y IS 5TERANTISK) Digitized by CjOOgle A MERIKA MERICAN E "8 SPERANTISTO SPERANTIST £ Entered as second-class matter January 11. 1911. at the Postofllce at Washington, D. C. under the Act of March 3. 1879. Published Monthly by the AMERICAN ESPERANTIST COMPANY 607 Fifteenth Street, N. W. Washington, D. C. TEN CENTS A COPY ONE DOLLAR A YEAR Eksterlande $1.28 (Sm. 2.50) AH persons interested may obtain, free of charge, any possible informa- tion regarding Esperanto—location of nearest society, class or recom- mended teacher, text-books, correspondence instruction, etc.—by sending name, address, and stamp for reply to the above named Company, or to THE ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA, at "The Esperanto Office," Washington, D. C. 5« The American Esperanto Book PRONUNCIATION- Clearlyexplained. with keys and exercises. No teacher needed. GRAMMAR- The original international rules, with translation; a careful analysis from the viewpoint of the person of moderate education. EXERCISES- Forty-two standard inter- national exercises, by Dr. Zamenhof. author of Esper- anto; each has vocabulary notes and translation. VOCABULARIES- Esper an to English plete, 76 pages ; Engl peranto, selected, 54 com- ish-Es- pages. Standard Edition, cloth bound, postpaid for $1.00 With new subscription to Amerika Esperantisto..... 91.50 TOEsperuntoCluhs, and to responsible persons wishing to form clubs, we supply quantities of the American Esperanto Ihxik. with magazine Subscription Cards, on account, to be paid for us sold. Nine-tent Its of the Esjioranto clubs in America use this book, and find it convenient to keep a supply on hand without invest- ment. Unsold copies are ulways returnable. AMERICAN ESPERANTIST COMPANY 607 FIFTEENTH STREET, N. W. I WASHINGTON D. C. Digitized by CjOOQIC Amerika Esperantisto VoL 11 FEBRUARY, 1912 No. 1 Have You Sent It? HAST month we called the at- tention of Esperantists to the letter prepared by the Secre- tary of The Esperanto As- sociation op North Amer- ica, promising to mail to anyone who will send name, address and stamp to The Esperanto Ofpice, Wash- ington, D. C, a copy of the pamphlet "A Glimpse of Esperanto." This letter calls attention to the resolution before the United States House of Representatives, and states that the Association is ready to send out one million copies of this leaflet. Whenever this has been published, a large number of inquiries result, showing that it is a well prepared letter for this purpose. And editors will print this letter, if ft is sent them by one of their readers,—that has been evidenced by the results of just the two weeks since the letter has been in use. What is desired of you, the Esperan- tists of the country, is that you will send a copy of this, with a personal note, to the editors of such papers and maga- zines as you take, asking politely but earnestly for its insertion. What will be the result? Well, a Washington Esperantist, Mr. Adolph Mayer, besides sending the letter to local papers, sent one to the New York Herald, stating that he had been for some years a reader and admirer of that journal. The editor printed it in the edition of Sunday, January 21st. In the first mail Monday morning over twenty inquiries for "A Glimpse of Esperanto" were re- ceived at the Esperanto Office, and each mail since that time has continued to bring letters mentioning this paper, so that over a hundred inquiries have been received in one week from insertion in that sole paper; these inquiries are from all parts of the United States, and even from Canada. Other insertions in other papers are bringing results proportionate to their list of subscribers. But we want, and you want, every paper and magazine in the country to carry this notice,—do you not ? Will you not then drop a postal to The Esperanto Office saying "Send me two (three, ten or twenty) copies of that letter for editors." They will be forwarded to you by return mail. When the inquiries are received, not only is the "Glimpse of Esperanto" sent, but also any other number of the Es- peranto Herald which it is thought may be particularly interesting to the person inquiring. After a few weeks, when the workers at The Esperanto Office get the time, these inquiries will be sorted out by States and districts; and can be sent to you, who have assisted in getting the letters published, so that you may follow up the good work and invite the in- quirers to join your societies (if such exist), or to aid you in forming a society. The letter which you are urged to assist in having published is as follows: To the Editor: Because of the interest and discussion aroused by the introduction of House Reso- lution 220 jnto the United States House of Representatives by the Hon. Richard Bartholdt, the Esperanto Association of North America is going; to distribute free one million copies of "A Glimpse of Esperanto" (a pamphlet outlining the purpose of the international language and giving a general synopsis of the grammar). This will be sent to any of your readers sending name, address and stamp to The Esperanto Office, Washington D. C. House Resolution 220 reads as follows: "RESOLVED, That the Committee on Edu- cation be, and the same i9, hereby authorized and directed to cause an investigation to be made by the Committee on Education, or a subcommittee thereof, touching the practica- Digitized by Google AMERIKA BSPERANTISTO bility of the study of Esperanto as an auxiliary language and a means of facilitating the social and commercial intercourse of the people of the United States and those of other countries, the committee to submit its report at the second session of the Sixty-second Con- gress." This resolution, passed by the House of Representatives, is now before the Committee on Education. Yours very truly, EDWIN C. REED, General Secretary, Esperanto Association of North America. Practical Use of Esperanto ' OME few weeks ago the president of the Boston Es- peranto Society, Mr. G. W. Lee, was desirous of placing before some business men of Boston data regarding the use of Esperanto in business, and being unable to find at hand the concrete evi- dence necessary for his purpose, sent twenty-five return postal cards to firms in Europe asking whether or not the inter- national language had been of any benefit to them. The replies already received by Mr. Lee and sent me by him seem to be such definite answers to questions con- cerning the practical use of Esperanto that they should be used by all the Es- perantists of the country when trying to convince the hard-headed business man. From Rotterdam, under date of De- cember 21st, came a reply to this effect: "We have had a real profit by using Es- peranto. Many Esperantists come to my hotel, and I do much propaganda work for my hotel by means of the inter- national language. When I need ad- dresses in a foreign land for a com- mercial article, I know how to write the language and get the information." From Dresden, December 22nd, the reply was "We have, by means of Espe- ranto, secured representatives in foreign lands. A short time ago we issued an Esperanto prospectus, which we sent throughout the whole world, and gradual- ly orders are coming in from all parts. We therefore wish to say that we use Esperanto and profit by it." From another Dresden firm, December 23rd, came a circular in Esperanto concerning carbonic acid baths, and a reply. "Many calls have been made for these circulars from foreigners, and many have taken them at the International Hygienic Con- gress in Dresden. Therefore we believe that we shall have great success with the international language, and ask you to tell your fellow citizens of this at the International Meeting of the Chambers of Commerce." From Vienna, under date of December 27th, comes reply "We have found Espe- ranto worth while for our commercial re- lations, and especially we can testify that we have found enthusiastic agents in Chile, Bulgaria, and several foreign coun- tries with whom we could not heretofore correspond, because we did not know their national tongue. The profit we have made is as yet small, but worth while." A firm in St. Hilaire, France, under date of December 28th, says "Our Es- peranto circular has enabled us to ac- quire representatives in foreign lands, and because of this we have made several sales, though not important ones. We are convinced, however, that Esperanto can do a great service if it should be used. It is our duty to spread it abroad. We send some of our brochures." From Augsburg, Bavaria, dated De- cember 12th, comes a letter from a friend whom Mr. Lee met at the Seventh Con- gress in Antwerp, acknowledging receipt of five pounds of peanut brittle which he had sent according to a promise made, as his Bavarian friend had never seen the confection. He says "I will show it to some commercial people. I saw one today who will write to Walter Baker & Company, Dorchester, inquiring about the terms for exporting." The above selected replies were written not by Esperanto propagandists, but by business men, men who are looking for a profit from every cent expended. The replies are not fervidly enthusiastic, but each affirms the belief that there is profit through the use of Esperanto. If in your city there is a firm which would like foreign trade, just read the above over to them. One item nearer home will be of per- Digitized by LjOOQIC AMERIKA ESPERANTISTO haps additional interest. For about a year Mr. Parrish (whose letters have several times been published in Amerika Esperantisto) has been in Europe as the representative of the Los Angeles Cham- ber of Commerce, with the purpose of bringing before the better class of people the wonderful opportunities of Southern California. He uses no other language than Esperanto, knows no other except English, and has lectured in Esperanto before large audiences in cities in every country, from northern Germany to the Balkans, from England to Russia. That it has been a good proposition for the Los Angeles Chamber of Commerce we can be certain, because there has just been translated in The Esperanto Of- fice, upon order from Los Angeles, the text of an 80-page book describing the country around that city and the com- mercial possibilities of Los Angeles. This is to be published for use in answer- ing the many inquiries being daily re- ceived from all over Europe; and I have been given to understand that the first edition will be 10,000. This, after a year of experiment, is definite proof that some people in America have found Esperanto of "practical use." Other districts trying to interest the better class of immigration and struggling to reply to letters received in scores of langnages (if received at all), might with profit follow this ex- cellent example, as well as the business man who desires his wares to be known. There is still another item which seems to me very convincing, which I wish to mention in closing. We are all aware that of all business men in this country, surely those in control of the railroads are most likely to be sure of their profits, and this is, if possible, still more true of the railroad men of Europe, where not even a time-table is furnished free. Yet I have before me one of the most beauti- ful guide books I have ever seen in any language, and it is entirely in Esperanto, published by the Paris and Orleans Rail- road, describing the beauties of that part of France which the railroad covers. It is printed upon heavy paper and in several colors and is an expensive piece of printing, all to the end that Esperan- tists may be induced to visit this region!! Edwin C. Reed. Foreign News ITALY.—King Victor Emmanuel III, of Italy, may now be mentioned in the in- creasing list of royalty who have mani- fested a definite interest in Esperanto (such as the kings of Spain, Belgium and Saxony, the queen of Roumania, the prince of Samos). For both the King and Minister of Education Credaro have expressed their sympathy with the movement and their favorable attitude toward the Ninth International Es- peranto Congress (to be held year after next in Genoa). When last month M. Privat, the well-known Swiss esperantist, was in Italy, he was given an audience by King Victor Emmanuel, who permitted M. Privat to give him some exercise in pronunciation and reading of Esperanto text, and some general explanation of the grammar of the language, after which his majesty praised the simplicity of Es- peranto, the more so as he had previous- ly thought it might be difficult for Ital- ians to acquire. The Ligurian Institute of Esperanto has opened six courses in public schools, with an attendance of over 200 students, and the Assessor of Public Instruction sent his congratulations to their teachers. The newspapers in Genoa are very favorable to the Esperanto movement, and with the consolidation of the various esperantist organizations into the Italian Esperanto Association (Central office in Genoa, Salita Pollaivoli 13) a new epoch of growth may be confidently expected in Italy. SPAIN.—The list of educational in- stitutions in which, by royal authority, Esperanto is taught, increases with grati- fying steadiness. Beginning with the January issue, the magazines Gaseto Hispana (Cadiz) and Nova Sento (the Basque organ) con- solidated, with Madrid as the new place of publication, because of the strength of the Spanish Association (whose central office is in Madrid), and because of the increasing importance of Esperanto in this country. FRANCE.—An Esperanto booth at the Digitized by CjOOQIC AMERIKA ESPERANTISTO third international exposition of aero- nautics, now open in Paris, is attracting much attention, and over 2,000 text- books have already been sold there. An example of "the strenuous life" is surely given in the following achieve- ment: Lieutenant Martin, detailed to a fort in the Alps, went 30 kilometers on foot in a heavy snowstorm, then 15 kilo- meters by tram, and finally some 200 kilometers by railway, to attend an es- perantist meeting in Marseilles, at which he was to speak. After the meeting, he started at midnight for his post, return- ing over the same arduous route. A normal course in Esperanto has been started in Lyons, with an attendance of over forty teachers. In the same city a course for railway men has just been opened, their families being also permit- ted to attend. The Esperanto Group of le Mans re- ceived two medals, one silver and one gold, for its exhibit at the recent Expo- sition of Western France. After a lecture on Esperanto in the city hall of Havre, a free course, an- nounced by official white poster, was opened under patronage of the municipal government. Some little time ago the press made known the tragic death of the young French cinematograph photographer, who was killed by wild buffaloes in Af- rica, while obtaining photos of wild ani- mal life for a moving picture firm. But it is not so generally known that this photographer, M. Octave Fiere, was an esperantist, having learned the language for professional uses in travel. The December issue of "Tra la Fila- telio" gives in full the constitution of the "Internacia Filatelia Esperantista Unui- go," whose aim is to assist post card and stamp collectors in every way, and to increase the use of Esperanto among such collectors, for their practical benefit (magazine subscription, 50c per year). The January issue of the excellent monthly, "La Movado," quotes a portion of the letter from Mr. D. E. Parrish, printed in the December number of Amerika Esperantisto. BELGIUM.—An Esperanto office has been established in connection with, and at the address of, the Brussels office of the well-known tourist firm Thos. Cook and Son. The clerk in charge is diligently at work perfecting his knowledge of Es- peranto, in order to serve customers ef- ficiently. The city government of Brussels has established a special course in Esperanto, in addition to the many private courses already in operation. In Spa, where six or seven months ago there was no esperantist activity what- ever, a strong group now exists, and six instructors are kept busy. The city gov- ernment aids the group, several titled personages have given their moral sup- port, and local musical and dramatic or- ganizations are generously putting their talent at its disposal for any needed as- sistance. GERMANY. — New courses, new clubs, and increased activity in regions already fairly well "esperantized" are re- ported, from numerous sections. In Konigsberg, for instance, the group has 200 members, and classes containing 65 students. In Nurnberg there are classes in the Y. M. C. A., also one for police- men, and another for laborers. In Munich a vegetarian restaurant named "Esperanto" and lavishly decorated with green stars, etc., seems to be entirely suc- cessful, the more so as the internalional language is really used there, not merely taken advantage of for advertising pur- poses. In Magdeburg the little magazine "Germana Esperanto-Instruisto" devotes two of its total of eight pages to ex- tracts from Amerika Esperantisto—a gratifying sign of appreciation. The magazine "Dia Regno" has begun to publish a literary supplement, called "Stelo de rFeliĉo," subscription price for this and "Dia Regno" together being 80 cents (subscription price without the supplement, 55c). BOHEMIA.—In Mikulovice a course for 100 pupils in the city schools is re- ported, and in Pardubice a course for 45 such pupils. POLAND.—A class for persons who intend to be present at the Eighth Con- gress has been organized in Warsaw, under the able teaching of Professor Grabowski. This admirable procedure contains a hint for Americans: If you have acquaintances who would like to go to Cracow for the Congress, but are not going because they fear they are not Digitized by kjOOQlC AMBRIKA MSPBRANTISTO sufficiently expert in the language—teach them Esperanto! RUSSIA.—The yearly report of the Moscow society contains among other in- teresting facts the statistical item of 100 meetings held, 2,000 visitors from the city, and 63 visitors from outside Mos- cow or from foreign countries enter- tained. AUSTRIA.—The city magistrate of Budapest has just given permission for the teaching of Esperanto in three of the public schools. The award of the Nobel Peace Prize this year is of un- usual interest to esperantists, as Dr. Al- fred H. Fried, of Vienna, one of the two recipients between whom it was di- vided, is favorably known as an espe- rantist, as well as for his labors in the narrower field of pure pacifism. The monthly "German-Austria Esper- antisto," published in Vienna in German and Esperanto, is an attractive magazine, of increasing interest to espemntists this year on account of its nearness to the city which will be the scene of highly interesting activities next August (Sub- scription, 75 cents per year). CAUCASUS.—In Tiflis an important Armenian journal devoted to industry and commerce publishes a weekly article on Esperanto. At a recent "literary and artistic salon," organized by two other Armenian journals, several poems in Esperanto were recited as part of the program. At Achabad has been founded a Trans-Caspian Esperanto Society, its con- stitution having been formally approved by the governor. JAPAN.—The receipt of the October issue of "Japana Esperantisto" among our exchanges not long ago indicates that this interesting magazine was "not dead, but sleeping" during the autumn months. We are especially glad to find that pub- lication of the magazine is still under way, in spite of the difficulties of illness, etc., with which its staff had to contend. ARGENTINE.—A new group has been organized in Buenos Aires, called "Esperanta Grupo Casal Catala" (sec- retary's address: Tacuari 1402). ESPERANTO IN MALAYA. That Esperanto has penetrated to the ends of the earth is perfectly apparent to the Office Window from a smart let- ter which has just been received from a place that you have never heard of. The letter is dated at "Totok, Menado Resi- dency, Celebes, Dutch East Indies," and it took it from October 3 to December 7 to get here. We cannot find Totok on the map, but it is evidently a place of some importance, for Mr. R. F. Vaughan, who writes us this letter to tell us that Esperanto is not dead, plainly has an up-to-date business office there, with a typewriter, a cable code and all the im- provements. But Menado we do find; and it is on the northernmost tentacle of that great octopus-shaped island of Celebes, which lies far to the southward of the Philip- pines and to the northward of Australia. It is a fascinating tropical land, spr —ling far and wide over Malayan seaa, and brooding serenely under the beneficent Dutch absolutism. And Mr. Vaughan says he has correspondents in Espe- ranto in every country of the globe! If he could induce the Malay race to speak it in place of the tangled tongues that they now use, what a gain that would mean for civilization. New York Eve- ning Mail. A LANGUAGE FOR THE CHINESE. Among the many reforms agitated in China, the new republic, is the adoption of some sort of general language for the whole nation, to take the place of the hundreds of dialects now spoken. Some of the most up-to-date Chinese are de- claring for English as a medium of com- munication, but, of course, they mean the pigeon variety. Or, here's another sug- gestion: Why not try Esperanto on the Chinamen ? If that is to be the universal language, here's a good chance to estab- lish it by teaching it to the several hun- dred million people of the land of the Celestials. —Pittsburgh Sun. Digitized by LjOOQIC Kronika Nordamerika CAMDEN, ME.—Kun plezuro ni anoncas ke malgranda grupo estas or- ganizita ĉi tie por studi Esperanton, kaj kredeble oni baldaŭ organizos duan grupon. MONTPELIER, VT. — La jenaj novaj oficistoj estas elektitaj de la "Washington County Esperanto So- ciety": prezidanto, F-ino Nellie Monte- Gill; vicprezidanto, Henry L. G. Bur- nett; sekretario, S-ro John L. Stanyan; kasisto, J. Clifton Hunt. D-ro C. A. Fessenden, el Newton Centre, Mass., Konsilanto de la Asocio, kaj ankaŭ sek- retario de la Novangla apartajo de la E. A. de N. A., estis elektita honora ano de la societo. Kiel honoran prezidanton, oni elektis S-ron Mason S. Stone, ŝtata lemejestro de Vermont, kiu afable ak- ceptis la oficon,—fakto pri kiu la lokaj esperantistoj rajte ĝojas. BARRE, VT.—Ce la "Athena Club" S-ro J. L. Stanyan paroladis pri Esper- anto, antaŭ ne longe, kaj la aŭdantaro montris kontentigan intereson je lia temo. BOSTON, MASS.—La Bostona So- cieto elektis la jenajn novajn oficistojn: honora prezidanto, D-ro D. O. S. Lowell; prezidanto, S-ro G. W. Lee; vic-prezidanto, S-ro W. L. Church; sek- retario-kasisto, F-ino Mary Bibbey; direktoroj, S-roj William Durkee, E. S. Payson, C. H. Swan, kaj F-ino E. J. Merriam. Ce la kunvenoj ĉiumarde ves- pere la programoj fariĝas ĉiam pli in- teresaj kaj agrablaj. NEW HAVEN, CONN.—Gmpo da junuloj ĉi tie havas "Zamenhofan Ron- don," kaj kontentige progresas en sia studado, esperante baldaŭ dediĉi iom da sia tempo al legado de literature. NEW YORK, N. Y.—Sekve de paro- lado de James F. Morton, Jr., Konsilanto por Nov-Jorko, oni starigis en la ĉam- brego de la Francisco Ferrer Asocio grupon, kiun instruas Sro. Morton laŭ parola metodo. Multe da intereso jam montriĝas. Pro oportuneco, la Manhat- tan Esperanto Group ankaŭ kunvenas ĉe la dirita Asocio ĉiun jaudon vespere; kaj oni korege invitas la ĉeeston de vizi- tantaj Esperantistoj. La kunveno sek- vas la kurson; kaj preskaŭ ĉiuj lernantoj restas por rimarki kaj partopreni la efektivan uzadon de la lingvo. La grupo feliciĝis antaŭ ne longe per la aligo de Sro. L. A. Allavena el Bordighera, Italujo, kiu alportas al Ameriko la korajn salutojn de la italaj samideanoj. Tial ke Sro. Allavena tute ne konas la anglan lingvon, li treege ĝojas pro la kamara- deco en fremda urbo, kiun donas nur Esperanto. ITHACA, N. Y.—Gmpo por studi Esperanton estis antaŭ nelonge organizita ĉi tie, post parolado de D-ro H. B. Besemer (kiu ĉeestis la "Sepan"), kaj ankaŭ pro la influo de S-ro N. A. Ray- cheff, bulgara studento ĉe Cornell. Kre- deble la anoj abonos Amerikan Espek- antiston, kaj studos la "American Esperanto Book" ĉehejme, dediĉante la klubkunvenojn al legado. La "Kolomba Premio" estas la unua libro elektita por tia legado. HARjRISBURG, PA. —La oficiala Raporto de la Komisiisto de Pennsyl- vania al la Sepa Internacia Kongreso de Esperanto, de S-ro J. D. Hailman el Pittsburgh, Pa. (elektite komisiisto de la ŝtata parlamento pasintan julion), estis laŭleĝe farita al la guberniestro de la ŝtato, kaj jam estas presita en dektripaga broŝuro ĉe la ŝtata presejo (je ŝtata elspezo). ERIE, PA.—Vigla grupo sin okupas pri Esperanto ĉi tie, kaj en la urbo oni montras sufiĉe da intereso je la afero. WASHINGTON, D. C—U Interna- cia Klubo starigis trian kurson por komencantoj antau nelonge, instruatan de D-ro D. C. Leahy, kaj kvaran kurson, instruatan de S-ro F. H. Preston. La Supralerneja Klubo elektis je sia kunveno de la 19a de januaro la jenajn novajn oficistojn: prezidanto, Robert Bruce; vicprezidanto, Fillmore Eicher; sekretario-kasistino, Isabelle McCaffery. La klubo ankoraŭ gvidas du kursojn, unu por la pli spertaj anoj, unu por komen- cantoj, kaj eĉ dum plej nega kaj malag- Digitized by LjOOQIC AMERIKA ESPERANTISTO rabla vetero sukcesas havi entuziasmajn kunvenojn. Je la unua dimanĉo de januaro oni aranĝis Esperantistan Diservon ĉe la Ingraham Memorial preĝejo. D-ro W. J. R. Thonssen kondukis la Diservon, kaj S-ino Wilbur F. Crafts paroladis, ankaŭ leginte leteron ricevitan pri tra- dukado esperanten de la Biblio, kaj aliaj interesaj aferoj. F-ino Leavitt kantis solon, kaj ankoraŭ aliaj esperantistoj partoprenis la Diservon. LUMBERTON, N. C—Ciu esperan- tisto apud ĉi tiu loko bonvole komuniku kun Pastro Robert E. Steele, kiu nun klopodas starigi esperantistan grupon en la urbo. RUSKIN, FLA.—Ekzistas ĉi tie du esperantaj kursoj, unu en la kolegio, alia ekster ĝi; S-ro A. Butterfield instruas ambaŭ, uzante la "American Esperanto Book." Ciu lernanto jam abonis al Amerika Esperantisto. CLEVELAND, O—Fondiĝis nova kurso, instruota de F-ino Sybil Bailey, sekretariino de la loka societo. Kunsidoj okazas jaŭdan vesperon, ĉiusemajne. Oni povas nun aĉeti ĉe la "Espero Market," car tiu estas nova nomo de la butiko de S-roj Jones. La publiko montras kon- tentigan scivolemon, tiamaniere ebligante multe da propagando. CHICAGO, ILL.—En la numero de decembro 28a de la "Christian Socialist" aperis bonega artikolo pri "Socialismo kaj Universala Lingvo, "verkita de S-ro J. B. Spiers, el Richmond, Va. Kiel rezultato, la Esperanto-Oficejo en Wash- ington ricevas ĉiutage kelkajn petojn por plua informo pri Esperanto, car S-ro Spiers ne forgesis doni ĉe la fino de sia artikolo la adreson de la Esperanto- Oficejo. Imitinda ekzemplo!! DETROIT, MICH.—La plej nova klubo, kiu ricevis sian "charter" (rajti- gilon) de la Esperantista Asocio de Norda Ameriko, jus antau la presado de Amerika Esperantisto, estas la Kotko Polskich Esperantystow (Rondeto de Polaj Esperantistoj) organizita en De- troit, kaj jam posedanta dek unu anojn. Ni gratulas niajn polo-usonanajn sami- deanojn pri ĉi tiu bona komenco, kaj de- ziras al ili plej grandan sukceson. Saj- nas en Detroit ke la polaj kaj germanaj loĝantoj pli profunde sentas la utilecon de Esperanto, ol preskaŭ ĉiuj aliaj logantoj. La jurnalo "Detroiter Abendpost" antaŭ nelonge publikigis longan artikolon pri la progreso de la Esperanta Movado. PRAIRIE CITY, IOWA.—Ni or- ganizis malgrandan grupon de ok supra- lernejaj gelemantoj, kaj baldaŭ havos vesperfeston, kiam ni esperas gajni novajn membrojn. Ciu el ni jam kores- pondas kun alilanduloj. F-ino Vivian Briggs estas nia instruistino NORTH PLATTE, NEB.—Antaŭ nelonge la Kristana Celada Societo de la loka presbiteriana eklezio donis sukces- plenan feston por la Esperanta fako de la ŝtata unuiĝo de Kristana Celado. La oraamado estis kompreneble precipe ver- da, kun multaj esperantaj memorajoj, kaj bona ekspozicio da poŝtkartoj, esper- antistaj gazetoj, libroj, k. t. p., kaj regis- trejo por ĉiuj ĉeestantoj, kiuj deziris sin registri por starigotaj esperantaj kursoj. La festo estis multe ĝuata, kaj multaj gastoj enregistris siajn nomojn. La pastro de la eklezio, S-ro G. F. Williams, petis ke oni lasu la ekspozicion en la preĝejo dum dimanĉo, kaj aludis al ĝi en siaj predikoj matene kaj vespere, aprobante la altan celon de la Esperan- tista Movado. S-ino E. H. Flowers nun organizas grupon da sinjorinoj por studi en Esper- anto la ĉefverkojn de diversaj nacioj. NOWATA, OKLA.—La Aga Komi- tato de la Esperantista Asocio de Norda Ameriko jus elektis S-ron Jesse I. Van Huss "organizanto" por la Asocio en la ŝtato Oklahoma. S-ro Van Huss jam organizis en Nowata viglan klubon, kies anoj baldaŭ estos membroj de la Asocio, kaj esperas organizi similajn klubojn tra la tuta ŝtato, aldone al ĝenerala konigado de la Esperantista Movado inter loĝantoj en Oklahoma. FORT COLLINS, COLO.—En la jurnalo "Fort Collins Morning Express" aperis artikolo pri Esperanto, verkita de D-ro J. R. Schofield. ANACORTES, WASH.—Ree la jur- nalo "Anacortes American" publikigis dukolonan artikolon, tradukitan el Esper- anto. Tio montras ke la publiko volonte legas tiajn artikolojn kaj leterojn de fremduloj, kiujn oni tradukas anglen por la jurnaloj kaj gazetoj de Usono. TACOMA, WASH.—En la tagjur- nalo "Tacoma Daily News," antaŭ ne- longe aperis longa artikolo pri Esper- AMERIKA BSPBRANTISTO anto, klarigante pri ĝia utileco por rek- lamo, kaj aliaj celoj, ankaŭ fanfaronante ke Tacoma posedas "almenaŭ la unuan Esperantan kokindustrion en Usono." WALLOWA, ORE.—Esperantista grupo de 21 anoj estas organizita ĉi tie. La sekretario-kasisto estas F-ino Anna M. Strong. Ciu ano jam estas membro de la Esperantista Asocio de Norda Amer- iko, kaj abonis Amerikan Espekan- tiston. Tia klubo, en loko kie antaŭ iom da tempo estis neniu esperantisto, estas treege kontentiga, kaj ni kore salutas la novajn "pacajn batalantojn." Ehoj el Kabo QRI idealoj gravaj por homaro, ekzistas ĉie malkonĥdo; sed ankaŭ tie ĉi, en Kubo, granda indiferenteco natura de nia karaktero. Plie, de sociologia vidpunkto, la nuna historia momento de nia popolo ne fa- voras la progresadon de aferoj ne ha- vantaj tujan utilecon. Ni ja pasigis la tutan deknaŭan jarcenton, ĉu konspi- rante.ĉu militante, kaj ĉiam suferante, por atingi nian nacian liberecon; ni revis ke nia patrujo estos la amerika paradizo, ke ni estos plej liberaj homoj sur la tero; por efektivigi tiajn revojn, ni konsumis la bienojn de nia tuta popolo en la ful- moj de du militaj revolucioj, kaj skribis per nia sango, ĉu sur batalkampoj, ĉu sur eksilejoj, ĉu sur mortpafejoj, plej dolorajn paĝojn de la nuntempa historic Fine, post tioma sindonemeco, venis la venko, kaj ni ekstaze ĝuis la mallong- daŭran sed intensan momenton de l'triumfo. La idealeco superregis en ĉiuj koroj. Ciuj, kontentaj car ili plenumis siajn devojn por la patrujo, ne celas de nun esti ankoraŭ sindonemaj, sed atentas pri siaj vivsituacioj. Unuj sin dediĉas al rekonstruo de sia hejmo, kaj produk- tiĝo de siaj bienoj; aliaj, perdinte siajn tutajn posedaĵojn, serĉas siajn vivrime- dojn en la urba aŭ ŝtata budĝeto; multaj, kiuj havas nenion per kio sukcese rekon- strui siajn vastajn posedajojn, vendas ilin al f remdaj firmoj; vidvinoj kaj maljunaj patroj de 1' mortintaj revoluciintoj an- koraŭ esperas atingi pensionon, per kiu la patrujo moderigu ilian mizeran sta- ton. La superaj kaj mezaj elementoj de la nacio nepre sin dediĉas precipe al neproduktemaj profesioj, kaj fine ili politikigas por atingi oncialajn profita- jojn; ankaŭ ne mankas multege da ŝbvinistoj, kiuj sin trudas al ĉiuj, por regi kaj por postuli de la patrujo rekom- pencojn multe pli gran da jn ol la servo j faritaj de ili. Laŭ tio antaŭe dirita, oni vidas ver- pruvon de 1' sociologia leĝo de evolucio per kontrastoj: epoko ideala, milita kaj sindonema, estas anstataŭita de alia, paca, labora kaj egoista. La lando estas ja tre riĉa, sed ni kubanoj estas malriĉaj, car la ekonomia potenco ne estas en niaj manoj; la politi- ko, sekve de tio, fariĝas senĉese tre mal- trankvila, kaj konsumas grandajn mo- ralajn energiojn, ĉar ĝi estas la kampo, kie multaj kredas trovi plibonigon de siaj vivrimedoj; la ŝovinistoj tie ĉi, kiel ĉie, konfuzas ĉion, kaj pro troa egoismo minacas ofte la patrujon per novaj dan- ĝeroj. Unuvorte, ĉiu el la plejmulto pensas pli multe pri si mem ol pri ĉiuj,— pri mi anstataŭ pri ni. Tial, niaj revoj forflugis. En tia stato, la patrujo ne estas por ni paradizo, nek, fakte, estas ni tiel liberaj kiel la plej multaj homoj. Tia disreviĝo vundis niajn korojn per sia akra dome La popolo fariĝis skeptika, kaj nur atentas pri aferoj, kiuj liveros certan utilecon. Fro tio mi opinias ke la nuna psikologia momento de tiu ĉi popolo ne estas tute taŭga por la disvastiĝo de tiu "nova sento" kiu al la mondo venis kun kaj per Esperanto. Tamen, la ventego ĉesas, la pasioj moderiĝas, la vivo reiras en sian normalan fluejon. En niaj koroj estos nova printempo por delikataj revoj kaj noblaj esperoj, kaj tiam multe kreskos kaj fruktodonos, aliformiginte en esperarbojn, la semoj kiujn ni malmultaj sed fervoraj apostoloj de 1' esperantismo nun "semas kaj semas konstante" en la animoj de niaj samlandanoj. Rafael G. Crespo, Baez, Cuba. Digitized by LjOOQIC Official Communications Sub ci tiu rubriko la rtdaktoroj volonte prtsigos komuniko}ojn de £iu esptrantuto soeieto, kirn kavas utter nia Ugantaro sufiit da amoj mŭ kits sptciala fako de lab or o imteresat miajm abonantojn. The Esperanto Association of North America Central Office: Washington, D. C. ESPERANTO HERALD NO. 13. The January number of the little Es- peranto Herau) (No. 13) serves as a reply to the often propounded question "What is the best way to learn the lan- guage," and to the request made almost as often, "Please give me information about the examinations of the Associa- tion." This number is entitled "Esperanto Study and Certificates," and gives sug- gestions as to the best manner for inde- pendent study, study of two or more people together, and of club work; the method of giving examinations, prepara- tion, etc., and rank of the respective di- plomas, is also concisely stated, and is thus accessible in convenient shape for all who are studying Esperanto in a methodical and purposeful way. As usual, this is sent free to members of The Esperanto Association op North America, whose dues are paid for this year. Any one else may receive a copy by sending name and address with stamp. PASSED PRELIMINARY EXAMIN- ATION. (Atesto pri Lernado). Fr. Jerome, St. Leo, Fla. Gustav Muehlke, Detroit, Mich. Prisciliano Elizondo, St. Louis, Mo. Mathias Elizondo, St. Louis, Mo. PASSED ADVANCED EXAMINA- TION. (Atesto pri Kapdbleco). Miss Agnes Egan, St. Louis, Mo. William F. Salt, Trenton, N. J. OUR NEW VICE PRESIDENT. Owing to his departure to the Philip- pine Islands, Dr. H. W. Yemans, who has served the Association so well as Vice President for the past few years, tendered his resignation, and the General Council of The Esperanto Association op North America has elected Dr. D. O. S. Lowell, Headmaster of the Roxbury Latin School, Boston, to serve the balance of the term. IMITINDA EKZEMPLO. La Esperanta Asocia de Norda Ameriko, La Esperanta Oficejo, Washington, D. C. Kunlaborantoj: Mi jus ricevis de vi leteron kun la sciigo ke laŭ via konto mi ankoraŭ ne pagis mian membrecpagon. Mi ĝin pagis en oktobro, kaj ricevis kar- ton signitan de la distrikta sekretario. Mi nur deziras korekti la eraron. Dum la jaro mi esperos pli helpi la aferon se estas eble por mi. Mi gratulas vin, en via laboro kaj agado por nia afero, kaj multe esperas por la estonteco. Se renos kriza tempo, sciigu min, se mi povos helpi. Kun alia estimo al la tuta komitato, mi restas Tre kore via, Tiun ĉi leteron (sen la subskribo) ni prezentas al legantoj de Amerika Esfer- antisto, kiel ekzemplon de la maniero laŭ kiu fidela esperantisto respondas al erara postulo pri monpago. Cie, kaj eĉ en Esperanta Oficejo, eraroj kelkfoje okazas,—sed kiom kuraĝigas letero tia, anstatau kolera redirajo! Per ĉi tio ni dankas al tiu sinjoro, kiu sendube reko- nos sian leteron.—Ago Komitato, ft. A. de N. A. Digitized by Google 10 AMERIKA BSPERANTISTO ESPERAXTISTA EDZIGO. Kun plezuro ni anoncas al la esperan- tistaro la edziĝon de F-ino Laura Eaton kaj S-ro John Morris Geldert, Konsilanto de la Kanada Apartajo de la E. A. de N. A. Ilia adreso estas Halifax, N. S. Ci tiu edziĝo estas ankoraŭ alia vera "esper- antista" afero, car F-ino Eaton komencis sian studadon de Esperanto en kurso in- struata de S-ro Geldert. Koran gratulon kaj since ran deziron por plej alta felico ni esprimas al Gesinjoroj Geldert, pro la tuta amerika esperantistaro! PLEASE NOTE THIS. We wish to call the attention of the Esperantists to the fact that each month in this department is printed the report of the treasurer of the Association. We desire especially to call your attention to this in order that you may note just how your money is spent, and also just where it is sometimes obtained. Especially should this be noted by the occasional Esperantist who seems to have a vague idea that in some mysterious way the central office has an endowment of such size that free matter for distribution ought to be sent him. No one can obtain from the treasury more money than is put in. We have no endowment, and are expending the money in what seems the best way for propaganda. Since the month of October, 1910, about a year and a half ago, not one cent of salary has been paid the Secretary, but instead Mr. Reed has actually loaned money to the Association. Yet the Esperantists do not seem to realize that this movement is their movement, something which each must support if effective work is to be done. It is a fact that the Esperantists gen- erally are far from being wealthy, but if each realized fully how much rested upon him, it is certain that more results from individual work would be obtained, and sums, small and large, would more often be contributed for the work of the central office in propaganda. JANUARY RECEIPTS. Balance on hand Dec. 29, 1911— $17.77 Membership fees_____________ 44.50 Examinations ----------------------- 9.40 Sustaining Membership fees____ 12.00 Special Membership fees---------- 2.50 Contributions _______________ 8.50 Sale of extra Heralds_________ 6.82 Loan from Edwin C. Reed-------- 20.00 $121.49 EXPENDITURES. Postage ____________________ $10.52 Examinations _______________ 5.25 Printing____________________ 75.00 Form letters_________________ 14.50 Office rent Dec. and Jan_______ 15.00 Balance on hand Jan. 31, 1912— 1.22 $121.49 Internacia Scienca Asocio Esperantista En la kiinsido de nia Societo, kiu oka- zis durn la 7-a Kongreso, oni decidis, ke ĝis kiam la Scienca Revuo povos de- nove esti eldonata, la Oficiala Gazeto estos la provizora organo de la Asocio, kaj publikigos kelkajn el ĝiaj ĉefaj doku- mentoj. Ankaŭ la artikoloj malpli tek- nikaj povos aperi, laŭ propono de S-ro C. Bourlet,-en la Revuo. Tiu farmaniero komencas efektiviĝi, sed evidente ĝi estas tre maloportuna. Aliparte, laŭ la lastaj ricevitaj de ni scii- goj, oni ne povas esperi, ke baldaŭ la Scienca Revuo denove aperos, kaj plie ŝajnas neeble, ke oni uzu tiun titolon por alia gazeto. Sekve oni devas klopodi por publikigi novan sciencan revuon kun alia nomo. Laŭ peto de la Estraro de la Scienca Asocio, kreigis Komitato de Redakcio, kiu devos okupiĝi pri tiu publikigo. Laŭ kalkuloj prezentitaj de eldonistoj oni povas diri ke, por garantii la ekzis- tadon de tia revuo, estas necese havi almenaŭ 600 abonantojn (prezo de la jara abono :3 5'm.=7,50 frankoj). An- tau ol fari ion ajn laŭ tiu vojo, estas necese scii, ĉu ekzistas en la scienca kaj teknika Esperantistaro, tiu nombro da abonontoj. Sekve ni petas vin, ke vi bonvolu sciigi nin, kiom da abonoj vi intencas mendi, Digitized by LjOOQIC AMERIKA BSPBRANTISTO 11 ĉu por vi mem, ĉu por viaj samgrupanoj aŭ konatuloj, se la nova revuo aperos. Vi devos pagi ilin nur kiam vi ricevos la unuan numeron. Ni ankaŭ petas vin, ke vi bonvolu konigi la projekton al la personoj (Es- perantistaj aŭ ne), kiujn tio povas in- teresi. Jen kelkaj detaloj pri la organizado, kiun ni projektas kaj pri la enhavo de tiu revuo. Komitato de Redakcio zorgos pri la korektado kaj enhavo de la revuo. Gi konsistos el la Membroj de la Scienca kaj Teknika Komisio de la Scienca Asocio, nome: S-roj Bricard, Cotton, Grosjean- Maupin, Hoffbauer, Mouton, Rollet de flsle kaj Verax. S-ro Verax estos Sek- retario de la redakcio. Tiu Komisio estos helpata de kelkaj korespondantoj de di- versaj nacioj: angla, germana, itala, his- pana kaj rusa. La enhavo de la revuo konsistos ĉefe el tri partoj: La unua entenos sciencajn kaj tek- nikajn artikolojn, kaj oni intencas enpresi ankau en tiu parto artikolojn kompre- neblajn por iu ajn persono posedanta ĉefajn principojn de sciencoj. Tion farante, ni intencas pligrandigi la pub- likon al kiu ni nin turnas. La dua parto konsistos el mallongaj sciigoj pri ĉiu scienca aŭ teknika oka- zintajo de ĉiu lando. Se tiu parto povas esti sunce kompleta,—kaj tio dependas de niaj abonantoj mem, kiuj devos sendi al ni tiujn sciigojn—, certe la revuo altiros la atenton eĉ de la neesperantistoj, kaj fariĝos potenca propagandilo en la sci- enca kaj teknikaj medioj. La tria parto estos la "Bulteno de la Scienca kaj Teknika Komisio" kaj donos ĉiujn verkojn de tiu Komisio; eble oni povos aranĝi la paĝojn por ke tiu parto povu poste esti aparte bindata kaj formi specialan dokumentaron. Fine ni havos Korespondaron, por in- terrilatiĝi plej ofte kiel eble kun la abonantoj kaj diskuti iliajn konsilojn kaj rimarkojn. Ni esperas, ke tiu programo—kiun eble oni poste pligrandigos—sufice allogos vin, kaj ke vi favore akceptos nian peton. Korege via, Je la nomo de la Komitato de Redakcio: RoLLET DE i/ISLE, ĉefinĝeniero de la Franca Maristaro. 35, rue de Sommerard, Paris. Aprobita: La Prezidanto de la Scienca Asocio: Generalo Sebert, Membro de la Franca Akademio de Sciencoj. INTERESA SCIIGO. La esperantistoj ricevos plezure la premio Fanny Emden estis freŝdate fon- sciigon, ke en unu el siaj lastaj kunsidoj la Franca Akademio de la Sciencoj al- juĝis rekompencon da 2000 frankoj el la fondajo Fanny Emden al nia eminenta samideano Rektoro Boirac, pro lia verko titolita "La Psikologio nekonata, enkon- duko kaj kunlivero al la eksperimenta studo de la psihaj sciencoj," kaj eldonita en la "Biblioteko de nuntempa filosofio" de la Pariza eldonisto Felix Alcon. La dita por rekompenci la plej bonan verkon pri hipnotismo sugestio kaj ĝenerale pri fiziologiaj agoj, kiuj povus influi distance sur animala organismo. Sro Boirac jam ricevis antaŭe de la Akademio de moralaj kaj politikaj sciencoj la premiqn Halphen pro siaj "Lecionoj de Psikologio aplikata al la Edukado," kaj la titolon "kores- pondanto de la Franca Institute" NOVA ESPERANTISTINO. "She hasn't spoken anything but Es- peranto as yet," said John Conrad Beutler, proprietor of the Randolph Hotel, and proud father of the first child born in Michigan who will be educated entirely in the new universal language. Alberta Francisca, as she was christened by Judge Phelan Friday afternoon shortly after her arrival, was honored the day of her birth by much festivities which were con- tinued yesterday. —Detroit Free Press. Only Esperanto is to be taught to a girl baby born to Detroit parents. Is there no society for the preservation of the rights of childhood in Detroit? —Nevj York World. The editors of Amerika Esperantisto can add to the above the fact that the proud parents of the little lady are re- ceiving innumerable letters of congratula- tion from esperantists in all parts of the world. For the Beginner I can not get the distinction between the pronouns ending in -io and those ending in -iu clearly enough so that I am ever sure which to use. The words tiu, kiu, etc., refer to clearly defined individual things, persons, or words, can be used in either singular or plural, and can be used adjectively to modify nouns. The words of the -io, the -iu series, on the contrary, (1) refer to in- definite things, abstractly or vaguely pre- sented ideas, etc., (2) are not used in the plural, and (3) are not used adjec- tively. In English the word who corre- sponds to kiu, and what to kio, although the distinction is not always so clear in English as in Esperanto. Just remember the three facts given above for the -io pronouns, and remember also that when a word from either series has been used, the same series must be drawn upon for a following word in direct relation to it: Ekzistas instinkta justeco, al kiu ni de- vus obex, there exists an instinctive jus- tice, which we ought to obey. Estas io en la afero, kion mi ne kom- prenas, there is something in the affair which I do not understand. Estas io stranga en la afero, kiun vi rakontas, there is something strange in the affair which you relate. Kion vi trovisf What did you find? (Indefinite vaguely presented idea.) Kiun vi vidis? Whom did you see? (Definite idea of person.) Kiun libron vi aĉetis? Which book (what book) did you buy ? (Definite idea of inanimate object.) La tuta afero estas io, pri kio li devus honti, the whole matter is a thing of which he ought to be ashamed. Cu vi kredas tiont Kion? La kialon, kiun li donis pro sia ago. Do you believe that ? What ? the reason which he gave for his deed. What is the correct sound of "tujf" The sound of tuj may be compared to that of ruin or bruin with the -n left off. In other words, give the sound of -u- in rural, followed by that of -»- in machine, holding the lips still, instead of changing their position between the -u- and the -»-. NiaJ Devoj OUR DUTIES. ^i tf^E la komenciĝo de mia inte- ■ reso pri Esperanto, dum mi fO I ankoraŭ estis studento en la ^A mr kursoj de nia loka esperanta ^***m^ societo, mi ofte pripensis pri la sindonemo de la geanoj de tiu societo, pro la internacia lingvo. Mi miris, rigar- dante ilin, dum ili volonte elspezis sian tempon, propagandante, instruante kur- sojn kaj individuojn, verkante artikolojn por jurnaloj, k. t. p., kaj foje kaj ree mi demandis al mi, "Kial tiuj homoj tiel entuziasme laboradas por sukcesigi ĉi tiun movadon? Kiel ili esperas rehavigi al si la monon, kiun ili elspezas por dis- vastigi Esperanton? Kio estas ilia reala celo? Mi ne komprenas. Ili petas de mi nenion ajn krom mia ĉeesto ĉe siaj At the beginning of my interest in Esperanto, while I was yet a student in the classes of our local Esperanto so- ciety, I often pondered over the devotion of the members of that society, to the cause of the international language I wondered as I watched them giving freely of their time to propaganda work, to instructing classes and individuals, to writing articles for magazines, and time and again I asked myself, "Why are these people so enthusiastically striving to bring success to this movement? How do they hope to recover the money which they are expending to spread Esperanto? What is their real object? I cannot un- derstand. They are asking of me nothing whatever, except that I attend their Digitized by kjOOSlĉ AMERIKA ESPERANT1ST0 13 kursoj kaj kunvenoj; ili rifuzas akcepti ian rekompencon por sia laboro je mia instruado; la societa kotizajo kiun mi pagas estas bagatelo. Kia ruzajo estas ĉi tio?" Tute ne necese estas diri ke je tiu tempo mi ankoraŭ ne estis esperantisto; ne ankoraŭ mi ellernis ke "En la mon- don venis nova sento;" ankoraŭ antaŭ mi estis konatiĝo kun la Esperantismo. Sed venis tago kiam miaj okuloj mal- f ermigis, kaj mi vidis, komprenante. Kaj mi diris al mi,—"Jen, estas la interna ideo de la Esperantismo, kiu regas ĉi tiujn homojn, la frateca ideo, la amikeca ideo, la ideo homameca." Kaj mi mem komencis travivi tiun saman entuziasmon, kiu antaŭe mirigis min; venis al mi pro- funda, preskau sankta amo por la Es- perantismo, ĉar jen troviĝis tiu mistera kontentigilo por la animo, kiun tiel longe mi estis blinde kaj vane serĉinta. Tiam mi demandis al mi,—"Kiel mi povos esprimi miajn dankojn al tiuj homoj, pro iliaj grandanimeco kaj bon- koreco? Kiel mi povos pagi la ŝuldon pro la tempo kiun ili eluzis dum ili kona- tigis al mi ci tiun novan lingvon kaj novan senton?" Mi faris mian demandon al unu el la societanoj, kaj mi ricevis unuvortan respondon: "Laboru." Oni petis ke mi instruu novan kurson baldaŭ ekstarigotan, kaj kvankam mi sentis min nekapabla por la tasko, mi konsentis kaj faris mian eb- lon. Car jen estis devo plenuminda: mi jam ricevis bonfaron; estis mia devo repagi. Mi eksciis ke ĉiuj societanoj abonas la oficialan jurnalon de nia propra lando. Mi mem estis aboninta fremdan gazeton, kredante gin pli bona ol nia. Unu tagon mi demandis al ano, "Cu vi ne pensas ke iuj el la fremdaj gazetoj estas pli bonaj kaj pli interesaj ol nia?" "Gis antaŭ ne longe ili estis," li res- pondis. "En tiuj landoj kie la esperanta movado estas malnova, kaj firme stari- gita, kie niaj samlaborantoj troviĝas pligrandnombre, kaj kie sekve ekzistis multe da abonantoj, la jurnaloj povis esti pli grandaj kaj pli indaj ol estis nia. Sed, ĉu nia uuua devo ne estas al nia propra classes and meetings; they refuse to ac- cept any recompense for their labors in teaching me; the society dues which I pay amount to nothing. What kind of a game is this ?" It is quite unnecessary to say that at that time I had not yet become an Es- perantist; not yet had I learned that "A new sentiment has come into the world"; I had yet to become acquainted with Es- perantism. But there came a day when my eyes were opened, and I saw and understood. And I told myself, "Why, it is that internal idea of Esperantism that is ruling these men and women, the idea of brotherhood, the idea of friend- ship, the humanity idea." And I began to experience that same enthusiasm which previously had caused me to won- der; there came to me a profound, al- most reverent love for Esperantism, for here was that mysterious soul-satisĥer for which I had so long blindly and vainly searched. Then I asked myself, "How can I ex- press my thanks to these people for their generosity and kindness? How can I pay the debt I owe to them for the time they have taken to make known to me this new language and this new senti- ment?" I put my question to one of the society members and received an answer in one word: "Work." I was asked to teach a new class that was soon to be started, and though I felt myself unequal to the task, I accepted and did my best. For here was a duty to be fulfilled: I had received a kindness; I must repay. I learned that all the members of the society were subscribers to the official journal of our own country. I had sub- scribed to a foreign paper, thinking it better than ours. One day I asked one of the members, "Do you not think some of the foreign magazines are bet- ter and more interesting than ours?" "Until recently they were," he an- swered. "In those countries where the Esperanto movement is old and firmly established, where our fellow-workers are found in greater numbers, and where, consequently, there are many subscribers, the journals could be larger and more worthy than ours. But is not Digitized by CjOOQlC 14 AMBRIKA ESPERANTISTO kunlaborantaro ? Iu devas elspezi kaj tem- pon kaj monon; redaktante kaj eldonante tian gazeton. Cu ĝi povos sukcesi sen abonantoj ? Estas plezuro aboni f remdajn jurnalojn; estas kaj plezuro kaj devo subteni nian propran oficialan jurnalon." "Antaŭ kiel longe vi ricevis vian ateston pri kapableco?" oni min demandis. "Mi ne havas tiun," mi respondis. "Fakte mi ĝis nun ne provis la ekza- menon." "Sed vi instruas kurson!" "Jes, estas vere, sed mi ne multe pri- pensis la ateston. Cu estas necese ke ĉiu, kiu instruas Esperanton, havu ĝin?" "Ho, ne. Kompreneble ne estas necese, sed mi ĉiam opiniis ke oni devus posedi ĝin." Konvinkite ke tia afero, kia estas nia, ne povos prosperi sen centra organizajo, mi komencis pripensi pri nia nacia asocio. Cu tiu asocio estas ĝuste subtenata de nia samideanaro? Cu la oficistoj povas elspezi por esperantaj aferoj tiom da tempo kaj mono, kiom devus esti je ilia dispono. Cu ili povas eldoni sufiĉegon da propagandiloj ? Cu ni ciuj helpas dis- sendi kaj disdoni tiajn propagandilojn ? Aŭ ĉu ili, pro manko da mono, pro man- ko da subtenado, estas devigataj daŭrigi siain laborojn nur duonefike? Kaj la respondo kiun mi devis doni al mi mon- tris al mi alian devon, la devon kiun ni ŝuldas al nia nacia asocio. Gi ne estas la plej malgrava el la multaj kiuj staras antaŭ ni. Ni do helpu, ni subtenu la na- cian asocion, kiu konsistas efektive el ni mem, kaj estas kvazau la voĉo kaj okuloj de nia granda korpo. Ni ne forgesu tiujn, kiuj sinofereme konatigis al ni Esperanton kaj la Espe- rantismon. Ni ne forgesu tiujn, kiuj sen- lace, senĉese klopodadas konatigi ĉi tiun grandan benon al la homaro. Ni ne for- gesu nian nacian esperantan jurnalon, kiu sukcesis havigi al ni honorindan lokon en la esperanta mondo. Ni ne forgesu nian lokan societon; ni ne forgesu la na- cian asocion. Ni ne forgesu niajn de- vojn. S. H. our first duty to our own fellow-work- ers? Some one must use both time and money editing and publishing such a magazine. Can that one succeed with- out subscribers ? It is a pleasure to sub- scribe for foreign magazines; to support our own official journal is both a pleas- ure and a duty." "How long ago did you receive your certificate of capability?" some one asked me. "I haven't one," I replied. "The fact is I have never taken the examination." "But you are teaching a class!" "Yes, that is true, but I never thought much about the diploma. Is it necessary that every person who teaches Esperanto have it?" "Oh, no. Of course, it is not necessary, but I always thought one ought to have it." Convinced that a movement such as ours could not prosper without a central organization, I began to think about our national association. Is that association properly supported by our fellow- thinkers? Are the officers in a position to devote to Esperanto affairs as much time and money as ought to be at their disposal? Are they enabled to issue an abundance of propaganda literature? Are we helping to distribute and circulate such propaganda material ? Or are they, for lack of financial means, for lack of support, compelled to do their work in- efficiently? And the answer which I must needs make to myself showed me another duty, the duty we owe to our national association. It is not the least important of the many that confront us. Let us help, let us support the national association, which really consists of our own selves, and is, as it were, the voice and eyes of our great body. Let us not be unmindful of those who, at personal sacrifice, made known to us Esperanto and Esperantism. Let us not forget those who, unweariedly and un- ceasingly, are striving to introduce this great blessing to mankind. Let us not forget our national Esperanto organ which has succeeded in giving us an honorable place in the Esperanto world. Let us not forget our local society; and let us not forget the national associa- tion. Let us not forget our duties. Digitized by LjOOQIC The Editor's Busy Day A One Act Propaganda Play. As written and presented by members of the Colorado Springs Esperanto So- ciety. CHARACTERS in order of their appearance: Miss Wright, Stenographer. Mr. Mortimer Montgom- ery, Editor. Mrs. Hasenpfeffer, Landlady. Alphonse Gaston, Poet. Senora del Castillo, Spanish lady. Bill Jones, Foreman. Maria Macaroni, Italian girl. Mrs. Jaccard, French lady. Miss Smith, American reporter. Nikolvich Spitzoffski, Russian re- porter. SCENE, EDITORIAL OFFICE OF A NEWS- PAPER. Enter Miss Wright. Miss W.—(Uncovers typewriter and^ begins to write.) These notes would be fine for some other person to read. The editor puts in so many Esperanto words unconsciously when he dictates an article, it is a wonder I ever get them all written into English. (Resumes writing on the typewriter.) Enter Montgomery. Mont.—(After a few minutes.) Miss Wright, you may now take a paragraph to go on my last editorial. (Dictates) If the malsanema simplanimulo who infests the editorial dugout of our respektata con- temporary had the intelligence of a brasi- ko head, we would explain matters for him, but as we are of the opinion that he possesses a multitude of abeloj in his ĉapelo, we will pay no further attention to his malsaĝaĵo. You may hang the copy on the hook when you have it completed. I will look it over in a few minutes. This has been a much busier place since we started publishing a page of Esperanto. It seems that everyone who gets the paper has an idea that we also conduct an information bureau in connection with it. Miss W.—You know, Mr. Mont- gomery, that since you learned Esperanto and required all your reporters to learn it, we get news from sources never be- fore available. Mont.—That is true, but that is one of the least advantages we obtain from it. Enter Mrs. Hasenpfeffer. Mrs. H.—Guten Morgen, Herr Redac- teur. Ich wunsche einen von Ihren Berichterstattern Heinrich Griinpickle zu sehen, welcher mir einen Monat Kost schuldet. Wollen Sie mir erlauben einige Aŭgeblicke zu ihm zu sprechen ? Mont.—(To Miss Wright) She is German, without a doubt, but I don't understand that. Do you, Miss Wright? Miss W.—No, but possibly she speaks Esperanto. Mrs. H.—Ho, jes! Mi volas vidi Heinie Verdapiklajon, unu el viaj rapor- tistoj, kiu ŝuldas al mi por unumonata nutrado. Cu vi permesas ke mi parolu kun li kelkajn minutojn? Mont.—Jes, mi alkondukos vin al li. Venu kun mi. (To Miss Wright) If anyone comes in who is not on business, speak Esperanto. (Exeunt Montgomery and Mrs. Has- senpfeffer.) Enter Gaston. Gaston.—Pardon me, Miss, is the editor in? I have some poems here I would like to have him look over. I will sing one of them for you. (Sings, to the tune of "Home Sweet Home.") How lovely the landscape, how balmy the air! 'Tis springtime and I love a girlie most fair, The sweet fragrant flowers by clear brooklets bloom And gallons of sassafras tea we con- sume. Spring, spring, sweet sweet spring, There's no time like spring, no, There's no time like spring. Digitized by.kjOOQlC 16 AMERIKA BSPBRANTISTO Behold now the housewife with scrub- brush and broom; She chargeth about her from room unto room. How bright is the sunshine, how glorious the sky! Tis springtime and, Lot we must now swat the fly. Spring, spring, etc. Miss W.—Mi ne komprenas. Gaston.—Ho! vi estas esperantistino. Cu la redaktoro estas ci tie? Mi jen havas kelke da kantpoemoj, kiujn tre plaĉus al mi ke li trangardu. Mi kantos unu por vi en nia bela lingvo. (Sings, to some tune.) Kiel bela la pejzaĝ', kiel dolĉa 1' aer'! Estas printerap', kaj mi pensas pri amafer'. La dolĉaj floroj laŭ riveretoj floras Kaj la gepatroj forte laboras. Printemp', dolca printemp' Ne estas tempo Kiun similas printemp' Nun la patrino elpurigas la domon, Kaj ni komencas f rapmortigi la muŝon; La patro en ombro sidas kaj fumas Dum multe da sasaf raste' ni konsumas. Printemp', k. t. p. Miss W.—Se vi deziras, vi povas lasi gin sur lia skribtablo. (Exit Gaston after having placed paper on desk.) Enter Montgomery. Mont.—That German lady is certainly going after Greenpickle. It's a two to one bet she gets her money. Enter Mrs. Hasenpfeffffer, waving bill. Mas. H.—Mi forprenis gin de la time- mulo. Vidu! Mi dankas vin, sinjoro. (Exit.) Mont.—Well, I'll have to get some more copy ready for the printers. Let me see— Enter Senora del Castillo. Senora del C.—Quiero insertar un aviso en su periodico, para una conpanera, para via jar conmigo en Europa. Es preciso que hable Espanol y Esperanto. Mont.—(To himself) That sounds like Spanish to me. (To Senora del Castillo) Mi ne komprenas hispane. Vi parolas esperante, ĉu ne? Senora del C.—Ho, jes! Mi deziras anonci en Jurnalo, por kunulino por fan eŭropan vojaĝon kun mi. Si devas paroli hispane kaj esperante. Mont.—ĴCerte, mi ĝin enpresigos ho- diaŭ. Senora del C.—Mi dankas vin, sin- joro. (Exit.) Enter Jones. Jones.—Say, if you don't get some copy for the printers to work on, we will be late with the paper! Enter Maria Macaroni. Maria M.—Io desidero inserire un avviso nel giornale per ricercare il mio cane Tony perduto due giorni fa. Daro una generosa mancia a chi potra ritor- narlo a me. Mont.—Jones, do you understand Italian? Jones.—No, but she speaks Esperanto, I know, because she lives near me. Maria M.—Esperanto! Cu vi kom- prenas Esperanton? Mi deziras enmeti anoncon en la jurnalo pri mia hundeto Tonio, perdita antaŭ du tagoj. Mi promesas bonan rekompenson al tiu, kiu redonos lin al mi. Jones.— (Aside) I guess that's the dog my boy has locked in the coal shed. Mont.—-Sidiĝu ĉi tie kaj skribu ĝin. Mi tuj revenos. (To Miss W.) You may go to lunch now if you wish. (Exit Miss Wright, taking hat and coat. Maria Macaroni sits at desk and writes till Montgomery returns, then exit, handing him the paper.) Enter Mrs. J accord. Mrs. J.—Bonan matenon, S-ro Mont- gomery. Mont, (rising.)—Why it is Mrs. Jaccard! Mrs. J.—ŝajnas al mi ke vi nun estas esperantisto. Mi vidas ke via jurnalo nun eldonas paĝon ĉiutage pri Esperanto. Mont.—But when did you learn the language? I know you did not speak it before you left for Paris, a year ago. Mrs. J.—Oh, it is the style over there, so many people speak it all the time that one feels lost without it. Why in the Digitized by LjOOQlC AMRRIKA BSPBRANTISTO 1» city of Paris alone are ever so many classes now studying Esperanto, and be- sides there are numerous pupils in the schools of Lille, and in Grenoble and elsewhere, who have taken up the work. In Grenoble other classes had to be post- poned until next year because the supply of teachers was not sufficiently large. Mont.—Yes, I hear very encouraging reports from France, and other countries too. Mas. J. (rising.)—I just dropped in for a moment to invite you out for din- ner this evening. Mont.—Thank you, I will be very glad to come. Mas. J.—I know you are very busy now, so will say, Gis la revido, and we will continue the subject to-night. (Exit.) Enter Miss Smith, who sits at the type- writer and writes. Miss S.—Montgomery, I heard of an incident today, which you might be able to use in your Esperanto page. It seems that a teacher who had a large French class in Aiden, Turkey, was having a great deal of trouble in making his pupils understand that language. Finally almost in despair he told them he would dis- continue the French lessons for a time and teach them Portuguese as an intro- ductory study that would put them on the right path. They were able to learn this "Portuguese" with great rapidity, and soon took up the French again, and went forward with no more hesitation. However, their Portuguese happened to be Esperanto, which bridged over the difficulty and at the same time gave us a number of samideanoj in that section of Turkey. (Both laugh.) Mont.—Yes, that is very good indeed. You know Dr. Lowell, Headmaster of Roxbury Latin School, says that if he were autocrat of education in the United States he would not allow any child to study a foreign tongue until he had a term of Esperanto, and that in his opinion a high school class could master Esperanto in the fall term and that the two remaining terms of the year would then show as much progress, plus a knowledge of Esperanto, as the three terms without it would show. Enter Spitsoffski, who takes a seat and begins looking over his notes. When Miss Smith first mentions Spitzoffski's name, he looks up and apparently won- ders what they are saying about him. Miss. S.—Then here is our Mr. Spit- zoffski, for example, who knows only a few words of English, while we can- not understand his Russian, yet he never fails to get lots of valuable news every day by means of Esperanto, and not from Russians alone either, but from others in the city, who possibly repre- sent most of the languages and dialects of the Old World. Cu ne, S-ro Spit- zoffski ? Spitz.—Mi pensas ke jes. Aja nje mogu razobrat twoyo pismo, ya nje poni- mayo po russko, a po angielsku ty nje ponimayesh, lutshe pishi po esperanto. Cu ne, fraŭlino? Mont.—He has you there, you thought to get the best of him by talking English, but his Russian was just as plain to you! Miss S.—Well, I will have to get some more news for my department. (Exit.) Spitz.—Bonan tagon. Mi iros por obteni pli multe da novajo. (Exit.) Mont.—I believe it would be impos- sible without the use of Esperanto to converse intelligently with people repre- senting as many nationalities as we meet here every day. The idea is a magnifi- cent one, that in order to converse with those of any nation, one need only learn Esperanto in addition to his native tongue. When that idea is put into full operation, and the children learn it in all the public schools of the world, then the universal peace so long sought will surely be a reality, not a dream of the future. I must work those ideas into an editorial. Let me think now.------ Enter Jones. Jones.—Say, you malsprita redaktoro, if you don't shoot some dope in here to us, there wont be no paper hodiau! (Curtain.) Patro—"Tomĉjo, mi nur punis vin por mi ne estas sufiĉe granda por redoni vian montri al vi mian anion." amonl" Tomĉjo—"Nu, estas tre bonŝance, ke Tradukis Ho Ho. Digitized by LjOOQIC La Konstmado de Guernsey Halo. er •N la paroho de Sankta Petro, sur la insulo Guernsey, oni kondukis la vendadon en mal- bone ŝirmitaj budoj ĉirkaŭ la preĝeja placo. La malgaj- noj al vendantoj, pro pluvo, kaj la ĝeno al aĉetantoj, akre sentigis al ili la man- kon de kovrita halo; kaj iu malavara samurbano prenis sur sin la taskon kon- struigi tian halon. Kalkulado pri la gran- deco de la bezonata konstruajo montris ke la kosto estos proksimume kvardek kvar mil spesmiloj; kaj kolekti tiom da mono fariĝis problemo je la proponantoj de la piano. Tamen ĝi estis problemo facile solvita, car ili havis milojn da antaŭekzemploj. Ili pretigis petskribajon klarigantan kiom oni bezonis la halon, kaj petantan ke la guberniestro eldonu procentpagajn obli- gaciojn, negociotajn ĉe Parizo aŭ Lon- dono, por havigi la monon per kiu kon- strui la halon. La nomitan petskribajon subskribis ĉirkaŭ tri cent parohanoj, kaj oni nomis komitaton por prezenti ĝin al Gubernies- tro Brock. Okazis ke kvankam la po- polo estis monamanta,—tio estas, ili kredis al la ĉiopovo de mono,—Guber- niestro Brock, kontraŭe, ne kredis je mono, opiniante ke mono povas fari nenion. oekve, kiam la komitato prezen- tis la petskribajon, superstate kaj scienco konfliktis. La guberniestro penis per argumentoj malhelpi ke la urbanoj prenu ŝuldadon sur sin, kaj fariĝu tributpagantoj. Vane peninte klarigi al la komitato ke ĉiom da mono en la mondo povas nek fabriki nek surmeti eĉ unu brikon, nek povos raboti au najli tabulon en la proponata halo, fine li sukcesis komprenigi al ili, jene: "Cxi vi permesos,' li demandis al la komitato, "ke mi diru al vi kelkajn tre, simplajn demandojn?" kaj daŭrigante,' "Cxi ni havas inter ni sufiĉe da konstruis- toj por konstrui la halon nomitan?" li demandis. La komitato respondis ke jes, aldonante ke multaj laboristoj estas senokupaj kaj ĝoje havus laboron. Ci tiun respondon la guberniestro skri- bis sur paperon, tiel, ,?Ni havas la ho- mojn." Tiam li demandis pri la ma- terialo, ŝtonoj, brikoj, ligno, kalko kaj sablo; pri iloj, bestoj kaj ĉio necesa por provizi homojn kaj bestojn dum la laboro estos farata. Je ĉiuj ĉi demandoj la komitato devis jese respondi, tial ke ĉiuj necesajoj tro- viĝis en la paroho. La guberniestro skribis ĉiun detalon laŭvice sur sia lis- to. Tiam, tenante la listen en siaj ma- noj, kaj estante certa ke li estas prava, li jene alparolis la komitaton: "Per ĉi tiu listo vi sciigas min ke ni havas inter ni ĉion necesan por konstrui halon. Spite tio, vi deziras ke mi skla- vigu vin al bankieroj pro materialo kiu estas tute senutila por helpi je la kon- struado de la halo! Strang» nenor- malajo!" "Estas vere," respondis unu el la komitato, "ke ni havas homojn kaj ma- terialon, sed mankas al ni la mono por pagi la laborantojn kaj aĉeti materialon." "Amikoj miaj," respondis la guberni- estro, "kiam oni ricevas pagon pro la- boro farita aŭ materialo provizita, tio signifas ke oni estas laborinta por aliaj aŭ vendinta la materialon. Cu via inten- co estas konstrui halon por bankieroj ? Se jes, vi prave postulus pagon de tiuj bankieroj. Tamen, tiaokaze, vi ne devus aldone sklavigi vin mem. Se la bankieroj pagos al vi por la konstruajo, kaj ankaŭ tenos vin en sklaveco, postulante jaran tributon de vi, post nelonga tempo ili posedos kaj la konstruajon kaj tiun mo- non, kiun ili estos pagintaj al vi. Ne helpos al vi diri ke m devigos la luantojn pagi tiun tributon al la bankieroj. La luantoj estas parto da vi, kaj ili postulos de siaj aĉetantoj tiom da tribute, per pli altaj prezoj por la komercajoj. Tial ni kune devos eterne pagi tributon por afero, kiu, kiel mi diris, estas al*ni tute senutila. "Sinjoroj, permesu ke mi proponu pli bonan metodon por la konstruado de nia halo. Havante, kiel vi diris, homojn kaj materialon, estas necese nur kalkuli kiom da laboro aŭ materialo ĉiu homo liveros por ke, en la estonto, ni povos juste bilan- ci la elspezojn de la konstruado. Tio povos esti plej bone farita per mono kiu ne postulas procenton. Anstataŭ ob- Digitized by Google AMERIKA ESPBRANTISTO 19 ligacioj, mi eldonos halocertigajojn je di- versaj vabraj gis tuta sumo de kvar mil spesmiloj; kaj per tiuj, same kvazau per mono, mi pagos homojn kaj aĉetos ma- terialon. Tiam oni uzos tiujn certigajojn, tutsame kiel monon, por lui la budojn." Post iom da ŝancelado, la komitato konsentis al la propono de la gubernies- tro. La plejmulto de la urbanoj ankaŭ konsentis al ĝi. Oni eldonis la certiga- jojn, kaj havigis materialon; la homoj laboris, finis la halon, kaj ludonis la bu- dojn. La certigajoj rondiris sur la in- sulin, uzate je sia originala valoro. La ĉiumonata luo malmultigis la nombron da certigajoj, kaj, post malpli ol dek ja- roj, ĉiuj estis en la publika kasejo, nuli- gitaj; tiel finiĝis la vivo de tiuj halcerti- gajoj. La konstruajo estis finita, la live- radon de materialo kaj laboro oni pagis per la komercajoj kiujn oni aĉetis ĉe la halo, aŭ aliloke, kaj la popolo ne perdis unu cendon per diskontado de obligacioj aŭ per procento. Guberniestro Brock ne permesis ke la mona okazo estu forgesita. Kontraŭe, li deziris ke ĝi forte impresu la popolon kaj estu presigata sur la paĝojn de his- toric por la profito de generacioj eston- taj. Tial li difinis tagon apartan por festi la datrevenon de la halo, kaj forbruligi la certigajojn, kiuj ĝuste plenumis la in- terŝanĝojn, kaj jam ĉesis rondiri en uzado. Kiam venis la decidita tago, la popola- maso frue kunvenis sur la publika placo antaŭ la halo, kiun festonis jam girlandoj kaj flagrubandoj, kaj sur kies kupolo flir- tadis granda flago portanta, je largaj orkoloraj literoj, la vortojn: "Tiel bona kvazaŭ ĝi estus konstruita per prunte prenita oro." Je la deka matene parado formiĝis, kaj kun la orkestro antaŭe, marŝadis tra la stratoj de la urbeto. En la vicoj estis portataj standardoj, sur kiuj montrigis tiaj motoj, kiaj: "Saluton al la nova financa sistemo." "Pereu obligacioj kaj pruntoprenado," k. t. p. Marŝinte tra la urbeto, oni revenis je la dua posttagmeze. Marŝaloj aranĝis la popolamason ĉirkaŭ la placo, kie estis konstruita estrado, apud kiu ekbruligis festfajrego. Kiam ĉio estis preta, la or- kestro ekmuzikis kanton nacian pri li- bereco, dum la guberniestro, kun du akompanantoj, kiuj ambaŭ portis paka- jojn de uzitaj certigajoj, majeste alpaŝis al la fajro kaj tie haltis. Subite la or- kestro ĉesis muziki; la guberniestro de- prenis la certigajojn de la helpantoj, kaj, supre tenante ilin antaŭ la rigardo de l'amaso, diris la jenajn impresajn vor- tojn : "Bone farite, bonaj kaj fidelaj servin- toj. Vivante, vi juste plenumis vian devon, kaj nun, mortonte, vi lasos pli bona la mondon, car vi estis kelktempe en ĝi; kaj neniom da procentpagaj ob- ligacioj, nek hipotekitaj hejmoj malbenos vin en via tombo. Vi elfaris pli multe ol plenumi la funkcion de mono. Vi mal- fermis la vojon al pli bona financa epoko. Per ĉi tiu ekzemplo la laboristoj saĝiĝu." Tiam li ŝprucis parfumon ^ur la pakajojn kaj, dum la orkestro muzikis funebran arion, metis ilin sur la fajron, kie ili rapide forbruliĝis, antaŭ la silenta, gravmiena, pensema popolamaso. El la angla iradukis J. A. Kelso. Bohemaj Proverboj 'L kiu ne mankas peno, al tiu verdiĝas greno. Ne ĉiam fiŝo, iam ankau rano. Sen mono en mondo, oni vane nur iras en rondo. Peza arĝento faras malpezan spiriton. Feliĉaj fiŝoj en akvo. Benata la malriĉulo, kiun almozo serĉas. Malriĉeco ne konas pruntadon je pro- centegoj. Sur malriĉulon ĉie pluvas. Mizero—nek frato nek fratino. Saĝo kreskas kun ago. Langon lasu hejme, orelojn ekstere. Ruzo ne estas sorĉado. Se oni eĉ Parizon kondukas azenon, ĝi tamen ne fariĝos ĉevalo. Kiu saĝon neniam havis, ĝin ne acetos en Parizo. Kiam unu ansero ektrinkas, eĉ ĉiuj aliaj komencas trinki. Ne estas bone konfidi al malsagulo ovon. Eĉ haro havas sian ombron. Digitized by LjOOQIC 20 AMBRIKA BSPERANTISTO Malnovaj pregejoj havas bonajn sono- rilojn (Maljunaj homoj bone konsilas). Du homoj, konsilo; tri, perfido. Kiu volas plaĉi al ĉiu, placos al neniu. Al morto du pagas imposton. Eĉ bovo ne mortas per du mortoj. Laboro nobeligas. Efiko laŭdas majstron. Komenco bona, sed ankorau fino man- kas. Mai facile batalus poto lain kaldrono. Kontraŭ bastonego ne helpas skermo. Malgrandaj infanoj manĝas kaĉon; grandaj, koron (Malgrandaj infanoj premas la jupon de patrino; grandaj ŝian koron). Kia pan jo, tia Kan jo (diminutivo de "Katarino.") Arbo sen floro, vergo sen honto, tio malofte alportas utilon. Sidadu, virgulino, en anguleto, virtan trovos fianĉeto. Bona najbaro, pli preza ol amiko. Gasto en domo, Dio en domo. Ne ĉiuj birdoj estas pavoj kaj agloj. Kampisto don memvole faras, kion li devas. Dio malegale disdonas la havon: al unu anseron, al alia pavon. Kiu faras tion, kion li volas, devos toleri tion, kion li ne volas. Malofte homo ion elsuĉas el sia fingro (t. e., se oni ion parolas, almenaŭ parto da tio estadas vera). Nova estro, nova rajto. Matena pluvo kaj virina ploro ne daŭras longe. Se vi zorgos pri kampo, ĝi zorgos pri vi. El la ĉeha (bohema) tradukis Antonin Volkmann, Pilsen, Bohemujo (Aŭstrio). Rial La Reĝo Estis Malfraa de C. M. Skinner. 'IEL en ĉiuj hispan-amerikaj landoj, oni havis en Kubo ekleziajn festojn kies deveno estas forgesita. Kial la sklavoj serenadis siajn ge- mastrojn dun novjartagon matene, tin- tante grandajn tamburinojn? Kaj en la vilaĝoj, kiel okazis ke oni supozis ke oni progresigis la aferon de justeco per paradoj kaj muziko je sanktaj tagoj ? Malamo kontraŭ la izraelidoj estas here- dajo pli ol ĝi estas spertajo kaj, pro la manko de izraelidoj por ĝin pruvi, okazis dujare montrajo de kolerego je Judas, kiun oni reprezentis per grotesko figuro elfarita el pajlo, nmlnovaj vestoj kaj masko. En la urboj oni nomis la figuron simple "la izraelido," kaj poste, kiam ĝi estis traportita tra la stratoj kun mal- laŭdegajoj, je la tago post Granda Ven- dredo, ĝi estis pendigita ĉe ia videbla loko, kaj tie ŝtonfrapita kaj pafita de la amaso. En Santiago, antaŭ longe, oni havis je la 6a de januaro strangan feston, "la . tago de la reĝoj," aŭ "la tago de duj regoj," kiu signifas la reĝojn kiuj vo- jaĝadis al Betlehemo por adori la nov- naskitan Savonton. Post kelke da tem- po tiu d festo pcrdis sian indecon, kaj iĝis sporto aŭ ŝercado, en kiu la geskla- voj sin vestis nemodeste kaj drkaŭpa- radis, petante monon, sonigante kornojn, bat ante tamburojn kaj ŝercante kun la vidantoj. En la tempo de la reĝo "Kon- go," la parado havis iom da vidindeco kaj graveco, se nur pro tio, ke li estis ĉe ĝia antaŭa vico, ĉar iel li estis akirinta kepon de kapitano, veston de leŭtenanto, unu epoleton, bluan pantalonon kaj zonon; tial, vestite per duj d belegajoj samtempe, kaj rajdante sur mulo, li vere ŝajnis la rego, kiu li pretendis esti. Efektive, kvankam li estis sklavnaskita, li fanfaronis pri afrika reĝo kiel patro. Kaj, car tiu patro estis mortinta, la titolo, se ne la krono kaj salajro, tran- siris al li, spite do, kion oni povis kon- traŭdiri. Almenaŭ, neniu sur d tiu flanko de la maro povis disputi pri tio, kaj li portis Ia honoron kun konscia seriozeco. Lia familia nomo, se li tian havis, estis perdita, kaj kiel "reĝo Kon- go" li estis konata. La aliaj nigruloj neniam dubis la verecon de lia reĝeco, kaj oni ne povis pensi pri parado je la tago de la regoj sen vera reĝo, kun sia propra koloro, por konduki la paradon. "El rey Kongo" bone konis sian povon kaj la impreson kiun li faris je la pli Digitized by Google AMBRIKA BSPBRANTISTO 21 humilaj loĝantoj en Santiago. Kelk- foje, li pli altigis sian superecon super vulgaraj homoj per publika apero en amelumita kolumo, transvidante ĝin kun pretendita fiereco kaj komforto, kvazaŭ li estis naskita en tia luksajo, sed efek- tive dolorfrotante sian kolon pro la neglataj randoj de la kolumo, kaj sopi- rante esti en la kampoj, kie li ne estus devigata zorgi pri sia vestajo. Unu jaron, la tago de la reĝoj komen- ciĝis sennube, kaj Santiago estis en festtaga humoro. Ciu, kiu havis ion por fan, gin prokrastis ĝis morgaŭ, kvazaŭ la Tago de Ciuj Reĝoj simihs aliajn ta- gojn,—car la procesio en tiu jaro estos eksterordinare granda kaj belega. La reĝo Kongo estis raj don ta kun spronoj, kvankam senŝua, kaj estis havonta gvar- dion el kvar viroj. La orkestro estis pligrandigita, precipe en la tambura fako, kaj la sinjorinoj, kiuj estus en la rega kortego, se li estus havanta kortegon, sin turbanumis per novaj ruĝaj flavaj ŝtofoj. La pastraro kaj la oficiraro de la garni- zono promesis revui la paradon, kaj la barelisto ĉe la doganejo sugestis ke eble estus dezirinde ĉirkaŭmeti kelkajn rin- gegojn ĉirkaŭ la Reĝo Kongo por ke lia ŝvelanta koro ne rompu liajn ripojn. Longa trumpetvoko de la placo anon- cis la boron por kunveni, kaj ciuj okuloj alturnis sin al la strato tra kiu la reĝo kutime faris sian eniron. Li ne venis. Malfrueco estas reĝa privilegio: ĝi pruvas ke la potenculoj estas super la devigajoj de la vulgaraj homoj. Plie, kio estas unu horo en "Gismorgaŭlando" ? Sed kiam la horo pasis kaj la reĝo ne alvenis, kelkaj sciemegaj regnanoj lin sera's, kaj post multe da demandoj kaj piedlaboro ili trovis- la reĝon en la mal- liberejo! Lia Reĝa Moŝto klarigis ke oni lin arestis antaŭ kelkaj tagoj, kaj ke, pro manko de malmultaj moncroj de la blankula ŝtato,—malestiminda afero de kvar dolaroj kaj dekkvin cendoj,—li devas resti malantaŭ la bariloj, eble ĉiam. La senditoj rekuris al la placo, fans ekscitan peton al la popolo, kolektis la pos tula tan sumon per unucendaj de- pagoj, pagis al la gastejisto ĉiun cen- tavon kiun la reĝo suldis al li, vekis la ŝerifon kaj juĝiston, kaj antaŭ tagmezo la Reĝo Kongo estis ree libera viro, en la sama, malnova uniformo, rajdante la saman, malnovan mulon, kaj rigide salu- tante dum li pasis la admirantajn ĉeestantojn. La procesio estis granda sukceso. Sukcesa estis ankaŭ la ruzo elpensita de Reĝo Kongo tiun matenon; car, ĉiujare poste, dum tri aŭ kvar tagoj antaŭ la festo de la adorado, li aĉetis kvanton da likvoro kaj cigaroj kun eĉ nova ĉapelo aŭ malnova medalo, kaj sendanĝere en- ferminte ilin en sian kabanon, li rifuzis pagi al siaj kreditoroj! La butikistoj ne malhelpis tiun ĉi planon, car ili sciis ke ilia rega aĉetanto pagos je la 6a de januaro,—kvankam per anstataŭanto. Kaj tio estas pli multe da laŭdo ol oni povas diri pri iuj reĝoj; ĉu ne ? Bl la angla tradukis (kun permeso de J. B. Lippincott Company), Henry W. Hetzel. GRANDA RUGA NAZO Trupo iris foje Konstantinopolon. Inter la komedioj, kiujn ĝi devis pre- zenti, estis unu en kiu unu el la ludontaj aktoroj havis malgrandajn nigrajn li- pharojn kaj tre grandan ruĝan nazon. Unu tagon la sultano deziris iri al la teatro, kaj (car ankaŭ la sultano havis grandan ruĝan nazon) la teatra inspek- toro parolis kun la direktoro de la trupo kaj diris al li: "Bonvolu diri al tiu aktoro, ke en la hodiaŭa prezentado, li ludu sian rolon sen la artefarita nazo, por ke Lia Sultana Moŝto ne kredu ke oni volas mpki al li la vizaĝon." "Mi devas vin averti," diris la direk- toro, "ke la aktoro ne surmetas artefari- tan nazon." "Kio? Cu vere? Cu tia nazo estas lia propra?" "Jes, tute certe, sinjoro." Aŭdinte tion, la inspektoro gratis al si la f runton, serĉante ian rimedon, kaj fine li diris: "Bone; mi kredas, ke rrri tion povas aranĝi." "Kiamaniere ?" respondis la direktoro. "Tial ke la nazo de la aktoro estas lia propra, ordonu ke li surmetu alian arte- faritan kiu estas pli malgranda." Bl la kataluna tradukis Salvador Alsina, Barcelono, Hispanujo. Digitized by Google La Du Cekoj HA Esperanta Societo en M— estas unu el la plej firme sta- rigitaj, unu el la plej pro- gresemaj, kaj sendube, unu el la plej sukcesplenaj societoj ie ajn troveblaj ĉion ĉi tion mi jam de longe sciis—kiel vi ankaŭ, karaj gesami- deanoj, car ĝia famo estas tutmonda,— sed mi devas diri ke, se mi estus aŭdinta nenion ajn pri ĝi, mi ne estus pli surp- rizita ol mi estis kiam mi la unuan fojon vizitis ĝin. La prezidanton de la societo en M— mi renkontis de la antverpena kongreso, kaj dum la neforgeseblaj tagoj, kiujn mi pasigis en la belega belga urbo—multe el ili kune kun li,—mi bone konatiĝis kun tiu estiminda sinjoro. Je nia disiĝo li insiste petis ke mi nepre vizitu M------ kiel eble plej baldaŭ, kaj tins de mi cer- tan promeson ke mi tion faros. Tiel sek- vis ke antaŭ ne longe (precize, antaŭ du monatoj) mi pakis mian valizon kaj en- vagoniĝis por veturi al M------. Mi antaŭaranĝis mian viziton tiama- niere ke mi povos ĉeesti monatan kun- venon de la societo, kaj jen mi estis, tri horojn post mia enveno en la urbeton. eniranta la societan kunvenĉambron kune kun la prezidanto. La amplekso, la luksego kaj la ĝene- rala allogeco de la ĉambro en kiun ni enpaŝis tute mirigis min. Kutimite vidi malgrandajn kaj tre ordinarajn dam- brojn kie esperantaj societoj kunveniĝas, —bedaŭrinde la riĉuloj ne multe parto- prenas en nia afero,—mi ne povis mal- helpi ekkrion de suprizo je tio, kion mi vidis. "Cu efektive ĉi tiu estas via ĉiama kunvenejo?" mi demandis al mia kunulo. "Vere, jes," li respondis ridetante. "Cu ĝi plaĉas al vi?" Tro okupate por respondi, ĉirkaŭrigar- dante ĉien, mi nur jese balancis la kapon. Ni staris en granda salonego. Luk- sege meblita ĝi estis, je ledkovritaj seĝoj kaj benkoj, je dika velura tapiŝo sur la planko, kaj kun diversaj ornamajoj ĉi tie kaj tie. Bonguste aranĝitaj sur la muroj estis standardoj de ĉiuj nacioj, inter kiuj la standardo de la verda stelo tenis la deflokon. En unu nido staris bela marmora busto de Doktoro Zamen- hof, kaj die troviĝis portretoj de eminen- tuloj de Esperantujo. Sur la muro super la prezidanta seĝego, mi legis la bonko- natan linion, elfantan el oraj literegoj: En La Mondon Vents Nova SLento. Cirkaŭstaris en la salonego pli ol cent homoj, geesperantistoj, anoj de la so- cieto, kaj mi treege kontentiĝis, aŭskul- tante ilin dum ill interparolis, car mi rimarkis ke ili parolis ne nur pri kaj pro Esperanto,—kiel oftege de similaj kun- venoj,—sed efektive per ĝi. Ni paŝis en flankan dambreton, la librejon. Jen troviĝis legotabloj, skribo- tabloj, libroŝrankoj, kaj diaj ajoj, kiaj kutime apartenas al bone provizita libro- dambro. Disigitajn sur la tabloj, kaj pendantajn sur jurnalotenilo, mi vidis multajn gazetojn esperantistajn. "Jen," diris mia gvidisto, kondukante min en alian cambron, "estas nia man- ĝejo. Vi scias, Sinjoro, kiel necese estas, se ni esperas sukcesigi tian societon, kia estas nia, havi lokon kie la virinoj povas elverŝi la teon kaj disdoni kukojn. Kaj jen," irante alidambren, "estas alia necesajo, la fumdambro,—por la viroj. Tien vi vidas unu el la kursdambroj, kaj di tien alian. Nun ni iros en la salone- gon kaj aŭskultos la programon." Mi sidiĝis laŭ lia invito, kaj dum la sekvinta horo kaj duono mi aŭskultis la plej interesan kaj allogan esperantan programon, kiun mi iam aŭdis. Okazis kantoj, alparoladoj, deklamoj, diskutoj kaj debato. Je la fino de la programo la prezidanto ree alvenis al mi. "Cu ni iom amuzis vin?" li demandis. "Sinjoro, dio pladis al mi, cio. Nun vi sciiĝos kiel scivolema mi estas pri la historio de via societo. Klare mi vidas ke vi aŭ havas kiel anojn ricegulojn, aŭ iu faris al vi grandan mondonacon. Mi petas ke vi diru ciom rilate al ĝi." "Ha, tio estas la devo de Fraŭlino Fiŝer," li diris ridante. "Atendu, kaj mi parolos al ŝi pri vi kaj via scivole- meco." Li foriris, kaj baldaŭ revenis, akom- pate de juna virino, kiun li konatigis kun Digitized by CjOOQlC AMERIKA BSPERANTISTO 83 mi—Fraŭlino Filer, Sekretariino de la societo. Li sciigis al li miajn demandojn pri la historio de la societo; kaj, atend- inte ĝis kiam ni komencis interbabiladi, lasis nin. Si estis carmega junulino. Mankas al mi sufiĉaj vortoj por ĝuste priskribi lian cannon kaj allogecon. Sia amikema maniero, ŝia sprita kaj vigla parolo, tute hipnotigis min, tiel ke—sed mi devas antauen iri al ŝia rakonto: * * * * * "La historio de nia societo, Sinjoro, la priparolinda parto, estas entenata en la historio de du bankĉekoj. Rakontante la bankĉekan historion, mi sciigos cion; car antaŭ la okazintajo rilatanta la du ĉekojn, nia societo estis tre malgrava afero; ĝi similis cent aliajn esperantajn societojn kiuj, senergiaj, ncviglaj, duon- mortaj, ekzistas pli nome ol fakte. "Loĝas en nia urbeto maljuna, sen- hara fraulo kiun unue mi devos pris- kribi al vi. Kompreneble, Sinjoro, vi komprenos ke kiam mi diras al vi ke li estas maljuna, senhara fraulo, mi nur parolas laŭkutime, car efektive li ne estas tre maljuna; li nur havas tridek- kelke da jaroj; kaj li ne estas tre sen- hara. Sed, kiel vi scias, preskaŭ ĉiam oni nomas needzigitan viron 'maljuna fraulo' se li havas pli ol tridek jarojn, kaj ĉiam oni nomas lin 'maljuna, sen- hara fraulo' se li ne havas hararon simile al novlanda hundego. La vero pri la sinjoro estas, ke li lajnas tre alloga junu- lo, kaj se li volas resti senedza, tio estas, lau mia opinio, lia propra afero. "Lia nomo estas Frederiko Longman. Profesie li estas advokato, sed li okupas sin je la leĝo nur por pasigi la tempon kiam li ne estas alie okupata. Lia ĉefa plezuro estas elpensi novajn malinajojn; kaj per ĉi tia labormetodo li gajnas la plimulton da sia mono. Li ne estas riĉuk), kvankam (kiel ĉiu persono, kiu konas lin, bone scias) li posedas la ka- pablecon riĉigi sin kiam ajn li volas. La mallparemo estas lia plej grava kulpo; ĉiam estas lia monujo senenhava pro liajn sensencaj elspezoj, lia senzorga donacado, kaj lia pruntedonado al amikoj. "Nu, kiam ni ekstarigis nian esperan- tan societon, antaŭ kvar jaroj, ni kom- preneble atentigis la aferon al Sinjoro Longman, kaj invitis al li ke li aliĝu al la societo kaj komencu kun ni studadi la internacian lingvon. Entuziasme li aprobis nian ideon, senhezite konsentis aniĝi, esprimis siajn korprofundajn bedaŭrojn ke pro manko da tempo, li ne povos studadi la lingvon, kaj tiam mal- plenigis sian monujon por helpi la aferon, donacante kvardek dolarojn. Tiel aginte, li forgesis la tutan temon. "Sed okaze la stenografiistino en lia oficejo estis unu el la aro kiu fondis la societon,—fakte li estis la tiama sekre- tariino,—kaj entuziasmigite kiel li estis, li per senĉesa babilado pri Esperanto ne permesis al Sinjoro Longman forgesi ke Esperanto ekzistas, kaj ke li estas ano de la societo. Bonanime li aŭskultis ŝiajn vortojn, laŭdante aŭ moketante liajn provojn paroli la novan lingvon. Tiel ĝentila li estis ke kiam la senfina babilado lin tedis, li ne plendis sed nur diris, 'Ho-hum! Kiel malfrela estas la aero en ĉi tiu ĉambro; mi devas eliri kaj fari promenadon.' "La unua jaro de la societo estis senesperiga tempo por ni ĉiuj. Ni firme kredis, je la komenciĝo, ke tre baldaŭ ni venkos la mondon, ke ĉiuj homoj iĝos esperantistoj, sed ve, tre baldaŭ ni ek- komprenis ke voli estas pli facile ol fari. Ne nur la homoj ne aliĝis pligrand- nombre al la societo post la komenca kunveno, sed eĉ tiuj, kiuj jam aliĝis, forrestis de la kursoj kaj kunvenoj. La societo estis preskaŭ mortinta. Restis nur dek el la cent kaj pli multaj, kiuj tiel entuziasmege komencis studi. Kion fari? Cu ni disiĝos? Cu ni konfesos al la mondo ke ni malsukcesis? Ce unu kunveno leviĝis Sinjoro B------kaj donis al ni siajn opiniojn pri societaj aferoj. " 'Gesamideanoj,' li diris, 'la grandega bezono de ĉi tiu societo je la nuntempo estas mono. Cu vi aŭdas? Mono. Ne forgesu,—mono! Je ĉiaj celoj mono estas la plej mirinda, plej fortega, plej grandega sukcesigilo en la mondo. Mono estas ĈK)! Nur mankas al ĝi unu litero kaj ĝi fariĝus mondo, signifigilo de sia tuteco. Donu al ni monon, kaj ni suk- cesigos ĉi tiun societon! Donu al ni suhce por lui alloga jn ĉambrojn, aĉeti luksegajn meblarojn, enstarigi legota- blojn kaj librojn kaj jurnalojn; sufiĉe por ke ni povu havi specialan ĉambron kie la virinoj povos elverli la teon, kaj alian ĉambron kie la viroj povos fumi,— Digitized by kjOOQlC M AMBRIKA BSPBRANTISTO kaj homoj alvenos al ni grandamase. Unuvorte, ni devas havi allogilojn krom la studado mem, antaŭ ol ni povos atendi grandan sukceson por nia afero.' " 'Trafe dirite!' ni unuvoĉe ekkriis, 'Sed kion fari? Kiel ni povos obteni ĉi tiun deziratan, ĉi tiun bezonatan monon?' " 'Ni ĉiuj eliru kaj penu kolekti ĝin, petante al niaj amikoj, al niaj konatoj, al la komercistoj de nia urbeto,' respondis nia alparolanto entuziasme. 'Ni ne haltu en nia laboro ĝis kiam ni estos sukces- intaj.' "Ni decidis sekvi lian konsilon. La morgauan tagon ni iĝis kvazaŭ geal- mozpetantoj. "La rezultato? Ho, ĝuste tio, kion oni atendus. Multaj ridis, kelkaj mokis, iuj plendeme donacis malgrandajn su- mo jn. "Nia tiama sekretariino kiu laboris en la oficejo de Sinjoro Longman,—kiel mi jam diris,—fans nenion. Rememorante ke jam Sinjoro Longman donacis gran- dan sumon, kvardek dolarojn, por la afero, ŝi ne kuraĝis ree peti, de li; kaj dum la ceteraj sin okupis, ŝi restis silenta. "Je tiu tempo Sinjoro Longman multe interesiĝis pri aviado; kaj naskiĝis en lia koro grandega deziro flugi. Preskaŭ la tutan tempon li Iegis pri la nova spor- to, trastudante katalogojn, kaj farante vojaĝojn al proksimai urboj kie okazis aviadaj kunvenoj. Ce unu el tiuj li konatiĝis kun fama aviadisto, kiu per- mesis al li fari kun si flugadon. Fre- neze entuziasmigite, Sinjoro Longman hejmen revenis anoncante al siaj amikoj ke baldaŭ li flugos per sia propra maŝino; ke li intencas aĉeti aeroplanon. "Ci tiu anonco ne plaĉis al lia stenogra- fiistino. Si altestimis sian dunganton, ŝi multe valoris lin kiel amikon, kaj la penso ke li intencas riski la vivon inter la nuboj treege maltrankviligis ŝin. Si kura- ĝis kontraŭstari lian malsaĝan in- tencon sed li nur mokete respondis, -dirante ke la temo estas tute neargu- mentebla, ke li nepre flugos, kaj baldaŭ. "Si devis skribi multe da leteroj al vendistoj kaj fabrikistoj de flugmaŝinoj dum la sekvintaj tagoj. Sinjoro Long- man faris preskaŭ nenion dum tiuj tagoj Li nur diktis leterojn petantajn prezojn, vendkondiĉojn, katalogojn, klarigojn, k. t. p. "Fine li elektis la maŝinon kiun li in- tencas aceti. La vendisto komence pos- tulis 16,000 spesmilojn, sed post multe da leterskribado pri la afero kaj multe da kontraŭ-proponoj inter la aĉetonto kaj la vendonto, Sinjoro Johano Barnes, la posedanto de la maiino konsentis liveri ĝin al Sinjoro Longman por 10,000 spesmiloj. "Sinjoro Longman eksaltis pro ĝojo, kiam li ricevis tiun respondon de Sin- joro Barnes. 'Vivu la flugartol' li ek- kriis. 'Baldaŭ vi vidos min konkursan- tan kun la agloj 1 Baldaŭ vi vidos min suprenirantan supren, supren, ĝis la nuboj mem! Vivu la flugmaŝino 1 "Rimarkante kiel volonte ŝia dunganto elpagos 10,000 spesmilojn por tia sensen- cajo, la stenografiistino kuragis alparoli al li pri la financaj aferoj de la esperanta societo. Si sciigis al li la penojn de la gesocietanoj rilate al la kolektado de granda sumo da mono uzota por antaŭ- enpuŝi la esperantan movadon, kaj de- mandis al li ĉu li mem ne volas helpi ilin. " 'Certege, certege!" li respondis gaje. "Estos plezuro al mi donaci. Preparu du ĉekojn, unu por 10,000 spesmiloj pagotaj al Sinjoro Barnes, kaj unu por 200 spesmiloj pagotaj al la kasisto de via societo. Samtempe skribu letereton al Sinjoro Barnes dirante: Jen mi havigas al vi ĉekon por 10,000 spesmiloj. Tuj sendu al mi la flugmaŝinon. Kiel eble plej multe rapidigu ĝin. Nun, mi devas eliri por vidi amikon. Kiam mi revenos mi subskribos la du ĉekojn. Gis revido.' Kaj li elkuris el la oficejo. "Nu, kiam la stenografiistino preparis la du ĉekojn, ŝi rimarkis la similecon inter la nomoj de la du ricevontoj, car la nomo de nia kasisto estis Johano Barens, kaj la nomo de la maŝinven- disto, kiel mi jam diris, Johano Barnes. Sed nemulte pripensante la aferon ŝi finis la skribadon kaj atendis la revenon de Sinjoro Longman. "Kiam li reeniris la oficejon li tre rapidis. "Kie estas la ĉekoj kaj la letero al Sinjoro Barnes? Mi devas form tuj. Mi jus ellernis ke morgaŭ en A------ okazos granda aviada kunveno, kaj mi iros tien hodiaŭ nokte. Mi forrestos tri tagoj n. Kiam mi revenos mia flugma- ŝino atendos min. Kie estas la plumo ?' Ekkaptante ĝin li surskribis sian nomon sur la du ĉekojn kaj sur la leteron, ek- prenis siajn veston kaj capelon, kaj Digitized by LjOOQIC AMBRIKA BSPBRANTISTO U rapidegis el la cambro, kriante posten, 'Gis revido.' "La stenografiistino enmetis la ĉekojn kaj la leteron en iliajn respektivajn kc~ vertojn kaj poŝtis ilin. Kun la ĉeko por la societa kasisto ŝi sendis mallongan noton sciigantan al li ke jen donaco de Sinjoro Longman. "Nun Sinjoro, kiel okazis ke tiu junulino intermiksis tiujn du ĉekojn; kiel okazis ke ŝi skribis la nomon de Sin- joro Johano Barens sur la ĉekon por 10,000 spesmiloj, kaj la nomon de Sin- joro Johano Barnes sur tiu, por 200 spes- miloj, anstataŭ kontraŭe kiel devus esti; kaj kiel okazis ke nek Sinjoro Longman rimarkis la eraron kiam li subskribis ilin, nek ŝi kiam ŝi postis ilin, mi tute ne povis diri. Okazis, kaj tio estas ĉio. Nia kasisto ricevis 10,000 spesmilojn; la flugmaŝinisto ricevis 200. "Laŭ la diroj de tiuj, kiuj konas la faktojn, nia kasisto preskau mortfalis kiam li malfermis la leteron kaj vidis la cekon, kaj tiam li preskaŭ mortigis sin kuregante al la banko por obteni la monon. Senhalte li elserĉis la anojn de nia aga komitato, kaj ili, freneziĝante same kiel la jam tute freneza kasisto, kuniris kun li por elspezi tiujn 10,000 spesmilojn. ĉirkaŭrigardu kaj vi povas vidi kiel ili sukcesis. "Sinjoro, vi ne povas imagi la terur- an timon de tiu kompatinda stenografiis- tino kiam ŝi eltrovis la eraron, kiun ŝi estis farinta. Vi ne povas imagi la suferadon, la tremadon, la ploradon, kiujn ŝi travivis en tiuj tri tagoj, dum ŝi atendis la revenon de sia dunganto. Si estis en la plej profunda abismo de la malespero. Si malbenetis Esperanton, ŝi malbenetis flugmaŝinojn, si malbenetis tiun dikan kasiston, tiel avidegan ke li ne povis atendi unu momenton antaŭ ol el- spezi tiun monon; ŝi malbenetis ĉion. Tiel oni diras. Kompreneble,—sed mi antaŭen iru. "Sinjoro Longman revenis, gaja kaj ridante kiel ĉiam. Li ne rimarkis la palan vizaĝon de sia stenografiistino, siajn tremetantajn manojn, kaj timople- najn okulojn. Li sidiĝis ĉe sia skribo- tablo. Inter multaj leteroj, restis tie unu de la flugviro. Li prenis ĝin kaj disŝiris la koverton. Elfalis ĉeko—la ĉeko por 200 spesmiloj—kaj letereto de Sinjoro Barnes, enhavanta unu linion—'Kia ŝer- cemulo vi estas.' "Je ekvido, Sinjoro Longmau tralegis gin. Li eksaltis pieden. 'Kion signifas di tio?' li per laŭtega voĉo demandis, freneze flirtante la letereton antaŭ la okuloj de la tremanta junulino. "Kaj ŝi, preskaŭ mortinta pro timo, preskaŭ muta pro la larmoj kiuj sufokis sin, klarigis dion al la kolerplena viro, kiu staris antaŭ ŝi simile al iu minacanta giganto kaj atendis ŝiajn vortojn. "Kiam ŝi finis sian rakonton li diris neniun vorton. Preninte sian seĝon, li metis ĝin apud la malfermata fenestra, kaj en ĝin sidiĝis. Tiam li komencis fumi longajn, nigrajn cigarojn. La aero ĉirkaŭ li bluiĝis, kaj ankoraŭ li fumadis, ĉiam silentante. Kiam superflugis super la strato aro da kolomboj, li rigardis ilin sopire kvazaŭ li enviis al ili tiun kapablon trairi la aeron kaj travojaĝi la nubojn. Kaj ankoraŭ li fumadis kaj ankoraŭ li silentis. " 'Adiaŭ, Sinjoro Longman,' diris vodo malantaŭ li. "Li turniĝis en sia seĝo kaj vidis la stenografiistinon gantita kaj dapelita, preta por foriri en la straton. " 'Kial adiaŭ ?' li demandis scivoleme. " 'Sinjoro, mi bone scias ke mi eraris nepardoneble,' respondis la junulino per tremetanta vodo. 'Mi ne restos por pli ĝeni kaj maltrankviligi vin. Mi forlasos vin. Adiaŭ.' "Fraŭlino, demetu Hum dapelon kaj tiujn gantojn,' li diris firmvode, 'kaj sidiĝu. Mi havas multe da leteroj por skribi kaj ni devas komenci.' Li leviĝis kaj iris al sia skribotablo. 'Pri di tiu flugafero forgesu. Gi estas nura bagate- lajo. Kiu scias,—eble mi plilonge vivos sen aeroplano; eble mi estus falinta el la nuboj; eble mil ajoj. Forgesu dion. Vivu Esperanto! Ne utilas plori pro lakto disverŝita. Sed diablo! Nur pripensu— 10,000 spesmiloj por Esperanto! Ho mia kor!' Kaj lia gajega ridego sonis tra la dambro. "Sinjoro, kiam mi aŭdis tiun gajan ridadon—" "Kiam vi aŭdis!" mi ekkriis, interrom- pante ŝin. "Ha! Vi mem estis tiu junu- lino !" Fraŭlino Fiŝer ruĝiĝis. "Kia langfaleto tio estis!" ŝi diris ride- tante. "Jes, mi estis la stenografiistino sed mi ne intencis diri tion al vi." "Ho, ho! Mi pensas ke mi vidas Digitized by LjOOQIC AMBRIKA ESPBRANTISTO grandan lumon," mi diris, balancante al si la kapon. "Kion signifas viaj enigmaj vortoj, Sinjoro?" si demandis al mi, pli ruĝi- gante. "Cu vi sugestietas ke mi intence miksis tiujn du ĉekojn?" "Fraŭlino, mi tion kredas," mi re- spondis. "La fervoro de entuziasma es- perantisto estas nemezurebla. Pro Es- peranto, vera entuziasmulo faros don. Pro Esperanto—" "Sinjoro, sinjoro," ŝi ekkriis. "Cu efektive vi pensas ke mi pro Esperanto agis tiel senhonte kontraŭ mia dunganto ? Cu vi vere kredas ke mi pro Esperanto kvazaŭe ŝtelis 10,000 spesmilojn de Sin- joro Longman?" Tiel demandante ŝi rigardis min kun la okuloj plenaj je miro. "Se ne pro Esperanto, Fraŭlino, pro kio ?" mi demandis, egale miregite. "Malsaĝegulo!" ŝi diris forpaiante. "Pro li, kompreneble." Esto. * * * * * (Al la redakcio: Du tagojn post kiam mi forsendis al vi la manuskripton "La du Cekoj," mi ricevis el M------------ karton kiu sciigis al mi la geedziĝon de Fraŭlino Hilma Fiŝer kaj Sinjoro Fre- deriko Longman. Bonvole aldonu je la fino de la rakonto noton, kiu sciigos d tiun interesan fakton al la legantoj de Amerika Esperantisto. E. Rial Virino Venis e •STIS nokto; kvieta, arĝenta, bonodora pro elspirajo de floroj. Plenluno briligis la belan ĝardenon per klara, trankvila brilo. Najtingaloj plenigis la aeron per kantoj petegantaj, allogantaj, dormigantaj; iliaj noktkantoj falis kiel ĝojo sur korojn de homoj. Je tia nokto alvenis la Mastro por marŝi en la malvarma ĝardeno. Lian kapon drkaŭis glorkrono, kiu iluminis Liajn okulojn, dum Li ridetis rigardante la ĝardenon. Malsupre sur la bordo de la rivero sidis viro tute sola, ŝajne aten- dante la alvenon de la Mastro. Kiam la Mastro ekvidis la viron, Li ĉesis marŝi kaj atente rigardis d tion, Sian kreiton. Tiam, la kantoj de la naj- tingaloj pereis en iliaj gorgoj, simile al murmuraj ventetoj nokte, dum la potenca reĝo restis de la rivero. "Leviĝu ci kaj ekparolu!" Li ordonis. La viro, tremante antaŭ la Cionkreinto, sin levis, kaj staris, pala kaj malgaja. La floroj ektremetis sur siaj trunketoj; la nimfcoj klinsalutis al la akvo, kaj la luno, supre veturadante, disjetis blankajn lumetojn, kiel diafanan vualon de gloro. Teruro larĝigis la okulojn de la viro dum li timege ekkriis: "Ne min mortigu, ho Dio! La florajo de via animo mi estas; Cin mi petegas, min sparu "Kion vi deziras?" demandis la Dio per vodo simila al plej dolda muziko. "Mi tre malkontentiĝas, ho Dk>!" la viro respondis. Post momento da silento, la Mastro levis la okulojn al la steloj. La najtinga- loj mallaŭte ekmuzikis siajn liutojn; la floroj elsendis pli doldan odoron dum la Dio profunde enpensiĝis. Post kelke da tempo Li ree demandis: "Cu vi deziras loĝi sur la montoj, kies rebrilegantajn neĝhavajn suprojn la luno lumigas per malŝparema lumo?" "Ne, la sunbrilon mi tre amas, kaj la varmecon, ho Dio!" Cu mi konstruu por vi palacon de la fundo de la rivero?" "En la akvo estas vivantaj estajoj; ilin mi ja timas, ho Dio!" "Cu vi deziras loĝi tre malproksime, en la kavernoj?" La Mastro klinis la kapon sur la ma- no j ; la viro riverence staris antaŭ Li tremante kaj timante. "Kion vi do volas, ido mia?" la Dio kun tre granda boneco ree demandis. Ce tiu tempo, matenruĝo estis vekanta la dielon oriente; La rivero, la palmoj, kaj la nimfeoj estis orumataj per roza lumo. Birdoj de frumateno vekis la tagon per malproksima kanto, dum la viro, humile levante la kapon kaj okulojn, respondis: "Ciam mi pasigas di tie la tempon tute sola, nur kun floroj kaj birdoj; ho ve! mia Dio, mi sentas la foreston de kunulo." Digitized by LjOOQIC AMBRIKA BSPERANTISTO 27 Tiam, li eksilentis kaj profunde klin- salutis. La Mastro tuŝis la viron per nur unu vorto, kaj tuj li falis en profundan dor- madon, kiu daŭris la tutan tagon. Estis nokto ree. La florojn lulis kare- saj ventetoj; la luno malsupren rigardis per arĝento lumo, kiam la viro malf ermis siajn okulojn. Timeme staris antau li virgulino tiel dolĉa kaj mirinda kiel la plej bela floro, kiu floradas. En ŝia negblanka brusto batis koro de flamo, kvankam ŝiaj lipoj tremetis kiel ĉe infano timigita. La vizaĝo de la viro fariĝis radiluma. Li levis sin ĝoje, sed povis rememorigi nenian vorton por paroli al ŝi, krom ci tiuj------ "Cin mi amas 1" Tiam, kviete kiel somera tago, trank- vile kiel la suprajo de la rivero, la virgu- lino ridetis a! li ĝoje, kaj la viro kon- tentiĝis. Auce L. Harmon. La Nomo de Mario Diru min, darmo de la junularo, Kion vi juĝas esti plej laŭdinda Inter la revoj ? Kion plej aminda Sur la ĉielo, tero kaj en maro ? Klare, malkase, mia opinio Estas konvinko: mia rava celo Sur la aero, maro kaj ĉielo, Estas la dolĉa nomo de Mario. Kaj inter ĉiuj floroj kaj aromoj Nin ĉirkaŭantaj por la Dia amo, Kiuj vin ravas pro la sia famo? Kiuj, vi kredas esti ties nomoj ? Mi plej sincere diros nun pri tio, Ke la parf umo plej bela kaj rava, Plej bonodora, kaj plej odorhava, Estas la dolĉa nomo de Mario. Kaj inter ciuj ruĝegaj diantoj, Rozoj, konvaloj, mirtoj kaj jazmenoj, Kaj diaj floroj el ĉiuj gardenoj, Kiu plej bela estas, ol lekantoj ? £1 senescepte mia simpatio: plej belega el ciuj koloroj, Pli nuancita, ol nuancaj floroj, Estas la dolĉa nomo de Mario. Mi vin demandos, kvankam vin lacigos, Ree, respondu: en la kreitaro, Kiu estajo inter la homaro Cian belecon en si mem kunigas? Kio, brilanta pli ol suno, kio Plena je gloro de l'dielo venas, Kaj diajn virtojn en si mem entenas? Estas la dolĉa nomo de Mario. Pastro Mariano Mojado LA REVADO. La krepuska horo! La horo de re- voj kaj revadoj, kiam oni ĝojas sidi antaŭ la fajro, kaj, rigardante la rugajn kaj flavajn flarnojn, vidi la preterpasan- tajn bildojn de karuloj de antaŭ longa tempo. Tiel mi sidis unu vesperon, kaj tiel mi ekvidis la figuron de kolego kaj amiko de mia juneco. Ree mi vidas la lumon de espero kaj kuraĝo en liaj belaj brunaj okuloj; ree mi vidas Han radiluman rideton. Tiam la viva aperajo malaperis, kaj mi denove lin rigardis,—malvarma kaj pala, mor- tinta. Tro doloriga fariĝis la revado, sen- volaj larmoj plenigis miajn okulojn; kaj ĝoje mi aŭdis la pordon malfermata kaj rekonis la vodojn de miaj infanoj. Er- nesto, mia eta Ernesto, samnoma kiel mia kolego, staris antaŭ mi; Katrino, mhr filineto, sidiĝis sur miaj genuoj; kaj am- baŭ gaje babilis. La revado finiĝis. Tiamaniere diam la estanta felido venkas estintan malfeli- don, kaj realajo forpelas revojn. Louisa S. Weightman. Digitized by LjOOQIC Book Reviews These reviews are published for the information of esferantists who wish to keep up to some extent with the new literature in Esperanto. Kindly note the contents of the reviewer's description, and the price, so that you may know just what to order, and just how much money to send. If you do not find described any book which you think you would like, refer back to the reviews in preceding issues of AM ERIK A ESPERANTISTO, for it is seldom that other material is permitted to crowd out this department. You will receive prompter service by so doing, than if you write "send me a few new books, with bill." La Lasta Usonano, by J. W. Mitchell, translated by Lehman Wendell. 46 pages. 10 cents, postpaid. (No. 20 of the Es- peranta Biblioteko Internacia.) This book will be read with pleasure by all who enjoy delicate humor and sarcasm. The original is by the founder and long-time editor of Life, and his keen strokes in ridicule of certain human characteristics are thoroughly enjoyable, although it is quite possible that foreign readers will take as solemn truth many a gibe herein, and amuse the Usonano j by their too ready credence. The translator, one of the council of the Esperanto As- sociation of North America, is already favorably known because of his work "Sub la Meznokta Suno," which attrac- tive book we trust is already to be found in the library of the majority of esperan- tists in this country. Euro, translated by Dr. Zamenhof. 99 pages. 65 cents, postpaid. This trans- lation of Exodus will be welcomed as adding another book to the books of the Bible which we are gradually able to obtain in Esperanto, in Dr. Zamenhof's translation. Mazeppa, by Juljusz Slowacki, trans- lated by Antoni Grabowski. 90 pages. 65 cents, postpaid. A work by one of the greatest Polish poets, translated by one of the favorite Esperanto poets, this five-act tragedy is of peculiar interest as the play selected for presentation at the coming Eighth International Esperanto Congress next August in Cracow. Read it by all means, whether you are planning to see it played in Cracow or not! Spirita Juveearo. A Catholic prayer- book, translated from the Dutch by "P. P. Pastro," with the imprimatur of the Bishop of Roermond. 292 pages. With red edge and black cloth binding, 50 cents, postpaid. With gold edge silk mark- er and black flexible leather binding, 80 cents, postpaid. This exceedingly attractive little book is a delight to the eye, as well as worthy from other points of view; and is just the thing for that present you have been intending to make your Catholic friend, in addition to being the sort of a book you like to have in your own collection of esperantajoj. Halka, an opera in four acts. Text by Wlodzimierz Wolski. Music by Stanislaw Moniuszko. Translated from the Polish by Antoni Grabowski. 38 pages. 30 cents, postpaid. This opera by one of the most famous Polish composers, with text by one of the most talented writers of the younger Polish literateurs, is not merely a melodi- ous presentation of "the Polish soul," and of intrinsic interest as such, but will receive special attention from all esperan- tists because it has been chosen for pres- entation at the coming Eighth Congress next August, in Cracow, and will be the first Esperanto Opera. Every one should therefore familiarise himself with the text, as here given in the excellent Es- peranto we have come to expect from Professor Grabowski. Portreto, by N. V. Gogol, translated from the Russian by Dr. Andreo Fiŝer. 85 pages. 35 cents, postpaid. A thoroughly entertaining story, from an author already introduced to esperan- tist readers through Dr. Zamenhof's translation of the political comedy "La Revizoro." Dr. Fiser, the translator, is Digitized by LjOOQIC AMERIKA ESPERANTISTO 29 an indefatigable propagandist and writer whose name is more or less known to all who interest themselves in the history of the Esperanto movement. Antaŭen Kun Kredo, the Literary Yearbook of Pola Esperantisto for 1911. 205 pages. 80 cents, postpaid. This very attractive book of fourteen stories or articles, by such translators as Kabe, Grabowski, and others of note, mostly from the Polish, save one from the Sanskrit and two which are original in Esperanto, furnishes excellent ma- terial for reading, especially for Ameri- cans, and is to be cordially recommended. Fabiola, by Cardinal Wiseman. Trans- lated by E. Ramo. Illustrated. 422 pages. $1.00 postpaid. An interesting historical novel, dealing with the Christians in Rome at the end of the fourth century. The book is at- tractively printed, and the name of the translator makes further comment un- necessary. To be able to purchase books of such length as this is a very gratifying evidence of the steady growth of the Esperanto movement, and the number of large books is rapidly on the increase, although the tiny four or five page "noveleteteto" continues to appear. Legendoj, by A. Niemojewski. Trans- lated by Br. Kuhl. Neatly bound. 232 pages. 70 cents, postpaid. A. collection of twelve short stories from the Polish of a prominent writer, all dealing directly or indirectly with the life of Jesus, whose name, however is nowhere mentioned outright. A two- page foreword by Prof. Grabowski adds to the interest of this valuable addition to Esperanto literature. Webster's New International Dic- tionary. (See advertising pages.) Esperantists will note with pleasure the excellent definition of Esperanto given in this admirable new dictionary, as well as the fact that Dr. Zamenhof's name is included in the biographical list of note- worthy persons at the back of the book. Follow the example of the American Es- perantist Company, and use this dic- tionary exclusively. Eeekto ee Germana Kanttrezoro de Erk. Translation made by members of the German Esperanto Association. 48 pages. 50 cents, postpaid. This collection contains the words and music of thirty-seven popular songs, and will be welcomed by all who enjoy sing- ing old favorites in Esperanto. A Ger- man translation and index accompanies the Esperanto. Esperanto-Kalender, 1912. Ar- ranged by E. Stark. 10)4x6 inches. 75 cents, postpaid. A sheet for each day in the year, with a book cover provided in which after- wards to place the detached leaves, so as to preserve them in readable shape. The first month's pages contain Esperanto les- sons, in German, but the non-German es- perantist will also like the calendar, after he has gotten through with January, and started in on the reading matter provided for the rest of the year. Internacia Ofictaea Universala Komerc-Adresaro. Compiled by L. Schlaf. 100 pages. $1.00 postpaid. In what sense this book is "official" does not clearly appear. The informa- tion given therein concerning esperantists in America is wholly untrustworthy, and in some instances quite laughable. Pos- sibly the lists of European esperantist organizations are more reliable, but a strong presumption to the contrary is es- tablished by the errors elsewhere, and so the only comment possible is "caveat emptor." La Kato, by Dr. Johano Rajberti. Translated by A. Tellini. 105 pages. 20 cents, postpaid. A clever essay from the Italian, which reads smoothly, and will be thoroughly enjoyed for its delicate sarcasm and skil- ful handling of the proposition. La Blonda Ekberto, by L. Tieck. Translated by Dr. W. Fischer. 30 pages. 20 cents, postpaid. A fairy tale reminding one of the Brothers Grimm. Barring a few in- felicities in language, it is quite a read- able little book. Digitized by CjOOQlC Book Department Prices given are net When postage is given after net price, this amount must be in- cluded in remittance. Terms, cash with order. No exchange on local checks. One-cent stamps accepted for small amounts. Address all letters and make all remittances payable to AMER- ICAN ESPERANTIST CO., WASHINGTON, D. C. TEXTBOOKS (To secretaries of Esperanto Clubs, to Or- ganizers and Agents, the American Esperanto Book will be sold at a discount of 25% if five or more copies are purchased at one time. Clubs and classes using other text-books, whether in English or other language, will be allowed a discount when a number of the same book is ordered at one time. Amount of discount varies with the book and quan- tity desired, and will be stated upon request giving this information.) AMERICAN ESPERANTO BOOK, Arthur Baker, cloth ***1.00. COMPLETE GRAMMAR OP ESPERAN- TO, Ivy Kellerman, A. M., Ph. D, cloth **1.25. ESPERANTO AT A GLANCE, Privat, pa- per $.15. ESPERANTO IN FIFTY LESSONS, «Ed- mond Privat, cloth *.50. ESPERANTO FOR THE ENGLISH, Franks & Bullen, cloth *.50. ESPERANTO SELF-TAUGHT, Wra. Mann, cloth *.50. INTRODUCTION TO ESPERANTO, Ar- thur Baker, **.08, dozen **.60. LA ESPERANTA KUNULO, J. W. Wood, *.25. LESSONS IN ESPERANTO, Geo. W. Bul- len, paper *.25. STUDENTS COMPLETE TEXT-BOOK, I. C. O'Connor, cloth *.50. THE ESPERANTO TEACHER, Helen Fry- er, paper **.20. DICTION ARIES ESPERANTO-ENGLISH, Motteau, boards **.60, postage .05. ENGLISH-ESPERANTO, Hayes and O'Con- nor, boards **.60, postage .05. ENGLISH-ESPERANTO, J. Rhodes, «00 pages, cloth *e.oo. VORTARO DE ESPERANTO, Kabe, cloth ♦l.io, postage .10. PLENA VORTARO, Esperanto-Esperanto kaj Esperanto-Franca, E. Boirac, 2 vols., paper, each volume *1.15, postage .09; supplement *.40, postage .05; both vol- umes and supplement bound together ♦3.50, postage .23. ENCIKLOPEDIA VORTARETO ESPER- ANTA, Ch. Verax, bound »1.65, postage .15. GENERAL LITERATURE A...B...C...(Orzesko), Ender, *15, post- age .02. ADVOKATO PATELIN (Brueys, Pala- prat), Evrot, *.20, postage .02. ALADIN aŭ LA MIRINDA LAMPO, Cox, *16, postage .02. ALICIO EN MIRLANDO (Carroll), Kear- ney, paper, .3», cloth .70, postage .05. AMA BILETO (Bafucki), Ender, .15. ANGLA LINGVO SEN PROFESORO (Ber- nard), Moch, *.27, postage .03. ASPAZIO (Svjentohovski), L. Zamenhof, *.65, postage .07. L'AVARULO (Moliere), Meyer, »20, post- age .03. AVE PATRIA, MORITURI TB SALU- TANT (Reymont), Dr. Leono Zamenhof. .12, postage .02. LA BARBIRO DE SEVILLA afl la Sene- fika Antaŭzorgo (Beaumarchais), Meyer. *.28, postage .02. LA BATALO DE V VIVO (Dickens), Za- menhof, paper *.30, postage .03, bound *.60, postage .04. BILDOLIBRO SEN BILDOJ (Andersen). Lederer, bound .30, postage .03. BLINDA ROZO (Conscience), Van Meike- beke, .30, postage .04. BRAZILIO, Backheuser, .35, postage .04. BUKEDO, Charles Lambert, 157 pages, paper *.55, postage .05. CIKADO CE FORMIKOJ (Labiche and Legouve), Chaumont Esperanto group, *.18, postage .02. "CONSILIUM FACULTATIS" (Fredro), Grabowski, *.28, .02. LA DEVO (Ernest NaviUe), Rene de Saus- sure, *.48, postage .02. DIVERSAJOJ (Rosny, Lemaitre, de Maia- tre), Lallemant and Beau, **.40, postage .05. DON JUAN (Moliere), Boirac, *40, postage .03. DR. JEKYLL kaj SRO. HYDE (Stevenson), Morrison and Mann, *.35, postage .05. EDZIGA FESTO EN KAPRI (Heyae). Meier, *.35, postage .03. EKZERCARO of Dr. Zamenhof, with key by J. Rhodes, paper, *.35. ELEKTITAJ FABELOJ (Grimm), Kabe. *.50, postage .05. ELEKTITAJ FABLOJ (la Fontaine), Vail- lant, **.22, postage .03. ELEKTITAJ POEMOJ (Petofi), Fuchs, *20. postage .02. EN FUMEJO DE L' OPIO (Reymont). Kabe, .15, postage .02. EN MALLIBEREJO (Cirikov), Kabe, **12. postage .02. EN RUSUJO PER ESPERANTO, A. Ri- vier, *40, postage .05. EN SVISLANDO (various Swiss authors). Ramo, *95, postage .10. ENEIDO (Virgil), Vallienne, *85, postage .05. ESPERANTA SINTAKSO, P. Fruictier, paper ***.40, postage .05. ESPERANTAJ PROZAJOJ, various authors, paper **.70, postage .05. Digitized by CjOOQIC AMERIKA BSPBRANTISTO 31 ESPERANTISTA KANTARO, Meier, ».30, postage .03. ESPERANTO-KANTARO, .10, postage .01. EVANGELIO LAC SANKTA JOHANO, Lowell, Grinstead & Anderson, *.08, post- age .01. EVANGELIO SANKTA MATEO, Mielk & Stephen, **15, postage .03. LA FARAONO (B. Pros), Dr. K. Bein ("Kabe"), paper, 3 vols., each **.60, post- age each .10; Half morocco, complete in two volumes *4.00, postage .25. FATALA SULDO (L. Dalsace), E Ferter- Cense, *.90, postage, .10. FOLIOJ DE LA VIVO (S. Rusinol), A. Sabadell, *30, postage .03. FORMORTINTA DELSUNO (Verman- dere), Van Schoor, *.70, postage .05. FRAZARO, Henri de Coppet, *30, postage .03. FRENEZO, Pujula, *.28, postage .02. FUNDAMENTA KRESTOMATIO de la lingvo Esperanto, edited by Dr. Zamen- hof, paper **1.00, bound *1.40, postage .10. LA GASTO, Sino. Vallienne, ».15, postage, .02. GENEZO, Dr. Zamenhof, *52, postage .08. GEORGO DANDIN (Moliere), Zamenhof, *. 35, postage *.03. GUSTAF VASA, Schmidt, *45, postage .05. CIS LA REVIDO, Noble, dozen, postpaid, **.50, single copy .05. HAMLETO, Reĝido de Danujo (Shakes- peare), Zamenhof, *.50, postage .05. HIMNARO, Butler, *.16, postage .03. 1FIGENIO EN TAURIDO (Goethe), Za- menhof, **.60, postage .05. IMENLAGO (Theodor Storm), Alfred Ba- der, *.20, postage .02. INTERNACIA KRESTOMATIO, Kabe, pa- per *.35, postage .05. INTERNATIONAL LANGUAGE, past, present and future, Dr. W. J. Clark, »1.00, postage .05. LA INTERROMPITA KANTO (E. Orzes- ko), Kabe, *.20, postage .02. KAATJE (Spaak, Van der Biest, **.70, post- age .05. LA KARAVANO (Hauff), Eggleston, .30, postage .03. KARMEN (Merimee), S. Meyer, *.30, post- age .05. KIEL PLACAS AL VI (Shakespeare), Kel- lerman, paper ***.50, flexible green leather »**1.00, postage .05. LA KOLOMBA PREMIO (Dumas), Papot, »»».20. KOMERCA J LETEROJ, P. Berthelot ft Ch. Lambert, *.15, postage .02. KONUUKANTO AL LA STACIA PILK- LUDO, Erik. *.25 postpaid. KONDUKANTO KAJ ANTOLOGIO, Gra- bowski, *.55, postage .05. LA KVAR EVANGELIOI, Pastro Laisney, *.40, postage .06. LINGVAJ RESPONDOJ, Dr. Zamenhof, *.22, postage .03. MAKBETO (Shakespeare), Lambert, *.50, postage .07. MARTA (Orzesko), Zamenhof, *.95, post- age .10. MINNA DE BARNHELM aŭ Soldata Fe- liĉo (Lessing), Reinking, *40, postage .05. MISTERO DE DOLORO (Gual), Pujula, »».55, postage .05. MISTEROJ DE AMO, Nadina Kolovrat, with portrait, .30, postage .04. LA MONAĤEJO CE SENDOMIR (Grill- parzer), Meier, .30, postage .02. LA MOPSO DE LIA ONKLO. Chase, ***.80. MORALA EDUKADO de la popola infano. Baronino de Menil, .28, postage .02. MORITURI VOS SALUTANT (Papazjan), Davidov, .12, postage .01. NAC HISTORIOJ PRI L' AUTORITATO ("Multatuli"), J. L. Bronijn, *.18, post- age .01. PAGO! EL LA FLANDRA LITERATURO, *.40, postage, .05. PATRINO AN SERIN O, Stoner, **25, post- age .02. PATROJ KAJ FILOJ (Turgenev), Kabe, **.70, postage .05. POLA ANTOLOGIO, Kabe, »55, postage, .05. POLIGLOTA VADE MECUM DE INTER- NACIA FARMAC10, Celestin Rousseau, 1.80, postage .20. LA PREDIKANTO, Dr. Zamenhof, »20. postage .03. PRED1KO SUR LA MONTO, John Bever- idge, ».06, postage .01. PRI APENDICITO (Morris), Besemer, .10 postpaid. PROGRESADO DE LA PILGRTMANTO (Bunyan), J. Rhodes, »40, postage .05. PROVERBARO ESPERANTA, M. F. Za- menhof, ».50, postage .05. PROZO KAJ VERSOJ, Vincente Inglada, ».55, postage .05. PSALMARO, Dr. Zamenhof, ».65, postage, .10. LA RABISTOJ (Schiller), Zamenhof, »».60, postage .05. RAKONTO KAJ ADVENTURO, Hall & Barroll, »»».15. RAKONTOJ AL MIA BELULINO (Jean Bach-Sisley), Toucheboeuf, ».50, postage .05. RAKONTOJ PRI FEINOJ (Charles Per- rault), Sarpy, ».27, postage .03. REĜO DE LA MONTO J (Ed. About), Gas- ton Moch, illustrated by Dore, ».90, post- age .10. LA REVIZORO (Gogol), Zamenhof, »48, postage .08. LA ROMPANTOJ, Pujula, illustrated, ».28, postage .02. SENTENCOJ DE SALOMONO, Dr. Zamen- hof, ».40, postage .05. SHERLOCK HOLMES EN SERVO DE LA HISPANA TRONO (Vavris), Kuhnl, Prochazka, »».23, postage .02. SUB LA MEZNOKTA, SUNO, Lehman Wendell, paper ***35, cloth »**.60. SUB LA NEGO (J. J. Porchat), J. Borel, »».30, postage .05. SUFERO (Camen Sylva), Lederer et al., ***.28, postage .02. SI KLINIGAS POR VENKI (Goldsmith), Motteau, bound, »40, postage .05. TRA LA ESPERANTA LITERATURO *.30. postaee .03. Digitized by CjOOQlC 88 AMERIKA ESPERANTISTO TRI USUAKTAJ KOMBDIOJ, Kotzebne, Williams HankeL **M, postage 03. VSUA LBGOUBRO, Kabe, paper, *»J0, postage .05. L^ VENTEGO (Shakespeare), Mottean, bound, *70, postage .04. VERSAJOJ EN PROZO (Turgenev), Kabe. *.30, postage .03. LA VIRINETO DE LA MARO (Andersen), Dr. Zamenhof, *.40, postage .05. VOĴAĜO INTERNE DE MIA CAMBRO (Maistre), S. Meyer, *J0, postage .03, ESTCKANTA BBUOTEKO DfraWAOA "The volumes of this series contain easy reading matter by the most famous Esper- anto writers of all nations. Because of the model contents and the extremely low price they are especially to be recommended for practice courses as well as for private work, and should not be lacking in anyone's li- brary." Each Number .08, postage .03; ten or more numbers or copies in one order .06 each, pos- tage for ten (.10). No. L Legolibreto, J. BoreL No. 3. Fabeloj de Andersen. Skeel-Gior- ling. No. 3. Bona Sinjorino (Orzesko). Kabe. No. 4. Rusaj Rakontoj (Mamin Sibirjak). Kabanov. No. 5. Don Kihoto en Barcelono (Cervan- tes) Fr. Pujula y Valles. No. 6. El la Biblio (Selections). Dr. Zamenhof. No. 7. El Dramoj (Selections). Dr. Za- menhof. No. 8. El Komedioj (Selections). Dr. Zamenhof. No. 9. Praktika Frazaro. J. BoreL No. 10-11 (double number). Japanaj Ra- kontoj. Cif Toŝio. No. 12. Reaperantoj (Ibsen). Act 1. O. Bunemann. No. 13. Bulgaraj Rakontoj At D. Atanasov. No. 14-15 (double number). Amoro kaj Psihe (Apuleius). Emilo Pfeffer. No. 16. Komerca Korespondo. J. BoreL No. 17. Konsiloj pri Higieno (Stolle.) J. BoreL No. 18. La Reĝo de la Ora Rivero (Rus- kin). Dr. Ivy Kellerman. No. 19. Sinjoro Herkules (Belly). E. Arntz and M. Butin._____________________ DEZIRAS KORESPONDI S-ro Wm. Mason, Cashier Educational Dept, Albany, N. Y. S-ro M. Hlopotov, N. -Tagil, Permsk., Gul., Russia. F. H. Battey, West Branch, Io. Ciam respondos. P S-ino H. M. Torrey, 1041 Gr. Traverse St., Flint. Mich. S-ro Whipple Bishop, Kahoka, Mo. S-ro Andres M. Oliva, Leŭtenanto Rurala Gvardio, Colon, Cuba. H. M. Torrey, Carrier 12, Flint, Mich. (p. k. leteroj, gazetoj). S-ro Stanin Dakov, Ognestrelen, Sklad, Sofia, Bulgaria. PF-ino M. Bowers, 1932 Crosby Ave., Fruit- vale, Calif., Ciam respondos. THBODOR ANDINQ Kolektas ationcojn por du ajn ga- zeto. Speciale por la KongreSlibro de la Villa Universala Kongixso de Esperanto, Krakow. 191?. EK8PORTOFICEJO Solvendado de industriajoj kaj es- perantajoj en ciu ajn lando kaj dum nanai aŭ internaciaj kon- gresoj. Oni postulu informojn kaj prospektojn kontraŭ respondkn- pono. ESTAS MALFERMITA POR LA JARO lOia ABONO AL LA GAZETO «,La Ondo de Esperanto44 (laŭ la adreso: Moakvo, Rusujo, Tverskaja, 26) Dum la IV-a jaro de sia regula funkciado „La Ondo" aaapaga donos al siaj abonantoj, krom 12 n-roj (16—20 paĝaj) la speciale por tin :elo tradukitan de s-ino M. Sidlovskaja ĉefverkon de rasa literaturo: ,,hiM Sertbrjijuj" de TOLSTOJ (382-paĝa, grandformata librego, kies prezo por la neabonantoj estos afrankite Sm. 1,60) Literal, konkursoj kun monpremioj. Portretoj de konataj Esperantistoj. Beletristiko origin, k. traduk. Plena kroniko. Bibliografio. Amuza fako. Korespondo tutmonda (poŝtk. ilustr). La abonpagon (3 rubl.=3,130 Sm.) oni sendu al „Librejo Esperanto" (36, Tyerskaja, Moskvo, Rusujo) aŭ al aliaj Esper. librejoj, poŝtmandate, respondkupone, papermone aŭ per bankĉekoj. Seiyd subscription ($1.10) through American Esperantist Company, Washington, D. C. Printing ? ? ? ESPERANTO or ENGLISH Have your work done by the first and best Esperanto printer in America. Clearly accented type. Skilled workmen. Modern machinery. Prices low. Workmanship careful. Material good. Letterheads for Esperanto societies and officers. EWEST F. DOW, W. Newts. Stx, lutn, Mm. Digitized by CjOOQlC LA REVUO The best literary magazine entirely in Esperanto The only magazine which has the constant collaboration of Dr. L. L. ZAMENHOF, the author of Esperanto Yearly Subscription $1.40 Single Copy, postpaid, 15 Cents AMERICAN ESPERANTIST COMPANY AGENTS FOR U. S. A. N. B__The American Esperantist Company has on hand a quantity of back numbers, equally as good as current numbers from a literary point of view. Theae we will dispoae ol, as long as they last, at ten cents a copy, twelve copies lor $1.00. We can not guarantee to send any special numbers at this rate. ■" —— ■■- — -^^^^ WEBSTER'S NEW international Dictionary YOU NEED This New Creation fUranu» ** ia tne «"'>' «f» ua«- uwiaupc judged dictionary in many yean. Coven every field of the world's thought, action, and culture. D....... it defines over 400,000 Because Words. 2700 Pages. 6000 Illustrations. D,.,.„. it is the only dictionary with Because the new divided page, D...n„ it is accepted by the Courts, Because Bchool8i and jire88 a8 tae one supreme authority. Because De wn0 knows Wins Sac- cess. Let us tell you about this new work. Write for specimens of new divided page, illustrations, etc. G.&C.MERRIAM CO.,Pab'n,Sprii»rield,Mr k<>- inerieatilfj kaj progrt'sintoj, bibliugratio, knn- kursoi, praktikaj konsiloj, enigma parto k. t. p. Jara abnnprezo p"r Hermann* 1 kaj Aŭstri"- llungaruju 4 M. (2 Sin.), por eiuj aliaj landoj 2.250 Stn. La aboiioj nnr knmenciĝas en Januaro. Aprilo. fulio kaj Oktnbro. Ltidczire oni povas aparte aboni ami el am- baŭ talc seiittepciidaj eld,, oj por la dtiuno de la supre montritaj prezoj. Esperanto Verlag Holler & Borel BERLIN SW. 68, Lindenstr. 18/19. Said subscription ($1.15) through American Esperantist Company, Washington, D. C. Digitized by LtjOOQIC Emerson Pianoj Koncertaj kaj Rektaj :FONDITA 1849: l.a piano por la artisto kaj la hej- nii). L'nti grado—unu kval'to. La pK i bona kinn nia deziro kaj sperto permesas. 'hmerson, Boston," ape- ras en la nictala afiŝeto sur ĉiu piano farita de ni. Vendata je pn-zo kiu rcprezentas la veran valoron. 100,000 Emerson Pianoj estas uzataj de la muzikama publiko tra la inondo AI Cm inlercsta cspcrantisto NI VOLOXTK SKXDOS nKZEMPLERON DE NIA KATALOGO, km mmuras per ilustrajoj la historion de la fortcpiano. Petu la katalogon per karto csperante skribrta. EMERSON PIANO CO. Boston {560 Harrison Ave.) Usono (Hiciala Gazeto Esperantista Organo de la Lingva Komitato De la Konstanta Komitato de la Kongresoj Kaj de la Internaeia Konsilantaro Jara Abono: 5 Frankoj Unu Numero: 50 Centimoj Rotlakcio kaj Adininistracio: 51, RUE DE CLICHY, PARIS EL LA DECIDARO DE LA SESA KONCRESO: I A SESA KONCRESO MEMOKICAS AL CII'J SOCIETOJ KA.I GRIIPOJ, KE LA ABONO AL LA OFIOIAI.A liA/.LTO ESI AS EM) EL LA I'RI.J II INA.I KIMEDO.I POK HELIM FINANCE LA OFICIALAJN iNsrnuciojN de eseranto. kaj por fjsii recule informata pki iliaj laboroj. Digitized by CjOOQIC