Vol. II FEBRUARY, 1908 YO. 2 (Number 14:) • Cije American COPYRIGHT, 1907, BY THE AMERICAN ESPERANTO COMPANY VIDEBLECO SIMPLECO FORTIKECO MODELO No. 12. HAMMOND VISIBLE NO. Ia Inter sangeblaj Literar- Portiloj LA SKRIBHAŜIN0 POR ESPERANTISTOJ Meĥanike Unuformaj Presajoj LA HAMMONDA SKRIBMASINO qazws.xedcrfvtgb .yhnujmiksolcpJg Ga r7WC<'V¥''nnDir,Tr,T,P'D vunttt tmttzqpt pptp ti/j VV O AHiJJUrLr V luD InWUdMlAuULuruu l"v2+,3$^4x^5!- 6ĥ;7';8(,9).0?ŭ LA INTERŜANĜEBLA LITERARO THE HAMMOND TYPEWRITER CO., SIXTY-NINTH STREET AND EAST RIVER. NEW YORK, N. Y.. IT. S. A. Affiliated Esperanto Organizations in the United States Name of Organisation Secretary American Esperanto Association.........J. F. Twombly, Boulevard Station, Boston, Mass. Los Angeles Esperanti Association........Ralph Bond, 232 S. Hill St., Los Angeles, Cal. Auxiliary Language Association..........Prof. James Main Dixon, University of S. California, Los Angeles, Cal. San Diego Esperanto Society.............Dr. C. G. Gearn, 2545 Front St., San Diego Cal. Colorado Esperanto Association..........Mrs. Maude W. Miles, 2622 Gilpin St., Denver, Col. . .. ....... New Britain Esperanto Club.............Rolland B. Moore, Box 700, New Britain, Conn. Washington Esperanto Society............Charles W. Stewart, 1211 Kenyon St., N. W., Washington, D. C. Emory Esperanto Club...................Jack Dempsey, Emory College, Oxford, Ga. Illinois Esperanto Association...........Edwin C. Reed, Ashton Block, Rockford, 111. Chicago Esperanto Society...... ?'.......J. Howard Pearson, 551 S. Waller Ave., Chicago, 111. Leibniz Esperanto Club................,. Adolph Kroch, 126 Randolph St., Chicago, 111. University of Chicago Esperanto Society.. Charles F. McElr<>y, 5520 Madison Ave., Chicago, 111. Elgin Esperanto Society.................Joseph J. Burita, 114 Crighton Ave., Elgin, 111. La Juna Stelaro.........................D. A. Johnston, Y. M. C. A., Rockford, 111. Rockford Esperanto Society..............Derwent Whittlesey, 1815 Elm St., Rockford, 111. Indiana Esperanto Association...........Mrs. Winifred S. Stoner, U. S. Marine Hospital, Evansville, Ind. Juna Espero Esperanto Society.......... Miss Julia Bierbower, 610 Upper First St., Evansville, Ind. Non Nobis Solum Esperanto Club.......Miss Sadie Rucker, 1205 Chandler Ave., Evansville, Ind. Indianapolis Esperanto Society...........Miss Mary McEvOy, 21 E. Ohio St., Indianapolis, Ind. Kansas State Agri. Coll. Esperanto Club. E. M. Johnston, 530 Humboldt St., Manhattan, Kan. Portland Esperanto Society..............Herbert Harris, The Churchill, Portland, Me. L'Espero Esperanto Society..............Mrs. A. D. Bird, 40 Camden St.,. Rockland, Me. Mass. Agri. Coll. Esperanto Club........ E. Victor Bennett, 25 North College, Amherst, Mass. Boston Esperanto Society...............Edward K. Harvey, Mass. Institute of Technology, Boston, Mass. Esperantaj Pioniroj.....................William J. Graham, Perkins Institution, South Boston, Mass. Kantabrigia Esperanta Grupo.............Mrs. Estelle M. H. Merrill, 45 Bellevue Ave., Cambridge, Mass. Harvard Esperanto Society..............N. W. Frost, 32 Hollis Hall, Cambridge, Mass. Marsh Esperanto Club.................. F. W. Woolway, 77 Union St., Newton Centre, Mass. Worcester Esperanto Society.............Herbert K. Cummings, Worcester Polytechnic Institute, Worcester, Mass. Winona Esperanto Club................Thomas B. Hill, 309 E. Fifth St., Winona, Minn. Good Templars Esperanto Club...........Harry C. Walsh, care of M. M. Co., Missoula, Mont. First Nebraska Esperanto Club...........Mrs. E. A. Russell, Ord, Nebr. Searchlight Esperanto Club..............Dr. E. W. Newell, Searchlight, Nev. , Auburn Esperanto Society...............Clarence F. Welsh, Recorder's Office, Auburn, N. Y. Brooklyn Esperanto Society..............Durbin Van Vleck, 154 Hancock St., Brooklyn, N. Y. New York Esperanto Society............Andrew Kangas, 1061 Prospect Ave., New York City, N. Y. Columbus Esperanto Society............Miss Carrie Southard, 1432 Highland Ave., Columbus, O. Esperanto Club of Ohio State University. Charles W. Park, Ohio State University, Columbus, O. Toledo Esperanto Club..................H. S. Blaine, Box 999, Toledo, O. Philadelphia Esperanto Society..........E. Clive Hammond, 1711 Summer St., Philadelphia, Pa. Warren Esperanto Club................. W. L. MacGowan, Supt. of Schools, Warren, Pa. Providence Esperanto Group.............Frederick E. Cooper, 11. Hayes St., Providence, R. I.- , Jamestown Esperanto Club..............Leo V. Judson, 101 Wood St., Norfolk, Va. Seattle Esperanto Society................William G. Adams, 309 Twenty-seventh Ave., Seattle, Wash. "SERENADO" A New Song Published in Esperanto for High Voice Sweet — Sparkling — Melodious. SHOULD BE A FAVORITE FOR. SINGERS." MUSIC BY MARIA T. BIRD POETRY BY MONTAGUE C. BUTLER» L. R. A.M. PRICE, 35 CEMTS AMERICAN ESPERANTO ASSOCIATION BOULEVARD STATION . . ... . BOSTON, MASS. THE AMERICAN • ESPERANTO JOURNAL A MONTHLY MAGAZINE DEVOTED TO THE INTERNATIONAL LANGUAGE. PUBLISHED BY THE AMERICAN ESPERANTO COMPANY 211 WEST 126th STREET NEW YORK CITY, U.S.A. CABLE ADDRESS: ESPERANTO NEW YORK. Vol. II. No. 2. (14). FEBRUARY, 1908. PRICE, 10 CENTS. SUBSCRIPTION . PRICE One Year.....$1.00 Six Months.....50 Subscriptions can commence with any number. The Editor reserves the right to correct all manuscripts-Unavailable contributions he will return IF the writer sends postage stamps or international coupons, but not otherwise. If contributions are not typewritten, they must be very carefully written by hand. Articles on distinctively American subjects will be especially appreciated by the Editor. ADVERTISEMENTS For advertising rates, see fourth page of cover. " NI KREDAS JE LA NETUSEBLECO DE LA ESPERANTA FUNDAMENTO ZAMENH0FA" Usona Esperantisto en Rusujo ME longe post kiam mi eklernis Esperanton J a mi enskribigis mian nomon en la "adresaron" de Doktoro Zamenhof. Tiam ko- mencis fluo de poltkartoj el ĉiu parto de la terglobo, kun diversaj petoj (principe por ilustritaj poŝtkartoj) kaj inter ili troviĝis unu de sinjoro en Sud-Rusujo, kiu deziris usonan korespondanton. De poŝtkartoj la afero kreskis je graveco; leterojn ec portretojn ni interŝanĝis; la leteroj pli oft- kaj plilongiĝis ĝis kiam, post du jaroj de tia korespondado, mi sentis ke mi havas veran amikon en S-ro. Dimitri Vasilieviĉ Speranskij, de vilaĝo Sumi; kaj mi fortege deziris lin vidi. Tiu deziro estis reciproka, kaj kiam li sciiĝis pri mia intenco viziti la Trian Kon- greson, S-ro Speranskij tutkore petegis min daŭrigi mian vojaĝon kaj pasigi someron en lia patrujo. Kompreneble mi iom ŝanceliĝis, ear neni.un vorton rusan mi konis; li ne konis unu anglan, kaj mi neniam parolis esperante! Sed li ne volis akcepti rifuzon, kaj sendadis tiajn afablajn leterojn, kun karto de la ĝusta vojo, sciigo pri kosto, k.t.p., ke mi tute ne povis ŝanceliĝi plu, kaj plezure akceptis Han inviton. En Kembriĝo mi baldaŭ lernis ke timoj pri mia lerteco kompreni kaj paroli Esperanton estas nenecesaj, car tie mi facile interparolis kun samideanoj de dudek diversaj nacioj. Inter ili estis D-ro. Krukowski, de Varsovio, kiu poste helpis min kiam mi alvenis en Han urbon. Post la Kongreso mi iris Rusujon, Ŝargite de malgranda valizo kaj grandega pasporto. Mia vojo estis laŭ Berlino, Varsovio, Kievo gis Sumi (proksimume Harkof). Ĉe la landlima urbo Aleksandrov komencis miaj doloroj. Kiom mi soporis pri esperantista tradukisto tie, kaj kiom estas necesa tia homo, ne sole tie sed en ĉiu landlima urbo! Multajn sciig- ojn donis a 1 miaj surdaj oreloj la lukse vestitaj oficisto j pri ibrpreno de mia pasporto, serĉado de pa- kaĵo, elpreno de libroj kaj kiamaniere m i povos repreni pasporton. Se ne okaze Ĉeestis Lo teruraj bileH por iratllino klU vagonarvojagantoj. rusaj 18 Cfte American esperanto SPoucnal [February, 1908 komprenis ambaŭ rusan kaj anglan mi nun estus en Alekrandrov serĉante tiun oficiston kiu stelis mian pas- porton. Ce Varsovio D-ro. Kru- kowski renkontis min en la stacidomo (kiel ni estis aranĝintaj), kaj veturadis kun mi ĝis alia stacidomo, aĉetis" novajn biletojn kaj diversmaniere zorgis pri mia komforto. Plej oportune estis ke li tiun faris, car tiame mi tute nescias ke en 'Rusujo oni devas aĉeti tri biletojn: unu je la vagonaro, la duan se ĝi estas rapida vagonaro, kaj la trian por permeso al oni sidi! Vi devas rimarki ke D-ro. Krukowski ne komprenas la anglan lingvon; li nur povas paroli pole, ruse, germane, franee kaj iom itale. • Tial nia in- terparolado deviĝis esti Esperanta. La longa veturado Kievon fariĝis al mi pli interesa per miaj klopodoj paroli per manoj, kapo kaj eĉ piedoj kun germano kaj ruso kiuj sidis en la sama vagono. Antau mia foriro S-ro. Speranskiy estis skribinta ke li certe venigos amikojn en Kievo por helpi min sed, kvankam mi jam ricevis poŝtkarton sciigantan ke la urba grupo estos tre kontenta min ricevi kiel gasto dum mia restado, tamen tiaj sciigoj ŝajnis al- mi tro bonaj kaj mi konfesas ke mi ne tute konfidis al ili. Imagu, do, mian ĝojon kaj surprizon kiam, malsuprenirante sur trotuaron qui trovis komitaton da kvin sinjoroj, entuziasmaj espe- fantistoj kiuj staris pretaj por min saluti kaj konduki min al jam elektita ĉambro en hotelo! Kaj plie mian ĝojon kiam, post tre bongusta tagmanĝo kun miaj novaj amikoj, mi aŭdis pri la aro da plezuroj kiujn mi havos dum la venontaj du tagoj laŭ ilia gvideco! Mi ne povas, pro manko da spaco, rakonti eĉ la nomojn de ciu glora vidaĵo kiun mi vizitis en tiu urbo, la antikva ĉefurbo de Rusujo, urbo tiel granda kiel Bostono kaj al kiu venas eiutage miloj da pilgrimoj. Car Kievo estas la centra urbo de rusa religio ortodoksa kaj tie ĉi troviĝas "La Lavra," granda "St. Peters" de Rusujo. Kiel tradukanto dum bonega kon- certo de la Simfonia Orhestro mi havis stu- denton en Kieva Universitato junulon kiu Pruvo de usoneco socialoj aferoj. Lia fortega sento prr tiuj aferoj, tiom interesaj kaj tiom diskutataj en lia lando, kaj lia kuraĝo sciigi siajn opiniojn certe altiros al li baldaŭ (mi timas) la atenton de polic- estro. Mi certe kunsentis tute kun li, kaj tiu unua ves- pero en stranga urbo, tiuj novaj ideoj de la samideano, la belega muziko, la strangaj uniformoj de Kosakaj ofi- ciroj—ĉiuj faris sur mi ne- forgeseblan impreson. Mia vizito al "Lavra," aro de belega j preĝejoj, granda monahejo kun 2,000 mo- nahoj, okazis ja sekvantan tagon kun S-ro. Fuller kiel tradukisto, kaj unu el la ĉefaj monahoj kiel gvidisto. Mi rimarkis ke kien ajn tiu monaho eniris, aliaj monahoj kisis lian manon kaj pilgrimoj sin ĵetis teren kaj kisis lian piedon. Li havis tre afablan vizaĝon, lonĝajn orkolorajn harojn kaj tre dolĉan voĉon, sed ŝajnas al mi ke li farus pli bone se li, anstataŭ beni tiujn mizerulojn, vendus la grandegan oran krucon kiun li portis kaj donis al ili por manĝi. Permeson viziti tiujn preĝejojn kaj eniri en la katakombojn (donatan al tre malmulte da fremduloj) mi ŝuldas al la prezidanto de la Kieva Esperanta Grupo, D-ro. Kovalevski. Tre kurioza afero okazis en Kievo. Mi vizitis, kune kun la komitato, la blindlernejon. Bedaŭrinde neniu instruisto aŭ lernanto konis esperanton, sed tamen, dank' al miaj kunuloj, mi lernis multon pri la rusa metodo de in- struado al blinduloj. Unu blindulineto kiu tre atente aŭskultis la interparoladon tute sur- prizis min per demando ĉu mi konas iom pri Fraŭlino Helen Keller? Kiam mi respondis jese, kaj plie ke mi loĝadas proksime al ŝia urbo, la junulino ŝajnis treege ravigita kaj renversis sur mian kapon veran akvegon da demandoj pri ŝia hejma vivo, ŝia eksteraĵo, ŝia laboro, k.t.p. Miaj samideanoj devis tre rapide traduki por kontentigi tiun scivole- mulinon. Baldaŭ mi sciiĝis ke unu instruisto jam legis al la klaso la "Rakonto Pri Mia Vivo," de Fraŭlino Keller, kaj tiu juna knabino, kiu nur havis dektri jarojn, tute enamiĝis je tiu glora usona surd-mut-blindulino kiu antaŭne- havas tre radikalajn opinio jn pri politikaj kaj longe gajnis tian honoron en Radcliffe 'a Uni- February, 1908] €$e American «Esperanto journal 19 versitato. ŝi petegis ke mi alportu al ŝia heroino mal- grandan donacon, kaj do donis al mi bele brbditan naztukon kiun ŝi mem kudris. Mi ne. devas forlasi tiun rakonton ne rimarkante ke Fraŭlino Kel- ler jam diris al mi kiel li jam skribis germane al la knabinb por danki sin. Antaŭ ol mi foriris for Kievo la sindonema "kornita- to" donacis al mi belegan libron kun vidaĵoj de ilia urbo, subskribitan de ĉiuj miaj Kievaj amikoj. Ankoraii unufoje mi deziras dankegi S-rojn. ŝepe, Zedlmajer, Mynko, Majkowski, k.a., pro •f xi_i t , l Instrao de piedpilkludo al rusaj knaboi ilia afableco. La tuta anaro kuniris kun mi ĝis la stacidbmo, aĉetis la biletojn, telegrafis al S-ro. Speranskij pri la gusta horo de mia alveno kaj certigis al mi kiom ili ĝojis mian viziton. Neniam mi povos forgesi ilin. "Ĝis la revido!" : ■ Post longa vojaĝo trans la stepoj de Slid- Rusujo mi alvenis Voroĵbon kaj tie renkontis min S-ro. Speranskij. Tio vere finis mian rusan vojaĝon, car tiu renkonto estis la celo de eiuj miaj pensoj dum ses monatoj. estas la unua" usonano kiu jam eniris en Sumi'on. Tamen mia interparolado ne estis limigita je S-ro. Speranskij, car la tuta familio (escepte lia afabla patrino) povas paroli esperante kaj eĉ ŝi, antaŭ kiam mi foriris, sciis tiom pri Esperanto kiom mi lernis pri la rusa lingvo. Sed S-ro. Speranskij estis instru- inta al kelkaj junuloj la ling- von, kaj multajn gajajn pik- nikojn, marŝadojn kaj ludojn ni havis kune: Andreo, Niko- laj (12-jara), Sercoĵa kaj aliaj kiuj troviĝas en la grup- fotografaĵo. La sinjoro kiu sidas je mia maldekstra flanko es,tas mia mastro; lia frato Paulo sidas apud mi je alia flanko. Ambaŭ sinjoroj estas rimarkinduloj; afablaj, bone edukitaj sinjoroj. Dimitri estas kancelaria oficisto; Paulo, instruisto. Tiu gaja aro da esperantistoj gastigis min kiel princo per piknikoj, remboatoj, kon- certoj, k.t.p., dum mia dusemajna restado en Sumi. Mi ankaŭ pasigis tagon sur granda bieno de S-ro. Lintvarev, malproksime tridek kilometrojn, en kamparo, kaj tie mi provis la Imagu mian ĝojon! Ni tuj konis unu la bonegajn ecojn de diversaj rusaj piroj, pomoj alian, kaj post amika saluto ni energie kaj seninterrompe babiladis ĝis kiam nia vagonaro foriris Sumi 'on, Pri malkompreno ? Ne- niom! Ĉio estis facile komprenata, eĉ kvan- kam mia kara amiko havas bedaŭrindan malhelpon je elpar- olado. Mia restado en Sumi estis treege kontentiga. Tie mi partoprenis en la kutima vivmaniero de mia amiko, tute kiel mi ^stus ano de lia familio. Estis bonega montrado de vivo de rusa meza- klaso en urbo de 30,000 loĝantoj. Dum mia loĝado mi renkontis neniun kiu oovis paroli angle, Efektive la polices- tro raportis ke mi .KELKAJ ESPERANTISTOJ EN SUMI, RUSUJO. Starantoj: Konorov, Andrej Konorov, Postalenko, Zajcev, Levickij, Naumenko kaj Orobcenko. Sidantoj: P. Speranskij, E. K. Harvey kaj D. Speranskij. kaj aliaj fruktoj. Pri ilia bongusto mi plenkore povas atesti. Ankaŭ mi pasigis du tagojn ĉe somerdomo de eminenta advokato Smirnov. Tiu sinjoro, tre glora ĉasisto, estis terure ĉagrenata kiam oni diris ke mi, kvankam usonano, ne estas forta atletulo, n e povas pafi, m a ĉ i tabakon, blasf e m i nek trinki! Kiam, do, dum tiu inter- parolado mi min malantaŭenapogis en mia seĝo kaj metis miajn piedojn sur t a b 1 o, tiam lia ĝo j ego estis ridinda. Jen fine neniu dubo pri mia nacieco! Unu lernanto en altlernejo estis aĉe- tinta en Germanujo piedpilkon (sferan laŭ angla speco) kaj so C&e American «Esperanto Journal [February, 1908 kelkaj lernantoj petis ke mi instru al ili "la noblan ludon." Tre volonte mi tion faris kiel eble plej bone, per montrado kaj parolado (kompreneble es- peranta), sed tial ke mi nesciis la anglan metodon kaj ili ne deziris lerni la usonan, evolviĝis stranga ludo kiu certe troviĝas nenie ajn krom en Sumi. Mi promesis sendi al Sumi la ĝustan regularon tradu- kitan en Esperanton. Estis ridinde rimarki la sur- prizon (eĉ teruron) sur vizaĝoj de instruistoj kiam mi partoprenis en knabaj ludoj. Tia interrilato de instruisto kaj lernanto ne estas kutima en Rusujo. Sed sendube la plej bona parto de mia rusa vizito estis la kvietaj vesperoj kiujn mi pasigis kun Dimitri ĉe lia familio, in- terparolante, ludante sur fortepiano aŭ per ŝakoj, aŭ aŭskultante dum li tradukis diver sajn popolrakontojn. Kiam fine mi devis foriri mi tion faris kun granda malĝojo kaj multaj promesoj ke mi revenos kiel eble plej baldaŭ. En Kievo mi haltiĝis dum unu feliĉa tago kun la universitataj studentoj Dobszanski Postalenko kaj Mynko. Poste en Varsovio mi restadis du tatgojn kie D-ro. LeonoZamen- hof (la majstro estis en Ostendo), D-ro. Robin kaj S-ro. Niemojevski amike montris m^mmm TIP A RUSA KAMPARANA DOMETO. S-ro. Speranskij, S-ro. Harvey kaj kampara knabo. Rimarku la pajlan tegmenton kaj plektitajn barilojn. al mi ĉiujn vidaĵojn. Mia amiko Krukowski estis bedaŭrinde malsana. Pro manko da spaco mi ne povas rakonti pri miaj spertadoj en la ĉefurbo de Polujo, la naska urbo de Esperanto, sed mi nur diros ke kiam mi foriris el Rusujo estis post unu tuta rondo de gasteco kaj afableco de niaj rusaj samideanoj. Vivu Esperanto en Rusujo! Edward K. Harvey. o Kelkaj Proverboj de Benjamin Franklin Ne manĝu ĝis la malspriteco; ne trinku ĝis la malmodereco. Parolu nur tion kio povus profiti aliajn aŭ vin mem; evitu senprofundajn interparoladojn. Perdu nenian tempon; ĉiam okupu vin per io utila; forigu ĉiujn agadojn ne necesajn. Toleru nenian malpuraĵon rilate al la korpo, la vestoj, aŭ la loĝejo. Ne konfuziĝu pri bagateloj, aii okazoj ordinaraj aŭ neeviteblaj. Puŝu vian aferon; ne lasu al via afero vin puŝi. Una nuna tago valoras du estontajn tagojn. Kiu havas okupadon, tiu havas oficon de pronto kaj honoro. Se vi acetos tion kion vi ne bezonas, post mallonga tempo vi vendos viajn necesaĵojn. Tenu viajn okulojn tute malfermataj antaŭ la edziĝo; poste, duonfermataj. Tiujn kiuj ne volas ricevi konsilon, oni ne povas helpi. Oni povas, ne sciante ŝpari, teni sian nazon la tutan vivon sur la akrigilego, kaj morti ne havante kvar pencojn. Esperantigis Ray V. Jordan. February, 1908] €&e American «Esperanto journal 21 Miksajo Por la Dulingvanura Leganto There once was a poor sentaŭgulo, Who, every one said, was a fool, O! He took his vortaro To find an omaro Anstataŭ rigard' en spegulo! Fraŭlino would learn Esperanto; Ŝi sercTs atente a man to Instruct her, should he know, Became his edzino— Kaj tiel finiĝas my kanto! —El la Roxbury Latin School Tripod. Pri Esperantista Festotago DLENUMANTE la decidon de la Tria Kon- * greso, D-ro. Zamenhof elektis komitaton de sep membroj por proponi daton por la tutmonda festotago, principe jam akceptita de la kongreso. Jen la provizoraj proponoj de la komitatanoj: (a) la daton de 17a de Decembro (dato de la unua festo esperantista en la jaro 1878) ; (b) la tagon de la printempa (por la suda hernisfero : autuna) tagnoktegaleco, kiu povus servi kiel simbolo al la neŭtraleco por la tuta homaro. La majstro aldonas, ke tiu provizora opinio ne havu iun influon ĉe la decide Al la dato de la 17a de decembro aliĝas Sinjoroj Codorniu kaj Pollen; al la dato de la 21a de Marto Sinjoroj Montrosier kaj Simon. Sinjorino Hankel timas ke tiuj datoj estus tro proksimaj al la kristnaska respektive kelkafoje al la Paska festo. Si kaj Sinjoro Tabeuski denove proponas la 21an de Julio. Tiun daton S-ro. Tabeuski jam antaŭ kelkaj monatoj proponas en Tra la Mondo, kiel festotagon de la dudeka jubileo de la mo- menta, "kiam nia majstro transiris la Rubi- kon," kaj efektive multaj esperantistoj festis tmn daton. Nia majstro aldonas ke laŭ lastaj esploroj, farintaj de H mem montriĝis ke: (1) La dato en kiu la unua libro pri Esperanto ricevis la cenzuran permeson, estis ne la 21a de Julio, sed la 2a de Junio (21a de Majo laŭ rusa kalendaro.) (2) El ĉiuj aliaj datoj koncernantaj la komencan historion de Esperanto kun plena precizeco estas konata nur la dato de la 17a de December, 1878'. En la nomo de la kpmitato, kies sekretario mi estas, mi havas; nun la honoron, peti la esperantistan gazetaron, ke ĝi bonvole represu tiun raporton kaj invitu iliajn legantojn, sendi al mi kiel eble plej baldaŭ iliajn opiniojn. El tiuj leteroj riceyotaj mi faros raporton por la komitatanoj, kiuj poste voĉdonos definitive. La Kvara Kongreso estos petata je ĝia lasta sankcio. Prof. Otto Simon. Kun esperantista saluto. Je la Jarŝanĝo Pasinta estas jaro. Sur tero la homaro Fervore respektegu Lin, La Mastron, la Sinjoron, Sciigu Sian gloron, car Li neniam lasas nin. Li donis la nutraĵon, Li zorgis pri vestaĵon De la komeco ĝis la fin'; Li gardis en danĝero, Li helpis nin per pero De Sia forto. Danku Lin! Alvenis Nova Jaro. Anĝeloj kaj homaro, Pro tio ĝojas, kantas nun, La bonan Dion laŭdas; Li niajn preĝojn aŭdas, Li estu nia kara sun'! Al ĉiuj Li sanecon Donacu, felieecon, Prosperon eiam sen mezur'; Li benu plu per paco En domo kaj palaco, car Dio estas forta tur'. A. Krafft. / Ruga Kruco Leŭtenanto Bayol kaj doktoro Dupont, help- ma jorkuracisto, petas ĉiujn samideanojn mili- tistojn, maristojn kaj ruĝkrucistojn, ke ili bonvolu sendi al ili kiel eble plej multe da dokumentoj, sciigoj, ilustraĵoj, fotografaĵoj, k.t.p., rilate al Ruĝa Kruco de siaj nacioj. Ili estas skribontaj multajn artikolojn kaj verkon "Ruĝa Kruco" kun ilustraĵoj. Antaŭ- an dankon! Skribu al Leŭtenanto Bayol aŭ Doktoro Du- pont, 51a, regimento infanteria, Beauvais (Oise) Francujo. 22 €&e American esperanto SPountai [February,, 1908 Kion Fari je la Ruĝhaŭtuloj ? V REMDALANDANOJ, kaj kelkaj uson- anoj, kiuj estimas Usonon lando de di- versaj nacioj ofte ne pripensas iel la ĉeeston de la originalaj loĝintoj en ĝi; kaj tamen tiuj ĉi formas problem- S-RO. FRANCIS E. La Komisiano de i Ruglwutulaj. LEUPP. Aferoj on plej penigan al la aŭtoritatuloj en Washington. Tiu ĉi a f e r o estas tirita al ĝen- erala atento antaŭ- nelonge pro la agi- tado de la Ute'oj, gento de ruĝhaŭtu- loj kies rezervejo. estas rajte en la ŝtato Utah. L a Ute'oj forlasis sian rezervejon kaj mi- gris South Pakota' on, kaj sur la vojo timigis m u 11 a j n' Wyoming' a n o j n per sia malamika sintenado. LaUte'oj plendis—malprave, car oni vidu la klison sur la kontraŭa paĝo—ke sia rezervejo ne estas sufiĉe f ruktodona; sed oni sciu ke la registaro, precipe zorgema por la ruĝhaŭtuloj, rezervis por ili sufiĉege da rimedoj akvaj kaj la plej bonan teron apudan, kaj donacis al la blankaj loĝantoj la restaĵon. Tamen la Ute'oj mal- kontentiĝis. La reala rezono de ilia malkontentiĝo estas ke la Ute'oj, similaj al ciuj ruĝhaŭtuloj kiuj ne ankoraŭ akceptis la modernajn faktojn de • civilizacio, nur deziris landon en kiu ĉasadi kaj ne esti ĉagrenataj de la blankuloj. Kompreneble tio estas nune neebla. Multaj ruĝhaŭtuloj, kiel la Cherokee'oj, la Creek'oj, la Choctaw'oj, la Chickasaw'oj kaj la Sem- inole'oj, kiujn oni nomas la Kvin Civilizitaj Gento j, kaj la Sioux'oj, komprenas ke ne estas spaco por tiuj kiuj volas malhelpi la progresadon, kaj ili akceptis tion kion Usono donis al ili rezignacie, sed el la malamikaj gento j la Ute'oj estas la plej ĉagreniĝemaj. Ili forlasis Utah'on kaj insistis kuniĝi kun la Sioux'oj, ĉe Pine Ridge, S. Dak. La registaro timis ke * inter la du ruĝhaŭtulaj gentoj estos batalo kaj provis resendi la Ute'ojn, sed pro la malfacileco komprenigi decidon escepte per pafilo—tio kion ĝi ne volas fari—ĝi kompromizis kaj sciigis al la Ute'oj ke, tial ke ili forlasis sian rezervejon kaj venis al South Dakota, ili deviĝos pri- labori. La ruĝhaŭtulo ordinare ne ŝatas prilabori. Li ĝin konsideras honto—io nur deca por la virinoj de 1' gento. Lia metio, li kredas, estas ĉasi kaj fumi ĉirkaŭ la fajraĵo. Sed nia registaro provis lin konvinki alimanieren. Tial, kiam la ĉirkaŭe 200 malprogresemaj Ute'oj insistis iri South Dakota'on, oni ilin devigis labori sur farota fervojo. Unue ili rifuzis, sed kiam ilia manĝaĵo malpliiĝis ĉiutage, ili ŝanĝis siajn decidojn kaj eklaboris pace. Kelke da ĵurnaloj priskribis tiun ĉi aferon ekscite, sensacie kulpigante S-ron Leupp, la Komisianon de Aferoj Ruĝhaŭtulaj, esti kru- ela al la "kompatindaj aboriginaluloj de Ameriko," kaj minaci al ili vergadon. Sed S-ro Leupp nur diris efektive al ili: "Estas permesate al vi fari kiel vi elektos. Vi povas labori por via pano aŭ seniĝi je ĝi. Estas permesate al vi manĝi nutraĵon aĉetitan per la rezulto de via laboro aŭ ne manĝi. Se vi decidos malsaĝe, vi—kaj ne la registaro— estos la nuraj suferantoj." Tian argumenton la ruĝhaiituloj ne povis kontraŭstari, kaj ili laboris. Tial morala venko atingiĝis. Tamen estas multaj el la Ute'oj kiuj estas ankoraŭ kontraŭemaj al la blankuloj. La farmmastroj en Wyoming, inter Utah kaj South Dakota, ankoraŭ plendas ke la Ute'oj kelkfoje alvenas al iliaj farmoj, forŝtelas la bestaron kaj timigas la virinojn. Tioj faraĵoj mm&rn'. ... ?vfe LA UTE'OJ EN SOUTH DAKOTA, LABORANTE SUR FERVOJO. February, 1908] €fte American <Ĉ£peranto SPountal 23 memorigas la frazon de Generalo Nelson Miles, ke "ne estas bona ruĝhaŭtulo krom malviva ruĝhaŭtulo." Kiam li batalis kontraŭ la sovaĝuloj, la frazo estis eble korekta, sed nun ĝi estas troema. Sed ni ne forgesu ke ni havas inter ni estaĵoj kiuj, dum ili vivas, ĉiam kontraŭemos blankulan civilizacion, kaj kiujn oni devas observadi kun malfermega okulo. S-ro. Leupp diris ke estas la intenco de 1' registaro egaligi la ruĝhaŭtulon al ĉiuj en- loĝantoj en tiu ĉi lando, kaj dume lin pretigi por la tempo kiam la registaro ne plu zorgos pri li. Tio agado estis sukcesa pri la Navajo'oj. car kiam tiuj ĉi ruĝuloj ha vis LERNANTE LA BLANKULAN CIVILIZACION. TERPOMOJ ĈE UINTAH, UTAH. Unufuta mesurilo lokigas antau la legumoj por montri la realan grandecon. malfruktan sezonon k a j la registaro proponis donaci al ili $20,000 (40,000 sm.) helpe, du Navajo'aj ĉefuloj protestis kaj diris: "Ni ne volas ke niaj junuloj ku- timiĝu manĝi la panon de l'registaro." Bezonas multaj jaroj kaj penoj instrui al la ruĝhaŭtulo Han lokon e n la mondo, sed per paci- eneo la instruado povas efektviĝi. D, H. D. Dresdeno, la Ejo de la Kvara Esperantista Kongreso r\ RESDENO estas le ĉefurbo de 1' reĝlando *~* Saksono, kaj lokiĝas en belega valo sur ambaŭ flankoj de la rivero Elbo, kiun tri pontoj transiras. Inter la gravegaj kon- struaĵoj, krom la preĝejoj, troviĝas la muzeo, kiu enhavas faman pentraĵujon; la Palaco Japana, enhavanta la reĝan bibliotekon kun 350,000 volumoj kaj belega kolekto da mal- novaj manuskriptoj; kaj la teatro, kiu estas unu el la plej belaj konstruaĵoj en la mondo. La pronto j lernaj, beletristikaj kaj artaj en Dresdeno estas multaj. Estas la Politeknika Lernejo, la Konservatorio, la Lernejo de Mu- ziko kaj la Akademio de Belartoj. La fabri- koj ne estas gravaj, kaj la porcelano Liu ricevas sian nomon el Dresdeno estas fabri- kata ĉe Meissen, 14 mejlojn malproksime. Sed la komerco estas granda, kaj la fervojoj estas disvastaj. Usonanoj irontaj Dresdenon en aŭgusto kredeble trovos multaj n samlandanojn tie, car oni sciiĝas ke la usonana kolonio antaŭnelonge transloĝiĝis el Berlino al Dresdeno, pro mal- plikosteco de vivado tie ĉi. Estas bedaŭrinde ke la sezono de 1' opero ne estos komencinta ĝis post la fino de la Kvara Konkreso (aŭg. 16-22ajn), car operoj kaj koncertoj en Dresdeno estas eksterordi- nare malmultekostaj. La plejkosta sidejo en la oper konstruaĵo estas po $2.00 (4 sm.), kaj oni povas audi perfekte el la kvara galerio, kie sidejoj kostas nur po 15 cendoj (30 sd.). La redakcio de The American Esperanto Journal ŝatos sciiĝi pri la nomoj de ĉiuj usonanoj esperantistaj kiuj intencas ĉeesti la kongreson. En la marta numero ni havos Jotografaĵon de la Kvaro. 24 €&e American aEgperanto journal [February, 1908 €f>e amertcan esperanto journal Februaro, 1908 No. 14 Redaktoro, David H. Dodge CAJNAS KE NI ESPERANTISTQJ, mal- graŭ ĉio, havis malmulton timi pro la Dele- gacio Por la Enkonduko de Helpa Lingvo Internacia, car ĝi fine aprobis Esperanton. La graveco de tiu korpo estis multe trograndigita. La anoj estas certe eminentaj, sed ilia nombro estis tro malgranda por kaŭzi ian realan ĉagrenon, kaj eĉ se ili estis sin "konstatigintaj tute kontraŭ Esperanto, kiamaniere ilia decido estus efektiviĝanta ? Por diri la veron4 ataki Esperanton estas la samaĵo kvazaŭ oni frapus sian kapon kontraŭ ŝtonan muron. La muro ankoraŭ restas, sed la kapo iom difektiĝas. Malmultaj malgravaj aldonaĵoj estas akcep- titaj de 1' Lingva Komitato, inter kiuj estas prepozicio di, kaj eble malsama silabo de iaj vortoj, sed la Fundamento ne estas ŝanĝita. Kontraŭ ŝanĝo de 1' Fundamento ni esper- antistoj usonaj staru fortike. Jam The American Esperanto Journal ricevis mul- tajn leterojn de sia legantaro aprobantajn nian devizon sur la unua paĝo de V gazeto; kaj neniajn malaprobantajn. La tutmonda esperantistaro povas fidi je la fidindeco de la usonaj esperantistoj. * * * La neintencita sercajo ne estas la malplej amuza. la "esperantisto" antaŭ- nelonge senpacienciĝis tial ke li ne povis elparoli facile la frazojn: "ĉu ŝi scias ĉiam ĉion?" kaj "ŝi ŝaneeliĝis ĉar ŝi ne sciis ĉu ĉiuj gastoj ĉeestos ĉe la festoĉambro ĉirkaŭ la sesa"; kaj li eks-aniĝis de societo esper- antista kies li estis ano estimita!! Li sciigis ke tiujn ĉi du frazojn li ofte kutimis uzi kaj ke li timis rompi sian makzelon. Estas bedaŭrindaĵo ke la malfruemo de gastoj rompigus ies ajn makzelon, sed oni ne devus mallaŭdi Esperanton pro tio. Sendube oni povas trovi en Esperanto, same kiel en ia alia lingvo, kolektojn da vortoj ne facil- elparoleblaj sen kelke da peno, sed oni ne rifuzis paroi en tiuj lingvoj pro tio. Cu la franco senpacienciĝas je sia lingvo tial ke li ne povas diri rapide: "chacun chasse avec son chien"; aŭ, "six saucissons sont assez s'ils sont six" ? Aŭ cu la usonano aŭ la anglo decidas paroli nur latine pro tiaj frazoj kiaj: "shoes and socks shock Susan"; "six slick slim slender sailors sailing silently"; aŭ "three thick thumping tigers tickling trout"? Kompatinda eksesperantisto ekstere ekekzilita! Li plendas kaj ploras pro tio, ke la piano de liaj plej profundaj plumplibonigoj nek profitas nek plaĉas, kaj ke ni ne estas pretaj ilin preni plu. ■ ■..*. '::■■', ■ * .."' ... .*'■ Februaro estis la monato ŝajne mal- plej bone estimata de la antikvuloj, kvan- kam ĝi havas por ni usonano j du tagojn memorindajn; la naskotagojn de George Washington kaj de Abraham Lincoln. Kiam la tiamaj kalendaroj ne plaĉis al la egiptoj, la grekoj aŭ la romanoj, estis ĉiam februaro, aŭ ĝia ekvivalenta monato, kiu ricevis fa tagojn aldonotajn aii de kiu oni forprenis tagojn. Kaj nun, ĉiun superjaron, la belaj viroj estas en danĝero, pro la ekstra tago en februaro, de edzecpropono de 1' virinoj. Tiun ĉi "kutimon" oni kreditas al Sankta Patriko, kiu cedis al la plendaĵoj de Sankta Briĝeto ke estas multaj virinoj kiuj ne ankofaŭ havas edzojn. Le sanktulo do sciigis ke estos perme- sate al virinoj proponi edzecon al viroj ĉiun super jaron. La interparolo okazis en super- jaro, kaj la sanktulino tuj profitis la fakton kaj demandis la manon de la sanktulo. Tiu ĉi ŝanceliĝis, sed fine rifuzis, donante al ŝi kison kaj silkan robon. Tial, fraŭlo, kiam vi deviĝos bedaŭrinde vin rifuzi al ia bela fraŭ- lino, vi devas doni al ŝi robon silkan kaj la alian donacon—se ŝi volas gin ricevi. K'red- eble, ĉiaokaze, ŝi preferus havi la silkan robon ol vin. Sed, kompreneble, tio ne estos estinta ŝia antaŭintenco! February, 1908] €f>e American «Esperanto Journal 25 Pri Demandaro Kaj Respondaro Al la Redaktoro The American Esperanto Journal. Estimata Sinjoro: Esperanto, kiel internacia korespondada lingvo, povus treege helpi plivastigi la sciadon per nova ĵurnalo kuin oni povus nomi: "Tut- monda Demandaro kaj Respondaro." Tia publikigaĵo certe estus tre uzebla kaj tre utila por ĉiulandaj esperantistoj. Ĝi devus formatiĝi laŭ la Londona Notes and Queries aŭ laŭ la Intermediate des Chercheurs et Curieux," de Parizo. Tiu-ĉi lasta enhavas demandojn kaj xespondojn pri literaturo, his- torio, scienco kaj belartoj notetojn kaj kuri- ozaĵojn. Ni lasu legi atente la anoncon eldonitan de l'Administracio de tiu ĵurnalo: "La sistemo sur kiu ĝi ripozas estas unu el la plej simplaj. Inter la literaturistoj, sci- enculoj, popoloj de la mondo, profesoroj, artistoj, kolektantoj, libramantoj, k.tp., apenaŭ unu sin trovas kiu unu ne spertis, ĉe momento, la bezonon de sin turni al la sciado de aliaj personoj. Tia persono volus scii la devenon de citaĵo, retrovi libron, manuskripton, ob- jekton artan, kelkajn insignojn, dokumentojn genealogiajn, aŭ pruvi la verecon de unu teksto, de unu pentraĵo, de unu objekto an- tikva, k.tp.; aŭ scii ĉu la temo pri kiu li sin o.kupas jam estas studita, aŭ ĉu la kolektantoj, la bibliotekoj, la muzeoj posedas pri lia afero kelkajn postsignojn, dokumentojn, k.tp.; li estas nesukcese ekzameninta la raportojn spe- icalajn, kaj li estas konsiliĝinta kun la lertuloj; ee ĉi-tiu momento intervenas 1' Intermedi- aire.^ Ĝi prenas la demandon kiun oni donas al ĝi, ĉirkaŭen transsendas ĝin, iras frapi kontraŭ la pordp de 6iuj sciencistoj, de ĉiuj ĝiaj korespondantoj, kiujn ĝi posedas en Prancujo kaj en aliaj landoj, kaj, kiel eble plej rapide, alportas la respondon." Kiu neos la valoron de tia ĵurnalo espe- rantista? Ĝi devus enhavi malgrandajn sciigojn sub multe da rubrikoj, pri ĉiuspecaj aferoj, kaj ĝi, kompreneble, devus havi alfa- betan tabelon detalan de la enhavo de ĉiu volumo. Fine, ĝi multe helpus efektivigi ĉie la fratecon de 1' homaro. Kore la via. Eugene F. McPike. 1 Park Row, Chicago, 111., U. S. A. Jes; tia ĵurnalo estus sendube valora, kaj la mondo esperanta atendas ĝian aperiĝon. S-ro McPike faras la proponon kaj nur restas la iniciatulo—kaj la financoj.—Red. A. E. J. Samos Resana Al la Redaktoro The American Esperanto Journal. Estimata Sinjoro: Mi havas la honoron sciigi vin ke la Samos'a Esperantista Societo, fondita la unuan fojon en Decembro, 1906, kaj post kvin monatoj de estado solvita de la registaro de nia princ- lando pro malkonpreniĝo de la popolamaso, reviviĝis nun kun la alveno de la nova princo de Samos, lia moŝto Georgo Fil. Georgiadis, kaj 'tio dank'al la persista militado de la fondinto de la societo, D-ro. Anakreon A. Stamatiadis. Lia moŝto la princo de Samos donis al S-ro. Zisimo N. Nikolaidis, ĉefa kasisto de la princlando, la komision administri la societon kies komitato estas: Presidanto: D-ro. Anakrion A. Stamatiadis. kuracisto-direktoro de la sanecaj oficejoj de Samos; vicprezidanto,D-ro. HizaklisTalassino, direktoro de la princa oficejo; sekretario, Hi- raklis N. Nikolaidis, sekretario de la cefa oficejo saneca en la princlando; kasisto, De- metrio Stavrino, notario; bibliotekisto, Fr. Berriat, profesoro de la lingvo franca; kon- silantoj, Spyridion Eginitis, estro de la ĉefur- bo kaj D-ro. Johano G. Konstantinidis, ad- vokato; helpantaj konsilantoj, Deniso Vlaso- pulo, doktoro-advokato kraj Kristadiilos Kap- nulas; eforo (kiu ekvivalas al konsulo aŭ al informisto de al aliaj esperantistoj societoj), Sro. Raoul Domino Mara Agento. Hiraklis N. Nikolaidis. Pri la Nova Teknika Vortaro A! la Redaktoro The American Esperanto Journal. Estimata Sinjoro: Mi estos tre danka al vi, se vi bonvolos sciigi al la societanoj, ke mi tre deziras korespondadi kun inĝenieroj kaj teknikuloj, precipe pri sciencoj, kaj konstruarto. Nune estas necese, ke oni ekpreparu la teknikan vortaron de in- ĝenieraj sciencoj, kaj, pro tiu celo, tre grava kaj tre necesa estas la korespondado kaj la kuniĝo de ideoj. Tutkore via, Henri Michaud. Ano de la Parizo Grupo (P.K.) ; Teknikulo de la Pariza metropolitan a fervojo. Sendube S-ro. Michaud bezonos la helpon de esperantaj inĝenieroj kaj teknikuloj usonaj. Tiujn-ci ni konsilas skribi kiel eble plej baldaŭ, sendante proponojn por la vortoj de la vortaro suprecitita.—Red. A. E. J. 26 €&e American esperanto journal La Cefdisciplo de Esperanto [February, 1908 C SPERANTO faris el la markizo L. de Beaufront unu el la plej konataj homoj en multaj landoj, por ne diri en la tuta mondo. Sed li estas el tiuj personoj, kiuj amas la ombron kaj sin montras nur kiam ili ne povas fari alie. EC multaj Esperantistoj en Franc ujo lin ankoraŭ ne vidis kaj nur de du jaroj li konsentis fari oftajn paroladojn. Ĝis tiam li kondukis ĉion: propagandon, societon, revuon, kolosan korespondadon, el sia labora kabineto. Kaj, car li ne volas ke oni disdonu lian portreton, tiu tre konata homo estas aliflanke nekonata. Pro tio mi pensas ke mi estas agrabla al mia legantaro, farante la sekvantan priskri- bon kaj biografion de tiu tro modesta homo. Markizo L. de Beaufront naskiĝis en Parizo. Kvankam li nun estas kvindekunujara kaj nedireble laciĝis, laciĝas ĉiutage, li ŝajnas havi apenaŭ kvardek jarojn, malgraŭ senhareco, kiu ankoraŭ grandigas sian vastan frunton de pensulo. Ĉio en li restis eksterprdinare juna; marŝo, movo, voĉo, rigardo kaj sentoj. Tio frapas tuj kiam oni lin vidas, precipe kiam oni interparolas kun li. Kredeble li parte ŝuldas al tia mirinda konserviteco siajn tre grandajn.sukcesojn de parolado kaj sian repu- tacion de ĉarmisto. Fakte li povus havi dum horoj perfektan atenton de aŭs kultantoj, tiel li renkontas intereson kaj simpation, dank' al voĉo agrablega, varma, karesanta, vibranta, tute rimarkinda, kaj dank' al facileco, aristo- kratika simpleco de sintenado kaj parolo. Ll faras la impreson de homo tre bonvola sed ankaii energiega. La ordinara, kutima rigardo en li diras la unuan econ, sed ofte flama kaj potenca brilo montras en ĝi la duan. Ob- servemulo divenas ke tiu homo multege suferis, multege ankaŭ batalis, kaj tio estas vera. Kredeble en tiuj suferado kaj batalado kontraŭ sorto malbona li akiris sian frapantan konon de 1' homaro kaj la energion eksteror- ordinaran kiun li montris por enradiki Espe- ranton ĉie. Plenvizaĝa, kun brunaj haroj, kaj blonda barbo, kiun li portas pinte ĉirkaŭ la mentono kaj ankaŭ liphare, li estas ordinare pala kun tre blanka haiito, facile roziĝanta en viveca interparolo. Liaj okuloj estas verde-kaŝtan- brunaj; ripoze la rigardo montras pensesplor- iston; kiam ĝi sin fiksas sur vin, vi iafoje vidas ke ĝi bonvole, sed reale, fosas en vi por vin esplori, La brovoj rektaj, harmoniaj, estas large apartigitaj kaj havas inter si la du sulkojn de 1' pensulo, sed modere. La nazo, iomete agla ĉe la radiko, estas preskaii rekta kaj havas la karakterizon de 1' spriteco. kaj de 1' direktado. La buŝo delikate kaj afable ridetas ĉe 1' akcepto de vizitantoj, aŭ dum la .interparoloj. Mezekreska, ne pli dika ol ordinare la aktivaj homoj de 30 jaroj, senceremonia kvankam tre bonsocieta, la markizo estas tre facile alirebla kaj tre rimark- incle afabla. El la tuta vizaĝo, kaj mi diros el la tuta persono, venas al observemulo tiu ĉi impreso, ke Sinjoro de Beaufront estas antaŭ ĉio pensulo, ke, se li agas, batalas, ee se li estas energiega kaj persistega, tion li faras, tia li estas, nur per volo kaj por la penso, la ideo. "Nature," diris amiko kiu lin tre bone konas, "nature li estas artisto, sed la penso lin sklavigis kaj faris praktika por la aliaj." Artisto, jes li estas, aparte la muziko lin altiris kaj li tre volonte kantis, ĝis la tago kiam lia voĉo rompiĝis subite kaj lasis al li nur en la parolo partem de la ĉarmo kiun ĝi havis en la kantado. The British Esperantist diris pri lia vivo, ke ĝi estis preskaii romano. Eble, ec certe, sed dolora romano. Estante dekdujara li perdis en tri monatoj siajn gepatrojn; edukite poste de angla avino li de la 16a ĝis la 18a jaro perdis du fratojn kaj unu fratinon pli junajn ol li. Du monatojn poste, li perdis sian avinon kaj restis sen familio. Laŭ formala volo de sia mortanta avino, li, post ŝia en- terigo, tuj forveturis Hindujon kun juna kuracisto, kiu lin edukadis kaj instruadis de kvin jaroj, car tiam Sinjoro de Beaufront estis tre delikata, kaj bezonis por sia sano la flegadon kaj direktadon de specialisto. Unuigante siajn lingvajn trezorojn, la du vojaĝantoj posedis dekkvar lingvojn. Tamen pli ol unu fojon ili estis ĝenitaj de la lingva diverseco. Pri tio, estante en Benares, Sinjoro de Beaufront havis sian unuan penson pri lingvo internacia farebla el la naciaj. Vetur- inte Afrikon, post vizito de Hinujo kaj Jap- anujo, li tie perdis sian akompananton, edu- kinton kaj amikon, forrabitan de la flava febro. La postvivinto volis sekvi la mortinton kaj pro tio ne forkuris de la epidemio; kon- traŭe li flegadis la malsanulojn kaj mortantajn. Sed la vivo obstinas ĉe homo kiu kuras al la morto. Li do konsentis vivi kaj foriris Ameri- kon. Kvin monatoj n li restis cu en la sudo February, 1908] €fje American «Esperanto journal 27 cu en la nordo, du nome en Usono, .kiun li volonte revidus. Tiam li revenis Eŭropon por sciiĝi, alvenante, ke dank' al bankroto de bankiero, ĉe kiu li estis transportinta ĉiujn siajn kapitalojn por organizi al si alian kaj fiksan vivmanieron, li nenion plu posedis. Li tiam havis dudek jarojn. Mortiga malsano lin frapis en amika familio kaj tre malfacile li estis savita. Car tiu familio lin tre amis kaj li posedis diversajn diplomojn li fariĝis preceptoro (guvefnisto) de la du filoj. Poste li ludis saman rolon de aliaj amikoj. Li do junulojn instruis dum dudeksep jaroj. Tuj kiam li komencis eduki, li kompreneble pli bone rimarkis kiel mal- facile oni enigas lingvon en homan cerbon. La ideo, kiun li havis en Benares, revenis al li, kaj de 1875, en Septembro, li komencis multe serĉadi, pensadi kaj laboradi pri lingvo internacia. Tage li instruis aŭ akompanis siajn edukatojn. Nokte li verkadis sian siste- mon "L'Adjuvanto" (l'auxilaire). La sistemo estis preta kiam ekbruis Volapuk en Francujo en 1885. Restis nur por fari plenan vortaron (da 75,000 vortoj) franc-ad juvantan, car la adjuvanto-franca ekzistis manuskripte .kun gramatiko kaj dika libro da ekzercoj laŭ la du lingvoj. Konstantinte ke Volapuk estis tre bedaŭrinda verkaĵo (kia ajn estas la bona in- tenco kaj eĉ la talento de ĝia aŭtoro) Sinjoro de Beaufront daŭrigis sian laboron. En 1888 li estis tuj dononta ĝin por la presado, kiam tute hazarde li legis la libreton de Doktoro Zamenhof kaj, kvankam ĝi estis tre elementa, ŝajnis al li ke la verko estas sendisputeble pli bona ol lia. "Aliflanke, kaj precipe," diris li, kiam oni lin demandas pri tio, "mi saĝe rae- moris ke la kreaĵo de Franco neniam sukcesis en Francujo, ke tre malfacile mi povus laŭdi mian propran verkon kaj, car Esperanto estas mirinde parenca kaj simila al Adjuvanto mi fariĝis Esperantisto." Pri la malfacileco de la komenco kaj la irado de l'afero oni trovos sufice la detalojn en artikolo de Sinjoro de Beaufront ĉe la marta, 1907a, numero de The North American Review, sub la titolo, "Esperanto In France." En 1901 la progresoj fariĝis tiel grandaj ke" li devis forlasi ĉiun situacion, por sin okupi nur pri Esperanto! car li multege esperis antaŭe por la afero, lia decido estis preskaŭ freneza, car nur liaj verkoj restis al li por doni la monon necesan al la pano ĉiutaga, kaj la revuo, "L'Esperantiste," lasas ankoraŭ al li plu ol 5,000 frankojn da perdo. Sed tamen li riskis "la lastan frenezaĵon," diris li, car li pretendas ke se ne estus en la mondo kelkaj frenezuloj de lia speco, la homaro atendus eterne la progresori. Kaj pri tia homo, kelkaj diris: "Lia fervoro por Espe- ranto estas nur fervoro por riĉiĝo!" Kiam oni demandas la markizon kial li ne edziĝis li respondas: "Car mi ne vendas min, nek mian nomon. Cetere mi edziĝis de longe, en la tago kiam mi komencis okupi min je la lingvo Esperanto. En tiu tago mi prenis edzinon tiel absorbantan ke mi ne havis tempon por serĉi alian. Cetere kiu virino akceptus tiel malbonan edzon kiel min? Ali- flanke per miaj edukitoj kaj per la esperan- tistoj mi havas tiom da infanoj ciulandaj, ĉiurasaj, eĉ ĉiukoloraj, ke mi ne bezonas aliaj n." Fakto mirinda, multege kores.pondinte kun Doktoro Zamenhof dum deksep jaroj la Foto. farita de F. Trajan, Amines. LOUIS DE BEAUFRONT. markizo vidis lin nur en 1905, antaŭ la espe- rantista kongreso en Boulogne-sur-Mer. Tiu ĉi venis al li en Rouen, kie Sinjoro de Beau- front lin akceptis kuŝante sur kariapo, car tiam li estis danĝere malsana pro troa laciĝado kaj li ne povis vidi tiun unuan kongreson de Esperanto, kie multafoje la kongresanoj akla- mis kaj tondreaplaŭdis la nomon de "tiu dua patro de Esperanto," kiel ili lin baptis. Demandinte pri la ebleco de Esperanta kon- greso en Usono, li formale respondis; "Certe; 28 €fje American €$peranto Journal [February, 1908 L'ESPERANTISTE se niaj amikoj daŭrigos tie sian energian propagandon post tri-kvar jaroj, ee eble pli frue, esperanta kongreso okazos. t , , , . ^ , „ baldaŭ Ĉe ili. Pri tio mi plene konfidas0'9^ DWDa9ateur et conservateur de la Iangue mternauonale Esperanto kaj per ciuj fortoj mi puŝos al la sukceso mt 0FFICIELLE DE u 80CIETE NWPSE pour la propagation de t'ESPEBANTQ de l'afero. ĈU jam la Brazilaj Espe-___________et des Groupes Espĉrautlstes fran^ls afUUes___________ rantistoj ne havos la sian en la lasta la kapo de la unua paĝo de la gazeto julio? La Usonanoj donu la manon al de-beaufront'A. Anglui'o kill tiel mirinde eSDerantmis kai Rimarku lavorton "conservateur." S-ro. de Beaufront ankorau preparis al ni tiel belan kongreson en gin restigas- Cambridge, kaj rapide ĉiuj bezonantaj lingvon Note- de la Redakcio. Post kiam la supre- internacian sur la tero aliĝos al Esperanto." presita artikolo de amiko franca, kiu volas ke De kiu mi havas tiujn informojn tio devas ni ne publikigu Han nomon, alvenis nin, kel- resti sekreto; alie Sinjoro de Beaufront eble kaj raportoj pri supozata malfideleco de S-ro. lin riproĉegus. Sed mi povas certigi la legan- de Beaufront al Esperanto kaj al D-ro. Za- ton, ke ili estas plej precizaj kaj la markizo menhof mem audiĝis kaj presiĝis, kaj oni ec mem ne povus diri, ke ili ne estas plene fidelaj kulpigis lin esti la aŭtoro de Ido, la "lingvo' kaj veraj. Kompara Teksto. ESPERANTO. . ADJUVANTO. Metante antaŭ la ■ Metante avan V okulojn kaj en 1 a okuli ed en le mani di manojn de- la per- 1' personi, quin vu sonoj, kiujn vi volas volas adtirar, ista ne- altiri, tiujn nerifuze- kontestabla dokumenti blajn dokumentojn pri tuchan la facileso ed la facileco kaj sim- simpleso di 1' Adjuv- pleco de Esperanto, vi anto, vu preske sem- preskaŭ ĉiam venkos pre venkos lia heziti. iliajn ŝanceliĝojn. L'Adjuvanto ne estas presita, ĉar ĝuste kiam la markizo estis dononta ĝin al presisto, li konis Esperanto. Amiko al Usono. kiim ŝajnas ŝati la Delegacio Por la Enkonduko de Helpa Lingvo Internacia, tial ke Ido kaj Adjuvanto similas iom. Responde al tiaj kulpigoj, S-ro. de Beaufront anoncis en lia "L'Esperantiste," lastan Oktobron: "Oni kolportas la famon, ke mi penas, sub pseŭdonimo, enkonduki per la Delegacio sistemon, kiun mi oferis al Esperanto dum 1888. ' Mi do deklaras, ke l'Adjuvanto nek ĝia aŭtoro neniam estis por io kardidatoj antaŭ la Delegacio kaj ke ec unu paĝo de mia sistemo ne eliris, de la jaro 1891, el la forta kofro de l'notario, el kiu mi ĝin donis per esti post mia morto transigita al la plenu- manto de mia testamento." "L. de Beaufront." Tutmonda Jarlibro Esperantista This book, though not official in the same sense as are the publications of the Central Office, is nevertheless very useful. It gives information which is lacking in these; for it does, not limit itself to statistics about the local societies and their officers, but it also gives the names and addresses of all members of clubs, the secretaries of which have taken the trouble to send this information to S-ro. F. de Menil (the Redaktoro of the Jarlibro), 46 Boulevard Magenta, Paris, France. Our American societies made a poor showing in the 1907 Jarlibro; because the local secretaries were negligent. Send names now! The Jarlibro is a volume of four or five hundred pages: price, 85 cents. It can be obtained from Hachette & Cie, 79 Boulevard St. Germain, Paris, or from the British Esperanto Association, 13 Arundel St., Strand, London, W. C. A. E. A. 1. Ŝatata Letero de la Antaŭa Redaktoro Al la Redaktoro, La 31an de decembro, 1907. The American Esperanto Journal, New York City. Kara Sinjoro: Mi korege gratulas vin pri la januara numero de via ĵurnalo. Ĝi estas vere vigliga, kaj ĉia usona esperantisto devas aboni ĝin, kaj krome devas sendi du aŭ tri ekzemplerojn de la januara numero al siaj amikoj. Kun kora saluto, Brookline, Mass. ' J. F. Twombly. February, 1908] €|>e American oB^eranto Journal 39 General Chronicle California. Los Angeles —Through the courtesy of Mr. Thomas P. Smith we have received a copy of a fine placard gotten out by the Esperanto Society of Los Angeles, which is worth framing. It is printed in large gold letters, on thick black photograph cover paper, and, if displayed as it ought to be in this city of the Golden State, will serve admirably to attract the attention of those who have hitherto taken no interest in Esperanto. Colorado Denver. —On January 11 the representatives of three local clubs met here and formed the Colorado Esperanto Association, choosing the following officers to serve until May: President, Dr. James Underhill,- Idaho Springs; vice-president, Dr. J. H. Schofield, 207 Colorado Building, Fort Collins; secretary-treasurer, Mrs. Maude W. Miks, 2622 Gilpin Street, Denver; councilors, Prof. R. L. Fleury, Denver Normal and Preparatory School, 1545 Glenarm Street, Denver, and Julius Eckert, 1360 Delaware Street, Denver. Illinois Elgin.—The Esperanto Society here had an enthusiastic meeting at the auditorium of the Young Women's Christian Association recently, and attracted a large audience of both enthusiasts and "curiousists." The latter were much im- pressed by the rendering in Esperanto of the play, "La Vizito," and Elgin talent was much commended. Carleton Washburn played Servisto, Miss Emma Whitstruck was La Visitatino, and Miss Rose Marie took the part of La Visitantino. Mr. Arthur Baker, who edits our esteemed contemporary, Amerika Esperantisto, made a few remarks on the need and use of an international language and the special practicability of Esperanto. Mrs. Schultz, Miss Teanne Wuillemin, Miss Marion Smith, Mr. J. Park Brown, Mr. J. J. Burita and Mr. A. Berberich then sang "Ho Mia Land', Pri Vi," and Dr. Clara Todson made an announce- ment of the various classes in the language. We notice that the Elgin Daily News publishes every day about half a column of Esperanto notes, which are crisp, readable, and all very much to the point. Indiana The Indiana Esperanto Association celebrated its first birthday on January 1, being one year old on the new year, day. A few months prior to the forming of this organization, The First Indiana Esperanto Club held an initial meeting with only six members, who, under the leadership of Mrs. Winifred Sackville Stoner, promised to dm all iff their power to master the peace bringing tongue and to gain nfew converts. Mrs. Stoner gave a number of lectures on Esperanto in the various ■ towns in Indiana. These lectures were illus- trated by charts, from _ which the lecturer told short an'' funny stories in the simple tongue, which, with the help of a few gestures, could be readily understood by the listeners. Mrs. Alfred Greene, who is well known in New York, as well as Indiana, for the remarkable range of her voice, sang a number of songs (translations from old-time popular ballads), and thus illustrated the flexibility and beauty of the wonderful tongue. These lectures gained a number of converts for the new language, and Mrs. Stoner conceived the idea of banding all of her converts together in one large society, which she called The Indiana Esperanto Association, and which at present boasts of nearly 5 hundred members from nearly all the principal cities and villages in Indiana. A play written by the President of this organization was given by the members of The Juna Espero Club (all young children), last May, for the benefit of the Poor Outing Farm and proved a great success. A' regular course of Esperanto lessons, also poems, songs, jokes and short plays, were published in the Sunday edition of the Evansville Courier for four months, and similar courses of lessons will be published by the president in various papers throughout the State during the year 1908. During the past three months The Indiana Esperanto Association, has been almost at a standstill owing to the serious illness of its executive officer, but she has now regained her health and with the able assistance of a number of enthusiastic workers she hopes to make Indiana one of the strongest Esperantist States in the Union. There is to be a general meeting for all Indiana Esper- antists at Evansville in March, when M. Edmond Privat, secretary of The International Esperanto Association, a noted samjdeano from Geneva, Switzerland, will lecture, and a vote will be taken for the election of officers for the coming year. The officers at present are: President, Mrs. Winifred Sackville Stoner; vice-president, Miss Mary McEvoy; secre- tary, Mr. Marshall White; councilors, Dr. W. H. Baker, Mrs. L. D. Brose, Mrs. Edgar Garvin, Mrs. Alfred Ireene, Mrs. John Welman, Miss Sadie E. Rucker, Miss Julia Bierbower and Dr. W. L. Royster. This association has no treasurer, as there is no charge for becoming a member, and the president has volunteered to bear all expenses of correspondene and entertainment during the coming year. Maine Portland. —Mr. Herbert Harris reports that the Portland Esperanto Society is progressing, and is now conducting two weekly classes of lessons, a class of be- ginners having been organized in December. The_ officers of the society are men of good standing in the city, and there appears to be a more general interest in the Esperanto movement in Portland than ever before, which not even the big fire burned up. The Portland daily papers may be said to take a rather non-committal stand with reference to_ the Esperantist move- ment at present. When their attention was first called to the language, however, their attitude bordered on the con- temptuous, so that a distinct change for the better is noticeable. At least three of the four dailies have expressed a willingness to print whatever Esperanto material is furnished to them; one of them, indeed, goes further, and occasionally reprints articles from other sources. Thus, though the editorial attitude appears to be passive, rathei than active, we have been able by their aid to awaken considerable interest in the language, and to attract a number of students. The papers have been much more of a help than a hindrance. Massachusetts Boston,—Mr. E. K. Harvey writes: "The past month has been a very busy one for the Boston Society. A new course of eight weekly lessons, open to the public, was begun in the Institute of Technology, and its success has been phenomenal. We have to use the largest hall in the Institute, as the attendance has averaged over two hundred. The course is in charge of Mr. J. P. Ogden, who knows how to make it interesting as well as instructive. "But certainly the most important work of the month was that in which we entertained M. Edmond Privat. The results of his visit were tremendous, and we certainly advise every city in the Union to invite this gentleman* to lecture there on Esperanto. While in Boston he attended the opening of the above-mentioned course at the Institute, lectured next morning at the Twentieth Century Club (a famous collection of literary and scientific lights), talked informally with the Boston Esperanto Society that evening and yet found time to visit many noted professors. On Sunday, January 5, he spoke to. 250 Christian En- deavorors at Auburndale, on Esperanto; Mondajr noon to equally asX many students of the Roxbury Latin School, and the same evening to a large audience at the Boston Public Library. This was the great formal speech of the week and created much enthusiasm. The Esperanto part was especially enjoyed by the local samideanoj. "Early next morning this busy man lectured to the students of the Perkins Institute for the Blind, where an Esperanto Club has existed for nearly three years." (Mr. Harvey does not mention it, but we will add that it is due to his untiring efforts that Esperanto has made such headway among the blind in Boston.) "In the evening M. Privat spoke to the students of Harvard University at a meeting presided over by Prof. William James, the famous psychologist, who, in introducing the speaker, made some remarks very favorable to Esperanto, and after the meeting joined the ranks of the Internacia Scienca Societo. It is worth noting, too, that at the Twentieth Century Club, M. Privat happened to be seated alongside of Prof. Hugo Munsterburg, who has written so acidly against Esperanto. At the close of their conversation Prof. Munsterburg confessed that there was a good deal more to Esperanto than he had supposed, but he. still believed 'it would never succeed.' It just needs one more con- versation to 'fix' him. "M. Privat succeeded in winning to our cause many other local celebrities and much strengthened the hands 30 €fjt ftmencan «Esperanto journal [February, 1908 of the Boston Club. One more name I may mention; that of Mrs. May Wright Sewell, the president of the Inter- national Woman's Rights Union." The propaganda work in connection with the meetings mentioned in Mr. Harvey's report was very thorough, cards being printed ahead of them and scattered judiciously throughout the city. Dr. William Gray Nowell also writes us of these meetings. He says: "S-ro. Privat spoke at the Boston Public Library a half hour in English and ten minutes in Esperanto. A large part of the audience applauded the Esperanto several times in the right places and laughed spontaneously at the witty points. They evidently understood the Esperanto. After the addresses, the audience sang 'L'Espero' under the leadership of Dr. D. O. S. Lowell's excellent tenor. The speaker's desk was decorated with an Esperanto flag, made by Mrs. A. D. Bird, the founder of the successful L'Espero Club of Rockland, Me., who is making photographs of the banner. Esperantists were present from four of the New England States." Cam brId ge.—There is always something doing at the rooms, on Brattle Street, of the Kantabrigia Esperanta Grupo, as is evidenced by the long reports which its meet- ings get in the Cambridge Tribune. These leports are signed Estelle M. H. Merrill,- and make very interesting reading. Lawrence.—One of the busiest Esperantists in this city is Mr. Albert Briggs, a letter carrier. He scatters information about the language wherever he goes, and as he naturally goes to a good many places, his work is most effective. Laurentians who want to know something about the language can write to Mr. Briggs, care of their local post office. South Boston.—The newly elected officers of Espe- rantaj Pioniroj are: Leon S. Gibson, president; Harold Demming, vice-president; William J. Graham, secretary, and James Morang, treasurer. The object of the club is to spread Esperanto among the blind of this continent, and all letters should be addressed to the secretary. Minnesota St. Paul.—An Esperanto club has been established here. A dozen other local organizations are in process ot formation. New York New York City.—The New York Esperanto Society has just secured new commodious headquarters at 27 West 115th Street, where it meets every Friday evening from 8 o'clock to 10. The last .meeting in its old kunvenejo was held on the 17th of January. The officers for this year are: Andrew Kangas, president and secretary; Joseph Kubik, vice-president; Alexander Duff, treasurer; and Rich- ard Mills Andrews, financial secretary. Our January num ber went to press too early to announce the resignation of Dr. Max Talmey from the presidency of the New York Esperanto Society, but the matter may be referred to here. He announced that he resigned from not only the presi- dency, but also from membership, "for want of time to attend to the duties of the office and because he considered that there was a spirit of hostility in the Speiety toward certain reforms which he felt were necessary in the lan- guage." He offered to reconsider his resignation if the Society would pass a resolution stating its intention to work for reforms in Esperanto. This the New York Es- peranto Society unanimously decided not to do. the mem- bers feeling that even if there were a really strong move- ment for reforms in Esperanto—which they doubted—they would prefer to wait and see what the movement amounted to. The Editor of The American Esperanto Journal would like to remark here that while he is glad that the New York Esperanto Society has taken such a firm stand on the question of "plibonigoj," he thinks it a matter of infinite regret that such an eminent scholar as Dr. Talmay is no longer among us. The Doctor is one of the best Esperantists in the United States—if not the best—a mas ter of several languages, and personally a most delightful gentleman, with whom conversation is a treat and _ privi- lege. Our regret is that he has associated himself with the weaker side—a side that has no more ultimate chap- of forcing their opinions on the half million Esperantists in the world than they have of making us spell backwards. Is there no likelihood that Dr. Max Talmey will come back to the fold and give us the benefit of his learning and his charming personality, to work for Esperanto, and not merely for some future international language, as v unborn? Several of the most recent meetings of the New York Esperanto Society have been attended by the emi- nent young Swiss propagandist, M. Edmond Privat, who has spent several weeks in this city in fruitful labor for the cause. His visits have been productive of several new and enthusiastic members for the Society, and his interest taken in our evening classes is deeply appreciated. O lean.—An Esperanto club has been formed here, and is studying. Ohio Cincinnati.—It is much to be wished that all Esper- antists in Usono were as lively in their work for the language as our Ohio friends, particularly those in this city. One of the most encouraging piece of news for the Chronicle this month is that a bill is to be put forward in the Ohio State Senate for the instruction of Esperanto in the high schools of the State. Colonel John W. Harper fathers the bill, but it was drawn by Mr. W. M. Ampt, a lawyer of Cincinnati. There is considerable chance of its passing. If it does, it will surely start similar measures in other States, and Ohio will be able to pride herself on her initiative. Even if the bill does not pass, it, in the words of one of our correspondents, "will be a corking good ad. for Esperanto!" Mr. Ampt attended the Congress at Cambridge, and was the first man to receive the dii "Atesto Pri Kapableco" from the American Esperanto Asso- ciation. Another sign of enterprise among the Cincinnatians was their celebration of the twentieth anniversary of the dis- covery of Esperanto, a programme of which lies before us, and on which we see the names of Mr. and Mrs. W. M. Ampt, Dr. R. Reed, Mr. David Peacock, Mr. Rauscher, Miss L. Meidemer, Mr. Grover Peacock, Mr. Gang, Mr. Senstius, and Mrs. M. W. Frankenfieldh This festival was held at Mrs. Frankenfield's house in Norwood on December 14th last. Pennsylvania Erie.—A club of seventeen members has been formed here. Philadelphia —Edmond Privat's visit to this city was a big hit. He was the guest, while here, of Mr. Lewis B. Luders, the oresident of the Philadelphia Esperanto Society, and accomplished much good. According to his pre-arranged schedule he will be in Philadelphia when this issue of The American Esperanto Journal is in the hands of its subscribers—that_ is, about the first of February—so those of our friends in the Quaker City who have not yet seen him should take advantage of the opportunity and do so right away. English is a forbidden language every Friday evening at Hanscom's restaurant at a certain table during supper, and if any member of this eating club does not know the Esperanto for what he wants, he either gets up and takes it, or goes without. To quote one of our cor- respondents, Mr. Ward Nichols: "If you could see the looks of inquiry on the faces of the people in the restaurant when they hear the 'dago language,' I am sure you would feel like having a good laugb. It is certainly good practice for those who wish to speak Esneranto." Warren.—Warren has only 8,000 population, but it has something that the larger cities have not. That is, a superintendent of public schools who has not only taken an interest^ in Esperanto, but is teaching it. The gentle- man is Mr. W. L. MacGowan, with whom 180 persons are studying the language. If only we could find in New York a few superintendents like that! Rhode Island Providence.—A report from Mr. Sharon O. Brown, reads as follows; "On the evening of January 8, S-ro. Edmond Privat delivered an address at the first public meeting of the Providence Esperantist Society. His lecture was interesting and witty and was much enjoyed by the 500 persons who heard him. He presented the claims of Esperanto clearly and convincingly and the resultant increased membership that followed has been very pleasing. "A short programme was presented consisting of two readings by Miss Regina Sandelman, and a violin solo by Miss Isabella Rausch. The Hon. J. P. McCarthy, the Mayor of Providence, introduced the speaker. The meeting closed^ with the singing of the Esperanto version ot 'America,' by a boys' quartette." We notice that the following newspapers of Providence are very kindly disposed to Esperanto: The News-Democrat. the Morning Tribune, and the Daily Journal. The last- named paper in one of its reports made an error, which is not a matter of supreme moment, perhaps, but which might as well be rectified some time or other. It de- scribed Dr. Zamenhof as a dentist. We do not wish Rhode Islanders to carry away the conviction that the in- ventor of Esperanto pulls teeth, when lie ctoes not. Dr. Zamenhof—for the benefit of those who do not know—is an oculist. February, 1908] <%$t American €$pcranto journal ĉe T Momento 31 "TOHANO, vi devas kombi viajn harojn J antaŭ ol vi alvenas lernejon." "Mi ne havas kombilon." "Prunteprenu la kombilon de via patro." "Li ne havas kombilon, ankaŭ." "Ĉu li ne kombas siajn harojn?" "Li ne ha- vas harojn." Kuracisto —Ha, bonan matenon, S-ro Smith! Kiel vi fartas? S-ro Smith MALFELIĈA AKCIDENTO. ---KioJTl kos- "Kion vi havas?". w tas SCiigi ĝin "Mi sidis sur la metalfadenoj antau- „1 \r\"? nelonge kiam esperantisto sendis tele- grafe sian opinion pri Ido kaj Antido La fadeno eksplodis kaj min frapis la okulo!" Statistikisto—Kiom r;. ofte infanoj naskiĝas en tiu ĉi urbo ? Enloganto - Nur unufoje. Instruisto—ĉe 1' dek- straĵo estas la oriento; J|| ĉe 1' maldekstraĵo estas la okcidento antaŭ vi estas la nordo. Nu, Tomaso, kio estas mal- antaŭ vi ? Tomaso—Elikaĵo sur mia pantalono. 1 Spicisto (al nova ? dungiteto)—En tiuj ĉi tagoj de akra aferkon- kursado oni devas rigardi bagatelojn tre zorgeme por fari profiton. Knabo—Jes, sinjoro. Spicisto—Ekzemple, kiam vi eltiras la muŝojn el la sukro, ne ilin forĵetu. Metu ilin en la ribojn. Gasto en Restoracio (vidante mulpuran menuon)—Kiel bonega ideo! Specimenoj de la diversaj pladoj gluitaj al la menuo! Malfeliĉulo unu fojon sukcesis alvoki per- sone al milionulo kaj ekklarigis siajn mal- feliĉaĵojn. Li priskribis sian malriĉecon tiel kortuŝe ke la milionulo ekploris. Kun larmoj en siaj okuloj la milionulo venigis sian ser- vison kaj diris al li: "Jen estas vera kompatindulo. Li rompis mian koron. Lin forigu." "ĉu vi rimarkis ke, pri edzo kaj edzino, se unu estas bona, la alia estas malbona?" "Kiel ĝi estas kun vi kaj via edzino ?" Tiun ĉi aiiŝon oni lokis en boaton: "La seĝoj estas por la virinoj. Oni petas ke la viroj ne uzu la seĝojn ĝis la virinoj ĉiuj sidiĝis." ŝi (dum ilia postedsiĝa vojaĝo, en la mon- tano/)—Karo, kio estas tiu longa blanka strio sur la tero apud nia hotelo? Li—Je Di'! Tio estas kredeble nia kalkulo. From Puck. Copyright roo8. By ptrmission. DU ELSPEZOJ HALTIGITAJ. La Servisto—Ho, sinjoro, io terura okasis! Via Hlino, sinjoro, forkuris kun la tnotoristo kaj Hi forprenis la motor on! La ' Patro—Dank' al Di'! Eble mi povos spart iom da mono, nun ke la knabino kaj la masino estas ambau foririntaj! 32 CJe American €£netattto Journal [February, 1908 La Neniamlaca Privat DE kiam li alvenis tien ĉi S-ro. Edmond Privat ne permesis al la herbaĵo kreski sub liaj piedoj. Li estas tre okupita kaj antaŭeniginta la aferon esperantan profite en sep urboj. La 3an de januaro li paroladis en Boston ce la Technological Institute antaŭ 200 per- sonoj. La 3an, ĉe la Twentieth Century Club, li paroladis pri Paco, kaj interesis S-ron. Munsterburg, la profesoron de psikologio ĉe Harvard Universitato. Se S-ro. Privat espe- rantistigos Prof-on. Munsterburg, tio ĉi estos vera triumfo, car la profesoro estas estinta longatempe malamiko al Esperanto, kaj estas verkinta artikolojn kontraŭ ĝi. La 5an, en Auburndale, Mass., S-ro. Privat paroladis al. la Christian Endeavor Society. La 6an, ce Roxbury Latin School, al la knaboj; ankah ĉe la Public Library en Boston, al 400 aŭdantoj. Li vizitis la faman profesoron William James de Harvard, kaj lin konvertis al la afero. S-ro. James aniĝis je la Espe- rantista Scienca Asocio. Kune kun prof-o Edward Huntington, S-ro. Privat organizis paroladon en Harvard por la studentoj, kin okazis la sekvantan tagon; ankaŭ la Tan, S-ro. Privat paroladis ce la Blind Institute, en Bos- ton. Dume, en Boston, li vizitis S-ron. Twom- bly, de 1' American Esperanto Association, kaj vidis S-inon. May Wright Sewell, la prezi- dantinon de la International Cnogress for Women's Rights—kaj ŝin konvertis! La 8an, S-ro. Privat paroladis al 500 en Providence, R. I., en la ĉambrego de la Classi- cal High School; la prezidanto estis la urbes- tro Patrick J. McCarthy. Interesa fakto estas ke tiu ĉi kunveho estis organizita de dekses- jara knabo, S. O. Brown, lernanto en la Classical High School; li estas la prezidanto de nova esperantista klubo en la lernejo. En Brooklyn, ce la Y. M. C. A., S-ro. Privat paroladis la 14an, kaj en la New York'a Y. M. C. A., la 17an. Sume, S-ro. Privat donis 28 paroladojn aŭ pri aŭ en Esperanto; li havas 3 klasojn en la New York'aj lernejoj, un uda 150 lernantoj; kaj nun (la Ian de februaro) li estas en Philadelphia, paroladante kiel eble plej multe. Ĉirkaŭ la Mondo Per Automobilo I A franca gazeto Le *-* Matin organizas gran- dan cirkaŭpolusan aŭto- fnobilan vojaĝon de New York al Parizo tra la Be- ring'a Markolo. Kelkaj el la konkursan- toj lernis Esperanton an- taŭol ili foryeturis, kaj oni esperas ke la esperantistoj de l'diversaj trairotaj landoj profitos tiun senegalan okazon por pruvi la grandan utilon de 1' helpa lingvo. La kpnkursantoj forveturos de Parizo je la komenciĝo de februaro por iri al Liverpool tra Calais, Dover kaj Londono. Ili enŝipiĝos en Liverpool kaj alvenos al New York ver- ŝajne cirkaŭe la 8an de februaro. De New York ili iros al Buffalo, Cleve- land, Toledo, Chicago, Dubuque, Fort Dodge. Sioux City, Valentine, Crawford, Douglas, Fort McKinley, Bigred, Sanders, Clermont, Martinsdale, Helena, Missoula, Spokane, Rock Island kaj Seattle, kien ili alvenos ĉirkaŭe la 8an de marto. Tiam al Skagway kaj multaj aliaj urboj en Alaska, al la Bering'a Markolo, de kie ili iros al Siberio, tra Rusujo al Germanujo kaj poste al Belgujo, de kie ĉe Becogne-Neufchateau, ili reiros Parizon. Oni sin turnu al la New York Times pro aliaj detaloj. Valentino Jen valentintago! la temp' por amago! Kaj tial mi sendas sendaĵon al vi. Mi kantas belecon, mi laŭdas klerecon, Kaj tia saluto eliras de mi. Kredadu, fraŭlino—vi mem Valentino! Mi nomas vin mia la ĝojo de kor'. Bukedon da rimoj, malricaj esprimoj, Ricevu vi tamen, kun mia honor'! Rev. Edward H. Eckel. A E. A. Council for 1908 The American Esperanto Association has chosen by ballot of its members the following Council for 1908: President—PROF. G. B.' VILES, Columbus, Ohio. General Councilors—JAMES W. CHENEY, Washington, D. C; MRS. WINIFRED SACKVILLE STONER, Evans- ville, Ind.; STEPHEN W. TRAVIS, JR., New York, N. Y.: J. F. TWOMBLY, Brookline, Mass. Delegate Councilors—East: PROF. WALTER B. STER- RETT, Washington, Pa.; Central: EDWIN C. REED, Rock- ford, 111.; West: PROF. JAMES MAIN DIXON, Los Angeles, Cal.; South: WREN J. GRINSTEAD, Rich- mond, Ky. • Special Councilors—PROF. A. M. GRILLON, Philadel- phia, Pa.: DR. D. O. S. LOWELL, Boston, Mass.; DR. O. HAUX MAYER, Chicago, 111. (Signed) J. F. Twombly, Sec'y. "MI AUDAS VIN" >V%VVVVVVVVVVV%VVVVk%%VV*%VVVVVVVVVVVVV*V%^ i £ La unua kanto Esperanta £ eldonita en la U.S.; muziko de Sro. Herbert Harris; poemo deDro. LeonoZamen* hof. Facita por meza voco. INSTRUCTION BY MAIL Introductory and Advanced Courses in ESPERANTO #V**VVVVVV*V%VVVVVVVM>VVVVVVVVVVVVVVVVVVVV\. PREZO. FR, 1.75 (35 CENTS); 5 EKZE MPLEROJ, FR. 7.50 ($1 50) AMERICAN ESPERANTO ASSOCIATION Boulevard Station . . Boston, Mass. CHIEF INSTRUCTORS: Prof. E. C. REED, D. B. E. A., Disrrid Councilor Am. Esp. Ass., Sec'y-Treas. Illinois Esp. Ass. Prof. FLOYD P. HARDIN, D. B. E. A., Hon. Pres. Univ. of Chicago Esp. Society Prof. DERWENT WHITTLESEY, D. B. E. A., Councilor Illinois Esp. Ass. For Booklet Descriptive of Our Courses Address AMERICAN SCHOOL OF ESPERANTO 407 Ashton BlocH, RocKlord, 111. ESPERANTO PUBLICATIONS Our readers are advised to subscribe to as many of these as they can afford. To say nothing of the literary enjoyment they will receive from the best _ edited > of them (marked with a star), the familiarity "which they obtain from reading Esperanto from var'ous national viewpoints is a liberal education in itself. The American Esperanto Journal will accept subscriptions for these publications. . — Free AFRIKA ESPERANTISTO, In French and Esperanto.................... AMERIKA ESPERANTISTO, In Esperanto and English..........................$i.00 AMSTERDAMA PIONIRO, In Esperanto and Dutch...........................$0.65 ANTAUEN ESPERANTISTOJ11 In Esperanto and Spanish................. ........$0.60 BRAZILA REVUO ESPERANTISTA, In Esperanto and Portuguese......................$1.20 BULGARA ESPERANTISTO, In Esperanto and Bulgarian..........................$0.30 CASOPIS CESKYCH ESPERANTISTU, In Esperanto and Bohemian........................$0.75 ESPERANTO LIGILO (In Braille for the Blind), In Esperanto only.................................$0.60 ESPERANTISTEN, In Esperanta and Swedish.........................$0.70 ♦ESPERANTO, In Esperanto and various languages...............$0.60 ♦ESPERO KATOLIKA, In Esperanto only.................................$1.00 ESPERO PACIFISTA, In Esperanto only.................................$1.00 FILIPINA ESPERANTISTO, In English and Esperanto..................... FINNA ESPERANTISTO, In Esperanto only................................ .$0.30 FLUGILA STELO (for stenographers), In Esperanto only................................ .$0.40 FOTO-REVUO INTERNACIA, In Esperanto and French...........................$1.00 ♦GERMANA ESPERANTISTO, In Esperanto and German..........................$0.75 GERMANA ESPERANTO-GAZETO, In Esperanto and German........................$1.00 IDEALO (Sicilian), In Esperanto only......................,.........$0.60 .$0.75 ♦INTERNACIA SCIENCA REVUO, In Esperanto only.................................$1.40 INTERNACIA SOCIA REVUO, In Esperanto only.................................$1.20 ♦JAPANA ESPERANTISTO, In Esperanto only.................................$0.80 JUNA ESPERANTISTO, In Esperanto only.................................$0.50 LA BELGA SONORILO, In Esperanto, French and Flemish.................$1.20 LABORO, In Esperanto only............,..........-..-.......•• $0 60 ♦LA REVUO, In Esperanto only.................................$1.40 LA STELO DE L'ORIENTO, In Esperanto only.................................$0.50 LA SUNO HISPANA, In Esperanto and Spanish.......................„ . .$0.60 LA VERDA STANDARDO, Jn Esperanto and Hungarian.......................$0.75 ♦L'ESPERANTISTE, In Esperanto and French..........................$0.60 ♦LINGVO INTERNACIA, In Esperanto only.................................$1.50 LUMO, In Esperanto and Bulgarian................~...... .$1.00 ♦POLA ESPERANTISTO, In Esperanto and Polish...........................$0.50 ♦RUSLANDA ESPERANTISTO, In Esperanto and Russian.....................*.....$1.60 SVISA ESPERO, In Esperanto only.............................. . .$0.50 ♦THE BRITISH ESPERANTIST, In English and Esperanto...........................$0.75 ♦TRA LA MONDO, In Esperanto only (with many illustrations)........$1.60 TRA PARIZO, In French and Esperanto..........................$0.40 TO STUDY ESPERANTO THE USTAW(BAT£> SETIES" OF (BEST HELTS AT LOWEST COST EVERYTHING necessary to begin the fascinating study of the universal language. Indeed, the Students Com- plete Text iSooh {50c) alone will make one an enthusias- tic Esperantist at an amazingly small expense of time and study. All of the following sent postpaid upon receipt of price. Esperanto Student's Complete Text Book Containing full grammar, exercises, conversations, commercial letters and two vocabularies. 16mo, cloth, net .50. English-Esperanto Dictionary By J. C. O'CONNOR and C. F. HAYES. Boards, net .60. Esperanto-English Dictionary By A. MOTTEAU. Boards, net .60. A First Reader Compiled by e. a. Lawrence. Intended lor those beginning the study of Esperanto net .25. 11 Lessons in Esperanto I Compiled by GEO. W. BULLEN. Paper Covers, net .25. A Primer of Esperanto net .10. Christmas Carol Paper, net .40. Handy Pocket Vocabulary Compiled by J. C. O'CONNER. B. A. Paper, net 10. The Whole Of Esperanto and the means of learning it without lessons by reading a little story. Paper binding, postpaid. net .05. SEND FOR CIRCULARS FLEMING H. REVELL COMPANY, Publishers NEW YORK: 158 Fifth Avenue CHICAGO: 8C Wabash Avenue The Esperanto BooK Office Fenway Station, Boston, Mass., U.S.A., Has for sale, on orders sent by mail, a stock of the Esperanto literature in demand in this country and especially of those books recommended by The American Esperanto Association. Orders will receive prompt attention. THE AMERICAN ESPERANTO JOURNAL ADVERTISING RATES FOR JQ08 Measured by the agate line of which there are 14 to the inch, one column width. Space. 14 lines 28 lines 56 li mes I page 1 page 1 Month. $0.75 $1.25 $2.50 $5.00 $10.00 3 Months. $2.00 $3.50 $7.00 $14.00 $28.00 6 Months. $3.75 $6.25 $12.50 $25.00 $50.00 1 Year. $6.00 $11.25 $22.50 $45.00 $90.00 SEND TWO-CENT STAMP FOR PRICE LIST THE AMERICAN ESPERANTO COMPANY 211 WEST 126th STREET NEW YORK CITY, U. S. A. N. B—Contracts should he placed now. Those rates will be materi- ally increased for IQOQ. i\