Digitized
by Google
AMERIKA   T^SPERANTISTO
MERICAN   JCjSPERANTIST
Entered as second-class matter January 11, 1911. at the Postoffice at Washington, D. C, under the Act of
March 3. 1879.
Published Monthly by the
AMERICAN ESPERANTIST COMPANY
607 Fifteenth Street, N. W.
Washington, D. C.
TEN CENTS A COPY                                                                     ONE DOLLAR A YEAR
Eksterlande $1.25 (Sm. 2.50)
All persons interested may obtain, free of charge, any possible informa-
tion regarding Esperanto—location of nearest society, class or recom-
mended teacher, text-books, correspondence instruction, etc.—by sending
name, address, and stamp for reply to the above named Company, or to
THE ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA, at
"The Esperanto Office," Washington, D. C.
!!   STRICTLY  CONFIDENTIAL   !!
Just between ourselves The Esperanto Association of North America
is making a very special effort to obtain greater publicity for Esperanto,
feeling sure that if tens of thousands knew about it, and knew where more
information could be obtained, at least thousands would take up the study.
Several Esperantists have already prevailed upon the editor of their local
papers to insert a note to the effect that any reader may obtain the pam-
phlet "A Glimpse of Esperanto," by sending name, address and stamp to
The Esperanto Office, Washington, D. C. Will not every one of the
readers of AmERIKA EspEranTisto go and do likewise? Also flood the
editors of the large magazines with letters asking why some article about
our great movement is not given. Such magazines as "Munseys."
"Everybody's," "McClure's," "Saturday Evening Post," etc., would read-
ily have such an article, if the editors felt it would interest a sufficient
number of readers.
We regret that we were unable to fill all orders for the SPECIAL
CONGRESS NUMBER of last month. We can only reckon what sales
will be by the ADVANCE orders received. Next time ORDER
EARLY. Because of the desire for bundle orders for propaganda,
extra copies of this number, in lots of five or more to one address,
will be sent at five cents per copy.    Single copies ten cents.
i
■BBBBflBflBBBBflBBEBBBBBBflBniCMEKCBSBflEBaBflBSaiflEflflUHHUUMU
Digitized by vjOOQIC
Amerika Esperantisto
V«L 10
NOVEMBER, 1911
No. 4
The "Karavano" to the Seventh Congress
gS promised in the October is-
sue of Amerika Esperan-
tisto, we give herewith an
account of the experiences
of the group of Americans
who visited a number of
cities in various countries, en route to
and from the Seventh International Es-
peranto Congress last August, and had
opportunity to test the profit and pleasure
to be derived from Esperanto by the trav-
eler. Although some members were
obliged to return to America immediate-
ly after the congress, and others preceded
the "Karavano" to Europe, the majority
were together for the entire trip, so that
the experiences were mutual.
At the close of this narrative, we give
a report of the excursion of the "Interna-
cia Scienca Asocio," immediately after
the Congress. Although it lasted but two
days, this was in the nature of a "kara-
vano," and shows again the advantages
of the international language for the
traveler who wishes to derive the most
possible benefit from his trip.
The "Karavano" Starts.
On the morning of August 5th, at the
company's docks in New York, the mem-
bers of the "Nordamerika Karavano al
la Sepa Kongreso" went aboard the
steamer Vaderland, of the Red Star Line,
and were soon moving slowly from the
harbor, past the Statue of Liberty and
out into the ocean. The trip was a re-
markably pleasant one, with its delightful
weather, invigorating air, and smooth
sea. Even an unexpected three days' ad-
dition to the usual length of the trip,
caused by the necessity of using inex-
perienced strike-breakers in the fire-
room, caused merely a slight impatience,
such as was not at all unreasonable in
view of the pleasures anticipated when
land should be reached.
A special table in the dining-room,
over which the Esperanto flag was hung,
was wholly reserved for the "Karavano."
and even the special Sunday menu was
printed in the international language.
Great interest was manifested by the
ship's officers and employes, and the
Karavano enjoyed the best of attention,
on both the outward and return voyages.
Esperanto was, needless to say, the
language of the Karavano, and gradually
the other passengers on the ship began
to manifest the liveliest interest in the
language, as they overheard it on the
decks and in the dining-room, and one
after another they sought information
concerning it. Finally a request was pre-
sented to Mr. Reed, that he give a talk
on the interesting subject, and in com-
pliance with this request he addressed an
audience one evening, giving a brief ac-
count of the history of Esperanto, its
present status, and an outline of the
congress which the Karavano members
were going to Antwerp to attend. Such
interest was shown by those present that
the organization of a class was proposed.
The next morning, and every morning
thereafter until the day for landing, the
class duly assembled for the lesson in
Esperanto; American, German, Belgian
and several other nationalities being rep-
resented in the number. That effective
propaganda work was done is indi-
cated by the fact that several passengers
even changed their itineraries so as to
include the congress week at Antwerp,
and not only declared afterward that they
had enjoyed the congress beyond all ex-
pectation, but announced their intention
of doing active work for Esperanto on
their  return  to America.    Still others
Digitized by
Google
*
AMBRIKA ESPBRANTISTO
stated their intention of attending the
next congress at Cracow in 1912.
One of the most interesting incidents
of the voyage was the receipt by Mr
Reed of a wireless message of greeting
to the Karavano—the first wireless ever
sent in Esperanto—from Dr. H. W.
Yemans, on board the ship "Canadian."
The history of the reply to this unique
message is even more interesting. An
answer of thanks and greetings on be-
half of the Karavano was duly de
spatched by the wireless operator on
board the Vaderland, but before it had
reached the Canadian it was picked up
by an operator on a third ship, who
chanced to be himself an Esperantist, and
therefore added a message of greeting
all his own, as a postscript to the one that
passed him on its way to Dr. Yemans.
So the fact was most conclusively estab-
lished that Esperanto messages can be
quite as easily transmitted by wireless,
as by  the ordinary telegraph,  and the
l>crs on which these messages were
recorded are kept as unique souvenirs of
"the first occurrence."
Landing at Dover.
At last the tranquil voyage was draw-
ing to a close, and passengers for Dover
were notified to be ready for breakfast
in the grey dawn of the early morning,
preparatory to disembarking.
The matter of landing and attending
to baggage, to customs examination, etc,
was rapidly accomplished, and time still
remained for a pleasant walk through
this interesting seaport town, under the
guidance of pleasant English friends
with whom the Karavano members had
become acquainted on the ship. Then a
ride of an hour and a half through the
picturesque Kent country and into Lon-
don—one of the chief goals of all tour-
ists. A quick trip to the hotel in "taxis,"
seeing several interesting squares and
streets and monuments along the way,
then out with full energy for sight-see-
ing! The majority of the Karavano
went at once to the British Museum, that
marvelous treasure-house where the his-
tory of the world from hoary Egyptian
epochs down to modern times is epitom-
ized in priceless collections of infinite
variety. Here one might spend years
and years, and yet not see all. Even to
walk slowly through the great building
which houses these treasures is a matter
of several hours.
Some of the party also took the oppor-
tunity of paying a hasty visit at the head-
quarters of the British Esperanto As-
sociation where Esperantists, not only of
London, but from several other regions
were met. Among these were Mr. Har-
old Clegg, the secretary of the British
Association, and Miss Lawrence, one of
the council, whose charming personality
is well-known not only in her own
country, but beyond its borders as well.
The entire afternoon was pleasantly
and profitably spent in driving, "just
everywhere," as one of the party ex-
pressed it. From the Tower of London
to Westminster and on to the Victoria
Memorial, across the Thames on more
than one bridge of note, up and down
past well-known points of interest, too
many to enumerate, the drive was in-
deed an unforgettable experience. Lastly
London without a ride on top of a "bus"
would not be complete, so after dinner
a merry group sought a convenient bus
line and rounded out the day's activities
with a trip through one of the more in-
teresting bus routes.
On to Paris.
The next morning "taxis" were wait-
ing immediately after breakfast, for a
last bit of sight-seeing on the way to the
station. Then by train to Folkstone, a
pleasant ride through a peaceful and
picturesque country, and on board the
steamer to cross the English Channel.
The Channel could not have been in more
charming mood, and the trip was so
pleasant that the party grudged even the
time that must be spent in partaking of
lunch downstairs in the dining-room and
hastened up again to the fresh breezes.
At Boulogne the customs examination
was soon over, the whole party having
the baggage quickly passed, and seats
were secured, or rather whole compart-
ments in the express for Paris. The ride
seemed far shorter than the three and a
half hours it really was, for there was
much to see along the way, where even
Digitized by LjOOQIC
AMBRIKA BSPBRANTISTO
slight details of   country   and   village
scenery seem "different"
The station in Paris was extremely
crowded, and as the Karavano members
slowly moved to the gates where the
tickets must be given up, there was a
sudden thrill for all in the sight of Es-
peranto flags and the sound of "Vivu
Esperanto," and cordial greeting spoken
in the "kara lingvo." A group of Es-
perantists from Paris and from other
cities, even from other countries, were
in the waiting party, and their saluta-
tions brought full realization of how
much Esperanto can mean to the traveler.
It was hard to leave these friends—but
the carriages for the hotel were waiting,
and the somewhat surprised head porter
of the hotel in charge of them was
also waiting, having had no trouble in
locating "the Esperantist party" as they
emerged from the gates.
Paris Esperantists Entertain.
Thursday evening the Karavano was
most pleasantly entertained, together
with several other Esperantists visiting
in Paris, at the "Central Office." As the
guests arrived, they were conducted
through the rooms of the Office, seeing
the magazine room, the library, the vari-
ous offices, secretarial, administrative,
etc., in which the manifold work of this
international center is done. Then all
adjourned in a constantly increasing
throng, to the large hall, where excellent
refreshments were promptly served, and
all then seated themselves to hear an in-
formal program. Baron de Menil, com-
poser of the incomparable music of "La
Espero," presided in genial fashion, and
called speakers from Paris, from Hol-
land, Germany, Spain, America, even
from far-away Macedonia. Excellent
music was rendered, enjoyable recita-
tions given, by members of the Paris
group, which group, by the way, numbers
many hundreds of Esperantists among
its members.
As a rapid means of introduction of
the Americans, Mr. Agache, one of the
committee in charge of the evening's
festivities, slowly read aloud the list of
names of Karavano members, asking
that each rise as his or her name was
given. This introduction was the pre-
face to further pleasures of conversation
and the hour was late when the guests
reluctantly realized that it was time to
return to the hotel, each expressing most
sincere appreciation of the delightful re-
ception given by these courteous Pari-
sians.
But the next two days were to prove
by still other occurrences the strength
of "Esperantism." Several Esperantists
of Paris, notably among them Mr.
Georges Warmer, who made many
friends in Washington a year ago, and
Mr. Achille Gillet, and also little Jean
Gillet, who with his fluent Esperanto and
charming ways, proved a welcome mem-
ber of the party, came to the hotel early
Friday morning, and devoted the entire
day to accompanying the Karavano in
visiting the sights of this always fasci-
nating city. By every sort of convey-
ance, from taxi to omnibus, from metro-
politan (subway) to the pleasant boats
on the Seine, and to street car, and see-
ing not only what every tourist sees,
but even more, the party spent a most
delightful day.
To see Notre Dame, the Palais de
Justice, the Luxembourg, the Pantheon,
the Madeleine, the Trocadero, to go up
the Eiffel Tower, pass along the Champs
Elysees and streets and squares of
crowding memories, past buildings or
statues of which one has read since child-
hood, this were indeed a treat. But to
do so, accompanied by Esperantist
friends, instead of alone or with mere
"guides," is a pleasure reserved for the
Esperantist, and one which is appreci-
ated to the utmost. Even the trip to
Versailles, the dream of many a tourist,
was not made by the Karavano alone,
but our good friends accompanied us,
and in Versailles Mile. Warnier also
met us—her own home being the ap-
pointed rendezvous. To describe the
glory of Versailles would fill all our
pages, and we reluctantly pass on, re-
pressing the impulse to rhapsodize over
the wonderful park, the magnificent pal-
ace, the Trianons, and the quaint
hameau.
A brief shopping excursion was ren-
dered especially interesting in the Bon
Digitized by LjOOQIC
AMBRIKA BSPERANTISTO
Marche, for here the Esperantist inter-
preter, M. Larousse, escorted the party
from one department to another, and
interpreted for all, so that it was easy to
see why some Parisian Esperantists had
remarked that they do all their shopping
in Esperanto. Aside from the propa-
ganda effect of such shopping (an im-
portant element), it was really most sat-
isfactory, and through the remainder of
the stay in Europe the Karavano mem-
bers did the major part of their shopping
in Esperanto.
En Route to the Congress.
On Sunday morning the Karavano re-
gretfully departed from Paris, consoled
only by the realization that the long-an-
ticipated Seventh Congress would in a
few more hours become a reality. In
accordance with a custom frequently car-
ried out by European Esperantists, the
Karavano members stuck upon the win-
dows of the train "stickers" bearing the
green star—the same labels, in fact,,
which were also used as baggage labels
for the party. This little notification to
passers-by had its desired effect, for
whenever Esperantists in any station in
which the train stopped saw those labels,
or when Esperantist passengers noticed
them, in seeking places in the train, an
immediate salutation in Esperanto fol-
lowed, and a number of pleasant brief
acquaintances were thus made. At
the same time a little propaganda work
was undoubtedly accomplished among
the non-Esperantists who noticed the
stars and the inscription, and saw the
"foreigners" wearing the same star and
conversing in this unfamiliar tongue
which was evidently neither English
nor any other frequently heard na-
tional language.
In the Hague.
Shortly after the closing meeting on
Saturday the Karavano departed for
The Hague, some three hours away.
Aside from the charm of the city itself,
with its interesting buildings, noted art
galleries, and many other attractions for
the sightseer, there developed a constant
series of pleasant surprises in the en-
counter of numerous Esperantists.
We were most cordially "shown
round" the city by Esperantist friends
and taken out to the delightful park to
enter the famous "House in the Woods,"
the attractive palace whose Orange Sa-
loon is memorable as the location of the
first Peace Congress. But in addition to
this pleasure, we met Esperantists at al-
most every turn, just in the way one
reads about and longs to try for himself.
On inquiring in the Bintnenhof concern-
ing some museum, we received the reply
in good Esperanto from the policeman
addressed. Further conversation elicited
the fact that he hoped soon to take the
examinations for proficiency in Esper-
anto, and would then have a right to
wear the Esperanto star on his uniform.
"A rule of your Esperanto Club ?" we in-
quired. "Oh, no, a municipal regula-
tion," was the reply. "No Esperantist
policemen are allowed to wear the star
here, except those who have succeeded
in passing the examination." So right
here was'given good proof of civic recog-
nition of Esperanto! Conversation a
few hours later with a policeman who
had achieved the star and wore it on
his uniform showed that a high standard
is set by the city officials, for this officer
spoke the language with great accuracy
and fluency. On returning from an ex-
cursion to Scheveningen, the most fash-
ionable and popular summer resort in
Holland, Mr. Reed inquired of a street
car inspector whether a certain car line
would not offer a quicker route to the
city than another line near by. The in-
spector, noticing the green star badge,
replied in Esperanto, and in a few mo-
moment's conversation mentioned that a
strong club of Esperantist railway men
exists in The Hague. Meantime, two of
the party had wandered off for a little
longer stay in Scheveningen. When
these two arrived at the hotel they re-
lated triumphantly that the half hour de-
lay before starting back had given them a
pleasant experience, for they had had an
Esperantist street car conductor on the
car they chanced to take.
In fact, we saw Esperantists every-
where, whether they were citizens of
The Hague, soldiers, guards, etc., while
in the art gallery, we met Esperantist
tourists from Switzerland, France, etc.
Digitized by kjOOSlĉ
AMBRIKA BSPBRANTISTO
This, together with the pleasure of feel-
ing ourselves the guests, as it were, of
the very courteous local Esperantists who
devoted their entire time to us during
the stay, made the beautiful city of The
Hague an especially memorable spot to
us. Our especial thanks are due to our
"samideanoj," Messrs. Wijnschenk and
Schnel.
Amsterdam and Vicinity.
Amsterdam, with its innumerable can-
als, its attractive buildings and very
novel sights, is a wonderfully inter-
esting city. Beside the walks one could
take, seeing things unique every moment,
there was the famous Rijks Museum,
full of valuable paintings, there was the
exceedingly interesting diamond cutting
establishment to visit, the very excellent
Botanic Garden, and also the Zoological
Garden, probably the best in Europe—
which is high praise in view of the fact
that almost every large European city
seems to claim the best zoological garden
—along with certain other unique claims
uniformly made by each, according to
their guidebooks. Near the Zoological
Garden it was a satisfaction to note the
word Esperanto conspicuously placed in
the announcement made by large posters
on several school buildings, of the sub-
jects included in the curriculum.
From Amsterdam we made an all-day
excursion through a region which is par-
ticularly interesting not only to the
American but to all tourists. This was
the island of Marken and other villages
which keep up the quaint way of life of
years ago, even to the smallest detail of
costume.
First, by street car to the steamer,
then by steamer for some fifteen minutes,
then transferring to a tram-way which
had sight-seeing cars, with large win-
dows and easy seats, we rode through
the typical Dutch country, rich-looking,
peaceful and prosperous, with canals and
windmills, with innumerable cattle graz-
ing on the flat grassy fields, as far as
Broek, a very interesting and tradition-
ally clean village where we were taken
through an extremely interesting cheese
factory, and had the process explained
from start to finish, being given also a
glimpse into the owner's home, a typical
Dutch dwelling. Then on to Monniken-
dam, at the dock of which interesting
village was waiting the steamer to carry
us a half hour's ride on the Zuyder Zee
to famous Marken, that odd fishing vil-
lage where the houses are built on piles,
and cramped together, always arranged
for the moving into an upper story dur-
ing the winter floods; where the inhabi-
tants ,wear quaint costumes, quainter
even than words can describe, and are
fully aware of the tourist's irresistible
desire to photograph everything in sight.
To visit Marken is to go back years into
the past. Even the return to the main-
land was part of this fancy, for the trip
northwest to Volendam was made in two
of the regular village sailboats, sailed by
Marken fishermen, so that the illusion
was not the least disturbed as we moved
along over the placid water. It had
seemed that nothing could be more quaint
and interesting than Marken. But Vol-
endam, with its less odd but much more
picturesque costumes, its pathetically
crooked and narrow streets and crowded
houses, many of them amazingly small,
with apparently the whole village in a
frenzy of washday, madly scrubbing
everywhere—yes, Volendam is even
more memorable than Marken. That ai-
tists appreciate its possibilities for them,
was evident in the numerous tributes on
the wall of the pleasant hotel, Spaan-
der, where we enjoyed an excellent
lunch. It is said that each artist who
stays there presents some sketch or paint-
ing as his personal souvenir, and it was
exceedingly interesting to look at these
many tributes on the walls at every hand.
From Volendam we rode to Edam by
the most unique conveyance imaginable:
canal boats, towed along the placid can-
als by man-power! Two men to send
along at a rapid rate a boat heavily
loaded with passengers! It seemed in-
credible, and the two boatloads gazed at
each other dubiously, then commenced
to use kodaks industriously as we moved
along, each boat towed by one man, aided
by another who with a long pole kept the
boat pushed out in midstream. Edam is
a town of considerable size, and its
cheeses have made its name known
throughout the world. Our walk through
here was very interesting, although the
Digitized by kjOOQlC
6
AMBRIKA ESPERANTISTO
aspect of the town seemed now quite
modern, after Marken and Volendam.
At Edam we began the return journey,
entering the comfortable sight-seeing
tram-cars which were waiting for us to
take us back through the picturesque
Dutch country to the "Tolhuis" at Am-
sterdam, where the little steamer met us
and conveyed us back into the city, to
take finally the street car to our hotel.
It was a wonderful day. If any one day
of the journey of the Karavano can be
selected and set apart as that interesting
above all others, surely the choice of all
would fall unhesitatingly upon the day
of this excursion to Marken and back
again.
The evening of the last day in Am-
sterdam was pleasantly spent in meeting
a gathering of local Esperantists, hos-
pitably arranged in honor of the Kara-
vano members and several Esperantists
from other countries also, who had
reached Amsterdam at about the same
time. Some hundred and twenty-five
were present altogether, under the chair-
manship of Mr. A. M. de Liefde, and
with speeches and informal conversation
the evening passed all too quickly, even
for the tired travelers, who had spent a
rather strenuous day.
In Cologne.
At the end of our first ride on a Ger-
man train we arrived in Cologne, the city
whose massive and wonderful cathedral
attracts tourists by hundreds every year.
Of course, our first act, after getting set-
tled in the big, tranquil, surely typically
German hotel "Disch," was to walk out
to the Cathedral, only a few moments
distant, and gaze to our full satisfaction
at this Gothic triumph. There remained
just enough time before the evening meal
for us to enter the Walraf-Richarz Mu-
seum, to see some of the paintings which
make this gallery "worth while." In the
evening we were invited to a meeting of
the Cologne Esperantist Society, where
we had an opportunity for meeting new
friends among those present who had
not been able to attend the Congress in
Antwerp, and of enjoying a very pleasant
general conversation, in addition to a
brief informal program. We shall re-
member with much pleasure our friends
among the Cologne Esperantists.
The next morning we found very com-
fortable carriages waiting for us after
breakfast, and found that Mr. Reed had
arranged for us to drive about the city.
Cologne has been much praised for its
ancient Cathedral and fits commercial
strength, but we hear comparatively lit-
tle about the charm of the city itself. Our
ride showed us, however, that the parks
and avenues, the public buildings and
handsome residences, all combine to
make a wonderfully attractive city. The
old city gates and bits of the original wall
remain just enough to add a picturesque
bit of medievalism, which somehow does
not jar in the least against the modernity
of adjacent buildings. The Rhine, as we
drove along it for some distance and saw
the fine new bridge, and the quaint old
bridge of boats, was an interesting sight,
as were also the richly ornamented
"Gurzenicht" and "Rathaus" in the oldev
part of the city; and last, but not least,
we must not forget the church of St.
Gereon, which I suspect, we all entered
chiefly for the purpose of seeing those
mural decorations of skulls of the mar-
tyrs which we had read about, and which
were really there.
In Brussels.
Riding from Cologne to Brussels
brought us back again into Belgium, the
curious mixture of French and Flemish
languages, customs and characters, so
unlike and yet existing side by side, and
closely interwoven for so many years.
In Brussels our first pilgrimage was to
the Grand Place to see the Hotel de Ville
and the old Guild houses, all so elabor-
ately carved and decorated, giving so
medieval an effect in the whole square
that we could hardly believe ourselves in
this modern century of X-rays and wire-
less telegraphy and Esperanto, but
glanced around half expecting to see the
Duke of Alva or some one else of that
day come down one of the narrow streets
and push us aside with noisy escorts and
followers.
Beside visiting the enormous and very
impressive Palais de Justice, the excel-
lent art galleries, the Cathedral of St.
Gudule, the park fronting the royal pal-
ace, and the other interesting sights of
this gay and busy capital, some of our
party decided to make the trip out to
Digitized by CjOOQlC
AMERIKA ESPERANTISTO
Waterloo, not so much, perhaps, for
what there is to see there, as for what
there is to remember, in that fateful, mel-
ancholy and important place. The ride
by motor carriage, through pleasant
parks and along excellent country roads,
was very pleasurable, the visit to the bat-
tleground, with the explanations of a
competent guide, was most interesting,
and the sight of the great memorial lion
seemed well worth while.
Homeward Bound.
From Brussels to Antwerp was but an
hour's ride, and the Karavano had there-
fore a little time in which to pay final
farewell visits, do a last bit of shopping,
or hasten to accomplish some half-for-
gotten errand before going on board the
"Kroonland" of the Red Star Line.
Our Karavano was considerably less
in number for the homeward voyage,
since several of the party sailed on other
ships a few days earlier or later than the
rest of us, or even stayed several weeks,
for business affairs or more serious mis-
sions than the sightseeing to which we
were becoming so accustomed that we
were loath to give it up. Since the num-
ber was thus smaller, we could not have
the "concentrated" effect in propaganda
work which a large group can have, but
genuine interest in Esperanto was never-
theless awakened in a great many of the
passengers, while we know that good
work was also done individually by the
scattered members, as far as each was
able on the ship on which the homeward
voyage was made. This, of course, is
true of the various Americans who not
only returned to the United States but
also crossed to Europe separately from
the Karavano, going much earlier, or in
a few cases a little later.
The Esperantists of America can feel
very well satisfied with their representa-
tives at the Seventh Congress, for in con-
sideration of the great distance for
Americans to go to reach Antwerp, we
can rightly claim for our country almost
the largest proportionate attendance,
among all the nations represented! Let
us hope that we can keep up this fine re-
cord next year, at the Eighth! On to
Cracow, good Esperantists all 1
Excursion of the International Scientific Association.
One of the most interesting after-fea-
tures of the general Esperanto Congress
was the excursion of the Internacia
Scienca Asocio to Brussels and vicinity.
This excursion was arranged and man-
aged by the industrious acting secretary
of the society and the "section of Inter-
national Friendships," of the Central Of-
fice of International Associations located
in Brussels. Features of special interest
to the scientist were the well planned and
skillfully conducted tours of the Inter-
national Museum and the International
Institute of Bibliography.
Esperantists to the number of fifty ar-
rived from Antwerp on the Sunday ever
ning following the Congress and were
greeted by an equal number of Brussels
Esperantists who arranged for a meeting
place and "conversational" at the cafi
Metropole, after a demonstration in the
streets which left no observer in doubt as
to the cause advocated.
On Monday morning at the Interna-
tional   Museum, temporarily   located at
the "Palace de la Cinquantenaire," a for-
mal meeting of the Internacia Scienca
Asocio was called to order by General
Sebert. This meeting was perhaps as
international as any ever held in this
home and center of internationality and
presented to all observers the unique and
inspiring sight of the International Lan-
guage in actual use, a result still seem-
ingly doubtful to so many. The rising
roll-call showed the presence of some
fifty enthusiasts from many different
lands. Dr. Otlet, director of the Mu-
seum, and the genius of the movement
in Belgium for world-brotherhood, gave
a welcoming address, outlining the past
and prospective work of the Museum
and evincing his pleasure at having as
his guests such an international gather-
ing. This address repeated in Esperanto
from the French by Prof. C. Bourlet,
was warmly applauded. The party was
then conducted through the exhibits
which were of exceptional interest to the
student   of   international   undertakings
Digitized by
Google
8
AMBRIKA ESPBRANTISTO
and movements. Of special interest to
our group was the entire room devoted
to the history, development and uses of
Esperanto, with its pamphlet in Esper-
anto describing the exhibits. At least
every Esperantist in the party now un-
derstands the magnitude and importance
of the work undertaken at Brussels and
the great possible use of Esperanto in
this work. Dr. Otlet and his associates
may rest assured that they have the
hearty support and good wishes of every
one of the fifty Esperantists whom they
so courteously conducted through what
they called the beginnings of their work.
In the afternoon a visit to the Congo
Museum located in the Park Tervueren
some distance from Brussels was under-
taken. This museum is devoted to ex-
ploiting the resources and showing the
history of the great African state belong-
ing to Belgium. A very pleasant walk in
the beautiful park of the Tervueren af-
forded a welcome and wholesome relief
from the more instructive pleasures of
the day.
In the evening a dinner at the "Res-
toration de la Regence," had been ar-
ranged for and proved to be a most en-
joyable event After the fashion of the
Paris groups, every one present was
heard from, thereby greatly strengthen-
ing the personal bonds between the men
present and again publicly showing the
usefulness of Esperanto on any occasion
whatsoever.
On the following day, Drs. Otlet and
Babri conducted the party through the
rooms of the International Institute of
Bibliography, and not till then did any
of the members of the party have an ade-
quate idea of the extent and difficulty of
the work which, when finished, will be
available to so relatively few, because of
the language differences, since all the
work is now carried on in French, includ-
ing the publications of the Institute.
Circumstances have been such that this
great international work has started out
by being strictly national in one of its
integral, essential parts, viz: the lan-
guage used. Therefore it is strictly na-
tional as regards its availability and in-
ternational only in the sense that it seeks
to include the works of all nations.
The institution as it now exists, using
the French language, can never become
strictly international or highly useful to
the American, the German, the Russian
or the Greek, etc., until this fundamental
difficulty is obviated. All the members
of the party saw the use of Esperanto in
removing this difficulty and increasing
the internationality, and so the availabil-
ity of the work and their hearts gladden-
ed at the thought that the indefatigable
General Sebert is at work, and that those
high up in the international bibliograph-
ic movement are not blind to the only
international language that really lives
in the heads and hearts of thousands, but
on the contrary are greatly interested
and fully alive to its use and develop-
ment.
The excursion was skillfully planned
and executed throughout, and showed
the marks of scientific handling. In its
movements the party seemed as one man
instead of fifty. What were perhaps the
most enjoyable features of the entire
program were the communal meals of
the party, and the thought that such a
gathering of diverse nationalities could
be so sociable and homelike was inspir-
ing and gladdening. Whether your
neighbor at table happened to be a pro-
fessor at the Sorbonne, a swarthy son of
Brazil, a garrulous native from the Bal-
kans, an eager American, a taciturn Ger-
man or a charming girl from France, one
could be sure that the international and
common language was basis enough to
make one enjoy the dinner better than
any that had gone before.
The hearty thanks of the Esperantists
assembled were extended to the heads of
the international institutions visited and
their associates for their great interest in
the excursion and their contribution to
its success. The arrangements made by
the Internacia Scienca Asocio itself
shows it to be in active hands and a
thriving and living institution to be reck-
oned with in international scientific af-
fairs.
Digitized by kjOOQlC
Dresdena Antaŭkongreso
GE nur kiel kutime la Sepa
Kongreso estis sekvata de
postkongreso, sed eĉ ĝi estis
antaŭata per antaŭ-kon-
greso.
La Dresdenaj esperantistoj, kiuj en
la jaro 1908 aranĝis la sukcesplenan kva-
ran kongreson, estis invitintaj la esperan-
tistojn irontojn Antverpenon, ke ili an-
taŭe vizitu la Internacian Higicnan Ek~
spozicion kaj festu kun ili en la esperan-
tista centro de Germanujo gajan feston.
Kaj multnombre la esperantistoj sekvis
la ofte auditan alvokon: "Venu Dresde-
non, koran bonvenon!" Kvar cent espe-
rantistoj el la plej diversaj landoj parto-
prenis la kongreson (16 nacioj estis rep-
rezentataj).
Multaj gastoj jam ĉeestis la kutiman
monatan kunvenon de la Societo Espe-
ranto Dresden, dum kiu la agema prezi-
danto, S-ro von Frenckell, faris inter-
esplenan paroladon pri la internacia or-
ganizado de la esperantistaro, preparante
jam per tio la bonan sukceson de la la-
boroj de la Sepa Kongreso.
La proksiman tagon la estraro kaj la
konsilantaro de la Germana Esperanto
Asocio kunsidis de la frua mateno ĝis
vespere, kaj laboris multajn internajn
aferojn, dum la fremdaj gastoj vizitis la
belan urbon kaj la vidindajn muzeojn.
Vespere en la bela, imponanta halo de
la Internacia Higiena Ekspozicio, la ko-
mitato estis aranĝinta propagandan kun-
venon, kiu estis tiel multnombre vizitata,
ke multaj personoj devis stari. Post sa-
lut-parolado de la prezidanto, D-ro Arn-
hold, la fama Berlina aktoro Emanuel
Reicher, kiu dum la Kvara Kongreso
aranĝis la neforgeseblan prezentadon de
"Ifigenio," faris tre interesan paroladon
pri Esperanto kaj esprimis la konvinkon,
ke certe Esperanto venkos en estonteco.
—Poste multaj gastoj el la diversaj na-
cioj per mallongaj paroladetoj montris al
la ĉeestantaro, ke Esperanto jam ĉie dis-
vastiĝis, kaj ke diversnacieco tute ne
malhelpas interkomprenon.
La kunveno estis granda sukceso kaj
kontente la esperantistoj poste sidis en
la ekspozicia kafejo,—kiu dum kvar ta-
goj estis ornamita per esperantaj flagoj
kaj lampionoj, atentigante per tio la mul-
tajn milojn da vizitantoj pri Esperanto.
Jaudon ekazis la kunvenoj de la Sak-
sa Esperanto Ligo, dum kiuj oni priparo-
lis multajn propagandajn demandojn,
kaj la unua ĝenerala kunveno de la Es-
peranto Akademia Ligo. Ci tiun sole-
nan kunvenon, kiun prezidis la universi-
tata profesoro D-ro Schmidt el Potsdam-
Berlin, ĉeestis multaj reprezentantoj de
preskau ĉiuj ŝtataj ministrejoj kaj ur-
baj oficejoj, kiuj kun intereso aŭskultis
la referatojn de la diversaj fakoj de la
nove fondita ligo. Posttagmeze en tre
bone vizitata ĝenerala kunveno la an-
taŭ-kongresanoj interŝanĝis siajn opin-
iojn pri diversaj demandoj, antau ĉio pri
la proponoj diskutotaj dum la Antver-
pena kongreso, kaj oni decidis fervore
klopodi por la tiel necesa internacia or-
ganizado de la esperantistaro.
Vespere oni denove kunvenis solene en
la halo de la Ekspozicio, kie sub la prezi-
do de D-ro Schramm okazis la ĉefa kun-
veno. Dum tiu kunveno la reprezentan-
to de la urbo, S-ro konsilanto Dr. Dehne
per longa parolado kore salutis la espe-
rantistoj n en la nomo de la urbo Dres-
den, finante sian paroladon per kelkaj
frazoj de varma apogo en Esperanto
mem. Post la longa aplaŭdo, kiu sekvis
tiun esperantan paroladon, S.ro D-ro
Mobusz, en la nomo de la Germana Es-
peranto-Asocio, kaj S-ro Profesoro Dro.
Schmidt, en la nomo de la nove fondita
Akademia Esperanta Ligo, alportis
bondezirojn al la antaŭ-kongreso, dum
D-ro Stromboli (Italujo) en la nomo de
la fremdlandanoj kaj S-ro Fischer kiel
oficiala delegito de la Bukaresta komerca
cambro kaj de la policestro salutis la
Dresdenajn samideanojn. Post legado
de multaj telegramoj, inter kiuj ankaŭ
troviĝis saluto de D-ro Zamenhof, Pro-
fesoro D-ro Rohrbach faris tre interesan
paroladon pri "Esperanto kaj la logiko,"
montrante tre klare, ke Esperanto ple-
numas ciujn postulojn de logiko.
Vendredon la kongresanoj   vizitis   la
Digitized by kjOOQlC
10
AMERIKA ESPERANTISTO
Internacian Higienan Ekspozicion, gvi-
dataj de Dresdenaj esperantistoj. Kun
granda intereso ili rigardis la interesan
kaj tre vidindan ekspozicion, la plej gran-
dan ĝis nun okazintan en Eŭropo. Kun
speciala ĝojo oni rimarkis, ke multaj
firmoj eldonis esperantajn prospektojn
kaj katalogojn, kaj ofte oni vidis la afi-
ŝon: "oni parolas esperante."
Dum kotnuna tagmanĝo en la luksa
salono de la eskpozicia restoracio oni
poste amike kunsidis, kaj multaj tostoj
je la sano de la reĝo (protektanto de la
4a kongreso), de la urbo Dresden, de la
Majstro kaj de la kongresa komitato es-
tis parolataj kaj varme aplaudataj. Post-
tagmeze la esperantistaj ruĝ-krucanoj
sub la direktado de D-ro Thalwitzer
montris tre interesan ekzercadon, dum
kiu ĉiuj ordonoj estis donataj nur en Es-
peranto.
Vespere granda festo okazis en la gran-
da salono de "Vereinshaus," sama sa-
lono, kie okazis la malfermo de la IVa
kongreso. La salono estis belege or-
namita per esperantistaj flagoj, kaj plena
ĝis la lasta seĝo.   Per kantoj, deklamoj
kaj dancoj la fervoraj anoj de la Societo
Esperanto Dresden ĝojigis la aplaude-
man ceestantaron. Sed la plej granda
entuziasmo eksonis post la belegaj kan-
toj de la ambaŭ kantistinoj de la fama
Dresdena Reĝa opero, S-ino von Frenck-
ell-Nast kaj F-ino Freund. Fine tre am-
uza komedio "La natura kurac-metodo,"
tradukita de Dresdenaj esperantistinoj
kaj ludata tre vigle de kelkaj anoj de la
Societo Esperanto Dresden, ridigis la
ĉeestantojn tiel, ke ofte la aktoroj devis
interrompi la ludon, ĝis la ridado ĉesis.
Gaja balo finis la tre sukcesplenan fes-
ton, kaj multaj dancemaj kongresanoj
iris rekte de la balo je la 3a nokte al la
stacidomo, kie ĉe tiu frua horo ĉirkau
100 esperantistoj kolektiĝis, por kune
veturi Antverpenon. Multaj Dresdenaj
samideanoj akompanis ilin al la stacido-
mo, kaj kiam la vagonaro ekiris la felicaj
forvojaĝantaj kaj la bedaŭrindaj resta-
dintoj lastan fojon kune kantis nian him-
non.
H. Arnhold,
Dresden, Germanujo.
Letero el Krakovo
Krakow, Okt. 11a, 1911.
Kara Sinjoro Reed:—
Pardonu, ke mi nur mulmulte skribos,
car en lastaj semajnoj mi estis tiel oku-
pata de la multaj aranĝoj ke mi tute ne
povis ion skribi, ec hejmen, kaj nun la la-
boro ankoraŭ pligrandiĝas. Nur mallon-
gajn frazojn vi bezonas por la gazeto,—
nur mallongajn mi havas tempon skribi.
En Breslaŭ mi parolis trifoje: la 4an,
5an kaj 6an de oktobro. La unuan pa-
roladon aranĝis Laborista Grupo, ĉeestis
600 personoj. La duan oni aranĝis en
alia aŭlo. kiu entenas pli ol 400, sed la
publiko venis tiel grandare ke la ĉam-
brego plenpleniĝis post kelkaj minutoj.
Tio necesigis la trian paroladon en sama
loko, kiun ĉeestis proksimume 200.
Do, entute pli ol 1200 en Breslaŭ aŭdis
Esperanton parolata, kaj vidis la prakti-
kan utilon de tiu lingvo por reklama celo.
Mi diras "reklamo," car tiel ĝi estis anon-
cita,—simp'i reklamo pri Kalifornio.   Ke
ĝi estis efika, montras la granda inter-
eso de la publiko. Iom strange ŝajnis,
vidi sur la afiŝoj de tuta granda urbo la
anoncojn (kompreneble germane presi-
tajn): "Pro la grandaj nombroj kiuj ne
povis atingi lokojn en la hieraŭa prezen-
tado, Esperanta Parolado de Sro. Par-
rish, el Kalifornio, estos hodiaŭ refarata
en sama aŭlo." Kaj estis iom kontentige
legi en la enirejo de la aŭlo germanan
anoncon similan al usona "Sold out.
Standing Room Only." (La biletoj oni
vendis po 25 sd., do la grupo samtempe
propagandis kaj faris sufiĉe belan pro-
fiton!)
Kion mi povas konkludi de tiu elmon-
tro de la praktikeco de Esperanto ? Estas
en Eŭropo centoj da urboj pli grandaj ol
Breslaŭ; en la plejmulto estas pli multaj
esperantistoj ol en Breslaŭ: Ni pruvas ke
ni povas per Esperanto atingi grandan
popolon senpere. Kion plu oni povus de-
ziri?
Digitized by CjOOQIC
AMBRIKA BSPBRANTISTO
11
Krakovo estas treege interesa urbo.
HI tie ĉi mi kunprenos kelkajn kliŝojn,
dum la vojaĝo tra Esperantujo, kaj al
ĉiu grupo mi reklamos la urbon de la Oka
Kongreso, car nemultaj personoj gin ko-
nas, kaj tial ili estos des pli interesataj.
Gvidlibreton de la urbo vi sendube ha-
vas, aŭ ricevos, sed aldonu al tiu libro
la noton: "Ci tie la esperantistaro estas
lerta, simpatia, laborema. Ili aranĝos por
ni la plej belan feston, kiun ni iam povos
ĝui. Ci tie oni povas sin senti en pres-
kaŭ orienta atmosfero, tute nova por la
pli granda parto de la kongresanaro, pre-
cipe por amerikanoj. Tial, mi konsilas
al vi, venu al Krakovo por la Oka Kon-
greso, car certe ĝi estos plej granda suk-
ceso." Mi mem esperas resti en Eŭropo
ĝis post la granda festo, kaj tiam hejmen
vojaĝi kun la esperantistaro.
Fine, bonvolu saluti per amerika es-
perantisto la tutan samideanaron, kaj
akcepti por via estiminda edzino kaj vi
mem plej korajn bondezirojn de
Via samideano,
D. E. Parrish.
Foreign News
(Because all foreign correspondents and magazines devoted their attention during the weeks
immediately following the Seventh International Esperanto Congress to reports concorning
that important meeting, to the exclusion of all other news, just as AMERIKA ESPERAN-
TISTO did last month, the amount of information from abroad is less this month than usual.
Our readers will, however, notice that the facts mentioned are very interesting, even though
brief.)
Germany.—The official organ of the
German Good Templars recommends the
adoption of Esperanto for use in their
order.
(For further matters of interest from
Germany see the article on the Dresden
Pre-congress, elsewhere in our pages.)
Belgium.—The mayor of Spa invited
all teachers and other citizens interested
in Esperanto to assemble in the Town
Hall, to hear reports concerning the Sev-
enth International Esperanto Congress.
Two thousand persons assembled in re-
sponse to this.
France.—At the examination of
pupils of the city schools of Grenoble,
held recently under the direction of the
official inspector, M. Lajonchere, 91 can-
didates in Esperanto presented them-
selves. Of these, 17 girls and 15 boys
were awarded special prizes.
The hairdressers of France and her
colonies recently held their second na-
tional congress at Paris, and unanimous-
ly passed a resolution that, in view of the
international relations of the organiza-
tion, and for the sake of general profes-
sional education, the study of Esperanto
be recommended, and the language adopt-
ed as the language of future congresses.
In places   where   public   notices are
given in a number of languages in addi-
tion to the French, one now frequently
sees Esperanto alongside of the national
tongues. Similarly, in journals like
"Atmos," the organ of the Society of
Aeronautics and Aviation, whose con-
tents are published in repetition in sev-
eral languages. This is of course the
preliminary stage of a process by which
Esperanto will entirely supplant the
other languages, whenever publication in
a language beside the national one is re-
quired.
Spain.—The official organ of the
Spanish government has announced that
Esperanto may now be taught in all the
schools. Thanks for this triumph are
due chiefly to the efforts of Senor San
Miolan and Captain Jozefo Porogordo.
Bulgaria.—Three hundred Rouma-
nian esperantists recently went on an ex-
cursion to Rusĉuk, as a pleasure outing
by steamboat. The submayor of the city
formally welcomed these excursionists.
Samos.—The number of pupils who
last year studied Esperanto in the schools
of this principality was 1,043, in accord-
ance with the edict of the local Parlia-
ment, signed by Prince Andreas Kopas-
sis last winter. His Highness, who takes
a personal interest in the progress of Es-
Digitized by CjOOQIC
12
AMERIKA ESPERANTISTO
peranto, has by recent circular expressed
a desire that all teachers on the island
prepare themselves to take the examina-
tion for "Atesto pri Lernado." This will
doubtless have a very gratifying effect,
for the "desire" of the Prince is equiva-
ent to a command.
Persia.—A resolution just introduced
in the Persian Parliament by Hadji
Mirza Yahya, deputy from Teheran, pro-
vides for the teaching of Esperanto in
the schools of Persia.
The Persian-American Educational
Society, with headquarters in Washing-
ton, D. C, recently received the news
that several classes in Esperanto are
about to organize in Persia. In the
school of Tarbiat, at Teheran, a class for
thestudy of the International Language
in already established. In the cities of
Tabriz and Urmial, Persia, there is con-
siderable interest and enthusiasm, and
the  Persian-American Educational  So-
ciety is providing them with the neces-
sary text books. This is a very good be-
ginning, and it is hoped that as Abdul
Baha, die leader of the Bahai Revela-
tion, has commanded his three million
followers in Persia to study this lan-
guage, many classes will be established
in other cities before long.
England.—At a recent meeting of
London esperantists, at St. Bride's In-
stitute, the Lord Mayor of London, Sir
Vezey Strong, entered the meeting for a
short time, wearing his formal robes of
office, and spoke to the interested assem-
bly concerning his recent visit to Austro-
Hungary, where 17 languages and dia-
lects are spoken, and the result is great
difficulty and discord. In all his public
and private speeches there, he said, he
advised that Esperanto be adopted as the
inter-tribal language. No doubt advice
of this character, coming from so promi-
nent a disinterested source, will receive
especial attention.
Kroniko Nordamerika
(Ni petas la lokajn sekretariojn, distriktajn sekretariojn kaj ankaŭ konsilantojn, ke Hi
sendu al la redoktoroj plenajn raportojn pri la progreso de la Bsperantista Movado en siaj
urboj distriktoj kaj apartaĵoj, antaŭ la zoo de ĉiu monato.
Ni ankaŭ petas individuojn, ke Hi sendu, antaŭ la 20a de ĉiu monato, sciigojn pri arti-
koloj  en  jurnaloj, paroladoj, intervjuoj,  ekstarigo de klasoj kaj grupoj, kaj Ho alia interesa.
Car la novajoj en "Kroniko Nordamerika" estos plej precisaj se la informo pri ĉio venas
rekte el la koncernata loko, ni esperas ke la esperantistoj donos specialan atenton al ĉi tiu
peto. Bonvole skribu komunikajojn por ii tiu fako de AMERIKA ESPERANTISTO sur
apartaj paperoj, ne en leteroj pri mendoj, abonoj, k. t. p.)
Manchester, N. H.—La Esperantis-
toj de New England havis oktobran
kunvenon en ĉi tiu urbo, kiel gastoj de la
"Manchester Institute." Sur la pro-
gramo, bele presita en Esperanto, aperas
la nomoj de D-ro D. O. S. Lowell, Al-
bert L. Clough, George Winthrop Lee,
Wm. H. Huse, N. H. Hastings, Jno. L.
Stanyon, S-ino Alice L. Harmon, kaj
aliaj. S-roj Burnham, Huse, Lee kaj
Fessenden faris dek-minutajn parolade-
tojn en la lingvo. En la afera kunsido
oni elektis la sekvantajn oficistojn: Ed-
ward S. Payson, prezidanto; D-ro Dana
W. Fellows, vicprezidanto de Maine; E.
J. Burnham, vicprezidanto de New
Hampshire; John L. Stanyan, vicprezi-
danto de Vermont; Geo. W. Lee, vicprez-
idanto de Massachusetts, Rhode Island
kaj Connecticut. D-ro C. H. Fessenden
estis elektita koreponda sekretario-kasis-
to, kaj C. H. Swan, arhivisto.
La Manchester "Union" antaŭ nelonge
presigis longan leteron skribitan de sa-
mideano en Barcelono al E. J. Burnham,
prezidanto de la loka Pionira grupo.
Montpelier, Vt.—En la "Evening
Argus" aperis trikolona artikolo pri la
Sepa Kongreso de Esperanto, verkita de
Sro. John L. Stanyan, kiu ĉeestis la kon-
greso kiel reprezentanto da sia ŝtato.
Amherst, Mass.—Kelkaj studentoj
en la ĉi tiea universitato nun studas la
intemacian lingvon en klaso instruata de
F-ino Julia M. Leach, kiu estis ano de
la amerika karavano al "La Sepa."
Boston, Mass.—La pola jurnalo "Po-
budka" en oktobro komencis propagandi
Digitized by kjOOQlC
AMERIKA ESPERANTISTO
13
Esperanton. Jen estas kontentiga fakto,
car tiu jurnalo estas vaste legata de
usonaj poloj.
"American Photography" enhavis an-
taŭ ne longe redaktoran artikolon favore
pritraktantan la uzon de, "tia simpla kaj
admirinda aldono al la lingvoj de la mon-
do, kia Esperanto sendube estas."
La "Emerson Piano Company" anko-
raŭ ricevas oftajn petojn por informo,
pro sia Esperanta reklamado (vidu la
reklamajn paĝojn de Amerika Esperan-
tisto).   Ec el Rusujo la petoj venas.
La Bostona Societo anoncas la jenan
programon por la venonta monato:
Bostona Esperanta Societo.
209 Pierce Building, Copley Square
Vidu "Esperanto" en Telefono Libro.
Dataro Por Decembro, 1911.
(Vespere se ne alie notate)
Dec.   Ian.   Bonveno al Kotnencontoj
(Vidu sub vendredoj).
Lundojn.
(Escepte da 25an, Kristnaskon.)
8   p. Lernantaro   de   la   Novembraj
komencintoj,   instruata   de   Sro. W. B.
James.
Mardojn.
6 p. Vespermanĝo (ĉiu alportu la pro-
pran) kaj neformala interparolado por
la nespertaj.
7.45 p. Novica klaso (je la Publika
Biblioteko) komenconta la 5an de De-
cembro.   Sro H. W. Small.
8 p. Agada kaj ĝenerala societa kun-
veno.
9.15 p. Akcepto al la komencantoj post
ilia vespera leciono.
Merkredojn.
10 mantene. Lernantaro, instruata de
Fino. Alice K. Duff.
8 p. Dec. 6an, Lingva konsilantaro.
Aŭskultantoj invitataj. (Sekvaj kun-
venoj aranĝotaj).
Dec. 13 an, 20 an, 27an, speciale anon-
cotaj.
Jaŭdojn.
8 p. Interparolado speciale por sper-
tuloj, sed ĉiuj societanoj invitataj. Kon-
dukota je la 7a de Sro. G. W. Lee; je la
14a de Sro. N. Ward; je la 21a de Sro.
F. G. Harrison; je la 28a de Fno. E. J.
Meriam.   Verŝajne   la   diskutoj   multe
koncernos la venontan kunvenon de la
Esperantista Asocio de Norda Ameriko
(1912).
V endredojn.
8 p. Dec. ban. Elmontra kaj akcepto
societa kunveno por komencontaj.
{Rimarko: Regule, dum la sezono, la
unuan (nedimanĉan) tagon de ĉiu mona-
to, komencontaj estos bonvenaj ĉe la
cambro por elmontra leciono. Oni povos
aranĝi sekvan studadon aŭ hejme aŭ ĉe
la klubcambro, unuope aŭ are, kaj tiu
studado estos senpaga aŭ paga, laŭvole.)
8 p. Sekvajn vendredojn, neformalajn,
ĉeestos, je la 8a, Fno. E. J. Meriam; je
la 15a, Sro. J. M. P. Phillips; je la 22a,
Sino. C. Tyler; je la 29a, Sro. A. A.
Downs.
Sabatojn. Dec. 2an. Promeno, kun
parolado pri la arboj vintre, sub la gvid-
ado de Sro. G. W. Lee. Kunvenu je la
Cambro ĉe 1:55 por eliri je la dua per
tramo aŭ vagonaro al "Arnold Arbore-
tum."
8 p. Novica klaso, komencanta Dec.
2an.    Sino. C. Tyler.
Staten Island, N. Y.—Unu vesperon
en oktobro, S-ro H. W. Fisher el Perth
Amboy donis paroladon pri Esperanto
en la "Huguenot Reformed Church."
Pastro Snyder lin prezentis al la aŭdan-
toj, kiuj kunvenis el la tri urbetoj,
Huguenot, Prince Bay kaj Rossville,
Post la interesplena parolado, Pastro
Wm. H. Bawden el Perth Amboy parolis
pri la utiloj kaj praktikeco de la lingvo.
La aŭdantaro montris grandan intereson,
kaj oni esperas organizi klubon. La
jurnalo "Staten Island Transcript," kiu
presigis bonan raporton, volonte ricevos
nomojn kaj adresojn de ĉiuj interesataj
je tio.
Albany, N. Y.—La jurnalo "The Ar-
gus" antaŭ ne longe presigis longan arti-
kolon pri Esperanto kaj ĝiaj utiloj, no-
mante ankaŭ diversajn lokajn esperan-
tistojn, per kies kunlaborado ekzistas
loka klubo por studado kaj praktiko de
la lingvo.
Pittsburg, Pa.—La "Bulletin" de la
universitato de Pittsburg nomas Esper-
anton en sia anonco pri lingvoj instru-
otaj. S-ro J. D. Hailman, post sia re-
veno de Antverpeno (kie li ofkiale rep-
rezentis la ŝtaton Pennsylvania),  faris
Digitized by
Google
14
AMBRIKA BSPBRANTISTO
paroladon ĉe la Y. M. C. A. pri la lingvo
kaj ĝia sepa, tutmonda kongreso. Kurso
estis organizita sub la direkto de John M.
Clifford, Jr.
York, Pa.—La "Educational Pros-
pectus" de la Y. M. C. A. anoncas ke ĝia
Esperanto klubo estas instruata, kiel an-
taŭe, de E. E. Brill. Gi petas ke ĉiuj,
kiuj deziras studi la lingvon, sin pre-
zentu tie.
Philadelphia, Pa.—D-ro Joseph H.
Noble, vicprezidanto de la loka societo,
antaŭ nelonge tradukis el "Internacia
Medicino" (oficiala organo de la Tut-
monda Esperanta Kuracista Asocio), ar-
tikolon pri sia profesia laboro. La plej
malnova kaj konservema dentkuracista
jurnalo en Usono, "Dental Cosmos," pub-
likigis la tradukajon sub la titolo: "A
Dental Clinic and a Dentist for Schools,
by Dr. C. Klein Ulm, Germany, director
of the School Dental Clinic at Ulm.
(Published in the Dresden Internacia
Medicino, January, 1911.) Translated
by Joseph H. Noble, D. D. S." Ce la
lasta kunveno de la "Barĉo," kiu okazis
antaŭ kelkaj semajnoj ĉe la Windsor
Hotel, granda nombro de klubanoj ĉees-
tis. Inter kelkaj paroladoj estis unu de
la prezidanto, S-ro Hetzel, kiu revuis la
progreson de la movado en la urbo, kaj
precipe atentigis la kunmanĝantojn al la
sukceso kiun la Barĉo de la societo jam
atingis, kaj al la eĉ pli granda sukceso
efektivigebla. Kelkaj personoj faris mal-
longajn paroladojn; kaj la "benon" al la
ĉiumonata festeno kaj la ĉeestantoj donis
la patriarko de la societo, Sro. Levene.
Preskau samtempe finiĝis la kunvenoj
de la "Rondo," socia grupo en Okcidenta
Filadelfio, organizita por praktiki la
lingvon per ludoj, k. t. p. La sukceso de
ĉi tiu grupo dum ĝia unua jaro estas pli
ol kontentiga,—surprizante eĉ la fondin-
tojn. Unu el la okazoj kiujn aranĝis la
socia komitato dum la somero estis pikni-
ko ĉe Valley Forge. La ŝtato Pennsyl-
vania starigis antaŭ kelkaj jaroj publikan
parkon inter la montetoj de ĉi - tiu bela,
historia loko. Tien piedmarŝis, dek du
mejlojn de la distanco, grupo el la Fila-
delfia societo. Oni vizitis la diversajn
vidindajojn, ĝuis la pejzaĝon de kelkaj
altajoj, kaj piknikis sur alta krutajo su-
perrigardanta la riveron Schuylkill, par-
olante Esperanton preskaŭ la tutan tem-
pon. Oni intencas havi ekskurson alilo-
ken en la kamparo antaŭ ol la aŭtuno
finiĝos.
La loka societo havas sian propran
"organon." En la printempo starigis
S-ro Knowlan, ĝia sekretario, la "Es-
perantan Stelon," malgrandan folion por
reklami la societon, kaj informi ĝiajn
membrojn pri la diversaj okazontaĵoj ĉe
la Rondo, Barco, k. t. p. La abonkosto
estas sepdek kvin cendoj ĉiujare, kaj oni
uzas gin tute por la propagando.
Perth Amboy, N. J.—Artikoloj en
"Evening News" bone priskribas la Kon-
greson. Elĉerpajon el "Brazila Esper-
antisto" priskribantan la mirindan pro-
greson de Suda Ameriko, leteron el Japa-
nujo al esperantisto en Perth Amboy,
k. t. p. ankaŭ estis presitaj de ĉi tiu pro-
gresema jurnalo.
Elizabeth, N. J.—Pro la influo de
S-ro Rolland B. Moore, unu el la redak-
toroj de "Elizabeth Evening News," tiu
jurnalo jus enhavis artikolon klarigan-
tan, pri Esperanto, kaj urge konsilantan
ke ĉiu leganto uzu sian influon pri la
"Legoprojekto 220," kaj ankaŭ aniĝu al
E. A. de N. A., kaj abonu Amerika Es-
perantisto. Car la ĉiutaga eldono de la
"Times" estas 20,000 ekzempleroj, sen-
dube la artikolo havos bonan efekton.
Princeton, N. J.—S-ro Wilder Haines
el Cleveland ,Ohio, nun estas studento
ĉe Princeton Universitato. Espereble li
havos tempon por propagandi Esperan-
ton iomete.
Washington, D. C.—La Internacia
klubo antaŭ nelonge starigis du klasojn
por komencantoj, kiuj deziras fariĝi
neefektivaj anoj de la klubo. Unu klaso
ĉiumarde je 7.30 estas instruata de F-ino
N. Kuhlman; la alian, ĉiumerkrede je
7.00, dum la horo antau la klubkunvenoj,
instruas S-ro N. Guimont. Ambaŭ klasoj
kunvenas en la klubĉambro, ĉe 607 15a
strato. La supralerneja klubo bone re-
komencis kunveni, en oktobro, ŝanĝinte
la kunvenan tagon al vendredo (ansta-
taŭ jaŭdo). En elektado de oficistoj por
la venonta jaro, oni reelektis S-ron C. E.
Nickles prezidanto, Robert Bruce vic-
prezidanto, kaj F-ino Isabelle McCaffrey
sekretariino. Pli poste oni decidis starigi
specialan komitaton pri programoj.
Digitized by
Google
AMERIKA ESPERANTISTO
15
Richmond, Va.—La tagjurnalo
"Times Dispatch" publikigis je la 29a de
oktobro pritrakton pri Esperanto sur sia
redaktora paĝo. Ci tiun ni ŝuldas sen-
dube al la influo de Admiralo H. Web-
ster.
Tryon, N. C.—Kelkaj personoj d tie
nun studas Esperanton. D-ro Garrigues
instruas unujn el ili.
Charleston, S. C.—La unua Esper-
anta premia konkurso de la "Charleston
Esperanto Group" sukcese finiĝis. La
ekzamenpaperoj de D-ro H. J. Garrigues,
Tryon, N. C, kaj de S-ro Henry Brimm,
Clinton, S. C, havis meriton tiel egalan
ke ni decidis dividi la premiojn inter la
du sinjoroj, kaj tial sendis al du supre-
nomita ĉekon por dek dolaroj. La aliaj
konkurintoj duj bone progresis dum la
periodo de la konkurso, kaj havas por
premio pli uzeblan komprenon de nia
bela lingvo.
Cleveland, Ohio.—Gaja okazo por la
Cleveland Esperanto Society estis la fes-
teno kiu okazis la 28an de septembro ĉe
la hotelo "Colonial." Je la oka vespere,
en unu el la belaj manĝoĉambroj de tiu
luksa hotelo, sidiĝis dudeksep geanoj de
la societo por fari honoron al la ekspre-
zidanto, Sro. Emil Karpowsky, kaj por
solenigi la revenon de Sro. H. S. Hall,
nia delegito al la Sepa. Tre bedaŭrinde,
je la lasta momento, io okazis kio mal-
permesis ke Sro. Karpowsky ĉeestu.
Oni atendis ke li respondos al la tosto
"La Cleveland Esperanto Society" kaj,
esprimante nian bedaŭron pro lia foresto,
la tostestro diris ke li intencis prezenti
lin kiel la plej fervoran, la plej modestan
kaj la plej bone amatan esperantiston en
la urbo. La a plaŭdoj de la aŭdantoj pru-
vis la verecon de la lasta diro.
Sro. Hall, jus reveninte el Antverpeno,
faris respondon al tosto "Esperantujo."
Dum tuta horo li rakontis pri sia vojaĝo
kaj per plej flua esperanto nin transportis
en la landon de Esperanto kaj vivigis
antaŭ niaj okuloj la scenojn de la Sepa.
Sro. Edwin M. Robinson, verkisto kaj
humoristo, faris respondon al tosto "Es-
peranto kaj Filozofio." La temo aludas
la fakton ke Sro. Robinson gajnis jam
famon kiel redaktoro de jurnala kolono
sub la rubriko "La Filozofo de Sensen-
cajo." Li parolis angle kaj tre amuzis
nin.   S-ino M. M. Foote afable ludis for-
tepianan solon. S-ro Lisle Terwilleger
estis tostestro, kaj F-ino Bailey kaj S-ino
Wood faris plimulton de la aranĝoj. La
menukartoj, kiuj ankaŭ enhavis la pro-
gramon, estis bele presitaj en Esperanto.
Unu el la gravaj jurnaloj de la urbo
donis raporton pri la festeno. Ciuj ĉe-
estintoj esperas ke la festeno fariĝos ĉiu-
jara afero.
Ce la ĉiujara elekto, la jenaj oficistoj
de la klubo estis elektataj: prezidanto, H.
S. Hall; vicprezidanto, S-ino Lisle Ter-
willeger; kasisto, Oswald Coleman; sek-
retariino, F-ino Sybil Bailey (kies adreso
estas 2242 East 80th St.).
Kelkaj novaj kursoj stariĝis ĉi tie, kaj
la lokaj teozofoj komencis studi Esper-
anton, en grupo sub la instruado de S-ino
W. Wood, kiu esperas vojaĝi al la Oka
Kongreso en Krakovo.
La " Cleveland Plain Dealer" en du
apartaj artikoloj antaŭ kelkaj semajnoj
tre favore pritraktis la lingvon Esperan-
ton.
Chicago, III.—La pola Esperanta so-
cieto estas forta organizajo kiu bonege
propagandas la internacian lingvon. An-
taŭ kelke da semajnoj ĝi aranĝis ĝar-
denan feston en la parko Polonia (Jef-
ferson). Oni ĝuis muzikon, paroladojn
kaj diversajn plezurojn. La festo estis
reklamita per grandaj afiŝoj presitaj pole
kaj esperante.
Rockford, III.—Esperanta klubo
"Progreso" estis fondata ĉi t:e la 22an de
oktobro. Gia prezidanto estas S-ro Her-
man Hallstrom, kaj S-ro Karl Frbding
estas sekretario-kasisto. La klubo havas
dek du membrojn, kiuj jam studis la
lingvon dum pli ol tri monatoj, kaj in-
terŝanĝis poŝtkartojn kun samideanoj en
preskaŭ ciu lando de Europo. La klubo
kunvenas ĉiun mardon vespere je la sepa
horo, ĉe la Esperanta Oficejo, 417 7a
strato.   Vizitantoj ĉiam estas bonvenaj.
Omaha, Neb.—En unu el la plej
bonaj bohemo-amerikaj gazetoj, la ĉiuse-
majna "Osveta Americka," kiu estas
publikigita en Omaha, aperis je la 12a de
julio du-kaj duonan kolonan artikolon
pri Esperanto, "Mezinarodni reĉ Esper-
anto," verkita de Rudolf Honomichl.
Lewiston, Idaho.—La "Lewiston
Tribune" presigis artikolon tre favoran
al Esperanto. Ciuj en tiu regiono, kiuj
deziras pluajn informojn sin turnu al J.
Digitized by CjOOQIC
16
AMERIKA BSPERANTISTO
Howard Howe, R. F. D., Lewiston, Ida-
ho, al kies influo ni ŝuldas tiun artikolon.
Palo Alto, Cal.—La Esperanto kur-
so anoncito en Leland Stendford, Jr. Uni-
versitoto komenciĝis pasinton monaton,
tuj post la enregistrado de studentoj.
P-ro A. L. Guerard kondukas la kurson.
Tial la bonega artikolo "English as an In-
ternational Language" de P-ro Guerard
en la oktobra Popular Science Monthly,
des pli interesos la legantojn de Ameri-
ka Esperantisto, kiuj trovos en ĝi bo-
najn, klarajn argumentojn por Esperan-
to.
Lakeport, Cal.—La "Lake County
Bee" publikigis la leteron de la bulgara
samideano aperinton en la junia numero
de Amerika Esperantisto, kune kun
angla traduko de D-ro W. H. Fearn.
Salt Lake, Utah.—En ĉi tiu urbo,
la 13an de oktobro, dek kvin personoj or-
ganizis grupon, kiu kunvenos ĉiuven-
drede. La instruanto estos S-ro A. A.
Austin el Anglujo.
Colorado Springs, .Colo.—La jara
kunveno de la "Colorado Springs Esper-
anto Society" okazis la 7an, de oktobro,
ĉe la hejmo de sekretorio-kasistino Pearl
B.  McMillan. Jas. Stevenson legis Es-
perantan leteron de P-ro Loud, la dis-
trikta sekretorio, kiu estas nuntempe en
Washington. Oni elektis la sekvantojn
oficistojn por la venonto jaro: Prezi-
danto, Jas. W. Stevenson; vicprezidanto,
Wm. H. Jonson; sekretorio-kasisto,
S-ino Agnes Derr; kontrolisto de kontoj,
C.  M. Balkam; historiisto, W. N. Birch-
by. Post la voĉdonado, la anoj auskultis
kantadon de F-inoj Hazel Conway, Pearl
McMillan, kaj S-roj Derr, Neiderhauser
kaj Neal; kaj fortepianan solon de F-ino
Jessie Wharton. La vespero finiĝis kun
la mangado de kremglaciajo kaj kuko.
Portland, Ore.—-Samideanoj el la
nordorienta parto de Usono kunvenis ĉi
tie la 19an ĝis la 20a de pasinta julio.
Multaj esperantistoj ĉeestis, kaj ankaŭ
multaj homoj, kiuj deziris lerni ion pri
la internacia lingvo. Oni fans organizon
la "Esperanto Asocio de la Pacifika Nor-
doriento," kies prezidanto estas Juĝisto
J. D. Flenner, el Boise, Idaho, kies vic-
prezidantoj estos S-ro Lehman Wendell,
el Tacoma, Washington, Kolonelo J. C.
Cooper, el McMinnville, Oregon, kaj
S-ro Bert P. Mill, el Idaho Falls, Idaho.
La sekretario-kasisto estas S-ro R. D.
Merchant, unu el la plej fervoraj kaj la-
boremaj esperantistoj en Portland. La
anoj de la aga komitato estas S-roj H.
Denlinger, S-ino E. H. Loomis, el Port-
land, kaj S-ro T. A. Leahy, el Astoria.
La asocio urge konsilas ke g'aj membroj
aniĝu al la esperantista asocio de nor-
da ameriko, kaj abonu esperantistan
gazeton.
S-ro Chapman bonvenis la esperantis-
toj n al Portland, en la nomo de la loka
"Commercial Club." Dum la kunvenoj
oni ĝuis paroladojn de S-ro W. A.
Henry kaj aliaj, kaj diskutodojn pri di-
versaj temoj; muz'kon de S-ro W. E.
Wells, F-ino Olga Johnson, kaj S-ro J.
Benton Lindsay; deklamojn de S-ino J.
R. Tomlinson kaj F-ino Helen Mills;
ekskurson, festenon, k. t. p. Post la fes-
teno, la komedieto "Gis la Revido" estis
bone ludato de F-inoj Nina Hart kaj
Zena McQuaid, S-roj D. Utter, kaj R.
D. Merchant. La lokaj tagjurnaloj do-
nis longajn kaj kontentigajn raportojn
pri la afero, bonege reklamante Esperan-
ton.
Grand'mere Canada.—S-ro Ellwood
Wilson antoŭ nelonge publikigis artiko-
lon en Esperanto en plej grava germana
arbaristo ĉiusemajna gazeto, "Silva." La
artikolo estos en germana, sekvato de la
jena redakto noto: "S-ro Elwood Wil-
son tradukis la ĉi supran artikolon en Es-
peranton, kaj pro ĝenerala intereso la
jena traduko sekvas." S-ro Wilson es-
peras publikigi similajn esperantajn ar-
tikolo jn en aliaj gravaj Jurnaloj de sia
profesio, kaj sendube sukcesos. Bonega
ekzemplo al aliaj profesiistoj!
KELKAJ VORTLUDOJ.
Kiu Iando similas la doloron de vivan-
to angilo en varmega pato?   Patogonio.
Kio sin trovas en intermontaj ormi-
noj ?   Valoro.
Kial apogiĝilo similas profundan voĉ-
sonon?   Car ĝi estos bastono.
Kato, kiu lerte kaptos musojn, similas
al kia spico?   Muskato.
Kial ero da ero similas centran parton
de teatro?   Car ĝi estas partero.
H. W. Fisher.
Digitized by
Google
Official Communications
Sub ĉi tin rubriko la redaktoroj volonte presigos komunikajojn de ĉiu esperantista societo,
kin havas inter nia legantaro tuple da anoj aŭ kies speciala fako de laboro interesos niajn
abonantojn.
The Esperanto Association of North America
Central Office: Washington, D. C.
The Association's Role.
The Esperanto Association of
North America is the officially recog-
nized federation of all Esperantists in
United States and Canada. Although it
takes advantage of Amerika Esperan-
tisto as an organ in which to publish
its official reports and communications,
the Association should not be confused
with the American Esperantist Com-
pany which owns the magazine. The
latter is a business concern, publishing,
importing and selling Esperanto maga-
zines, books, etc. The Association is
purely a federation of all desiring to be
recorded as favoring the movement. It
was organized for the purpose of pro-
paganda, the uniting of the work of the
various state and local organizations, the
establishing of new local centers of inter-
est, the holding of examinations in Es-
peranto and the granting of diplomas to
those qualified. In districts where the
number of Esperantists is sufficient, there
are state or district branches of the As-
sociation, and there are now being
planned Sectional Federations of
those having some other common inter-
est beside Esperanto, such as a Section
of Physicians, a Young People's Section,
etc. AH communications for The Es-
peranto Association of North Amer-
ica should be addressed to The Espe-
ranto Office, Washington, D. C, and
all payments for memberships, exami-
nations, etc., should be made payable to
the order of the association. When send-
ing orders to the American Esperan-
tist Company, you may include matters
for the Association, provided these are
placed upon a separate sheet to prevent
confusion.
Membership.
Every person interested in the Espe-
ranto Movement and desiring to help to
the extent of recording his name and
thereby adding to the prestige of the
general movement, is cordially invited to
become a member of The Esperanto
Association of North America. The
fee for Active Membership is only fifty
cents (less than one cent a week) for the
fiscal year or part thereof. The fiscal
year ends September 30, 1912.
Sustaining Membership.
Since the active membership dues of
fifty cents can not much more than pay
for the stationery, postage, membership
card and printed matter sent to the
members of The Esperanto Associa-
tion of North America during the
year, the expense of propaganda mater-
ial, and postage thereof, sent to inquir-
ers is largely provided by Sustaining
Members, Special Members and Con-
tributors. A Sustaining Member
pays a yearly membership fee of ten
dollars, or a monthly fee of one dollar
for each of the twelve months. The fol-
lowing have become Sustaining Mem-
bers since the last report:—
Judge W. R. Daingerfield, Dr. EHa
F. S. Stone, Dr. H. W. Yemans, Dr.
Eugene Kerr, Miss Cora L. Butler, Miss
D. C. Condron, Mr. A. De Groff.
Special Membership.
At the last annual meeting of The
Esperanto Association of North
America a constitutional provision was
made for Special Members. These
pay a membership fee of two dollars, in
addition to the active fee of fifty cents;
Digitized by CjOOQIC
18
AMBRIKA BSPERANTISTO
$2.50 in all.   The following have joined
as Special Members :—
Dr. H. J. Garrigues, Mr. Adolph Ma-
yer, Mr. C. H. Briggs.
Contributors.
Contributions of any sum are most
thankfully received for the "missionary
work" of The Esperanto Association
of North America. The following con-
tributions, received during past few
months, have not heretofore been ac-
knowledged :—
Ten dollars each, Mr. J. D. Hailman,
Mrs. Flora Wyman; $5.00, Mr. Wilder
Haines; $3.25, Mr. J. B. Wallace; $2.00
each, Mr. A. A. Clarke, Mr. Odiorne
Gleason, Mr. C. J. Roberts; $1.00 each,
Miss J. H. Beebe, Mr. A. G. Rauschel-
bach, Dr. Tobias Sigel, Miss M. K. An-
acker; 50 cents each, Prof. H. H. Lane,
Mr. O. B. Coleman, Miss A. E. Beatty,
Miss H. B. Langille.
Notice.
revision of constitution.
At the annual meeting of The Espe-
ranto Association of North America
in August last, the undersigned were
appointed a committee to consider a re-
vision of the constitution and recommend
any changes deemed advisable, reporting
same at the next annual meeting.
We shall be pleased to receive criti-
cisms of the present articles and sug-
gestions for their improvement from any-
one interested. Proposed amendments
may be sent to any member of •the com-
mittee and will receive careful consid-
eration.   Prompt action is requested.
J. D. Hailman, chairman, 310 S. Lang
Ave., Pittsburg, Pa.
Roger P. Heller, 18 West 104th Street,
New York.
George Winthrop Lee, 147 Milk St.,
Boston, Mass.
Financial  Statement.
Since the first of October marked the
beginning of the new fiscal year, the re-
ceipts and expenditures of The Espe-
ranto Association of North Amer-
ica, from October first, 1910, to Sep-
tember thirtieth, 1911, are given in this
number.
receipts.
Active Memberships...........$346.31
Sustaining Memberships ....... 328.00
Contributions .................    78.20
Examinations   ................ 151.70
Heralds, slips, etc............. 133.22
Loan from E. C. Reed.........    65.00
Profits on magazine subscriptions   13.75
$1,116.18
expenditures.
Postage ......................$143.02
Examinations, diplomas .......    93.65
Printing .....................  367.59
Office rent ................... 100.00
Stenographic assistants........229.75
Office supplies ................    37.10
Councilors ...................    10.00
Secretary for October, 1910___ 100.00
Balance on hand Sept. 30,1911..    35.07
$1,116.18
Treasurer's Account.
October.
receipts.
Cash on hand October 1, 1911.. $35.07
Membership fees..............    74.50
Sustaining Membership fees___    12.00
Examinations   ................      9.85
Sale of "Heralds," etc..........      1.57
Contribution..................50
$133.49
EXPENDITURES.
Postage ......................    $8.37
Examinations, diplomas........      5.25
Printing accounts.............    87.50
Office assistant...............      9.00
Office rent...................      7.50
Balance on hand October 31___    15.87
$133.49
Esperanto Herald, No. 10.
The Esperanto Herald is published
monthy, except July and August, by The
Esperanto Association of North
America. This publication is a small
pamphlet, admitted by the Post Office
Department as second-class matter, and
intended chiefly for propaganda. One
copy each month is sent free to each
Digitized by
Google
AMBRIKA ESPERANTISTO
19
member of the Association, and extra
copies for distribution may generally be
obtained from the central office in lots
of 25, 50 or 100, at the rate of one cent
per copy. The October number contains
the admirable address of Dr. Zamenhof
at the Races Congress. Single copies of
this or other editions of the Esperanto
Herald will be sent on receipt of two
cent stamp.
Examinations.
The Esperanto Association of
North America conducts two exami-
nations in Esperanto, in order that stu-
dents may ascertain the grade of pro-
ficiency to which they have attained and
have an official diploma to certify to
such proficiency. The fee for registra-
tion for the Preliminary Examination
is ten cents, the examination and diplo-
ma fee to be sent with the returned pa-
pers is $1.25. The fee for registration
for the advanced examination is twen-
ty-five cents, the examination and diplo-
ma fee $2.50. Detailed information sent
upon request.
PASSED PRELIMINARY EXAMINATION.
(Atesto pri Lernado).
Benj. E. Jones, Cleveland, O.
Mrs. L. E. Fuller, So. Framingham,
Mass.
Alvah Mote, Woodland, Mich.
PASSED   ADVANCED   EXAMINATION.
(Atesto pri Kopableco).
H. B. Frost, Ithaca, N. Y.
John M. Phillips, Milford, N. H.
Armando Cabrera, St. Louis, Mo.
Miss Eliza Emery, Mexico, N. Y.
Do Not Forget This.
Remember that you can put a little
money in the treasury of The Esperan-
to Association of North America,
without taking any out of your own pock-
et, by making use of our Subscription
Agency. When you renew your sub-
scriptions for "Everybody's," "Scrib-
ners," "Outlook," or any other magazine,
or when you subscribe for one not before
on your list, send your subscription
through the Secretary-Treasurer of The
Esperanto   Association   of    North
America. This will save time and mon-
ey for you, since you will use but one
check or money-order and one stamp, in-
stead of several, and you will not have
to look up the address of each publish-
ing company. Nevertheless ,the treas-
ury of the Association will receive some
profit, in the commission allowed it as a
subscription agency. Please try to have
your friends use this agency also, in ad-
dition to remembering it yourself. Sim-
ply send with your name and address the
names of magazines desired, with check
to cover cost of regular subscription
price. If you subscribe for several mag-
azines at once, special club prices can be
given you, so that the magazines will
cost you less than the regular rate.
Deaths.
With profound regret for the loss sus-
tained by The Esperanto Association
of North America, the following items
are recorded:—
Harold H. Hartwell, of Montpelier,
Vermont, was found dead at his home,
October 7th, death resulting from a hem-
orrage. For nearly a year Mr. Hartwell
was a most enthusiastic and active Espe-
rantist, and has been the vice-president
of the Washington County Esperanto So-
ciety since its organization. A few days
before his death he told the writer that
he would commence at once to plan to
attend the Congress at Cracow next year.
His devotion to an aged invalid mother
for many years had precluded his taking
part in affairs of social life, but his great
love for reading in a great measure made
up for such loss. He entered into the
study of Esperanto somewhat reluctant-
ly at first, but soon became an enthusiast
and was one of the very few in our little
band who could converse with pleasure
to himself and profit to others. We shall
greatly miss him; li ripozu en paco.
Jno. L. Stanyan.
Kol. Bradford mortis la lOan Aŭgusto
pro pneŭmonio. Lia morto estis tute
neatendita, ĉar ĉiam li ŝajnis ĝui pli ol
ordinaran bonsanon, kaj precipe en las-
taj tagoj sanis bone. Do lia subita mor-
to frapis nin des pli peze kaj malĝojige.
Ni, Baltimore'aj Esperantistoj, perdis
veran amikon, plej fidelan samideanon,
Digitized by
Google
20
AMBRIKA ESPERANTISTO
fervoran esperantiston, al kies memoro
pro lia konstanta kaj enka helpo kaj sub-
teno de nia afero ni estas kaj ĉiam estos
kore dankemaj.
Paue F. Hoffman,
Prezidanto, Baltimore Esperantisto So-
cieto.
Kun granda bedaŭro ni ekscias pri la
morto de P-ro Siegfried Lederer, ger-
mana aŭtoro kaj sciencisto, kiu estis
ankaŭ esperanta verkisto, kaj ĉefredak-
toro de "Cirkaŭ la Mondo." De janu-
aro, 1911, li estis kunlaboranto al
Amerika Esperantisto, kaj montris al
nia gazeto grandan helpemecon.
Pro ĉiuj legantoj de Amerika Esper-
antisto, ni esprimas al niaj samideanoj
en Germanujo kaj Aŭstrio plej sinceran
simpation pro   ĉi   tiu perdo, kiu   estas
granda perdo al la tuta esperantistaro.
La Redakcto.
ESPERANTISTA EDZlGo.
Ni deziras plenan feliĉon al Sro. H. S.
Blaine, el Toledo, Ohio, kaj Fino. Mabel
Andrews, el Chicago, Ohio, kiuj geedzi-
ĝis la 19an de julio, 1911. Hi logas ce
1104 Norwood Ave., Toledo, Ohio.
ESPERANTISTA  NaSKIĜO.
Plezure ni anoncas pri la naskiĝo de
filino, Madeleine Christiane, la 4an de
septembro, al Barono kaj Baronino de
Menil en Parizo, Francujo.
Laborado Inter Kristanaj Esperantisto/
Kristana   Kunveno   dum    ea    Sepa
KONGRESO EN AnTVERPENO.
>^4fkmm^ ^^ grava kunveno de Kris-
jf (~*\ tanaj Esperantistoj okazis
■           J   vendredon, la 25an de aŭ-
^^^^V gusto, en la Reĝa Ateneo.
^******* partoprenis samcelanoj el
sep diversaj landoj. Oni decidis baldaŭ
fondi internacian organizajon inter kris-
tanaj esperantistoj, kaj elektis komision
de kvin membroj por starigo de la regu-
laro. La membroj estas: Sroj. W. M.
Page (Skotlando), Sro. H. A. Luyken
(Anglujo), Sam. Meyer (Francujo), L.
E. Catlin (Usono), P. Hŭbner (Germa-
nujo). Oni volonte akceptos proponojn
de aliaj samcelanoj. La laboroj de la
komisio estos publikigataj en "Dia Reg-
no." Ĉiu, kiu interesiĝas pri la afero,
skribu al Paul Hubner, Delbrŭck bei
Koln, Germanujo. Oni ankaŭ eldonos
poŝtkartojn kun la fotografajo de la
kristana kunveno en Antverpeno.
ESPERANTA      KUNSIDO      ĈE      TUTMONDA
KRISTANA   CEEADA   KUNVENO.
La pasintan someron, pli ol dek mil
delegitoj kunvenis en la fama usona som-
erurbo Atlantic City (ŝtato New Jer-
sey), kaj de la sesa ĝis la dekdua de Ju-
lio kunvenis ĉiutage en multaj kunsidoj.
Inter la parolintoj estas Wm. H. Taft, la
prezidanto de.Usono; Chas. Fairbanks,
eksvicprezidanto de Usono; Champ
Clark, estro de la usona "Domo de rep-
rezentantoj;" Booker T. Washington,
fama edukisto de nigruloj kaj ankoraŭ
aliaj, kiuj havas nacian famon.
Tamen, la afero plej interesa al ĉiuj
esperantistoj estis la kunsido pri Espe-
ranto kaj Kristana Laboro, kiu okazis
la dek-unuan de julio, en salono de la
Atlantic City' "Y. M. C. A." Pastro
Anderson, helpa redaktoro de la "Chris-
tian Endeavor World" (Kristana Celada
Mondo) prezidis, kaj faris la unuan pa-
roladon, klarigante pri la teorio, karak-
tero, kaj uzado de Esperanto. Li ankaŭ
montris la praktikecon de tiu lingvo por
kristanaj aferoj. Post lia parolado, Sro.
Liiders, el Filadelfio, legis la unuan
Psalmon, kaj ankaŭ parolis, iom pli de-
tale, pri iuj temoj jam priparolitaj de
Pastro Anderson. Tiam Pastro Ander-
son prezentis Pastron G. H. Hubbard,
misiiston el Ĥinujo, kiu rakontis al ni
pri la malhelpo kiun li havis dum sia la-
borado en Piinujo, pro la diverseco de la
multaj dialektoj. Li tre klare montris la
grandan utilon de la internacia lingvo en
tiu lando, kaj fervore konsilis ke oni ler-
nu Esperanton.
La proksima parolanto estis Sro. R.
C. Heller, el Nov-Jorko,   kiu   legis   la
Digitized by kjOOQlC
AMERIKA ESPERANTISTO
21
leĝoprojekton proponitan en la usona
reprezentantaro,—ke la Komitato pri In-
struado esploru kaj raportu pri la utileco
kaj praktikeco de Esperanto en interna-
ciaj aferoj de la registaro. Per voĉdono
la ĉeestantoj esprimis aprobon, kaj peris
ke Sro. Heller transdonu al la estroj de
la "Domo de Reprezentantoj" ilian fortan
deziron ke la projekto baldaŭ fariĝu leĝo.
Fine, Pastro Catlin, el Blossburg, Pa.,
legis poŝtkarton de Sro. Paul Htibner,
redaktoro de "Dia Regno," kiu sendis
el Germanujo sian koran saluton al la
kunsido. Pro manko de tempo, la kun-
sido devis tuj finiĝi, rial oni ne povis fari
organizon. Poste, en neformala kunsido,
Pastro Catlin donis unuan lecionon en
Esperanto al tiuj inter la ĉeestantaro,
kiuj sciis nenion pri la lingvo. Dume,
Pro. F. H. Loud, el Colorado Springs,
Colo., estis aranĝinta ekspozicion de es-
peranto j libroj, k. t. p., en la Krjstana
Celada libroburiko, ĉe la "Boardwalk"
(konato promenejo), kaj tie povis fari
grandan propagandon. Multaj personoj
interesiĝis, kaj decidis lerni la lingvon.
STATA  KUNVENO EN   NEBRASKA.
La ŝtato kunveno de Kristonaj Cela-
distoj en Nebraska okazis en Lincoln,
ĉefurbo de la ŝtato, la 25an ĝis la 29an
de oktobro, kun ĉeestodo de proksimume
2500 delegitoj. Oni deziris havi sur la
programo ion pri la internacia lingvo,
kaj peris la ŝtotan esperantiston asocion
ke ĝi helpu pri tio. Tial la ŝtata espe-
rantisto asocio elektis la jenajn parolan-
tojn: Sro. C. J. Roberts, el Omaha, Kon-
silanto de la Esperantisto Asocio de Nor-
da Ameriko, kiu paroladis pri "Esperan-
to de la Vidpunkto de Komercistoj;" kaj
Pastro Chas. P. Lang, el Blair, sekretorio
de la ŝt at a asocio, kies temo estis "La
Monda Lingvo kaj Monda Evangelis-
mo." Dimanĉon oni aŭskultis esperan-
ton Diservon, kondukitan de Pastroj C.
P. Lang kaj J. R. Bennett, helpataj de
aliaj esperanristoj. Aid one, la asocio
aranĝis "instituton," por klarigi pri la in-
ternacia lingvo, disdoni propagandilojn,
kaj vendi lernolibrojn, k. t. p., dum la
tuto daŭro de la kunveno.
La kunveno okazis tro malfrue por eb-
ligi al Amerika Esperantisto ricevi
plenan raporton por enpresado, tamen
ŝajnas ke la esperantisto parto de tiu
grava kunveno estis kontentiga sukceso,
kaj multe progresigis "Nian Aferon."
Oraj Divenajoj
(Ciu responda vorto finiĝas per "oro.")
Kio multojn homon altiras ?   Oro.
Kio la tagon antaŭiras?   Aŭroro.
Kion ofte famuloj akiras ?   Gloro.
Kio estos de l'togo nur peco?   Horo.
Kio necesas al feliĉeco?   Laboro.
Kiu titol' estas multuzata?   Sinjoro.
Kio estos tre zorge gardata ?    Trezoro.
Kion vi en ĝardeno vidas?   Floro.
Kiu konsilas, avertos kaj gvidas?
Mentoro.
Kio la sangon tra l'korpo fluigas?
Koro.
Kio maŝinojn ĉiuspecajn movigas?
Motoro.
Kiu instruas en supra lernejo? Pro-
fesoro.
Kiu ludadas sur la scenejo?   Aktoro.
Kio estas pentrajo vorto?   Metaforo.
Kio infana armilo forta ?   Ploro.
Kiu okupas sin je legado?   Lektoro.
Kiu ofte je parolado?   Oratoro.
Kio facile sin eklumigas?   Fosforo.
Estonton kaj estinton kunigas? Me-
moro.
Kio la homan nazon regalas?   Odoro.
Iufoje el la ĉielo falas ?   Meteoro.
Kio estos dikfela besto?   Kastoro.
Kio de rdormomastrino la pesto ? Pul-
voro.
Kio estas birdego fluganto ?   Kondoro.
Kio estas ago plaĉanto?   Favoro.
El kio estas statu' konstruata? Mar-
moro.
De kiu la vesto estas farato ?   Tajloro.
Kio en sudaj akvaroj troviĝas? Ali-
gatoro.
Kio el alkoholo fariĝas ?  Likvoro.
Kio anoncas la vizitantojn?   Sonoro.
Kio ĉiam plaĉas amantojn? Adoro.
Celia Doerner.
Digitized by CjOOQIC
For the Beginner
Is "atnbaŭ" ever an adjective? Does
it not seem to qualify the noun in the sen-
tence "ambaŭ personoj venisf"
The sentence proposed shows a cor-
rect adjectival use of "ambaŭ," which,
like many other pronouns, also serves as
a pronominal adjective, modifying
a noun as above. The only important
point to be noted in regard to "ambaŭ"
is that it is not an adverb. This must
be noted because its English translation
"both," like many other English words,
belongs to more than one grammatical
category, although it is not quite so elas-
tic as "well" (which is noun, adjective,
verb and adverb), and other similar ex-
amples. So, while the pronoun "both"
is to be translated by the pronoun "am-
baŭ," the adverbial "both" in the col-
location both . . . and .
must be rendered (as in French, Latin,
etc.) by repetition of the conjunction
(See Kellerman, Complete Grammar 26;
Cox, Commentaries 264, 268, p. 330).
When we remember that conjunctions
were originally adverbs, whose force ex-
tended gradually to the whole phrase or
clause, we realize how logical this use
of "kaj" is. (On "ambaŭ" see also
Kellerman 236, Cox 248 and p. 230. The
examples given by Cox are rightly se-
lected, although his classification is
wrong.) Some illustrations of the con-
trasting use of this and of "ambaŭ" are:
Kaj li kaj ŝi venis.   Ambaŭ atendos vin.
Both he and she came.   Both will wait
for you.
Mi helpos kaj lin kaj ŝin, sed mi ne amas
ambaŭ el ili.   / will help both him and
her, but I do not love both of them.
Ambaŭ infanoj povas kaj legi kaj skribi.
Both children can both read and write.
Ili ambaŭ estas tre amindaj, they both
are very lovable (the pronoun ambaŭ
used in apposition with the personal
pronoun preceding it.)
La knabo kaj lia fratino estas ambaŭ
diligentaj, the boy and his sister are
both diligent (the pronoun ambaŭ
used in apposition with the two nouns
together).     ,
How should we translate "by" in such
an expression as "a rectangle 8x10 {eight
by ten) inches?"
The following three methods may be
used:
Ortangulo dek (10) colojn longa, ok (8)
colojn larĝa.
Ortangulo 8 colojn je 10 coloj.
Ortangulo 8x10 coloj.
Since "de" sometimes means "from"
and sometimes "by," how would you
render the sentence "La domo estis aĉe-
tita de lif
This sentence is ambiguous without a
context to show what the speaker in-
tended. Presumably he meant "Li ace-
tis la domon," or else "Iu aĉetis de li
lian domon." If for some reason a pas-
sive verb must be used, or ambiguous or-
der retained, the meaning may be ren-
dered clear by use of "al." This care is
necessary because by a wise provision of
the author of Esperanto the meanings
"of, from, by," etc.,—which run various-
ly into each other in various national
tongues, and are so closely allied in cer-
tain differing ways that entire separa-
tion would cause bewilderment,—are
scientifically divided just enough to per-
mit each race to master the use of the
Esperanto with a minimum of effort and
a maximum result of accuracy and clear-
ness in expression.
La suno estas kaŝata al ni de nuboj, the
sun is hidden to {from) us by clouds.
La mono estas perdita de mi, the money
has been lost by me (i. e., I did the
losing).
La mono estas perdita al mi, the money
has been lost to me (has gone from
my possession).
La monujo estis ŝtelita al mi de li, the
purse was stolen from me by him (I
was deprived of it by him).
Digitized by
Google
AMBRIKA ESPERANTISTO
83
SILENTA PARTOPRENANTO.
Itala markizo invitis la gesinjorojn de
la ĉirkaŭajo al granda festeno, kaj tial
provizis ĉiujn frandajojn de la sezono.
Kelkaj el la gastoj jam estis alvenintaj
por saluti lian moŝton, kiam la kelisto
rapideme eniris la ĉambron.
"Via Moŝto," li diris, "jen staras mal-
supre plej mirinda fiŝkaptisto kiu estas
alportinta unu el la plej belaj fiŝoj, mi
kredas, en Italujo, sed li petas tian pre-
zon por ĝi!"
"Ne estas grava, lia prezo," ekkriis la
markizo, "pagu gin tuj!"
"Mi farus tion, Via Moŝto, sed li rifu-
zas akcepti   monon."
"Kion do la homo deziras?"
"Cent batojn per vergo sur siaj nudaj
ŝultroj, Via Moŝto; li diris ke li ne raba-
tos eĉ unu baton."
Nun ĉiuj malsuprenkuris por vidi tiun
ĉi strangegan fiŝkaptiston: "Kia belega
fiŝol" ekkriis la markizo.
"Kion vi deziras, mia amiko? vi estos
tuj pagata."
"Ne unu pencon, Via Moŝto, mi ne ak-
ceptos monon. Se vi deziras mian fiŝon,
vi devos ordoni ke orri donu al mi cent
batojn per vergo sur mia nuda dorso; se
ne, mi iros aliloken."
"Plivole ol perdi nian fison," diris lia
moŝto, "permesu ke la homo havu sian
humoron. Venu!" li vokis al unu el liaj
ĉevalistoj, "pagu la postulojn de ĉi tiu
honestulo, sed estu malsevera je viaj ba-
toi-"
La fiŝkaptisto senvestigis sin, kaj la
ĉevalisto preparis plenumi la ordonojn de
sia mastro.
"Nun, miaj amikoj," ekkriis la fiŝkap-
tisto, "kalkulu bone, mi petas vin, car mi
ne avidas unu baton pli multe ol vi ŝul-
das al mi.
Ciuj staris mirigite dum oni faris ĉi
tiun agon. Fine, tuj kiam la ekzekutisto
estis doninta la kvindekan baton, "Hal-
tul" ekkriis la fiŝkaptisto, "mi jam rice-
vis mian plenan porcion de la prezo."
"Vian porcion?" demandis la markizo.
"Kion tio signifas?"
A SILENT PARTNER.
An Italian marquis having invited the
gentry of his neighborhood to a grand
entertainment, all the delicacies of the
season were accordingly provided. Some
of the company had already arrived, in
order to pay their early respects to his
excellency, when the major-domo, in a
hurry, entered the room.
"My lord," said he, "here is a most
wonderful fisherman below, who has
brought one of the finest fish, I believe,
in Italy; but then he demands such a
price for it!"
"Regard not his price," cried the mar-
quis, "pay it down directly."
"So I woud, please your Highness, but
he refuses to take money."
"Why, what would the fellow have?"
"A hundred strokes of the strappado
on his bare shoulders, my lord, he says
he will not bate a single blow."
Here they all ran down to have a view
of this rarity of a fisherman.
"A fine fish 1" cried the marquis.
"What is your demand, my friend?—
you shall be paid on the instant."
"Not a penny, my lord; I will not take
money. If you would have my fish, you
must order me a hundred lashes of the
strappado upon my naked back. If not,
I shall go and apply elsewhere."
"Rather than lose our fish," said his
Highness, "let the fellow have his hu-
mor. Here," cried he to one of his
grooms, "discharge this honest man's de-
mand ; but be gentle with thy stripes."
The fisherman then stripped, and the
groom prepared to put his lord's orders
in execution.
"Now, my friend," cried the fisher-
man, "keep good acount, I beseech you,
for I am not covetous of a single stroke
beyond my due."
They all stood suspended with amaze-
ment while this operation was carrying
on. At length, on the instant that the
executioner had given his fiftieth lash,
"Hold," cried the fisherman, "I have al-
ready received my full share of the
price."
"Your share!" questioned the marquis,
"what do you mean by that ?"
Digitized
by Google
24                                     AMBRIKA BSPBRANTISTO
"Vi devas s<ri, Via Moŝto, ke mi havas        "Why, my lord, you must know I have
partoprenanton en ĉi tiu afero.   Mi pro-    a partner in this business.   My honor is
mesis je mia honoro ke li ricevu duonon    engaged to let him have half of what-
da kio ajn mi ricevis, kaj mi opinias ke    ever I should get; and   I   fancy   your
Via Moŝto baldaŭ konsentos   ke   estus    Highness will acknowledge  by  and by,
domaĝo fortrompi lin de unu bato."             that it would be a thousand pities to de-
"Nu, diru al mi, mia amiko, kiu estas    fraud him of a single stroke."
ĉi tiu partoprenanto via?"                              "And pray, my friend, what is this
"Li estas la pordisto, Via Moŝto, kiu    same partner of yours ?"
gardas la eksteran pordegon de via pal-        "It is the porter, my lord, who guards
aco.   Li rifuzis permesi min enveni, es-    the outer gate of your Highness's palace,
cepte kondiĉe ke mi donu al li duonon da    He refused to admit me, but on the con-
tio kion mi ricevos pro la fiŝo."                    dition of promising him the half of what
"Ho, ho!" ekkriis la markizo, kun rid-     I should get for my fish."
ego.   "Je la beno de Cielo, li ricevos duo-        "O,   ho I"   exclaimed   the   marquis,
ble sian postulon!"                                      breaking out into a laugh, "by the bless-
Oni venigis la pordiston kaj senvestigis     ing of heaven, he shall have his demand
lin, post kio du ĉevalistoj batis lin ĝis    doubled to him in full tale."
kiam ili faris lin taŭga por fariĝi dua Bar-        Here the porter   was   sent for, and
tolemeo.   La markizo tiam ordonis al sia     stripped to the skin, when two grooms
kelisto pagi dudek livrojn al la fiŝkaptis-     laid on him, until they rendered him fit
to, kaj petis ke tiu vizitu lin ĉiujare por    to be sainted for a second Bartholomew.
ricevi tioman sumon, kiel rekompencon,    The marquis then ordered his major-do-
por la amika servo kiun li faris.                  mo to pay the fisherman twenty pounds,
Bl la angla tradukis              and desired him to call yearly for the
William Mason.        like sum, in recompense of the friendly
office he had rendered him.
Legendo
El "Evangeline" De Henry Wadsworth Longfellow
Foje, en urbo antikva, mi ne memoras la nomon,
Staris sur alta kolono, meze de 1' placo publika,
Bronza statu' de 1' Justeco, pesilon en mano maldekstra,
Glavon en dekstra, por montri, ke super la leĝoj de 1' lando,
Super la koroj kaj hejmoj de 1' homoj, regas Justeco.
En la pladetoj, nestojn konstruis la birdoj, kaj kantis,
Eĉ ne timante la glavon, brilantan en lu mo de 1' suno.
Sed, en la daŭro de tempo, la leĝoj fariĝis muljustaj;
Fine, Justeco pereis, kaj cedis la lokon al Forto,
Kaj la fortuloj subpremis la malfortulojn, kaj regis.
Kvazaŭ per fera bastono.   Tiam, en dom' de nobelo,
Perla kolringo perdiĝis, kaj post ne tre longe, suspekto
Falis sur orfan knabinon, tie servantan en domo.
Si, kondamnite al morto, post nur mallonga juĝado,
Ce la pied' de' statuo prenumis senplende la juĝon.
Kiam ĉielen al Di' la spirito senkulpa forflugis,
Super la urbo ventego leviĝis; kaj fajro de fulmo
Frapis la bronzan statuon, forjetis de 1' mano maldekstra,
Sur la pavimon apudan, la pladojn de tiu pesilo;
En kies eta kavaĵo troviĝis la nesto de pigo,
Kun la kolringo plektita en siajn murojn argilajn.
Bl la angla tradukis
Farnsworth Wricht.
Digitized by LjOOQIC
Tro Multe da Bona Afero
it
M m> konto malsimilas al alia nur
*^ "^ nuance. Ce la kameno, ĉir-
kaŭ kampfajro, kaj en tendaro de mi-
gremaj gentoj, kies vaga vivado kaj be-
duena vivmaniero evoluigas fabelojn, la
esploranto trovos rekompencon. Notinda
estas tio rilate la japanan legendaron.
En la daŭro de tiea izoleco, tiaj legendoj
fariĝis grandnombraj. Kvankam la ja-
pano estas humoramanto, tamen li ne es-
tas spritulo. Laŭ japana vidpunkto, la
spritajo mokridas, sed la humorajo kun-
ridas. Tiu lando de "la nevenkebla vire-
to" estas, paradokse, la ludloko de la
"plenaga infanaro ridetanta."
Post foresto dudekjara, mi ameme
postenrigardas ĝis hela, sunradia tago,
kiam mi eniris foireton, ĉe urbo borde
de la japana Mezmaro. Mi estis kiel eble
plej lakone parolinta. Mia enlanda ku-
nulo penis fidigi la ĉeestantojn jene:
"Tiu ĉi kompleza barbarulo"—tiu es-
tis mi—"estas nura viro, kaj nepre ne
estas tiel malbona kiel li aspektas. Li ne
estas ĉiam kolera kiam li ŝajnas malbela.
Tia estas laŭnatura mieno de ĉiuj ekster-
landuloj."
De tiam, ni ĉiuj "esperantisme" (kvan-
kam iom anakronisme) kunfratiĝis. Nun
alvenas vaganta kantistino: ŝi ekkanta-
das, kun "samiŝena" akompanado. Jen
la unutona historieto, kiun mi aŭdis en
Mitajiri, ĉe la Suwo Nada, la enlanda
maro de Japanujo. Mi ĝin tradukas kiel
eble plej laŭvorte:
Mi kantas pri O Jnari Sama (efektive
la Riza Dio, sed ankaŭ la petolema vul-
pineto de japanaj legendoj). Mi rakon-
tas pri epoko, kiam ankorau ekzistis
feinoj, kontraŭstarantaj la kaŝitajn agojn
de malamindaj koboldoj. Cu tia epoko
efektive ekzistis? Plenkore mi kompa-
tas tiun, kiu neniam aŭdis pri tia sor-
ĉlando. Sen tia patrina lulrakonto, oni
ne sentus skrupulojn kontraŭ ĉiuspecaj
krimoj; oni ja estus laŭmorale ĝiba I
Aŭskultu,  do!    Mi kantosl    Interlinie
ONGEDAŬRA kaj zorga«jtroviĝos moralo laŭ ĉies spirita kalibro:
esploro rajtigas min kon-V En antikva tempo, O Inari Sama tro-
stati, ke ĉiu landa popolra-   ! vis plezuron en ruza artifikado kontrau
nekredemuloj. Sin farinte nevidebla, ŝi
erarigis la simplanimulon.
En nemulthoma arbaro kunloĝis geed-
zoj maljunaj, kies gefiloj jam disiris. La
tempo pasis; la sorto estis rabinta al ili
ĉiujn kunulojn. La pratempa sorĉlando
jam estis nebuleta memoro, kaj sur iliaj
vizaĝoj jam gravuriĝis sulkoj. Sopire,
silente, iom sensenteme, ili atendas la ki-
son malvarman de la mortanĝelo. Tage,
vespere, malespero regas. Tamen, mal-
graŭ ĉio, maljuneco ne tro arde sopiras
al detruiĝo. Male, ĉe alproksimiĝo de la
malhela vizitanto, disreviĝo ekvenas, kaj
tial, nia inda paro toleras la malbelajon.
Efektive, la transrivera krepusko aspek-
tis pli nigra ol la ĉi tiea dubelumo. Pro
tio, la getimemuloj diligente serĉadis la
ĉiutagajn vivrimedojn.
Foje, la edzo prenis la akvositelon, eli-
ris el la domo, kaj forpaŝis por iri al fon-
to. Tial ke la paŝetoj iom ŝanceliĝas, kaj
li laŭiras la vojon profunde meditante,
li rekte antaŭen marŝas, forgesante ke la
vojeto al la celata loko deflankiĝas. Su-
bite liaj pensoj cedis al mirego: Lia kapo
forte frapis ion. Kion? Nenio aperas.
Vere, li nun estas marŝanta tra densa,
dornplena arbetajo. Plie, la vojo mem
klare vidiĝas. Kio do lin haltigis ? Nur
preskaŭ neaŭdebla rido respondis lian
pensdemandon, kaj li tute ne ekpensis
pri O Inari Sama. Sendube li estas per-
dinta la vojon, car tiu ĉi ne estas la loko
celata. Li frotis la okulojn, ĉirkaŭen
rigardis, kaj vidis—brilantan fonton.
Daŭradas tiu maltrankviliga rido, kiu lin
turmente sekvas, eĉ minacas, kaj pres-
kaŭ paralizas al li la volon.   Kion fari ?
Tamen, li celas ĉerpi akvon, kaj la ja-
pano ne estas timemulo. Post nelonga
hezitado, li klinis la kapon kaj estis trin-
konta. kiam aperis, kvazaŭ en spegulo,
kortuŝanta vidajo: jen vizaĝo traplugita
de sulketoj; maldensa hararo, blanka
kiel neĉfo; okuloj internigintaj kaj nebri-
laj.   Efektive, li ekvidis la velkitan res-
Digitized by
Google
26
AMERIKA ESPERANTISTO
tajon de si mem, antaŭe belega junulo.
Faligante larmojn, li gissate trinkis, pro
premanta soifo. Ree sonis la ridaĉo! £1
nenie, sed el ĉie. Mallevinte la kapon, li
ekvidis en la akvo vizaĝon de la plej bela
junulo, kiun ĝis nun li iam estas vidin-
ta. Verŝajne, iu junulo ekrigardas de
super lia ŝultro. Suprensaltante, li tre-
nds de kapo gis piedoj, car neniu estas
tie. Li staras sola. Tamen, daŭre sonas
tiu mokema ridaĉo. Jes, io alia okazis:
li ne plu sentas kiel maljunulo. La tuta
ĉirkaŭajo kvazaŭe aureolas novan lumon.
Pleksebleco anstataŭas la rigidecon de la
tempo pasinta. Ciu membro nun funk-
ciadas same kiel en antaŭlonga juneco.
Pro ĝojo li laŭtvoĉe ekkriis, kaj jen nova
strangajo: lia voĉo mem aliiĝis, kaj la
eho reĵetis junulan voĉon! Tamen, sen-
intermanke ondumadas tiu konfuziga ri-
daĉo.
Tuj kiam pasis la unua miro, li ree
malsupren kliniĝis, kaj duafoje vidis la
saman belulon. Sed nun li pli miris, iel
kredante ke antau longe li renkontis tiun
junulon,—kie, li ne ĝuste rememoris. La
rebrilajo similis iun el la malproksima
estinteco. Cu dum antaŭa ekzistado?
Mieno plena je mirado, kunmiksita kun
timo, nun aperas en la akvo. Trian fo-
jon li multfoje supren malsupren rigar-
dadis. Ciam ĉio estis sama. Fine, tute
ne komprenante, sed opiniante ke ne in-
das plu pripensi la kialon,—car sen ia
dubo li jam rejuniĝis,—li ĝoje ĉerpis la
vivdonantan akvon, kaj ekrapidis hej-
men.
Nun, ve al li! Malbonŝance li faletis,
elverŝis la akvon kaj rompis la sitelon.
Jen, fulmosimile senvualiĝis la mistero:
li ekkomprenis la ridan sonon. 0 Inari
Soma trompis lin, flankenirigis lin, baris
al li la vojon, ridadis, kaj momente bon-
farinte al li, ŝi denove ekpetolasl Ta-
men, li estas japano. Cion ignorante
krom la mirinda rejuniĝo, kaj preskaŭ
senspire, li sin ĵetegis kontrau la porde-
ton de sia domo kaj balbutante "Mi tro-
vis la fonton de la vivo I" li alproksimi-
ĝis al la edzino.
Strange 1 Si ne respondas. Nur iom
distrita kaj laca ŝi ŝajnas. Malrapide
leviĝante (car la artikoj knaris same kiel
neŝmiritaj  radoj), ŝi   demandas   rauk-
voĉe: "Kio okazis? Kiŭ tiel nerajte in-
vadas la hejmon de japanino? La viri-
na hejmo estas virina sanktejo."
Nun siavice la edzo miras kaj ekkrias:
"Nu, friponulino, kio okazis al ci? Kion
ci diras? Kio okazis, sensaĝulino? Cu
ci ne konas la propran edzon? Cu ci ja
f reneziĝis ?"
Unue, ŝi ne povis diri vorton. Poste,
regajninte aplombon, ŝi respondis ironie:
"Ho, jes I Bone mi konas mian maljunu-
lon, sed,—sed,—lasu min ree vin rigar-
dil Verdire, strange vi similas al mia
edzo, je la tempo kiam mi edziniĝis, ĉe
la edziĝa soleno. Tamen, antaŭ nur du-
onhoro, li eliris maljunulo. Klarigu, car
mi ektimasl   Eble mi jam freneziĝas."
Respondis la viro, klarigante kiama-
niere li deflankeniĝis, alvenis la neceli-
tan fonton, sattrinkis, kaj nun nur plen-
das pri la sorto, ke li perdis tiun vivigan
akvon.   Li aldonis:
"Tamen, ankoraŭ mi timegas. Mi ne
povas ne kredi ke O Inari Sama artifikis
kontraŭ ni, car mi audadis la senĉesan
ridaĉon, kaj—"
Sed la virineto jam estis eltrovinta ion
gravegan, la eblecon sin beligi; kaj nepre
ŝi proĥtos tiun maloftan okazon. Do,
salte leviĝinte, kvazaŭ ŝi estis englutinta
aron da litrisortoj, dorlote sin envolvinte
en sia kimono, kaj senbridigante sian lan-
gon: "Cu jes, ĉu ne, mi kuraĝas veti ke
mi venkos tiun koboldon," ŝi eliris el la
domo, tute ne haltinte, kvankam ne-
vigle kaj iom lame, nur postulante ke la
edzo tie restu por prizorgi la mastru-
madon.
Jam pasis duonhoro, horo, du, tri ho-
roj, kaj nun vesperigas; sed ankoraŭ ne
revenas la virino. Ektimas, ekploras la
edzo. Tamen, li estas bonordigita edzo,
kaj ne kuraĝas malobei Sian Edzinan
Moŝton. Li ne kuraĝas eliri por serĉi.
Ciam esperante, atendante la revenon de
sia edzino, li tien kaj reen paŝadas. Nur
premanta silento regas. Li aliris la por-
don, supren rigardis, (car li havis nenion
alian por fan), sed ricevis nenian hel-
pon. La blua ĉielo restis blua, nun de-
likate borderata de la vesperruĝo rapi-
danta al nokta krepusko. Grakas la ra-
noj, ekzumadas la noktaj insektoj. Ju
pli li ekscitiĝas, des pli sentis li la kor-
Digitized by
Google
AMBRIKA BSPBRANTISTO
27
premantan solecon. Nenio akcelas sol-
von de la mistero. Kiam li ne povis pli
longe elporti tian dolorigan sufokpreme-
con, li rapidis laŭlonge de la nun konata
vojeto, kaj baldaŭ atingis la fonton. Cien
rigardinte, denove li miregis: jen l'ar-
bareto, jen ŝtonegoj, jen la fonto, kaj jen,
el malpleneco eksonas tiu sorĉa sangmal-
fluidiga rido 1 Tamen, krom li mem, ne-
niu vidiĝas. Svarmas kaj brilas la steloj,
sed la steloj tute ne gvidis la tiaman ho-
maron. Nia viro ekkoleras, kiel kutimas
viro kiam nenio alia estas tuj farebla.
Plie, laŭ vira fatalo, mankas al li kon-
venaj vortoj. Cu preĝi, ĉu grumbli, li ne
povis elekti, kaj do li ree agas vire: li ek-
blasfemas. Sed io devas esti tuj farita,
tial li agis senprokraste: li ekgratis la
kapon, ne posedante hararon aranĝeblan.
Cio pli-malpli baldaŭ finiĝas. Ideo
traboris Han kranion, invadis la cerbon.
Li ekmeditas, ankoraŭ virmaniere: "Kiel
kompatinda estas mil    L* edzinon per-
dinta; denove junulo; eble jam liberulo;
belega vidvo inter granda nombro da be-
lulinoj; mi ja—"
Kaj tiam io lin faletigis. Preskaŭ li
svenis; laŭte li ekkriis. Nenio, krom la
eho kaj tiu sama ridaĉo,—tiam infaneta
plorĝemo! Jen, li estas falinta kontraŭ
ion kaŝitan en la verda herbejo.
La kompatinda tro avida edzineto estis
trinkinta tro multe de la viviga rejuniga
akvo. Fariĝinte pli junaspekta, ŝi englu-
tis plengorĝe duan, trian fojon, kaj, kom-
preneble, laŭgrade juniĝis kaj malforti-
ĝis, ĝis kiam si similis al vera, eta suĉu-
lino. Kaj la kompatinda estajeto ne po-
vis plu atingi la fonton por sin tute es-
tingi. Ree la senanima voĉo de la kobol-
do ondumadis tra la aero, ĉiam ridante,
kaj nun aldonante la vortojn: "Povas
esti tro multe da bona afero."
Jes, O Inari Sama nenian maltraf as.
George H. Appleton.
Book Reviews
La ReGo de la Ora Rivero, by John
Ruskin. Translated by Ivy Kellerman,
A. M., Ph. Dr. No. 18 of the Esperanta
Biblioteko Internacia. 41 pages. 10
cents, postpaid.
The election of one of the writings of
John Ruskin for translation was a happy
choice, for Ruskin is one of the very
great masters of the English language,
and "masterful" English, in the hands
of a careful and competent translator, be-
comes "masterful" Esperanto. Here in
"The King of The Golden River," we
have an example of the purest English
rendered into the purest Esperanto, with
all the beauty of style, all the grace and
charm of expression, which so distin-
guish the original, conserved.
How well fitted is Esperanto for highly
descriptive writing is made evident in
Chapter Third of this story, wherein is
pictured the wonderful region through,
which one of the Black Brothers travels
on his way to the Golden River. Certain
paragraphs in this chapter will be pe-
rused by the reader with a new apprecia-
tion for the "ĉiopoveco" of our lan-
guage.
H. S. H.
Sinjoro Herkules, by Georg Belly.
Translated by H. Arntz and M. Butin.
No. 19 of the Esperanta Biblioteko Inter-
nacia.   40 pages.   10 cents, postpaid.
The characters of this amusing one-act
burlesque are five men and two women,
the scenery is simple, and the action live-
ly enough for even a non-esperantist au-
dience to follow the plot and enjoy it, es-
pecially if a brief synopsis has been given
by way of prologue or printed on the pro-
gram. A presentation of this,—preceded
by "Gis la Revido" as a curtain raiser to
lead the audience gradually from English
into Esperanto,—should make an excel-
lent entertainment, both for pleasure to
esperantists and for propaganda among
those who are esperantists-to-be.
F. H. L.
Demandaro pri la Historio, Lite-
RATURO KAJ OrGANIZaJoJ DE ESPER-
ANTO, by R. de Ladeveze. 84 pages. 35
cents, postpaid.
An admirable summary of facts con-
cerning Esperanto, compiled mainly to
aid those who need the material for ex-
amination, or for lectures, articles, etc.,
and wish at the same time to receive prac-
Digitized by CjOOQIC
28
AMBRIKA ESPERANTISTO
of the Lord Mayor, Messrs. Asquith, Bal-
four, Carnegie and Sir Edward Gray,
together with letter from King George
V, on the occasion of the meeting indi-
cated.
Turismo Ct la Fervojaro de Paris
al Orleans, with maps by the firm
Dion-Bouton. With numerous pictures,
some in colors. 24 pages. Obtain from
the Paris-Orlean railway, Paris, France.
A handsome booklet, outlining the pos-
sibilities of delightful travel through
Touraine, Brittany, Auvergne, and the
Pyrenees, published by a very important
French railroad company, in collaboration
with an automobile firm. That this has
been published in the international lan-
guage is a noteworthy indication of the
present position of Esperanto, and for
this reason alone, even if the book were
not the interesting reading which it is,
every esperantist should forthwith pro-
vide himself with at least one copy of it.
Lŭbeck. A guidebook translated by
the   Lubeck   Esperanto - Societo.      54
pages.   Numerous illustrations. 15 cents,
postpaid.
An interesting description of the city
and its vicinity, published by the "Verein
zur Hebung des Fremdenverkehrs" of
Luback, in which city the German Esper-
anto Association held its last annual
meeting.
Dresden kaj la Esperantistaro.
Guidebook and "propagandilo," with il-
lustrations. 124 pages. 15 cents, post-
paid.
This book and advertising directory,
partly in Esperanto, partly in German,
shows that the international language is
promoted with unceasing activity in the
capital of Saxony.
Dresden. A book of 20 handsome
pictures, with the titles in Esperanto. 40
cents, postpaid.
A very attractive tourist souvenir for
all who know Dresden, as well as for all
who hope to visit the city at some future
date, or have friends upon whom such a
book in Esperanto would make a gratify-
ing impression.
NEW MUSIC.
Esperantista Kantaro, arranged by
Karl Jost   39 pages, 25 cents, postpaid.
Words and music of a collection of
seventeen songs, original and in trans-
lation. Second edition, improved and
corrected.   Suitable for club use.
Hudderspield Collection op Favor-
ite Songs. 23 pages. 15 cents, post-
paid.
Words and music of fifteen songs,
mostly translations of old favorites, se-
lected from the "Tekstaro." Suitable for
club use.
Him no for la Paco Tutmonda.
Words and music by Evelyn Leeds-Cole.
With Esperanto translation by A. B.
Deans.   22 cents, postpaid.
This won the prize in a contest for
such songs a short time ago, as our read-
ers doubtless knew at the time. That the
author at once had the words translated
into Esperanto is a fact which will be
noted with interest, and our musical es-
perantists will find therein an additional
reason for being pleased with the hymn.
Patro Nia. Words by Dr. Zamen-
hof, music by Manilius Herbig. 45 cents,
postpaid.
A religious song, with piano accompan-
iment.
Him no Espero. For soprano or
tenor. Words by Dr. Zamenhof, music
by Henri de Coppet   35 cents, postpaid.
New music for the ever-popular poem,
"En la mondon venis nova sento."
Saluto al Belgujo. Words by H.
Menalda, music by F. de Menil, 25 cents,
postpaid.
La Patrolando. Esperanta Kanto de
A. B. Deans. Laŭ muziko de Wilhelm
Tschirch.   6 cents, postpaid.
This might be called "a patriotic song
for Esperantujo," and our musicians will
find it worth trying.
Digitized by LjOOQIC
Book Department
Prices given are net When postage is given after net price, this amount must be in-
cluded in remittance. Terms, cash with order. No exchange on local checks One-cent stamps
accepted for small amounts Address all letters and make all remittances payable to AMER-
ICAN ESPERANTIST CO., WASHINGTON, D. C.
TEXTBOOKS
(To secretaries of Esperanto Clubs, to Or-
ganizers and Agents the American Esperanto
Book will be sold at a discount of 25% if
five or more copies are purchased at one time.
Clubs and classes using other text-books,
whether in English or other language, will be
allowed a discount when a number of the
same book is ordered at one time. Amount
of discount varies with the book and quan-
tity desired, and will be stated upon request
giving this information.)
AMERICAN ESPERANTO BOOK, Arthur
Baker, cloth *"1.00.
COMPLETE GRAMMAR OP ESPERAN-
TO, Ivy Kellerman, A. M., Ph. D., cloth
"1.25.
ESPERANTO AT A GLANCE, Privat, pa-
per $.15.
ESPERANTO IN FIFTY LESSONS, Ed-
mond Privat, cloth * 50.
ESPERANTO FOR THE ENGLISH,
Franks & Bullen, cloth *50.
ESPERANTO SELF-TAUGHT, Wm. Mann,
cloth *50.
INTRODUCTION TO ESPERANTO, Ar-
thur Baker, **.08, dozen **.60.
LA ESPBRANTA KUNULO, J. W. Wood,
*.25.
LESSONS IN ESPERANTO, Geo. W. Bul-
len, paper *.25.
STUDENrS COMPLETE TEXT-BOOK,
J. C. O'Connor, cloth *.50.
THE ESPERANTO TEACHER, Helen Fry-
er, paper **.80.
DICTIONARIES
ESPERANTO-ENGLISH, Motteau, boards
**60, postage .05.
ENGLISH-ESPERANTO, Hayes and O'Con-
nor, boards **.60, postage .05.
ENGLISH-ESPERANTO. J. Rhodes, 600
pages, cloth *«.00.
VORTARO DE ESPERANTO, Kabe, cloth
•1.10, postage .10.
PLENA VORTARO, Esperanto-Esperanto
kaj Esperanto-Franca, E. Boirac, 2 vols.,
paper, each volume *1.15, postage .00;
supplement *.40, postage .05; both vol-
umes and supplement bound together
*3.50, postage .23.
ENCIKLOPEDIA VORTARETO ESPER-
ANTA, Ch. Verax, bound *1.65, postage
.15.
GENERAL UTERATURE
A...B...C...(Orzesko), Ender, *15, post-
age .02.
ADVOKATO PATELIN (Brueys, Pala-
prat), Evrot, *.20, postage .02.
ALADIN afi LA MIRINDA LAMPO, Cox,
*.16, postage .02.
ALICIO EN MIRLANDO (Carroll), Kear-
ney, paper, .30, cloth .70, postage .05.
AM A BILETO (Balucki), Ender, .15.
ANGLA LINGVO SEN PROFESORO (Ber-
nard), Moch, *27, postage .03.
ASPAZIO   (Svjentohovski),   L-   Zamenhof,
*65, postage .07.
L'AVARULO   (Moliere), Meyer, «20, post-
age .03.
AVE  PATRIA,  MORITURI   TE  SALU-
TANT (Reymont), Dr. Leono Zamenhof,
.12, postage .02.
LA BARBIRO DE SEVILLA aŭ la Sene-
fika Antaŭzorgo (Beaumarchais), Meyer,
*28,postage .02.
LA BATALO DE L' VIVO (Dickens), Za-
menhof, paper *.30,  postage  .03,  bound
*60, postage .04.
BILDOLIBRO  SEN   BILDOJ   (Andersen),
Lederer, bound .30, postage .03.
BLIND A ROZO  (Conscience), Van Meike-
beke, .30, postage .04.
BRAZILIO, Backheuser, .35, postage .04.
BUKEDO,    Charles    Lambert,    157   pages,
paper *55, postage .05.
CIKADO   CE   FORMIKOJ   (Labiche   and
Legouve),   Chaumont   Esperanto   group,
*.18, postage .02.
"CONSILIUM    FACULTATIS"    (Fredro),
Grabowski, *.28, .02.
LA DEVO (Ernest Naville), Rene de Saus-
sure, *.48, postage .02.
DIVBRSAJOI   (Rosny,  Lemaitre, de Mais-
tre), Lallemant and Beau, **.40, postage
.05.
DON JUAN (Moliere), Boirac, »40, postage
.03.
DR. JEKYLL kaj SRO. HYDE (Stevenson),
Morrison and Mann, * 35, postage .05.
EDZIGA   FESTO   EN   KAPRI    (Heyse),
Meier, *35, postage .03.
EKZERCARO of Dr. Zamenhof,  with key
by J. Rhodes, paper, *35.
ELEKTITAJ   FABELOJ   (Grimm),   Kabe,
*.50, postage .05.
ELEKTITAJ FABLOJ (la Fontaine), Vail-
lant, ".22, postage .03.
ELEKTITAJ POEMOJ (Petofi), Fuchs, *20,
postage .02.
EN  FUMEJO  DE  L'   OPIO    (Reymont),
Kabe, .15, postage .02.
EN MALLIBEREJO (Cirikov), Kabe, ".12,
postage .02.
EN RUSUJO PER ESPERANTO, A. Ri-
vier, *40, postage .05.
EN SVISLANDO  (various Swiss authors),
Ramo, *.95, postage .10.
ENEIDO   (Virgil),  Vallienne,  *.85, postage
.05.
ESPERANTA   SINTAKSO,   P.   Fruictier,
paper "*.40, postage .05.
ESPERANTAJ PROZAJOJ, various authors,
paper ".70, postage .05.
Digitized by CjOOQlC
30
AMBRIKA ESPERANTISTO
ESPERANTISTA KANTARO, Meier, «.30,
postage .03.
ESPERANTO-KANTARO, .10, postage .01.
EVANGELIC- LAU SANKTA JOHANO,
Lowell, Grinstead & Anderson, ».08, post-
age .01.
EVANGELIO SANKTA MATEO, Mielk &
Stephen, »».15, postage .03.
LA FARAONO (B. Pros), Dr. K. Bein
("Kabe"), paper, 3 vols., each »».60, post-
age each .10; Half morocco, complete in
two volumes »4.00, postage .85.
FAT ALA SULDO (L. Dalsace), E. Ferter-
Cense, ».90, postage, .10.
FOLIOJ DE LA VIVO (S. Rusinol), A
Sabadell, »30, postage .03.
FORMORTINTA DELSUNO (Verman-
dere), Van Schoor, ».70, postage .05.
PRAZARO, Henri de Coppet, »30, postage
.03.
FRENEZO, Pujula, ».28, postage .02.
FUNDAMENTA KRESTOMATIO de la
lingvo Esperanto, edited by Dr. Zamen-
hof, paper **1.00, bound »1.40, postage .10.
LA GASTO, Sino. Vallienne, ».15, postage,
.02.
GENEZO, Dr. Zamenhof, »52, postage .08.
GEORGO DANDIN (Moliere), Zamenhof,
».35, postage ».03.
GUSTAF VASA, Schmidt, »45, postage .05.
CIS LA REVIDO, Noble, dozen, postpaid,
»».50, single copy .05.
HAMLETO, Reĝtdo de Danujo (Shakes-
peare), Zamenhof, »50, postage .05.
HIMNARO, Butler, ».16, postage .03.
IFIGENIO EN TAURIDO (Goethe), Za-
menhof, »».60, postage .05.
IMENLAGO (Theodor Storm), Alfred Ba-
der, »20, postage .02.
INTERNACIA KRESTOMATIO, Kabe, pa-
per ».35, postage .05.
INTERNATIONAL LANGUAGE, past,
present and future, Dr. W. J. Clark, »1.00,
postage .05.
LA INTERROMPITA KANTO (E. Orzes-
ko), Kabe, ».20, postage .02.
KAATJE (Spaak, Van der Biest, »».70, post-
age .05.
LA KARAVANO (Hauff), Eggleston, .30,
postage .03.
KARMEN (Merimee), S. Meyer, ».30, post-
age .05.
KIEL PLACAS AL VI (Shakespeare), Kel-
lerman, paper *»*.50, flexible green leather
»»»1.00, postage .05.
LA KOLOMBA PREMIO (Dumas), Papot,
***.20.
KOMERCAI LETEROJ, P. Berthelot & Ch.
Lambert, ».15, postage .02.
KONDUKANTO AL LA STACIA PILK-
LUDO, Erik, »25 postpaid.
KONDUKANTO KAI ANTOLOGIO, Gra-
bowski, ».55, postage .05.
LA KVAR EVANGELIO J, Pastro Laisney,
».40, postage .06.
LINGVAI RESPONDOJ, Dr. Zamenhof,
».22, postage .03.
MAKBETO   (Shakespeare),   Lambert,   »50,
postage .07.
IRT
MARTA   (Orzesko),  Zamenhof,  ».95,  pott-
age .10.
MINNA DE BARNHELM aŭ Soldata Fe-
liĉo (Leasing), Reinking, ».40, postage .05.
MISTERO DE DOLORO (Gual), Pujula,
**.55, postage .05.
MISTEROJ DE AMO, Nadina Kolovrat,
with portrait, .30. postage .04.
LA MONAfiEJO ĈE SENDOMIR (GriU-
parzer), Meier, .30, postage .02.
LA MOPSO DE LI A ONKLO, Chase, **«20.
MORALA EDUKADO de la popola infano,
Baronino de Menil, .28, postage .02.
MORITURI VOS SALUTANT (Papazjan),
Davidov, .12, postage .01.
NAŬ HISTORIOJ PRI L' AUTORITATO
("Multatuli"), J. L. Brunijn, »18, post-
age .01.
PAGOJ EL LA FLANDRA LITERATURO,
».40, postage, .05.
PATRINO ANSERINO, Stoner, »».25, post-
PATrXOI   KAI   FILOJ   (Turgenev),   Kabe,
»».70, postage .05.
POLA ANTOLOGIO, Kabe, ».55, postage, .05.
POLIGLOTA VADE MECUM DE 1NTER-
NAC1A FARMACIO. Celestin Rousseau.
1.80, postage .20.
LA   PREDIKANTO,   Dr.   Zamenhof,   »20,
postage .03.
PRED1KO SUR LA MONTO, John Bever-
idge, ».06, postage .01.
PRI  APENDICITO  (Morris), Besemer, .10
postpaid.
PROGRESADO   DE   LA   PILGRIMANTO
(Bunyan), J. Rhodes, ».40, postage .05.
PROVERBARO ESPERANTA, M. F. Za-
menhof, ».50, postage .05.
PROZO   KAJ  VERSOJ,   Vincente   Inglada,
»55, postage .05.
PSALMARO,  Dr.  Zamenhof,  ».65,  postage,
.10.
LA RABISTOJ (Schiller), Zamenhof, **60,
postage .05.
RAKONTO   KAJ  ADVENTURO,   Hall   &
Barroll, »»».15.
RAKONTOJ AL MIA  BELULINO   (Jean
Bach-Sisley), Toucheboeuf, »50, postage
.05.
RAKONTOJ  PRI FEINOJ   (Charles   Per-
rault), Sarpy, ».27, postage .03.
REĜO DE LA MONTOJ (Ed. About), Gas-
ton Moch, illustrated by Dore, ».90, post-
age .10.
LA  REVIZORO   (Gogol),  Zamenhof.   »48,
postage .08.
LA ROMPANTOJ, Pujula, illustrated. ».88,
postage .02.
SENTENCOJ DE SALOMONO, Dr. Zamen-
hof, ».40, postage .05.
SHERLOCK HOLMES EN SERVO DE LA
HISPANA   TRONO   (Vavris),   Kuhnl,
Prochazka, »».23, postage .02.
SUB   LA   MEZNOKTA,   SUNO,   Lehman
Wendell, paper ***35, cloth ***60.
SUB LA NEĈO  (J. J.  Porchat), J. Borel,
»».30, postage .05.
SUFERO   (Camen   Sylva),   Lederer   et   aL,
***28, postage .02.
SI  KLINIĜAS  POR VENKI   (Goldsmith),
Motteau, bound, ».40, postage .05.
TRA   LA   ESPERANTA   LITERATURO
».30, postage .03.
Digitized by C005le
>Sl
AMBRIKA BSPBRANTISTO
31
TRI   UNUAKTAJ  KOMRDIOJ,  Kotzebue,
Williams Hankel, **M, postage .03.
UNUA   LEGOUBRO,   Kabe,   paper,   **.»,
postage .05.
LA    VENTEGO    (Shakespeare),   Motteau,
bound, *.70, postage .04.
VERSAJOJ EN PROZO (Turgenev), Kabe.
♦.30, postage .03.
LA VIRINETO DE LA MARO (Andersen),
Dr. Zamenhof, *.40, postage .05.
VOJAGO  INTERNE  DE  MIA   CAMBRO
(Maistre), S. Meyer, *.20, postage .02.
ESPERANTA BDUOTEKO DiTERNACIA
"The volumes of this series contain easy
reading matter by the most famous Esper-
anto writers of all nations. Because of the
model contents and the extremely low price
they are especially to be recommended for
practice courses as well as for private work,
and should not be lacking in anyone's li-
brary."
Each Number .08, postage .02; ten or more
numbers or copies in one order .06 each, pos-
tage for ten  (.10).
No.   1. Legolibreto, J. Borel.
No. 2. Fabeloj de Andersen. Skeel-Gior-
ling.
No.    3. Bona Sinjorino (Orzesko).   Kabe.
No. 4. Rusaj Rakontoj (Mamin Sibirjak).
Kabanov.
No. 5. Don Kihoto en Barcelono (Cervan-
tes) Fr. Pujula y Valles.
No. 6. El la Biblio (Selections). Dr.
Zamenhof.
No. 7. El Dramoj (Selections). Dr. Za-
menhof.
No. 8. El Komedioj (Selections). Dr.
Zamenhof.
No.   9. Praktika Frazaro.   J. BoreL
No. 10-11 (double number). Japanaj Ra-
kontoj.   Cif Toŝio.
No. 12. Reaperantoj (Ibsen). Act 1. O.
Bŭnemann.
No. 13. Bulgaraj Rakontoj At. D. Atanasov.
No. 14-15 (double number). Amoro kaj
Psihe  (Apuleius).   Emilo Pfeffer.
No. 16. Komerca Korespondo.   J. BoreL
No. 17. Konsiloj pri Higieno (Stolle.) J.
Borel.
No. 18. La Reĝo de la Ora Rivero (Rus-
kin).    Dr. Ivy Kellerman.
No. 19. Sinjoro Herkules (Belly). E.
Arntz and M. Butin.
DE2JRAS KORESPONDI
S-ro Alcino Silva, Soa Vicente, Madeira.
S-ro Andres   M.   Oliva,   Leutenanto   Rurals
Gvardio, Colon, Cuba.
S-ino H. M. Torrey, 1041 Gr. Traverse St
Flint, Mich.
H. M. Torrey, Carrier 12, Flint Mich.
S-ro Whipple Bishop, Kahoka, Mo.
S-ro Clifford J. Laube, Rico, Colo.
S-ro Wm. Mason, Cashier Educational Dept,
Albany, N. Y.
S-ro John C. Vasselin, Blossburg, Pa.
u Christmas Cards L 0C
Printed in brown ink on ecru antique
board with hand illuminated initials and
band borders. Two samples for five two cent
stamps. Fifty cards with sentiment of your
own choosing printed to your order for $3.00,
or 25 for $1.75.
We also have a line of high-grade corres-
pondence paper in a pleasing shade of green
which we print to your order for $2 for 100
sheets and 100 envelopes. Printed with a
green star and initials or address this makes
a pleasing and acceptable Christmas gift-
THE ARDEN PMNTERY
EDGEMOOR
DELAWARE
ESTAS MALFERMITA FOR LA JARO 1812
ABONO AL LA GAZETO
„La Ondo de Esperanto"
(laŭ la adreso: Moskvo, Rusujo, Tverskaja, 26)
Dum la IV-a jaro de sia regula funkciado „La
Ondo" senpage donos al siaj abonantoj, krom
12 n-roj (16—20 paĝaj) la specials por tiu
celo tradukitan de s-ino M. Sidlovskaja
ĉefverkon de rusa literature):
„ Irian Serebijinij" it TOLSTOJ
(352-paĝa, grandformata librego, kies prezo
por la neabonantoj estos afrankite Sm. 1,60)
Literat. konkursoj kun monpremioj. Portretoj
de konataj Esperantistoj. Beletristiko origin.
k. traduk. Plena kroniko. Bibliografio.
Amuza fako. Korespondo tutmonda (poŝtk.
ilustr).
La abonpagon (2 rubl.=2,128 Sm.) oni sendu
al „Librejo Esperanto" (26, Tyerskaja,
Moskvo, Rusujo) aŭ al aliaj Esper. librejoj,
poŝtmandate, respondkupone, papermone aŭ
per bankĉekoj.
Printing ? ? ?
ESPERANTO or ENGLISH
Have your work done by the first
and best Esperanto printer in America.
Clearly accented! type. Skilled
workmen.     Modern   machinery.
Prices low. Workmanship careful.
Material   good.
Letterheads for Esperanto societies
and officers.
QWEST F. MW, W. NnrtH Stt, Butu, Nut
Digitized by CjOOQle
s»*<ssg*sss»Mft«s^
:
:
LA   REVUO
The best literary magazine entirely
in Esperanto
\   The only magazine which has the constant collaboration of
Dr. L. L. ZAMENHOF, the author of Esperanto
Yearly Subscription 11.40                        8ln<Va Copy, poetpaJd, IS Cents
ANERICAN ESPERAlrTIST COMPANY
AGENTS FOR U. & A.
N. PL—Tha Amarlean Eaparantlat Company baa an band a «uantltv af baek
numbers, aanally aa Mad aa earrant nnmbara Irani a literary paint af view. Tbaaa
we will dispose of, aa lnaj aa thay last, at tan cent» a copy, twelve capias lor $1.00.
We can net faarantaa te send any special number* at this rata.
*~tt&*J*<*-**-'-~~.<**SX*.'.^^^^^
sjesssssgsssssgsssgsgsm
t&*V*^-*"*-*VS+V7^rr~~V~^
a«»«w»«««w»«g$w««gs»t»^«t«»««»w»«s»w«^«««»w$»««»»es««st
:
Oficiala Gazeto Esperantista
Organo de la Lingva Komitato
De la Konstanta Komitato de la Kongresoj
Kaj de la Internacia Konsilantaro
Jara Abono: 5 Frankoj        Unu Numero: 50 Centimoj
Redakcio kaj Administracio:
51, RUE DE CLICHY, PARIS
s»n»»»nw»»»»M»»»»nwn»»»»e»»»»»»»»"n»^^
EL LA DECIDARO DE LA 8E8A KONCRESO:
LA SESA KONGRESO MEMORIGAS AL CIUJ SOCIETOJ KAJ GRUPOJ. KE LA ABONO AL LA
OnCIALA GAZETO ESTAS UNU EL LA PLEJ BONAJ RIMEDOJ FOR HELPI FINANCE LA OFICIALAJN
INSnTUCIOJN DE ESPERANTO. KAJ POR EST! REGULE DOORMAT A PRI ILIAJ LABOROJ.
j&Z&g&ZZZIS&XX&MV&W!^^
Digitized by LjOOQIC
PUBLISHED AUGUST 26, 1910
A Complete Grammar of Esperanto
By Ivy Kellerman, A M., Ph. D., chairman of examinations for the Esperanto
Association of North America, member of the International LINGVA KOMIT.V-
TO.    Cloth   XIV—334 pages.
Retail post-paid «1.23.
A Complete Grammar and Reader in One Book
A circular recently sent out by the British Esperanto Association says:
"Dr. Kellerman's Grammar of Esperanto is the first book on the subject, which
compares in scholarship at all favourably with the Grammars existing for other
Languages. The appearance of such a serious work should, therefore, mark a
distinct gain In the recognition which Is being accorded the movement for Es-
peranto by scholarly and commercial worlds. . . . The Kellerman Grammar has
the following general advantages: Flraf: It contains correct and clear explana-
tions of all grammatical points. Second: Word formation is fully treated and
syntax Is given due consideration. Third: Grammatical topics are presented in
an order of gradually increasing difficulty, instead of In haphazard fashion.
Fonrth: The reading matter for each lesson Illustrates grammatical points, also
reviewing preceding lessons, and the vocabularies of both. Fifth: New topics are
consistently Illustrated by the use of words or roots already familiar from pre-
vious lessons. The reading exercises, from the eighth lesson, form coherent nar-
ratives, each complete in Itself, and usually a story of genuine interest. The ma
terlal for these stories has been worked out with much care. Sixth: Although
the book surpasses previous text-books In all the above features, and contains
much more of interest and value than any other available book, the total number
of pages Is only slightly more than in the earlier Esperanto books. This econo-
my of space Is due to conciseness in explanation, avoidance of repetition and
to the classification of material, which enables the briefest possible explanation."
D. C. HEATH & COMPANY
NEW YORK                          BOSTON                               CHICAGO
For Sale By Amorican Eaparantiat Co., Washington, D. C.
Are you studying Esperanto?
Do you want help?
Would pou like to have pour exercises
corrected regularlp and all difficulties
explained?
VvTcJTE FOR CIRCULAR TO
The AMERICAN SCHOOL of ESPERANTO
WASHINGTON,   D.   C.
A High-Class Correspondence School of Esperanto
l|$9SS«Sv3SS$9f3S»»-jg^^
Digitized by CjOOQIC
:$$$»S$«3»$$$SS$$»{$$ft»3»^
Emerson Pianoj
Koncertaj kaj Rektaj
:FONDITA 1849:
La piano por la artisto kaj la hej-
mo. Unu grado—unu kvalito. La
plej bona kiun nia deziro kaj sperto
permesas. "Emerson, Boston," ape-
ras en la metala afiŝeto sur ciu piano
farita de ni.
Vendata je prezo kiu reprezentas la veran valoron.
100,000
Emerson Pianoj estas
uzataj de la nuizikamn
publiko  tra   la   inondo
Al ĉiu interesta esperantisto NI VOLONTE SENDOS cKZEMPLERON DE
NIA KATALOGO, kiu montras per ilustrajoj la historion de la fortepiano. Petu
la katalogon per karto esperante skribita.
EMERSON PIANO CO.
Boston {560 Harrison Ave.) Usono
»W$$S$3$$S»$S$S3C<3s)s)9Sg^

The American Esperanto Book
PRONUNCIATION-
Clearly explained, wkh keys
and exercise*. No «eaeher
needed.
GRAMMAR-
Thl original international
rules, with translation; a
careful* analysis from the
viewpoint of the person of
moderate education.
The Amencsm
Esperanto-Book
EXERCISES-
Forty-two standard inter-
national exercises, by Dr.
Zamenhof. authoi of Esper-
anto ; each has vocabulary
notes and translation.
VOCABULARIES-
Esperanto-English, com-
plete, 76 pages: English-Es-
peranto, selected, 54 pages.
r
Standard Edition, cloth bound, postpaid for $1.00
With new subscription to Amerika Esperantisto........$1.50
AMERICAN ESPERANT1ST COMPANY
607  FIFTEENTH   STREET, N. W.
WASHINGTON      ,\
TO Esperanto Clubs, and to responsible persons wishing
to form clubs, we supply quantities of the American
Esperanto Book, with magazine Subscription Cards, on
account, to be paid for as sold. Nine-tenths of the
Esperanto clubs in America use this book, and find it
convenient to keep u supply on hand without invest-
ment.   Unsold copies are always returnable.
National Capital Tress, Inc., Washington, D. C,
SI
Digitized by CjOOQle