilt penso pri Sia morto pre- ferinda al . . , kaj li sentis la bonton de tin instinkta egoismo, kiu dor- mas en la noma koro, eWe cefe en la vira. Kiel estas ke tiel abomenaj, kruelaj pensoj povas eĉ eknaskiĝi, Ce mi? Ii sin demandis. Net Kiel ajn Sangita Si estas. Si nepre restos lia Nella. Tiom pli li Sin amos, car Si suferast Je ajn ili kune vivos kaj per an» li Sin kon- solos. Li fordonos Ĉiujn planojn por estonto, ftun gloron, tutan mon- don kaj nur sindonos af Si, tute sole al Si por ke Si havu belan vivon, gojan, dolĉan. La feliĉo de amata virino, ft» tio ne estas ja sufiĉa kaj plej nobla celo por tuta vivo de unu viro? Kaj jen li jam sentis en si memfierecon, ke li tiel facile sin oferdonas. Kiel naiizigaj estas viraj pensoj! Li denove rimarkis: Egoismo Ciam pretos montrigi, fanfaronado Ciam pretas makuli eC plej noblajn inspirojn. Cu ni ne povus purigi niajn korojn kaj ilin liberigi de tiel bontindaj logantoj? Kaj la malfeli- Caj ceteraj vunditoj: La kondukisto? La kamparano kun sia veturilo? Jam li eble mortis kaj ploras hejme familio, belaj infanetoj ĵetitaj al mi- zero. Strange, ke neniam antaŭe li pensis pri tio! Kian fontegon da egoismo ni havas en ni! Tamen li sin kredis bona, sentema, kompatema. Sed jam lin atakis la furioza fluado de l'pensoj kaj ban imagon ple- nigis bildoj pri la nuna stato de Nella. Kiel Si estas? Kiu Sin flegas? Kien kaj kiu Sin portis post la akcidento? (Daŭrigota) "Oni diras ke vi havis feston ĉe vi hieraŭ nokte." "Jes, etan nasktagan feston. Gi estis la dekunua datreveno de la dudek kvina nasktago de mia edzino."—Cincinnati Enquirer. Digitized by CjOOSlC AMERTKA ESPERANT1ST0 « 3J\ IjOTERIA BIJ JETO ■Qt XDRFO Sumaker tute nraltrafis dum sra vivo. Pfi ol tlo Ti pfi kai J^L pH dikigis. Rigardante la negrandan nejunulon dumli suprenram- pis la altan skabekm en la oficejo de sinjoroj Ilartman, Stoffel Kai) Kompanio, estus malfacfle imagi, ke antaŭ tridek jaroj li estis nedika, delikate vestira junulo en Ixindono, alveninte tiun «rbon por studi la anglan sistemon komercan, Estis la \-olo de Ira patro, ke Andreo res'tu tri jarojn en Anglujo por ke li povu perfektigi sian scion pTi la lingvo kaj komerco, kaj poŝte revenu la patrujon kaj kuniĝu ki fimion, ĝuonte gravan postenon en la Hamburg» oficejo. Sed, bankroto de iu banko tute malvalorigis la firmon. Sumaker, la patro, mortis je kormalsano, kaj Andreo estis postlasata senmonhavulo, senbelpe bataladi kontraii la malfacilajoj de V \fivo, senkuraĝema kaj ne amata. Li restadis en Londono, kaj sinjoroj Ilartman, Stoffel Kaj Ko.. kortuiitaj pri lia malbonsanco, amikemiĝis al li, kaj pagis al li dekunu spesmilojn ĉiusemajne. Multaj jaroj forpasis, kaj-—per ŝparemeco, virteca konduto—li fine bone sukcesis akiri salajron de tri mil spesmiloj jare. Li estis fariĝinto tre dika. Xe la pala, rondeca dikeco de bonmanĝaja vivmaniero, sed la malseka, ruĝa dikeco de nialspriteco, egoismo, kaj tro da dormado—la dikeco kiu komencas en la spirito—aii, en la manko de ĝi Lia ecaro similis tiun dc la plimulto da liomoj en tio, ke oni povac facile legi lin per liaj vestajoj —malpuraj, ornamitaj de neregule surmeti- taj grasrnakuloj. kaj per la fingro oni povis dcsegni sian nomon en la polvon sur lia ĉapelo. Tia estis la aspekto de Andreo Sumaker kiam li liavis kvindekkvar iarojn; malpuremulo kun rondfonna. ruga viaaĝo ombrigata de mallongaj lipharoj, malgrandaj okuloj kiuj suspekteme rigardetis tra dkulvitroj, kaj —por tiel diri—nenia nazo. Li neniam estis edziĝinta. Pri tia afero li neniam pripensis. Kiam li estis ankoraŭ juna li ne liavis la necesajn vivrimedojn, kaj. nun estante maljuna, li ne havas la aspekton per kiu li povas instigi amflamon. En la lasta tempo lia loĝadejo ne phi plaĉis al li. Li luprenis alian. kaj dungis kadukan vidvinon, kiu estis travivinta pli feliĉigajn tagojn, kai kiu antaŭe liavis edz<>n kiu mortis kaŭze de tro da drinkado. Li elspezis mil spesmilojn cinjarc por si mem. sia dommastrino, kaj aliaj hejniaj aferoj. La celeron li cnmetis en bankon. Xe pro tio, ke i havis ian specialan celon—tio euis lia kutimo. I Digitized by CjOOQlC AT________________AMERIKA ESPERANTTSTO__________________ Dum du jaroj It tiumaniere vivadis, tute pace, avare kaj dormeme- Jen serpents eniris lian paradizoru Li sciiĝis, ke sfnj©»inc. Lejton vetlu- das! Nur liomof similaf al' SumakeT estas kutime virtanaj, Marvirto kostas monon, kaj, se ekzistas io, kion Sumaker nomus pekplena, estas- Cio, kio kostas monon, Tmagu, se vf povas, kfer terura la vetludb sajnis al li. I.aŭ lfa opinio nenio povus estf pli malbona ol Ta aceto de iu loteria bileto. ĉu ne estas hontaĵo—la scnufifa uzo de tri spesmiioj? Dum li pripeosas pri kiom da aĵoj oni povas aĉetf per tri spesmiioj, lfa brusto» svelas kun fndigfno. Tio ja estas pli malbona of la aĉeto de tabako 1 SSevermaniere If priparolfs la aferon kun sinjorino Lejton, kaj per malpura montrafingro li emfazis la pruvon, ke ii estas krimullno. si estfs maldika, neforta kvfndekjara vfrirro, facile senkuraĝigata,. kaj si humile elaŭskultis ŝumaker, on. "Eble mf malbone agis, sinjoro Sumaker, kaj pro tio, ke vi tiel lerte pruvis al mi mian pekon, mf promesas al vi, ke nenfam refoje mf aĉetos- foterio-bifeton. Dufoje ĉfujare dum la pasintaj ses jaroj mi aĉetis tiajtr biletojn. Mi ĉiam esperis, ke mi trafos lotajon, kaj, pli ol tio—vi kompre- nas^mi povos......" "Hcrgotf!" fnterrompfs Sumaker. Kutime lfa kapableco uzi la ang- fan ling\'on suficis por esprfml liajn pensojn, sed kiam li eksritiĝis, I? duone forgesis. kaj uzfs nedecajn esprimojn el sfa patra lingvo. "Kio!" li ekkrifs; "ciujare vi elspezis ses spesmilojn por loteriaj bile- toj ? Dekok spesmilojn ensume ? Kion utilas al vi la verfluchte loterior Kion vi estas gajninta ? Menion 1" Sinjorino Lejton denove certfgis al li. ke ne plu ŝi aĉetos tiajn bile- tojn, kaj, por ekmontri al li kiel serioza ŝi estas, ŝi siirmetas snr la tabloit la jusricevftan bileton. "Jen." ŝi humile diris, "ĝin prenu, kaj faru je gi. kion vi volas." Sed li ektremis pro malŝato dum li rigardis la bileton, sur kiu vidiĝis fa vortoj: "Fortuna Gesellschaft" kaj la nombro 5400. llelpate de mul- taj gennanaj, adjektivoj, li gravmiene juras, ke li ne tuŝetos la malbenin- dan ajon. Si do remetis la bileton en sian monujon, ankoraŭ jurante ke ne plu si vetludos. La okazaĵo finiĝis, kaj Andreo ekdormis en sia brakseĝo. Tuta semajno forpasis, kaj oni preskaŭ forgesis pri la afero. Iun tagon, dum li cstis leganta la "Hamburger Tageblatt", li ekvidis artikolou en kiu estas anoncate, ke la posedanto de la bileto, No. 5400, estis gajnin- ta la ĉeflotajon, 200.000 spesmilojn. La jurnalo deflirtis el liaj manoj; liaj molegaj vangoj paliĝis, kaj lia buŝo malfermiĝis por murmureti la nomon—Tereso I,ejton! Tuje lia animo plenigis je envio kaj iaspeca kolero. Lia spirita koler- Digitized by kjOOQlC __________________AMERIKA ESPERANTISTO_________________21 eco estis subite interrompata de alia penso. Cu sinjorino Lejton ankoraŭ ne scias, ke si trafis la ĉeflotaĵon? Supozeble, la afero bezonos du—tri tagojn por eltrovi la posedanton de hi bileto. No. 5100. Kion li povos fari en du—tri tagoj ? Aĉeti la bileton? Ne, tute ne! Certc, sinjorino Lej- ton tuje konjektos pro kio li malŝparas tri spesmilojn! Li forte pensadis kelkajn minutojn—pli forte al iam antaŭe en sia vivo—kaj, fine la nura solvo sin prezentis. Li devas edziĝi kun ŝi! Sed. kiel li tion povos fari antaŭ ol forpasos tri tagoj ? Sinjoro Sarp povas lin belpi. Sarp iam dejoris en oficejo de iu advokato. Li vizitis tiun amikon. "Sinjoro Sarp." li diris, "ĉu vi soifas? Cu vi akompanos min al la kafejo kaj trinkos kun mi?" Kun surprizo, Frederiko Sarp rigardis la parolinton. "Pardonu!" li respondis. "Cu vi akompanos min por havigi trinkajon." Sen pli da vortoj, Sarp surmetis la ĉapelon. La du homoj ĝenerale ne estis kamaradoj—sed trinkajo ja estas trinkajo, kaj—sinjoro Sumaker estas la pagonto! Hi eniris trinkejon, kaj oni liveris viskion kaj sod-akvon al Sarp. Pro tio. ke miksita trinkajo kostas pli da mono ol la nemiksitaj, sinjoro An- dreo petis, ke oni alportu al li glason da limonado. Post la doloriga procedo—la pago de la postulita monsumo—Sumaker senŝanceleme de- mandis al sinjoro Sarp. "Kiamaniere oni povas edziĝi en la plej mallonga tempospaeo?" romete surprizigita, Sarp rigardis Sumaker'on plenatente. Rampis en lian cerbon, la ideo ke Andreo ja freneziĝas. Nur'post kiam Andreo refoje demandis: "Kiamaniere oni povas edziĝi en la plej mallonga tempospaeo?*', Sarp respondis, "Speciala licenco." "Tio estas la..........nu, kiel mi povas havigi al mi specialan licen- eon?" "Tri-centoj da spesmiloj; ia bona kialo, kaj jurdeklaracio, ke ne ekzistas lcĝa malbelpajo." "Tri centoj da spesmiloj? HergnttV Kaj subite li paliĝis ĝis la koloro de kreto. Tamen. rememoriĝante la grandan premion, kion li nepre devas trafi, li rekuraĝiĝis. kaj baldaii liaj vangoj havis sian kutiman koloron. "Kio povus esti 'bona kialo'?" li demandis. Sinjoro Sarp pritraktis duondekduon. "Se vi povos pruvi iun el tiuj, kaj ankaŭ vi povas jurdeklari, ĉio estos bona." "Sed," respondis Sumaker, "mi ne povos pruvi iun el ili." "Nu! Pro kio vi volas edzigi?" %% AMERIKA ESPERANTISTO_________________ Andreo kvazaŭe ne aŭdis la demandon. '*Cu ne estas io alia?" "Ne!" respondrs ŝarp. "Vi povus mensogi, sed Dio vin nelpu se vi fion farus!" Sumaker konfesis al si, ke li devas mensogi. "Supozante ke mi havi- gus la licencon, kiam mi povos edziĝi ?" li demandis. "Se vi estus ruza, tion vi povos fan la postan tagon. Sed, vi deva« esti tre rtua." Tio sufiĉas. Sumaker pagis alian trinkajon por sia kunulo, kaj plue demandis pri tio, kion li devas fan kaj diri. Cion Sarp klarigis al li, kai Andreo kuris al la oficejo. Li diris al sinjoro Hartman, ke H estas. rnalsaneta; surmetis sian verdan palton (antaŭe ĝi estis nigra!) kaj for- lasis la oficejon. Lian foriron Sarp eknotis, kaj baldaŭ la afero estis konita inter la tuta komizaro. sumaker iris rekte al la banko, kaj je la unua fojo en sia vivo, li elprenis tri centoj da spesmiloj. F'oste li revenis al sia logejo, kaj pro tio surprizigis sinjorinon Lejton. Li diris al ŝi, ke li estas malsana, kaj ja bezonas etan libertempon. Si komplimentis lin pri lia saĝeco—certe li havis nebonan aspekton tial, car Ii estas tiel maltrankvila. Malsaĝuloj ofte estas ruzaj. Sed, la ruzeco montrita de Andreo estus honorinta iui# lertulon. Post kvin minntoj, li tute libere povis spin, car Ii sciiĝis, ke sinjorino Lejton ne ankoraŭ konas pri la rezulto de la "Fortuna Gesell- schaft" loterio. Tiam li ruzeme komenris la aferon. Survoje al la dome, li estis lerninta tion, kion li devos diri al si, kaj nun tion li plenkuraĝe diras. Sinjorino Lejton tute komprenis pri kio Ii tiel arde priparolas, kaj en ŝia animo ŝi iom bedaŭras, ke eble en la estinteco ŝi estis neĝentila al li; ŝi rememoras kiel maldolĉe si nebonmienigis lin antaŭ siaj okuloj. "Mi rapide maljuniĝas," ekdiris Andreo, kun tremaj lipoj. "La hodiaŭa malsaneteco montras al mi, ke post mallonga tempo mi devos pagi la ŝuldon de 1' karno, kaj viziti alian sferon—ĉu pli bonan ĉu malpli bonan mi ne scias. Vi estas estinta tre amikema al mi, sinjorino Lejton— tre amindema al mi, Tereso, kaj la ideo pri kio okazos al vi post mia mor- to turmentas mian animon. Ankaŭ vi, amiko kara, malĵuniĝas, kaj ne multe plu vi povos laboradi. Mi havas monon—dudek mil spesmilojn en la banko. Tio tre utilos al vi. Mi ametas vin!" Li ĉesis por spiri; dume ŝi mallevis la palpebrojn, kaj ruĝiĝis. Li prenis ŝian kadukan manon en sian manegon, kaj kun tremo en sia voĉo li daŭriĝis. "Cu vi edziniĝos min?" li elpuŝis. "Ho, sinjoro sumaker!" "Cu vi edziniĝos min?" li repetis. Digitized by CjOOQIC n ___________________AM ERIK A ESVERANTISTO_________________33 Unu momenton ŝi silentis, kaj dume ŝi pripensis la aferon. Si enpense komparis Andreo 'n ktm sia antaŭa edzo. La gaja, bela sinjoro Lejton—la ebriiĝema Lejton estis multe, multe malsimila je Andreo, kaj kiel pasie li amindnmis ŝinl Sed, Andreo amproponis, kaj posedas du- dek mil da spesmiloj ce la banko. Kaj, pli ol tb, tb, kion li diris estas tute senerara; ŝi ja maljuniĝas. Videble li enamiĝis je ŝi. Tial si fine levis la iralpebrojn. kaj murmuretrs sian respondon. Se li iam estus leginta amnovelon, li truj sciigus pri kio li devns fari. Li estus ĉirkaŭ- preninta ŝin kaj sirrmetus kison sot ŝiajn lipojn—ja, estas multo, Vbn oni povas ellerni per novelojl Sed, Andreo konis nenion, kaj pensas malplie, pri tiaj sensencajoj. Kun preskaŭa sufokpnemeco (grandaj ŝvitgutoj ruliĝis ki vangojn^ li alparolis al si, ke jam de longe li esperis por ĉi tiu feliĉiga momenta Li subite proponis libertagon farotan ie en la apuda kamparo; ke morgaŭ frumatene ili fariĝu geedzoj. Si estis iomete timema, sed ŝi neniel suspektis, ke troviĝas b tro eksterordinara en la afero. Estu tb kiel tio estis; la morgaŭan tagon ili fariĝis geedzoj. Andreo maldikiĝis je du funtoj dum la jusantaŭaj dudek kvar horoj pro la timo. ke sinjorino Lejton sciiĝus pri la gajno de 1' lotajo. Fine, kiam li afldis sian "Jesl", li preskaŭ dissaltis pro ĝojo. Li estas riĉulo. Ke plu Andreo Ŝumaker laborados en la oficejo de sinjoroj Hartman, Stoffel Kaj Kompanio. Li deprenis el la banko pli da mono, kaj la feliĉa paro foriris en la kamparon por tutlibere ĝui sian miellunon. La it peto de Sumaker, Sarp sendis al li kelkajn numerojn de la "Hamburpa Tagcblatt", inter kiuj estis tiu numero en kiu vidiĝis la artikolo pri la bileto, No. ■"> ion. En la dua vespero, li tralegis la jurnalojn sed diris nenion koncerne la loterian aferon. Li preferis, ke ŝi mem trovu la artikolon. Estas la tria tago, kaj ŝi ne ankoraŭ ekvidis tiun artikolon. Tial li opiniis, ke estus aminde se li kbnigus al ŝi ŝian bonŝancon. Subite li brue ekkriis, "Hergott!" Si demandis al li, "Kio okazis?" "Kiu estas la numero de via loteria bileto?" li blekpetis. "Kvinmil kvarcent," ŝi respondis, ekscitita. "Pro kio........vi ne volas diri, ke ĝi ion gajnis?" "Ion gajnis? Potstcnfel! Gi gajnis la ĉeflotajon—ducent mil spes- milojn! I.egul" Kaj li etendis la jurnalon. metante sian malpuran fin- gron ĝuste sub la artikolo. Sinjorino Andreo ŝumaker ne legis! Si ne povis legi! ŝi ŝtoniĝis 1 Malferminte la palajn lipojn, ŝi tremvoĉe ekparolis. ■'A ___________AMERIKA ESPERANTISTO___________________ "\ i, Andrei) mia ; vi estas riprocinda—vi estas la kulpuloI Tial, car vi tiel malĝentile alparobs al mi pri la aĉeto de tiu bileto, mi, la sekvantan tagon, vendis ĝin al sinjorino Armstrong!'' Poste, tre baldaiie. rimarkinte la sig ion de forta doloro sur la vizago de sia edzo, kaj opiniante—sensuspektema estajo!—ke ŝia riproĉo ja kaii- zis ĝin, si tute forgesis pri sia perditajo. kaj subite farigis karesema. ŝi cirkaŭpremis sian edzon, kaj ripozigis ban svitantan kapon sur sian kadukan bruston. "Karulo mia, ne maltrankvibgu pro la afero." tre dolce ŝi diris. "Vi cstis prava pri la vetludo, kaj—nu, ni ankoraii havas unu la alian ?" "Jes!" li bojis. "ni bavas unu la alian!" Kaj, post kiam b tute konipreiiis tion. kion sigiifas tiuj vortoj, b refoje kriegis, "Hergott! Ni bavas unu la alian!" Kaj li svenis. El la angla tradukis, J\o. L. Stanyan. PEC JO. Pol'OI.A FAIU-.LO IX MoRAVlO. "JI^STIS iitin rego; li bavis lilinnn tre 1 elan. Std si ne obeis sian patron. dJK Tial li forpebs sin kaj ordonis al servisto. ke li konduku la princinon P profunden en arbaron kaj lasu sin tie al ŝia sorto. La servisto faris. kiel estis ordonita al li kaj kondukis sin en izoian nialluman arbaron, kiun liomoj neniam pasis kaj nur diversaj bestoj enloĝis. La princino sentis en sia koro la gravecon de sia sorto; ŝi ploris kaj petis la seniston, ke li rekomluku s , al liomoj; si promesis al li, ke ŝi neniani revenos al sia patro, por ke la servisto ne estu punata; ke si kaŝe vivos kaj per laboro akiros sian pan on ; li nur ne forlasu sin en tiu terura arbaro. Sed siaj petoj cstis vanaj. La servisto devis jttri al la rego, ke li agos laii lia ordono; do, ŝiaj petoj kaj promesoj ne kortuŝis lin; li forlasis sin—si estis sola. )en. si surgenuis kaj pregis al Dio. ke Li ne forlasu sin, donu nutron al ŝi kaj protektu sin kontrau sovagaj bestoj. Dm nlenumis sian peton. Si trovis sukpkriajn berojn, avelojn. fagnuksojn, diversajt. radikojn kaj berbojn, ankaii fonton, kaj fine ŝi eltrovis kavan kverkon; en tiun ŝi transportis tnuskon kaj sekajn foliojn. kaj ĝi servis al si kiel logejo, Xokte si baris la enirejon per brancoj, por ke nenin sovaĝa besto povu eniri. Tiel si vivadis, kaj. ne povante interrilati kun liomoj, ŝi konfidigis al si malsovaĝajn bestojn en la arbaro. .Si allogis ilin, kaj baldaŭ sukcesis al ŝi alvenigi ilin. Digitized by Google n ___________________AMER1KA ESPERANT1ST0________________25 Post kelke da tempo Dio donacis knabeton al ŝi; li estis tiel ĉarma, ke ŝi pro ĝojo preskaŭ forgesis sian malfacilan sorton. Estante tre pia, si ne volis lasi sian infanon ne baptitan. Dum ŝi pripensis, kiamaniere oni povis bapti lin, ŝi vidis starantan antaŭ ŝi viron maljunan, respektin- dan, kun longa blanka barbo kaj kun ŝlosilaro en mano. Li estis la sank- ta Petro. Li diris, ke li estas sendita de la bona Dio. por bapti la infanon, Li portis lin al la fonto, baptis lin kaj nomis lin Petro. Kiel baptodona- con li pendigis fajfileton per ŝnuro ĉirkau lia kolo kaj diris al lia patrino ke ŝi neniam forprenu ĉi tiun ludilon de li. Tiam li forlasis ilin. Post lia foriro la princino, scivola, kiel efikos la fajfileto. tenis ĝin al sia buio kaj fajfis. Subite disŝoviĝis la branĉdj, kiuj kovris le enirejon de la kavcrno, kaj kapreolo staris antaŭ ŝi. Ci kuŝiĝis ĉe la infano kaj prezentis al li sian lakton. La infano suĉis ĝin avide, ear lia patrino ne povis mamnutri lin. Nun la besto venis ĉiutage kelkfoje. kiam Pecjo es- tis malsata kaj kiam lia patrino fajfis per la fajfileto. Kaj la infano prosperis per tio bonege. Kiam la vintro proksimiĝis, la princino havis grandan zorgon. Si nt posedis varmajn vestojn, nek por si, nek por la infano. Si do preĝis tre intense al la bona Dio, kaj tiam aperis al ŝi sankta Petro en sonĝo Li havis en la mano bastoron kaj forkondukis ŝin kune kun ŝia infano el tiu sovaĝa regiono. Hi iradis orienten kaj li montris al ili dometon. Jen, ŝi vekiĝis kaj pripensis la sonĝon. Si obeis la avizon. prenis sian infaron sur brakon kaj rmgradis kun fi orienten, ĝis kiam ŝi venis vespere al dometo. Maljuna ermito loĝis en ĝi. Li akceptis ilin afable, ĉar ankau li estis per sonĝo preparita, ke princino venos kun sia infano kaj logos kun li en la dometo. Li alportis manĝajon kaj trinkaion por ŝi kaj por la infano, kaj invitis ilin, resti ĉe li. Tion ŝi faris kun ĝojo kaj ili ambaŭ tiel trovis helpon. Kiam Peĉjo estis kelkjara, la patrino instruis lin, mem uzi la fajfile- ton. kaj kiam la knabo fajfis per ĝi, birdoj, sciuroj kaj junaj kapreoloj alvenis. ronde ĉirkaŭis la infanon kaj ludis kun li. Tiamaniere li kreskis. I a ermito lernigis lin legi kaj skribi kaj ekzerci aliajn artojn. kaj kiam li estis plenkreska, lia patrino opiniis. ke nun estas tempo, ke li venu inter homojn. Si ĉiam pripensis. kiamaniere ŝi tion povus efektivigi. Jen, denove aperis sankta I'etro al si en sonĝo kaj diris al ŝi, ke ŝi konduku Peĉjon—kiu efektive estis jam granda Petro—al la fonto. el kiu li estis baptita. Dekstre de ĝi. en distanco de kvin paŝoj, ŝi trovos en la tero ringon. Si levu ĝin, kaj kion ŝi trovos sub ĝi, tio servu al Peĉjo por lia vojaĝo. Kiam ŝi vekiĝis, tiu ĉi songo estis tiel viva antr1 Ŝ a animo. ke ŝi tuj ekiris al la fonto. Vere, ŝi trovis sur la avizita loko la ringon el fero, grandan kiel rado de veturilo kaj fiksitan sur kaŝita poido. kiu de her- boj estis kovrita kaj tute ne konebla. Si levis la ringon per tuta sia forto kaj kiam la pordo estis malfcrmita. ŝi vidis ŝtupojn en kelon antau ŝi. Si iris malsupren kaj trovis belan nigran ccvalon kaj apud ĝi sur muro kompletan armilaron, kian kavaliroj portis. Si tre ĝojis kaj tuj alirigis sian filon, por montri eion al li. Li iĝis pro la ĝojo preskaŭ freneza I Digitized by CjOOQIC 16_______________AMERIKA ESPERANTISTO_________________ kaj tuj provis la armilaron. kiu estis tute konvena. por lia korpo. Tiain li saltis sur la cevalon kaj -diris: "Adiaŭ, kara patrino, mi nun rajdos en la mondon kaj, post kiam mi ekokupis la tronon de mia avo. mi kunvenigos vinl" Lia patrino, sciu, jam estis dirinta al li, ke li estas reĝido. Li do forrajdis. Sed, kiam li estis rajdinta dum kelke da horoj. rabistoj atakis lin, forrabis de li cion, la ĉevalon, la kirason kaj la glavon. elpikis liajn okulojn kaj forlasis lin senhelpan. Li estis tre malfeliĉa kaj tute malespera pro sia situacio kaj ne povis helpi al si. Fine li «kdormis pro laceco kaj sonĝis jenon: Lia baptopatro, sankta Petr-> aperis al li kaj diris: "LJzu vian fajfileton kaj kiam post la fajfo sciuro alvenis, kaptu ĝin, deviŝu per ĝia vosto matenan roson kaj kvn per ĝi la okulojn; vi tiam vidos denove. Post tio iru ĉiam rekte orienten, ĝis kiam vi venos al tin loko, kie la rabistoj bivakas. Kaŝu vin tie post arbo, kaj kiam ili ekdormis. forprenu de ili vian proprajon kaj forrajdn orien- ten." Jen, li vekiĝis, serĉis sian fajfileton, sed—ho, terure!—ĝi estis mala- perinta. Li ĝemis kaj ne povis helpi al si pro la doloro. Rekvietiĝinte, li pripensis, kien la fajfileto eble iris, car la rabistoj ja sciis neniel ĝian valoron kaj kredeble ne proprigis ĝin al si. Eble ĝi nur estis forŝirita kaj kuŝis ie proksime Sed, car li estis blindigita, serĉado estis malfacila por li. Li rampis ĉirkaŭe sur la tero kaj palpadis per siaj manoj ĉirkaŭ si. Fine, post nuiltaj vanaj klopodoj, li trovis ĝin kuŝantan inter herboj. Li ĝojis. tenis ĝin al la lipoj kaj fajfadis. Tuj alsaltissciuro kaj sidiĝis sur unu lia ŝultro. Li kaptls ĝin per mano kaj deviŝis per ĝia vosto la roson, ĝis kiam ĝi estis tute malseka. Tiam li lavis per ĝi la okulojn kaj —nn'rakle!—kia ĝojo! Li vidis denove. Tiam li migris orienten, pli kaj pli malproksimen, ĝis kiam li vespere venis al maldensejo kaj havis antaŭ si la restejon de la rabistoj. Li kaŝis sin, ĝis kiam noktiĝis kaj kiam la rabistoj dormis, li aliris sub la lumo de la luno, almetis rapide la kirason, kiu pendis sur arbo, malligis sian ievalon, alzonigis la glavon kaj forrajdis. Li rajdadis dum la tuta nokto, ĉiam orienten, kaj nur matene li permesis al si ripozon. Tiam li venis en urbon, kiu tuta estis nigre ornamita. Ciuj domoj estis drapiritaj de nigra drapo, de ciuj tegmentoj flirtis nigraj flagoj kaj ĉiuj Iiornoj. kiujn Feĉjo renkontis, estis vestitaj de funebrovestoj. Li tre miris pro tio kaj demandis la mastron de la gastejo, kie li loĝigis sin, kion tio signifas? Jen, li sciiĝis, ke proksime de la urbo, en arbaro loĝas granda drako, kiu ciutage manĝas unu homon. Pli frue ĝi mem forpor- tis la unuan renkontinton el la urbo aŭ la kampo. Sed, car neniu estis certa pri sia vivo kaj ĉiu timis eliri, oni decidis. ke loto destinu tiujn, kiuj devos sin liveri al la drako kiel manĝajon. Ci tiu foje la loto trafis la reĝidinon kaj tial estas la ĝenerala funebro. Petro demandis tiam: "Cu neniu estas tiel kuraĝa, ke li mortigas la drakon?"—"Ho. kuraĝaj estis jam multaj," diris la mastro, "sed la haŭto de la drako estas tiel dika. ke neniu armilo povas penetri tra ĝi; ĉiu desaltas kaj disrompiĝas. Jam multaj kavaliroj elrajdis, por mortigi la drakon. sed neniu sukcesis, neniu revenis. La reĝo promesis la manon de sia filino kiel premion al h mortiginto de la drako; tio instigis multajn, Digitized by CjOOQIC ......_____ AMERJKA ESPERANTISTO 11 riski la entreprenon kaj jen morgan la princino mem estu oferata kaj devos perdi sian vivon!" Petro tnulte pripensis, veninte en sian loĝejon, ĉu li povus lcuraĝi la drakon mortigi per sia glavo; li sentis sin incitira, Tiski tiun aventuron. Kiam li dormis, lia baptopatro, sankta Petro denove aperis al li en sonĝo kaj diris: "Petro, alzonigu vian glavon kaj rajdu Frumatene,'kiam la suno supreniĝas, en la arbareton de la drako. Tie vi vidos la beston kuŝantan. Steliru al ĝi de malantafi, de norde, kaj debaku ĝiajn kapojn, cltranĉu la langojn, kunportu kaj konservu ilin bone." Kiam li vekiĝis. la matena krepusko komenciĝis. Li do rapide sin vestis, saltis sur sian ĉevalon kaj galopis al la arbareto de la drako. Li faris. kiel la sonĝo estis ordonita al 11, ligis sian cevalon al arbo kaj ŝteliris malrapide de norde, ĉiam spicnante, antaiien. Fine li ekvidis la beston, sed ĝia aspekto estis tiel terura, ke li preskau perdis la kuraĝon. Cia korpo estis dika kaj longa, finiĝis per vosto kaj tuta estis kovrita de skvamoj. En la supra ekstremo estis sep teruraspektaj kapoj, unuj ĉe la aliaj. Ci dormis. ankoraii, kaj tio estis bonŝanca por Petro, car li povis tute proksime alpaŝi. Li prenis la glavon, sibligis gin tra la aero kaj deha- kis per unu bato unu kajion de la monstro. La besto tordiĝis supren, sed li svingis denove la glavon kaj la dua kapo defalis. Tiel li agis, ĝis kiam ĉiuj sep kapoj kuiis sur la tero. Tiam li prenis ĉiun kapon aparte per mano. eltranĉis iliajn langojn, enpoŝigis ilin kaj rerajdis en la urbon. Dum tio okazis. oni preparis en la urbo la lastan iron de la princino. La tuta popolo kolektiĝis. la pastroj venis. la induloj de la regno kaj la parencoj de la princino. Kun tordoj kaj kun funebromuziko ili akompa- nis ŝin, dum ĉiuj sonoriloj sonoris, ĝis la arbareto de la drako. La prin- cino paŝis kun klinita kapo. tutnigre vcstita. la kapo kovrita de nigra vualo. nieze inter la torĉportistoj. Kiam la procesio estis sur la loko, oni vane spionis al la drako Nenio movigis. Fine oni proksimiĝis kaj trovis la beston morta. Sed nur la torso kusis tie, la kapoj estis nenie troveblaj. Kia ĝojo kaj fcliĉo estis tio! Ciuj spiris lihere kaj ĝojkriis, car oni estis liberigita de till skurĝo. La princino estis triumfe rekondukata. Si devis ŝanĝi sian fune- bran veston per blanka vesto kaj sin montri al la nopolo. Ciuj deziris vidi la mortiginton de la drako. La popolamaso disiĝis. kaj viro paŝis antaiien; li metis la sep kapojn d.e la drako antaŭ la piedoj de la princino, kaj tiu di viro estis— .ŝia dambrolakeo. Li intends jam de longa tempo akiri por si la premion por la mortigo de la drako, kaj matene li ankaŭ e.'iris. por mortigi la beston, sed li trovis ĝin jam morta. Li do kunpor- tis la kapojn kaj ŝajnigis sin la efektiva mortiginto. La reĝo ne povis fari alion ol obei sian promeson kaj akcepti la dambrolakeon kiel fiandon de sia filino. La tago por la geedziĝo estis des- tinata kaj la tuta urbo ruĝe ornamata. Petro, jus revenante post ekskurso en la cirkaŭaĵon de la urbo, vidis ile malproksime grandan ruĝan flagon flirtantan sur la palaco de la reĝo kaj, rajrlante pli proksimen, li trovis diujn domojn ruĝe drapiritajn. Li do rlenove demandis sian mastron, kion tio signifas, kaj sciiĝis, ke hodiaii estas la tago de la edziniĝo de la princino. Li demandis, kiel tio povas okazi, kaj oni respondis al li, ke la dambrolakeo de la princino mortigis 28________________AMERIKA ESPERANTISTO___________________ la drakon kaj alportis al ŝi ĉiujn sep ĝiajn kapojn. Petro tiam iris en sian ĉambron kaj skribis sur papereto, ke la prin- cino favore donu al la prezentanto de la papereto ion de la edziĝa tablo por lia sinjoro. Tiam li prenis sian fajfileton, fajfis per ĝi, kaj bela blanka pudelo aperis. Fn ĝian buŝon li pendigis korbeton, enmetis la papereton kaj sendis la pudelon en la reĝan kastelon. La hundo serĉis sian vojon meze inter la korteganoj kaj venis kun la korbeto al la princino. Si miris multe, tiel pro la bela pudelo kiel pro la ileziro de la sendinto. Si prenis de la tablo kukopecon kaj floron, meti- ilin en la korbeton kaj la hundo malaperis kun ĝi. Post mallonga tempo la pudelo jam realportis la korbeton al Petro. Li tre ĝojis pri ĝi kaj post kiam tio sukcesis, li sendis la pudelon duafoje al la princino, sed nun li metis leteron en la korbeton. La pudelo atingis kun sia sendajo tlenove feliĉe la princinon, kiu akceptis la leteron kaj- legis ĝian enhavon, ke ŝia fianĉo estas trompisto, car ne li mortigis la drakon, sed fremda kavaliro; oni esploru la kapojn de la drako, ĉu langoj ja estas en ili. La princino tuj donis la leteron al sia patro. La reĝo igis kontroli kaj oni trovis efektive, ke la kapcj ne enhavas langojn. La reĝo tre koleris; li arestigis la ĉambrolakeon kaj ediktigis en la urbo, ke la vera mortiginto de la drako prezentu sin. Petro fine superis sian timemon; li prenis la sep langojn kaj iris kun ili al la reĝo. Tiu tre miris kaj samtempe ĝojis, vidante antaŭ si tiel belan bonforman kavaliron. I.a ĉambrolakeon li tre kontraŭvole estis akcep- tinta kiel bofilon, kaj ankaŭ la princino nur, por plenumi sian devon, es- tus sekvinta lin ĝis la altaro. Sed nun ĉiuj trovis heloon. La princino estis tre kontenta pri la ŝanĝo, same tiel la reĝo kaj la popolo. La trompiston trafis la kolero de ciuj. Oni vippelis lin ekster la urbon kaj Petro edziĝis kun la princino. Sed antaŭ tio li serĉis en la arbaro. kie li estis travivinta la tempon de sia juneco, sian patrinon, vestigis sin konvene kaj kondukis sin al sia fian- ĉino. Oni konstatis, ke la reĝo estas ŝia frato. Kiam lia fratino tiutempe estis malaperinta, li multe ploris kaj serĉis ŝin, car oni kaŝis al li, ke li per la knteleco de lia patro tiamaniere perdis sian fratinon. La gojo de la gefratoj estis do tre granda, kiam ili post tiom da tempo kaj ĉe tiel eksteronlinaraj cirkonstancoj revidis unu la alian. Kaj post tio ili kunc vivis tre harmonie ĝis ilia morto. El la gcrmana lingvo tradukis, J. Schroder. Patrino—Cu vi havas ion per kio vi povos pagi la veturpagon?" Filino—Jes, patrino; mi havas Georgon. ***** "Patro." diris la saga knabo. "kio estas leĝobeanta burĝo?" "Nuntemne." penseme diris la patro, "la priskribo malpligrandiĝas gis tiu kiu ne posedas aŭtomobilon." Digitized by CjOOQIC n AMERIKA ESPERANTISTO 2» KICKS AND KOMMENTS Many folks who are inclined to criticise their neighbors would do well to "step aside and watch themselves go by." "Nobody with sound judgment would liken the Sept. 1913 number •with the number of a year ago. Then we American Esperantists had a real journal not a bunch of anecdotes poorly translated. The A. E. had the appearance of being a serious publication devoted to a serious cause; Now it looks like the Official Organ of the Association opposed to the Installation of Bathrooms in Air-Ships." (One would almost think he was kicking!—Red.) "Our whole......group has nothing but praise for your splendid efforts in every department of the paper. With all due respect for the former management, we think that the new one shows 100% improve- ment. Why not transfer the kickers' subscriptions to the War Cry, Doan's Almanac, or some equally live sheet." "Like the Amerika Esperantisto first rate—what there is of it, and I guess there is as much as we are paying for and then some." "Please accept my congratulations on the excellence of the Esper- antisto under the new management. I hope the time may come soon when it can be made larger; I will not say better, for I really can see nothing that one could suggest for its betterment, except in the matter of size." "Regarding your Kicks and Komments corner, I have read this page with interest each month, and from what I have gleaned from it, would say that the majority is well pleased with the change in the magazine (I'm with the majority), and the plimulto counts." "Amerika Esperantisto for Sept. deserves hearty commendations. It is excellent in every way. Congratulations." "I am well pleased with the new appearance of Amerika Esperantisto —'Things do move.' " "Enclosed please find check for $1.00 to be used for green ink in order that you may give your cover the appearance of an Esperanto pub- lication." (Thanks. Send another $ and we'll do it again next month.— Red.) "Mi ne povas mastrumadi sen Amerika Esperantisto, tial mi enmetas ĉi kune du Sm. daŭrigi mian abonon." "Pri la nuna A. E. mi opinias kun la 'subredak.' ke ĝi baldaŭ estos 'Eminentulo'." 30________________AMERIKA ESPERANTISTO_________________ "If I should kick up any komment koncerning the rejuvenated Amerika Esperantisto, I would say that the editorial in the August issue and Prof. Privat's excellent article which followed it were worth to me the price of a year's subscription." Gladiso—Kiam Jako proponis edziĝon al mi hieraŭ, li diris kc li volus morti pro mi. Murielo—Kion vi diris al li? Gladiso—Konsideru sin mortulo.—Judge. ******* "ĉu ŝi estas bona muzikanto?" "Tre bona, si scias kiam ĉesi." ******* Infanetoj heredas kisojn, geamantoj interŝanĝas ilin, maljunuloj tĉetas ilin.—Life. ******* Gf.rtrudo—Kiam Tomĉjo petis kison al vi hieraŭ vespere, ĉu vi donis iom al li? Genevieve—Ne— sed mi pruntedonis iom.—Life. ******* "Kial vi opinias ke li estas fremda nobelulo?" "Mi aŭdis lin diri ke li ŝuldas ĉion al sia edzino."—Judge. ******* Patro—Vi sensenculo. Mi donos al vi nur milionon da dolaroj. Filo—Se vi faros tion mi malhonoros la familion. Mi ĉirkaŭveturos m uzita automobile—Judge. ******* "Hi estis geamikoj kaj sidis flankon ĉe flanko ĉe festeno. Li parolis kaj ŝercis sed ŝi ne aŭskultis. Fine ŝi diris: "Mi suferas mizeron." "Kial?" diris li. "Antaŭ ne longe oni inokulis min kontraŭ la variolo. kaj ĝi belege funkcias. Mi povas preskaŭ ekkrii, ĝi tiel dolorigas min." Li rigardis ŝiajn belegajn brakojn, kaj vidante neniun signon, li diris. "Kie oni inokulis vin ?" Dolce ridetante si respondis, "En Bostono." ******* Unua Edzo—Mia edzino neniam estas felica kiam mi estas nevi- debla. Du.\ Edzo—Nek mia edzino fidas al mi. ******* Patrino—Joĉjo, ĉti vi estas lavinta la manojn? Joĉjo—Jes, panjo. Se vi ne kredas ĝin, rigardu la viŝtukon. BUY BOOKS WITH A COUPON TICKET You get $5.50 in coupons for $5.00, or $11.00 for $10.00. The saving in money is good, but the saving of time is better. Quick and convenient—if you want three books, worth $1.65, you just cut off $1.63 in coupons, and mail them with your order. If, as sometimes happens, the 35-cent book is out of print—back comes a 35-cent string of coupons and the transaction is closed. No waiting at the post office window for a money order! Convenient? That's where we get even—it's' so convenient that it makes ordering books a positive pleasure. THE AMERICAN ESPERANTIST CO., Inc. WEST NEWTON. MASS. BOOKS! MAGAZINES! We take this occasion to announce that all Magazine Subscriptions or Orders for Books of any nature published in U. S. may be sent to us, and will command the most prompt and careful attention Magazine Subscriptions received at Publisher's Prices Club Rates Quoted upon application Help make this addition to our business a suc- cess. Send in your renewals or new subscrip- tions to your favorite periodicals TODAY THL AMERICAN ESPERANTIST CO., Inc. West Newton, Mass. LA ONDO DE ESPERANTO Monata Ilkstrata Revuo (fondita en la jaro 190»). ĉiu jarabonanto ricevos senpage fa fibron: "ORIENTA ALMANAKO" el la lingvoj japana, hina, araba, hrnda, sanskrila, persa, armena, kartvela k. t. p. k. t. p. "La Ondo" aperas aktirate la I-an datan, novstile. ĉiu n-ro havas 16—24 paĝ. Forinato 17x26. Bela kovrilo. (Poŝtk. ilustr.) Sendu abonpagon (t'.io) alia Ameri- can hspcrantist Co., West Newton, Mass. POLA ESPERANTISTO Monata gazeto, aperadas okan jaron, ĉiam pliinteresigante sian programon. En 1912-a jaro "P. E," krom 12 ilus- trataj, zorge redaktataj numeroj en klasika, pure fundaments Esperanto, donos al siaj abonantoj senpagan: "UTERATUKAN ALDONON" (200 paga volume) Sendu abonpagon (91.40) al la American Esperantist Company, West Newton, Mass. LA VOĈO DE L' POPOLO Ciusemajna hina kaj Esperanta Gazeto pri ĉio kio kondukas socian revolucion kaj progresigas univer- salan unuiĝon. Jarabono por eksterlando: Sm. 2, 50; unu numero: sd. 5 per poŝtmandato aŭ respondkupono Adrese Sifo. 8 Chiin-Sin Tung Str.. Sai- Kwan, Canton. (Hinujo) TO NOKEPERANTISTS: Ask your enthusiastic Esperan- tist friends for a small English grammar of the language. Every real Esperantist carries a number of this handy little propagandilo. 25 Keys for onry 25 cents. 100 for only One Dollar. The American Espcrantist Co, Inc. West Newton, Mass. You Ought to take SCIENCA GAZETO A monthly magazine entirely in Espe- ranto, devoted to Science and Industry. Contains semi-technical articles on many interesting subjects. Subscribe for your own pleasure—and show each copy to some scientific friend. Send Subscription ($1.50) through The American Espcrantist Co., Inc. West Newton, Mass. (Sample copy, 20 cents) Foreign Magazines Twelve copies, our selection, back num- bers, for only sixty cents The American Espcrantist Co., Inc. West Newton, Mass. LA REVUO Yearly THE A N.B numbers. These we for $1.00. The best literary, magazine entirely in Esperanto . \ The only magazine which has the constant collaboration of DR. L. L. ZAMF.NHOF, the author of Esperanto Subscription $1.40 Single Copy, postpaid 15 cents MERICAN ESPERANTIST CO., Inc., Agts.for U.S.A. -The American Ksperantist Company has on hand a quantity of back equally as good as current numbers from a literary point of view. will dispose of, as long as they last, at ten cents a copy, twelve copies We cannot guarantee to send any special numbers at this rate. Digitized by kjOOQlC m 3IIDII piericanj^oy The SAFE boys'magazine Twe,,eB0,uMOnly$layear bcdthlul briio f> Allhny for nil bors, notrwhM l'fip-por. Clean rm nwLi.Lle, full of pictures r. 1t.11 J pares ov< y month. Manly.lrv-iiring: ". "rienrftr-M l.ndvi i- turn, Bt'-iletics. ln.dorv, Rc'jev.l h.\\ written 1/ rr.'- T, popular boys' anthor- Instructive* Special nr'.flos. Fino artfclfs nn football find o:v. r fur'j, Department* of Jl< ehnnic*», lllretrieity, I, otoprnrhv, l'epi'lar Hclcnce, How to Mnt;6 1. i "■••*, hbirip ('nllcctim, I rticH'-ns, Pets, Gar- d r.ind. Inventionsand Nntunl Wonder*, THE AMERICAN BOY Regular Price. One Year . . . $1.00 AMKKIKA ESPERANT18TO Regular Price. One Year ... 100 Regular Price for both .... $2.00 SPECIAL PRICE FOR BOTH . . . $1.70 THE AMERICAN ESPERANTIST CO., INC. West Newton. Mass. I I u Read V.-y 500-&ti ocys 2Ji mt =3 C in Cl VIM 1'lhlM >.l Ol-.N \S Yl.V- ■i l;i • S.nui*>n" "l-iiy. ii.i «ii'ii' i n iilpLn- n \,,[. C,i. ij Sill' M.'l PI" l"J r» sl.|. |IIII.L. -ui.ii" I" ''iij s. n ..i..i i.: is nun '.■!■ .in do- .-ii 1; ij pppre kui'.u i-. I,i!"i i»i. \'nriini;'ls in iluni 1.1 viPirn k..j ii. ii mi iiiv.is .liiin .<•■ l-Yu-.n kinn ii.k « '• in pn ili.'t i.iloni Sun- ,. ■-,,, ,.ni , ,;i .1. i i.ii ii;..j. i> • I IT PAYS TO ADVERTISE IN A. E. U.l'. k I\ 1 I-.. M\II"m IN Vi U. '-..-I St . h I.\nn, M. rsi^s<-^»Te»«*»«e»«#ŭ«#»ee5>e*s>c#s><5*s>c*si'^»«#5>«#s>(:#ai» NEW EDITION ! THE WHOLE OF ESPERANTO EXCELLENT PROPAGANDA MATERIAL ORDER TODAY 5c per copy 10 for 25c 50 for $1.00 Contains Grammar, Vocabularies and a Little Story. Just the thing * to interest your non-Esperantist friends. (# THE AMERICAN ESPERANLST CO., iKC, West Newton, N'ass. * Digitized by Google "Dnm mia longa profesia kariero kiel instruisto de muziko mi uzis la Emerson' Fortcpianon. "Antaŭ jaroj mi eksciis ke la tono de la Emerson' estas plej boneauap- tita por instrui la orelojn de la komencanto ; ke la elasta respondema til?" kutimigas la manoti por elsonigi Ciujn el tiuj pli subtilaj muzikaj esprimoi, kiuj montras la veran artiston, kaj Carinas la muzikamanton. La tempo provas Ĉion. Dnm la severegaj provoj kiujn komencantoj nepre okazigasal fortepianoj mi konstatis ke la Emerson' montris tian daŭrecon, kia pruvi? bonegecon de materialo kaj konstruado. La Emerson' progresis kune ktin la pasado de la tempo. Mnltegaj el miaj gradatigintoj elektis la Emerson kiel tutvivan amikon." De antaŭ pli ol 60 jaroj tiuj homoj, kiuj postulas bonegan kvaliton )« justa prezo, alte Satas la Emerson'. Vendistoj en la ĉefaj urboj de Usono Petu ilustritan katalogon. EMERSON PIANO CO., Boston, Mass. IB!