Amerika Esperantisto Vol. 11 JULY, 1912 No. 6 / / / Please Excuse Us ! 11 If orders sent to the American Es- iicrantist Company, letters to the Edi- tors of Am BR] k.\ Esperantisto, or com- munications to The Esperanto Asso- ciation ok North America, received in Washington between July sixth and twelfth, inclusive, are not immediately given attention. Since the officers and entire office force will be either on vacation or at the North Al w Esperanto Co nor ess in Boston during that week, no com- munic as delivered after the last mail Friday evening, July fifth, will be seen until Sattird; Inly thirteenth. We heg our friends therefore to pardon us, reali- zing that the Congress was too great an attraction, and as it interfered with busi- ness, we were compelled of course to give up business. As neither Mr. Edwin C. Reed, nor Dr. Ivy Kellerman-Reed (editor-in-chief of Amerika I Esperantisto) will be able to attend the International Kstekanto Congress in Cracow this summer, com- munications to them personally as well ir> ihe Association and to the Ameri- can Esperantist Company will, after July thirteenth, receive prompt attention. The next number of Amerika Espe- rantisto, which will appear August tenth, will contain a full report of the North American EspERA EGRESS at Boston. The October number will be the Special Number about the Eighth International Congress in Cracow; material for this number is to be fur- nished by Americans who will be in at- tendance. Talk About It ^^(^^JHE other day an Esperantist 4 (~*\ came into The Ksperanto ■ I Office., to ask for names and 1^ V addresses of any Esperan- ^^tai^^ tists who might happen to live in suburban towns anywhere near his own town,—or in that very town, if there were any. He wanted practice in conversation, just as everybody else does. A clerk looked over the files, and said, "Here is one in your town, a Mr.---------, shall I give you his address?" The in- quirer replied with astonishment, "Why, 1 know him. I didn't know he was in- terested in Esperanto." Moral: If you want to meet other Esperantists, let the public know that you yourself are one! You will not need to write to The Esperanto Office half so often io get "any names of Esperantists who live near here." You will find that right among your own acquaintances are people who are already interested, or who have had their curiosity aroused, and want more information but haven't yet learned where to get it. You may find the nucleus of a congenial Esperanto Club among the persons with whom you ordinarily talk about baseball news and politics exclusively, or with whom the weather has seemed so far to be the only common topic!!! Therefore, let people know you are an Esperantist ! Wear the Green Star badge, carry a few "Glimpses" in your pocket all the time, and never lose an oppor- tunity to mention Esperanto. You will be glad you did it. The International Money System INCE the circulation of a magazine printed in Espe- ranto is international, and the activity of firms adver- tising and doing business among csperantists enters ery country in the world, a serious problem was developed. How should one g the price of an article for sale? To give the prices in all na- tional currencies, dolb shilling marl Francs, crown-, yen, pesetos, would take all the space which should be give i a description <>f the good Sonic uni illy understood means announcing the price was absolutely A Swiss scienii I the problem by devising an international money sys- tem, based on a unit called a speso. This is so small that any national value in. be i -sed in an even number < spesoj. The spesmilo (1000 spesoj), tit to about $0.4875 in the of the United States and Canad the unit commonly used. Ten spesmiloj have approximately the value of a five-dollar gold pi twenty marks, one pound sterling, etc. The next coi monest unit is the spesdeko (10 speso j), which it will be seen is about half a cent. The abbreviations are Sm. and Sd. To roughly reduce dollars to spesmiloj, sim- ply multiply by two. This system is so convenient that esperantists are using it throughout the world, although of course it is for calculations and price quotations only, and no actual coins exist, or are in fact needed. Some European banks issue checks in Esperanto, with the sum expressed in thi stem; and in London there exL a bank, known as the Cekbanko Esperan- lista, which does business exclusively in the international system, for the benefit eq>erantists. Beside its checks, which are like any checks payable to the order the pa this bank has a second method of transferring sums, which might be worth the consideration of American b ts. It is in the form of a postcard, transferring from the payer to the payee's credit in the bank, and having space for the writing in of the articles ordered, so that no accom- panying let11 seeded. The time and expense saved in thus transferring small sums can be readily appreciated. A two- nt stamp instead of a live, the purchase of an international money order, the registering of the letter, and the dupli- cate writing of the address of the payee, —all this saving, in addition to the lack of any need of writing a letter, counts up for the average citizen, as well as for the busv commercial concern where min- utes must all be calculated in dollars and cents. Pri La Steloj JAM Adamo loĝadis sur la tero, li opiniis ke la tero estas nur malgranda ebenaĵo cir- kaŭata de la horizonto. Supre li vidis solidan kupolon, la ĉiclon, sur kiu estis alligitaj malgrandaj •j kaj ankaŭ la "pligranda" suno kaj hum. La tero ŝajnis senmova, sed la elo kune kun la steloj ŝajne mor ĉirkaŭ la tero. Poste kiam la homa pligrai is kaj disiĝis oni sciiĝis ke la rO < - pligranda, kaj ke la suno kaj la luno moviĝas sendepende. Oni demandi "Kial la tero ne falas?" La saĝuloj opiniis ke grandega viro, Atlaso, subtenas la teron sur siaj ŝultroj. Poste oni demandis," Sur kio Atlaso iras?" La saĝuloj respondis ke Atlaso iras sur la dorso de grandega testudo. ne, kiam la homaro plisaĝiĝis, kuraĝu- ]«>j ĉirkaŭvojaĝis la teron, kaj oni pruvis ke la tero estas grandega globo. I^a niitologia grandegulo, Atlaso, estas anstaŭitadelastranĝapotenco,gravitado. Per la teleskopo oni sciiĝis ke la suno, la luno kaj la steloj ĉiuj estas grandegaj globoj, tre malproksimaj unu de la alia j de la tero. AMER1KA ESPBRANTISTO 111 ne estas alligitaj al la ĉielo sed la avitado tcnas ĉiun en ĝia loko. Se oni povus vcturi per rapida vagonaro po 60 mejloj en ĉiu horo, senhalte kaj laŭ la rekta vojo, oni povus ĉirkaŭveturi la :i post 17 tagoj. sed per simila \eiu- ii veturua de la i al la luno en 166 tagoj. Postulus kvar tagojn kaj n por ĉirkaŭveturi la lunon. Car la suno i ; tre malproksima de la ttx oni veturus dum 11!> jaroj antaŭ ol oni atingus tiun fajran sferon, kaj car la • estas tre la dri li- ra» ir» postulus I rojnl irkaŭ la suno la tero moviĝas lau i elipSO po unu fojo jar- Vikaŭ cirkau la suno movi mile sep aliaj planedojj kelkaj pli malgrandaj ol la u sed kelkaj pli grandaj. Nia hipot -naro atingus la plej malproksim; ^1» oi, Neptunon, nut post f> roj. Multaj malgrandaj planed >j I kelkaj kometoj \\\ ĉirkaŭiras (a sunon, sed la steloj ne ĉirkaŭiras ni inon, car ĉin stelo I suno, an pli isle, nia sin as nur nialgranda Stelo. Ekzist i 10,000-oble pli brilaj ol nia suno. Per la plej granda tcleskopo la steloj ne ŝajnas pli grandaj. Pro la grandega malproksimeoo ili ĉiam ŝajnas nur punktctoj da kimo, sed per la tele- opo ili aspcktas pli brilaj. Eble ĉirkau aliaj steloj krom nia suno drkaŭir planedoj. Xeniu scias. Kvankam Xeptun tas tre malprok- na, la steloj estas treegaj malproksi- maj. Nia hii>oteza vagonaro atingus la plej proksim iclon nur post 50,0< 00 jaroj. En la granda interspaco inter la planedo Xeptuno kaj ĉi tiu stelo, ekzis- tas nenio. Se globo 1% funtojn jc diam- etro reprezentus la teron, kaj alia globo funtojn je diametro, ] mejlojn mal- proksima reprezentus la sunon, la plej pr ma stelo estus reprezentata de grandega globo (neniu scias kiel gran- " mejlojn malproksima. .Vtronomiistoj kompreneble ne mezu- ras la malproksimecon de La steloj per tiel malbona mezurilo kiel la rapideco de vagonaro. Eĉ la rapideco de kuglo ne taŭgas, sed la grandega rapideco de lumo bone taŭgas por ĉi tiu celo. Dum unu sekundo lumo trap.'» malproksimajon kiu egalas sepoble la ĉtrkauaĵon de la tero. Kuglo voja similan distancon en kvar tagoj, vagonaro en 12!* tagoj. Vagonaro atingus la sunon post 119 jaroj, kuglo post 5j4 jaroj, sed lumo post mi utoj. Malgraŭ la grandega rapideco, la lumo de nia suno atingus la plej proksiman stelon nur post 4 jaroj kaj 1 monab Cu aliaj steloj sin trovas apud tiu stelo? Ne, ciuj stas pli malpr< naj de . ol ĝi estas de nia suno. La grandega >tanco kiun him;» trapasas dum unu ro oni nomas "unu lumjar» En la distanco de 16 lumjaroj de nia suno el, zistas nur II steloj krom nia suno, kaj se ni 10 lumjarojn pli malprok- simen ni tro nur 14 stelojn plu. Oni po kalkuli la distancojn de nur kelk- koj de steloj. La "norda loM estas lumjarojn, kaj Arkturuso I lumja- rojn malproksima. Ciu stelo m ras laŭ l propra vojo, kelkaj alproksimiĝas la teron per grandt pideco, sed la plej rapida (po 10 mejloj en ĉiu sekundo) atingos la teron nur post 158,100 jaroj. La plej rapida stelo moviĝas trans la •lo po 138 mejloj en an sekundo 0- oble pli rapida ol kuglo) sed ĝi estas tiel malproksima, ke se la luno stams senmove en la delo, tiu telo p malantaii la In nur post 200 jar Per la okuloj oni povas vidi 6,000 stelojn, sed per la grandega teleskopo,— 10 0,000 pli malproksimajn stelojn. Oni opinias ke oni povas vidi per la tele- skopo stelojn pli ol 3,500 lumjarojn mal- proksimajn. Sendube ekzistas steloj pli malproksimaj, car spaco ne havas limon. Oni povas diri laŭ la Reĝo David»>. "La ĉieloj rakontas la gloron de Dio, kaj la farojn de Liaj manoj raportas la ĉiela firmaj» Jos. II. Xoble. Elizabeto kaj la patrino manĝis. La patrino rliris; fiujn ĉi sardinojn, Elizabeto, la pli grandaj fiŝoj multe manĝas." Sed. patrino, kiel la fiŝoj povas mal- fermi la stanajn ujojn?" El la angle tradukis J. H. Hf.ald. La Leciono De Haroldo de Arm) Kates, I.itt. D. STAS bela julia mateno. Sur la ver i dc marborda do- meto sida -injorino Mar- rnaduke ktm sia sesjara fileto Haroldo. La marondetoj dancas kaj briletas, kaj kelkaj jahtoj glita ii kaj tien ci trans la blua snprajo de la golfeto. Sinjoriiio Marmadttke havas niienon tre decidan, kaj en sia mano estas simpla legolibro. Haroldo sidas Banke <1< sur malalta >, kaj sur la vizaĝo li montras tian sercnaa aspekton, kia apartenas sole al infano antaŭ kies piedoj kuŝas la mondo, car al li ekzistas nenia mondo. kiun li ue pov< venki. "Vi liria Sinjorino Marmaduk per tonoj dolĉesonaj, kiuj tuj sciigia al la fileto ke olas pea de li ion malagrab Ian, "vi scias, ke vi de leg! kun mi matene dum la somero, se vi voloa atitigi vian klason, car vi tiel multe da tempo forrestis en la vintro, kiam vi estts mal- sana. Mi volonte donos mian tempon por vin helpi, kaj—." "Ho, ne estas necese, Panjo/1 nter- rompis Haroldo, kun granda abttegacio, li ne deziras tro okttpi vian tempon." d vi ne volos eniri la etulan klason, en j "Xc. Pan 1 mi povos iel suk» Mi estas tr< j>or lerni denove kun la etuloj "Via ne rilatas al tin. Haroldo. Tio depen le kiom vi sci; Tin aspekto ŝajnas fari impreson je la knabeto; umi momenton li silentas. kaj la patrino supozas ke li primeditas la aferon. Sed ^ubite li eksplodcmc de- mandas: Panjo, kiel oni ne havas Ĉiumonate 'Kvaran de julio' (usonan nacian fest- tagon)?" Mi klarigos al vi ĉion pri tio alian fojon, karulo. Nun, vi scia-. vi lernos lee ion. .n." Si malfcrmas la libron kun mieno tiel severe ida, ke* la knabo timeta Tamen li ankoraŭ ne estas venkit "Sed, Panjo, mi volus scii pri ĝiP1 "Alifoje, Haroldo. nun mi deziras ke vi legu." Haroldo profunde ĝemetas. kaj rigardas la libron kvazaŭ ĝi estus strang- ajo, kies utilecon li tute ne povas diveni. "Mi kredas ke vi jam legis la unuan parton de ci tio, antau ol vi rlasis h lernejon, Haroldo; tamen, tute egale, ni komencos ĉe la komcnco. Jen estas fabelo pri Coto kaj Beto. Coto estas la luindo, kaj Beto estas la bovino." "llo, Panjo, Fdĉjo Frost intei mi sian liundon 'Frost: Cu vi ne opinias ke tiu estas ridinda nomo?" Jes, mia karulo; sed nun ni atentos Ĉi lion. Literumu la unuan vorton." "P. a,—Ho, panjo, rigardu la komikan boaton tie ekstere. i preskau estas una ĉe ĉiu ekstremaĵo. Se vi rigardos la boatojn, Haroldo kara, ni devos eniri en la domon por la le> 0. Mi opinias ke estas pli agrable ekstere, cu vi ne?" Sed, panjo, mi ne povas ne vid: vi rigardos la libron. vi ne vidos tion, kio i ekstere ce la haveno." "Ho vc ! Mi dc/.irus ke neniu iam eltro- \ is ke estas tia afero kia legad "Tiaokaze e nenia j feorakontoj vcrkitaj por ke mi legu al v "Do vi povus ilin dpensi, kaj tio estus egale bona.* "Sed ne eiuj tion opinias, Harold Kion povus fari aliaj homoj "Ho, mi estu^ indiferenta pri ili," diris Haroldo, kun la kruele egoi de infano. "Iaokaze. mi ne deziras leg! "Tial ne malsparu tempon malĝojantc pri ĝi, sed tuj legu, kaj Imu! Tio i la plej simpla agmaniei B-a-u. Kin is tio, panjo?" "Mi diros al vi la du unuajn vortojn, ar ili ne estas vortoj kiujn ni oftc tro- vas. Tio estas 'baŭ-aŭ!' Xun daurigu. kaj legu la ceteron &C-U,—Ĉ-u,—M "Faru la sonojn de la literoj. kaj vi tiel povos sciiĝi. kio t la vorl "Ace :,—" aĉĉĉV karulo, sed '< 1 Accĉ,—* "Cĉ-u—" "Aĉĉ, ĉuu —M "Ne, mia kara," diras Sinjorino Mar- AMERIKA ESPERAXTISTO Hi ti •• \ maduke, kun ĝemsopiro ŝajne elpreniiia el la animo mem. "La vorto estas Vu;' cc-u, cu. Haroldo rigardas la vorton kun naiva kaj tute nepersona scivolemo. "Cu vi supozas, ke post unu semap mi povos legi tiel bone kiel vi, panjor "Apenaŭ post unu semajno, mi opin- ias, je via nuna grado de progressado," respondis la patrino ridetante. "Kion tio signifas, panj« "Kion signifas kiu?" "Tio, kion vi diris: 'nuda grano'— "Nuna grado de progresado signifas la gradon je kiu oni progresas. Gi signifas ke, so vi ne lernos pli rapide ol vi nun lernas, vi ne povos legi post longa. longa tempo. "Ntt, mi, nun lernos tre rapide. C-u,— Goto—" 'C-u,—Cu,—" Ho, jes; Cu v-v-i, v-i,—" V-i,—vi.* "Vi." " 'Cu vi5—nu, antaŭen "V-i-d, v-i-d-a-s —'; Sonigu la literojn \ vvvnii—• "Nu, aldonu la aliajn." "Uddd, aa, sss,—" "Kion tio lifas?" liidddaaasss,—" "Nu I [o, panjo, ĉu mi ne povas nun ĉesi? 1 ia instruistino ĉiam permesas ke ni ĉesu kiam ni estas laca; 1, Harold.», vi legis nur unu vor- i, kaj tiun mi sciigis al vi! Se vi havos intertempon post ĉiu vorto, kiel baldaŭ vi opinias ke ni linos la libron? "Sed mi estas tiel laea ke mi ne p pensi. Krome, mi terure deziras trinki i permesos ke vi iru por trink ĉu vi tuj revenos?" "J panjo. Kaj ĉu mi ankaii povos havi pecon da zingibra kuko?" "Ho, Haroldo, ne estas duonhoro de kiam ni fori la manĝotablon "Sed mi e terure malsata, panjo Sinjorino Marmaduke profunde el metas, sed ŝi senprudente konsentas pri la kuko. kaj roldo forrapidas kun viveco kin videble kontrastas lian an- taŭan malviglccon. La patrino clrigardas la sunbrilan golfeton, kaj penas kalkuli la tempon kaj laboron necesan por kapabligi la fileton legi ĉiujn \ jn en la libro, se tuta mateno estas necesa por instrui al li unu solan. Kelke da tempo ŝi sidas, kaj reve meditas pri la demando; kia estas la ta metodo por infana edukado, kaj por surmeti >ur tiu sovaĝa karaktero la tute arbitran disciplinon de civilizacio. Tiel profunda estas la demando. k tute ne povas atingi solvon, kaj Si tiom plene sin perdas en revado, ke ŝi ne ate: tas pri la pasanta tempo, ĝis kiam dek- kvin minutoj jam foriris. Tiara ŝi sin d man kic estas la tileto; kaj, post dek pluaj minutoj, si decidas ke ( lin serci Jus kiam ŝi levigas por la sercado, j\ li venas kurante eirkaŭ la domo j 'a hundo, kiu en la buŝo portas bastoneton, al kiu estas alligita banderolo el ruĝa ŝtofo. "Ho, panjo," ekkrias li, plenc ign rante la tutan demandon pri lecionoj kaj ĉian antaŭan malsimplajon de la edu- kado, "Vidu Fidon kurantan kun la standardo! ' "Haroldo!" diras la patrino, per tono in severa, ke li subite haltas. "&l s ke mi |K>vos ree permesi ke ri iru por trinki kaj mangeti, se tia e via agmaniero kiam oni al vi fidas? ^ed, panjo, mi ja estis venanta tie1 rapide kiel mi is kun "Kion pri 'Ci nur kuris antaŭ mi." u plena duonhoro e «a, por ke vi trinku?" "Vi perm< ke mi havu pecon da kuko. kaj vi m admonis ke mi manĝu malrapida. "Dim 'malrapide,' Haroldo, ne 'mat rapida.* Manĝu malrapide," 5ed vi ne bezonis dtumhoron por manĝi peceton da kukt !-" "Ni ne plu atentu gin," dir, Sinjorino Marmaduke ekgemetante, "Ni devos daurigi la lecionon antaŭ ol la tuta ma- teno perdiĝos. Mi devos skribi leterojn por la meztaga poŝto, kaj mi ne havos ĥĉan tempon se ni ne rapid "Sed, panjo, kial vi ne unue skribos viajn leterojn, kaj mi legos poster" "H ĉesu paroli kaj demandi, kaj legu. La unua vorto estas 'Baŭ-aŭ 6 AMERIKA ESPERAXT/STO 9 99 kaj, post tio, vi legis 'ĉu !' Nun antaŭen.'' "Mi legis du vortojn, panjo, sed mi forgesas kio estas la dua." " On vi/ do." Cu vi/' legas Haroldo, memhdeme, "V-Pd-a-s—" "VjdaS.M "\ idas m-i-n. Kion 'm-i-n' -ignifas, pan jo?" "Sonigu la literojn, Haro: "Nna—" "Ne 'nnn/ sed 'mmm/ " \lmmm-i, mmm-iii-nnn- \'u, kion faras tio "Vin." "Cu n komenciĝas per 'nimm'r" u Ho, estas 'nin/" "Ne, ne, Harold*»; 'mmm-ii-nn, nin. "Min. Cu vi povas vidi min." 'ĉu vi povas vidi min?' M " 'Cu vi vidas min V Panjo, ĉu vi povas vidi nm tra vitrajo mejldil 14Xe demandu nun tiajn demandojn, Haroldo. Atentu la lecionon. Daŭrigu pt \- rto sekvanta." "Sed, panjo, nur resjx)ndu al mi pri tiu sola demando, kaj mi ne faros alian. Cu oni povas vidi iun tra vitrajo, se ĝi estas mejldika?" Ne, kompreneble ne." "Ne se la vitrajo estus tutc klara?" "Ho, mi ne scias kiel dika devus esti vitrajo por ke, oni ne ĝin travidu." "Oni neniel povus vidi homon mal- proksime unit mejlon, ĉu ji Terure malespera severeco sin montras stir la vizaĝo de Sinjorino Marmaduke. "Haroldo," ŝi diras decideme. "se vi ne atentos vian lecionon, mi ne permesos, la tutan tagon, ke vi eliru por ludi. Dum tiu tempo, vi devus jam legi la tutan pagon, kaj vi ankoraŭ ne finis la unuan linion "Ho, cu mi devos legi la tutan paĝon, panjo? Mi ne volas legi tiel mulu "ŝajlias, Haroldo," la patrino re- spond penante lin I "sajnas kvazaŭ oni devos vin enlitigi antaŭ ol vi finos alian linion." Ho, mi ne volos enlitigi. Mi legos; ja re, mi legos, se vi ne min enfitigo- "Do, daŭrigu kaj legu." 44 4Cu vi vidas min? Mi—' Cu mi ne ti<»n legis bone, panj "Tre bone. Daŭrigu." I, estis." "Estas." "Mi estis estas— "Ne, ne. Ne estis estas/ sed 'mi esta tas la—* Tiun vorton mi sci 'Mi estas la—' Ho. panjo. tiu vorto estas tro longa por legi. Xur diru al mi tiun vorton." "Tiu vorto estas 'malgranda/ " "Mi estas la malgranda h-u-n-d— "Kio estas la fina fitero? "Ne. ĝi estas 'o. "C, H-u-n-d-o. bovino" "Kion? Haroldo, vi scias kio * tk Kial vi diras 'bovine j, estas bovino en la bildo." "Estas ankaŭ io alia." "Ho, esta- vir . " " H-u-n-d-o' ne signifas *viro'; kio alia estas en la bildv "I Io, mi scias; ĝi estas liundo/ Mi la malgranda hundo/ Cu mi ne tion bone leg "Tre bone; sed tio ne estas la fino de la frazo. Ki«> estas la alia vorto' 44Tio estas longa vorto, panjo, kaj, se vi havas leterojn por skribi, bonvole sciigu min nur ĉi tiun fojon, por ke ni povu fini." io estas la nomo de la hundo, 'Cot "Robĉjo Davis havas hundon. kaj ĝia nomo estas 4Bukla/ Cu tio ne estas ridinda nomo, panjo "Kiel tio koncernas la lecionon, Haroldo?" "Iaokaze, mi opinias ke mi rajtos nun havi intertempon." Kial vi devus havi intertemjxm, kiam vi jus revenis post duonhora i "Ciaokaze, nun estas libertempo, kaj neniu havas lecionojn dum libcrtemp "Sed vi dum ses monatoj ne ha le- cionojn." "Nu, mi estis malsana. Cu vi ne opinia> ke mi tiam estis bona, kiam mi estis malsan "Jes, plejnrulte de la tempo vi bone konduti- "Kiam Tomĉjo Trask estis malsana. It del malafabla ke oni apenaŭ po\ alproksimiĝi al li. Ida flcgistino diris al Ilanno ke ŝi tiinis ke ŝi devos trovi novan situacion, tiel malbona Tomĉjo est AMERIKA ESPERANTISTO "Hanno ne devus permesi ke vi aŭdu tiajn aferojn." "Xu, ĉu ŝi povas malhelpi? Cu ŝi scias kion ŝi diros, ĝis post kiam ŝi ĝin jam diris? Si ja ne povas ŝtopi miajn orelojn! Mi diras al vi, mi ja iom kontraŭstarus, se ŝi penus tion fari P1 Batanta horloĝo avertas Sinjorinon Marmaduke ke, se leteroj devos esti skribitaj por la tagmeza poŝto, ŝi devos tuj atenti ilin. Si fermas la legolibron, penante aspekti severa, sed nur suk- sante ŝajni ĉagrenita,—kiu aspekto tttte ne genas 1 iaroldon. "Haroldo," ŝi diras. "mi devas nun iri por skribi la leteroj n, sed morgau mi vos permesi nenion similan al ĉi tio. vi devos morgau fari pli bonan lecionon, kaj mi devos deteni vin de ludado, se vi ne bone legos. "Panjo, mi ja malamas la legadon, kaj mi volas neniam ĝin scii." "Sed, supozu ke vi estus sur dezerta in- sulo, havante nenion manĝeblan; kaj supozu 1 Itus elpendajo montranta kie kuŝas nutrajo kaŝita; kaj vi ne povis ĝin legi. Tiam vi mortttS pro malsato, car vi ne estus lerninta legi." "Kio estas nutrajo?* Ajo por mangi. 'Sed ne estus elpendajo sur dezerta insulo. "Povtu esti. Homoj povttt antaiie esti tie, kaj ĝin postlasi." "Kial oni nomas la insulon de 'Swiss Family Robinson1 (rakonto multe amata de knaboj) dezerta insulo? Xe ekzistis tie sablo; tamen dezcrto estas loko k troviĝas sablo, kaj kie ncnio kreskas krom pa lino j kaj sablo kaj araboj kaj kamoloj." )ni nomas insfdon dezerta, se neniu homo loĝas tie. "Sed tio ne estas prava." "Jes, ĝi estas prava, se oni tiamaniere uzas la vorton." "Ne, tio ne estas prava." Sinjorino Marmaduke ekĝemetas kun mieno de tin, kiu forlasas diskuton neuti- lan, kaj leviĝas. Knirante en la domon, ŝi turniĝas por diri. "Memom, k morgau ni efektive legos." "Jes, Panjo; ĉu mi ne bone legis hodiaŭ ?" Al tiu demando ŝi ne respondas, sed iras al sia skribtablo por skribi al la edzo (kiu ankorau estas en la urbo), por de- mandi ĉu li ne povos trovi guvernistinon, kaj sin kunkonduki kiam li venos. El la angla tradukis, kun penneso de hi out or o kaj de la eldonisto. 1 Ikrhert I I arris. LA RESPOXDO Du moneroj kuŝis kune en monujo. Krom ili neniu monero estis tie. Unu estis arĝenta, granda, blanka kaj hela, estis dolaro. La alia estis kupra ndo, malgranda, brunruĝa. malhela kaj ilpura. La dolaro ekgemetis kaj diris: "Ho ve! ho ve! kia abomeninda sorto, ke mi estas devigata resti sen kunulo!" "Kio okazas, Sinjoro diris la cen- do, "Cu mi ne estas tie ĉ "Yi!" arogante ckkriis la dolaro, "Kaj kia kunulo estas vi por mi? Pli bone estus se mi estus tute sola." i mi ankau estas monero." Ho I kia monero! vi estas bagatelo, mi valoras centon da \ "Vere, sed se oni ne k<»nservus min oni ne gajnus vin: ni estas fabrikitaj en la sama fabrikejo, de la sama registaro, j ni ambaŭ portas sur la vizaĝo la signon de tiu lando. Sajnas al mi ke vi fiei ' i rajtas fieri; oni iris min el argento, la sama metalo el kiu oni faras ornamajojn por la virinoj, kaj ili portas miajn parencojn en la haroj kaj cirkaii ij belegaj koloj kaj brakoj; sed vi estas farita el kupro, la metalo el kiu oni fabrikas la malsuprojn de potoj por la kuirejo. Mi troviĝafl en la poŝoj de plenaĝaj riĉuloj kaj mi havas gravan lokon en la aferoj de la mondo; sed vi troviĝas kun almozuloj kaj infanoj. Oni bonvenas min en palacoj kaj la domegoj de la rieuloj." La cendo ekĝemetis kaj pripensis, sed subite ĝia vizaĝo heliĝis kaj ĝi diris: "jes. sed mi estas pli pia ol vi: mi ofte estis en la monkolektujo de la Diservo, kaj mi ne rememoras ke iam ajn mi vidis • ■ \ in tie. El la angla tradukis F. P. Xr.vT. Simbolo De La Vivo. ONGE antaii mia vizito al Hindujo mi aiidis kaj miris pri la strangaj povoj, kiujn laŭ diro la veraj magiistoj de tiu lando posedas. Duone mi kredis al ili; duone mi mokridis; sed mi decidis ke se iam mi iros al tiu mir- lando mi esploros pri tiaj misteraj aferoj. Tial, kiam mi fine trovis min en Li hinda lando, mi penis trovi tian mirpovan personon, kiu povos pruvi al mi ke la magio \ ekzistas. Dum una tuta somen > mi serĉis en la plej civilizitaj partoj de Hindujo, kaj oni ofte kondu- kis min al viroj, kiuj pretendis ke ili posedas la sekreton de magio. Kelkaj el iiuj ĉi ja elfaris strangajn aferojn, sed mi povis vidi ke ili estas nur jonglistoj, kiuj trompas la publikon por mongajno. \ ana ja estis mia serĉado, kaj mi line devis forlasi ĝin. Mi ĉesis, konvinkite ke la magio estas nur trompo, ke la nee- hlo estas ja neebla. Tamen. kiel Shakespeare diris, "Kiaj malsprituloj estas tiuj ĉi homoj." Ni tenas opiniojn je temoj, pri kiuj ni scias nenion. Ni akiras kredojn tutc sen ia bazo, nur car ni ne sufiĉe esploris antaii ol fari konkludon. Xi mokas pri multaj aferoj, sole car ni ne komprenas ilin. Estis ĉiam tiel; Sendube tiel ĉiam estos. Ciam? Ne, ni esperu ke iam la homoj vekiĝos, ke iom ni perfektigos. Cu ni efektive ne ĉiam progresad Jes, vere, tiun veron mi lernis ĉe la hindoj; niaj konkludoj pri iliaj kredoj estas baldaŭ aĝotaj. Almenaŭ unu scnbaza opinio mia estas renversita. Dum la lasta vintro de mia ĉeesto en Hindujo mi trovis min en tre maldense loĝata, iom sovaĝa kaj malofte vizitata parto de norda Hindujo. Tie mi aiidis neklarajn kaj konfuzitajn raportojn pri iu klerulo, kiu loĝas en la montoj. Mi tuj decidis viziti tin, pensante ke ebleĉe li mi trovos mian longe sserĉitan magiiston. i dungis gvidiston, kiu kondukis min al tre sovaĝa monta regiono proksimume ■k kvin kilometrojn de la vilaĝeto kie mi estis loĝanta. Dum la veturo mi ri- markis kee la gvidanto videble ŝanceliĝis. Evidente la loĝantoj iom timis ĉi tiun strangan klerulon. Fine ni alvenis al mal- >va ruiniĝinta hinda pregejo, kaŝita en la monteto. Tiam mia gvidanto rifuzis iri antaŭen. Li diris al mi ke mi eniru la konstruajon kaj atendu tie. Lasinte tin, li reiris laŭ la sama VOJO, per kiu ni alvenis. Mi konfesas ke mi estis Mm timigita, enirantc tiun antikvan hindan templon, ■d mi kuragigis min kaj transpasis la •rdegon. Cio interne estis silenta. Strangaj statuoj senmove rigardis min, ckskTordinaraj objektoj, pratempe uzitaj en adorado, kuŝis sur la tero, senutilaj. AI nenia signo de homa vivo, aiidi- ĝis nenia sono. La loko sajnis tiel soleca tiel malgaja, ke mi komencis senti tre malkomforta, kaj demandis min ĉu la tuta afero ne estas ruzo por kapti kaj rabi min, kaj eu la gvidisto ne baldaŭ venos, armite por min mortigi. I'iel mi estL pensanta, kiam BUbite mi aŭdis soncton, kaj jen. antaii mi, marŝanta al mi, estis la magiisto mem! Momente mi ektimis, tiam mi regajnis kuraĝon kaj observis la viron. Li estas tre maljuna; lia bruna vizaĝo estis plena sulketoj, sed li staris rekte kaj lia forto ŝajne estis perfekta,—sendube kon- servite per la stranga sistemo de sani- gado, kiun praktikas tiaj homoj. Li esi rimple kaj blanke vestita. Lia nigra hararo falis bele malsupren sur la ŝul- troj. Liaj okuloj, hele brilante, min akre ^ardadis. Fine post mallonga silcnto li parolis, per dolĉa aminda voĉo: "Mia frato, mi gojas, l>onvenante vin al mia simpla loĝejo. Mi jam scias la kialon de via vizito. \ i deziras vidi pru- von de mia sperto. \ri ne estas la unua, kiu tien ci \ -erĉante tion. Sed iiĝu, frato, ke la sel j, kiujn mi tenadas, ne esta »r cie$ oreloj. XAtr tiuj liomoj, kiuj Bino ercas kaj sekvas la veran vojon povas partopreni ilin kun mi. Se vi estas sincera blindulo sercanta la veron, sekvu min. Se vi estas nur ivolemulo, mokanta tion, Idotl vi nc imprenas, mi konsilas vin ke vi foriru." J a turnieis, kaj kompreneble mi seki lin, al malgranda ĉambreto en la muro de la kon ajo. Lia paccma maniero AMERIKA BSPERANTISTO ĉarmis min, kaj efektive mi jam sent) plej profundan intereson, plej humilan deziron sciiĝi, kvankam unue mi estis alveninta precipe pro scivolemo. En tin ĉambreto estis preskaii nenio: simpla lito el folioj, malglata tabic, du ordinaraj benketoj, kelkaj kuiriloj el argilo, multa] surskribitaj rulaĵoj ŝajne treege antikvaj. idante ke mi multe rigardis la rulajojn, li diris: "Tiuj estas multvaloraj super ĉ jrezo. Ill enhavas la saĝon dc multaj homoj, kaj rakontas la plej profundajn sekretojn de la nature Se vi scius iliac enhavon, vi posedus grandan povon. kian vi nun ne povas cc imagi. Sed tiuj skribajoj ne estas por viaj okuloj. Ek- tas ja multaj sekretoj, kiujti nornaro ne povas scii, car homam ankoraŭ ne i as preta. ankorau ne povas kompreni kaj prave uzi ilin. lam poste vi e os ilin, sed ne nun. Cis titi tempo, kiam !a liomoj forlasos sin enfinan malamike- con, siatl sangan militadon, sian frenezan penadon liavigi la materialac riĉajon de nia mondo, gis kiam oni komprenos ke la vera felieo ne estas tiamaniere troi blat ĝis kiam oni celos pli altan lumon. preta per sekvi la veran vojon,—ĝis tiam oni ne povos koni tiujn sekretojn. Frato, juĝu vi mem. Cu vi estas preta ricevi din?" Mi devis konfesi ke ne, kaj la saĝulo respondis: "Frato, mi ĝojas ke vi gin konfesas. Tio montras ke vi estas almenaŭ sur la vojo, eĉ kvankam vi mem ne tion scias. Mi scias ke scivolemo altiris vin ĉi tien, tamen mi kredas ke vi profunde deziras lemi la veron. Mi opinias ke vi ja sentas nceran deziron pli perfektigi vin, kaj konatiĝi kun la eterna vero. Tial mi duone satigos vian deziron. Mi donos al vi iom da lumo sur la vojo. Atentu n, pensadu pri ĝi. penadu sekvi gin; kaj la reala sukceso fine venos al Frato, mi diras adiaŭ. "Paco estu al vi V Subite mi sentis fortan ekfrapon. La indo tute malaperis, la ĉambreto mal- rapide neniiĝis antau miaj mirigitaj uloj. Ne povante paroli, mi rigardis la strangan vidajon. Tiam malheia verda fajro eksaltis el la tero ĉirkaŭ mi. Murego el fajreroj enfermis min, dan- cante, brilante, kirlante, kaj samtempe aperis misteraj vizajoj. Tiuj teruraj formoj estis malbelegaj, ili timigis min, sed mi ne povis forkuri de ili; mi estis kvazaŭe ligila al ili; kaj malklare mi sentis ke ili i 3 parto de la liomaro, ke ili estas parto de mi mem. lliaj malbelaj vizaĝoj ridetacas al mi, kaj des pli nauze ili sentigis al mi la teruran fakton ke ili estas mi mem. Jen la vidaĵo ŝanĝiĝis. La koloro de la fajro fariĝis malpure flava, la malbelaj formoj farigis malgrandaj vermsimilaj estajoj, kun grandaj raj vi/.aĝoj. Granda amaso el ili, jne blindaj, ram- pantaj, sin tordantaj bestoj, penis grknpi unu sur alian gis i upro dc la amaso. Multaj estis suDpremataj kaj mortigataj, ŝajne kun tcrura sufero. Freneze ili batalis, dum aliaj sukcesis grimpi supren, por nur fall ree gis la tero, kaj tie mortt. Sub la amaso kusis granda amaso da kadavroj. Sed miloj da aliaj estajoj al- veiiis kaj eniris la amason por preni la lokojn de la mortintoj. Malindaj ver- nioj! Cin baraktis por si mem, kelkfoje iuj batalas kune, sed preskau ĉiu batalis por si mem kontraŭ ĉiu alia,—kaj ĉiam perdante la batalon. Malagrabla bildo! Denove la vidaĵo ŝanĝiĝis. La fajra cirklo ĉirkaŭ mi pligrandiĝis, ĝis kiam mi apenaŭ povis vidi ĝiajn limojn. La flava koloro fariĝis vasta pure blindanta blanka lumo. Gi estis hela, alloga, ĝoji- ga vidajo, tamen tiel malproksima ke mi ricevis nuran sugestion de ĝia reala bele- geco. La vermsimilajn estajojn ansta- taŭis sennombraj helbrilaj oraj punkte- toj en la blanka lumo. F.n ĝia varma lumo mi sentis dolĉan ĉiopovan paeon. Mi deziris resti eterne tie,—ĝi estis tiel harmonia, tiel pura. Tamen malrapide malheiiĝis antaŭ mia rigardo, mal- oksimiĝante ĝis kiam mi ne plu povis in vidi. Subite la hinda klerulo staris apud mi Kun levita brako li montris al la loko, kie estis malaperanta la pura lumo. "Cu ĝi estas bela, frato?" li demands. Ho, treege belaC mi sopire respondis. Ho, mia frato, vi do sekvu gin. Gi estos \ -e vi vol Momente ni ambau silentis, tiam mi iom timeme demandis: do, dim al ni. kion signifas la mistera verda fajro, kun ĝiaj malbelaj vizaĝoj ?'* "Gi estas la homo pasinta. tas *t tc 10 AMERIKA ESPERANTISTO nun super li, tamen li ankorau vivas en vi." "Kaj kio estas la flava fajro, kun ĝiaj kompatindaj estajoj baraktantaj ¥* "Tio, frato, estas la nuna homa socio, estas nun parto da ĝi." "Kaj kion lifas la pura, blanka lumo ?" "La estonta homo, vivanta en eterna paco. Frato, vi kaj la cetera homaro, serai ĝin, sekvu ĝin, posedu ĝin! Gia paco cstu via?" Kun tiuj vortoj la klerulo malaperi kaj mi neniam ree lin vidis. Raymond T. Eye. El Notlibro Sen cer vaginte dum tuta tago, Dum longa tago de varma somer1, Kun vi mi sidis sur bordo de lago,— Jam vesperiĝis. Silent is ter\ Nur arboj bruis kaj bru' ilia Mistera sajnis belkant' al kor\ Mi via rigardis: vizaĝo via Malĝoja estis en tiu hor*. Malĝojon vian mi ne kompreni- Ne sciis kio elvokis ĝin. Mi ne eksciis, mi ne divenis, Mi nur senvorte rigardis vin. Vi ĉiam estis por mi mistero, Mistero estis kaj estos vi. . . . Jam vesper iĝis. Silentis tero,— Reĝino, tiam vin amis mi! Georco Desk in / 'ilno, Rusujo. La Morto De Ermito de James A. Woolf HA nomo de Robert Maul estas familiara al ĉiu en la urbeto B—. Dum multaj jaroj li loĝadis inter ni, tizante per loĝejo ruiniĝan- tan konstruajnn je la angulo de Market kaj Liberty Slratoj. -\*i sciis nur mal- multe pri lia persona historic krom la fakto de lia supozita parenceco kun mal- nova kaj altranga familio en Germanujo. Tiu sciado, tamen, estis pli spekulativa o] rcala, car Robert Maul estis sekretema viro, kiu nur inalofte parolis kun siaj samurbanoj. Liaj bezonoj estis verŝajne malmultaj, kaj al ĉiu li sajnis kiel per- sono kies vivado estas ĉirkaŭita per mal- lumigai ombroj. Li loĝadis sola en la loko kiun li nomis hejmo, kuirante kaj manĝante siajn ŝparemajn manĝo jn same kiel kelkaj ermitoj de arbaro au montOj kaj neniu sciis liajn kutimojn, nur ke li vivadis kaj movadis. Estis sen- utile demandi lin pri lia vivo kaj celo,— li ne respondis. Kaj tial multe da mistero aliĝis al la karaktero de Robert Maul Tiuj, kiuj klopodis sciiĝi pri liaj aferoj estas re- puŝitaj, kaj la sekreton de sia pasinta vivo li senĉese gardi Oni sciis. tamen, ke li estis inteligenta kaj klera viro. Tiom da sia karaketero li montris per sia iometa mterkomunikiĝo kun la homoj de nia urbeto. Tia interkomunikiĝo, ta- men, okazis sole kiam li eliris j>or provizi siajn simplajn bezonojn. La fakto ke li estis klerulo nur aldonis brulajon al la flaznoj de sciemo kaj donis f. 1 fer- vorecon al la konjektoj pri li. Lia mala- fableco ne estis harmonia kun la pruvetoj kiujn li donis de korteganaj manieroj kaj ĝentila lernado. ITo kio tia viro sin vestis je kostumo de kamparano, kaj loĝadis sola en mizera kabano. neniu sciis. Li estis vere ^iro mistera,—la sekreto de lia malĝojo est nepenetrebla al la palpo de fantazio, kaj lia individueoo restis vualita. Tiamaniere la jaroj preterpasis kaj Robert Maul daŭrigis sian vojon, silen- teme, st kreteme kaj penseme. Sed tempo alvenis kiam la mistero de lia vivado malkovn antaii kortego pli alta ol la juĝa tribunalo de homoj. Unu ventegan vintran nokton, kiam oni estis kantanta laudojn al Dio en la preĝejoj de la urbeto, la krio 'Fajro" 4MERIKA ESPERAXTISTO 11 subite audiĝis. Per la brilego ĉe la fino de Market Strato la loko de la fajro die troviĝis,—ĝi estis la konstruajo en kiu loĝadis Robert Maul. Dum la malhelaj kolonoj de funio su- preniris kaj langoj el flamo lekis la lig- non, venis en la korojn de la ekscitata \ idantaro nenomebla timo. Kie estis la erni Dum nokto li neniam aperis sur la stratoj, kaj sendube li estis en lito. Sed neniu aŭdis de interne de la brulanta konstruajo sonon, alvokon por helpo, kriegon de turmentego aŭ non de morto. Sajnis ke la flamoj prenis lin por sia kaptajo. Homoj ektremis kiam ili pensis pri la terura morto de Maul. La alveno de la blanka ĉevalo kun sia rajdanto, la Morto, mallumigas la roz- kolorajn nuancojn de la vivo. Ni scias ke malvarmaj nianoj premos niajn korojn, sed amantaj amikoj glatigos niajn kapkuscnojn kaj iliaj larmoj en- miksiĝos kun la malsekajo de morto sur niaj fruntoj. Karaj amikoj alportos nin al niaj tomboj, kaj niaj korpoj dormos dum la jaroj sub la aromo de herbajo kaj floro. Estas malĝojc morti tiamaniere,—sed ni malĝoje detiris nin de teruro pri la mortalvoko al tiu bedaurinda ermito. Koroj, kiuj sentis nenian kompaton aŭ simpation |x»r la nialjunulo. kaj est preskaŭ iiuliferentaj pri lia malĝojo kaj soleco, fariĝis kompatemaj kun bonsento. Post neinultaj horoj oni ekseiis la ve- ron. Homoj espl la ruinojn kaj tro- vis la karbetigitan kaj nigritan kadavron de Maul inter la cindroj, ĝuste sub la ko kie li dormadis. ; ceremonio la estraro de la urbeto lin entombtgis, ear li ne posedis monon por glat tan vojon al la tombo, kaj ne aŭdigis ia funebra kanto aŭ la plorado de amikoj. Tianianiere mortis la ermito de B—. El la angla tradukis, laŭ permeso de la aŭtoro, Robert S. Wooli La Libroj Kiuj Neniam Venis Li ( tiel tuna kaj ŝajnis tiel naiva ke mi invitis lin enveni. Kiam ni estis sidiĝintaj, It diris, "Mi volas untie diri ke mi ne cstas libragento," kaj tuj el prenis grandan prospekton el la poio de sia vesto por ate -ian dirado Kun, Sro. H," li diris, "Mi ne vendas librojn, sed mi en la urbo por a: i la librojn kiujn aliaj viroj haldafi venos por vendi. Mi imencas doni kelke da kolektoj de ĉi tiuj libroj al eminentaj sinjoroj en ĉi tiu urbo. petante nur leterojn rekomendantajn la librojn, por la uzo de la libragentoj, kiuj sekvos min." "Cu mi komprena mi diris, "ke vi donos la librojn al I Ute senpage?" Jes, sed kiam mi dot la librojn ili ne estas binditaj. Kun. vi povas bind ilin ĉi tie, se vi vola 1 ni |>ovas bindi ilin pli bone kaj pla malkare/' "Kiom vi postulas por bindi ilin "Per drapo, dekdu dolarojn kaj duonon. Fer ledo, dudek sep dolarojn kaj sepdek kvin cendojn." Ku, mi prenos la librojn kaj bindigos in ci tie. "Mi forgesis diri ke ili ne estas faldi- taj." "Estas bone. Mi pevas faldi ilin." u vi povas faldi librojn i "Jes." "Nu, se vi insistas. ni sendos la librojn, sed mi ankoraŭ opinias ke ni povas bindi la librojn pli bone kaj pli malkare ol la bindistoj ĉi tie. 'Mi riskos ĝin, kaj, flanke, kiam venos la libroj?" "Eble post monato." Monato pasi Ses monatoj pasis. . atendas de ses jaroj, kaj mi ankoraŭ ne estas ricevinta la librojn. William H. IIlse. "Jen estas automobile tia, kian vi bezonas. Vi ne devos rampi sub ĝin por ripari ĝin Cu ne Se iu maŝinero malbone funkcias, la aŭtomobilo tuj renversiĝos!" El la angla tradukis T. H. Heald. La Du Vojoj nOM( > alvenis en sia vivo tien, kie du vojoj ekaperis antaŭ li. Ni ankau jam -talis ĉe tiu sam.'i vojkrueo. legis la monlrilojn, kiuj nomas ilin klare, kaj rigardadis iliajn eritojn videblajn sed malsimilajn. Rezono kaj Fido ili estaa nomiiaj; kaj la okuloj de imago antauen portis la rtou de Ha homo, pot ke li rodu mal- proksimege, kaj ordonis ke li haltu por konsideri kaj decidi pri la invitajoj mal- saniaj. La vojo Rez. kaj sangelfluo por kredoj neeblaj sed longe ilaurantaj. Nenian kredon la vojo Kezono postulis, nenian fidelon al dog- maro heredita; sole ĝi serĉis la Imnoa lis helpi al pli nobla homaro. La vojo Fido estis plej malnova. Pro i larĝa enirejo ĝi la vojo elekttta de la popolamaso, sed laŭ la multe sur- mar vojo ĝi mallarĝiĝis kaj rektiĝis antaŭ la okuloj de la vidanto. En kelkaj lokoj ĝi estis makulita, sed ĝi ne estis ornamita de la sango de homoj kiuj nior- pro malkonsento aŭ pereis per fajro dum iliaj okuloj kaj tingroj montris la sanktan signon. krucon sur monteto. Kelkloke kuŝis aroj da ostoj, kiuj mute parolis pri turmento kaj rememorigis el historio nomojn famaju,—Cranmer, Kid- ley, Latimer, John J hiss,—signojn de profunda fido, kiuj tamen lasis ĝian fundon tiel neklaran, kiel antaue. Sed super ĉio hrilis benanta Initio, heligante la vojo por la marsantoj. Faboristo, malriculo, malklerulo, eiuj portis kon- sente siajn ŝarĝojn; efektive ŝarĝojn tiajn, kiaj mortigus la bone vestitan pas- trnron, kiu gvidis la homojn. Car el 1 buŝoj de la pastraro eliris vortoj pri sen- morta aiiimo, pri vivado eterna. Se itt ajn falus sub sia ŝarĝo, lin revivta simple it: aii ia kanto "Ci tre la< mi ankau suferegis; restu fidela ĝis la morto kaj mi donos 1 ian vivan. 'J tain la falinto, la dubinto, sin levis sen- vole, kaj post admono ricevis henon. Simbolajn manojn oni metis sur lin, in- struante al li babiladi "Tiu. kiu kr , vivos eterne/' kaj la horo ree kantis adoradon dum li antauen marŝts. L vojo pli kaj pli mallarĝiĝis dum ĉiaj gentoj kune kantis pri ia Sankta Urbo ie,—ie! Ankoraŭ la marsantoj iradas, fnlante, perante, kredante, kiam apera nokta tnallumo. I-a du malsamaj vojoj kun: ntrante je la fundo tombon; kaj la malsekaj okuloj vidas tion. kio ter- urigiis homojn,—unu komunan tomhejon, iu l.omunan celon por ĉiuj. nom ripozadon en la profunda tero, kiu mem nutris ilin. Henry II. I'rati. i lAJ LINGVOJ RY Ward BEECHES Kiam mi estis en Gcrmamijo, inter fremda popolo, aŭdante strangan ling- >n, el kiu mi povis kompreni neniun i, vidante la aferojn kiuj okaz ĉirkau mi. mi sentis kiom mi estas apart gata de homa vivo, kiel malproksime de ĝi mi staras, kaj kiel efektive la ondo de simpa en kies mezo mi stari in |)or mi. Nek povis mi trudi min al ĝi. nek havigi ian enlogadon en ĝin. Se en tiu & rnondo homo ne povas paroli la lingvon de homoj, li staros ekstere de la maro, --pite ĉio, Irion li povos fan. El la angla tradukis Wyatt RrsHTO Patent Office Decision HAST fall a firm manufac- turing underwear and hosi- ery applied to the United States Patent Office for reg- istration of the word "Saniga" (which is the Es- peranto word for "sanitary") as a trade- mark. Under the rule of the Patent Of- fice that no general descriptive word, or its equivalent in a foreign language, is registrable, the Examiner of Trade- Marks refused to register "saniga" as a trade-mark. Through its lawyers the firm appealed from this decision to the Commissioner of Patents, contending that Esperanto is not a language, within the meaning of the law and of decisions thereon, and that "it is improper for the Office to re- fuse registration where such refusal de- pends upon the recognition of Espe- ranto as a language/' The Commissioner, quoting various authorities (notably Nelson's Loose- Leaf Encyclopedia). decided that the Patent Office was 'justified in recognis- ing Esperanto as a language in a case of this kind/' and the following decisions were upheld: 1. Trade-Marks—Foreign Language —"Esperanto." Esperanto Held to be a language with- in the meaning of the ruling that the equivalent in a foreign language of a descriptive word is unregistrable. 2. Same—Same—"Saniga." The word "Saniga," which is the Es- peranto word for sanitary, Held unreg- istrable as a trade-mark for underwear and hosiery, since the word "sanitary" is descriptive of such goods. The record of this case and the de- cision thereon are given on page 286, vol. 173, of the U. S. Patent Office pub- lication, entitled "Official Gazette," and may be verified by any doubter. To Zamenhof A it world-hero's in our midst, I te speaks a tongue his own; Conceived in days of dreamy youth. Wrought out by him alone. He moulded into living form The whole world's dearest theme: In making real its high ideal,— The Peace all nations dream. In all the id he's planting peace, The people watch it grow, ill war's defence is all forgot. And nowhere lurks a foe. A great world-hero's in our midst. His fame resounds afar; We proudly wear in praise of him The Esperanto Star. S. V. K. AXECDOTO Marsinte lau kampa vojo, mi aŭdis kriegojn de viro en malgranda domo. Mi kuris al la dometo kaj malferminte la pordon, mi vidis grandan nigrulinon kiu tis malgrandan nigran viron. "Ne batu la kompatindan malgrandan viron!" mi diris. "Mi rajtis bati lin," ŝi respondis, "Car li estas mia edzo." "Sed kial vi batis lin?" mi demandis. "Li estas malsagulo, respondis." Li malfermis la pordeton de la kokinejo, kaj la kokinoj ĉiuj foriri Tial mi bat lin." Kaj denove ŝi batis sian cdzon. "Ne estas grava afero," mi diris. ' Se \i ne fermos la pordeton de la kokinejo, la kokinoj ĉiflj certe venos hejmen kiam la suno subiros." "Venos hejmen, venos hejmen!" ŝi ekkriis, "ili jam de longe iris hejmen!" El la angla tradukis Joseph H. Noble. Book Reviews * Eiioj el Manila, by Edgar A. M Clellan. With portrait of the author, pages. 75 cents. The author disarms the critic in 1 preface which is an apology for and ex- planation of his early attempts at trans- lation for publication. If he is a novi he modestly claim-, his syntax and grammar re wonderfully free from ror and lie shows the foundation of a od style. The first half of the hun «'red pages in the book is taken up with a translation of an introductory explana- »n of the phi' phy of Buddha and the more or l< abstract matter is well tndled in the translation. There is a ther free use of suffixes,—noticeably "a which occur- ten times in a page 185 wo Aside from press errors there are . eral unfamiliar words. he p ombern* of the hook is d by "Mia Amiko Jones." a bright little Ling with "high fi- nance" in the United States. With his foundation for t llent work, Sro. McClellan has an opportuni to give us something more characlcri-i the land in which he lives. There must be in the Philippines a wealth • material for future publication which would be more typical of that mtry and of peculiar interest to the ranto world. Rozo \Ga aC Pentita I po, I P. Kres pages. 10 cents. This booklet contains a little romance, and two or three original or tr ated poems. El la Domo Tie Kontrala, by Ar- nold Behrcndt. Mimeographed typewrit- ing. 13 pages. 10 cents. A pathetic little sketch concerning a victim of tuberculosis. ORE.AM7,ADO DE LA InTFI.KKTA LaBORO r la Po K. W. Buhrer and A Saagcr. Translated by J. Schmidt. 1 pages. $1. A rather technical work, concerning the problem of general clas>itication i knowledge and organization of intel- lectual endeavor,—the unionizing brain workers, so to speak. \ ersaJ« Georgo Deŝkin. With portrait of the author 38 pages. 10 cent A collection of 22 the first one being "Kavaliro" from the pages of the M number of Amerika Kspe- rant^to. There is a good rhythmical qualii about the majority these poems, all of which are original. Esperanto km Esperanto . by Dr. Anakreon A. Stamatiades. page cents. This article in Modern is a suitable boo! r that < heck friend,—or you might use it for general propaganda purposes, if neither you nor any of your friends can read it ntcnt; for at leo the title is intelligible to all. Stoic in; i a rss Dieth Glo E: MO, b\ Mr Anakreon Stamatia- des. tis } s. '. Thi ok (elements of the inter- national language 1 ranto), with an Esperanto-Greek tbulary, adds an- other to the list of worthy text-books on Esperanto. Persuade your Greek friend to invest in a copy and begin learning Esperanto forthwith. DlETHNKS BOl I IIETIKE GLOSSA El- athemata, by Dr. Anakreon Stama- tiades. 80 pages. 40 cents. This is "Esperanto in 30 Lessor with a small additional vocabulary, by the well known propagandist Dr. Stamatia- des. with the approval of the Committee of the Principalit n teaching in the schools of Samos. If you need a Greek text-book, try this one. RakonTOJ, by Hcin- rich Bandlow, translated by E. Scheer- pclz. Xo. 22 of the Esperanta Biblioteko Internacia. 45 pages. 10 cents. This volume, offers u five stories translated from the Low German diak known Plattdeutsch. TluA makes the fourteenth language represented in trans- lation in tin The -elections are from the work of a well-known humorist, and will be read with the usual sat: faction that is received from the previous numbers of this Bibliotek AMURIKA ESPERANTISTQ 15 EXTRACT FROM A LETTER. "Our new class is very enthusiastic and, if they will only stick to it, I be- lieve we will have the best class yet. One young man sprung a surprise on me last night. I was explaining some grammati- cal points to him and he began to con- verse in Esperanto. This was truly marvelous because we were on our sec- ond lesson and I had no idea he could speak a word of Esperanto. At the close of the n ing I asked him how it was possible that he could converse with me in tl Uernational tongue e said it was because of the similarity of Es- peranto to his mother-tongue, Italian. Fie said that he found it easier to use Esperanto than English. Imagine using any national language after having had lessons!" F.n malgranda vilaĝo loĝas razisto, kiu razas eiujn virajn anojn, escepte de tiuj, kiuj razas sin mem. Kiu, do, razas la raziston? S. DANUBO \n excellent thirty-two page auh.ly, published WHOLLY IN ESPERANTO, as the organ of the ROUMANIAN and BULGA- RIAN esperantists. Contains an abundance of good literature, on many diverse sub jects, a monthly report of the progress of the Esperanto Move- ment, etc. This carefully edited magazine, published in Bucharest, should be among the foreign periodicals taken by every American espe- intist 1 lave YOU subscribed yet? Subscription, 80c Sample Copy, 10c American Esperantist Co. Washington, D. C. Wear the Esperanto Badge It helps esperantists to meet you, helps you to meet them, and does propaganda for the Esperanto Movement by the mere fact that you wear it. No. 1. Small star with gilt E in center. Lapel button, scarf pin or clasp. A new design, very attractive. No. 2. Medium sized star with ESPERANTO in center. Lapel button or clasp pin. Same good dark green enamel as No. 1. No. 3. Large star with E in center. Lapel button or clasp pin. Price only 25 cents. When ordering, specify whether lapel button, clasp pin, etc., is desired. White celluloid button, with star and Lingvo lnternacia Esperanto in green, 10 cents each. American Esperantist Co., Washington, D. C. ^ 16 AMERIKA ESPERAXT1ST0 BUY BOOKS WITH A COUPON TICKET You get $550 in coupons for $5.00, or $11 .nn for $10.00. The saving in money is good, but the saving of time is better. Quick and convenient remitting—if you want three books, worth Si.65, you just cut off $1.65 in coupons and mail it in. Suppose, as sometimes happens, the 35- cent book is out of print—back comes a 35-cent string of coupons and the bran action is closed. No waiting at the po office window for a money order! Convenient ? That's where we get even—it's so convenient that it makes ordering books a positive pleasure. AMERICAN ESPERANTIST COMPANY 1 k. «ntraustaras ĉapelpinglojn por la virinoj ? W11, mi jam iris lion, kelkajn El la angle tradukis J. 11. Hkald. ESPERANTO STATIONERY Fine quality paper with engraved green star and word ''Esperanto/' One quire, with envelopes to match. 65c. postpaid. Sample sheet and envelope, 4c. American Esperantist Company ESTAS MALFERMTTA ABONO AL „La Ondo de Esperanto" (laŭ la adreso: Moskvo, Rusujo.Tverskaja, 26) Dum la IV-a jaro de sia regula funkciado „La Ondo'4 senpafe donos al siaj abonantoj. krom 12 n-roj (16—20 paĝaj) la speciale por tiu :elo tradukitan de s-ino M. Sidlovskaja ĉefverkon de rusa literaturo: „Princo Serebrjanij" de TOLSTOJ (352 paĝa, grandformata librego, kies prezo por la neabonantoj estos afrankite Sm. 1,60) Literat konkursoj kun monpremioj. Portretoj de konataj Esperantistoj. Beletristiko origin, k. traduk. Plena kroniko. Bibliografio. Amuza fako. Korespondo tutmonda (i>oŝtk. ilustr). La abonpagon (2 rubl.=2.12© Sm.) oni sendu al „Librejo Esperanto" (26, Tycrskaja, Moskvo, Rusujo) aŭ al aliaj Esper. librejoj, poŝtmandate, respondkupone, papermonc aŭ per bankĉckoj. Send subscription ($1.10) through American Esperantist Company, Washington, D. C. Kolektu Postmarkojn! 1)0 diversaj fremdaj postmarkoj, afrankite, Sd. 10. WashiagttH SUnp Co., Baz 2466, Washington D.C. DEZIRAS KORESPONDI [Unufoja anonco kostas 20c. (40 Sd.) por ĉiu linio. Kvarfoja anonco kostas 50c (1 Sm.) por du linio. Linio enhavas proksimume 43 literojn punktojn aŭ spacojn.] S-ro Wm. Mason, Cashier Educational Dept., S-ro G. Kurkovskij, Ujezdnoe Zemstvo, Ufa, Russia, I\ K.. P. M. dam respondos. S-ino. Leila Wainman, Eldrcd. Pa.. Ciam re- spondos. S-ro Fade Stratton. 122 E. 3rd James- town, N. Y,—ĉefe kun frcmduloj. S-ro I. L Zakharov, Andronievskaja pi 5-9, Moscow, Russia. I. P. K F-ino Jane Cop, Abdij St., 191, Antwerp. Bel- gium, per I. P. K. kun amcrikaj fraŭlinoj. S-ro T. J. Benitez, Poste Resta. Mexico, D. F. ico. ro W. Thien. Oregon Citv, Oregon. I. P. K . P. M. S-ro \\. W. Milewski, U, S. & S. iode Island, pri teosoĥo, terkulturo, V nta m ova do en la tuta mondo. Printing ? ? ? ESPERANTO or ENGLISH Have your work done by and best Esperanto printer in America. Clearly accented type. Skilled workmen. Modern machinery. Prices low. Workmanship careful. Material good. Letterheads for Esperanto societies and officers. CRNEST P. DOW. W. NewtM St*., fcstn. Mm. GERMANA ESPERANTISTO La gazcto aperas en du eldonoj, kiuj uu monate alternas. Idono Af eliranta la 5 an de ĉiu monato, cclas la propagandon por Esperanto, Eldono B, eliranta la 20 an de ĉiu monato, est as pure Hteratura Send subscription ($1.15) through American Esperantist Company, Washington, D, C.