Volume 7 March, 1910 Number 2 UNIVERSITY OF CALIFORNIA (7T) n r.i ;■ -j Amerika Esperantisto A Monthly Magazine of the International Language ESPERANTO American Esperantist Company 700-714 East Fortieth Street CHICAGO Price, Ten Cents Per Year, One Dollat Digitized by VJVJvJV IV- CLASSIFIED ADVERTISING Rate per line.....................to cent* Minimum charge....... ...........ao cent* Prezo po linio........................Sd. ao Mihimuma soma ....................Sd. 40 FAKO DE KORESPONDADO KLAUIGO KAJ KEGULOJ: La «igno-P montras, ke on 1 volas nur poAtkartojn vidajajn; la signo L», nur leterojn. Sen signo, aŭ leterojn. Tiom da auieri- kanoj volas fremdajn korespoadantojn, ke ni en- presas aenpage adresojn de eksterlanduloj. Kiam vl ekribas dudek peraonojn, ne eaperu pit ol dek kvln respondojn, car eC eaperantiatoj eatas nur hotnoj. UNITED STATES P C. H. Gibbons, 407 Winona St., Austin, Minn. Fno.Beulah Amidon, 379 South 7th Ave., Fargo, N. D. Sro. Arthur Bennett, 701 Holdrldge St., Elmira, N. Y. P Sro. Robert Moore, Clayton, Washington P Sro. John A. Shell, 118 Bradford St., Albany, N. Y. Sro. F. M. Ledbetter, Fort Mitchell, Alabama Fno. Caroline Schoenhut, Manson, Iowa P Sro. James Graham, 622 Jefferson Ave., Niagara Falls, N. Y. P Sro. Victor H. Jindra, Wilber, Nebraska P Sro. Louis March, 1326 West 18th Place, Chicago P T. W. McKee, 1104 Euclid St., Champaign, 111. Miss Emma J. Newell, 124 E. Main St., Westneld, N. Y. 0. R. Hamilton, R. F. D. 1, Franklin, Texas. Prof. A. J. Charles, Weatfleld, N. Y. FOREIGN—EKSTERLANDA AUSTRIA Sro. Voslov Krejsor, Hronov, n-M, Bohemia Sro. L. Syrinek, Silezio p. p. Dobra, Nofiovice Sro. NovaCek Vachav, Stud, t. C„ Mistek, Moravia Sro. T. Kugler, Podebradova ul 620, Prag-Lizkov volas inter Sangi podtkartojn kuj poStkartojn Sro. Ant. Jos. Ohme, Niedergrund, B. N. 11., Bohemia BELGIUM Sro. C. Rogister, 102 Lambermont, Place de Liege, Bel- gium, volis korespondi kun Socialistoj Sro. T. Verbrachen, 46 Longue rue Octeroom, Antwerp Sro. Peter Madon, en Ranst Prov., Antwerp Sro. Theo. Durieux, Dodoenstrato 34, Antwerp Sro. Leonard Buerbaum, 60 Avenue Moretus, Antwerp BULGARIA Simeon K. BardaroC, strato Varaĵ, Plevna CANADA Sro. L. H. Gorman, Box 624, Prince Rupert, B. C. FRANCE P Sino. Tromont, Villenauxe, (Aube) P Sro. Peter Parret, 29 rue de College, St. Flour, (Cantel) P Fino. Margar Lee, 1 pi. de la Courtine, Remiremont, Vosges Sro. R. Grisier, 50 rue Louis Thuillier, Amiens (Somine) precipe pri negoco kaj frabrikado de koton teksajoj Sro. L. Gacquer, 38 Boulevard Garibaldi, Amiens (Sommo) Sro. G. Poirier, 114 Rue dc 1'Union, Amiens (Somme) GERMANY Sro. G. Dehning, Kornerplatz 6, Leipzig, Germany, volas korespondi kun geesperantistoj en Chicago, Washington, D. C, New York kaj Providence. Sro. Georg Hillebrecht, Gogessangstrasse 81, KIberfeld, Germany, deziras interdangi ilustritajn poStkartojn kaj korespondadi esperante, angle aŭ germane kun Ciulandaj filantropoj pri social reformo. Gesamideanoj, kinj in- tencaa viziti rejnlandon ricevos pretvole informon. Krick Rittner, Breslauerstr. 57, Schweidnitz, Germany. HOLLAND P L. Wynschenk, Jan Blankenstraat 70, The Hague. P C. Koekebacker. Papandraat IS, Delft. MEXICO Sro. M. C. Rodriguez, Apartado postal 139 bis, Mexico, D. F. P Sro. Francisco de P. Llamas, Villarreal, 208, Zaeatceas Sro. VY«-nccla* KcMlriguez. L. y Cos. 19. Vera Cruz, Mexico HUNGARY Sro. Nagy Josef, atndento de raedicino, Budapest VI, liege- dius Laudor U. 17, III, deziras interSangi poStkartojn iluatritajii kaj pofttmarkojn. ROUMANIA. Sro Bernardo UerAkoviC, strato Kaxannei No. 6, Bucharest P Uldor Hieinfeld, Sto. Faurarl 87, Bukaresto. RUSSIA .1. Svarclierg, Hilsk, Kurskoj gub., Russia. P St. Gluchowski, Waganiec, Poland P B. Gluchowski, Klonowiec, p. Kutno, Poland Sro. Aleksandro Vlasor, Iicejskoja 22, Kv. 6, Petersburg P Sino. O. V. Semenova, KluCevaja 7, Vladivostok P Fino. Edith Ellender, Lisden (de Barono London) per Volmar, Livlando Sino. A. Astafjev, Velsk, gub. Vologda Sino. Persikov, Velsk, gub. Vologda Fino. T. Persikov, Velsk, gub. Vologda Sro. Ponomarenko, Velsk, gub. Vologda Sro. N. Solovjeo, Velsk, gub. Vologda Sro. Diodor V. Zlatorimskij, Dubovnaja Seminario, Kavkaz, Stavropol, Russia, volas korespondi per ilustritaj poŝt- kartoj de urboj . SCOTLAND. Sro. Thomas Grieve, 16 Snowden Place, Stirling SEHVIA I* Isatlo Venaduviĉ, 9 Zeleni veuac, Belgrade, Servia, ln- terSangas kartojn nacikostumajn. SlniŜa Hudjerac, Brankova 19. Belgrade. SPAIN Sro. Francisko Zarzosa, Elcano 3, Bilboa Sro. Dominika Mayor, Strato Salud 22, Sabadell, Barce- lona P Sro. Toaquin Palazon, Momercio 29, Barcelona Sro. St. Bacardit, "Esjero Kataluna," Paradia 12, Bar- celona Sro. Van Der Hoek, Boterbrug 5, Delft, Holland, volas interSangi poStmarkojn kaj poStkartojn Sro Gerardo Muinos, Casilla dc Correo, 737 Buenos Apres, R. A. Sro. Philip England, 127 Victoria St., Auckland, New Zealand. Sro. Jar. S. MarkoviC, VaporSipa Kapitano, S. B. D., Bel- grad, Servia. REKLAMAD0. Sro. J. Fred Knowlan, 1701 North 52nd St., Philadelphia, Pa., volas audi de usonanoj kiuj havas fremdajn gazetojn por interSangi. LA ESTONTA VIVO. Qi estas aOtorita kaj interesa libreto. Ne cstas neestinta historio, sed la vero de la plumo dc unu kiu estis uermesita. viziti la auperteran mondon. G-i farus al mi plezuron send! la libreton al iu kiu deziruB gin.—Fred R. French, Campello, Mass. ESPERANTAJ PRESAĴOJ Mi faras ĉiuspecajn presaĵojn aŭ Espcrantajn aŭ Anglaĵn, rapide, zorgc kaj bonstile, je nealta prezo; donas antaŬ- kalkulon, kaj avizon senkoste. Sendu 2-cendan poSt- markon por pamfleto "Cu Esperanto Vivos" kaj aliaj ekzempleroj de Espcranta prcsado.—Ernest F. Dow, Esperanta Presisto kaj Eldonisto, West Newton Station, Boston, Mass. NEW ARRANGEMENT of the oCicial Esperanto Song, La Espero. Can be sung as a solo or quartet. Beautiful title page with map of the world, and star in green and white the Esperanto colors. Arranged, published, and for sale by Prof. \V. D. Andrew, 1328 East 47th St., Los Angeles, Cal. 18c a copy, postpaid; 12 copies $1.75. Cu vi havas procesojn kontraŭ fcrvojaj kompanioL aO pri ter-posedajoj. Mi povaa fari al vi protttojn. Skribu al mi kaj ne pcrmeMi ke la legoj pri temptimoj malhelpu vin.—D B. Ax tell, Advokato, Franklin, Texas, U. fi. A. Hair Goods. Toilet Requisites. Specialty, Wavy Switches. — Prof. A. J. Charles, Weatfleld, N. Y. DJgJtizGd by Google AMERIKA ESPERANTISTO WITH WHICH IS COMBINED THE AMERICAN ESPERANTO JOURNAL Entered as Second-Class Matter October i, 1007, at the Pott Office at Chicago, Illinois, nnder Act of March 3rd. 1879 BOOK DEPARTMENT Prices include postage. Terms, cash with order. Add ten cents for exchange on local checks. One-cent stamps accepted for small amounts. Write orders on separate sheet—apart from correspondence on other matters. Address all letters and make all remittances payable to AMERICAN ESPEItANTlST COMPANY, 7118-714 EAST FORTIETH STREET, CHICAGO. THE AMERICAN ESPERANTO BOOK. Ext» Cloth Binding....................$1.00 Limp Leather Pocket Edition.......... 1.35 Erer since its publication in 1007, the sales of The American Esperanto Book have exceeded, in America, the combined sales of all Esperanto text-book.:, both domestic and imported. The Esperanto text end exercises are by Dr. Zamenhof, BUtnor of the language. The grammar and commentary arc by Arthur Baker, written in the United States language, especially for Americans. The Esper- anto-English vocabulary is very large and complete. The English-Esperanto contains several thousand selected Ei g- liah words with translation. Total, 820 COMBINATION PRICES. Oath Book and Magazine one year___... 1.50 Magazine one year, Paper Book FREE___100 Paper book and Magazine six months.....60 CLUB DISCOUNTS. Cloth Bosk and Year Subscription (clubs of five) ..............................$i.ao Leather Book and Year Subscription (clubs of five) ..............................x.40 Paper Book and Year Subscription (clubs of five) ...............................75 Paper Books and Six Months' Subscription (clubs of five) ........................ .45 Cloth Book, five or more............... .75 Leather Book, five or more............... 1.00 The rate indicated as applying to clubs of five applies to subsequent orders in any quantity from Esperanto club or fide subscription agent nCPORTK» BOOKS. Abatejo do Westminster................$0.15 Advekato Patelin (Evrot).............. .35 Angla Lingvo Sen Ptofesoro.............30 Aladin; an, La Mirinda Lampo......... .20 Anatonria Yortaro ..................... .45 AnUmdire (Stewart) ...................30 Aspazio (Svjentokovski—Leon Zamenhof) .75 Avarnlo (Moliere—Meyer) ............. .25 Bardell Kontran Pickwick............... .20 Brazilio (Backhauser) ...................35 Bnkedo (Lambert) .....................65 Boks kaj Koks (Morton—Stewart).......ao A one-act comedy for 2 men and 1 woman. Chio, (a game) .........................50 Chu Li?.............................. i.ao Cikado che Fonnikoj ................... .ao Cox Grammar and Commentary......... 1.00 An exhaustive treatise, too elaborate for beginners, but should be in the hands of every writer, teacher and serious student. Cloth, 367 pages Dictionnaire Espersnto-Francaise.........60 Diveraajboj (Lallemant kaj Beau)....... .45 Don Juan (Moliere—Boirac) ............ .45 Dn Mil Novaj Vortoj.................... .45 Dutch-Esperanto Text-Book ............. .35 Edxigho MalaranghUa (Inglada)..........ao Elektitaj Fabeloj de La Fontaine.........as Esperanto in Fifty Lessons..............50 Esperanto Teacher (Helen Fryer)........ .25 Eneido (Virgilio—Vallienne) ............ .90 English-Esperanto Dictionary............6s By O'Connor and Hayes (The large book is known as the Rhodes Diction- ary). Contains about 12,000 common English words, with Esperanto transla- tion; 200 pages, press-board cover. Rhodes English-Esperanto Dictionary___ 2.00 Elektitaj Fabeloj de Fratoj Grimm........55 Esperanto-English Dictionary (Mottean) ...65 Esperanta Sintakso (Fruictier) ......... .44 Esperantaj Prozajboj (duiek verklstoj).. .73 La Faraono (three volumes) ...'......... a.05 La Faraono (any one volume)............70 Frazaro ................................ .45 First Reader (Lawrence) ............... .35 French-Esperanto Text-Book ........... .25 Dand-Norwegian Text-Book ............. 1.00 Fundamento de Esperanto (Cloth)........go Fundo do 1' Mizero.......................35 Fundamento Krestomatio (half-leather)... 1.50 Fundamento Krestomatio (paper)........ 1.10 George Dandin (Moliere—Zamenhof).....35 Ifigenio en Tasrido ..................... .63 (Dresden Congress Play) Imenlago (Storm—Bader) ...............33 Digitized byVjOOQlC Inter Blinduloj (Javal—J aval)............60 InternacU Krestomatio (Kabe)........... .40 Julio Cesaro (Lambert) ................. .60 Kastelo do Prelongo (Dro. Vallienne)___i.3S) LA KOLOMBA PHEhUO (Dumas-Papot) no Kolorigisto Aervetnranto ................13 Komercaj Leteroj (Berthelot kaj Lambert) ,ao Komerca Sekretario (Sudria) ........... no Komnnista Manifesto (Marx—Baker) ... .30 Konkordanco de Bkiercaro (WackriU) . ..33 Kondukanto kaj Antologio (Grabowski).. .60 Graded exercises, literature, etc. Kristana Esperanta Kantareto ..no Kurso Tutmonda Lan Ifatura Metodo... .35 Kvar Evangelioj.......................50 Libro de Humorajo ..................... .73 Lanroj (prize articles from "La Revuo").. .65 Matematika Terrainaro (Brieard)......... .35 Mistero de Doloro (Pujula y Valles).......60 A three-act Drama. Monadologio (Liebniz—Boirac) .......... no «OPSO DE LIA ONKLO (R. M. Chase) ne Muxika Terminaro (F. de Menil >.........so Nero Kiel Onklo (Schiller—8t«vwart)... .30 Ordo de Diserro (Anglican Church)...... no Pels Antologio (Kabe)....................60 Polish Text-Book...................... .30 Polish Word-JBook......................35 Pri Apendicito (Roberts-Besemer)........10 Provo de Marista Terminaro.............;o Poahlibro Internacia Por Aferistoj, Turis- toj,ktp.............................. Ao Paghoj el Frandra Literatnro........... 45 Predikanto ............................. .35 Primer of Esperanto (O'Connor)........ to Prose kaj Verso) (Vincents Inglada)......6b Psalmaro '................................75 Pictorial Esperanto Course...............33 Poahkalendaro (Fred) ....................35 Rabistoj (Schiller—Zamenbof) .......... .63 Rakontoj pri Feinoj (Perrault—Sarpy)... .30 La Regno de la Montoj................... ins Revizoro (Gogol—Zamenbof) .............50 Robinsono Kruso (Defoe— Krafft) ........50 Rompantoj (Valjes) .................... 40 Sentencoj de salomono (Zamenhof;...... -45 Shi Klinighas Por Venki.................30 Standard Course (Bullen) paper . .J5 Standard Course; same, in cloth...........50 Standard Manual (Jelley), cloth, 60; paper .35 Sug la Negho (Porch a t—Bore 1 paper.....36 Tria Kongreso .........................60 Tri Unuaktaj Komedioj ................. .30 TJnireraala Vortaro (Zamenhof .......... JO Unua Legolibro (Kabe) ................ A5 Unua Protestant Diserro ................15 Ventego (Shakespeare—Motteau.........76 Verdaj Fajreroj (Ftenkel) .............. JO Verkaro de Devjatnin ................. .60 Virineto de la Maro (Zamenhof) ........ .46 Vojagho Interne de Mia Chambro.......26 VoUitandiget Lehrbuch der Esperanto ... .46 Worterbuch Deutsch-Esperanto ..........76 Yiddish Text-Book (Bresler) ............ .25 ESPERANTO KEYS. Foreign Languages, per copy, ac; 100-----1.25 Bohemian, French, German, Hungarian, Italian, Norwegian, Portuguese, Russian, Spanish. Keys in English, 2c each; in lots of 26 or more, each ............................01 No better propaganda matter is printed Write a letter to your friends, in Es- peranto, enclosing a Key. He will be "tickled" to see how easily he can read WHOLE OF ESPERANTO Foreign languages, per copy, postpaid.. .05 Bohemian, French, German, Italian. PROPAGANDA PAPER Elements of Esperanto, 16-page pamphlet; 10 for lOe; 60 for 30c; 100............. £0 Grammar Propaganda Cards, 60 for 13c; 100 .................................. J5 SONG-BOOKS AND MUSIC. Sheet music is imported by us often through indirect sources and cannot be guaranteed in perfect condition. Sent postpaid in strong mailing tubes at prices quoted: Himno al Zamenhof (Deshays) .......... J6 La Kanto de l'Cigno (F. de Menil) ...... .35 La Vojo (Deshays) ..................... JO Kushas Somero (F. de Menil) .......... J6 Mi Audas Vin (L. Zamenhof-Harris) ___ J5 Mi Audas Vin (F. de Menil) ............ J5 Birdoj Forflugu (Seyanaeve—Guivy) ___ £0 Himno (Dombroviski—Guivy) .......... .40 Serenado (Butler—Bird) ............... J5 Esperanta Kristana Kantareto .......... JO Kantaro (Thirteen songs for quartet) .. J5 INTRODUCTION TO ESPERANTO. Declared by many persons to be the very best piece of propaganda matter to put in the hands of the man who isn't an expert on grammar. Handsome half-tone cover on enamelled stock. Made to sell at ten cents, but reduced to Ave cents a copy for propaganda purposes. FOREIGN MAGAZINES. During 1909 we bought many foreign magazines of Esperanto in bundles, and have hundreds of odd copies left over. We will send you ten, all different titles, for fifty cents, but can't make special selections. Most people who've bought these bundles were highly pleased. PROPAGANDA PHOTOGRAPH. We have some large imported photographs of a great collection of Esperanto periodicals. These were offered by mistake at 10 cents. They cost more than that in Germany, and the price, mailed in secure package, is 26 cents. It is quite the thing to show for propaganda purposes, and no collection is complete with- out it. LA REVUO—BARGAIN. We will mail six different copies of La Revuo, back numbers of 1909 only, for fifty cents. Sample copy for 10 cents. Order early, and name a substitute—we have only a dozen collections.—American Esperantist Co. Digitized byVjOOQlC ESPERANTO WALL CALENDAR. Our November announced the appearance of the Esperanto Murkalendaro, of which quite a number were ordered. The art work on this calendar left something to be desired, but the pad is a thing of joy to Esperantists, and worth possessing for itelf alone. We find that we imported thirty copies of the calendar which have not yet been sold, and in order to get our costs out of the importation we'll send you one postpaid for only thirty cents. Each of the 365 leaves of the pad con- tains on the front side some verse or saying in Esperanto, and on the reverse Esperanto text of some sort. There are many good short poems, several playlets. some essays, stories, etc. On the back of the January 1 leaf is the following poem by Dr. Zamenhof: DEMANDO. Kuras la tempo, ĝi kuras senlialte, Pluen ruliĝas la rado eterna, Mano mistera konatante nin pufias; Marfiu antafien kaj marau kaj marsu! Se <"iuj fortoj de I'mondo kuniĝus, Hi la tempon haltigi ne povua Eĉ por malgranda fulmeta momento; Hi ne povua devigi la radon Eĉ iomete Soviĝi returne; Ed por moment' ill nian la doraon Ne liberigua de l'mano puAanta... Sed iu por tio senhalte ni maraas, Nur por atingi la fundon de 1'tombo?... It is doubtful that the following, from the leaf of January 10, is original: Mi volaa eldiri originalajon, Sod mankas al mi kapableco, Nenion enhavaa mi originalan, Krom originala pekeco. But if the following were true, there'd be an immediate booin in floriculture. It's from the leaf of January 11: 8e la kisetoj floradus, Kiel floras la jaamenoj, Multe da ĉarmaj vangetoj Nepre fariĝus ĝardenoj. With such light and airy philosophy the calendar runs merrily on to the last of its days. The readin' matter for January and February is good as ever, but since the dates are somewhat passe, you can have a copy of this calendar for 30 cents. THE ESPERANTO CONUNDRUM. How do we translate, into Esperanto, the English saying that "one bad turn de- serves another"? Puno mcritas punon. H. W. Fisher, of Pittsburg, sends this one: Kial estas nespertaj remantoj sim- ilaj al bovinoj ? Car ili remaĉas. r>»_£l? 8,000 oards), freight paid.......... flUslel , Flat-Top Desk. No. 555. "A Complete *dttUi>- Office on Lege," your oholce of draw- «09 flfl 'f------ era. freight paid................T "•«« Get Posted on these and dtlier Weis Business Conveniences. See a dealer or a catalog. Let us send you some valuable hints for saving office space and time. The.*)»)^- Mfg. Co.. 147 Union St, Monroe, Mich' CONCERNING RENEWALS—Subscribers of this magazine are requested to note that the date of expiration of subscription, printed on wrapper, is our only receipt for payment of renewals. Two weeks is usually neces- sary to make the change. Renewals should always be sent in advance of expiration in order to avoid con- fusion, or missing copies. EXPIRED cards are removed from our automatic addressing machine, and the only way to be SURE of getting every number is never to let your subscription expire. "Parfumeio dc la Fcnikso,' de P. Gautier A Cie., Le Lilag, proksime Parizo, Francujo, sendas, senpage, afrankite, al Ĉiuj samideanoj kiuj gin petas, sian kata- logon de parfumejo kaj saponejo, kun par- fumita poSalmanako. Digitized by VjOOQlC PATROJ KAJ FILOJ A Masterpiece in the Russian A Masterpiece in Esperanto Russia, with one foot in the Stone Age, the other in the Twenty-Fifth century. "Darkest Russia," whose literary lights play at once upon the beauties of the cosmic future and reveal in pitiless detail the horrors of modern "civilization." You don't know current literature, you're hardly on speaking terms with the human race, unless you know something of what Russia has written. PATROJ KAJ FILOJ is a fascinating novel by Turgenev, translated by Kabe and published in Moscow. To say that it is by Turgenev proves it a Russian masterpiece. That it is translated by Kabe indicates that it is still a masterpiece in Esperanto. Postpaid, 75 cents AMERICAN ESPERANTIST 700 East Fortieth Street, Chicago 44 I'M FROM MISSOURI" Is the colloquial warning that the speaker re- quires visual evidence of the accuracy of your statements. In that sense, many people who have never been west of the Mississippi or east of the Rockies are from Missouri. When, in your propaganda work, it is needful to impress the eye of the listener, to show him something (and by the way it is always needful, if you but know it) there is nothing which makes so'fine and convincing a display in so small a space as our Gazetara Fotografo It is about 11x15 inches in size, printed on tough, pliable board that can be compactly rolled, and shows about eighty of the Esperanto period- icals. If you want to get a hearing from any editor or public man, show him this photograph first, and then he'll be asking you to tell him about Esperanto, and not you asking him for the privilege. There's a world of difference. Get this photograph and you'll find it the most valuable part of your propaganda "kit." Postpaid, in mailing tube, 25 cents. AMERICAN ESPERANTO COMPANY 700 East Fortieth Street, Chicago Abonprezo fianĝita! SAMIDEANO CIUMONATA Interna tia Ilustrita Rev no Esperantistoj kaj EsperanUj Societoj devas po- sedi, car la informo de la tutmondaj esperantaj ĵurnaloj aperos. Erbrovendistoj devas posed i, ear vi scias per kiaj eldonajoj vi gajnos profiton. Artistoj kaj nrto-amatoroj devas posedi, ear vi komprenos pri la artaj kaj artistaj movadoj tra la mondo! Fabrikistoj kaj komercistoj devas posedi, ear vi trovos la rimedon per kiu vi gajnos profiton, per la informo de tiu ci revuo. i kajero, i Sen. Oni antaŭpagu laflvole por almenan ses mona- toj, ce la administrejo: M. HIKOSAKA, 33 Abekawamachi, Asakusa, TOKIO JAPAN Specimcno senpaoe Digitized byVjOOQlC Type and Typography THE GREATEST demand for Esperanto type comes from persons who wish to print articles in newspapers. Nearly all daily papers are set on the Mergentbaler Linotype. Linotype characters are cast from matrices, and five matrices for each accented letter are enough. In fact, three each usually suffice. They cost 3 cents per matrix for Roman only and 4 1-3 cents for Roman and Italic Available in the following faces: ĉĝhjŜŬĈGĤĴŜŬ ĉĝĥĵŝŭCŬĤJSŬ Ton-Point Roman and Italic. Standard line. Low caps only. «ĝhJŝŭĉĜĤĴSŭ iĝhjiŭĈĜĤJSO Right-point Roman and Italic. Also works with Standard line seven-point. CghĵSŭCOflĴSC Six-point Roman. Standard line, low capitals only. Mergenthaler Magazine-Keyboard Plan of Amerika Esperantisto • . ki is • . a Ĉ 29 ff Ĉ 83 Q In the accompanying table there is placed op- • on cc A Q c -vr posite each Esperanto character the number of & «JO ttl Or o 5 X the channel, and the character that it displaces. jĵ 3 J £fj Ĵ g 7 Let every Esperanto club see to it that the local fi . . 6 Q Q newspapers are equipped to set Esperanto matter. 8 4t> .. S DO Supply the composing-room foremen with copies J 59 $ Q go of this table. • .- * ĥ 60 .... H pi. The above proofs of faces and table of arrangement contain all the information we can give relative to the subject. Your printer understands the technical terms. Supplies may be had from the Mergenthaler Linotype Co., New York, New Orleans, Chicago or San Francisco. Esperanto Type for Hand Composition The American Type Founders Co., with branches all over North America, will supply Esperanto letters in body Roman. Barabart Bros.&Spindler, Chicago., have made for Amerika Esprrantisto the follow- ing Esperanto characters : 6-pt. - ~ĈCfl]ŜCcŭfl]soĉŝnlsO 8-pt. Ĉ 6 ŝ 8 g f S Ŭ e0egĥjsŭ 10-pt. ĈĜŜegĵŝŭ Ĉŭeĝĥĵ9ŭ ĉtĝjsŭ 12-pt. ĈĜSŬĈĝĵŜŬ ĈĜĴŜŬ CaĴŜŬeĝĵŜŭ C^* T T Any of the characters shown here may be obtained from the firm named, in vJ VJ quantities of 1-4 lb. each ; prices 60c to 75c per lb. Very small, but com- plete fonts of any of above faces, with no letters not shown, are mailed by us at 50c each. Esperanto Typs-Composition There is no higher class of composition than that furnished by us. Every proof is read three times, broken type carefully removed and plate-proofs inspected. If you have a book or pamphlet, write us. Usually, our rate will be $1.00 per 1,000 ems—same as any other high grade house in Chicago would estimate for English work of similar quality. In Esperanto, our work cannot be excelled in the world, nor equalled nearer than Paris. Copper electrotypes, good for 100,000 impressions, supplied at cost. AMERIKA ESPERANTISTO FORTIETH STREET ft ft CHICAGO r1.lllL.H!!lM..i;!II!!f!lillllll."...I!!!!!! I.... Digitized by VJvJv^Jpt lv a» Is Your Town Library "LOADED"? MOST PUBLIC LIBRARIES get a great many books for which the owners have no further use. The owner usually . thinks of the town library about the time the pearly gates open to receive him. Books tend to temperate living, the latter to longevity, and thus many a brand-new, spanking library building, the pride of our town and a shining (shining) monument to the pluck of our young mayor and the thrift of our 1906 CARNEGIE 1906 has its shelves loaded with late editions of varnish, and antebellum books. HORATIO dauntlessly holds the bridge, while forty street cars full of angry passengers demand to know what the dickens is the trouble ahead. Demosthenes orates from a top shelf, Plutarch's Wives of Illustrious Men are still wondering why they didn't stay single, and Noah carefully twists the tail of the tired alphabet as he hustles the Z is for Zebra into the ark. BUT BOOKS ABOUT ESPERANTO, inasmuch as their owners are still greatly alive, do not come to the libraries in what you would call an irresistible flood. SENESPERANTITIS is a chronic complaint with hun- dreds of Libraries. YOU order a half-price subscription sent to your public library. WE will then give that same library, post free, a copy of the American Esperanto Book YOU MUST use this blank coupon. IF YOU -)AN'T afford this, then your tJub CAN. A* M E R I K A ESPERANTISTO Library Half Price NAME OF LIBRARY ADDRESS I enclose fifty one-cent stamps. Please send to the library named above Amerika Esperantistu one year as per your special offer for public libraries. Signature: Street: P.O. State: Digitized byVjOOQlC A MERIKA UNUA AMERIKA REVUO i> E SPERANTISTO DE LA LINGVO INTERNACIA ESPERANTO VOLUMO VII CHICAGO MARTO MCMX NUMERO II OFFICIAL PART ESPERANTO ASSOCIATION OF NORTH AMERICA Central Office: Chamber of Commerce, Washington, D. C. ELECTIONS. The General Council has elected Dr. Clara I- Todson to fill the vacancy in the Councilor- ship of the Centaral Division. Dr. Todson's ad- dress is 23 The Spurling, Elgin, 111., and all workers in Illinois, Michigan and Wisconsin should put themselves in communication with her. Because of excess of work in his profession, the Councilor of the Western Division, Prof. ■1. J. Wedel, of Anaconda, Mont., has resigned. As his successor the General Council has elected Mr. Fred Rivers, Editor of "La Simbolo." P. 0. Box 1020, Taooma, Wash. THE CONGRESS. Elsewhere in this number will he found a copy of the First Official Circular of the Sixth International Esperanto Congress. Everything seems to indicate that this will surpass all previous congresses in the results obtained. A large number in America and abroad have writ- ten to say they would be present. The work of preparation is well under way, and each part given to a special committee. The general rommitteee, which includes the seventeen mem- bers of the council of the District of Columbia Esperanto Federation, holds a meeting every Thursday afternoon, while the special sub- committees meet as often as necessary. EveTy member of the association should realise, first, that this is his congress and should therefore feel free to give not financial assistance but all helpful advice, second, that upon the leaders in Washington is falling the hard, tiresome work of preparation. Attention is called to the special congress stamp which has been prepared. Every Espcrantist should use these upon his correspondence and thus aid in advertising "LaSesa." These can be obtained from the Secretary, Edwin C. Reed, Chamber of Com- merce, Washington at 25c a hundred. Care should be taken in using these, since Great Bri- tian will not accept any mail with such a special stamp, and Germany insists that the stamp be upon the hack of the envelope. The committee has also had prepared a special set of Washington post cards, with Esperanto printing, which arc sold at 2oc for a set of fifteen. FINANCES. The attention of everyone is called to the treasurer's semi-annual report published here- with. It will readily be seen that the asso- ciation is not flourishing financially, and the assistance of every Espcrantist is earnestly re- quested. The fee for regular membership is fifty cents a year, and every one ought at least to contribute this amount. The fee for Sus- taining Membership is $10.00 a year, or $1.00 a month. If you are unable to become a Sus- taining Member, you can help by making such contribution as you can afford. The money in the general fund, from regular membership dues, is used for the propaganda, printing, post- age, etc., none of it being paid to any officer. The guarantee fund, from sustaining member dues and contributions, pays for the special expenses of the Central Office, the salary of the secretary, etc. At least thirty new sustaining members, or art equivalent amount in contri- butions, are necessary to continue the salary of the Secretary until the Congress. From his salary of $100 a month, Mr. Reed has to pay for all the stenographic help needed, and this is now being constantly required, since in ad- dition to his regular work, the Secretary is act- ing as Secretary for the Congress Committee and is ex-ogcio member of every special com- mittee. A full list of members, sustaining members, and contributors will be published in the "Adresaro" before the Congress. SUSTAINING MEMBERS. Since last report the following have become Sustaining Members: Rev. Paul F. Hoffman, Baltimore, Md. Prof. H. H. Lane, Norman, Okla. Digitized byVjOOQlC 16 AMERIKA ESPERANTISTO Chas, R. Ege, Philadelphia, Pa. Mrs. Mary D. Prime, Honolulu, H. T. John Fogg Twombly, Brookline, Mass. Arthur L. De Groff, Newark, N. J. R. M. Chase, Cobourg, Ontario. Joseph Silbernik, New York City. I. M. Way, Crowley, La. Charles E. Yeater, Sedalia, Mo. Miss Ann F. Beatty, Cardington, Ohio. Mrs. S. V. Kellerman, Washington, D. C. Chas, H. Briggs, Minneapolis, Minn. W. E. Kennedy, Philadelphia, Pa. CONTRIBUTIONS. PASSED ADVANCE EXAMINATION'. The following contributions have been re- ceived : A Pioneer Espcrantist.................$100.00 Prof. George Macloskie, Princeton, N. J. 5.00 A. P. Bcauchemin, Montreal, Canada.... 1.00 Arthur Smith, Van Wert, Ohio.......... 1.50 Mrs. E. A. Judd, Olean, N. Y.......... 2.00 TREASURER'S ACCOUNT. The following is a report of the finances of the Esperanto Association of North America on the first of March, 1910: General Account Receipts—Membership and charter fees.$268.75 Examinations ...................... 43.40 Miscellaneous ........................45 Tootal Receipts.................$312.60 Paid—Postage ..................$73,59 Fees paid to Councilors....... 27.75 Examiners fees, diplomas, etc.. 25.80 Printing and miscellaneous.... 109.82 Total Expenditures..............$236.96 Balance on hand.......................$75.64 Guarantee Account Receipts—Sustaining membership fees.. $499.00 Contributions ...................... 117.50 Total ..........................$616.50 Paid—Six montli's salary to Secretary.$600.00 Balance on hand. . ...................$16.50 STATE SECRETARIES. The following new state secretaries have been appointed: South Carolina—Dr. Stanhope Sams, Literary Editor "The State," Columbia, S. C. Louisana—J. G. Haupt, 1004 Ave. K, Crowley, La. Porto Rico—Robert Graham, Ponce, Porto Rico. Hawaii—R. S. Norris, Manoa, Honolulu. Ohio—Dr. M. M. Henry, Hotel Daytonia, Day- ton, Ohio. Kentucky—Prof. E. F. Farqulmr, 301 Park Ave., Lexington, Ky. A testo pri Kapableco. William Noel Birchby, Colorado Springs, Colo. Mrs. W. B. Howard, Omaha, Neb. Herman Lincke, Mitchell, Iowa. John A. Zaabel, Chicago, 111. Dr. Harry Taylor, Paris, Texas. • Mrs. L. de L. Helliwell, Toronto, Canada. Dr. Elmer E. Haynes, Lewis, Kansas. PASSED PRELIMINARY EXAMINATION". A testo pri Ler'nado. Tom Holliday, Amherst, S. D. G. L. Bidwell, Washington, D. C. H. B. McClure, Washington, D. C. J. D. Flenner, Boise City, Idaho. Gilbert J. Meredith, Felton, Del. George R. Drake, Buffalo, N. Y. Dr. C. E. Grabowski, Trenton, N. J. Miss Mattie Wadsworth, Hallowed, Me. Donald Stephens, Arden, Del. ESPERANTISTS OF OHIO. At the Second American Congress held at Chautauqua last August, important amend- ments were made in the constitution of the E. A. N. A., the objects of which were to bring about a more compact and more truly represen- sentatve organization. This in Ohio, as else- where, necessitates not only the re-organization of the old state association and election of new officers, but also the formulation and adoption of an entirely new constitution and by-laws conforming to the requirements of E. A. N. A. A large number of the members being unaware of the precise situation are in such position that if some action is not taken at once and dues paid they will not only cease to be mem- bers of a State Association, but of our im- portant National organization as well. Now there can be no question but what Esperanto has made greatest progress in those countries having the most compact and strong- est organizations. It is also an undeniable fact that our splendid movement is making more marked and enduring progress in those states having strong, forceful, active organizations. Esperanto, in Ohio, has made in the past few years a truly satisfactory and notable advance, and in numbers and activity displayed stands well to the front among the states of this union; but in the present situation there it be- comes necessary to act at once, else a check will be placed on the progress and welfare of the movement that will be well nigh irre- parable, at least difficult to overcome. Also, owing to repeated demands made upon us from that section, it became necessary for the National Executive Committee to take tlie mutter in hand, which has appointed as tem- porary Secretary and organizer one of the earliest Esperantists of this country, Dr. M. M. Henry of Dayton, Ohio. We have received the following letter from him for publication in the official part. Digitized by Google AMERIKA ESPERANTISTO 17 ATTENTION OHIO. In accordance with authority conferred upon nie by the E. A. N. A., I have had correspond- ence with a large number of Esperantists of Ohio regarding reorganization, or rather estab- lishment of a State Association. I find that a large number are not only favorable thereto, but loyally enthusiastic, therefore, we will pro- reed at once towards forming such organization. It is proposed in accordance with the new National Constitution to make the new organi- sation truly representative. Each present mem- ber of the E. A. N. A., and each individual in- tending to become a member of the Ohio Es- peranto Association is requested to send name and address to me at once, together with your nominations for the following officers: Presi- dent, Vice President, Second Vice-President. Secretary-Treasurer and five Councilors, im- mediately after which an election will be held which likely will be by letter ballot by the entire Esperantistaro. it not being deemed feasible to get them together at this time in a general meeting. I desire to call attention, to the following: It costs nothing extra to become a member of the now-forming Ohio Esperanto Association. Every present member of the E. A. N. A. in good standing becomes a member at no ad- ditional expense. Their payment of fifty cents for membership in the National entitles them to membership in the State. Likewise every member now or in future paying fifty cents to the State Association becomes thereby a member of the E. A. N. A. Twenty-five cents of all dues belong to the State Association and twentv-five cents are forwarded to the E. A. N. A.' I also desire to call your particular attention to the coming Sixth Congress at Washington; other states arc making preparations for that great event, by far more important than any vet occurring in the Esperanto world; and it behooves us of the proud State of Ohio to arise and act, and do the utmost in out power to contribute our just portion to the success of the American International Esperanto Con- gress, and thus be factors in helping push Esperanto forward to a point that would probably require twenty years of divided in- dividual" effort to achieve. Through united systematic effort lies the way to true success. Respectfully, Dr. M. M. Henry, Temporary Secretary and Organizer, Daytonia Hotel, Dayton, Ohio. CANADIAN DIVISION. From September 1st to February 1st the fol- lowing members had been enrolled in the Cana- dian Division of the Esperanto Association of North America. R. M. Chase, Cobourg, Ont. Edwin E. LaBeree, Ottawa, Can. Rev. H. Weigand, Brodhagen, Ont. C. E. M. Morssen, 1653 St. James St.; Montreal, C. F. Bardorf, St. Lawrence Sugar Refining Co., C. P. R. Tel. Bldg.. Montreal Can. E. S. Jelley, Jr., Box 89, Vancouver, B. C. Mrs. L. de. L. Helliwell, 64 Brunswick Ave,, Toronto, Can. A. H. Mackav, LL.D., Education Ogee, Halifax, N.S. * ' W. McLaughlin, 988 Lome Ave., London, Ont. J. B. Hammond, Nairn Center, Ont. Mrs. J. J. Hammond, Nairn Center, Ont. Dr. R. E. MacDonald, St. Paul Bldg., Malifax. N. S. W. Ramsey Armitage, Western Canada College, Calgary, Alberta. Miss Helen D. A. Armitage, 90 Spring Garden Rd., Halifax, N. S. James McLaughlin, 914 Elias St., London, Ont. Mr. L. LaRose, NotTe Dame De Grace, Montreal, Que. (2 years.) C. E. F. Smith, Canadian Canners, Hamilton, Ont. II. R. Saunders, 21 Harbord St., Toronto, Can. N. A. Rudy, Broderick, Saskatchewan. Roland Palmer, Pcterboro, Ont. Fred J. Kohn, 20 Balmuto St., Toronto, Can. Dr. J. Baxter, Chatham, New Brunswick. L. H. Gorham, Prince Rupert, B. C. J. S. Harrington, 114 University St., Montreal, Ole Peterson, Broderick, Saskatchewan. Z. S. Lawrence, West Shefford.NJue. R. E. Waddington, Chilliwaek, B. C. (2 years.) J. Vernon Hughes, 234 Queen's Ave., London, Ont. F. W. Hughes, 234 Queen's Ave., London, Ont., M. D. H. B. Odell. 21 Elmer St., Toronto, Can. William E. Masters, Grenfell, Saskatchewan. Alexander MacLaren, 285 High Park Ave., WeBt Tronto, nt. R. II. Lang, Box 933, Regina, Saskatchewan. Rev. J. M. Decoene, 327 4th St., Brandon, Mani- toba, (2 years.) Ben. B. Pannett, 78 Florence St., Ottawa, Can. E. S. Harrington, Kentville, N. S. C. E. Heroux, 262 Notre Dame St., Three Riv- ers, Que. Karl B. Goldbach, Perth, Ont. Herbert H. Scidler, 509 Ontario, St., Toronto, D. J. B. J. Brossard, Laprarie, Que., (2 years.) Miss Elizabeth Roberts, Stamford, Ont. A. II. C. Nowers, 3 Batery St., Niagara Falls, Ont. Mrs. Frank W. Hooker, Selkirk, Manitoba. John E. McFadyen, 67 Roxborough St., West Toronto, Can. All suggestions, applications for member- ship, and other communications from persons interested in the formation of the new District Association to cover New Jersey should be sent to Mr. Rolland B. Moore, Elizabeth, N. J., who is the official representative of the E. A. N. A. for this purpose. This Association is now being organized and all Esperantists who love in New Jersey should support it. John M. Clifford, Jr., Councilor, Eastern Division, Digitized by Google 18 AMERIKA ESPERANTISTO LA SESA INTERNACIA KONGRESO DE ESPERANTO Washington, U. Ŝ. A. 14-20'an de Augusta, 1910 UNUA CIRKULERO La Sesa Internaeia Kongreso de Esperanto okazos en la urbo Washington, D. C. (Dis- trikto de Kolumbio), la Kapitolo de Usono, de la 14a gis la 20a de Aftgusto, 1010a. Tia anonco mem devus sufiĉe certigi al vi ke LA SESA superos ĉiun antaiian kongreson, car la amerikanoj estas famaj pri grandega man- iero por fari aferojn, kaj oni povas konfidi je la iraonanoj por fari la venontan kongreson la plej sukcesplena el tiuj. Oni klopodas por aranĝi grandan kongreson, kaj la Organiza Komitato, kiu kontrolos ciun detalon de la laborado, konsistas el zorge elek- titaj gesinjoroj, kiuj estas bonekonataj pro siaj specialaj kapabloj, kaj ankail pro sia entuziasmo pri la Internaeia Lingvo Esper- anto. Inter la komitatanoj troviĝas la jenaj: John Barrett, Direktoro de la Internaeia Ofi- eejo de la Amerikaj Respublikoj, kaj prezidanto de la Esperantista Asocio de Norda Ameriko. Edwin C. Reed, Ĝenerala Sekretario-Kasisto de la Esperantista Asocio de Norda Ameriko, Sekretario-Adjunkto de la Konstanta Kom- itato de la Kongresoj, Sekretario de la Or- ganiza Komitato de la Sesa Kongreso, mem- bro de la Washington's ĉambro de Komerco, Kasisto de la Organiza Komitato de la Sesa Kongreso. Pr-o W. J. Spillman, el la Usona Depart- mento Agrikultura, Prezidanto de la Aga Kom- itato de la Esperantista Asocio de Norda Ameriko, Prezidanto de la Organiza Komitato de la Sesa Kongreso. William F. C.ude, Prezidanto de la Washing- ton's ĉambro de Komerco, Prezidanto de la Esperantista Federaeio de la Distrikto de Kolumbio. D-ro Ivy Kellerman-Reed, Prezidanto de la Ekzamena Komitato de la Esperantista Asocio de Norda Ameriko, Prezidanto de la komitato pri la Kongresa Konkurso Literatura. I. C. I. Evans, Sekretario-Kasisto de la Es- perantista FedeTaeio de la Distrikto de Kolum- bio, Helpa Sekretario de la Organiza Komi- tato de la Sesa Kongreso. Kaj la prezidantoj de la specialaj komitatoj pri anoncado, gvidlibroj, kunvenejoj, raemor- ajoj, kunvenoj sekciaj, ekskursoj, amuzado, logado, eksperimentoj dc la ruga kruco, bas- balo, transportado, diservoj, k. t. p. KONGRESKARTOJ. La kongreskartoj, kiuj enlasos la poscdantojn en la diversajn kun- sidojn, amuzajojn, k. t. p., oni povas ateti po kvin dolaroj (dek spesmiloj). AI ciu teestanto Oe la kongreso, kiu venos el iu alia parto de la mondo ol Norda Ameriko, la kasisto repagos la sumon de du dolaroj kaj duono (kvin spesmiloj) kondiĉe ke la karto estas acetita antaft la unua de Junio. Ono devas mendi sian kon- greskarton de la Sekretario (6e la adreso sube) aft de la Centra Oficejo Esperantista, 51 rue de Clichy, Parizo. LOGADO. La komitato pri loĝado jam klo- podas por specials rabatprezo al kongresanoj. Washington estas fama pro sia gastemeco al vizitantoj. Ordinare oni povas logi en unua klasa hotelo po du aft tri dolaroj (kvar aft ses spesmiloj) por unu tago, ricevante logadon kaj mangadon: kaj oni povas ricevi bonan logadon kaj manĝadon po ses aft ok dolaroj (dekdu aft defcses spesmiloj) por unu semajno. TRANSPORTADO. Car ni tute ne povis lui en Usono sipon por la veturo de la Eftropaj Esperantistoj, kiel oni sugestiis, kaj ne povas arangi rabaton car la tefoficejoj de la Sip- kompanioj estas en Eftropo, la Organiza Komi- tato peti8 ke la Centra Oficejo Esperantista kaj la Universala Esperanto-Asocio aranĝu la vojagoii, kaj anoncu planojn kaj koston en la Esperantistaj ĵurnaloj de Eftropo. Ni povas certigi ke la kosto de Eftropo gis Nov-Jorko duaklase, kiu estas sufiĉe luksa, estos prok- simume kvindck dolaroj (cent spesmiloj). De Nov-Jorko gis Washington unuaklase kostas ordinare kvin dolarojn (dek spesmilojn), kaj por la kongresanoj rabato estos arangita. BASBALO. Same kiel oni pensas pri His- panujo, kiam oni aftdas ion pri la konkurso de la toroj same kiel ties pensoj sin turnas al Svislando, kiam oni parolas pri montosportoj, kaj al Anglujo kiam oni parolas pri "cricket," tiamaniere ni nepre pensas pri Usono, kiam oni nomas basbalon, la "Grandan Amerikan Ludon." En la daft.ro de la Kongresa semajno okazos konkursoj de la "American Baseball League" (besbol lig), kiu enhavas la plej lert- ajn ludantarojn el eiu parto de ti tiu konti- nento. Amatoraj kunkursoj inter lokaj ludan- taroj ankaft okazos. Usonaj Esperantistoj ĉeestos kaj klarigos la ludon al la kongresanoj. AKCEPTADO. Washington'aj Esperantistoj, portantc insignojn Esperantajn, teestos te la stacidomo por renkonti vin kaj instrui vin pri la vojo, k. t. p. Por zorgi pri la kongresanoj el Eftropo, specials komitato Nov-Jorka iros por renkonti ĉiun vaporsipon sur kiu ni scias ke Esperantistoj venas, kaj se iuj Eftropaj Esperantistoj seiigos nin ke ili venos al Bos- ton aft alia haveno, ni arangos ilian akcep- tadon. Digitized by VjOOQlC AMERIKA ESPERANTISTO 19 EKSKURSOJ. Krom postkongresaj ekskur- soj, pri kiuj oni nun ne povas plene sciigi, ni iranĝos grupon por viziti la multnombrajn belajn konatruajojn, parkojn, k. t. p., en kaj rirkafl la urbo. El tiuj ĉi Washington havas pli multajn kaj pli belajn, kvankam ne tiel malnovajii, ol iu ajn alia urbo en la mondo. Ci tiuj grupaj ekskursoj estos kondukitaj de iokaj Esperantistoj. POSTKARTOJ. La komitato jam eldonis specialajn pofitkartoin de Washington'aj vidin- dajoj pbrtantajn plenan priskribajon Esper- ante presitan. Ci tiujn oni povas mendi de la Sekretario po dudek kvin cendoj (duono da spesmilo) por dek kvin postkartoj. La pronto el ĉi tiuj estas enspezata de la Sesa Kongreso. KONGRESMARKOJ. La komitato jam el- donis tre belajn kongresmarkojn, kiujn oni povas mendi de la Sekretario po dudek kvin eendoj (duono da spesmilo) por cent markoj. La pronto estas enspezata de la Sesa Kon- greso. LITERATURA KONKURSO. La dua Kon- gresa Literature Konkurso okazos (kiel la unua en 1909a, tiel sukcese okazinta en Barcelona) en la dau.ro de la Kongresa semajno. Ciuj personoj, societoj, redakcioj, k. t. p., kiuj bonvolos proponi temojn kaj doni premiojn, estas urge petataj ne nur detale informi la prezidanton de la komitato pri la konkurso (D-ro Ivy Kellerman-Reed, The Lamont, Wash- ington) afl la Sekretarion de la Organize Komitato, sed ankafl samtempo publike anonci per gazetoj, k. t. p., ke tiaj temoj kal premioj estas proponitaj al la komitato. Se specialaj juĝantoj estas postulataj bonvole anoncu tion, kune kun la nomoj kaj adresoj de la specialaj juĝantoj elektitaj. Ciu manuskripto jugota de la Kongresaj Juĝantoj devos estis Ticevita en Washington antaŭ la la de Julio, 1910a. La Organize Komitato propones la jenajn temojn kaj donaros medalojn al la premiitoj: 1. Por la plej bona prozajo (de 1000-2000 vortoj) pri la Universala Frateco. 2. Por la plej bona poezio (de 20-50 linioj) pri La Universala Frateco. 3. Por la plej bona rakonto (originals prozajo de 2500-3000 vortoj). 4. Por la plej bona rakonto (originala prozajo de 2500-3000 vortoj) verkita de junulo afl junulino inter la aĝoj de dek kvin kaj dudek jaroj. Aliaj temoj kaj premioj, kaj ankafl fa reguloj de la konkurso, estos anon- cataj en sekvontaj cirkuleroj, kiujn la Sekre- tario sendee al iu, kiu sendas nomon, adreson kaj poStmarkon. LA URBO WASHINGTON. Washington estas unu el la plej belaj urboj en la mondo, enhavante proksimume tricent mil loĝantojn, kaj estas fama pro sia pureco, larĝaj stratoj kaj aleoj, belegaj arboj, pitores- kaj parkoj, majestaj konstruaĵoj el marmoro kaj granito, multaj lokoj interesaj, inter kiuj estas la Blanka Domo, kiu estas la loftejo de la Usona Prezidanto; la Kapitolo, kie kunvenas la Usona Kongreso; la Biblioteko de Kongreso, la plej beta kaj granda en la mondo; la Monu- ment o de Washington 171 metrojn alta, kiu estas la plej alta masonajo en la mondo, kaj havas interne rapidan elevatoron, kiu portas la pasagerojn ĝis la alteeo de 155 metroj; la Nacia Trezorejo kun ĝiaj granda j kasejoj; belegajn konstruajojn de la registaraj depart- mentoj; la Corcoran (korkoran) Artgalerio; la Smithsonian'a, Naeia, kaj Kuracarta Mu- zeoj; Botanikaj fiardenoj; Zoologia Parko; k. t. p. En ĉiujn ĉi la enirado estas senpaga. Aflgusto estas nomata en Washington la "Monato Turista," Oar ordinare estas pli multe da vizitantoj ol en iu ajn alia sezono de la jaro. La vetero dum aflgusto estas modere varma, la vesperoj estas malvarmetaj kaj refresigaj. Estos multaj plezuroj, ekzemple, ekskursoj lunlumaj al la Grandaj Akvofaloj de la Potomac (potomak) Rivero, al Glen Echo (glen eko), al Chevy Chase (ĉevi ĉejs) Lago, k. t. p., kaj veturadoj laŭ la bela Potomac Rivero per boatoj provizitaj je musiko, danc- ado, manĝetoj, kaj aliaj amuzajoj por la pas- aĝeroj. Ekskursoj estos aranĝitaj al Mount Vernon (maflnt vernon), la originala domo kaj tombo de George Washington, kie oni povas vidi la meblaron, k. t. p., kiun li uzis dum sia vivo, ĝuste kiel ili estis antafl cent kvindek jaroj; al Arlington Cemetery; al Chesapeake Beach (ĉesapik bid), Cabin John Bridge (kabin ĝon briĝ), kiu estas la plej longa stonarko en la mondo, Alexandria (alekzandria), la Naeia TIejmo por maljunaj soldatoj, Militgipa Haveno, k. t. p. Je distanco de unu horo de Washing- ton estas bonega salakva banado. SURVOJE AL WASHINGTON. Sendube la plimulto de la Eŭropaj Esperan- tistoj elŝipigos ĉe Nov-Jorko, kaj de Ĉi tiu urbo veturos al Washington per la fervojo. Nov-Jorko estas la plej populita urbo krom unu en la mondo, kaj enhavas multajn unikajn vidindajojn. Oni devus vidi la tre altajn kon- struajojn, unu el kiuj havas kvardek du eta- ĝojn; la parkon longan kvin mejlojn ĝuate en al centro de ĉi tiu urbego. Sur la ekstera muro de unu alta konstruajo estas horloĝo kies diametro estas preskafl dek du metroj. La akvario de Nov-Jorko estas la plej bona en la mondo, eĉ pli bona ol tiu fama akvario en Neapolo. Eminentaj Esperantistoj de diversaj Iandoj ceestos, kaj D-ro Zamenhof diris ke li certe venos. Deeidu ke vi ankafl venos al Washing- ton kaj partoprenos en la Sesrf Kongreso. Skribu tuj kaj mendu vian kongreskarton, postkartojn, markojn, kaj petu iun ajn dezir- atan sciigon. ADRESU: Edwin C. Reed, Sekretario de la Sesa Kongreso de Esperanto, Washington, D. C, Unuigintaj Statoj de Ameriko. P. S. Oni povas pagi por Karto, k. t. p., per ceko de la Cekbanko Esperantista. END OF OFFICIAL PART. Digitized by Google 20 AMERIKA ESPERANTISTO LA MOVADO EN USONO Colorado Springs, Colorado.—Estas du novaj klasoj, kun pli ol tridek kursanoj. La propa- gandema sekretariino, Fraŭlino McMillan, skribag ke la klubo nun liavas sesdek ajnojn, kun espero por multaj novaj. En la lasta kunveno oni adoptis novan konstitucion kaj elektis novajn estrojn: Prezidento, Sro. William Noel Birchby; vicprezidanto, Dro. C. A. Den- nis; sekretari-kasistino, Fno. Pearl B. McMil- lan; historiisto. Prof. F. H. Loud; kontisto, Sro. C. M. BaJkam. Pittsburg, Pennsylvania.—La nokton de la 26a de Januaro la Esperantista Societo de Pittsburgh donis interesan programon ĉe la Instituto de Carnegie. Sro. Fisher, prezidanto de la societo, faris malfernian paroladon, kaj sekvis lin Dro. S. B. McCormick, kanceliero de la Universitato de Pittsburgh. Sinjorino Flora Williams kantis la juvelarion el Faŭsto en Esperanto, kaj ankaŭ arion el "Lucia." Fraŭlineto Adelaide Sherman deklamis, kun bildoj, pri "La Dorno Konstruita de Jak." Sro. Van Home, kaj Sinjorinoj Williams, Sherman, kaj Bryan, ĉiuj el Wheeling, West Virginia, ludis la humorplenan komedieton, "A Norman Conquest." Springfield, Illinois.—Fondiĝis esperantista klubo en teologia lernejo (Concordia Theolog- ical Seminary). Tio rezultis el la klopodoj de Rev. Theo. Hanssen, el Specht's Ferry, Iowa. Minot, S. D.—Enloka Jurnalo, donante ra- porton pri postkarto sendita de Sro. Evald Kvam, kaj kin faris vojaĝon ĉirkaŭ la mon- don, enpresas tre interesigan artikolon pri Esperanto. Cincinnati.—La Esperanto-Societo komencia en Januaro novan senpagan kurson. Detroit, Michigan.—Dro. H. W. Yemans faras multajn propagandajn paroladojn, kaj aranĝas por laboro inter la studentoj de la ŝtata uni- versitato kaj la normala lernejo. Li ankan volas ke oni klarigu, ke li estas preta fari paroladojn en iuj urboj ne tro malproksime de Detroit. Raleigh, North Carolina.—En tiu urbo Dro. Rudy, profesoro en la Stata Lernejo pri Ter- kulturo kaj Mehaniko, faras boncgan propa- gandadon. La Komerca Ĉambro de la urbo donis sian oficialan aprobon al la laboro farata de Dro. Rudy. San Francisco.—Oni fondis dum Januaro klubon kiu liavas dek kvin membrojn. La sekretario estas Sro. Wm. McDevitt, 1260 Golden Gate Avenue. Ankaii ekzistas klubo por la studado de la lingvo, kiu kunvenas ee- ls Church of the Open Word, O'F'arrel Street. Stato .Maine.—Prosperas Esperantaj aferoj en Stato Maine. Kvar societoj jam aliĝis al E. A. N. A., enhavantaj unu novan junulan societon 6e Washington Akademio en East Machias. Herbert Harris, Novangluja Kon- silanto, antaŭnelonge faris paroladojn, pri kaj pro Esperanto, en Saco kaj ce Bowdoin Kole- gio; kaj dum Februaro li paTolados 6e Colby Kolegio, Coburn Instituto kaj Hebron Aka- demio. La du lastenomitaj estas gravaj alt- gradaj lernejoj. En Portland, la sidejo de la unuefondita societo, trovigas ok kursoj ĉius- emajnaj (du entute konsistas el knaboj), kaj la societo mem gajnis naŭ anojn depost la somero libertempo. Albany, New York.—La 3'an de Januaro Prof. W. J. Spillman faris publikan paroladon ĉe la klubo "Aurania," el kio rezultis klubon kun dudek membroj. La prezidanto de la klubo estas Rev. W. M. Gage, kaj la sekretario Sro. Charles II. Mills. La bone konata Jurnalo, Albany Argus, donis gravan raporton pri la parolado de Prof. Spillman. Stato North Carolina.—La Jtata esperan- tista asocio raportis kvardek-ses anojn la 8'an de F'ebruaro. Tre bone por nova asocio, cu ne? Sorrento, Florida.—Fondiĝis klubeto da es- perantistinoj, kiuj kunvenag dufoje en 6iu semajno por la studado de la lingvo. Estas scp membroj, kaj la korespondantino estas F'raulino Edith L. Edeburn. Bostono.—Dro. Lowell, prezidanto de la Es- perantista Klubo, faris paroladon pri Esper- anto en kunveno de la Langham Mandolena Orkestro. "Crescendo," loka Jurnalo por muzi- kistoj, diras ke la parolado vekis multe da intereso kaj ke kelkaj proraesis lerni la ling- von. Sro. Norman II. Hastings, unu el la ludistoj de la orkestro, estas jam de longe esperantisto. PRI JURNALA PROPAGANDADO. Ciusemajne en la dimanca eldono de "Waeeh- ter und Anzeiger," germana ciutagjurnalo pub- likigata en Cleveland, Ohio, aperas dukolona artikolo pri Esperanto. Sro. Emil Karpowsky, telegrafredaktoro de la dirita jurnalo, Prezi- danto de la Cleveland Esperanto Society, kaj tre fervora kaj sperta esperantisto, starigis tiun fakon, kaj depost la pasinta Oktobro, kiam li aperigis la unuan artikolon, li kon- stante kaj senĉese laboris por sukcesigi gin. Al la legantaro de "Waechter und Anzeiger" Sro. Karpowsky oferas plenan kurson en Es- l>eranto, kaj tre efektivan rimedon por ellerni gin. Li komencigis sian instruadon je la fun- damentaĵoj de la subjekto, trakondukis la in- tere8itulojn tra plengramatika studado, inter- Digitized by VaOOQlC AMERIKA ESPERANTISTO 21 eaigia ilin pri la parolado de la lingvo, pri la tradukado de humorajoj kaj poezio, kaj nun- tempe gkribag pri komerca koregpondado. Li daŭrigos giajn artikolojn ĝis la venonta somero. Komence Sro. Karpowgky invitig ciujn legan- tojn ke ili gkribu al li kaj demandu pri iuj neklaraj punktoj, kaj ankaŭ ke ili elverku la leeionojn kaj ilin sendu al li por ke li ilin korektigu. Li ricerig leterojn de dudek afl dudek kvin, iuj el kiuj danrigas gian gtudadon gig nune, kaj kiuj mine gkribag al li eaperante. Sed la bonlaboro pro nia ideo ne finis tie ci. Kelke da germahaj Jumaloj en la nordokcidenta parto de Ugono akceptis la artikolojn, kaj tiuj ci artikoloj aperag gemajne en dekdu aŭ pli gazetoj en tiaj urboj kiaj St. Louis, Milwaukee, Davenport, k. a. Eksterdube per tiuj Ci skri- bajoj la subjekto Esperanto konatigig al miloj kiuj alie ne eatug aŭdintaj pri la internacia lingvo. Jen estag ideala propagandaĵo. Vere la agema kaj gindonema laboro de Sro. Kar- powgky estag plej laŭdinda kaj imitinda. Kio povug estis pli bona por tutdiavagtigado de nia ideo ol tiaj artikoloj aperantaj en la Jurnaloj kaj gazetoj de nia lando? Oni memorag kiam- aruere la ciutagĵurnaloj enpregigig leeionojn kaj sciaĵojn pri Volapiik kiam gi oferis sin al la mondo kiel le nova internacia lingvo. Certe la Jurnalaro ne aangia; gendube gi enpresigug esperantajn leeionojn se oni oferug ilin. Ciu esperantisto kiu povas, aekvu la ekzemplon de Sro. Karpowgky; oni preparu kaj oferu al la Jumalo kiun li legas, seriojn da esperantoj leei- onojn; oni insistu kaj et pruvu al la redak- toro, se li rifuzus, ke Esperanto estag vivan- tajo, ke gi estag unu el la gravegaj temoj de la nuntempeco; ke gi ne estag nura satokupo de malmulte da malsagegiguloj, sed la seriozo- kupo de pli ol kvar milionoj da homoj tute tra la mondo; ke nuntempe gi petegas rekonadon kiun en la baldana estonteco gi postulegos— kaj obtenos. Se eatus neceae, om oferu sian verkojn tute genpage. Ni fervorege kaj sencese provu gajn la bon- volon de la gazetaro. —H. H. AL ĈIU ESPERANTISTA KURACISTO. Dum la tria aŭ kvara semajno de Aŭgusto, 1910, kunvenos en Washington, D. C, la Sesa Internacia Esperantista Kongreso. Kompre- neble, inter la amaso da ceestontaj esperan- tistoj, trovigos, kiel 6a la pagintaj kongregoj, multe da niaj alilandaj kuracigtaj kunfratoj. Plue, nia eminenta majatro, Dro. Zamenhof, mem, fondinto de la lingvo Esperanto, kaj eminenta okulisto fie Varsovio, Rusa Polujo, fieestoe. Estag dezirinde, do, ke ni, TJsonaj Teka-anoj, organizu bonan sekcion kuracistan. Tiamaniere, eble, ni ne sole taiige bonakceptog niajn alilandajn kolegojn, sed eble varbigos multajn novajn anojn por la Tutmonda Es- peranto Kuracista Asocio, kaj por Esperanto mem. Bonvolu, mi petas, kiel eble plej frue, sciigi min 6u vi intencag partopreni je la Kongreso kaj esprimi a) mi viajn ideojn pri la afero. Estag dezirinde, ke ciuj esperantistaj kura- cistoj reciproke konatigu. Eble ni povug or- ganizi Usonan filion de la T. E. K. A. Per tio-ĉi, nia propagando inter kuracistoj pii- grandigog. Mi kaptas tiun-ci okazon por rememorigi ciujn el vi kiuj estag anoj de la T. E. K. A., ke viaj kotizaĵoj (onhavantaj abonon por 1910 al la Vofio de Kuracistoj) maturigis Jan. Ian. Se vi ne eatus jam alsendinta viajn kotiza- jojn, bonvolu sendi unu dolaron nete, kiel eble plej frue, ail al mi, ml preferinde genpere al la kasisto, Dro. S. Mikolajski, 6 Sniadeckich, I.wow, Galicio, Aŭstrio. Kenneth ./. iliillican, Mi verkag adresaron de ĉiulandaj esperan- tistaj kuracistoj. fiis nun mi kolektig el la jarlibroj por 1906 kaj 1907, el la adresaroj de la A. E. IS. A. kaj de la Eilipina E. A., pregkau 2,000 nomojn, kiuj enbavas multajn el la plej ' bone konataj kuracistaj scienculoj de la mondo. Mi preparis tabelon da eirkau 100 elektitaj nomoj, por montri gin al la kuracistoj tie ĉi. Tio malfermis al ili la okulojn. Antaŭ ne longe, mi montris tiun listen al kvin el la plej eminentaj specialistoj de St. Louis. Ciu rekonis tuj almenau kvar kvinonojn el Ciuj la nomoj tie ci skribitaj. La okulisto, la neŭro- logisto, la hirurgo, la dermatologisto kaj la' patologisto estis tute surprizitaj kiam ili trovis tie nomojn de eminentuloj kiujn ili kutimigis rigardi kiel fiefoj de la profesio en iliaj diversaj fakoj. Mi intensag impresigi liston de 100 eminentuloj kuracigtaj disvasti- gotan al kuracistoj.—Kenneth W. Millican, Crescent, Missouri, U. S. A. MORTO DE SRO. TREADWELL. La 10'an de Januaro, fie 460 Strato Lyon, San Francisco, mortis Sro. W. B. Treadwell, en la sesdek tria jaro de sia vivo. Li estis advo- kato, kaj dum multaj -jaroj fervora Esperan- tisto, verkante, gkribante kaj tradukante la lingvon. Neniu en tiu urbo laboris pli fidele por Esperanto, car, kiel skribis lia vidvo, li mortis laborante por la lingvo. SOUTHWESTERN DIVISION MEETING. The Esperantists of the Southwestern Divi- sion are planning a meeting to take place in Wichita early in June. Those who are in- terested in this meeting and will try to be present are requested to notify D. T. Arm- strong, 702 South Topeka Avenue, Wichita, Kansas. Mr. Armstrong will act as corres- ponding secretary for the convention. Digitized by VjOOQlC 22 AMERIKA ESPERANTISTO literatu.ro I -------------------------II —J ABUL HOSEN KAJ LA KROKODILO. Orienta Fabelo, tradukita de Fernand Marechal kaj Represata el Holanda I'ioniro Granda krokodilo elektis lokon en rivero kie viroj kaj brutoj estis devi- gitaj veni por trinki. Tie li atendis siajn kaptotaĵojn. Tuj kiam la brutoj tion rimarkis, ili forlasis la lokon kaj, kiam ili tre soifis, iris al tre malproksima fonto. Abul Hosen, la ŝakalo, bofrato. de "Reynard Fuchs" ne sentis la deziron foriri. Li prenis kanegon el densejo kaj sidiĝante sur arbo, kiu pendis super la akvoj, trinkis kiam plaĉis al li kaj tute sen danĝero. Vidante tion, la krokodilo multe koler- iĝis kaj petis de la formiko ke ĝi piku Abul Hosen, en la malsupra parto de lia dorso, kiam li denove trinkus. Unu tagon kiam, sidante sur la arbo, Abul Hosen drinkis per la kanego, la formiko terure lin pikis . . . saltante kaj ellasante la kanegon por sin grati, Abul Hosen falis en la akvon kie la krokodilo lin atendis. "Fine, mi vin kaptis, mia bona amiko," diris la krokodilo. "Via lasta horo estas alveninta." "Kion vi povas fari je mi ?" demandis Abul Hosen. "Mia viando estas tro malmola kaj sengusta; tute neeble estas por vi, havi bonan festenon, se mi nur bone estus preparita . . ." "Bone," respondis la krokodilo. "Tiam vi estos rostita." Dirinte ĉi tiujn vortojn, li kaptis Abul Hosen kaj donis lin al sia avino, blinda, por rosti. La kruro per kiu la avino tenis Abul Hosen apartenos al si kaj la restaĵo al la krokodilo kiu iris por serĉi iom da fajro. En ĉi tiu situacio, Abul Hosen, mal- esperigita, vidis pecon de ligno kiu flosis sur la rivero. Prenante ĝin per la mano kiu estis libera kaj prczentante ĝin al la blindulino, li diris: "Nu! Prenu min per la kapo, alie, mi forirus . . ." "Kial vi tenas tiun ĉi pecon de ligno en via mano? kaj kion vi faris je Abul," demandis la krokodilo kiam li revenis, alportante la fajron. La maljuna avino, unue ne volis kredi ke ŝi tenis pecon de ligno, sed pensis ke la krokodilo tiel parolis por ke si ne partoprenu al la festeno. Si riprocis la krokodilon kiu faris same. Fine la krokodilo persekutis Abul sed li forrampis de la rivero, gis, lacega- pro varmegeco, soifo, malsato, li falis sur la dezertan ebenajon. En tiu ĉi tempo alvenis viro kun kamelo. La viro vidis la duone mor- tantan krokodilon kaj mirigite, and is la krokodilon diri: "Bonvolu konduki min al la rivero. Mi ĵuras ke, de nun, mi neniam sufer- igos la homojn." La viro, kortuŝita, ŝarĝis lin sur la. kamelon kaj ligis lin tie. Digitized by VjOOQIC AMERIKA ESPERANTISTO 23 "ĉu mi metos vin, tien, sur la randon ?" diris la viro, kiam ili atingis la riveron. "Metu min en la akvon, kie ĝi estas tre profunda," respondis la krokodilo. La viro, kondukinte lin en la profundan riveron, liberigis lin. Sed nun, la kroko- dilo prenis la viron kaj diris: "Aŭdu, mi gardos vin, se vi ne donas al mi vian kamelon." "Sed vi promesis ke vi neniam sufer- igus la homojn." "Jes," respondis la krokodilo, "sed hodiaŭ mi tre malsatas. Mi devas havi vin aŭ la kamelon." Al la hieno kiu Jus pasis sur la rando, ili petis por decide La hieno ne deziris fariĝi malamiko je la viro aŭ la kroko- dilo kaj diris: "Kiam vi kaptas viron, neniam manĝu lin en la akvoj, car, alie, vi detruus vian digestadon." Jus alvenis Abul Hosen. La hieno sciigis lin pri tio kio okazis kaj petis por lia decido. La viro kaj la krokodilo kriis ke ili akceptus lian decidon. "Mi ne.bone aŭdas vin," diris Abul. "Venu ambaŭ sur la randon por ke mi aŭdu pli bone tion, kion vi diras kaj por ke mi decidu." La viro kaj la krokodilo venis sur la randon. Abul petis sciigon de la unua. "Eble vi ligis tro forte la krokodilon, tial vi dolorigis kaj kolerigis lin," diris Abul. "Jes! jes!" kriis la krokodilo. "Li ligis min tiom, ke mi eĉ ne povis spin kaj la ostoj doloras min kiel se ili estis rompitaj." "Mi ne povas decidi ĝis kiam mi vidas la aferon per miaj propraj okuloj," diris Abul. "Permesu ke la viro ligu vin kiel antaiie kaj mi povos decidi." "Bone," diris la krokodilo, "mi per mesos al li ligi min kaj vi decidos. La viro ligis la krokodilon kiel antaiie. "Ĉu estas tute same," demandis Abul. "Ne, li ligis min pli forte," respondis la krokodilo. "Bone," respondis Abul Hosen, "ligu lin pli forte," kaj la viro tion faris ĝis la krokodilo kriegis:. "Sufiĉe! sufiĉe! Li tiel faris!" "Tiam," diris Abul al la viro, "vi certe estis freneza kiam vi ligis la malfeliĉan krokodilon. Kiam Allah metis en viajn manojn tiom da viando, kial do vi ne eksplodigis la cerbon de ĉi tiu fripono." Aŭdinte tiujn 6i vortojn, la krokodilo provis ilin kortuŝi sed la viro mortigis lin kaj forportis hejmen la viandon. LA SIMBOLO DE L' AMO. La sekvanta poemo, verkita de SInjorino Marie Henkel, el Dresden, havigis al Si la unuan lokon inter la verkistoj fte la Barcelona Kon- greso, kaj kronigis Sin Regino de la Floraj Ludoj. Rozujo sovaĝa, simbolo de 1' amo, En vintro vi staras sen ia ornamo! En kampo vi nuda ĉagrenas dezerte, Rozujo, malvarmo mortigos vin certe. Mallaŭte tre dolĉa voĉeto elsonas: "Silentu, silentu, mi dormon bezonas, Min nutras denove patrino la tero, Pacience atendas mi ĝis la somero." Dormantan rozujon printempo vekigis, Somero ĝin rice kaj bele florigis. Ho, donu al mi nun kroneton belfloran, Girlandon balancan kaj brilekoloran! "Ne tulu, ne ŝiru floraron, la mian, Mi pikos, mi vundos la manon, la vian, Pro amo mi miajn floretojn defendos, Pro amo mi miajn pikilojn forsendos." Al vento ĝi florofoliojn oferis, Aŭtune la f ruktoj fiere aperis: Rozujo, simbolo de I' amo vi restas, Pacienca, alloga, kuraĝa vi estas. Digitized by VjOOQlC 24 AMERIKA ESPERANTISTO SPORTO KAJ SPORTUNGVO. Esperanto verkito de -Otto Lince, Bromberg, kaj represata el Qermana Esperanto- Oaeeto Se iam estis epoko, postulinta grande- gan laborkapablecon de eiu unuopa, kiu en la kruela kaj senkompata batalado pro ekzistado devis akiri sian lokon, tiu certe estis la nia. La emego al pli alta, spirita perfektigado kaj al atingado de konvena, ŝatata profesio elvokis kon- ktiran bataladon minacantan serioze la tutan moralan vivon, en kiu fine nur la spirita supereco povas venki la kon- traŭulon. Sed ankaŭ la venkonto en ĉi tiu konkurado nur povas atingi la celon tute malfortigita pro unuflanka streĉado de 1' spirita forto. Ne cstas neigebla fakto, ke la batalado pro ekzistado en nia materiala epoko trookupas la spir- itan streĉforton de 1' vivo. "Troŝarĝit- eco! Malfortiĝeco! Troeksciteco de 1' nervoj!" Hi ne estas signaj vortoj, sed krioj de doloro de 1' turmentata homaro, kiujn certe jam aŭdis ĉiu per ĉi tiu aŭ per alia formo. Kiun la profesio devigas pasigi la tutan tagon en oficejo, kiu ĉefe spiritc laboras. ties muskoloj malfortiĝas, ties saneco suferas. Ciam pli kaj pli trabat- aliĝis la konvinko, ke la egaliga kon- traŭpezo kontraŭ la unuflankeco de 1' moderna easado al felieo, nur postu- lanta spiritan forton, estas la konvena movado de 1' korpo, kiel gin prezentas al ni la sporto en nia moderna vivado. Se ec ne 6iu de ĝiaj specoj estas taŭga por eiu bomo, ĝi tamen povas plenumi pro siaj multaj varioj sian ĉeftaskon, la sanecan progresigadon ĉe ĉiu persono. La gejunularo emas al glacia sporto, al naĝa, rema, piedpilka, bicikleta sporto k. t. p., la btirĝo de 1' larĝa meza klaso okupas sin pri kegla sporto, Satata jam de tute praavaj tempoj; kaj la riculo anias velSipan, ĉasan, rajdan, aŭtomo- bilan. aerŝipan sporton, ja en plej nova tempo eĉ la flugmasinan sporton. \*c tuj aperis la sporto tiel divers- s])cca. Nur al nia moderna epoko estis rezcrvitc. ellabori ĝin en tiel multespecaj rilatoj, kaj eefe kaj untie tio okazis en Anglujo. De tie ĝi rapidc disvastiĝis en ĉiujn kulturajn landojn, kaj hodiaŭ oni povas diri. ke la sporto fariĝis inter- nacia. Pri ĉi tiu fakto konvinkas nin rigardo en la gazetaron, en kiu ni legas, ke okazis piedpilka konkura batalado inter Angloj kaj Germanoj, ke francaj rajdistoj estis venkintoj en Aŭstrujo, ke en bicikleta konkura veturado anoj de kvar diversaj nacioj interbatalis pro la kvarlanda premio aŭ en laŭntenisa tur- niro ses diversaj nacioj estas reprezen- titaj. Kio ofte ne prosperas al la polit- iko, nome la alproksimigado de nacioj unu al la alia, tio ofte facile prosperas al la popoloj per interfratiganta sporto. Sed per tio mi nun ne volas diri, ke eiu sporta aranĝo finiĝas en tutplena konsento kaj harmonio. Opiniaj diver- secoj pri la plej diversaj punktoj neniam estas tute eviteblaj; ĉiu, kiu havis okazon, partopreni en internacia sporta konkura batalo, malkaie konfesos tion. Do la kaŭzoj de l'malpacoj ne estas naciaj malamikecoj, sed ili estas ĝenerale sekvoj de 1' miskomprenoj, bazantaj sur divers- lingveco de 1' unuopa j partoprenantoj, kiu tre malfaciligas, eĉ ofte tute neebli- gas. interkompreniĝadon. Sed ne nur interkompreniĝo de I' bat- alantoj estas malfaciligata. La verkinto dc ĉi tiu artikolo scias kelkajn okazojn, en kiuj la partoprenintoj en konkura batalo ee ne povis interkompreniĝi kun la sporta direktantaro, aŭ almenaŭ Ŝaj- nigis. kvazau ili ne povas interkompren- iĝi tiam, kiam tio povis estis profitiga al ili. Sed de sporta direktantaro, oni dece ne povas postuli, ke ĝi, scipovante du vivantajn lingvojn. escepte la patrinan, ankau donas krom tio la ordonojn en la kvara. kvina kaj sesa. Sed ne nur ĉi tiuj faktoj rajtigas la deziron. forigi malbonojn kaŭzitajn de la diverslingveco. Ke internaciaj kongresoj suferas pro la diverslingveco. ke interkomunikiĝo kun eksterlando estas tre malfaciligata. ke la studado de 1" faka literature pri gravaj punktoj estas neebligata, cstas gravaj malbonoj. kontraŭstariĝantaj al sportuloj. same malbelpantaj kaj malutil- antaj kiel al multaj aliaj bomoj. f'i tiujn malbonojn oni dcvus forigi kaj oni poi'us ĝin per tio, kc la direktantaro j Digitized by Googk AMERIKA ESPERANTISTO 25 de V aŭtoritataj internaciaj sportaj unuiĝoj interkonsentas pri unit lingvo kid la ĝenerala por la internacia inter- kompreniĝado. Kiam la verkinto de 6i tiu artikolo antaŭ ne longe en Berlin'aj sportrondoj proponis por diskutado la demandon pri ebleco de enkonduko de unu lingvo kiel sporta lingvo, oni preskaŭ unuvoĉe re- spondis al li, ke kiel sportlingvo en 6i tiu senco oni nur povus konsideri la anglan lingvon. Anglujo jam de 6iam estas la lando de 1' sporto, kaj kun unu speco de 1' sporta vivo, kun ĉevala vet- kurado, ĝia lingvo estas tiel kunligita, ke ĝi neniam disigos de ĝi. Ankaŭ en multaj aliaj sportspecoj oni uzas esprimojn, komandojn k. t. p. el angla lingvo, sed ili ne estas tiel inter- nacie uzeblaj, ke oni povus nomi la ling- von de 1' insula imperio la "sportling- von." Kio estas kontraŭdirebla kontraŭ la lingvo de Shakespeare kaj kontraŭ Ĝiu alia nacia lingvo, tio estas—krom la mal- facila elparolebleco—la cirkonstanco, ke per enkonduko de vivanta lingvo kiel sportlingvo tendenco interfratiganta pop- olojn estus trarompata. La sporto fari- ĝis internacia, sed restis paca. Sed ĝi eble ne estus plu tia, se ia nacio estus preferata per tio, ke ĝia lingvo estus elektata kiel sportlingvo. Tio havigus al ĝi superecon kaj elvokus la envion de aliaj. Se nun pro plifaciligo de internaciaj sportaj interrilatoj enkonduko de ko- muna lingvo estas dezirinda, se ne eĉ deviga neceso, kiel mi esperas esti pru- vinta tion per miaj supraj klarigoj, oni do nur povas konsideri kiel tia la arte- faritan Zamenhof'an Esperantan ling- von, jam hodiaŭ ĝenerale konatan. Parolante 6i tie al Esperantistoj, ne estas necese klarigi, pro kio 6i tiu lingvo estas taŭga kiel sportlingvo. Sed facile oni ne povas respond! la demandon pure praktikan; ekzemple kiajn rimedojn kaj kiajn vojojn oni devas elekti, kiamaniere oni iniciatas sportrondojn. uzi nian lingvon kiel sport- lingvo. Ke 6i tiu celo ne estas akirebla de liodiaŭ ĝis morgaŭ estas memkom- prenebla. Por atingi la celon estus ne- cese, ke ĉiuj samideanoj, kiu staras en la sporta vivado aŭ kiuj havas rilatojn al sportrondoj, iniciatu la direktantarojn de F sportaj asocioj postuli, ke oni metu en la tagordon de Y internaciaj kongresoj kaj sportaj semajnoj la demandon pri enkonduko de Y Esperanta lingvo kiel sole aŭtoritata interkomprenilo de inter- naciaj sportaj aranĝaĵoj, kongresoj k. t. p. Se oni estas atinginta tion, jam estas farita promesplena komenco, ebeniganta la pluan vojon. Laŭ mia opinio la sportaj asocioj tiorh pli volonte atentos pri tiaj klopodoj, ke la sportaj rondoj grave sentas la mankon de uzebla internacia interkomprenilo. Al G e r m a n a Esperantistaro prezentiĝos bona okazo, entrepreni ion en 6i tiu ri- lato, Car la Dancig-Zoppot'a limkongreso en somero 1910, okazos preskaŭ en la sama templimo kiel la Zoppot'a internacia sportsemajno. La limtempo ĝis tiam povus sufiĉi prepari necesajn aranĝojn. Ne estas mia intenco, fari detalegan proponon pri atingado de Y celo, kaj la malmultaj supraj linioj ne volas tut- plene pritrakti la temon "sporto kaj sportlingvo." Mia intenco nur estas, proponi la certe interesan demandon por diskutado. Mi tre ĝojus, se miaj klar- igoj iniciatus samideanoj n, kiuj volas kunlabori pri atingado de F celo "Esper- anto la sportlingvo," sciigi al mi siajn opiniojn. La unuopa homo povas nenion en 6i tiu okazo. Kiel en ciuj tiaj okazoj oni nur povas atingi ion per komuna laboro. PRAKTIKA UTILIGO DE ESPERANTO Verkita de Sro. Gabriel Chavet, Sekretario de la Centra Oflcejo Esperantiata, kaj Pub- likigita en Franca Esperantisto La Centra Once jo de la Internaciaj Institucioj en Bruxelles Jus publikigis dikan volumon, de pli of 1,300 paĝoj, Jarlibro de la Vivo Internacia, kiu donas liston kaj regularojn de pli ol 150 inter- naciaj societoj, institucioj kaj komitatoj. La esploro de tiu interesa publikaĵo mirinde bone sciigas nin, pri la diversaj formoj de la homa agado, internaciigita, Digitized by VjOOQIC 26 AMERIKA ESPERANTISTO t. e. ne rezervita al iu provinco aŭ nacio, sed aplikata al ĉiuj civilizitaj landoj. De multaj jaroj, precipe dank' al la progreso de la komunikiloj, tiu agado fariĝis tre intensa, kaj oni ne trograndigas, dirante ke, hodiaŭ, super la naciaj organizoj, regnaj administracioj, sciencaj societoj, diversaj asocioj, ekzistas la embrio de vasta internacia organizaĵo, kiu grupigas ĉiujn personojn, kiuj studas demandojn, kies solvo interesas la tutan civilizitan mondon. • Tiu granda movado naskiĝis dum la antaŭa jarcento, kiam oni kunvokis la unuan internacian sciencan kongreson, en Germanujo, en 1823. Iom pli mal- frue, en 1844, okazis la unua Kongreso de Paco, en London, kaj nombro de aliaj kongresoj kunvenis, ĉirkaŭe unufoje ĉiujare. Poste fondiĝis oficialaj inter- naciaj Asocioj, la Geodezia Asocio en 1864, la Internacia Oficejo de Peziloj kaj Mezuriloj en 1872, la Poŝta Unuiĝo en 1880. Fine, fondiĝis privataj asocioj kaj multaj duonoficialaj asocioj; kaj la internaciaj kunvenoj, konferencoj, kon- gresoj multiĝis. Okazis 28 internaciaj kongresoj de 1840 ĝis 1860. 69 de 1861 gis 1870, 158 de 1871 ĝis 1880, 295 de 1881 ĝis 1890, 645 de 1891 ĝis 1900, kaj 790 de 1901 ĝis 1910. Kiamaniere la lingva demando, kiu interesas nin pli speciale, estis esplorita, en tiuj manifestacioj diversaj, kaj ĉiam pli multaj, de la vivo internacia? En la diversaj oficialaj publikaĵoj de la asocioj, la demando pri la uzo de internacia lingvo ne estis enmetita. La Oficiala Bulteno de la Laboro havas tri eldonojn: francan, anglan kaj germanan. La publikaĵoj de la Internacia Kolonia Instituto estas verkitaj samtempe en angla kaj franca lingvoj., Kelkaj bultenoj havas latinajn titolojn: Or.nis, Tuberculosis, Biblio- graphia Universalis. En la kongresoj, la demando pri unika lingvo ankaŭ ne estis solvita. Ĝis 1870, la oficiala lingvo de la internaciaj kon- gresoj estis la franca, oficiala diplomatia lingvo. Sed, post tiu datp, tiu regulo ne plu estis sekvita; la germanoj, poste la angloj, italoj, k. t. p., postulis la rajton fan siajn komunikojn en siaj propraj lingvoj. Hodiaŭ ĉiu kongreso havas, pri tio, specialajn regularojn. En kelkaj el ili, la prezidanto povas permesi la uzon de iu ajn lingvo, kelkfoje oni tradukas eiujn paroladojn en tri lingvoj: angla, franca kaj germana. Ofte, ekzistas oficiala lingvo, kiu estas ĉu la franca, cu la angla, ĉu germana, ĉu la itala. Ĝen- erale, la uzo de la lingvoj estas la jena: la Germanoj kaj Norduloj uzas la ger- manan. La franca estas parolata de la Francoj, Belgoj, de parto de la Svisoj, ankaŭ de la Italoj kaj Hispanoj; la angla, de la Angloj kaj Nordamerikanoj. Oni preskaŭ neniam uzas la latinan lingvon, tamen konatan de preskaŭ ĉiuj scien- cistoj, kaj tiu lasta fakto estas respondo al tiuj, kiuj proponas la alprenon de tiu lingvo, kiel internacian lingvon. Rezultas de tiu priskribo, kiun mi el- eerpis el raporto preparita de Sro. Paul Otlet, kaj prezentota al la Kongreso de la Internaciaj Asocioj, kiu okazos en Bruselo dum 1910, ke ciuj internaciaj organizaĵoj suferas veran lingvan anar- kion, ke iliaj laboroj estas malhelpataj, ĝenataj, plilongigitaj, plikostigitaj kaj ne facile konigeblaj al ĉiuj, de la neeblo akordiĝi pri la alpreno de unika lingvo, uzota en ĉiuj manifestacioj de la inter- nacia vivo. Neutile estas montri al la esperantista publiko de tiu revuo, la grandegajn prof- itojn, kiujn donus la enkonduko, en tiuj rondoj, de la uzo de nia Esperanto. Sed la demando, kiun ni devas fari al ni, estas la jena: Kiu estas la plej bona sekvota metodo, por sukcesi tiun enkon- dukon ? Ĝis nun, la esperantistoj priokupiĝis, cetere tute prave, pligrandigi siajn rond- ojn kaj organizi sian propagandon. Ili petis, ke oni venu al ili, prezentante al ciu nova varbito, organizaĵojn respon- dantajn al la diversaj celoj, specialistajn societojn, kursojn, propagandajn grup- ojn, ĝeneralajn kongresojn de Esper- anto, k. t. p. Ili tiel donis la pruvon, depost pli ol dudek jaroj, ke ilia lingvo povas esti uzata por ĉiuj uzoj, kaj por ĉiuj celoj. Ankaŭ ili fondis, por di- versaj celoj. internaciajn societojn kaj komitatojn, kaj tiuj institucioj estas enskribindaj sur la liston de la Jarlibro de la Vivo internacia, flanke de la ceteraj, Digitized by VjOOQlC AMERIKA ESPERANTISTO 27 de tiuj, kie oni ne sin komprenas reci- proke per multaj lingvoj! Flanke de tiu necesa tasko, kiu devas esti fervore daŭrigata, car ĝi estas unu el la esencaj kondieoj de nia viveco, estas alia tasko, kiu estas preskaŭ tute plenu- mota, kaj kiu, ĝis nun, estis nur skizita. La Esperantistoj devas mem sin enkon- duki en la grandan idealan landon, kies landlimoj estas la landlimoj de la mondo, kies teritorio estas tiu de ĉiuj civilizitaj landoj, kaj kies loĝantoj estas la anoj de ĉiuj internaciaj institucioj, pri kiuj ni parolis, kaj la personoj, kiuj interesiĝas pri iliaj laboroj. Ili devas fari la paean almiliton de tiu granda lando. Ekzemple, koncerne la kongresojn, ne sufiĉas havi belegajn kongresojn de Es- perantistoj, kies organizo, pro la pro- gresoj de nia movado, fariĝas pli kaj pli kosta kaj malfacila, sed oni devas trafi la uzon de Esperanto en la ceteraj kon- gresoj internaciaj, kiuj, kiel ni jam diris, estas pli kaj pli multaj ĉiujare. Diversfoje, depost la Ekspozicio de 1900, oni komencis esperantistan propa- gandon en la diversaj kongresoj. En kelkaj el ili, oni provis enmetigi la de- mandon pri Esperanto en la tagordon, kaj oni ofte renkontis la baron de la mal- aprobo de la kongresanoj, kiuj, prave, deklaris sin nekompetentaj. Aliloke, oni voĉdonigis, pri la uzo de Esperanto, de- zirojn, kiuj cetere restis neefektivigitaj, kaj oni tiel ricevis moralajn nesufiĉajn venkojn. Kelkfoje, oni celis la regularon de la kongreso, kaj oni sukcesis enkon- dukigi Esperanton inter la lingvoj, kies uzo estas permesita, venkoj certaj, sed tamen neperfektaj, se la nova lingva, tiel enkondukita, ne estas sufice ofte uzata. Diversfoje, en apliko de tiu lasta decido, aŭ simple per la permeso de la prezi- danto, kiam la regularo tion ebligis, oratoroj faris komunikojn en Esperanto kaj tiuj eksperimentoj ĝenerale ne havis la atenditan sukceson. La plej bona metodo ŝajnas esti tiu, kiun inaŭguris Sro. Gaston Moch, en la Kongreso de la Paco de Lucern, en 1905, kaj kiu estis sekvita poste kun granda sukceso, en la Kongreso de la Kristanaj Unuiĝoj de Barmen en 1909, kaj en la Kongreso de Medicino de Budapest, la saman jaron. Tiu metodo konsistas grupigi, interne de la Kongreso, la esperantistajn kongres- anojn, kaj ilin kunvenigi en speciala sekcio, kie ili laboras, diskutas, uzante la solan lingvon Esperanto, sub la inter- esata rigardo de la ceteraj kongresanoj, kiuj havas, tiel, sub siaj okuloj, la evi- dentan nerifuteblan pruvon de la prak- tikeco de nia lingvo kaj de la facileco de ĝia uzo. En la Kongreso de Medicino de Buda- pest, la esperantistoj estis preskaŭ 200. Multaj reprezentantoj de la diversaj nacioj ĉeestis la kunsidojn de la esperan- tista sekcio, kaj multe interesiĝis pri Esperanto, Multaj propagandaj brolur- oj estis kompreneble disdonataj. Dok- toro Schatz, de kiu ni havas tiujn detal- ojn, diras, cetere en "Voĉo de 1' Kura- cistoj" (Oktobro, 1909), ke ne estas bone, ke la komunikoj en Esperanto estu faritaj, en ĉiuj sekcioj de la kongresoj, car en tiu okazo, oni ilin konsideras kiel negravajn strangaĵojn. Preferinde estas, havi, en la Kongreso mem, kunsidojn de esperantistaj sekcioj kie, la unueco, kiu ekzistas inter ĉiuj partoprenantoj kaj la facileco kun kiu ili sin interkomprenas kaj laboras, faras gravan impreson sur la neesperantistoj. Koncerne la publikaĵojn de la inter- nacia asocioj, simila metodo povas esti konsilata. Ne sufiĉas efektive, krei, flanke de la specialaj revuoj, aliajn revuojn pri la samaj temoj, sed redaktitajn en Esper- anto. Estas precipe necese farigi pub- likaĵojn de artikoloj aŭ resumoj de ar- tikoloj, en Esperanto, en la eldonaĵoj faritaj en naciaj lingvoj. La Internacia Revuo de la nekaraj loĝejoj publikigas siajn artikolojn en unu el la tri lingvoj: angla, franca kaj germana, sed ĉiam, kun resumo en la du ceteraj lingvoj. Havi resumojn en Esperanto, kiuj ebligos, ke tiuj, kiuj ne scias la ceterajn uzatajn lingvojn, komprenu la signifon de la en- presitaj artikoloj, tia devas esti nia celo. Aplikante tiujn ideojn, la Scienca Asocio Esperantista havis la bonegan ideon fondi oficon por tradukoj en Esperanto, kiu funkcios apud ĉiuj kongresoj, kiuj okazos en Bruxelles, en 1910. Resume, por konkludi tiun longan Digitized by VjOOQlC 28 AMERIKA ESPERANTISTO priskribon, ni estas nun en provizora stato inter du periodoj de la evolucio de la vivo internacia, inter la estinteco, kiam regis la lingva anarkio, kiun ni montris, pli supre, kaj la estonteco, kiam Esper- anto mirinde ludos sian rolon de inter- nacia lingvo, en ĉiuj rondoj de internacia agado. Tiu provizora periodo ne devas konsisti nur el kreado de internaciaj es- perantistaj societoj, flanke de la inter- naciaj diverslingvaj societoj, sed ĝi devas ankaŭ konsisti el fondo kaj funkciado de specialaj esperantistaj sekcioj, starigitaj interne de la diversaj internaciaj societoj kaj institucioj, konstantaj sekcioj, kiuj konstante memorigos al la neesperan- tistaj anoj de tiuj institucioj, la profiton kiu povus rezulti el la praktiko de nia lingvo, sekcioj, kiuj rapide grandiĝos kaj kiuj, se iliaj anoj estas sufiĉe agemaj, iom post iom, atingos la deziritan celon, t. e. la ĝeneralan uzadon de Esperanto en la konsiderataj rondoj, kaj fine la mal- apero de tiuj specialaj sekcioj, kiuj fari- ĝos neutilaj. AL ĈIUJ SAMIDEANOJ1 SALUTOJN! Mi estas la malnova Esperantisto A. Rudy, kiu korespondis esperante kun Sinjoro Geoghegan kaj aliaj Esperantis- toj en la jaro 1899, kaj kiu volapukis en la jaroj 1884-1886. Mi ofte kviete kaj publike varbis anojn por nia kara lingvo, sed ankoraŭ ofte mi fans nenion car mi havis multe da zorgoj personaj. Mi ankaŭ estis tre senkuraĝigita je la disfalo de Volapuk. Post multe da jaroj perditaj ni nun havas lingvon internacian pli bonan, pli fortan, pli belsonan kaj multe pli dis- vastigitan ol Volapuk iam estis. Ni estu fidelaj. Ni gardu nian karan lingvon. Ni memoru ke la unueco kaj la disvas- tiĝeco estas la plej esencaj. Eg Volapuk estus pli bona por la homaro ol nenia lingvo internacia, kun la nuna konfuzaĵo. Ne estas nun trovebla lingvo pli inda kaj pli disvastigita ol nia kara Esperanto. Neniam en la historio de homaro oni trovas lingvon internacian artefaritan tiel bonan kaj multe disvastigitan kiel nia Zamenhofa lingvo. Ni certe estas sur la sojlo de la plej belega sukceso. Ni ne disfalu! Ni laboru kune per grandega skalo! Samideanoj! Mi havas novajn, tre sukcesajn planojn disvastigi nian karan lingvon per grandega skalo. La resultato estos la provo. Ciuj amerikaj Esperan- tistoj scias ke Norda Karolino ne estis stato tre bona por disvastigi Esperanton. Mi jam estis tie ĉi tri jaroj. La unuan jaron mi donis paroladon pri Esperanto kaj mi publikis artikolojn. Mi sole ricevis kvar aŭ kvin demandojn pri Es- peranto en la tuta ŝtato. Ois nun mi, kaj du aŭ tri samideanoj estis la solaj Es- perantistoj en tiu ei stato. En la urbo Raleigh mi kaj unu fraŭlino estis ĝis nun la unuaj Esperantistoj. Se mi nun povas fari subite dudek novajn Esperantistojn en Raleigh kaj pli ol du cent novajn Esperantistojn en la stato eble miaj amikoj kredos ke mi trovis novajn ilojn varbi estontajn samideanoj n. Bone, venu kaj vidu, aŭ pli bone, skribu al mi kaj lernu. Mi sole diras nun ke la estroj kaj instruistoj de la kolegioj komercaj en Raleigh nun lernas Esper- anton kaj ke ili instruos gin post unu monato. Unu el miaj novaj estontaj Esperantistoj kiu estas tre lerta, pro- mesis min ke li akceptos la oficon de Sekretario de la Stato kaj organizos la tutan Ŝtaton plej rapide. Mi nun havas bonegan kaŭzon por esperi ke mi havos pli ol mil novajn Esperantistojn en mia Stato dum la estontaj kvar monatoj. Tamen mia Stato pagos la elspezojn de du au tri delegitoj al la Sesa Internacia Kongreso en Washington. Oni pensu ke tio ĉi okazas en urbo kie oni volis audi nenion pri Esperanto. Ni nun bezonas amikojn por fari tiel same en aliaj urboj kun aldonoj de aliaj novaj planoj. Mi montros vin ke estas nun facila ricevi de neesperantistoj elspezojn de kvincent delegitoj al la Sesa kaj duobligi aŭ eĉ kvarobligi la nunan nombron de Esperan- tistoj en la mundo. Kunlaborantoj! Ni helpu unu la aliajn! Ni iru antaŭen per grandega skalo kaj plej rapide!—Doktoro A. Rudy, Profesoro de modernaj lingvoj en Kole- gio de Terkulturo kaj Teknikaj Artoj de l'Stato Norda Karolino, Usono. Digitized by VjOOQlC AMERIKA ESPERANTISTO 29 PACO malserioza Cerpita el La Spritulo, jarabono Sm. 1 .'20, Kortierstrato 31, Leipzig, Germanujo. Instruisto: "Kial la homo havas du orelojn ?" Longa silento. Fine diris la malgranda Anjou: "Homo havas du orelojn, por ke la parolado povu iri en la unu kaj ree eliri el la alia!" Ok vojaĝantoj sidas en vagonfako. El ili sep fumas. Tiam la nefumanto, tur- nante sin al la aliaj, tre afable diras: "Sinjoroj, tial ke mi ne fumas, ĉu tio ne ĝenas vin?" Lernanto: "Cu oni estas puninda, kiam oni faris nenion?" Instruisto: "Ne, tute ne; sed kial vi demandas ?" Lernanto: "Mi ne faris miajn task- ojn!" Instruo diris al lernanto: Antaŭ vi estas nordo, je la dekstra mano estas oriento, kaj aliflanke estas okcidento. Kiu estas malantaŭ vi? Knabo: Mi petas pardonon sinjoro, mi havas flikaĵon, mi bone sciis ke vi ĝin vidos, tion mi diris al la patrino. Virino (estante kaptinta sian edzon) : Jen jam la tria servistino, kiun ci estas kisinta! Edzo: Cu estas mia kulpo, ke ci ĉiun momenton ŝanĝadas la servistinojn ? Vizitanto: Kion faras do via sinjoro kun tiom da siaj dormetkusenoj ? Servistino: Nu, vi dovidas sur ĉiu la surskribaĵon: "Kvaronhoreton nur!" . . kaj tiele li uzas la unu post la alia. Filo—Papa, aĉetu al mi tamburon. Patro: Sed ci ne lasos tiam min labor- adi. Filo: Ne nepre, mi tamburludos, kiam ci dormos. Sinjoro sin prezentas ĉe la kaso de stacidomo. Mi petas, s-ro kasisto, donu al mi tri biletojn de la Il-a klaso, por mi, por mia edzino kaj por mia bopatrino. Por bopatrinoj oni ne vendas biletojn, ear la vagonaro estas' "plezurvagonaro." Fraŭlino (reve) : Ha, sinjoro pro- fesoro, kiom povus rakonti tiu ĉi mal- juna tilio, se si povus paroli! Profesoro de botaniko: Si dims antaŭ eio: "Pardonu sinjorino, mi estas ne tilio, sed saliko!" Profesoro Miiller ekdeziras viziti sian kolegon, kiun li Jus estas vidinta sidanta apud la fenestro. "La sinjoro profesoro Jus estas elir- into," trompas lin la servistino de lia kolego. "Ha," rediras Miiller, "Kiel forgesema, kiel forgesema . . . ! li eliras kaj lasas sian kapon hejme apud la fenestro!" La regimentestro, kiu fervore perse- kutis la ebriecon, ordonis al siaj soldatoj, ke se iu el ili estos iam ebria, tiu devas en sekvonta tago raporti al li pri tio 6i. En unu belega mateno aperas antaŭ liaj okuloj ebriega soldato. Mi havas la honoron raporti al Via Altmosto, ke mi hieraŭ estis ebria. Sed vi, sentaŭgulo, hodiaŭ ja ankaŭ estas ebria! Efektive, kaj pri tio mi al Via Alt- mosto morgaŭ raportos. Mastro: Mia amiko, eltrinku la bran- don! Gasto: Ho ne, mia karulo, mi ne povas. Mastro: Kial? Gasto: Pro tri kaflzoj: unue, mi tute ne drinkas; due—estas ankoraŭ tre frue; trie—mi jam estas drinkinta. Digitized byVjOOQlC 30 AMERIKA ESPERANTISTO PROPAGANDA VOJAGO DE BAKER La 7'an de lasta Januaro mi for- lasis Cikagon por fari propagandan voja- ĝon inter okcidentaj ŝtatoj de Usono. Post senhalta irado per rapida vagonaro dum tri tagoj kaj tri noktoj mi alvenis al Los Angeles, urbo de la anĝeloj. Tiuj jam forflugis, car la vetero estis mal- varma kaj ne guste simila al tio, kio donis al la itato Kalifornia ĝian nomon, kiu signifas "varmegan fornon." En tiu urbo mi renkontis Sron. kaj Sinon. Beebe, kiuj estas forlasintaj sian antaŭan hejmon ĉe Burlington, Stato Iowa, kaj serĉis novan logejon en pli bela lando. Hi faras multe por la propa- gandado de Esperanto kaj konservas kuraĝigan entuziasmon. Pro mallongeco de tempo mi ne povis trovi ĉiujn esper- antistojn de Los Angeles. Ce Pasadena, mondfame belega urbo apud Los An- geles, mi renkontis Sron. H. Laws kaj multajn aliajn esperantistojn, sed faris nenian publikan paroladon. Parolante private kun la estro de publikaj lernejoj, mi sciiĝis, ke li multe estis interesata pri Esperanto. Li diris, ke estus al li ple- zuro meti Esperanton inter la temoj por laŭvola studado en la lernejoj, se oni montrus al li instruiston. Mi renkontis ĉe Pasadena dekjaran knabon, kiu buŝe instruas la lingvon al siaj kunuloj. El Los Angeles mi iris senhalte al San Francisco. Bum semajno en tiu urbo kaj ĉirkaŭaĵo mi faris tri publikajn paro- ladojn. Alameda, California. Trans la golfo, tiu ĉi urbo estas tre favorata kiel loĝejo por multaj personoj kies okupado estas ĉe San Francisco. Mi parolis tie, dankon al la klopodoj de Sro. F. C. Drew, sub aŭspicoj de la Alameda Improvement Association. La aŭdan- taro ne estis granda, sed keikaj personoj aliĝis al la movado kaj komencis la stu- dadon de Esperanto. Sro. Drew, kiu estas unu el la plej konataj advokatoj en la stato, faros praktikan uzadon de Es- peranto la proksiman someron, car la traveturos Eŭropon per aŭtomobilo, kaj nun turnas sin al praktikado en la paro- lado de la lingvo. Palo Alto, California. En tiu urbo Sinjorino Dell H. Munger aranĝis kaj anoncis la paroladon per lokaj ĵurnaloj. Oni plenigis la malgran- dan ĉambron—eble sesdek personoj ĉe- estantaj—kaj Iaŭ vidpunkto de personeco la aŭdantaro estis tute bona. Keikaj studentoj kaj profesoroj el Universitato Stanford ĉeestis, kaj ĉe la fino de la parolado oni fondis esperantistan klubon kun vivega membraro, kaj ĝi ankoraŭ kreskas. San Francisco. Jam ekzistis en tiu urbo klubo de es- perantistoj, kiuj luis grandegan ĉambron kaj faris kiel eble plej multe da rekla- mado por parolado dimanĉon posttag- meze. Tamen, pro senĉesa pluvego ĉio preskaŭ nuliĝis, kaj nur tridek personoj teestis. El tiuj keikaj aligis al la loka klubo, sed el la aŭdantaro la plimulto estis jam esperantistoj . McMinnville, Oregon. Tic ĉi la parolado formala estis antaŭ la Komerco Klubo, kaj nur malmultaj personoj montris sinceran intereson. La sekvantan tagon estis parolado en loka kolegio, alta lernejo, kaj ĉe kunveno de virina klubo. En ĉiuj lokoj oni donis bonan atenton. Sro. J. C. Cooper, sekre- tario de la Komerca Klubo, aranĝis 6ion por McMinnville kaj gastigis la parola- diston. Per lia influo, la klubo antaŭ nelonge adoptis novan nomon esperan- tan, kaj nun gi estas la "Kono Club." Portland, Oregon. Pro la klopodoj de Sro. Cooper Ce keikaj komercaj kluboj de la Stato Ore- gono, la klubo en Portland donis al mi aparte ŝatindan akcepton. Ĝi estas, oni devas rimarki, unu el la plej fortaj tiaj Digitized byVjOOQlC AMERIKA ESPERANTISTO 31 kluboj en Usono, kun bonegaj kaj luksaj oficejoj kaj ĉambroj por sporto, manĝado, legado, ktp. La vic-sekretario, Sro. Crissey, tre favoras Esperanton, kaj per lia helpo ni sukcesis publikigi en la Jour- nal kaj Orcgonian longajn artikolojn pri mia vizito kaj pri Esperanto. La loka Kristana Unuiĝo por Junaj Viroj donis ĉarrrbron por parolado, kaj sen antaŭaj aranĝoj ni havis cent personojn kiuj aŭdis pri Esperanto kaj poste fondis klubon. North Yakitna, Washington. Tie ĉi oni havis nur du tagojn por la anoncado. Tamen. ĉirkaŭ okdek per- sonoj ĉeestis la paroladon, kaj ke estis rezultatoj evidentiĝas el letero skribita de W. F. F. Selleck, kiu prizorgis la aranĝojn: "La lx>na Esperanta semo, kiun vi semis en tilt ĉi fruktodona regi- ono, jam naskis la frukton. Lastanven- dredon kelkaj amikoj de Esperanto kun- venis ĉe la "Y. M. C. A." kaj organizis Esperantan Klubon kun via humila serv- anto kiel prezidanto, Sino. Minnie R. Fletcher kiel vicprezidanto kaj Sro. Richard Strobach sekretario-kasisto. Ni havas dudek kvin membrojn." Seattle, Washington. La mondfama kaj ĉiam sindonema Es- perantisto de Seattle, Sro. Randall, kun la helpo de Sro. Welman. Fraiilino Holmes kaj aliaj. aranĝis por parolado ĉe la domo de la Kristana Unuiĝo por Junaj Viroj. Kvankam la vetero tute ne estis favorema. ĉeestis sepdek kvin per- sonoj. el kiuj kelkaj aliĝis al Esperanto kaj aĉetis librojn. Taeoma, Washington. Tie ĉi la parolado estis sub afispicoj de la Sveda Luterana Eklezio. Estis la untta, ĉe kiu oni postulis enlasalt pagon fduon- spesmilo"). Pli ol ducent ĉeestis kaj la afero portis bonegan monoprofiton al la eklezio. kaj la respondema kaj pacienca atento de la aŭdantaro sajnis tute sincera. Sro. Lehman Wendell skribas: "Sajnas kvazaii nun Esperanto venjs al ni por restadi. Ce nia unita kunveno post via parolado estis ĉirkafl kvardek, kaj oni diras ke pli multaj venos. Ni nun havas kun ni kelkajn bankistojn. instruistojn. unit profesoron, kai raportiston." Spokane, Washington. La Esperantista Societo de Spokane faris la antaŭ-preparojn tie ĉi. La paro- lado estis en la publika biblioteko, al eir- laŭ cent personoj. Kelkaj promesis ĉeesti la novan klason kiun la klubo kon- dukos. Kiel en aliaj lokoj, la ĵurnaloj traktis tre favore Esperanton. Specialan dankon oni ŝuldas al la sindonema sekre- tario de la Esperantista Societo, Sro. Kerkhoven, kiu unue lernis Volapukon, kaj nun de kelkaj jaroj fervore propa- gandas Esperanton. Boise, Idaho. Tie ĉi la vojo estis bonege preparita de Juĝisto Flenner, loka politikisto jam longe loĝanto fie la urbo, kaj kiu konas ne sole ĉiun viron, virinon kaj infanon, sed eĉ ĉiun ĉevalon kaj hundon de la urbo. Li kondukis min ĉirkaŭ Boise dum la tuta tago per rapida troteto, konigante min laŭvoje al ĉiu renkontato. Dum la mateno. estis parolado al la fraŭlinoj en la eklezia lernejo de Sanktulino Marga- ret. Posttagmeze. mi parolis al du cent studentoj en komerca lernejo, al tri cent en alta publika lernejo, kaj vespere al alia cent personoj ĉe la "Y. M. C. A." La senlaca Juĝisto promesis kunigi la in- teresitojn kaj starigi klasojn. Mountain Home, Idaho. En urbeto kiu havas entute ne pli ol du mil nersonoj Sro. A. F. Downs aran&is por parolado 6e la "opera domo." Tie ĉi oni postulis enlasan pagon po unu spes- milo. La enspezoj preskaŭ egalis la el- spezojn. kaj el la malgranda aŭdantaro oni varbis sufiĉe da personoj por starigi klubon. kiu komencis kun ĉirkaŭ dudek membroj. La bonega laboro kiun faris Sro. Downs, preskaŭ senhelpe, pruvas, se pruvo ankorafi estas uecesa, ke fidela laboro portas fruktojn por Esperanto. Kiel ajn malgranda estas via hejma vil- aĝo. estas iu krom vi kiu jam interesiĝis pri Esperanto. Elsercu lin! Albion. Idalto. Tie sin trovas la ŝtata normala lernejo. Prof. G. A. Axline, prezidanto de la lernejo, zorgis la aranĝojn. Pro neĝo kaj "vetero," ĉeestis nur studentoj kaj profesoroj de la lernejo, kie la ŝtato ankaŭ subtenas loĝejon. Por provizi elspezojn oni postulis malgrandan pagon, kaj preskaŭ cent studentoj ĉeestis. Je la Digitized by VjOOQIC 32 AMERIKA ESPERANTISTO fino de la parolado dekses aĉetis lemo- librojn kaj aliaj promesis aliĝi al kurso en Esperanto. Prezidanto Axline pri- pensas la aldonon de Esperanto al la ordi- naraj kursoj por instruistoj. Aliaj edu- kistoj subtenu lin per promesoj kiel eble plej multe fari la samon en siaj propraj lernejoj! Bur ley, Idaho. Oar tin estis la fervoja punkto per kiu mi atingis Albion', kaj estis necese resti tie unu nokton, mi faris aranĝojn kun la direktoro de la teatrejeto por paroladi tie. Car ne estis tempo por anoncadi, nur dek kvin personoj ĉeestis, sed el tiuj kelkaj konvinkiĝis pri la taŭgeco de Esperanto kaj ekkomencis la studadon. Idaho Falls, Idaho. Nenie estas pli praktika kaj fervora Esperantisto, ol Sro. Bert P. Mill, redak- toro de la Idaho Falls Times. Li ĉiam dissendas propagandaĵon al ĵurnaloj kaj edukistoj en sia Ŝtato. Li kunigis por la parolado ĉe la Metodista Preejo ĉirkaŭ okdek personojn, kiuj atente aŭskultis. Kelkaj el ili promesis Ierni la lingvon. Posttagmeze estis parolado al studentoj en la alta lernejo de la urbo. Salt Lake City, Utah. Pro maltrafo de vagonaro, mi malfru- iĝis en ĉi-tiu mondfama urbo, kaj ĉe la maltrafita kunveno Sro. Petro J. Holt, de longe fervora Esperantisto, faris nefor- nialan paroladon al la alvenintoj. La sekvantan nokton oni havis alian kun- venon, kaj ree plenigis la Ĉambron. Je la fino de la parolado oni organizis klubon kaj difinis daton por sekvanta kunveno. Al Sro. Holt kaj kelkaj kunhelpantoj oni ŝuldas pro tre plezura kaj sukcesa kun- veno. La ĵurnaloj, kiel kutime, estis bonaj. Denier, Colorado. Ne pli multaj ol sesdek personoj eeestis la paroladon. El tiuj. kelkaj estis jam Esperantistoj kaj kelkaj esprimis la deziron lcrni la ilngvon. Oni faris aranĝ- ojn por instrui kurson en Esperanto. Sro. Julius Eckert faris plejmulte la laboron, kaj ni decidis, ke ne estas bone doni paroladon dimanĉon posttagmeze. Se la vetero estas bona, oni restas for; se la vetero estas malbona, oni ne venas. Colorado Springs, Colorado. Jam de longe la Esperantista Societo de tiu urbo estas unu el la plej agemaj en Usono. Posttagmeze estis parolado en la Alta Lernejo, 6e kiu kvin cent studentoj, vole nevole, devis audi pri Esperanto. Nokte, la aŭdantaro superis la esperojn de la klubanoj kaj oni devis doni al ni pli grandan ĉambron. Estis preskaŭ du cent personoj, atentemaj kaj inteligentaj. De post la parolado, la klubo ricevis kel- kaj n novajn anojn. Kinsley, Kansas. Sro. Thomas Haun, advokato ĉe Kins- ley, kaj Dro. E. E. Haynes, el Lewis, zorgis la aranĝojn tie ci. Dum la tago mi parolis en la altaj lernejoj de Lewis kaj Kingsley, kaj vespere en la Metodista Preĝejo ĉe Kinsley. Sro. Edwin Chalk prezentis interesan elmontron de polt- kartoj kaj Dlro. Haynes aparte bonan kolekton da ĵurnaloj. Oni fondis klubon, kiun instruos Sro. Haun. Norman, Oklahoma. Tie ĉi sin trovas la Stata Universitato. Prof. H. H. Lane, el la fako de biologio, estas fervora Esperantisto, kiu skribis preskaŭ perfekte la lingvon post unu monato da studado. La aŭdantaro kon- sistis preskaŭ tute el studentoj kaj pro- fesoroj, kaj sen unu escepto ili aŭskultis inteligente kaj aplaŭdis ĝuste je la punkto —alivorte ili estis perfekta aŭdantaro. Jam ekzistas granda klubo inter la stu- dentoj, kaj oni esperas pligrandigi ĝin. Okemah, Oklahoma. Estas unu el tiuj novaj urbetoj en kiu la tuta loĝantaro senhalte kaj senkom- pate ĉasas la spesmilon. Sro. T. M. Cor- dell aranĝis por la parolado kaj pagis la elspezojn. Kvankam la aŭdantaro estis granda. ĝi ne estis atentema, kaj la sola fojo kiam mi sukcesis krei entuziasmon estis kiam mi anoncis la finon. Tamen, kelkaj junaj viroj interesiĝis pri Esper- anto, preni* lernolibrojn kaj diris, ke ili studos kune la lingvon. Pittsburg, Kansas. Tie eble cent kvin dek personoj aŭdis la paroladon en Metodista Preĝejo. Sro. E. W. Alberty zorgis pri la elspezoj kaj ĉio estis senpaga. Post la parolado, la virina klubo de la eklezio vendis manĝon Digitized by VjOOQlC AMERIKA ESPERANTISTO 33 kaj trinkon (teon) en la subetaĝo de la preĝejo. Kelkaj interesiĝis pri Esper- anto, kaj estas elbe, ke fondo de klubo sekvos. Springfield, Missouri. La parolado estis aranĝita de la Ligo de Amerikaj Virinoj. Oni decidis or- ganizi Esperantan klubon, kaj, laŭ ra- porto presita en la Republican, dudek kvin personoj aliĝis. Pri la sukceso de la afero oni devas danki Sinjorinon M. Theresa Allen, kies klopodoj ebligis ĉion. St. Joseph, Missouri. Pastro E. H. Eckel, de la Preĝejo de Kristo, faris la aranĝojn tie. La paro- lado okazis en la "Y. M. C. A.," kaj la ĉambro unue elektita ne sufiĉis, car la audantaro estis preskaŭ trifoje tiel granda, kiel Pro. Eckel esperis. Kvar- dek personoj alvenis post la parolado fari pluajn demandojn, kaj oni anoncis daton por kunveno kaj starigo de klubo kaj klasoj. Des Moines, Iowa. Tie, en la Urba Bibliotekejo, kunvenis malgranda audantaro, el kiu kelkaj estis jam Esperantistoj. La ĵurnaloj en Des Moines ne tiel bone ekspluatis la aferon kiel en aliaj urboj, kaj ne pli multe ol kvardek personoj ĉeestis. El tiuj, tamen, la plimulto montris grandan intereson. La aranĝoj estis faritaj de la Des Moines Esperanto Society, sub la speciala zorgo de Sro. C. C. Briggs, kiu estas senlaca propagandisto kaj antaŭe eldonis la prop- agandan ĵurnalon, Espero. Konkludoj. Se oni estas permesata fari juĝon pri sia propra laboro, mi dirus senhezite ke la ĉefa bono de tia vojaĝo ne estas la laboro de la paroladisto mem, sed la viv- iĝo de lokaj kluboj per siaj propraj prep- araj laboroj, la reklamado ĉe ĵurnaloj, kio ĉiam multe helpas al la neesperantis- toj kompreni la celon kaj metodon de Esperanto. Cie mi renkontis multe da homoj kiuj, kvankam ne esperantistoj, aŭ almenaŭ ne konante la lingvon, tute kom- prenas kaj aprobas la ideon. Cie mi ren- kontis instruistojn kiuj ĝoje akceptus ĝin en lernejojn se nur iu pli alta lernejo donus "kreditojn." Pri la rezultoj el la ĵurnalaj artikoloj pri "Ido," "Ro,v kaj aliaj teorie per- fektaj kaj novaj lingvoj, oni povas cer- tiĝi ke la publiko, kiu tiel malrapide kon- vinkiĝas pri Esperanto, preskaŭ ne aten- tas pri ili. En nur du lokoj (San Fran- cisco kaj Des Moines) kunvenis malpli ol kvindek personoj por audi la paroladon pri Esperanto. En la unua loko la kialo estis senbalta pluvego, en la dua nesufiĉa anoncado. Per kvar jaroj da laboro ni estas preti- gintaj la teron en Ameriko. Estas vasta, fortega kaj vivigebla intereso pri Esper- anto en nia lando. Estas al ni, Esperan- tistoj, formigi tiun intereson en fortan movadon kies rezultoj n ni povos vidi en mil lernejoj de Ameriko. Kiel neniam antaŭe, ni povas labori dum la nuna jaro kun la certeco ke nia laboro donos frukton. —Arthur Baker. SALUTO DE PACO. Sro. Wilbur F. Crafts, el Washington, skribas: "Kiel la saluto de la grekoj estas Charie, kaj de la turkoj Salaam, kaj de la Havai'anoj Aloha, tiel la Es- perantistoj devus saluti aliajn: Paco vchos." Bone! kiam ni vizitas la landoin de F trankvileco, ni uzu tian saulton, eĉ eble en Washington. Sed en multaj partoj de Usono niaj vivoj estas har- moniigitaj al la eterna ding ding kaj toot toot kaj la majesta, ĝentila saluto de la turkoj estus tiel senkomforta kiel baleno f-e Fort Scott, Kansas. PRI TEOSOFIA VORTARO. Sro. A. P. Warrington, el Norfolk, Vir- ginia, U. Ŝ. A., publikigis en The The- osophist por Januaro liston da vortoj proponitaj kiel tradukoj de sanskritaj kaj teosofiaj terminoj. Li petas kritikojn el sanskritistoj kaj teosofistoj, car li inten- cas proponi la vortojn al la Internacia Scienca Oficejo por la Tehnika Vortaro. Pro la vasteco kaj dissemado de teoso- fismo, povas rezulti el tia laboro multe da bono por Esperanto. The Theosophist estas la oficiala revuo de Sinjorino Besant, prezidanto de la societo ĉe Adyar, Hindujo. Digitized byVjOOQlC 34 AMERIKA ESPERANTISTO KIEL VI INSTRUAS ESPERANTON? Pasiva Konjugacio P. J. Vermaas, en "Holanda Pioniro" Doni ĝeneralan metodon por la instruado de Esperanto ne estas ebla; tio tute dependas de la lernantaro. Tiel estas neeese unue atentive studi la lernpovon de viaj lernantoj, antaŭ ol decidi pri la dozo donota en ĉiu leciono. Por mezinstruitaj lernantoj oni povas dividi la kurson en dek lecionoj. La unua leciono estas por doni generalan travidon de la lingvo, por ke le lernantoj kom- prenu'la fundamenton; poste oni pritraktu la alfabeton kaj la elparolon. Rilate al la elparolo la instruanto devas atentigi la lernantojn je ciu eraro, efi je la plej malgranda, ear kiam lemanto en la komenco kutimas malbonan elparolon de iu ajn litero, farigas pli kaj pli malfacile sangi la malbonan kutimon. Estas bone pritrakti en ĉiu leciono de la gramatiko. En ĉiu leciono oni aldonu tri aŭ kvar afiksojn kaj centon da radikvortoj, ekzercadon de vort- farado kaj la necesajn tradukajn ekzercojn. Oni konsilu al la lernantaro la laŭtvocon legadon, kiu estas la plej bona ekzercado. Multaj lernantoj kutimas, kiam ili studas la radikvortojn legi, kaj ree legi, kaj ree legi la liston; la sekvo estas ke ili ofte eraras pri la signifo de iu ajn esperanta vorto, speciale oni vidas tion (e lernanto kiu ne konas aliajn lingvojn ol sian gepatran lingvon. Pli bona metodo estas aligi la esperantan vorton al la signifo mem, kaj ne al la nacilingva traduko. Por fan tion, la lernanto legu la vorton, pri- pensante la signifon, konstruante malgrandan frazon. Vorto kiun oni praktike uzis kelk- afoje estas pli bone rememorebla ol vorto de kiu oni legis diversfoje la nacilingvan tradukon'. Oni unue devas atentigi la lernantojn sekvi bonan studmanieron. En la komenco eble estos iomete malfacile sanĝi la metodon, sed ler- nanto, kiu de la komenco kutimas bonan metodon, baldan liavos la profiton. Por la lernantoj ekzistas apenaŭ (Ham la samaj malfacilaĵoj, aŭ pli bone gramatikajoj kiuj ne estas tiel facilaj ol la ceteraj, tiu estas la akuzativo kaj la aktiva kaj pasiva konju- gacio. La akuzativo nur estas afero de atento; kaj rilate al la konjugacio, la malfacilajo ne nas- kigas.el la esperanta formo, sed el la malklaraj kaj malfacilaj nacilingvaj tradukoj. Lernantoj, kiuj multfoje studadis la aktivan kaj pasivan konjugacion, legante kaj relegante la formojn kaj iliajn nacilingvajn tradukojn, sen havi sukceson, ofte dum unu sola leciono, komprenas la tutan aferon, se instruanto sek- vas bonan metodon. Por instrui la konjugacion oni neniam traduku la formojn nacilingve. Pli bone estas tuj aligi la esperantan formon al la signifo mem. Oni povas uzi por tio malgrandan tabelon ekzemple: estinto estanto estonto estis estinto ita estanto ata estonto ota estas estinto ita estanta ata estonto ota estos estinto ita estanto ata estonto ota En tiu ei tabelo la tri tempoj Tee estas dividitaj en tri tempoj. Per ĝi oni povas redoni 6iun ideon ekzemple: "Hieraŭ mi eniris en la eambron kaj vidis ke mia libro estis falinta de la tablo." Mi parolas de la estinto, tial mi devas uzi estis kaj mi volas diri ke mia libro jam falis antaŭ ol mi eniris en la eambron tial mi devas elekti: ita. Tiamaniere oni pritraktu kiel eble plej multe da formoj kaj la lernantoj ne embarasas per la malfacilaj nacilingvaj tradukoj. Por la aktiva konjugacio, oni nur anstataŭu ita, ata, ota, en ita, anta, onta. Farante kurson de dek lecionoj, estas bone teni la' lecionojn dusemajne, tiamaniere la lernantoj havas sufiee da tempo por la studado, kaj oni ankaŭ havas okazon helpi intertempe lernantojn kiuj havas malfacilajojn. Kiam lernantoj trastudis kvin an ses lecion- ojn la instruanto jam komeneu paroli esperan- ton. Mi ĉiam rimarkis ke lernantoj, kvankam ili scias multe da vortoj, kaj povas traduki sufiee bone artikolojn, ne facile komencae paroli; ili jam posedas belan ilon, sed nun ili devas klopodi praktike uzi ĝin. Ili scias sufiee de esperanto por eventuate trovi sian vojon en esperantujo, sed ne komencas paroli. Bonan metodon por ekparoligi hi lernantojn estas alparoli ilin unu post la alia kaj peti al ili rerakonti kion vi diras, Ĉu per la samaj fin per aliaj vortoj. La ĉefa afero nun estas elekti interesan sub- jekton, kiu scivoligas la lernantojn kaj ne enuigas ilin. En la komenco oni nur donu mallongajn frazojn, sed baldaŭ oni pligrandigu la dozon kiam la lernantoj bone respondas. Kiam lernanto faras eraron, oni lin lasu trankvile fini sian paroladon antaŭ ol atentigi je la eraro. Kiam la kurso estas finata, la lernantoj regule vizitu la urban societon, kie (kiam la societo estas bona), nature nur Esperanta estas parolata. Mi jam skribis en mia raporto pri la kon- greso ke la hispanaj samideamoj rilate al la parolado donas bonan ekzemplon, inter ili esperanto estas flue parolata. Holandanoj zorgu ni, ke ni estu fortaj, estas ankoraŭ tempo. Kiam niaj belgaj najbaroj akceptos la VTI'an kongTeson en Antverpeno ni devas eafi pretaj por eventuala postkongreso en holanda irrbo. Eble ni povas akeepti grandan nombron de fremdlandaj gefratoj. Laboru ni, por ke la akcepto estu inda. Digitized by Google STRICTLY CONFIDENTIAL TIAT trip beyond the mountains was my most convincing experi- ence with regard to Esperanto's vitality and permanence. Out in those desert states, where the Almighty has for ages been able to raise nothing but sage brush and cactus, the persistent roots of the Esperanto idea have taken hold. The butcher, the Japanese cook, the farmer's daughter, the printer, the stage-driver—three-fourths of everybody seemed to have heard of it, and if they weren't in the mood to take up the study they were at least willing to say it's a good thing. The supine philosophy of "It can't be done" isn't known out there. Those peo- ple built, without nails or metal, an audi- torium whose 30.000 square feet of roof is supported without a pillar. Where the Creator planted cactus, they raise oranges. Where sage brush was for centuries the only crop, they raise fifty bushels of wheat to the acre. They have waked up empires from the dead, these people have, and they know you can do things. Esperanto is stronger today in Amer- ica than ever before. Since it's going to keep right on growing, let's consider, you and me, how to make this magazine a better exponent of the movement in this country. Your moral help: Don't like the paper ? Xor do we—have never been satisfied with a single number. We can make it better, with your help. And the paper is here to stay, it has proven its vitality, so you might as well dig in. criticise, kick and co-operate. Your financial help: We've told you for nearly four years that this enterprise was begun without capital. In that time we've received and disbursed thousands of dollars without being able to hang to any of It long enough to make it an in- tegral working part of our business. Oh yes. we've two or three thousand dollars' worth of equipment, but never as much as we need. Really and truly, when we tell you that you ought to invest money in this busi- ness, there's no occasion to swell up with injured innocence and cry: "Never would I dishonor our holy afero by tak- ing a copper spesdeko from it in profit!" You don't need to, you blooming Phari- see! We promise to pay seven per cent interest to all who invest money in this Esperanto house, but if you don't want to contaminate your conscience by hiring your beastly money you can have your dividend paid in Cefeĉ keys. But if your conscience is co-existent with common sense, we serenely promise to pay you $70 a year for every thousand you invest in our shares of stock. Seven dollars a year on a hundred is good in- terest to Eastern people, not much out west where the banks loan at twelve, but just now the majority of our stock is held by Western people. Pri Amerika Esperantisto let US close by quoting the following from a letter by Dr. Fessenden, of Newton Centre, Massachusetts: "I hope that the prospects financial of the "Esperantisto" are brightening. I am doing my little darndest to induce every known Esperantist to subscribe. It is about time that we gave up the 'with- out money and without price' idea and commenced to loosen up a little. When you say Esperanto to an Esperantist he immediately feels called upon to turn his pocket inside out and show you that it is empty. Now I don't believe that we are the 'Ancient and United Order of Universal Paupers.' We find money for the theatre, cigars, and in some cases even a glass of beer. Isn't it about time to begin to cultivate the idea that Esper- anto has done us a personal service and that we owe for that service. Why not even a little self denial for the cause? Let us begin to preach from the text 'Pay as you go.'" Digitized by Google Propaganda LectureTour of Eastern States MR. ARTHUR BAKER, editor of Amerika Esperantisto, will give propa- ganda lectures in Eastern States during the month of April, and possibly part of May. A great many towns have already made inquiries as to dates, terms, etc. These lectures have been given with no charge other than for expenses, and in Western States the experience was that where the local committee decided to make an admission charge to cover ex- penses the audience was as large as where the lecture was given free. In fact, the largest audience of all was in a church where the admission price was 25 cents. In many places the local committee took up a collection after the lecture, and these collections usually covered about one-half the expenses. We are attempting to arrange the tour of Eastern States with dates so placed that Mr. Baker can lecture six nights each week, as well as Sunday afternoons, and sometimes Sunday nights. Esper- anto is so closely allied with Christian ethics that ministers who are fairly liberal in their views do not object to Sunday lectures in churches on such a subject. Out west we could average only four nights per week, and the expenses were about eighteen dollars per lecture. We are making eastern engagements (all states east of Mississippi River) with an expense guarantee of $10.00 per lecture, but in all cases where an admission fee is charged, one-half the receipts in excess of $20.00 are to be paid to the lecturer. This item of $10.00 for expenses is only an attempt to approximate the cost of the tour and to divide it equitably. The cost of the western tour was over four hundred dollars, of which each com- mittee paid $15.00, and the American Esperantist Company the balance. It would have been obviously unjust to charge Alameda seventy dollars, the ex- pense between Chicago and that point, and San Francisco only ten cents and hotel fare, because the fare from Ala- meda to San Francisco is ten cents. Thus, also, the expense for Germantown would not be the car fare from Philadelphia plus hotel expense, as this in effect would be making Philadelphia pay German- town's expense. Our plan for the equit- able distribution of expense gives the advantage that every committee knows, in advance, just what the expenses will be. There is no fee for the lecture. In order to justify this small expense figure, we must have, far in advance, the acceptance of this lecture for your town. There is no town in the United States of five hundred or more population in which a fairly intelligent and persistent man- ager can't make this lecture pay its ex- penses. Make your decision and take the initia- tive in your town at once. Your initia- tive may bring results in other towns in your vicinity. Use the telephone to talk with school superintendents, lyceum com- mittees, Y. M. C. A. people, clubs, etc., in neighboring towns and get them to accept engagements. Don't delay—four lectures in Califor- nia, one at the state university, were ren- dered impossible because the correspon- dence was too long delayed. In order to secure economical routing, with minimum railway fares, we must know well in advance exactly what towns are to be included in the route. You can place this lecture in your town. Properly managed, it will bring some new converts to Esperanto, and will pay its own expenses. Let us quote from a few newspaper and committee reports out west. Here is the report in full from the Boise (Idaho) Statesman; >o gle GIVES MANY LECTURES pleasure of hearing him and has been of dis- tinct and signal service to the cause of Es- peranto. NOTED ESPEKANTIST SPENDS BUSY DAY IN CITY. Large Number Present at Evening Address and Much Interest Shown in Movement Arthur Baker of Chicago, the eloquent ex- pounder of the language and literature of Esperanto, had a busy day in Boise yesterday. In the morning he visited St. Margaret's, where the pupils and teachers of that institu- tion gave him an interested hearing. From there he went to Link's business college, where he addressed about 200 of the pupils, and thence to the high school, where his audience numbered 300. In all these places Mr. Baker captivated his hearers and secured a number of volunteers under the star of the Esperanto flag. In the evening before a large and cultured audience assembled in the Y. M. C. A. audi- torium he gave a brilliant lecture that was at once illuminative, entertaining and inspiring. The large Esperanto flag was placed as a back- ground upon the platform and attracted much attention. Judge Ailshie of the supreme court presided and in a most happy vein handled the pro- gram. Mrs. Eugene Cahoon sang a delightful solo that drew forth much applause. Mr. Baker approached his subject from a most original standpoint and traced the ap- proach of the world language as one of the many great world movements that draw humanity together. He gave an outline of the grammar of the language and showed its simplicity and value as a social and business asset. His lecture was sprinkled with bursts of wit and humor that kept the audience jolly, and as an entertain- ment, was far out of the usual run of public functions of the kind. Tn the audience were some of the most prom- inent professional and business people of Boise, with a number from Star, Caldwell, Murphy and other points. At the close of the lecture many came for- ward to shake hands with the distinguished Esperantist and make inquiries as to literature and the organizing of a group in Boise. There will be a meeting at Link's business college at 4:30 p. m. next Monday to organize the students of that institution who care to take up the study and next Thursday evening at some place to be named later to organize a city group. It is quite likely that a group will also be organized among tine pupils of St. Margaret's, as the principal of that institution and a num- ber of the teachers and pupils are greatly interested in the Esperanto movement. The visit of Mr. Baker has been an educa- tional and literary treat to all who had the Palo Alto Times: The Esperanto lec- ture given by Arthur Baker of Chicago Saturday evening resulted in the forming of a local Esperanto club. Among those present were English, Germans, Aus- trians, Danes and Japanese. Salt Lake Telegram: The lecture was highly interesting, and throughout his discourse Mr. Baker had the undivided attention of his audience. Tacoma Ledger: Mr. Baker seasoned his address with timely anecdote, which kept the lecture from being a dry one. Springfield Republican: Springfield is to have an Esperanto club. At the close of the lecture given by Arthur Baker of Chicago at the Y. M. C. A. last night about twenty-five members of the audi- ence met and decided to organize. The address was given to a fairly large audi- ence and was very interesting. He il- lustrated his remarks and gave quota- tions in the international language. He also sang a song in Esperanto. Bert P. Mill, Idaho Falls: Those pres- ent, without exception, were attentive and seemed very interested. You may safely assure your people that they will enjoy Mr. Baker's talk, whether or not they are interested in Esperanto. Lehman Wendell, Tacoma: I want to tell you in advance what we thought of the lecture here, so that you will know whether or not it is worth boosting. At the time he was here the local churches and theatres had special attractions, and yet we had a crowd of some 200, and they had to pay 25 cents to get in. Mr. Baker's lecture is very interesting from beginning to end and he mixes humor with the more serious parts so cleverly that one cannot help being interested. Not a dry sentence in the whole lecture. Judge Richardson, Spokane: I had not imagined that such a subject could be made so interesting. Digitized by Google R. Kerkhoven, Spokane: Mr. Baker's lecture ort Esperanto here last Wednes- day was a decided success. Everyone greatly enjoyed the lecture. St. Joseph News-Press :Notwithstand- ing the fact that a basket-ball game was in progress in the gymnasium, repre- sentatives of the Christian brotherhoods were in session and the Choral Society was scheduled for a meeting at the Y. M. C. A. last night, the educational rooms were packed with an audience to hear Arthur Baker of Chicago lecture on Esperanto. Miss Pearl McMillan, Colorado Springs: I started another beginners' class last Thursday evening, there being 24 present, with 30 enrolled. Dr. Elmer E. Hayncs, Lewis, Kansas: We have things coming our way here now. Portland Y. M. C. A. Esperanto Club (new): Prospects for a large club in this city are most favorable. WHAT WE FURNISH. We send each committee several mime- ographed sheets of advance newspaper copy and a newspaper half-tone portrait, the latter being loaned and returnable. We supply free twenty-five window cards 11x14 inches, like illustration, for win- dow advertising. .We will furnish any number of these cards at cost—two dol- lars per 100 delivered. Mr. Baker car- ries with him the big E. A. of N. A. flag, about nine by eighteen feet in size. This is displayed from the hotel or hall where arrival is made early in the day, and never fails to attract attention. AS TO DATES. All acceptances are contingent upon a mutually satisfactory date being ar- ranged. You are to furnish us a list of the impossible dates, and from the rest we make our own selection. Write now and get your town in on the original routing, with plenty of ad- vance time for advertising. After March 20th, telegraph. Any delay may result in the lecturer's having to shuttle back and forth three or four times over the same piece of railroad, wasting time and money that can be better used for propa- ganda work. ESPERANTO An eaay1 I Jtnguagr for uir with people who don't ipeak Enfltah AHTIU'H BAKKH Eilili.r li( "Aiiii-ii..... I'.i-p.riii.'.-(,' I hit it F»|»'|-hi.(.> .m>ii FMJ !>■•.«.■ in tin- Iniit'Kiitr \l Unlr ■ (Twenty-five copies of this window card, 11x14 inches, are sent to each committee). THE OLD COMPLAINT. Remember how this magazine used to have the happy habit of selling out every copy of each number? Well, we've caught it again, and the February num- ber had to be reprinted, at great expense and much delight to us. An unwary of- fice assistant, while the Chief was busy counting the money, sent out every last copy of our December, '09, and January, TO. issues. Therefore, karuloj, come across! We need a few file copies. Will send you a dime for yours if you ask it, but it ought to be worth twenty cents to each of you to know that your official hand-organ is playing the happy old tune, so dear to the heart of publishers, "Not a Cony of Last Month's Left!" Digitized byVjOOQlC Preliminary Map of Baker's April-May Lecture Tour I o o eg Many new points will be added, and probably one-fourth of those mentioned here will be passed. Inquiries or offers have been received from Antigo, Wisconsin; Ellsworth, Detroit, Ann Arbor, Michigan; Cincinnati, Lima, Bellaire and Cleveland, Ohio; Fredonia, Utica, Moira and Brooklyn, New York; Portland, Maine; Boston, Mass.; Providence, R. I.; Mystic, Conn.; Asbury Park, Newark, Princeton, Elizabeth, N. J.; Erie, George School, Penna.; Norfolk, Va.; Raleigh, N. C; Paris, Tenn.; St. Louis, Mo., Terre Haute, Ind. Are you willing to do some personal WORK for Esperanto in your home town? Will you assume, for the purpose of a meeting, to get together people who are interested, and to awaken new interest, a financial risk of Ten Dollars? This does not mean that you are necessarily to pay this sum. It means that you guarantee that, in case ticket sale, if tickets are sold, or collection, if a hall collection is taken, fails to raise $10.00 for the general expense of the lecture tour, you will THEN see that the amount is paid. Our hall collections in western states averaged over $6.00; ticket sales averaged about $20.00. In answer to many inquiries, let us repeat that this is ALL the expense of these lectures from our side. We furnish advertising matter as stated, prepaid; we prepay our telegrams, and even if the actual expense of adding your town to the route is $25.00, you pay only $10.00, the amount assessed as a fair pro rata for each town. "May we deduct hotel expense if we entertain the lecturer in our homes?" is a question sometimes asked. The answer is "yes," but this should be understood in advance, as the lecturer may feel some hesitation in suggesting it. Some people take it as a matter of course, while others would be offended at the suggestion. ARE YOU READY TO TRY? Then send us a post-card right now! As soon as you have located your auspices and hall, find exactly what nights are TAKEN for April and May. Write us a list of the CLOSED dates, and we'll select ours from the rest and notify you and ship advertising matter at least ten days in advance. As soon as we learn on what train the lecturer is scheduled to arrive in your town, we'll notify you. If there is time, you can arrange for short talks in your colleges, high schools, universities, business schools, and women's literary clubs. Mr. Baker will not make long night rides in order to do this where there is a daylight train arriving in ample time for the evening lecture. A little courage, a little hustling, and we can have an Esperanto club in YOUR town. Can't? Oh, bosh! Write us and say you WILL! AMERIKA ESPERANTISTO 700 East Fortieth Street, CHICAGO ■ — — Plena Vortaro Esperanto - Esperanta kaj Esperanto-Franca This immense work, compiled by Em'ile Iloirac, president of the Lingva Komitato, will be issued i# two volumes. The first volume (A to Kz),. containing 180 large pages, with a twenty-page digest of the methods used in preparation, is now ready. As indicated by the title, the definitions are in Esperanto and French. The Esperanto source of each word is shown, as also the European languages in which the root is found, thus enabling the student to exercise intelligent discretion in the choice of words. Printed by the Darantiere Press of Dijon, France, and imported by us. Volume I (( to Kzj, postpaid, $1.20. Patrons are requested not to order Volume II until announced. AMERICAN ESPERANTIST COMPANY 700 East Fortieth Street, , CHICAGO SAY "INTRODUCTION 99 This thing of studying a language is. new to the average man, who learned his by hearing his parents speak it. The average man's ideas on grammar and language construction are very, very hazy. If you want something to cast light into the dark places of his mental garret, ask for AX INTRODUCTION TO ESPERANTO. This is a 32-page book, simply and carefully analytical, in language which the average child of twelve can understand. It was made to retail at ten cents, but so many people have wanted to use it for propaganda that the price has been reduced to five cents a copy, For the man who is wobbly in his grammar the INTRODUCTION is exactly what you need. Have a few copies included with your next order, and TRY IT. AMERICAN ESPERANTIST COMPANY 700 East Fortieth Street, [ CHICAGO i Dig.tized by ioogle The America Esper&i\toBook ARTHUR BAKER J The very best manual yet produced."—The British Esperanlist Digitized by CjOOQle