Volume 7 April, 1910 Number ! | UNIVERSITY OF CALlFOsf Amerika Espetfanti A Monthly Magazine of the International. Language ESPERANTO American Esperantist Company 700-714 East Fortieth Street CHICAGO Price, Ten Cents Per Year, One Dolli Digitized byCjOOQlC PATROJ KAJ FILOJ A Masterpiece in the Russian A Masterpiece in Esperanto Russia, with one foot in the Stone Age, the other in the Twenty-Fifth century. "Darkest Russia," whose literary lights play at once upon the beauties of the cosmic future and reveal in pitiless detail the horrors of modern "civilization." You don't know current literature, you're hardly on speaking terrns with the human race, unless you know something of what Russia has written. PATROJ KAJ FILOJ is a fascinating novel by Turgenev, translated by Kabe and published in Moscow. To say that it is by Turgenev proves it a Russian masterpiece. That it is translated by Kabe indicates that it is still a _ masterpiece in Esperanto. Postpaid, 75 cents AMERICAN ESPERANTIST 700 East Fortieth Street, Chicago Only [00 Increase Your Mailing List office force, your profits. without increasing your Increase your business and Send in your order today for an UNDERWOOD Revolving Duplicator The most wonderful and effective office help sin'ce the Underwood Typewriter. The Duplicator will make an unlimited number of copies from a typewritten original that are such exact reproductions as to defy detection. Economy in every form —low first cost—low operating cost—no license restric- tions,—you can buy supplies wherever you choose. Write for Jull information. UNDERWOOD TYPEWRITER CO., incorporated i 3 Park Place, New York Digitized by VjOOQIC AMERIKA ESPERANTISTO WITH WHICH IS COMBINED *■ THE AMERICAN ESPERANTO JOURNAL Entered as Second-Class Matter October t, 1007, at the Post Office at Chicago, Illinois, nnder Act ot March 3rd, 1879 BOOK DEPARTMENT Prksss include postage. Terms, cash with order. Add ten cents for exchange on local checks. One-cent stamps accepted for small amounts. Write orders on separate sheet—apart from correspondence on other matters. Address all letters and make all remittances parable to AMERICAN E8PERANTIST COMPANY, 708-714 EAST FOKTIETH STREET, CHICAGO. THE AMERICAN ESPERANTO BOOK. Extra doth Binding....................Ii.oo Limp Leather Pocket Edition.......... ins Ever since its publication in 1907, the sales of The American Esperanto Book have exceeded, in America, the combined sales of all Esperanto text-booku, both domestic and imported. The Esperanto text and exercises are by Dr. Zamenhof, author ot the language. The grammar and commentary are by Arthur Baker, written in the United States language, especially for Americans. The Esper- anto-English vocabulary is very large and complete. The English-Esperanto contains several thousand selected Eh g- lish words with translation. Total, 820 pages. COMBINATION PRICES. Cleth Book and Magazine one year___ Msgstine one year, Paper Book FREE. Paper book and Magazine six months. i-SO ine .60 CLUB DISCOUNTS. Cloth Book and Year Subscription (clubs of five) ..............................$1.20 Leather Book and Year Subscription (clubs of fire) ...............................140 Paper Book and Year Subscription (clubs of ave) ...............................75 Paper Books and Six Months' Subscription (clubs of dve) .........................45 Cloth Book, Ave or more...............75 Leather Book, five or more___' ......... i.ee The rate indicated as applying to clubs of five applies te subsequent orders in any quantity from Esperanto club or bona fide subscription agent. LKPORTBB BOOKS. Abatejo de Westminster................I0.15 Advekato Patelin (Evrot).............. .35 Angla Lingve Sen Prefeaoro............ .30 Aladin; an. La Mixinda Lampo..........so Anatomia Vbrtaro ..................... .45 anUadiro (Stewart) ...................so Aspazio (Svjentokovslri—Leon Zamenhof) .75 Avarule (Moliere—Meyer) ............. .25 Bardell Kontrau Pickwick............... am Brazilio (Backhauser) .................. .35 Bukedo (Lambert) .................... As Boks kaj Koka (Morton—Stewart).......ae A one-act comedy for 2 men and 1 woman. Chio, (a game) .........................50 Chu Li?.............................. 1.20 Cikado che Fonnikoj ................... am Cox Grammar and Commentary......... 1.00 An exhaustive treatise, too elaborate for beginners, but should be in the hands of every writer, teacher and serious student. Cloth, 357 pages Dictionnaire Esperanto-Francaise........ .60 Diversajhoj (Lallemant kaj Beau)....... .45 Don Juan (Moliere—Boirac) ............ .45 Du Mil Novaj Vbrtoj.................... .45 Dutch-Esperanto Text-Book ............. .35 Edzigho Malaranghita (Inglada)......... am Elektitaj Fabeloj de La Fontaine........ a$ Esperanto in Fifty Lessons..............50 Esperanto Teacher (Helen Fryer)........ .25 Eneido (Virgilio—Vallienne) ............ go English-Esperanto Dictionary ........... .63 By O'Connor and Hayes (The large book is known as the Rhodes Diction- ary). Contains about 12,000 common English words, with Esperanto transla- tion; 200 pages, press-board cover. Rhodes English-Esperanto Dictionary___ a.00 Elektitaj Fabeloj do Fratoj Grimm........55 Esperanto-English Dictionary (Motteau) ...65 Esperanta Sintakso (Fruictier) ......... .45 Bsperantaj Prosajhoj (dudek verkiatoj).. .73 La Faraono (three volumes) ............ang La Faraono (any one volume)........... .70 Frazare ............ ................... gg First Reader (Lawrence) ............... a$ French-Esperanto Text-Book ........... a$ Dano-Norwegian Text-Book ............. 1.00 Fundamento de Esperanto (Cloth)....... go Fundo de 1' Mizero...................... a$ Fundamento Krestomstio (half-leather)... 1.50 Fundamento Krestomatio (paper)........ 1.10 George Dandin (Moliere—Zamenhof) ___ .35 Ifigenio en Tauriao.................... Ag (Dresden Congress Play) Imenlago (Storm—Bader) ...............sg Digitized by Google Inter Blinduloj (Javal—Javal)............60 ' Internacia Krestsmatio (Kabc)........... .40 Julio Cezaro (Lambert) ................. .00 Kastelo de Prelongo (Dro. Vallienne)___ i.ao. LA KOLOMBA PREMIO (Dnmas-Papot) .ao Kolorigisto Aervetnranto ................15 Komercaj Leteroj (Berthelot kaj Lambert) .as Komerca Sekretario (Sudria) ........... ao Komnnista Maaifests (Marx—Baker) ... .50 Konkordanco de Bksercaro (Wackrill) . ..35 , Kondukanto kaj Antologio (GrabowaJd).. .60 Graded exercises, literature, etc. Kristana Bsperanta Kantareto . .ao ' Knrso Tutmonda Lan Nature Metodo... .as Kvar Evangelioj ......................50 * Libro de Humorajo ......................75 Lauroj (prize articles from "La Revuo").. .65 Matematika Terminaro (Bricard)......... .as Mistero de Dolors (Pujula y Valles).......6b A three-act Drama. Monadologio (Liebniz—Boirsc) .......... ao dOPSO DE LIA ONKLO (R. M. Chase) ao Murika Terminaro (F. de Menil .1.........so 1 Nevo Kiel Onklo (Schiller—Stewart)... .30 Ordo de Diserva (Anglican Church)...... .as Patroj kaj Filoj (Turgenev—Kabe)___ .75 Plena Vortaro Esperanto-Esperanta (Boirac) ........................... i.ao PsU Antologio (Kabe)....................60 Polish Text-Book...................... .30 Polish Word-/Book ............. ........ a$ Pri Apendidto (Roberts-Besemer) ........10 Provo de Marista Terminaro..............0 Poshlibro Internacia Por Aferistoj, Turis- toj,ktp............................. .60 Paghoj el Frandra Liters turo........... as Predikanto ............................. as Primer of Esperanto (O'Connor)........ to Prose kaj Versoj (Vincents Inglada)......6b Psalmaro ................................75 Pictorial Esperanto Course...............35 Poshkalendaro (Fred) ....................35 Sabistoj (Schiller—Zamonhof) .......... .65 Kakontoj pri Feinoj (Perrault—Sarpy)... .30 La Regho de la Montoj................... 1.03 Revizoro (Gogol—Zamenhof) .............50 Robinsono Kruso (Defoe—Krafft) ....... .50 Rompantoj (Valjea) .................... .30 Sentencoj de sale-mono (Zamenhof)...... .45 Shi Klinighas Por Venki.................50 Standard Course (Bullen) paper ...26 Standard Course; same, in cloth...........so Standard Manual (Jelley), cloth, 60; paper .35 Sug la Negho (Porcbst—Borel paper___ .36 Tria Kongreao .........................60 Tri UnuakUj Komedioj ................. AO Universal» Vortaro (Zamenhof ,......... AO Unua Legolibro (Kabe) ................ A6 Onus Protestant Diserro ................16 Ventego (Shakespeare—Motteau .........76 Verdaj Fajreroj (Frenkel) .............. AO Verkxro de Devjatnin ..................60 Virlneto de Is Mare (Zamenhof) ........ .46 Vojagho Interne de Mia Chambro ...... A6 Vollstandiges Lehrbuch der Esperanto .. .46 Worterbuch Dentsch-Esperanto ......... .76 Yiddish Text-Book (Bresler) ............ A6 ESPERANTO KEYS. Foreign Languages, per copy, ac; 100....r.as Bohemian, French, German, Hungarian, Italian, Norwegian, Portuguese, Russian, Spanish, Keys in English, 2c each; in lots of 26 or more, each ........................... .01 No better propaganda matter is printed Write a letter to your friends, in Es- peranto, enclosing a Key. He will be "tickled" to see how easily he can read WHOLE OF ESPERANTO Foreign Languages, per copy, postpaid.. 4*3 Bohemian, French, German, Italian. PROPAGANDA PAPER Elements of Esperanto, 16-page pamphlet; 10 for 10c; 60 for 30c; 100............. AO Grammar Propaganda Cards, 60 for 13c; 100 .................................. J26 SONG-BOOKS AND MUSIC. Sheet music is imported by us often through indirect sources and cannot be guaranteed in perfect condition. Sent postpaid in strong mailing tubes at prices quoted: Himno al Zamenhof (Deshays).......... A6 La Kanto de l'Cigno (F. de Menil) ...... A6 La Vojo (Deshays) ..................... AO Kushas Somero (F. de Menil) .......... A& Mi Audas Vin (L. Zamenhof-Harris) .... A5 Mi Audas Vin (F. de Menil) ............ A5 Birdoj Forflugu (Seyanaeve—Guivy) ___ AO Himno (Dombrovislri—Guivy) .......... AO Serenado (Butler—Bird) ............... A5 Esperanta Kristana Kantareto .......... AO Kantaro (Thirteen songs for quartet) .. A5 INTRODUCTION TO ESPERANTO. Declared by many persons to be the very best piece of propaganda matter to put in the hands of the man who isn't an expert on grammar. Handsome half-tone cover on enamelled stock. Made to sell at ten cents, but reduced to five cents a copy for propaganda purposes. FOREIGN MAGAZINES. During 1909 we bought many foreign magazines of Esperanto in bundles, and have hundreds of odd copies left over. We will send you ten, all different titles, for fifty cents, but can't make special selections. Mosc people who've bought these bundles were highly pleased. PROPAGANDA PHOTOGRAPH. We have some large imported photographs of a great collection of Esperanto periodicals. These were offered by mistake at 10 cents. They cost more than that in Germany, and the price, mailed in secure package, is 26 cents. It is quite the thing to show for propaganda purposes, and no collection is complete with- out it. LA REVUO—BARGAIN. We will mail six different copies of La Revuo, back numbers of 1909 only, for fifty cents. Sample copy for 10 cents. Order early, and name a substitute—we have only a dozen collections.—American Esperantist Co. Digitized by Google ffZĝ* CONCENTRATED FILING SYSTEMS Nin. different kind, of drawers are made for the Weis Desks and Weis Filing Cabinets shown here. You can combine in either juBt the ones you need—vertical letter files, document drawers, catalog files, card Indexes, check files, etc. Your filing capacity is thus varied, yet oornpaot. Solid Oak, Roller Bearings and Dutt Proof Construction make these wonderful values, as your dealer will tell vou. We will ship direct if he will not supply you. U/P PDPPAV PPFIfiHT " these prices, to all points in the I'. S. salt «■- rntrftl I r\l_IVJIII 0, Monti Wyo„ Colo., Oklx. and Texas. In these states and belond add 15 wr cent. Four Drawer Vertioal Letter File N» mtAt fi An 'or correspondence only, holds 17 1C W^Ep" 80,000 lettert, freight paid......... tO.iO Combination Vertioal File and Card «//■JVsV lnd«*. No. 425 (15.000 letters and tIA 7C 7/ĴŜIĵr 8,000 oards), freight paid.......,.. fl"»<«» . . Fiat-Top Desk, No. 555, "A Complete «//Ly.v O'ooa »" Legs," your ohoice of draw- «OO flfi r/------ art, freight paid................f AA.iW Get Potted on these and other Well Dusiness Conveniences. See a dealer or a catalog. Let us send you some valuable hints for saving office space and time. The «#teĝ>- Mfg. Co., 147 Union St, Monroe, Mich. THE DAILY KALENDARO There are thirteen copies left. Postpaid, 30c. each AMERICAN ESPERANTISTO CO. "I'M FROM MISSOURI" Is the colloquial warning that the speaker re- quires visual evidence of the accuracy of your statements. In that sense, many people who have never been west of the Mississippi or east of the Rockies are from Missouri. When, in your propaganda work, it is needful to impress the eye of the listener, to show him something (and by the way it is always needful, if you but know it) there is nothing which makes so fine and convincing a display in so small a space as our Gazetara Fotografo It is about 11x15 inches in size, printed on tough, pliable board that can be compactly rolled, and shows about eighty of the Esperanto period- . icals. If you want to get a hearing from any editor or public man, show him this photograph firs», and then he'll be asking you to tell him shout Esperanto, and not you asking him for the privilege. There's a world of difference. Set this photograph and you'll find it the moat valuable part of your propaganda "kit." Postpaid, in mailing tube, 25 cents. AMERICAN ESPERANTO COMPANY 700 East Fortieth Street, Chicago Abonprezo Sanĝital SAMIDEANO ĈIUMONATA Internacia Dustrita Revuo Esperantistoj kaj Eaperantaj Societoj devas posedi, car la informo de la tutmondaj es- perantaj jurnaloj aperos. Librovendistoj devas posedi, car vi scias per kiaj eldonajoj vi gajnos profiton. Artistoj kaj arto-amatoroj devas posedi, car vi komprenos pri la artaj kaj artistaj movadoj tra la mondo! Fabrikistoj kaj komerciatoj devas posedi, car vi trovos la rimedon per kiu vi gajnos profiton, per la informo de tiu ĉi revuo. 1 kajero, 1 sen. Oni antaflpagu Iaŭvole por almenaŭ ses monatoj, ĉe la administrejo: M. HIKOSAKA, 33 Abekawamachi, Asakusa TOKIO. JAPAN Specimeno senpage Digitized by VjOOQlC $1.00 SUBSCRIPTION CARD THIS CARD IS GOOD FOR am :rika esperantisto ONE YEAR and THE AMERICAN ESPERANTO BOOK PREMIUM I'APKR EDITION NAME OF SUBSCRIBER STREET OR ROUTE TOWN" AND STATE ISSUED TO BY J CARD NO. 2, 75c each in fives or more. Grammar, the O ** Ekzercaro, vocabularies, magazine, for 75c! THAT is the ^ combination which gave our magazine the largest circulation in the world. We hardly need insist that it is worth all we ask for it (£4 CO I SUBSCRIPTI0N CARD I rt*4 CO sPlaJU THIS CARD 1S GOOD FOR | yJ"^V AMERIKA ESPERANTISTO ONE YEAR and T H .E A M E R I C A N ESP E R A N T O BOu K BEST CLOTH EDITION same oi subscriber STREET Ok ROUTE rows anu : 1) TQ 3 CARD NO. 3, $1.20 each in lots of five "or^more. This O famous "$1.50 Combination" is THE thing Jor clubs. Yes! O Digitized by VtjOOQIC AMERIKA yy T^SPERANTISTO UNOA AMERIKA REVUO e-^i J___j DE LA LINGVO INTERNACIA ESPERANTO VOLUMO VII CHICAGO APRILO MCMX NUMERO III OFFICIAL PART ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA Central Office: Chamber of Commerce, Washington, D. C. AN APPEAL TO YOU. It is on the understanding that each reader of AMERIKA ESPERANTISTO is to some ex- tent interested in the progress of Esperanto that this personal appeal is written. Practically no movement has ever progressed to anything approaching success without a certain amount of organization, or unity and centralization of effort, without hard self- sacrificing, devoted work of a goodly number of people, and without a reasonable amount of the "sinews of war," the money necessary to carry out propaganda. A year ago last July the Esperanto Associa- tion of North America was organized by repre- sentatives from all parts of the United States and Canada, and now has district branches in nearly every state, as well as one in the Domin- ion. This furnished the first requisite. Each of these branches has one or more officers who are devoting, at considerable expense of time and energy, their efforts to the furtherance of our cause. To assist them in their difficult, and often thankless, task, and to add to our membership rolls and treasury, we appeal to YOU. This year, more than at any previous time, a large membership is of extreme im- portance. As every Esperantist knows, the SIXTH INTERNATIONAL ESPERANTO CON- ORESS is to be held in Washington next August. We want recognition of our Congress from the United States Government. Quite naturally in a representative government the number of people asking favors is taken into consideration. Furthermore, for our propa- ganda and expenses incident to the congress, the association needs all the money the Es- perantists of the country can spare. If you are not a member of the Esperanto Association of North America, will you not join us, sending your fee of fifty cents to the Central Office in Washington, or to your state secretary? This fee pays for membership in the general association and in your state branch. Whether or not you are now a member, if you can afford to assist the work to that extent, you are earnestly requested to become a Sustaining Member, and pay the additional sum of $10.00 a year, or $1.00 a month. If you cannot become a Sustaining Member, but can spare more than the fifty cent fee, become a Contributor to such extent as you can afford. Credit for Sustaining Memberships and for all contributions will be given each month in AMERIKA ESPERANTISTO, and also in the annual Adresaro. APPOINTMENT. For the purpose of carrying on a financial campaign among those not at present interested in Esperanto, thus not only obtaining money for increase of our work, but carrying on a new line of propaganda among new people, the Executive Committee of the Esperanto Associa- tion of North America has deputized Dr. A. Rudy, Raleigh, North Carolina, as General Financial Agent. In the plans which he has outlined with the Executive Committee, he will need assistants in all parts of the country, not to contribute but to assist in soliciting contributions. It is hoped that as a result of this campaign we shall not only have a firmer financial standing, but be able greatly to assist the Sesa and possibly help in the unusually heavy expenses to be incurred by our foreign delegates. In the contemplated campaign each worker will be reimbursed for his time and efforts. Any who are willing to assist, please write at once to Dr. Rudy. It will also greatly aid him in his work if everyone, whether in- tending otherwise to help or not, will send him the latest and most exact* statement pos- sible concerning the present state of the move- ment in every district. Full information con- cerning the campaign will be given by Dr. Rudv. Please write at once! NEW YORK UP-STATE FEDERATION. A district charter has been granted by the Executive Committee in response to the fol- Digitized byCjOOQlC 36 AMERIKA ESPERANTISTO lowing petition, signed by most of the active Esperantists in up-state New York. Mr. Her- man J. Westwood, Fredonia, New York, is the organizer and temporary secretary-treasurer. "Pursuant to the provisions of the various subdivisions of Section three of Article three of the Constitution of the Esperanto Associa- tion of North America, the undersigned make application for a charter for an organization, composed of members of said association, to be known as the "New York Up-State Federa- tion of the Esperanto Association of North America,' and request that the territorial juris- diction of such federation be the whole of the state of New York, except the city of New York and the counties of Rockland and West- chester." ESPERANTO ARTICLES. The March number of the "School Review" of the University of Chicago Press contained an article on "Esperanto as a Prerequisite Study," by Dr. Ivy Kellerman. The April number of the same magazine contains a fetter from Dr. D. 0. S. Lowell in support of Dr. Kellerman's article. Single copies of the article by Dr. Karl Kellerman in "Science," which was recently reviewed in the "Literary Digest," answering an opponent of Esperanto, may be obtained from the Central Office of the E. A. of N. A., for a 2c stamp; in quantities of ten or more at one cent each. ESPERANTO LESSONS. In the March number of the "Progress Mag- azine" of Chicago a series of lessons in Es- peranto by Dr. Ivy Kellerman was started, and in the "Progressive Stenographer" of Baltimore will be found a series of lessons by Miss E. W. Weems, secretary of the Maryland Esperanto Association. EXAMINATIONS. Two grades of examinations are conducted by the E. A. of N. A., the preliminary for the diploma "Atesto pri Lernado," the advanced for the "Atesto pri Kapableco." To know how thorough is your acquaintance with Esperanto, no better method can be pursued than to try one of these examinations. Full particulars will be sent upon receipt of stamp by the Secretary, Chamber of Commerce, Washington. PASSED ADVANCED EXAMINATION. Atesto pri Kapableco. Mr. Tom Holliday, Amherst, South Dakota. Secretaries and Members, Southern Division, E, N. N. A. Fellmo Worker»: With the organization, through the tireless efforts of our esteemed kunbatalanto. Dr. A. Rudy, of an Esperanto Association of North Carolina, our North Carolina samideanoj have become the leaders of our Cause in this Di- vision. It is now up to the secretaries, whom we now have in every state of the Southern Division, and to each and every individual member, to bend all energies toward the earli- est possible organization of a similar Associa- tion in every Southern state. Let the example of North Carolina at once spur us on to greater effort, and at the same time supply us with a potent propaganda argu- ment. Let every Esperantist see that a report of the founding of the North Carolina Associa- tion is published in as many newspapers as possible, with an invitation for co-operation in founding an Association in your State. Make it a point, too, to tell all your friends about it, and invite them to work with you to the same end. Fellow-workers, Esperanto grows steadily. lot us only stand together and keep up the good fight aggressively. The Sixth Congress is at hand. Let us de- vote ourselves, especially until it meets, to enlisting recruits for the cause—members, if possible, but certainly learners and subscribers to our official organ. We shall then be vastly aided by a successful Congress, which we have helped to make a success. Let each, too, contribute according to his ability toward financing the cause. To become a sustaining member costs only a dollar a month. If you cannot afford this, contribute what you can. Antaŭen, kunbatalantoj 1 antanen al Wash- ington kaj Venko! Estu nia signo "Fera Fideleco kaj Konstanteco." Tutkore, por Esperanto, —Virgil C. Dibble, Jr., Councilor. 70 Wcntworth St., Charleston, S. C. KONGRESAJ NOTOJ. En la Unua Cirkulero, publikigita en la marta AMERIKA ESPERANTISTO, oni ne enmetis la nomon de la Kasisto de la Organiza Komitato, sed aldonis kelkajn el liaj titoloj al la nomo de Sro. Reed. La sesa kaj sepa para- grafoj devus esti: Edwin C. Reed, Qenerala Sekretario-Kasisto de la Esperantista Asocio de Norda Ameriko, Sekretario-Adjunkto de la Konstanta Komitato de la Kongrcsoj, Sekretario de la Organiza Komitato de la Sesa Kongreso. Kolonelo R. N. Harper, prezidanto de la "District National Bank," membro de la Wash- ington'a Cambro de Komerco, Kasisto de la Organiza Komitato de la Sesa Komitato. Estas decidite de la komitato ke ciu en Norda Ameriko, kiu acetos sian kongreskarton antau la unua de Junio, devos pagi nur kvar dolarojn. Car la komitato pli bone povos aranĝi, se antaŭe ĝi sciis kiom da personoj ceestoa, kaj Digitized byVjOOQlC AMERIKA ESPERANTISTO 37 ae ĝi havas sufiĉe da mono por ĉiuj tujaj el- spezoj, la Komitato petegaa ke ĉiu aiVtu sian karton sen prokrasto. Speciala komitato por helpi pri la kongreso kaj speciale pri garantiaĵo de la elspezoj estas elektita el la Washington'a Cambro de Kom- erco. Ci tiu komitato konsistas el Sro. W. T. Galliher, prezidanto de la "American National Bank," Kolonelo R. N. Harper, prezidanto de la "District National Bank," kaj Sro. Hugh N. Harvey. Oi tio montras al la Eaperantistaro ke la aferistoj de Washington estas favoraj al nia afero, kaj sendube tre helpos la kongreson. La speciala komitato pri gvidlibro kaj kon- greslibro raportas progresadon. Kelkaj novaj kaj tre bonaj aferoj aperos en la libro de In Sesa, kaj la speciala komitato, kies prezidanto estas Dro. B. F. Schubert, intencas fari ĝin tre interesa kaj utila. Kelkaj Jurnaloj en diversaj landoj nun havns korespondantojn en Washington. Multaj per- sonoj en la urbo tre volonte. send us raporton ĉiumonate al Esperantistaj jurnaloj, kiuj de- ziras tian korespondanton. Sin turnu al la Sekretario, Edwin C. Reed, Chamber of Com- merce, Washington, D. C. (Usono.) Bedaŭrinde la fabrikistoj devis prokrasti la liveradon de la poStkartoj kaj kongresmarkoj. La tre multaj personoj, kiuj jam mendis ilin, bonvolu havi iom da pacienco! Oni nun promesas la postkartojn kaj kongresmarkojn antaŭ la unua de Aprilo. Tuj kiam ili alvenos, la Sekretario plenumos la mendojn. La komi- tato esperas ke Ĉiu Esperantisto, ĉu li venos al la kongreso ĉu li ne venos, uzos la markojn sur ciuj siaj leteroj por reklami nian aferon tra la mondo. La poStkartoj kostas dudek kvin cendojn (1-2 spesmilon) por aro de dek kvin vidajoj de Washington. La kongresmarkojn oni povas a&eti po dudek kvin cendoj (1-2 spes- milo) por cent markoj. Sin turnu al Edwin C. Reed, Sekretario, Washington, D. C. Du premioj plu estas jam raportitaj al la komitato pri la konkurso literature. La unua estos por la plej bona verkajo pri la utileco de Esperanto por blinduloj. La premio estos "Braille" libroj specialaj por blinduloj. Oni petis ke la juganto estu Pro. Cart el Paris. La dua premio estos donata por verkajo pri la temo "La simileco inter Zamenhof kaj Lin- coln." La premio estos la verkoj de Xnmcnhof speciale binditaj. Dro. Ren* de Saussure, Sekretario de la In- ternaeia Science Asocio, skribis ke la Science Asocio bezonas kunvenejojn por du aŭ tri kun- sidoj, kaj, kiel en Barcelono, unu el ili devus esti ĝenerala kunsido de la kongreso por klarigi al la tutu Eaperantistaro la celojn de la Scienca Asocio. ______ Oni jam komencis aranĝi la kunsidojn de la Internacia Societo de Esperantistaj Juristoj. Oiu leĝisto devus tuj skribi al Sro. J. G. Will- iams, 1700 Lament strato, Washington, D. C. La Spaulding Kompanio, fabrikistoj kaj vendistoj de la ludiloj de sporto, diras ke ĝi presigos libreton enhavantan la regularon de la Basbalo. Oi helpos klarigi al la eksterlandanoj la nacian ludon. La Universala Esperanto-Asocio konsentas arangi la vojaĝon de la Eŭropanoj ĝis Nov- Jorko. Ciu Europano deestonta la Sesan sin turnu al tiu asocio, Oenevo, Svislando. De Wheeling, West Virginia, oni skribas la jenan: "Ni ĉiuj antaŭenpensas kun multe da intereso al la Granda Kunveno en Washington, kaj mi povas nun raporti al vi ke ni (la Wheel- ing Esperantistaro) sendube estos granda- nombre reprezentataj je tiu okazo. Mi ne scias pri efi unu ano kiu ne intencas ĉeesti. Nia nuna intenco estas veturi laŭ Pittsburg, kie ni kunigos kun la Pittsburg'aj kluboj, kaj alvenos en Washington kun multege da flagoj kaj kantoj." Tia unuiĝo de diversaj kluboj, kaj veturado amase, faros multan plezuron por la Esperan- tistoj kaj bonegan reklamon por Esperanto. Cu la okcidentaj Esperantistoj ne povas ankafl arangi ke iom post iom ili kunigu, kaj de Chicago kune veturi al Pittsburg, tie renkon- tante la aliajn samideanojn ? Cu la kongresanoj de la norda parto de Nov-Anglujo ne povas arangi specialan daton por la kunigo, ekzemple en Boston, kaj por la veturo al Nov-Jorko? La anoj de la stato Nov-.Torko povas simile arangi, kaj Nov-Jorko, Nov-Anglujo kaj Eftropo povas kune veturi de Nov-Jorko gis Washington. La kongresa komitato tre volonte presigos en la kongresaj notoj tiajn arangojn. Ne forgesu, Esperantistoj, ke granda ceestantaro faros multe pli multe por nia afero ol in ajn alia afero. _____•_ Dum la kongresa semajno almenaŭ unu amu- zajo estos prezentata de Esperantistoj Amer- ikaj, sed cl ekster Washington. La komitato petas ke diu, kiu povas partopreni per muziko voĉa aŭ instrument a, ah kiu povas amuzi alimaniere, skribos al la Sekretario. Ne kasu vian lumon, sed vin oferu por la afero. Se iu klubo povas prepari drameton, ei tiu tre placas al la Komitato. Kvankam la laboro de la agemaj Esperan- tistoj en Washington devas esti pri la Kon- greso mem, la loka propagando |>rogresas tre bone. Multaj kursoj estas kondukataj en kaj dirkan. la urbo, kaj la vesperaj klasoj en la publika altlernejo daftras kun ciusemajna al- dono da lernantoj. Tiuj ei klasoj estas kon- dukataj de Sro. Reed, Dro. Ivv Kellerman, Sro. W. II. Redfield, kaj Sro. F. A. Preston. Jc la 24'a de FebruaTo la Esperantistoj de la Distrikto de Kolumbio guas tre bonan dancon. 6i estis tiel sukcesplena ke oni nun arangas alian por la 21'a de Aprilo. Digitized by Google 38 LA MOVADO EN USONO Suda Diiido.—En Norda Karolino forta Stata asocio fondigis per la klopodoj de Dro. A. Rudy. En ĉiu Stato jam estas difinita Stata sekretario, el kiuj tri estas profesoroj ĉe emi- nentaj kolegioj. En diversaj partoj de Suda Karolino instruistoj interesiĝis pri Esperanto, afietis librojn kaj abonis la oncialan gazeton. Oni projektas tie Statan asocion. La Stata direktoro pri edukudo estas amika. Hum. Januaro okazis en Columbia, Suda Karolino, esperanto elmontrajo dum la jara kunveno de la Stata Pedagogia Asocio. Multaj interesiĝis. Nia afero kreskas en Suda Karolino. Oni pro- jektas venigi Sron. Baker por paroladi en Kaleigh, Charleston kaj Savannah. Norda Karolino.—Je la komenco de Januaro ni havis nur tri Esperantistojn en la tuta Stato. Nun la Esperanta Asocio de Norda Karolino estas organizita, kun pli ol kvardek lernantoj. Ni multe propagandas per paro- ladoj, artikoloj kaj cirkuleroj. Ni baldau havos paroladon de Sro. Baker. La lerneja konsilantaro de Raleigh jam volis komenci la instruadon de Esperanto en la lernejoj publi- kaj, sed la inspektoro petis, ke oni atendu gis Septembro, car ne estas bone komenci novun instruadon en la flno de la lerneja jaro. La 3'an de Marto la Esperanta Asocio de Norda Karolino kunvenis en la "Chamber of Com- merce" kaj elektis jenan estraron: Dro. Chas. Lee Smith, prezidanto; Sro. John C. Drewey, vie prezidanto; Sro. Walter Durham, sekre- tario; Sro. Henry E. Litchford, kosisto; Dro. A. Rudy, organizatoro. New Haven, Connecticut.—De kelkaj monatoj la fiefa loka jurnalo. Union, publikigas artikol- ojn pri Esperanto kaj leeionojn en la lingvo. Tiuj estas verkataj de Hubert A. Welch, sekre- tario de la Esperantista Klubo de New Haven, kaj okupas gravan lokon kaj mmulte da spneo. La lecionoj mem oni presas per grandegaj literoj. Estus grava helpo, se multaj esper- antistoj skribus leterojn (en nia lingvo) al la redakcio de la Union. New Haven estas fama plej multe kiel loko de la universitato Yale, kaj multaj studentoj interesiĝas per la ar- tikoloj en la Union. Tonkawa, Oklahoma.—Estas nova klubo por la studado de Esperanto, fii fondiĝis en Jan- uaro kaj la korespondanto estas Sro. A. L. Peer. Stato Maine.—En Portland nova grupo de knaboj, nomita La Verda Stelo, naskiĝis kaj aligis al la E. A. N. A. Prezidanto, Abraham Shwartz; Sekretario, William Dyer, 65 Monu- ment Strato. La Portland School of Languages, Prof. Henri F. Mieoleau, Direktoro, starigas Esperantan kurson sub instruado de Herbert Harris. Post parolado de Sro. Harris en Water- ville, en Februaro, fondiĝis societo de gesin- joroj en la urbo mem, kaj klubo de studentoj fie Colby Kolegio, kaj klubo de profesoroj nun fondiĝas. Springfield, Ohio.—H. K. Randall, kies adreso estas 627 Woodlawn Avenue, faras aranĝojn por la parolado de Sro. Baker ĉe Wittenberg College. Manchester, N H.—Tie fii la Parolado de Sro. Baker estos sub afispicoj de la Instituto de la Artoj kaj Sciencoj. Arleta, Oregon.—Tie fii ono fondis novan klubon, "Esperanta Rondo." fii havas ok mem- brojn kaj la korespondanto estas Sro. Louis A. Kearney. Erie, Pennu.—Tie fii la klubo "Nia Afero" interesiĝis la "Cambron de Komerco" je Es- peranto, kaj tiu zorgos fiiun arangon pri la propaganda parolado de Sro. Baker en tiu urbo. Harrisburg, Henna.—Per konsento de la Estro de Publikaj Konstruaĵoj, kaj helpo de la Estro de Popola Edukado, oni aranĝas por publika parolado de Sro. Baker en la Kapitola Kon- struajo. Sroj. H. M. Hoke kaj Chas. H. Hol- linger, el la orieejo de la Stata Advokato, zorgas la aferon. Massachusetts.—En tiu fii Stato oni esperas havi propagandan paroladon de Sro. Baker en almenaŭ kvar urboj—Boston, Newton Centre, Brockton kaj Worcester. En fiiuj tiuj urboj estas multaj Esperantistoj. Stato Rhode Island.—En tiu fii plej mal- granda Stato de Usono oni faris preparojn por propaganda parolado de Sro. Baker dum Majo. Buffalo.—Sro. Geo. R. Drake, el No. 66 Bris- coe Avenue, aranĝas por parolado de Sro. Baker dum lia venonta vojaĝo. fiiuj kiuj volas kun- helpi en reklamado kaj orgamzado bonvolu sin turni al Sro. Drake. Pit («burps. Penna.—E s t a s Esperantista klubo en la Tehnika Lernejo Carnegie. En The TaTtan, fiiusemajna organo de la lernejo, aperis 15'an de Februaro bonegan propagandan ar- tikolo verkita de Dro. Schapper. Detroit, Mich.—Dro. H. W. Yeamans faras multajn propagandajn paroladojn pri Esper- anto, kiuj estas raportataj en la Free Press, News kaj Times, Li klopodas aranĝi parolad- ojn de Sro. Baker fie Detroit, Ypsilanti kaj Ann Arbor. Chicago.—Dimanfion matene, la 13'an de Marto, Sro. Arthur Baker paroladis fie "All Souls' Church," pre&ejo de la fama kultura kaj socia centro nomita "Abraham Lincoln Centre." La tcmo estis, kompreneble, Es- peranto, kaj la parolado anstataŭis la kuti- man predikon en la matena diservo. Digitized byLOOQiC 39 IN FOREIGN LANDS Chinese-Esperanto Periodical.—C uriously enough, the first Chinese-Esperanto magazine is printed in France by Sro. Hoa, 42 rue die Mont- rouge, Gentilly, Paris. The January number contains forty pages, lithographed on pink psper, subscription price not shown. Most of the contents are in Chinese. Russia.—An apparently more liberal attitude on the part of the government toward student societies has resulted in the formation of sev- eral Esperanto clubs where this would have been impossible a short time ago. In an im- portant paper in Moscow and one in Irkutsk, Siberia, appear regular Esperanto departments. Ondo de Esperanto, the Esperanto organ, re- ports general activity in Esperanto propaganda. Poland.—In Lwow, regular instruction in Esperanto is given to a number of pupils in two of the high schools. ~Sederlanda Katoliko.—This little journal, 'The Netherland Catholic," began publication with the first of the current year. As indi- «ated by the title, it is devoted to Catholic interests, and is the organ of the Netherland Roman Catholic Esperanto Association. The subscription price is 35 cents a year, and the publisher, Joh. Luneman, v. d. Neerstr. 40, The Hague, Holland. Bosnia and Herzegovina.—A large Esperanto society, with many government officials and other prominent people in its membership, has been organized at Sarajevo. Many of the national journals are publishing propaganda articles. An Exposition of Esperanto matter is being prepared, for which post cards, books, etc., will be accepted by "La Stelo Bosnia," Sarajevo, Bosnia-Herzegovina. Itala Esperantisto.—The great revival of Es- peranto in Italy, which seems to surpass all previous efforts at propaganda in that country, brings out a new Esperanto magazine, Itala Esperantisto, beginning with March. The sub- scription price is 70 cents, or Sm. 1.40 in Es- peranto exchange, and the publication address, Via S. Agostino No. 6, Palermo. Italy.—In one of the most prominent illus- trated magazines, lllustrazione Uilitaire Hal- iana. Prof. Luigi Giambene devotes a page, to Esperanto—a propaganda article printed in Italian and Esperanto. It recounts chiefly the use made of Esperanto by military men, and their attitude in general toward the interna- tional language movement. Oermany.—The national organ, (Irrmana Es- perantisto reflects the constant growth of the Esperanto movement in Germany, and with the first number this year it takes on an appear- ance of increasing solidity and prosperity. The number of clubs in Germany has made sur- prising gains in the past year. Bohemia.—The Esperantist club of Prague received as a Christmas gift a fine office room, furnished, with a year's rent paid. Hungary.—A "Call to Students," of which ten thousand copies were distributed, has re- sulted in Esperanto groups in forty-six schools. Japan.—The fact that many Japanese on the Pacific coast of America speak and read Es- peranto is the best evidence of the growth of the language in their native country. Mrs. Winifred Sackvillc Stoner, whose propaganda work for Esperanto in Indiana is so well known, reports that on arriving at her present home in Port Townsend, Washington, she found in the kitchen a copy of Amerika Es- peranto with the Japanese name, Yen San. Igi flrppo, a medical journal of Tokio, has pub- lished favorable articles, and many physicians have joined the movement. Holland.—The official organ reports several interesting public affairs in honor of Dr. Zamen- hof's birthday. Seventeen new members of the Esperanto Society were received during De- cember. Chile.—Though December, is a midsummer month in this country, weekly classes were held in Santiago, attended by about twenty- five students. Prance.—Esperanto propaganda continues with unabated vigor throughout the republic. News in detail from the several cities would occupy a number of pages. The following is from Bordeaux: "We cannot mention in detail all the courses—there are too many. Every day, even on Sunday, there are two or three classes, afternoon and evening, in eight dif- ferent places, by the devoted professors Des- laurier, Brunet, Daire, Marcele and Marly. Two of these courses are compulsory for the students of the schools Saint-Genes and Saint- Ferdinand." Great Britain.—The January number of the British Esperantist has news reports from thirty-five Esperanto societies, and announce- ments of sixteen lectures and the arrangement of new classes. The third British Esperanto Congress will be held at Cheltenham, May 14 to lli. Announcement has been made of the early future appearance of a new book, trans- lated by W. Morrison and W. W. Mann—"Dro. Jckyll kaj Sro. Hyde." ftpain.—A small local journnl, devoted to commercial and industrial interests of Saba- dell, a suburb of Barcelona, is publishing an Esperanto section. The town council of Bilbao has voted five hundred pesetas to the local Esperanto club for propaganda purposes. Rather tangible recognition of the plain fact that Esperanto is really an educational move- ment! Digitized by VjOOQlC 40 UNUFOJE KAJ NENIAM REE. (Rakonteto sen ĉ, ĝ, a, J, 8). Verkita de R. F. Schubert, Washington, D. C. Lau la devi/o: "Mnlmulte niir efikos tiu do, kiu troe pripensadas." Mi estis junulo dudekjara, kiam mi, laukutime, dum la tuta libertempo pasigis la tempon ekster la domo. Mi ne me- moras ke iam ajn en la dauro de liber- tempa sezono mi bavas malsaneton, mi ja ne havis la tempon esti malsaneta. Tagon post tago mi kunestis kun miaj surstrataj kunuloj; ludante. fajfante kaj bumelante kiel eble plej multe. Nur kiam forta malsato devigas min forlasi la kutiman ludejon, mi iris bejmen je la tagmezo. Miaj gepatroj multe amis vidi la tutan familion je tiu tempo; la ceteran tutan tempon mi pasigis eksterdome. Mi havis bonan apetiton, tiu estas la funda- mento de mia nuna bonstato. Unu tagon, do, okazis io, kio mi neniam forgesos kaj, por via profito mi volas rakonti tion. Estis meze de autuno kiam, unu matenon okazis al mi io, kion mi spertis neniam antaŭe. Bumelante laulonge de la strato kaj, fajfante kiel eble plej forte, ke la policano sur la kontraua flanko de la strato sin turnis por eltrovi de kie eble alvenis la fajfistaro, li baldau certigis al si ke estas ja nur vivoplena etulo dudek- jara. Daurigante mian iradon, mi bal- dau ekvidis grandnombran junularon iom distance antauen. Momente tute forgesante la fajfadon, mi rapidis por eltrovi kio altiras la junularon. Atin- ginte la lokon mi ekvidis nenion krom la plejnova bulteno. Nu, kio do povas in- tcresigi la junularon? Aperis ja multe da scivolemuloj por avide la sciigojn el la tuta mondo. Ankau legante la bul- tenon, kion mi ekvidas? Mia rigardo estas fiksita je unu anonco tute ne poli- tika, kion mi ja, krome, ne estus kom- preninta, sed jen la anonco: REKOMPENCO: Nigra pudelo estas per- dila; respondas je la nemo "Karlo." Sin turnu al Sinjorino Stelverdo, 1412 Esperanto Btrato. Foje kaj ree rigardante la anoncon, mi ne povis senigi min je la granda penso kiun la senmorta poeto de mia kara patrujo neforgcseble esprimis jene: "Oni la kun- vivanton dcvas helpi, eble ni soman sor- ton iam spertos." Certe, mi volas helpi, sed, kiamaniere mi povas fari tion ? Eble viziti la diversajn kvartalojn de la metro- nolo? Tio certe ne estus sukcesplena. Kion ceteran do fari ? Pripensante dum kelke da tempo, kiamaniere mi eble povus gajni la rekompencon promesitan, foje kaj ree mi prenis la decidon, ke la tasko eble estas tute nefarebla, mi ja sciis nur tion, ke la pudelo estas nigra kaj Ha nomo estas Karlo, nenion plu. Tio certe estis nemulta. Dum ke mi profunde meditis pri la delikata situacio, ekpenso enigis en mian cerbon; granda ideo venis al mi kaj mi tuje prenis de- cidon, sciu: Estas ja malfacile trovi ni- gran pudelon, sed mi ja povas kontentigi la posedinton de la hundeto, se mi nigri- gus alikoloran pudelon. Se mi tion farus, mi povus bavigi al mi kelkajn donacojn je la venonta kristnasko. Blan- kan pudelon mi ja povas trovi; mia amiko, la cirumisto, devas helpi min akiri la rekompencon anoncitan. Ree venas al mi la timo, la timego, ke eble nigrita pudelo jam perdus la koloron antau ol atingi la domon en la Esperanto Strato, kiu estas ja tre malproksime de la cirumejo. La poeto diras: "Se la ne- eeso vin depigas, Ham ekpenso certe estas plenumebla." Pensite, farite! Mi ja nur faras tion, kion mi ne povas mal- fari. Ha! Kia eltrovo! Jen tute tauga pu- delo, kvankam blanka! Fajfante al la saltetanta hundeto kaj, karesante lin, mi donis al li peceton da sukero. Mi move- tas la voston por csprimi, pudelmaniere, Digitized by Google AMERIKA ESPERANTISTO 41 sian dankon. Mia koro eksaltis pro espero, ke li eble respondos je la nomo anoncita. Ho, Karlo! Ho, eta Karlol Suprenlevante kaj karesante lin, mi for- portis la karan hundeton en la cirumejon por nigrigi lin. Promesinte al la cirum- isto la duonon de la rekompenco ricevota, post longedaura interparolado li signe- donis la jeson kaj komencis cirumi la karan blankan pudelon. Komence, la hundeto tute ne amas la nekutiman pro- cedon sed, doninte al li kelke da pecetoj •da sukero, mi povis facile firmteni la karan beston, dum ke la cirumisto tutam- plekse nigrigis lin. Kiam la cirumado estis plenumita, ni ambau rigardis la belan nigrigi tan pudelon. Se la esper- opena beleco de la antaue blanka pudelo enigis la koron, la plenespera beleco de la nigra pudelo tute levigas mian junan koron. Eksaltis la koro je espero, kiam mi amokule rigardis la karan hundeton. "Kie ajn estas la volo, tie ajn ankau oni trovas la vojon"; kaj "Dio ja protekte helpas tiujn, kiuj ne nur volas, sed ple- numas." Komence, mi iomete ektimis sed, kunprenante la tutan mian forton kaj volon, facilanime kaj sukcescerte mi estas ekscitita de la espero gajni la mal- avaran rekompencon. Tion pensante, mi iris laulonge de la Verdstela Avenuo, sek- vate de la senmakula pudelo kiun mi firmtenis per la forta fadeno. Ne di- rante unu vorton, kaj tute forgesante la fajfadon, mi nur de tempo al tempo flankenrigardis mian kvarpiedulon por certigi al mi ke li eble ne jam perdis la nigran koloron. Kvankam konate kiel petolulo nemetiista, mi neniam antaue penadis trompi malbonmaniere la sam- tempularon. Do, foje kaj ree venis al mi plimalpli la sento de eventuala mal- sukceso. Kun multpeza koro mi iris an- tauen. Trapasante iom distance la dek- kvaran straton, mi post nelonge alvenis je la domo de Sinjorino Stelverdo, la posedintino de la perdita pudelo. Unu minuton plimalfrue mi trovis min antau la pordo de la eleganta domo, numero 1412 Esperanto Strato, pitoreske lokita proksime de la mezo de belvida domvico. Staris automobilo antau la domo. Kor- premanta silento pezis kvazau tuno sur pa tuta situacio. Supreniri au ne su- preniri, tio estas la demando. Neniun homon mi ekvidis. Mi iomete frost- tremis, mi ja estas tutsola. "Fortulo sola estas ja la plej potenca," tamen mi su- preniros! Ekpremante la elektran butonon, mi atendis kun mia kvarpiedulo. Post ne- longe oni malfermis la pordon kaj sen- makule vestita negrino demandis pri mia misio. Ekvidante la nigran pudelon, oni petas min eniri kaj atendi kelke da tempo en la salono, Sinjorino Stelverdo, oni sciigis min, eniros tre baldau. Parolinte tion, la negrino forlasis la salonon. Ree mi estis tutsola! La nigra pudelo sidis apud mia tabureto. Ha! Kia beleco! Kurigante miajn rigardojn de la unu al la alia flanko de la lukse meblita salono, mi sentis min kiel neniulo. Estis certe ke la posedantino de la salono ne bezonas perlabori sian vivtenon; tute forgesante, unumomente, mian gravan mision, mi kurigis la rigardojn de flanko al flanko, de la pargedo al la plafono. Kia beleco! Surmure estis pendigitaj la majstro- verkoj de la pentrista arto; je la dekstra flanko estis la vivsimila portreto de nia iama kaj fama prezidanto Abraham Lin- coln, kiu havis la subskribon "Liberiginto de la usona negraro el sklaveco"; je la alia flanko estis la famkonata portreto de Doktoro Zamenhof, enhavanta la sub- skribon "Liberiginto de la tutmonda ho- maro el diverslingveco." Mi sentis min kvazau hejme, proksime de la simboloj de paco kaj progreso. Kurigante miajn rigardojn al la plafono, mi ekvidis kan- dalabron pendigita de la volbita plafono, ornamita per multe da elektraj fokusoj kiuj sendube plibeligas la tutan aspekton per diverskoloraj lumradioj. Neniam antaue mi ja ekvidis similan aspekton! Neprovinto ja ne povas imagi, kiel bela estas la sento helpi al sia proksimulo! Tia bonsento estas, unuvorte, senegala! Tiamaniere meditante, mi ree trovis meze de la neenv'inda situacio. Jen! Ekbatas la sonorilo de la apuda predikeja turo trifoje. Jam la tria pretere! Kaj mi forlasis la gepatran domon frumatene! Verdire, mi sentis iom da malsato! Auskultu! De malproksime mi audis belajn vortojn, adiauendirante al iu kara Digitized by Google 42 AMERIKA ESPERANTISTO vizitulino; nelonge post tio oni audis susuradon de silko sur la pargedo en la apuda salono. Post kelke da sekundoj ree eksonis susurado de silka vesto rapide movante sur la pargedo. Enirinte la salonon, altkreska sinjorino gracie min salutis kaj mi tuje riverencis. Mi estis preskau blindigita, vidante la belegan robon de blanksilka materialo! Kia beleco, kiam la sinjorino sidis sur palis- andra kanapeto tegita per multekosta damasko! La hararo, certe estas majstr- verko de la friza arto! Ekvidante la nigran pudelon apud mia tabureto, la sinjorino eklevis la manojn kaj ekparo- lis: "Dank' al Dio, ke la kara pudelo estas retroviral" Larmoj ja elfluis el la okuloj. "Ho! Karlo! Mia kara Karlo! Karula mia, venu al mi, Karuleto mia!" Eble ankau blindigita de la beleco neku- tima, la hundeto aliris al la sinjorino, kiu suprenlevis la hundeton retrovitan por karesi kaj karesadi lin. "Karuleto mia, kial vi do foriris de via hejmo? De via bonkora mastrino? Eble vi ne povas klarigi tion, eh? Mi ja pasigis sendorme la noktojn pasintajn, vi ja tute ne reiris hejmen, Karlo mia! Mi of te ploretis pri vi, karega forestulo!" Ekaudinte tion, mi devis fari super- regan klopodon por resti tutserioze. Iom post iom aperis plimulte da makuloj sur la bela robo de la sinjorino. Mi devis foriri. Mi ne povas kontentigeble sciigi kio okazis post tio, mia memoro tute ne estas fidela kaj malebligas pluan priskri- bon de okazintaj detaloj. Timigite, mi deturnis miajn rigardojn kaj peT rapid- eco neniam antaue konata, mi forlasis la salonon kaj domon multe pli rapide ol mi estis alveninta. Kial? La ektimo for- pelis min, mi neniam rigardis posten, mi nur povas konstati, ke mi trovis min sur la strato, sen hundo, sen rekompenco, senigita de espero. Sed la sperto gaj- nita estos neforgesebla al mi, en mia tuta vivo tio estos klara en miaj pensoj: "Unufoje kaj neniam ree!" PRI VIRINOJ. malĝojulinoj. Iuj postulas cion kaj donas malmulte: kun malfortaj viroj ili estas tiraninoj; kun fortaj viroj ili estas la eksedzinoj. Iuj postulas malmulte kaj donas cion: kun simpatiaj animoj ili jam estas en la ĉielo; kun nesimpatiaj ili baldaŭ estas en siaj tomboj. Iuj donas malmulte kaj postulas malmulte: ili estas la senkoraj, kaj ili alportas nek la ĝoje- con de la vivado, nek la paeon de la morto."—Tradukis H. Hall. DEK REGULOJ OBSERVINDAJ. Laŭ Thomas Jefferson esperantigis W. Schmeil por Qermana Esperanto (lazeto Prokrastu neniam ĝis morgaŭ tion, kion vi povas hodiaŭ prizorgi. Neniam genu alian personon pro afero prizorgebla de vi mem. Disponu neniam pri via mono, antaŭ ol vi tenas ĝin en viaj manoj. Aĉetu nenion pro ĝia malalta prezo, ĝi tamen estas tro multekosta por vi. La fiero kostas al vi pli multe ol la malsato, la soifo kaj la malvarmo. Oni neniam pentas esti manĝinta tro malmulte. Tio, kion ni prizorgas volonte, kaŭzas nenian penadon al ni. Kiom da ĉagreno kaŭzas al ni mal- feliĉaĵoj neniam okazintaj. Rigardu ĉiujn okazojn de la pli bela flanko. Estante kolera, nombru ĝis dek, sed ĝis cent se vi estas kolerega. THE CORRELATIVES. "Iuj virinoj, edziniĝante, postulas ĉion kaj donas 6ion: kun bonaj viroj ili estas feliĉaj; kun malbonaj viroj ili estas la Prof. G. Macloskie, of Princeton Uni- versity, has written the following mne- monic lines for the benefit of Esperanto beginners. Those who have trouble in fixing the meaning of these little words will find these lines a help for a while at least: The roots i, ki, 6i ft, and iteni, may recall Any, what, and all, that also nothing at all. Add the endings to these to make words: a, o, u. Are for adjectives, objects, and persons, as who; Am, e, el (ire for time, place and manner; Al for causes om for muchness; and es, for an ou-ner. Digitized by Google AMERIKA ESPERANTISTO 43 FUNEBRA PAROLADO It. 0. Ingersoll. El angla originala tradnkis Horace M. Steven». "Mi scias ke estas vante orumi mal- ĝojon per vortoj, tamen mi deziras for- preni de ĉiu tombo ĝian timon. Tie ĉi en la mondo kie vivo kaj morto estas egalaj reĝoj, ĉiuj devas brave renkonti tion, kion ĉiuj estas renkontintaj. La estonto estas plenigita per timo, maku- lita kaj malpurigita de la senkora pas- into. De la mira arbo de vivo, la bur- ĝonoj kaj floroj falas kun la matura frukto, kaj en la komuna lito de tero, patriarkoj kaj infanetoj dormas flankon ĉe flanko. Kial ni devus timi tion, kio venos al ĉiuj kiuj ekzistas? Ni ne povas diri. Ni ne scias kiu estas pligranda beno, vivo aŭ morto. Ni ne povas din ke morto ne estas bona. Ni ne scias ĉu la tombo estas la fino de tiu ĉi vivo, aŭ la pordo de alia, aŭ ĉu la nokto tie ĉi ne estas ie tagiĝo. Nek povas ni diri kiu estas pli favorata, la infaneto mortanta en la brakoj de sia patrino antaŭ ol ĝiaj lipoj lernis paroli vorton, aŭ tiu, kiu vojaĝas la tutan longon de la malglata vojo de vivo, farante dolore la lastajn malrapidajn paŝojn per apogilo kaj lam- bastono. Ciu lulilo demandas de ni "el kie?" kaj ĉiu ĉerko, "al kie?" La sen- klera sovaĝulo ploranta super sia mor- tinto povas respondi al la demando tiel intelegente kaj kontente kiel la robita oferisto de la plej aŭtentika kredo. La larmplena senklereco de la unu estas ĝuste tiel konsola kiel la kleraj nesencaj vortoj de la alia. "Neniu, staranta kie la horizonto de vivo tuŝas tombon havas ian raj ton profeti pri estonteco plenigita per doloro kaj larmoj. Eble morto donas ĉion, kio estas valora en vivo. Se tiuj, kiuj en- brakigas nin, koron ĉe korot neniam povus morti, estas eble ke amo forlasus la terglobon. Estas eble ke komuna kredo forigos el niaj vojetoj la malbon- ajn kreskajojn de memamo, kaj mi pre- ferus vivi kaj ami kie morto estas reĝo ol havi eternan vivon kie amo ne estas. Alia vivo estas nenio, se ni ne konas kaj amas denove tiujn, kiuj amas nin tie ĉi. Hi kiuj staras ĉirkaŭ tiu ĉi tombo kun rompantaj koroj havas nenion por timi. La pligranda kaj plinobela kredo pri ĉio kio estas kaj estos diras al ni ke morto ne povas esti io pli malbona ol perfekta ripozo. Ni scias ke pro la komunaj de- ziroj de vivo la bezonoj kaj devoj de ĉiu horo, ilia malĝojo malpliiĝos tagon post tago ĝis fine tiu ĉi tombo estos por ili loko de ripozo kaj paco, preskaŭ de ĝojo. Por ili estas tiu ĉi konsolo; la mortintaj ne suferas. Se ili vivas denove, ilia vi- vado certe estos tiel bona kiel nia. Ni havas nenian timon; ni estas ĉiuj infanoj de la sama patrino, kaj la sama sorto atendas nin ĉiujn. Ni ankaŭ havas nian religion, kaj ĝi estas—helpo por la vivan- toj, espero por la mortintoj." LA TERURA EKRRIO Antafi tre, tre longe, en tempo nun preskaŭ tute forgesita, ekzistis en la Eskotila Markolo la mirinda insulo Toruno. Certe neestanta nun, eble la insulo eĉ neniam ekzistis, sed,—nezorgu! En la tempo pri kiu mi priskribas vivis la fama, saĝa Reĝo Ĝaral, kiu estis tiel saĝa kaj instruita ke li ĉiamaniere donis al la kulturo de sia periodo la fortecon de sia influo kaj riĉeco. Precipe, la as- tronomio allogis lian atenton kaj ofte lia trezorejo estis iomete malpligrandigita per ia elspezo por teleskopoj aŭ obser- vatorioj. Dium lia tuta rego, la his- toriistoj rakontas al ni, la insulanoj kon- atiĝis, pli ol iam ajn antaŭe, pri la mir- indaĵoj de la ĉieloj kaj la movadoj de la steloj. Tial, la popolo de Toruno ne estis tre surprizitaj kiam la Cefastron- omo de la Reĝa Kolegio anoncis ke li Jus eltrovis ke vere ekzistas homoj sur la luno! Grava kaj ĝoja eltrovo! Nun la Reĝo de Toruno povas fari entreprenon pri kiu li ofte kaj fervore revis. Nun li povas interkomuniki kun la logantoj de la luno, kaj por efektivigi la planon li elsendis al 6iu parto de sia reglando heroldojn, kiuj pompe anoncis ke, post unu semajno, je la oka vespere, la tutin- sulanaro devos kolektiĝi sur la Heruga plataĵo. Tie, je la signalo de la Cef- ministro, ili devos voĉfari tian ekbruon ke la lunloĝantoj certe aŭdos. Oni ĉie kore aprobis la ideon, kaj laŭ la ordono Digitized by Google 44 AMERIKA ESPERANTISTO de la reĝo, liaj regnanoj je la tago reĝe elektita kunstaris ĉe la kunvenejo. Ciu persono alportis kun si sian plej bonan voĉon plifortigitan per tagoj de praktiko kaj atento al la reguloj de higieno. Fine, je la preciza momento, dum la tuta ĉeestantaro nerve atendis la signalon, la Cefministro flirtis sian bastoneton. Nu, kio okazis? Kia terura ekkrio! Kia orelfendanta bruego! Ne, mi eraris; mi devas raporti al vi la absolutan, bedaii- rindan veron. Ne eĉ unu murmureton oni aŭdis; ĉiu homo, la lastan momenton, tro sciemiĝis por ke li aŭskultu la treegan lunatingontan bruegon kiun la aliaj nepre faros.—Verkis Henry W. Hetsel, Moylan, Penna. AFORISMOJ PRI EDUKADO. Rarnato, en Germana Esperanto-Gazeto Ne agrable, esti sola en la mondo. Malagrable, esti sola en societo, en pro- fesio. Plej malagrable, esti soleca en familio kaj edzeco. La plej tragedia el ĉiuj fariĝoj: ke homo de plej varma koro, idealisto de plej potenca volo ofte iĝas tiel soleca, tiom izolata, ke li ne plu havas amikojn. Neniun, kiu al li konfidas sian personon, kiu al li prezentas la sunan flankon de homa estaĵo. Vi konstruas hejmon es- tontan? Ni fermas la estantan antaŭ vi! Nun li malkutimiĝas iati siajn familianojn, siajn kolegojn, sian patru- jon, sian epokon. Se poste, malesper- ante, li forĵetas la ŝarĝon de siaj idealaj klopodoj, tiam li estas multe pli malriĉa ol iu simpla bonvivulo aŭ ĝuemulo, kiu almenaŭ ŝatas kelkajn homojn en la mondo! Sed li mem, li ne plu havas simpation kaj inklinon al nur unu estaĵo sur la tero; maloferema, sendanka kaj preskaŭ senkompata li rigardas ĉirkaŭen. Anĝelo falinta fariĝas diablo . . . kaj tamen, sinjoroj! Kaj tamen ? Sed denove mi dubas. Cu estonte ni eble havos religion, kiu ne in- stigas kaj ekscitas nin al neatingeblaj celoj? Kiu eble regulante adaptiĝos al la evolucio de la karaktero morala ? Kiu eble nur postulos: ne estu malpli morala. nur estu iomete pli morala ol la lastaj el viaj antaŭvenintoj ? Etikan sistemon, kiu indulgos la neeviteblan malrapidecon de ĉia anima progreso? Dum aliaj epokoj oni trovis, ke prefere tiu estis admirata kaj obeata, kiu postulis neeblaĵojn. Sed hodiaŭ? Kaj ni mem ? Cu ĉiam denove ni volas ordoni al nia junularo: Estu senegoistaj! Sciante, ke sen egoismo nenio vivanta povas ekzisti ? Estu senkulpaj! Sciante, ke sole nia ekzistado nepre kondiĉas kaj naskas kulpon ? Estu senpasiaj! Sci- ante, ke sen pasioj nia animo ne povas kreski kaj disvolviĝi? Cu ĉiam denove ni volas postuir: Estu nulo por ke la tero povu nutri pli multajn el via speco; pli kaj ĉiam pli grandan nombron da nuloj? Kaj tamen! Batalante kontraŭ seka moraleco, ni tamen solene konstatas, ke vera amo kaj kompreno de homo al homo estas la nutraĵo de nia animo, la fonto de etika vivado, la 6efa motivo de homara beleco. Sed sklava, aldresita moraleco, kiu ne baziĝas sur propra anima sperto, sur vera individua amo al ia homo, tia certe nur estas farso kaj venenas la sangon de freŝaj popoloj. Certe mi scias, ke du trionoj de ĉiu moralo nur rilatas mekanismon de reci- proka helpado; demandon pri intelekta edukado, ne pri la sorto de nia animo. Vi volas eduki vian idaron? Hi nek estos feliĉaj nek dankemaj sole pro sia ekzistado. Zorgu, ke ili Ŝatu vin mem. kaj ili ankaŭ malfermos sian koron kaj okulon al la mondo! Nur tio al ili povas garantii profundan prosperon, kaj al ilia interna organismo floradon, forton kaj elastecon! LA ENKONDUKO DE ESPERANTO EN LA KOMERCAJ LERNEJOJ. Tre estimataj samideanoj: La internacia societo por la disvolvigo de I'komerca instruado, kiu ciujare aran- ĝas internaciajn kursojn kaj eldonas multe legatan revuon, tiu societo en- skribis en la Jus aperinta numero de sia revuo jenan alvokon ankaŭ en esper- anto : "La membroj de la internacia societo por la disvolvigo de I'komerca instruado, Digitized by VjOOQIC POSTAL PROPAGANDA COULD there be a more fascinating labor than that of bringing the peoples of the world into more intimate understanding by means of an international language? Could there be a more worthy enterprise? Wouldn't you like to help it in every way you can? Part of this work we can do only as individuals—by personal work among our friends and the people of our communities. Let us all do that—speak a good word for Esperanto whenever possible. There are thousands who have not yet learned the lan- guage who lose no opportunity to say: "Esperanto is a good thing and I want to see it taught in every school." WHOLESALE PUBLICITY There is another phase of the work—that of systematic, whole- sale publicity. This cannot be done efficiently on a small scale, any more than shoes can be manufactured cheaply without machines. The Postal Department of the United States is an immense machine which can be made to do wonderful work for the Esperanto prop- aganda. But it takes great amounts of money to work this machine, just as it takes great power to propel a steamship. For example, to send one circular about Esperanto to every teacher, editor, doctor and minister in the United States would cost thousands of dollars. The Postal Propaganda is just as important as the personal work, and can be successfully done only by a highly-organized center, like a publishing house. By a sort of common consent and a process of elimination, the greater part of the postal propaganda in the United States has been left to be done by Arthur Baker, editor of the Esperanto magazine in Chicago. Mr. Baker knows how to write advertising that convinces a fair proportion of readers. He knows how to manufacture it by the latest and best machinery known to printers. He knows how to se- cure half a million live addresses of educated people. What he doesn't know is how to buy postage stamps in thousand-dollar lots without a stiff bank balance. That is the why of this advertisement. This postal propaganda is woefully, miserably neglected. Naturally. Any sane person would rather dance on the deck of the steamship than shovel coal into the furnaces. But if nobody shoveled the coal the ship would never get to port. We are willing to shovel the postage stamps into this Esperanto propaganda. We want several hundred people, with absolutely no personal sacrifice, to furnish the money to buy the stamps. Read the fourth page of this advertisement. Digitized by VjOOQIC INCORPORATED UNDER THE LA' 4 -3^ rurzjnjrrjrj Bmerican Espi Amrrirau EByerautifli tfoitipmttj, fully paid and non-as ation, in accordance wi this Certificate. The Holder of "Preferred Stock dividend of myiii 17) per cente» per ao Should the net profits in any c -• portion thereof «hall be cnmulefiVe. before any dividend* arc declared or The Preferred Stock «hall not be ■ preference ai to aaieta in the event of 1 Sit ItlttnrHB Hbpn signed by its President at Chicago, lilinjpre,j(ri' *»£ "lra>> Digitized byVjOOQlC Digitized by VjOOQlC Ten-Dollar Shares Paying 7% THE AMERICAN ESPERANTIST COMPANY was organized for the purpose of promoting the propaganda of Esperanto in the United States. We publish a magazine, and publish, im- port, buy and sell Esperanto books of every kind. The present manager, Arthur Baker, founded the firm in 1906. We do an ex- clusively mail business, and have probably put into the mails twenty jtimes as much Esperanto propaganda matter as any other firm in America. For this reason we are justly entitled to call ourselves, in this country, headquarters of the i | POSTAL PROPAGANDA For the purpose of permitting those who approve the character of our work to assist in it without financial risk we issue shares of $10.00 each, paying annual dividends of seven per cent. These shares are fully paid, non-assessable, and have no stock-holders' liability such as attaches to holdings of national bank stock. Their safety as an investment is assured by the four years' record of the American Esperantist Company, in which we have successfully en- countered the tremendous difficulties which oppose a propaganda enterprise of this kind. A stock certificate is a contract between the Company and the lolder. Read the form on previous page. Do you approve the Esperanto propaganda? Will you let us pay you a fair return for the use of your money n promoting it in the United States? Subscribe for as many shares is you desire, and pay for them now, or installments of one dollar 3er month for each share. America Esperantist Company, 700 East Fortieth Street, Chicago. I hereby subscribe for................................ Shares of the Preferred (7 per cent) Stock of the American Esperantist Company, and agree to pay this subscription at the rate of ____........................dollars per month. Total amount to be paid, $................................. Name ................................................................................ Address .....................................................................___ Digitized by VjOOQIC AMERIKA ESPERANTISTO 45 amikoj kaj kontraŭuloj de Esperanto, estas petataj, informi nin, ĉu ili deziras aŭ malaprobas, ke la 'Internacia revuo por lo komerca instruado,' regule pub- likigu en Esperanto resumojn de ĉiuj laboroj, aperintaj en la revuo." La sama societo aranĝos kursojn en Vieno proksiman jaron kaj samtempe okazos grava kongreso de komercaj. pro- fesoroj kaj studentoj de komercaj uni- versitatoj. Tiu kongreso enmetos en sian labor-programon temon: "Enkon- dukado de Esperanto en la komercaj lernejoj." Car la prezidanto de tiu granda inter- nacia societo Sro. A. Junod en Bern estas nun tre fervora al nia afero, kaj car jam dum la lasta kurso en Havre sinjoro Karlo Bourlet faris du parolad- ojn kaj gajnis multe da adeptoj, ni povas esperi ke la kongreso en Vieno tre seri- oze diskutos pri la afero. Samideanoj: Sendube niaj kontraŭ- uloj estos viglaj kaj respondos al la de- mando de la direktanta komitato kontraŭ la enkonduko de Esperanto en la revuo. Pro tio ankaŭ ni ne devas dormi sed montri al ili, ke Esperanto vivas kaj enhavas forton. Ciu esperantista fabrikanto, komer- cisto, negocisto kaj komercoficisto devas rigardi kiel honora devo tuj aliĝi al In- ternacia Asocio por la disvolvigo de rkomerca instruado kaj voĉdoni por Es- peranto. La kotizaĵo ja nur estas 1.25 Sm. pojare. Aliĝilojn oni adresu al sin- joro A. Junod, departmento federala de komerco en Bern, Svisujo. Mi petas ankaŭ informi nin pri la aliĝo. Se el tuta mondo membroj aliĝus al citata asocio tiu agado ne povus resti sen suk- ceso, kaj certigus al Esperanto la venkon tiel, ke ĝi baldaii eniĝus en ciujn komer- cajn lernejojn de l'tuta mondo. Se la komercaj lernejoj estos gajnitaj, baldau sekvos la aliaj. Pro tio, samideanoj de l'tuta mondo se vi ne atentos ĉi-tiun okazon vi ne plendu, se la komercistaro daŭrigos rigardi Es- peranton kiel aferon de mallonga vivado. Refutu ĉi-tiun opinion, aliĝante kiel eble plej baldaŭ al la citita asocio kaj voĉdo- nante por Esperanto. —Dro. M. Kandt. Estro de la fako "Komerco kaj Industrio" de U. E. A. LA OKCIDENTO PROVOS ESPERANTON En la urbo Portland, Itato Oregon, Usono, kiu enhavas 250,000 loĝantojn, estas granda komerca organizaĵo, kun kiu okdek kluboj komercaj estas unui- ĝintaj por reklami la Ŝtaton kaj ĝiajn vivrimedojn. Oregon havas nur unu grandan urbon, kaj tiu staras sen kon- kuranto apud la granda Kolumbia Riv- ero. Ci tiu estas la sola rivero, kiu trairas la du grandajn montarojn en la ŝtato. La urbo Portland kuŝas ĉe la kunfluo de la riveroj Willamette kaj Kolumbio, kaj ĉi tiu cirkonstanco faras el Portland, kun ĝiaj multaj fervojoj, la akvonivelan lokon kolektadan kaj dis- sendadan por teritorio de ĉirkaŭ 350,000 mejloj kvadrataj, al kiu povas naĝi la plej grandaj iipoj sur la oceano. Ci tiuj komercaj kluboj en Oregon estas ĉiam serĉantaj bonajn metodojn por reklamado. Antaŭ nelonge klubo en unu el la urbetoj havis malgrandan anon- con en Amerika Esperantisto, kaj kun granda surprizo ricevis kvinoble da re- spondoj kaj demandoj ol de iu alia anonco. Sekve la granda klubo en Pprt- lando deziras scii la disvastiĝon de la nova lingvo, kaj ĝi volas ke la Esperan- tistaro montru tion al ĝi. La klubo pub- likigas multege da literaturo reklama. Se la Esperantistoj povas pruvi ke la nova lingvo jam estas ĝenerale uzata, la klubo publikigos informaĵon, libretojn ilustritajn, k. t. p., en Esperanto, kaj reklamos per gazetoj Esperantaj. Tial ni petas Esperantistojn ĉie ke ili skribu tuj, petante 6ian informon pri la lando de Oregon. Demandu pri la apudmara lando kie kreskas la plej grandaj arbaroj en la mondo. Tie ankaŭ estas karbejoj, lak- tejoj, kaj fiikaptejoj. Demandu pri la mirinde fruktodonaj valoj de la riveroj Willamette, Umpqua, kaj Rogue. Ci tiuj estas okcidentaj de la grandaj Kaskadaj Montoj, kaj ilia klimato estas milda. En la valoj oni kreskigas la plej bonajn pomojn, per- sikojn, legomojn, prunojn, juglandojn, kortbirdojn, kaj brutarojn bonspecajn. Estas bonaj lernejoj, preĝejoj, kaj hej- moj tie, kaj sufice da spaco por ankorafi Digitized by CjOOQlC 46 AMERIKA ESPERANTISTO pli multe da homoj. Demandu pri orienta Oregono, kie oni nun konstruas multajn novajn fervojojn tra la tritika kamparo, farante uzeblaj la grandajn superakvumitajn landojn, kie ekfondiĝas novaj urboj kaj urbetoj. Oregon volas ke la tuta mondo konat- iĝu kun ĝiaj utilaĵoj. Se la rezultatoj pruvigos ĉi tiun, ni uzos la internacian lingvon por pluaj reklamoj. Al la amikoj de Esperanto ni donas ĉi tiun okazon por montri la utilecon de la lingvo kiel rimedo por reklamado.—Skribu tuj al Sro. Tom Richardson, Administranto, Portland, Oregon, Usono. GRANDULO KAJ MALGRANDULO El "Vicar of Wakefield" tradukia Ella Revs. Fojon vivis grandulo kaj malgran- dulo kiuj estis sindonemaj amikoj. Hi interkonsentis, ke ili neniam forlasos unu la alian, sed iros serĉi aventurojn. La unua batalo estis kontraŭ la sarakenoj. La malgrandulo estis kuraĝa kaj donis al unu kontraŭulo koleregan baton. La sarakeno rjcevis nur vundeton, kaj levis sian glavon kaj tute detranĉis la brakon de la mizera malgrandulo, kiu estas nun en kompatinda stato. Sed la grandulo venis helpi, kaj post mallonga tempo lasis mortigitaj la du sarakenoj n. La mal- grandulo pro venĝo detranĉis la kapojn. Ili serĉis alian aventuron, kaj nunfoje batalis kontraŭ du malbonaj satirusoj kiuj forportis malfeliĉan knabinon. La malgrandulo ree estis batalema, sed faris nur unu baton, ricevante por ĝi bategon kiu detruis al li unu okulon. Sed la grandulo baldaŭ atingis la batalon kaj se ili ne estus forkurintaj li mortigus la du satirusojn. La kamaradoj ĝojegis pri sia venko, kaj la savita fraŭlino enamiĝis je la grandulo kaj edziniĝis je li. Ili nun vojaĝis en malproksiman lan- don, ĝis ili renkontis rabistojn. Tiufojon la batalo daŭris tre longe. Kie ajn la grandulo batalis ĉiuj estis venkataj, sed la malgrandulo estis preskaŭ mortigita pli pi unu fojon. Fine la vojaĝantoj havjs la, venkon. La malgrandulo estis perdinta brakon, kruron kaj okulon, dum la grandulo ne havis eĉ unu vundon. Tial li ekkriis al sia kunulo: "Mia heroeto, tiu ĉi estas glora sporto! Ni faru alian venkon kaj tiam ni havos gloron por ĉiam." "Ne!" respondis la malgrandulo, kiu fariĝis pli saga. "Mi ne plu partoprenas en batalado, car mi vidas, ke en ĉiu batalo vi ricevas la tutan honoron kaj rekompencon, sed la batoj falas tute sur mini" ORIENTAJ FABELOJ Unu avarulo diris, al amiko sia, "Mi nun posedas mil rupiojn, kiujn mi enter- igos ekster la urbo, kaj tiun ĉi sekreton mi diros al neniu krom vi." Ili kune eliris el la urbo kaj enterigis la monon sub arbo. Post kelke da tagoj, la avarulo sola iris al la arbo, sed trovis nenian signon pri sia mono. Li diris al si: "Krom tiu amiko, neniu tion forigis; sed se mi lin demandos, li neniam konfesos." Li iris tial al Ha domo kaj diris: "Amiko mia, multe da mono mi antaŭnelonge ricevis, mi volas kaŝi sur la sama loko. Se vi venos morgaŭ, ni iros kune." La amiko, avidante tiun Ĉi grandan sumon, remetis la alian monon, kaj la avarulo la morgauan tagon iris tien sola kaj trovis sian monon. Li ĝojegis pro sia elpensaĵo kaj neniam poste metis iom de konfido en amikoj.—Jotojo, en British Bsperantist. LA SERCEMULO ELSERCATA Antaŭ iaj kvardek jaroj, amiko diris al mi la sekvantan rakonton: Botanikisto konata havis tre naivan amikon, kiu ŝatis fari ŝercojn. Unu tagon li donacis al la sciencisto kelkajn neordinarajn semojn por kulturi en var- mejo. Efektive tiuj ĉi tute ne estas kres- kaĵsemoj sed fiŝfrajo el piklita haringo. Post privata esploro de la globetoj, mikroskopa kaj pergusta, li faris kon- kludon. Post tri monatoj, la Ŝercemulo estis invitita ekzameni la kulturitajn re- zultatoj n. En la kreskaĵa varmejo li estis mirigata vidi zorge ŝirmitajn sub vitraj kloŝoj tri ruĝajn haringojn ŝajne kreskantajn el la tero en florpotoj. Nu, nu, estas mirinde! li diris, mi neniam kredis, ke ili kreskos, sed nur intencis fari ridigan ŝercon kontraŭ vi.—Robert Sutcliff, en British Bsperantist. Digitized byCjOOQlC 47 EN ESPERANTA RITMO HO, LINGVO BELA! Kanto, alfarita al la melodio "Dixie" de Prof. Frank H. Loud . I Ho, lingvo bela Esperanto! Jen mi staras, batalanto, Apud vi, kaj kun vi, kaj por vi, tute vi! Car kief mi pli bone farus, Se mi ne fidele staru s Apud vi, kaj kun vi, kaj por vi, tute vi! La kara verda stelo—por mi! por mi! Espero aha estas vi La mondon lumiganta, "Jen mi, de vi La brilon koramanta!" II Gefratoj miaj samcelantaj, Por la paco laborantaj, Ho! kun mi, apud mi, staru vi, tie Si! Vi kiuj venkas la malbonon, Alportante riĉan dono, Ho! kun mi, apud mi, staru vi, tie Si! La kara verda stelo—por ni! por ni! Espero brila estas ĝi De la homarservantoj, "Kaj ni, de ĝi Ciamaj amegantoj!" Ill Sur Zamenhofa fundamento Ni firmiĝos spite vento! Spite ĝi, kontraŭ ĝi, staros ni, tie Si! Helpante nun, kaj nun kontraŭen Blovas ĝi, sed ha! antaŭen Spite ĝi, kontraŭ ĝi, iros ni, venkos ni! La kara verda stelo—por ni! por ni! Espero sola estas ĝi De mondunuigantoj; "Kaj ni, de ĝi Por ĉiam la servantoj!" KANTO (Ario: Ja vi eUter dette landet) Jes, ni amus eiun landon Sur la tuta ter' Se ni scius Esperanton, Lingvon de l'esper'. Amu, lernu ĝin kaj kantu Pri la sankta eel'— Tra la mondo Siam lumu Nia sankta stel'! Ja ni sentas malkomprenoti Cesi en la kor', Car atendas nin la regno De plej granda glor'. Jen alnaĝas blanka velo Laŭ ebena mar'— Goju, ĝoju Siu homo, Kune anĝelar'! —Lea Nordrum. CIELO BELA. Cielo bela, dolĉa, kara, Ni serĉas vin. Lace sopiras ni. Okuloj niaj ekplorantaj, Oreloj ĉiam aŭskultantaj, Deziras vin. FeliSa land', pro vi Se malkuraĝo estas vere En nia kor', Animon novan al ni donas, Kaj pro la pekoj nin pardonas, La Bonsinjor'. Ciela dom', al vi Ĝojege venos ni. Ja vere estas vi 1' espero De 6ia horn'. L' espero la futuron kronos; En gloraj himnoj Siam sonos La via nom'. Ho Paradiz', en vi Fervore kantos ni. —Herbert Harris. Digitized by VjOOQlC 48 PRI ESPERANTA VORTFARADO La antaŭparolo al la Plena Vortaro Esperanto-Esperanto k aj Esperanto- Franco enhavas multe da bona konsilo por Esperantistoj. Pro tio, ke Sro. Boirac preparis la vortaron, la antaŭ- parolado devas enhavi la frukton de la spertoj kaj konsiloj de la Akademio, car Sro. Boirac estas la ĉefo de tiu korpo. La tuta antaŭparolo estas tro longa por reprodukto tie ĉi, sed ni represas entute unu el ĝiaj Ĉapitroj. (Pri aĉeto de la Vortaro, vidu nian konstantan liston da libroj vendataj).—Redakcio. Laŭ la metodo kaj ekzemplo de Dro. Zamenhof en Universala Vortaro ni al- lasis en nia Plena Vortaro ne nur la radikvortojn sed ankaŭ la finiĝojn kaj afiksojn. Pri tiuj ĉi lastaj ne estos sen- utile prezenti kelkajn rimarkojn. Kompreneble oni trovos tie ĉi la tutan afiksaron elpensitan de la Majstro; kaj ni penis klarigi kiel eble plej precize la signjfon kaj oficon de ciu afikso en ĝia alfabeta loko. Sed ŝajnas al ni, ke por plene kompreni tiun ĉefan parton de la Zamenhofa kreaĵo, oni devas konsideri la afiksojn ne aparte unu de la alia sed kontraŭe laŭ iliaj interrilatoj kaj kvazaŭ membrojn de unu nedividebla tutaĵo. Laŭ nia opinio, oni povas distingi inter ili du-grandajn kategoriojn. Unuflanke estas universalaj afiksoj, kiuj povas kun- iĝi kun ĉiuspecaj radikoj, verba j, sub- stantia j aŭ adjektivaj, kaj povas same naski ĉiuspecajn vortojn derivitajn, ver- bojn, substantivojn aŭ adjektivojn. Ali- flanke estas pli malpli specialaj afiksoj, kiuj kuniĝas prefere aŭ eĉ ekskluzive kun unu speco de radikoj, ĉu verbaj, ĉu sub- stantivaj, ĉu adjectivaj, kaj naskas, almenaŭ senpere kaj primitive, nur unu specon de vortoj derivitaj, ĉu verbojn, ĉu substantivojn, ĉu adjektivojn. Kiel oni vidas, ni starigas kiel esencan principon de Esperanto la specifikan diversecon de ĝiaj radikoj. Tiu principo ŝajnas unuavide kontraŭa al la cirkon- stanco, ke Universala Vortaro entenas krudajn radikojn sen finiĝoj kaj sekve sen gramatikaj diferencigoj; de kio oni 'eble povus konkludi, ke ili estas per si mem indiferentaj al ĉiu gramatika sig- nifo, ke ili estas gramatike neŭtralaj, kaj ke sekve ili estas kapablaj'vesti kun egala facileco ĉiujn gramatikajn diferenciĝojn, ĉu verbajn, ĉu substantivajn, ĉu adjekti- vajn. Sed tiu cirkonstanco venas nur de tio, ke Universala Vortaro estas antaŭ ĉio difinita por facHigi al neesperantistoj la tujan analizon kaj komprenon de es- perantistaj tekstoj; kaj oni povas nenion konkludi de tio pri la efektiva strukturo de la lingvo. Estus facile montri, ke la radikoj de Universala Vortaro regule dispartiĝas en diferencajn kategonojn t. e. verbajn, substantivajn, adjectivajn, k. t. p., kiel oni povas konstati per la diversnaciaj tradukoj de ĉiu el ili, kaj kiel cetere postulas la naturo mem de la realaĵoj kaj de la homa penso. La prin- cipo de la specifika diverseco de la rad- ikoj estas pozitiva, eksperimenta fakto, multe pli grava ol la simple teoria kaj subjektiva regulo (ne principo) de re- turnebleco, kiun kelkaj malprave pre- tendis konstraŭstarigi al ĝi. La universalaj afiksoj en Esperanto estas kvar, kiuj servas ĉu por altigi, ĉu por malaltigi ian econ, agon, estaĵon ĝis la plej ekstrema grado, cu eĉ por maligi kaj austataŭi ĝin per io kontraŭa, ĉu por aludi ian ajn rilaton kun ĝi. Ili estas la sufiksoj eg, plejgrandiga; et, malplejgrandiga; la prefikso mal, in- versiga; kaj fine la sufikso urn, sen difi- nita senco. Ekzemple: varmega, var- meta, malvarma, fermeti, fermegi, tnal- fernti; orumi, kolumo, proksimuma, k.tp. Oni povos ankaŭ meti en tiun klason la novan sufikson at, kiu estas kvazaŭ mor- ale malplejgrandiga, kaj aldonas malŝatan nuancon al ĉiuspeca radiko, kun kiu oni kombinas ĝin: domaĉo, obstinaĉa, ridaĉi, k. t. p.; kaj oni povus teorie imagi sufik- son morale plejgrandigan, t. e. aproban, Digitized by Google AMERIKA ESPERANTISTO 49 laŭdan, k. t. p.; sed tiu sufikso sajnas praktike senutila, car oni renkontas ĝin en preskaŭ nenia lingvo (komparu tamen en la franca, lingvo: grand, grandiose). Aliparte la adverbo ne, la prepozicio sen, uzataj kiel prefiksoj, ludas rolon tute kompareblan al tiu de la afikso mal (kom- paru neutila, senutila, malutila). La specialaj afiksoj dividiĝas nature en tri specojn: (1) verba), t. e. naskantaj unualoke kaj senpere verbojn (kaj ankaŭ sed ne senescepte, kuniĝantaj prefere kun verbaj radikoj); (2) adjcktivaj t. e. nas- kantaj unualoke kaj senpere adjektivojn; (3) substantivaj t. e. naskantaj unualoke kaj senpere substantivojn. la unua klaso entenas la tri sufiksojn : ad, ig kaj iĝ.—Pri "ad" oni povas ri- marki, ke ĝi kuniĝas, ĉu kun verbaj eu kun nomaj, neniam kun adjektivaj rad- ikoj. Kiam ĝi kuniĝas kun verbaj radik- oj, ĝi naskas derivitajn verbojn, kiuj aldonas al la senco de la primitiva verbo nuancon de ripeto; daŭro, kutimo: ekz: kanti, kantadi; pafi, pafadi; livi, vivadi. k. t. p. Kiam ĝi kuniĝas kun nomaj radikoj, oni povas dubi, ĉu ĝi naskas unualoke verbojn (kies signifo ne multe diferencus de la verboj senpere derivitaj de la tiuj samaj radikoj: kroni, krouadi; tamburi, tatnburadi, k. t. p.) aŭ ĉu ĝi ne naskas pli ĝuste nomojn verbajn: t. e. ĉu ĝi ne aldonas al la primitivaj substan- tivoj novan sencon de agado: krono, kro- nado; tamburo, tamburado, k. t. p. Sed eiumaniere la sufikso ad bavas esencan rilaton kun verba ideo. La sufiksoj ig kaj iĝ kuniĝas kun sub- stantivaj kaj adjektivaj radikoj por naski derivitajn vortojn; kaj tio ĉi enliavas nenian malfacilaĵon, kiel ekz: Ztonigi, ŝtoniĝi; virigi, viriĝi; paligi, paligi; for- tigi, fortiĝi, k. t. p. Sed la afero estas iom pli malfacila, kiam la kuniĝo estas kun verbaj radikoj: kiel ekz: venigi, faligi, dormigi, farigi, kantigi, venigi, faiiĝi, dormiĝi, fariĝi, kantiĝi, k. t. p. Ni ne povas tie ci diskuti dctale la de- mandon ; sed ni nur atentigos nian legan- tpjn pri la neceseco uzi tiujn du sufiksojn (kiel cetere ĉiujn sufiksojn), nur en okazo de efektiva bczono. Tre ofte (pre- cipe, ŝajnas al ni, en la britaj esperan- tistaj verkoj), la formoj kun ig kaj iĝ anstataŭas tute senutile kaj eĉ malutile la simplajn formojn: oni ne vekas, oni vekigas iun; io ne estas naskita, sed nas- kigita, k. t. p. Same oni haltiĝas, dron- iĝas, k. t. p. anstataŭ halti, droni k. t. p. Al tiuj sufiksoj oni proponis de longa tempo, precipe inter la sciencistoj kaj teknikistoj, aldoni novajn sufiksojn sam- specajn t. e. verbajn, por devenigi pli precize verbojn de substantivaj radikoj. Ekz : is antataŭ urn aŭ simpla i: clcktrizi, orizi, arĝentizi, k. t. p. Sed ŝajnas, ke en la komuna lingvo, kiu ne bezonas mate- matikan precizecon, tiaj sufiksoj estas ŝarĝo pli ol helpo. Oni ne uzas razilon por tranĉi lignon. La afiksoj adjektivaj estas ebl, cm, ind, kiuj kuniĝas ekskluzive kun verboj, ekz: kredebla, kredema, kredinda; videbla, vi- dema, vidinda, k. t. p. La unua prezentas sencon pasivan kaj signifas: kiun oni povas kredi, vidi, k. t. p. aŭ kiu povas esti kredata, vidata, k. t. p. Sckve ĝi povas kombiniĝi nur kun aktivaj verbradikoj: formoj kiel: cstcbla, povebla, vivcbla, mortebla, havas nenian signifon (nur se oni aktivigas okaze kelkajn el tiuj verboj, ekz. se z'iv- cbla signifas: ne, kiu povas vivi, sed, kiun oni povas vivi: tia vivo ne cstas vivcbla). La aktiva sufikso responda al cbl ne ekzistas en Esperanto: oni ĝis nun uzis anstataŭe, ĉu la radikojn pov, kapabl, kiel ekz: vivopova, pagokapabla, 6u la sufikson cm, kiam la diferenco inter kap- ablo kaj inklino ŝajnas negrava kaj nea- tentinda, kiel ekz: mortcma, brulcma, ĉu la simplan finiĝon a, kiel ekz: instruct, nutra k. t. p.—Oni tamen proponis, pre- cipe inter filozofoj kaj sciencistoj, en- konduki novan ŝufikson iv kun tiu spe- ciala senco: ekz: voliva, scntiva, aiidiva, vidiva, k. t. p, signifus kapabla voli, senti. audi, vidi, k. t. p. kaj naskus la abstrak- tajn nomojn: voliveco, scntiveco, afidi- veco, vidiveco, k. t. p. kiujn ŝajnas be- zoni la filozofio kaj naturaj sciencoj. El da du ceteraj id kaj ind, la unua prezentas sencon aktivan kaj respondas al la proponita iv; sed ĝi signifas pli ol simplan povon afi kapablon t. e. efektivan inklinon, "tendencon," tiel ke "mortema" laŭvorte estas ne nur "kiu povas morti" sed cĉ "kiu ceias, deziras, volas morti." Digitized by Google 50 AMERIKA ESPERANTISTO La dua "ind" respondas al "ebl" almenaŭ en tio, ke ĝi havas ankaŭ sencon pasivan. "Laŭdinda, kredinda" signifas "kiu mer- itas, ke oni laŭdu, kredu ĝin aŭ kiu mer- itas esti laŭdata, kredata" k. t. p. Cu oni povus doni al ĝi la senĉon proksiman kaj analogan: "kiu devas esti," aŭ ĉu estos necese, kiel opinias kelkaj aŭtoroj, enkonduki novan sufikson, kiel "end" for tiu ofico? Tio estas demando, kiun solvos nur la praktiko kaj komuna uzado. (lis nun oni uzis por esprimi la diritan sencon, krom "ind," ĉu la participan fin- iĝon "ot" kiu aludas estontecon pli ĝuste ol deviĝecon, ĉu kummetitajn formojn kiel ekz: "La afero estas por fart tuj: mi havas tri leterojn por skribi antaŭ ol forveturi" k. t. p. Eble la rimedoj jam ekzistantaj sufiĉas sen aldono dc nova komplikaĵo, des pli ke oni ne havas tre oftajn okazojn elparoli tiun iom specialan ideon. Sed ĉu adjektivoj povas deveni nur el verboj ? ĉu oni ne povus ankaŭ devenigi kelkaj n el nomoj aŭ adjektivoj ? Se ni konsideras la aferon el tutc teoria vid- punkto, la respondo estas certe jesa; sed ni ne devas forgesi, ke lingvo estas des pli bona praktike, ju pli simpla kaj facila ĝi estas, sekve ke ĝi entenas kiel eble plej malgrandan nombron da afiksoj t. e. nur la necesegajn afiksojn. Teone do oni povas elpensi afiksojn nomadjektiv- ajn, kiel ekz, por signifi: ĉu apartenanta al io nomita, aii havanta en si ion nom- itan, aŭ similantan al ĝi, k. t. p.; sed la demando estas, ĉu tinj pensnuancoj estas sufiĉe gravaj kaj renkontiĝas sufiĉe ofte en la parolado por ke oni nepre bezonu specialajn signojn por ili. Pri la dua senco "apartenanta al io nomita" speranto ĝis nun devenigis ad- jektivojn de primitivaj substantivoj nur per sanĝo de finiĝoj: ekz: rcaa palaco, t. e. palaco de la reĝo; suna lumo, t. e. lumo de la suno; kaj neniam en la prak- tiko rezultis el tio ei eĉ la plej malgranda malfacilaĵo. Estas do tute senutile nuligi senfinan nombron da similaj formoj kiel reĝa, suna, k. t. p. kaj deklari ilin sen- sencaj kaj austataŭmeti formojn kom- plikajn, kiel reĝala, sunala, k. t. p. nur por kontentigi pure teoriajn postulojn. Pri la dua senco "havanta en si aŭ sur si aŭ kun si ion nomitan," lajnas, ke oni proponis novan sufikson nur en okazo de "multhaveco." Ekz. la sufikso "oz," jam de longe proponita kaj eĉ uzita de scienculoj kaj teknikistoj por tiu ofico, signifas ne "kiu havas simple ion nom- itan," ekzemple, florojn, fruktojn, branĉ- ojn. kornojn, k. t. p. sed "kiu havas multe da ĝi." Por esprimi la unuan el tiuj du sencoj, Esperanto uzas la radikojn hav, port, kiel ekz: kornhava, fruktoporta k. t. p. Eble oni povus ankaŭ uzi la prepo- zicion "kun" kiel prefikson, same kiel oni uzas la respondan prepozicion "sen." Se oni diras: kreskaĵo senflora, besto sen- korna, k. t. p., kial oni ne povus «riri: kreskaĵo kunflora, besto kunkorna k. t. p.? Por esprimi la duan sencon, Esper- anto ĝis nun uzis same radikojn, mult, plcn, riĉ, don, eu kiel prefikson, ekz: mul- tangula, multriska, multokula, multorela k. t. p.! eu kiel sufikson, ekz: stelplena, hcrboriea, oledona, k. t. p. Sed povas esti, ke en kelkaj okazoj estus pli oportune havi specialan afikson pli malpezan ol tiuj kunmetitaj vortoj, kaj nenio malhelpas, ke la proponita su- fikso "os" plenumu tiun oficon, se tamen estas interkonsentite, ke ĝia uzado ne estos deviga kaj ke oni uzos ĝin nur en okazo de vera bezono, t. e. por signifi realan, materian multhavecon. Cetere tio ĉi estas afero, pri kiu sendube la Akademio konsiliĝos. Pri la tria senco: "similanta al io nomita." la sciencistoj havas specialan sufikson "id" kaj "old" aŭ "ojd" (precipe la zoologiistoi), kiel ekz: antropojda, arboida, k. t. p., sed tiu sufikso estas ckskluzive scienca kaj sajnas ja, ke ĝi ne povas defluiĝi en la komunan lingvon. Esperanto ĝis nun uzis kunmetitajn vor- tojn kun radikoj simil, so/», kiel ekz: homsimila, arbŝajna, k. t. p.; aŭ devenigis adjektivojn de abstraktaj nomoj (kiuj estas mem kvazŭ adjektivoj substantivi- gitaj). kiel ekz: sapeca, olecca (kun la signifo; havanta econ dc sapo, de oleo, kvankam ne estante sapo, oleo. sekve iel simila al sapo, oleo. k. t. p.). sajnas, ke tiuj rimedoj povas sufiĉi sen enkonduko de nova balastero. Same ne Sajnas necese havi aldonan sufikson por devenigi adjektivojn el prim- Digitized by VjOOQlC AMERIKA ESPERANTISTO 51 itivaj adjektivoj. Efektive eiu adjektivo signifas: havantan ian econ aŭ kvaliton. Sed ĉiu ajn eco, konsiderata en la hav- anta ĝin subjekto, nur povas esti ĉu en meza, ĉu en plej alta, ĉu en mal- plejgranda grado, ĉu inversigita en la kontraŭan econ. Nu la universalaj afiksoj eg, et, mal, sufiĉas por plene es- prirni tiujn nuancojn. Estas vere, ke en kelkaj lingvoj ekzistas sufikso por deven- igi adjektivojn al aliaj adjektivoj (pre- cipe signifantaj kolorojn). Ekz. france: bleu, bleuatre; rouge, rougcatre, k. t. p. Sed por tiel malvasta ofico ĉu estas necese enkonduki specialan sufikson? Cu ne suĥĉas uzi, kiel oni faris ĝin nun, la kun- metitajn formojn, dubeblua, dubcruĝa, aŭ la universalan sufikson ct, kiu ŝajnas al ni tute taŭga, tar la franca "bleuatre" signifas: "kiu estas preskaŭ sed ne plene, ne vere blua, do blueta"; tute same kiel "varmeta" signifas: "kiu estas preskaii sed ne plene, ne vere varma" ? Nun ni transiras al la substantivaj afiksoj, kiuj povas ankaŭ dividiĝi en du klasojn: 1. Afiksoj por devenigi nomojn de aferoj, objektoj. 2. Afiksoj por devenigi nomojn de personoj (aŭ eĉ de bestoj). En la unua klaso troviĝas: 1. Sufikso por substantivigi abstrak- tajn kvalitojn kaj fari el ili kvazafi ne- materiajn aferojn, spiritajn objektojn: kaj tiu estas la sufikso ec, kiu kuniĝas prefere kun adjektivaj radikoj, kiel ekz: boneco, varmeco, k. t. p., sed kiu povas ankaŭ kuniĝi kun substantivaj radikoj, kiel ekz: homeco, dieco, kaj eĉ kun ver- boj, kiel ekz: videco, voleco (precipe en kunmetitaj formoj: klarvideco, senvo- leco, k. t. p.), kredeble en tiuj lastaj okazoj pere de la substantivaj kaj verbaj adjektivoj; homa, dia, vida 'klarvida). vola (senvola), k. t. p. Tiu sufikso, kiel oni vidas, estas kvazaŭ meza inter la ĵus- antaŭaj kaj la sekvantaj. (Si servas por fari abstraktajn substantivojn. 2. Sufikso por nomi aferojn, objek- tojn (eu matenajn ĉu e6 spiritajn, moral- ajn sed ĉiuokaze konsideratajn kiel ek- zistantajn per si mem) laŭ unu el iliaj ĉefaj kvalitoj, elementoj au agoj, uzoj, k. t. p.; kaj tiu 6i estas la sufikso aj, kiu havas la ĝeneralan sencon de afero, ob- jekto (ne, kiel oni tro ofte diras, ma- teria, sed konkreta) kaj servas do por el fari konkretajn substantivojn. Ekz: blankajo, altajo, bonajo, diajo, amikajo, laktajo, porkajo, lanajo, ferajo, trinkajo, manĝajo, vidajo, k. t. p. 3. Sufikso por nomi specialan klason de aferoj, objektoj, aĵoj, t. e. ĉiujn aĵojn, kiuj estas difinitaj por helpi al ia faro, ĉiujn instrumentojn, ĉu naturajn, ĉu artajn. Tio estas la sufikso il, kiu kun- iĝas eksklusive kun verbaj radikoj, kiel ekz. flugilo, naĝilo, komunikilo, propa- gandilo, k. t. p. (Si estas do malpli gen- erate kaj pli preciza ol ĝi, kvankam en kelkaj okazoj ne estas tre facile scii, kiun el ili oni devas prefere uzi: Ekz: Via lasta parolado estis trc bona prop- agandajo kaj povos esti por ni tre efika propagandilo. 4. Sufikso por nomi specialan klason de aĵoj, kiuj entenas en si aft portas sur si pli malpli grandan amason da aliaj aĵoj de difinita speco; kaj tio ĉi estas la sufik- so uj, kiu kuniĝas precipe kun substan- tivaj radikoj, kaj servas praktike por el fari nomojn 6u de mebloj, kestoj, vazoj, k. t. p. kiel ekz. telerujo, ĉifonujo, abel- ujo, supujo, piprujo, ĉu de arboj, kiel pomujo, ĉerisujo, ĉu de landoj (sed nur kiam oni nomas tendon per la nomo de la gento aŭ nacio ĝin loĝanta), kiel ekz. Francujo, Germanujo, Anglujo, k. t. p. Oni trovas ĝin pli malofte kombinita kun verba radiko, kiel ekz. manĝujo, trinkujo, knedujo, k. t. p. 5. Sufikso por nomi specialan klason de ujoj, kiuj entenas aŭ portas nur unu aĵon de difinita speco, kies ekstremajo restas libera. Gi estas la sufikso ing, kiu kombiniĝas preskaŭ ekskluzive kun sub- stantivaj radikoj, kiel ekz. cigaringo, kandelingo, piedingo, fingringo, k. t. p. (tamen oni trovas ankafi pcndingo). 6. Sufikso por nomi ĉiun kolekton de aferoj aŭ estaĵoj samspecaj konsiderataj kiel kunestantaj. Gi estas la sufikso ar, kiu kombiniĝas ekskluzive kun substan- tivaj radikoj, kiel ekz. arbaro, domaro, vagonaro, foliaro, bovaro, gazetaro, k. t.p. 7. Sufikso por nomi elementon, par- ton konsistigan de objekto. Gi estas la Digitized byCjOOQlC 52 AMERIKA ESPERANTISTO suĥkso er, kontraiiparto de la suhkso ar, kiu same kiel ĝi kombiniĝas ekskluzive kun substantivaj radikoj, kiel ekz. ak- vero, fajrero, pluvero, nciyero, k. t. p. 8. Suhkso por nomi ĉiun lokon dih- nitan ĉu por ia ago, ĉu por ia speco de aferoj, bestoj aŭ personoj. Gi estas la suhkso ej, kiu kombiniĝas kun verbaj aŭ substantivaj radikoj, pli malofte, kaj, ŝajnas, malpli ĝuste, kun adjektivaj, kiel ekz. lernejo, preĝejo, kuirejo, ĉcvalejo, bovejo, hundejo, konsulejo, ambasador- ejo, sckretariejo, densejo, k. t. p. Kelkaj ne tre bone distingas tiun ĉi suhkson de la suĥkso uj; kaj efektive ili havas inter si kelke da analogeco, pre- cipe se oni konsideras la lastan en la nomoj de landoj, Anglujo, Francujo, k. t. p.; sed la ĉefa diferenco estas, ke ujo estas efektiva, materia, kvazaŭ hzika objekto, samspeco kiel meblo, kesto, sako, arbo, k. t. p., dum ejo estas nur loko, spaco, sekve io idea kaj kvazaii geo- metria. Ekz. abelujo estas la kesto- dometo, en kiu loĝas la abeloj; abelejo estas la loko en la ĝardeno, kie kun- lokiĝas la abelujoj aŭ kunvenas kaj libere vivas inter si la abeloj. Abelujon oni povas tuŝi, porti, renversi, k. t. p., tute ne abelejon. Restas nun por ekzameni la suhksojn uzatajn por elfari nomojn de personoj. La plej generala el ĉiuj, kiu respondas al la suhkso a] inter la aferaj nomsuhk- soj, estas la suhkso ttl, kiu signifas per- sono, vivanta individuo, same kiel aj, signifas objekto, nevivanta afero. Ĝi aliĝas kun radikoj verbaj, substantivaj, kaj adjektivaj sed prefere kun tiuj du lastaj; ekz. banulo, dormulo, garantiulo, aibulo, religiulo, ftisulo, blindulo, ritulo, k. t. p. Efektive la participaj hniĝoj ant, int, ont, at, it, ot, plej ofte kon- kurencas kun ĝi por la kombiniĝo kun verbaj radikoj: oni trovas pli ofte dor- manto, leganto, ol dormulo, legulo, k. t. p. Sed inter la "uloj" estas kategorioj, kiuj ebligas pli precizan montron de la nomataj personoj. Unu el ili estas la profesio, la kutima okupiĝo, kaj al ĝi respondas la suhkso ist, kiu kombiniĝas kun radikoj jen verbaj, jen substantivaj: kiel ekzemnle kuiristo, forĝisto, plugisto, panisto, viandisto, dcntisto, k. t. p. Dua estas la societo al kiu la noniita persono apartenas, la doktrino kiun ĝi sekvas; kaj al tiu kategorio respondas la suĥkso an, kiu kombiniĝas nur kun radikoj sub- stantivaj, ĉu de aferoj (societo, lando, doktrino), ĉu de personoj (religiestro, skolestro, k. t. p.), kiel ekz. faniiliano, grupano, urbano, aziano, afrikano, sani- religiano, samideano, kristano, mahomet- ano, k. t. p. Ni povas tamen rimarkigi, ke pro troa obeemo al la kapricaj kutimoj de la naciaj lingvoj, tiun lastan suhkson tre ofte kaj tute erare anstataŭas la antaŭa. Oni ne diras kongresisto anstataŭ kon- gresano, sed oni ne maltimas diri cspcr- antisto, kiam la ĝusta vorto estus sendube csperantano; budhisto, kalvinisto, an- stataŭ budhaiw, kalvinano, simile al kris- tano, luterano, k. t. p. Apud tiuj suhĉe ĝeneralaj ahksoj havas lokon pli specialaj, kiel estr, ĉef, in, id, edz, bo, ge, ĉj, nj, k. t. p., kiuj aligas nur al substantivoj por elfari nom- ojn de personoj, individuoj, konsiderataj laŭ iliaj sociaj aŭ familiaj interrilatoj: ekz. regnestro, imperiestro, ĉefministro, ĉefepiskopo, patrino, reĝido, reĝinedzo, bofilo, gefratoj, patio, Jotjo, panjo. Manjo, k. t. p. Nun la demando estas, ĉu estas necese aldoni novajn substantivajn suhksojn al la ĉi supra listo. Ekzamenante la inter- naciajn vortojn de substantiva speco prunteprenitajn de Esperanto el la ĉefaj kulturaj lingvoj, ni konstatas, ke multaj el ili prezentas konstantajn ĥniĝojn tute similajn al suhksoj; kaj tiuj kvazaŭsuĥk- soj estas, acio, ismo, kaj oro (tiu ĉi lasta ankaŭ sub la formo atoro). Ni citu kiel ekzemplojn: abnegacio, administracio, ar- bitracio, chnlizacio, deklaracio, dclegacio. disertacio, k. t. p.; absolutismo, alkohol- ismo, anakronisnw, anarkiismo, antag- onismo, asketismo, ateismo, katolicismo. k. t. p.; administratoro, aktoro, ambasa- doro, iniciatoro, profesoro, direktoro, k. t. p. ĉu, anstataŭ multigi senhne tiaspecajn nomojn, ne estus pli bone ilin devenigi regule de pli simplaj radikoj, akceptante la hniĝojn acio, ismo, kaj oro (au atoro) kiel efektivajn suhksojn? Des pli ke tiuj simplaj radikoj jam troviĝas plej Digitized by Google AMERIKA ESPERANTISTO 53 ofte en la Esperanta vortaro. Ekzemple, flanke de odministracio, absolutisnw, ad- ministratoro, civilisacio, alkoholismo, deklaracio, delegacio, anarkiismo, aske- tismo, iniciatoro, direktoro, ni havas an- kaŭ la pli simplajn vortojn: absoluta, administri, civiliai, aikoholo, dcklari, de- legi anarkio, asketo, iniciati, direkti, k. t. p. Bedaŭrinde tiu paraleleco ne ĉiam ek- zistas: ekzemple ni ne havas la simplajn radikojn abneg, disert, anakron, antagon, ate, ambasad, profes, k. t. p., por respon- di al abnegacio, disertacio, anakronismo, antagonismo, ateismo, ambasadoro, pro- fesoro, k. t. p. Plie la senco de tiuj kvazaŭsufiksoj ne povas esti difinita laŭ unuforma kaj kon- stanta maniero. Ekzemple acio havas tre ofte la saman sencon kiel la verba su.'ikso ad: navigacio plene egalvaloras ŝipveturado; abnegacio povus tradukiĝi per sinforgesada, k. t. p.; sed en aliaj okazoj ĝi havas la sencon jen de antaro, jen de ejo. Administracio, kiam ĝi ne signifas administrado, signifas aŭ admin- istrantaro aŭ administrejo: Ŝajnas do tre malfacile uzi tiun finiĝon kiel efektivan sufikson. Sed estus sendube pli bone, se oni anstataŭigus ĝin, kiel eble plej ofte, per la veraj Esperantaj sufiksoj: se oni dims: administro, administrado, admin- istrantaro, administrejo; dcklaro, dcklar- ado, deklarajo; civiliso, civilicado, civi- liseco, cwiliziteco, chilizitaro, k. t. p. anstatafi administracio, deklaracio, civi- lisacio; e6 se oni ĉiam elektus kiel radik- ojn la pli simplajn formojn, kiel ekzemple abneg, disert, k. t. p. anstatafi abnegacio, disertacio k. t. p. Same ism havas en la naciaj lingvoj tre diversajn sencojn. Sajnas, unuavide, kc en ili ĝi respondas tre ofte al la sufikso ist: franee bouddhisme, bouddhistc; cal- vinismc, calviniste, k. t. p.; car en tiuj lingvoj ist ne signifas nur, kiel en Esper- anto, profesian, kutiman okupiĝon, sed ankafi pli ofte komunan kredon, dok- trinon. Kvankam nur erare oni uzis en Esperanto la sufikson ist nor signifi "par- tiano de ia politika, religia afi filozofia doktrino" kaj la ĝusta sufikso en tiu okazo estas an, tamen la sufikso ism povus esti proponata por signifi "dok- trinon, sistemon sekvatan de ia anaro." Ekz. platonismo, doktrino de Plato afi de la Platonanoj; aristotclismo, doktrino de Aristotelo afi de la Aristotelanoj; ma- homctismo, doktrino de Mahometo afi de la Mahometanoj; budhismo, doktrino de Budho afi de la Budhanoj (ne Budhis- toj), k. t. p. Bedafirinde iim signifas ankafi multajn aliajn aferojn krom dok- trino. En alkoholismo, artritismo, k. t. p. ĝis signifas ian econ afi emon de homa temperamento. Cu alkoholismo, artri- tismo, ne egalvaloras alkoholuleco, artri- tulecof En magnetismo, organismo, ĝi havas ankorafi malsimilajn sencojn: mag- netismo estas ĉu magneta forto, Cu mag- neta fenomenaro; kaj tre certe organ- ismo ne estas io alia ol organaro. Pro tiaj kafizoj estas tre malfacile uzi ism kiel difinitan sufikson, kaj efi lajnas de- zirinde, ke oni kiel eble plej evitu enkon- duki sen neceso novajn radikojn kun isma finiĝo. Pri oro, atoro, la ĉefa kontrafiparolo estas, ke ĝi senutile duobligas la jam ek- zistantajn anto, ulo isto; car ĝi havas tute la saman sencon. Kio estas admin- istrator, iniciatoro, redaktoro, direktoro, k. t. p. se ne administranto, iniciatanto afi iniciatulo, redaktisto afi redaktanto, di- rektanto afi direktisto, k. t. p.? Sed tie ĉi ankafi oni povus esprimi la deziron, ke la verkistoj kaj vortaristoj ne enkonduku sen efctiva bezono novajn nomojn kun "atora" finiĝo kaj preferu aligi al simplaj radikoj la klasikajn esperantajn finiĝojn. Oni povas tamen diri, por senkulpigi kiel eble la enAovigon de tiuj "aciaj," "ismaj"' kaj "atoraj" formoj en la Es- peranta vortaro, unue ke ili estas inter- naeiaj, due, ke ili apartenas preskafi sen- escepte, ne al la komuna lingvo, sed al la spcciala idiomo de la scienculoj, kleruloj, k. t, p.. kaj ke la internacieco povas sen granda malutilo superi la simplecon kaj rcgulecon, kiam la demando estas ne pri Ia komuna lingvo sed pri tiu speciala idiomo, des pli kc lingvo intcrnacia tute ne devas eeli teorian perfektccon, sed sufiĉas ke ĝi estu praktike plej oportuna por ĉiuj kategorioj de homoĵ ĝin uzantaj. Digitized by Google 54 AMERIKA ESPERANTISTO AMO KIEL KURACILO. Unu riĉulo, preskafl ĉiam malsania, vojaĝis en diversaj fremdaj landoj, kon- stantc serĉante sanon. Konsultante pres- kafl ĉiun faman kuraciston. li elspezis sian tutan havon. Ciu doktoro nomis la malsanon per "nova latina nomo, kaj ĉiuj malgaje diris: "Ho, mi forte bedaŭras ĝin diri al vi, kara sinjoro, sed vi ja nelonge vivos." Fine li hejmen iris por malbeni sian abomenindan sorton. Dum la hejmvojaĝo li renkontis fremdulon, al kiu li rakontis pri sia malfeliĉego. Tiu lin aŭskultis atente, kaj poste klarigis la kaŭzon de 1' malfeliĉo. Iom post iom nia eksriĉulo interesiĝis je la saĝaj diroj de sia kunvojaĝanto, kaj sekve amikiĝis je li. Je 1' foriro la fremdulo konsilis la jenon: "Se efektive vi volas regajni vian sanon, kara sinjoro, jen rimedo: vi ĉesu malatnadort, kaj komencu amadon; amu ĉiun kaj latu ĉion; ekmemoru: 6iuj kreitaĵoj de 1' universo estas kreitaj de la sama Kreinto; ĉiuj estas kreitaj por sin reciproke feliĉigi; la Spirito de 1' Kreinto vivadas en fiiuj; sekve ĉiuj estas fundamente bonaj, kaj kune labor- adas por bono. Vi havas malamikojn, he? Nu, tio nur montras ke vi amis nesufiĉe. Komencu ilin ami, kaj, mi diras al vi, tiel certe, kiel neĝo fluidiĝas sub la varmaj radioj de la brilanta suno, kaj tiel certe, kiel lumo forigas mallumon, vi la malamikojn venkos." "Neeble!" respondis nia eksriĉulo, "neeble! tro multe postulite! do kiel povas mi ami tiujn kuracistaĉojn kiuj englutis mian tutan havon kaj nek eĉ provis min kuraci; je 1' fulmotondro! estus kvazaŭ ami la diablon mem!" "Nu, mia kara sinjoro, trankvile re- spondis la fremdulo, "estas negraye 6u vi al ĝi kredas aŭ ne; vi nur provu ĝin, daŭrigu la provadon ĉiutage kaj notu la resultaton." Alveninte en sia hejmo, nia eksriĉulo profundiĝis en meditado; poste li tre scivoliĝis ĉu la rimedo kiun konsilis al li tiu fremdulo efektive utilus, se konfide aplikita, kaj li firme decidis provadi ĝin. Post kelka tempo, je 1' mirego de li mem kaj liaj konatuloj, nia eksrieulo tute resaniĝis kaj feliĉiĝis. Jen la simplega recepto—cVjm malam- adon- kaj komencu amadon, kiu sola povis ellabori la miraklon! —Verkis M. J. Gartner. LA JUSTA DIVIDO. Kiam Pingo Pongo reĝo de flinujo mortis kaj lia testamento legiĝis, eltrovi- gis ke inter allaĵoj restis al la tri reĝidoj, Haj Li, Haj Lo kaj Pi Pi, admirinda aro da elefantoj kiu, laŭ la testamento, devas dividiĝi inter la tri reĝidoj jene: Haj Li la plej maljuna filo devas havi duonon de la tutnombro, Haj Lo la dua filo, devas havi kvaronon, kaj Pi Pi la plej juna devas havi kvinonon. Sed kiam ili venis por apartigi la elefantojn ili eltrovis ke la nombro estis deknaŭ kaj, sen pecigado de unu elefanto, ili ne povus dividi ilin, kaj certe pecigita elefanto ne estas utila. Longtempe ili pripensis pri la afero sed ili ne oovis solvi la prob- lemon. Fine ili iris al Tu Lu la 6ef- veziro, kaj petegis lin ke li helpu ilin. Zorgeme Tu Lu pesis la aferon kaj la duan tagon li enkondukis sian propran elefanton en la kampon kie troviĝis la reĝaj elefantoj. "Nun," li diris al Haj Li. vi povas preni vian duonon kiu estos dek; ci. Haj Lo, havu vian kvaronon. kvin; kaj vi Pi Pi. jen estas via kvinono. kvar. Tiam Tu Lu forkundukis hejmon sian beston, kaj ĉiuj estis feliĉaj.—//. Hall. A NEW WORD SUGGESTED I find in the new language that no distiuction is made between the Second Personal, Singular, and Plural pronoun. The word "vi" means one perRon or two persons. It seems a very easy matter to wonderfully improve this weak place by the use of the "vi" for the singular number, and the word "ji" for the plural. Almost everyone will at once recognize this word as the old word "ye" which means more than one person. I like the rest of the lan- guage very much, but think that double mean- ings should be avoided as much as possible. —D. T. Armttrong, Wichita, Kansas. Digitized byCjOOglC THIS MAGAZINE is in the hands of optimists. If it had not been, it wouldn't be in existence. But we want to confess that for once the results of a plan have commenced to outgrow our most optimistic expecta- tions. This relates to Mr. Baker's prop- aganda lecture tour through the states east of the Mississippi. The editor of Amerika Esperantisto is a lyceqm man, with a pronounced liking for the "road," and the only reason he had not been out among you before was that he was wait- ing to make the trip to Europe, to see an Esperanto congress and talk from per- sonal experience. But we were not prepared, even after the successful tour through the West, for such a flood of inquiries and requests for engagements. It is almost an axiom with lyceum bureaus that "you can't close engagements by mail." We don't believe it! One delivery today brought us three, and in yesterday's mail there were five. A little more of this and every night of April and May will be taken. You can easily believe there's some joy in this office. However, this advertisement is written just to remind those who haven't been able to close as yet, that there is still a little time and a few engagements open. Our announcement last month asking all to close by the 20th should have made some distinction as to location. Mr. Baker, who lectures at Cedar Rap- ids, Iowa, on March 31, will start east- ward April 6, and the first week will be taken by Ohio and West Virginia. Thus, committees from those states should close engagements at once by telegraph. Those who wish to "work up prop- aganda meetings in western Pennsyl- vania and New York, however, will have a little more time, though they should report by letter up to March 30, or tele- graph April 1, so that plenty of time can be given to dating and routing. New England will have a week longer, but it cannot be too often repeated that early decision, giving time for elaborate study of the route, is most important. It is yet to be decided whether the route will be from New York City north to Portland, or across northern New York state to Portland and down the coast via Man- chester, Boston, etc. Still more time will be available for New Jersey, eastern Pennsylvania, and the states farther south, except—if en- gagements keep on coming in, the tour is going to extend into June, and we cer- tainly won't ask those who accept en- gagements for May to take a June date unless they want it. Mr. Baker does his own routing. Those of you who are expecting to close eleventh-hour dates should write us that you are working on the proposition, and we will mail you advance bulletins show- ing iust where and when to reach him quickest by mail or wire. Advertising matter, however, is shipped from the Chicago office. As soon as you are sure you'll want them, a post-card request will bring you the twenty-five window cards with which to advertise the lecture. Following is a list of the towns in which efforts are being made to put on the lecture and have propaganda meetings. In twenty-eight of these final arrange- ments have been made: Illinois: Springfield, Normal. Indiana: Terre Haute. Michigan: Ann Arbor, Ypsilanti, De- troit. Ohio: Cincinnati, Cardington, New Lexington, Cleveland, Springfield, Bel- lairc. West Virginia: Wheeling, Mounds- ville, Glen Easton. Pennsylvania: Erie, Philadelphia, Digitized byCjOOQlC George School, Chester, Harrisburg. New York: Buffalo, Fredonia, Utica, Moira, Brooklyn, New York City, Ithaca, Alfred. New Hampshire: Manchester. Maine: Portland, Waterville. Massachusetts: Boston, Newton Cen- tre, Brockton, Worcester. Rhode Island: Providence. New Jersey: Asbury Park, Newark, Princeton, Elizabeth. Virginia: Norfolk, Emory. North Carolina: Raleigh, Durham. South Carolina: Charleston, Sumter, Columbia. Georgia: Savannah. But don't be alarmed—there'll be a date left for your town, if you get busy now. Not all who are trying to perfect arangements will be able to do so, though twenty-eight engagements are positively closed already. We're going to "shake 'em up" all along the line. Can't we make your town a storm center? Let's try, and try hard! WOULD YOU PICK UP $1.19? If you saw $1.19 lying on the side- walk would you pick it up? The answer is: "Yes—any day but April 1." Here is where you pick up $1.19: You have been sending us small or- ders for Esperanto books—average size $1.25 each. You have to buy a money order, or think you do, which is about the same, for none of us like to send loose money in letters. To send five dollars in four little money orders costs you: Five dollars. And twelve cents for fees. And two cents' wear on your shoes. And five cents' wear and tear on your patience. And fifty cents' worth of time. Now, for that plain five dollars (and, really, we don't mind taking your check for $5.00 and over) we will send _you a Coupon Ticket, which you can cut up and use as exchange in making remit- tances—just as easy! If you want to order 45 cents' worth, you simply clip off (at one clip) coupons to that amount, enclose them with your order, and there you are! And you have saved your twelve cents, and your time, your patience, your shoes —total-69 cents. Wait a minute! Each COUPON TICKET is good for $5.50, and that's where you make another half-dollar. The total is now $1.19, which, if you use up the ticket in six months, would represent nearly fifty per cent a year interest on the cost of your ticket. Don't worry about our losing that fifty cents. As soon as you find how easy it is to order books by using these COUPON TICKETS you'll simply buy more books, and you'll renew your sub- scription more promptly. We will ac- cept the coupons for renewals—but we draw the line at subscriptions in clubs; for these the coupons will not be ac- cepted. Order a Coupon Ticket today. If you're buying a dollar book, add four dollars, we'll cut off $1.00 to pay for your book and send you $4.50 in coupons. Renew your subscription, add $4.00, get $4.50 back. Isn't it simple? If you don't understand it, ask for a "Sample Coupon Ticket." After that, you'll have a real one of your own. This magazine goes to press at noon. Friday, March 25. There arc now thirty-two lecture engagements closed for Baker's eastern tour, out of a possible forty-four. The committees which delay their decisions too long may be asked to take June dates. We don't want to hurry you; but it'll be of great help to us to know right soon just what twelve towns are to take the twelve remaining "dates." Digitized by CjOOQIC Thirty-two Towns Answer "Yes!' Are you willing to do some personal WORK for Esperanto in your home town? Will you assume, for the purpose of a meeting, to get together people who are interested, and to awaken new interest, a financial risk of Ten Dollars? This does not mean that you are necessarily to pay this sum. It means that you guarantee that, in case ticket sale, if tickets are sold, or collection', if a hall collection is taken, fails to raise $10.00 for the general expense of the lecture tour, you will THEN see that the amount is paid. Our hall collections in western states averaged over $6.00; ticket sales averaged about $20.00. In answer to many inquiries, let us repeat that this is ALL the expense of these lectures from our side. We furnish advertising matter as stated, prepaid; we prepay our telegrams, and even if the actual expense of adding your town to the route is $25.00, you pay only $10.00, the amount assessed as a fair pro rata for each town. "May we deduct hotel expense if we entertain the lecturer in our homes ?" is a question sometimes asked. The answer is "yes," but this should be understood in advance, as the lecturer may feel some hesitation in suggesting it. Some people take it as a matter of course, while others would be offended at the suggestion. ARE YOU READY TO TRY? Then send us a post-card right now! As soon as you have located your auspices and hall, find exactly what nights are TAKEN for April and May. Write us a list of the CLOSED dates, and we'll select ours from the rest and notify you and ship advertising matter at least ten days in advance. As soon as we learn on what train the lecturer is scheduled to arrive in your town, we'll notify you. If there is time, you can arrange for short talks in your colleges, high schools, universities, business schools, and women's literary clubs. Mr. Baker will not make long night rides in order to do this where there is a daylight train arriving in ample time for the evening lecture. A little courage, a little hustling, and we can have an Esperanto club in YOUR town. Can't? Oh, bosh! Write us and say you WILL! AMERIKA ESPERANTISTO 700 East Fortieth Street, CHICAGO CLASSIFIED ADVERTISING Kate pei Him......................to cents Minimum charge...................to cents Preto po linio........................Sd. ao Minimum» sumo ....................Sd, 40 FAKO DE KORESPONDADO KLARIOO KAJ KEOULOJ: La aigno F montraa, k« oni aolaa but pottcartojn vidajajn; la aigno As nur leterojn. Sen aigno, au leterojn. Tiom da ameri- kanoj Tolas fremdajn korcapondantojn, ke ni en* preaaa senpage adraaojn de ekiterbnduloi. Kiam Ti akribaa dudek personojn, ne eaperu pli ol dak krln reapondojn. Car eC eaperantiato] eataa nur kOBMj. UNTIED STATES F O. H. Gibbons, 407 Winona St, Austin, Minn. mo. Beulah Amidon, S70 South 7th Are., Fargo, N. D. Sro. Arthur Bennett, 701 Holdridge St, Elmira, N. Y. f" Sro. Robert Moore, Clayton, Washington f> Sro. John A. Shea, 118 Bradford St, Albany, N. Y. Sro. F. M. Ledbetter, Fort Mitchell, Alabama Pno. Caroline Schoenhut, Manaon, Iowa F Sro. James Graham, 622 Jefferson Are., Niagara Falls, N. T. F Sro. Victor H. Jindra, Wilber, Nebraska F Sro. Untie March, 1820 West 18th Place, Chicago F T. W. MeKee, 1104 Euclid St., Champaign, III Miss Emma i. Newell. 124 E. Main St., Westneld, N. Y. 0. R. Hamilton, R. F. D. 1, Franklin, Texas. Prof. A. J. Charles, Westfleld, N. Y. FOREIGN—EltSTBJtLAlTOA AUSTRIA Sro. VosloT Krejsor, Hronor, n-M, Bohemia Sro. L. Syrlnek, Sileaio p. p. Dobra, NoAovice Sro. Noracek Vachav. Stud, t «., Mutek, Moravia Sro. T. Kugler, Podebradova ul 020, Prag-Lizkov volaa iuteriangi poStkartoin kaj poOtkartojn Sro. Ant Jos. Ohme, Niedergrund, B. N. B., Bohemia BELGIUM Sro. C. Register, 102 Lambermont. Place de Liege, Bel- gium, Tolls koreapondi kun Socialbtoj Sro. T. Verbrachen, 40 League rue Octeroom, Antwerp Sro. Peter Madon, en Banst Pros., Antwerp Sro. Tbeo. Durieux, Dodoenstrato 84, Antwerp Sro. Leonard Buerbaum, 00 Avenue Moretus, Antwerp BULGARIA Simeon K. Bardaroc, atrato Vara], Plevna CANADA Sro. L. H. Gorman, Box 024, Frince Bupert, B. 0. FRANCE f> Sino. Tromont Villenauxe, (Aube) F Sro. Peter Parret, 20 rue de College, St. Flour, (Cantel) F Fine Merger Lee, 1 pi. de la Courtine, Remlremont, Voages Sro. R. Grialer, 60 me Louis Thuiilier, Amiens (Somme) precipe pri negoco kaj frabrikado de koton teluajoj Sro. L. Oacquer, 88 Boulevard Garibaldi, Amiens (Sommo) Sro. O. Potrier, 114 Rue de TUnion, Amiena (Somme) GERMANY Sro. G. Dehning, Kornerplats 0, Leipzig, Germany, volaa koreapondi kun geeaperautiatoj en Chicago, Washington, D. C, New York kaj Providence. Sro. Georg Hlllebrecht, Oogeasangatraase 81, Elberfeld Germany, desires intrrrhuuji lluatritajn poOtkartojn kaj koreapondadi esperanto, angle aŭ germane kun CiuUndaj nmntropoj pri social reformo. Gesamideanoj, kiuj in* tenons visit! rejnlandon ricevoa pretvole informon. Erick Rlttner, Breslauerstr. 67, Schweidnits, Germany. HOLLAND P L. Wynschenk, Jan Blankenstraat 70, The Hague. F C. Koekebacker, Papanstraat 18, Delft MEXICO Sro. M. a Rodriguez, Apartado postal ISO bis, Mexico, d. r. F Sro. Francisco de P. Llamas, Villarreal, 208, Zacatecaa Sro. Wrncalas Bodriguea, L. y Cos. 10. Vera Cruz, Mexico HUNGARY Sro. Nagy Josef, atudento de medicino. Budapest VI, llr-ge* diua Laudor u. 17, HI, deziraa intergangi pnOikariojo lluatritajn kaj poStmarkojn. ROUMANIA. Sro. Bernardo llerlkoviC, atrato Kazarmei No. 0, Bucharest F Iaidor Sulnfsld, 8to. Faurari 27, Uukaresto. RUSSIA J. Svarcberg, ftilsk, Kurskoj gub., Russia. F St. Gluchowski, Waganiec, Poland F B. Gluchowski Klonowiec, p. Kutno, Poland Sro. Alekaandro Vlaaor, Iicejskoja 22, Kv. 6, Petersburg F Sino. 0. U. Semenova, Klufievaja 7, Vladivostok F Fine Edith EUender, Lisden (de Barono London) per Volmar, Livlando Sino. A. AsUfjev, Vebk, gub. Vologda Sino. Persikov, Vebk, gub. Vologda Fiuo. T. Persikov, Vebk, gub. Vologda Sro. Ponomarenko, Vebk, gub. Vologda Sro. N. Solovjeo, Velsk, gub. Vologda Sro. Diodor V. Zbtorunakij, Dubovnaja Seminario, Kavkaz, Stavropol, Russia, volaa koreapondi per ilustritaj podu- kartoj de urboj . SCOTLAND. Sro. Thomas Grieve, 16 Snowdcn Place, Stirling SERVU F bailo VenadoviG, 8 Zeleni venae, Belgrade, Serria, tn- teriangaa kartojn nacikoatumajn. Slniaa Budjevac, Branzova 1». Belgrada. SPAIN Sro. Franciako Zareosa, Elcano 2, Bilboa Sip. Dominika Mayor, Strato Salud 22, Sabadcll, Barce- lona F Sro. Toaquin Palazon, Momercio 29, Barcelona Sro. St Bacardit, "Eajero KaUluna," Paradb 12, Bar- celona Sro. Van Der Hoez, Boterbrug 6, Delft Holland, volaa interflanjti poStmarkojn kaj poStkartojn Sro. Geraroo Muinoa, Casilla de Correo, 737 Buenos Apres, R. A. Sro. Philip England, 127 Victoria St, Auckland, New Zealand. Sro. Jov. S. MarkoviG, Vaporgipa Kapitano, S. B. D., Bel- grad, Benrb. REKLAMADO. Sro. J. Fred Knowlan, 1701 North 62nd St., Philadelphia. Pa., volaa audi de usonanoj kiuj ha vis fremdajn gaaetojn per interfbngt LA ESTONTA VIVO. Oi eataa aOtorita kaj intereaa libreto. Ne eetaa neeetinta hbtorio, sed la vero de La plurao de unu kiu estb permesita vititi la supetteran mondon. Oi farua al mi pleauron send! b libreton al iu kiu dealrus gin.—Fred R. French, Campello, Mass. ESPERANTAJ PRESAJOJ Mi faras Giuspecajn preaajojn aŭ Eaperantajn aŭ Anglajn, rapide, aorge kaj bonatile, je ncalta prexo; donaa antaQ- kalkulon, kaj aviaon aenkoste. Sendu 2-cendan poatt* markon per pamfleto "Cu Esperanto Vivos" kaj aliaj ekzemplcroj de Eaperdnta preaado.—Ernest F. Dow, Eaperanta Preabto kaj Eldomato, West Newton Station, Boston, Mass. NEW ARRANGEMENT of the oClcbl Esperanto Song, La Eaperb. Can bo sung as a solo or quartet. Beautiful title page with map of the world, and star in green and white the Esperanto colors. Arranged, published, and for sale by Prof. W. D. Andrew, 1328 East 47th St, Los Angeles, Cal. 18c a copy, postpaid; 12 copies 31.76. Cu vi havas prooeeojn kontraŭ ferroiaj kompanioj, afi pel ter-poaedajoj. Mi povaa fari al vi proAtoin. Saribu al mi kaj ne permeau ke la legoj pri templlmoj malbelpu vin.—D. B. Autell, Advokato, Franklin, Texas, U. 8. A. Hair Goods, Toilet Requisites. Specialty, Wavy Switches. -Prof. A. J. Charles, Westfleld, N. Y. Digitized by Google Plena Vortaro Esperanto - Esperanto kaj Esperanto-Franca This imrnense work, compiled by Emile Boirac, president of the Lingva Komitato, will be issued in two volumes. The first volume (A to Kz), containing 180 large pages, with a twenty-page digest of the methods used in preparation, is now ready. As indicated by the title, the definitions are in Esperanto and French. The Esperanto source of each word is shown, as also the European languages in which the root is found, thus enabling the student to exercise intelligent discretion in the choice of words. \ Printed by the Darantiere Press of Dijon, France, and imported by us. Volume I (( to Kz), postpaid, $1.20. Patrons are requested not to order Volume II until announced. AMERICAN ESPERANTIST COMPANY 700 East Fortieth Street, CHICAGO SAY " INTRODUCTION J» This thing of studying a language is new to the average man, who learned his by hearing his parents speak it. The average man's ideas on grammar and language construction are very, very hazy. ^ If you want something to cast light into the dark places of his mental garret, ask for AN INTRODUCTION TO ESPERANTO. This is a 32-page book, simply and carefully analytical, in language which the average child of twelve can understand. It was made to retail at ten cents, but so many people have wanted to use it for propaganda that the price has been reduced to five cents a copy. For the man who is wobbly in his grammar the INTRODUCTION is exactly what you need. Have a few copies included with your next order, and TRY IT. AMERICAN ESPERANTIST COMPANY 700 East Fortieth 5treet, CHICAGO Digitized byCjOOQlC !niiiiiiiiiiiiiuii[iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii.iiiiiiiiiiiiiiiiiiiniii.....hiiiiiiihiiiiiiiiiiiiii)! The An\erict\i\ Esper^toBook ARTHUR BAKER I "The very best manual yet produced. '—The British Esperantist Digitized by VjOOQ1Ĉj