mi
X'r           x                                                           ■
'-'•■"■ XS'X-        '     ■-:■&:-.:■■-        "«ill
**i
;"..-■■
m%
	
_            Cbe jFimericait ~ Esperanto Journal OFFICIAL   MAGAZINE   OF   THE AMERICAN  ESPERANTO  ASSOCIATION	—"—- ■■
ESPERANTO - * -INTERNATIONAL Copyrighted, 1907, by the American Esperanto Association	
-—-     Vol. I                     AUGUST,  1907                     No. 8	-----
	
■M
m
5P«;

■;----.-■ ■■■i,:>-y-'
y-m'xA-
^   I    1 ■  :
'g'JiBiVi*
The American Esperanto Association
(Founded 1905.)
Honorary President—Dr. L. Zamenhof.
President—Prof. G. B. Viles, Ohio State University.
Treasurer—Stephen W. Travis, Jr.     Secretary—John Fogg Twombly.
Publication Office of the American Esperanto Journal is at 34  Green St., Brookline,
Boston Postal District, Mass., U. S. A.
The American Esperanto Association exists for the following purposes:
1)  To furnish information about Esperanto.
3) To provide students with proper books.
3)   To provide certificates of proficiency in the language.    Specimen examination
papers sent for 10 cents.
4)   To publish the American Esperanto Journal.
5)   To  unite with  one another individual Esperantists   and,  especially, the
Local Esperanto Societies.
Membership in the Association, including a year's subscription to the American
Esperanto Journal, $1.50.    Send all membership dues to the Secretary, Am. Esperanto
Ass'n, Boulevard Station, Boston, Mass.
AFFILIATED ORGANIZATIONS:
Help us and help yourselves by becoming affiliated with the American Esperanto
Association. This will cost you only $3.00. You will receive a year's subscription to
the American Esperanto Journal, the name of your society and the name and address
of your Corresponding Officer will appear regularly on the cover of the Journal. Send
the necessary information and money to the American Esperanto Association, Boule-
vard Station, Boston, Mass.
Massachusetts Agri. College Esperanto Club, E. Victor Bennett, 25 No. College, Amherst, Mass.
Boston Esperanto Society, Edw. K. Harvey, Perkins Institution, South Boston, Mass.
Esperantaj Pioneroj, Aaron D. Wolpe, Perkins Institution for Blind, South Boston, Mass.
Brooklyn Esperanto Society, Durbin Van Vleck, 148 Hancock St., Brooklyn, N. Y.
Cantibrigia Esperanto Group, Mrs. Estelle M. H. Merrill, 45 Bellevue Ave., Cambridge, Mass.
Harvard Esperanto Society, H. R. Shipherd, 69 Dana St., Cambridge, Mass.
Esperanto Club of Chicago, C. E. Washburne, 553 Jackson Blvd., Chicago, 111.
Leibniz Esperanto Club, Adolph Kroch, 126 Randolph St., Chicago, 111.
Univ. of Chicago Esperanto Society, Floyd B. Hardin, Middle Div. Hall No. 37, Chicago, 111.
Esperanto Club of Ohio State Univ., Charles W. Park, Ohio State Univ., Columbus, Ohio.
Elgin Esperanto Group, Dr. Clara L. Todson, 23, The Spurting, Elgin, 111.
Everett Esperanto Club, Mrs. F. F. Driscoll, 161 Cottage St., Everett, Mass.
Esperanto Society of Los Angeles, Ralph Bond, 232 S. Hill St., Los Angeles, Cal.
Kansas State Agri. College Esperanto Club, Andrew J. Wheeler, Manhattan, Kan.
New Britain Esperanto Club, Rolland B. Moore, P. O. Box 700, New Britain, Conn.
New York Esperanto Society, Stephen W. Travis, Jr., Lock Box 8, Tenafly, N. J.
Jamescown Esperanto Club, Leo V. Judson, 101 Wood St., Norfolk, Va.
First Nebraska Esperanto Club, Mrs. E. A. Russell, Ord, Neb.
Emory Esperanto Club, Jack Dempsey, Emory College, Oxford, Ga.
Philadelphia Esperanto Society, Lewis B. Lueders, 206 S. 41st St., Philadelphia, Pa.
San Diego Esperanto Society, C. A. Babcock, Jr., R. F. D. 1, San Diego, Cal.
Searchlight Esperanto Club, Dr. E. W. Newell, Searchlight, Neb.
Seattle Esperanto Society, Wm. G. Adams, 309 27th Ave., Seattle, Wash.
St. Louis Esperanto Club, Mrs. Meade C. Dobson, 4604 McMillan Ave., St. Louis, Mo.
Winona Esperanto Club, Rev. J. J. Cleland, 278 W. Fourth St., Winona, Minn.
Worcester Esperanto Society, Herbert K. Cummings, Polytechnic Institute, Worcester, Mass.
Portland Esperanto Society, Herbert Harris, "The Somerset," Portland, Me.
Esperanto Club of Rockford, Chas. Froeding, 1216 20th Ave., Rockford, 111.
Columbus Esperanto Society, M. Janet Rogers, 403 Luckhaupt Ave., Columbus, Ohio.
L'Espero Esperanto Club, Mrs. A. D. Bird, 40 Camden St., Rockland, Maine.  ..
Auburn Esperanto Society, Clarence F. Welch., Sec, Recorder's Office, Auburn, N. Y.
Good Templars Esperanto Club, Harry C. Welsh, Sec, care of M. M. Co., Missoula, Mont
The American Esperanto Journal
Vol. I.
AUGUST, 1907
No. 8
•THE American Esperanto  Journal is published by the American Esperanto Association.    It is the
official organ of the Association, and also of the  local  Esperanto  societies  in  Boston,  Chicago,
New York, Philadelphia, Los Angeles, Seattle, etc.    It is issued monthly by the Association and will
aim to be especially useful to beginners.
All writers to the Journal must observe the following rules:
1.    Write   legibly   or,   preferably,   "type-write."
2.    Use paper as large as that of the Journal.
3.    Write only on one side of the sheet.
4.    Leave large spaces between the lines.
The Editors reserve the right to correct and to reject all manuscripts. No manuscripts will be re-
turned except in the case of articles rejected, and only then, when such articles exceed 500 words in
length, and are accompanied by return postage.
The American Esperanto Journal is a "propaganda organ." The editors and other workers on it
give freely of their time and labor; writers of articles must do likewise.
Address articles to the REDAKTORO, AMERICAN ESPERANTO JOURNAL, Boulevard Station,
Boston, Mass.    News articles should be addressed to the REDAKTORO DE KRONIKO.
AMERICAN    ESPERANTO   JOURNAL.
One subscription with membership in the American Esperanto Association......$1.50
Journal alone, subscription price...............................................  1.00
Send all subscriptions to the Secretary, American Esperanto Association, Boulevard Station, Boston,
Mass. Change of address costs 10 cents; no changes made during the summer months; your post-
master will forward your Journal during the summer for a few cents. Please address all complaints
to the Secretary. The. Journal does not regularly appear until the middle of the month; in July,
August, September and October, not until the end of the month. For advertising rates address Stephen
W. Travis, Jr., Business Manager, Tenafiy, N. J.
The American Esperanto Association exists
for the purpose of promoting the cause of Espe-
ranto. It is not a commercial organization.
The officers of the Association, the editors of
the Journal, and the writers of articles for the
Journal, give freely of their time and strength
for the "cause." Friends put their hands into
their pockets to make up the deficits which
hitherto have been a constant feature of the
propaganda.
The postage and stationery account amounts
to about' $25.00 a month. Salaries for clerical
work cost at least $40.00 a month: about 15,000
letters and postal cards were answered last year.
All this costs money. The Journal may pay
for itself this year; but it brings no surplus
into the treasury. There remains only profits
from the sale of books. These have been grad-
ually increasing during the past few months,
but they probably will not amount to enough
during the present year to balance the expenses.
Booksellers are importing their own Espe-
ranto books. Some firms have even become
wholesale dealers in these to a limited extent.
All this helps the Esperanto "cause," and we
rejoice in it; but our readers must bear in mind
that it may not help the Association financially
at all. Nevertheless, we desire that the book-
trade itself shall take up vigorously the sale of
Esperanto books on their own account; we wish
that several large firms should become centers
for the sale of all sorts of trustworthy Espe-*
ranto works.
Our readers and customers will therefore
bear in mind in the future these facts. They
will try their best to lighten our labors, rather
than to increase them. For instance, when you
change your address, send 10 cents for the
printing of the new address. And when you
write articles for the Journal, write them with
a typewriter, or get them typewritten. We have
to put them in that form for the printer. Save
us the trouble and expense of so doing. More-
over, your work is not so likely to be thrown
into the waste-basket.
that there are standard
Bullen's Lessons, Cox's
Esperanto-English Dic-
tionary, etc. Consult these before ashing us
questions.
■ Finally, remember
works of reference:
Grammar,   Motteau's
The American Esperanto Journal.
Esperanto ne estas perfekta; tion ni ĉiam
konfesis kaj konfesos. Sed ĝi estas hodiaŭ uze-
bla por ĉiaj celoj, ĝi estas neŭtrala kaj konten-
tige facile lernebla. Efektive ĝi havas maku-
lojn, malfortajojn,—almenaŭ laŭ mia opinio
kaj kompreneble laŭ la via,—sed kiel forigi
praktike tiujn ĉi makulojn kaj malfortaĵojn ?
Eble tion kion vi kondamnas, mi kontraŭe tro-
vas bona. Kion la Angloj laŭdas, tion la
Rusoj malŝatas.
Cu ni proponos al kongreso ke ĝi balotos pri
la plibonigoj ? Post pripenso dum nur momen-
to ĉiu prudenta homo devos kompreni ke neniu
amaso da homoj,—car ĉiu kongreso necese
estas tia,—povos rajte decidi tiujn demandojn.
Cu ni akceptos la decidojn de komitato elekto-
ta de Dro. Zamenhof mem el la plej lertaj
Esperantistoj ? Tio estus pli bona projekto,
sed tia komitato kompreneble farus malmulte
da ŝanĝoj. Kial ne? Pliparte car ĝiaj anoj
efektive jam de longe pripensadis la ŝanĝojn
proponitajn, jam ekzamenis ilin de ĉiu flanko,
kaj decidus kontraŭ ili.
Tiel farante ili pli parte farus bone; car la
pli parto da la "reformoj" proponitaj ne estas
plibonigoj sed kontraŭe plimalbonigoj. Aliaj
aferoj estas tute indiferentaj; eĉ se oni povus
facile ŝanĝi ilin, oni ne ricevus grandan profr-
ton. Ekzemple, la afero pri supersignitaj lite-
roj nun kaŭzas nur iom da malfacileco: oni
povas nun facile ricevi ilin en ĉiuj landoj.
Iviam tio ne estas ebla, oni povas rajte uzi la
"h" anstataŭ la supersigno. Tiu ĉi prezentas
solvon praktikan kaj de longe uzita. Kial do
klopodi multe pri ĝi? Plie, la akusativa "n,"
kiu ŝajnas al kelkaj personoj terurajo, estas
efektive helpilo> klarigilo. Ciu persono kom-
prenanta la diferencon inter "mi vidas lin" kaj
"li vidas min" jam venkis praktike la malfaci-
lajon.
Tamen la unueco estas multe pli grava por
nia afero ol iu ajn "plibonigo." Ni devas
unuigi niajn fortojn: ne elkonsumu ilin en
preskaŭ senutilaj diskutoj. Nun estas la opor-
tuna tempo por la propagando ekstera, ne por
la disputado interna.
Pli bone estus por ni ĉiuj ellerni nian ling-
von, akiri efektivan lertecon en la praktika
ĉiutaga uzo de ĝi. Antaŭ ol kritiki, unue provu
cu ekzistas efektive en la lingvo" multon kritike-
blan. Ni zorgu he niaj antaŭjuĝoj personaj
aŭ naciaj ne erarigu win. Antaŭ ĉio ni penu
esti internaciuloj kiam ni uzas internacian ling-
von. Skribu internacie, pensu logike, ne tra-
duku laŭvorte. La angla lingvo ne estas inter-
nacia en sia sintakso. Tial penu akiri la veran
internacian stilon: legu zorge la Krestomation,
traduku elĉerpitaĵojn el ĝi, retraduku fiujn ĉi
en Esperanton, studadu la Esperanto-Anglan
vortaron, lernu parhere poemojn kaj prozaje-
tojn.
Denove legu la artikolon en la maja numero
nomita "Skribu internacie." Malfrua numero
de la Belga Sonorilo multe aprobis gin.
KRONIKETO
' On Thursday afternoon, June 6th, Mrs.
Winifred Sackville Stoner, of Evansville, gave
a lecture on Esperanto, illustrated with charts
and songs, at Henderson, Kentucky. Mrs.
Stoner gained a number of converts for the ,
new language and an Esperanto Club was or-
ganized. The Indiana Esperanto State Asso-
ciation, of which Mrs. Stoner is President, now
boasts of 500 members who are doing all in their
power to help the infant tongue on its sure
march to victory.— (From the "Evansville
Courier.")
The members of the Chestnut St. School
Esperanto Club, the "Juna Espero" Club of
Evansville, Ind., gave a very successful play in
that language. The play "Reĝina Esperanto"
was written by Mrs. Stoner, who, together with
her little daughter, took parts in the play. Lit-
tle Miss Stoner, only four years old, talked and
recited in Esperanto very readily, and a fea-
ture of the occasion was the sweet singing by
Miss Lillian Ellerbush of some familiar songs
translated into Esperanto. This enterprising
children's club has already affiliated with the
A. E. A.
Still another club was formed in Evansville
lately, and it has promptly affiliated. It is
called the "Non Nobis Solum" and has for its
motto: "Ni laboru kaj esperu por Esperanto."
The secretary is Miss Sadie Rucker,T205 Chan-
dler Ave., Evansville, Ind.
A number of members of the Navy Depart-
ment at Washington, D. C, have united to study
Esperanto. They are called the Washington
Esperanto Society and the regular meetings
take place in the large Lecture Hall of the
Public library. There are at present five dis-
tinct groups for study in the Society. The
Society has affiliated with the A. E. A. Mr.
Charles W. Stewart, 1211 Kenyon St., N. W.,
is secretary.
(See page 6.)
The American Esperanto Journal.
DOKTORO EDMOND HALLEY
(1656-1742.)
The predicted return of the famous comet of
Halley, during 1910, ought to make very in-
teresting the career of the illustrious astrono-
mer whose name is carried by that celestial ob-
ject. Born in England, he was not an English-
man, for, Tike every eminent scientist, he be-
longed to the whole civilized world. Eightly
said Professor Grant, in his "History of Physi-
cal Astronomv":—
"Posterity has retained a grateful recollection
of those princes who at different periods of
history, have distinguished their reigns by a
munificent patronage of learning and science;
but among all those who have thus contributed
indirectly to the progress of knowledge, there
is none who exhibits such a bright example of
disinterestedness and self-sacrificing zeal as the
illustrious superintendent of the first edition of
the 'PrincipiaJ'."
Some authors say that the most important
and valuable act of Halley was his publication
of the "Principia" the world-famous work of
Sir Isaac .Newton, at a time when the Eoyal
Society of London did not possess sufficient
funds. Halley himself was not rich then, but
he bravely had that wonderful book printed
which surprised all scientists and which to-day
equally surprises them.
Halley, however, made many important dis-
coveries, sufficient to merit forever the sin-
cerest respect of the learned world. At the
same time, although his studies were so pro-
found, he possessed a very gay spirit and a
character so lovable that he found many friends
everywhere. His fame spread even to St.
Petersburg!!, and when the Czar Peter the Great
visited London, in 1696, he caused Halley to
be summoned before him, conversed seriously
with him concerning many affairs, and invited
him familiarly to his table.
Halley traveled much, both on land and
sea, and always returned to his fatherland
bringing new riches for science, as has been
said by Monsieur Mairan, the author of the
excellent eulogy of Halley, which he read before
the Eoyal Academy of Sciences, in Paris, in
1742; a eulogy which ought to be understood
internationally and which, therefore, ought to
be translated internationally, for all.
La antaŭdirita reveno de la famega kometo
de Halleyo, dum 1910a, devas igi tre intefesa
la vivadon de la glora astronomiisto kies nomo -
portadas tiŭ ĉiela objekto. Naskiĝite en Anglu-
jo, li ne estis Anglo, car, tiamaniere kiel ĉiu
eminenta scienculo, li apartenis al la tutmondo
civilizita. Eajte diris Profesoro Grant, en sia
"Historio de la Astronomio Fizika" :—
"La posteularo tenadas dankeman memoron
de tiuj princoj kiuj, je diversaj periodoj de his-
torio, estas distingigintaj siajn regnojn per ma-
lavara protekto de lernado kaj scienco; sed inter
ĉiuj kiuj estas tiel kontribuciintaj nerekte al la
progresado de sciado, neniu sin trovis kiu el-
montris tian belan ekzemplon de malprofiteme-
co kaj sindonema fervoro kiel la faminda re-
daktoro de la unua eldono de la 'Principia! "
Kelkaj aŭtoroj diras ke la plej grava kaj va-
lora ago de Halleyo estis lia publikigo de la
"Principia" tutmonde famega verko de Sir
Isaac Newton, je tempo kiam la Eeĝa Societo
de Londono ne posedis sufiĉe da mono.
Halleyo mem tiam ne estis riĉa, sed li malti-
meme presigis tiun mirindan libron, kiu sur-
prizis ĉiujn sciencistojn, kaj kiu hodiaŭ egale
surprizas ilin.
Halleyo, tamen, faris multe da eltrovoj gra-
va j, sufice por meriti ĉiam la plej sinceran
respekton de la klera mondo. Samtempe, kvan-
kam liaj studoj estis tiel profundaj, li posedis
spiriton tre gajan, kaj karakteron tiel amindan
ke li ĉie trovis multe da amikoj. Lia famo
disiĝis eĉ ĝis Sankta-Peterburgo, kaj kiam la
Caro Petero la Granda, vizitis Londonon, dum
1696a, li al si alvokigis Halleyon, interparolis
serioze kun li pri multaj aferoj, kaj invitis lin
familie kunmanĝi.
Halleyo muljfce vojaĝadis sur lando, sur maro,
kaj ĉiam revenis en sian patrujon, alportante
tien novajn riĉaĵojn por scienco, kiel diris Sin-
joro Mairan, la aŭtoro de la belega laŭdego de
Halleyo kiun li legis antaŭ la Akademio Eeĝa de
la Scienco j, en Parizo, en 1742a; laŭdego kiu
devas esti komprenata internacie, kaj kiu tial
devas esti tradukata internacie por ĉiuj.
Eugene F. McPike, Esp, No. 14,975.,,
Chicago, Illinois, IT. Ŝ. A.
The American Esperanto Journal.
ELPAROLAJ DISKUTOJ
Dr. Max Talmey.
Estas tre ĝojiga signo, ke fine en la lastaj
monatoj eminentaj Esperantistoj montris la
kuraĝon priparoli publike elparolajn deman-
dojn kaj ĉesis lasi la elmontron de ekzistantaj
diferencoj de elparolo al niaj kontraŭloj. Sin-
joro Cefeĉ skribis verketon pri la elparolo; Dro.
Mybs pritraktis la elparolon en la Dresden'a
kongreso de tin ci monato (Majo); Sinjoro de
Beaufront pnblikigis artikolon en L'Esperan-
tiste de la lasta Aprilo pri la elparolo de e kaj
o. Antaii kelkaj jaroj ankoraŭ la autoriiatoj
esperantaj eĉ ne volis aŭskulti elparolajn disku-
tojn, timante malutili al la Esperantismo, se
ili konfesus neigeblan kaj nekaŝeblan fakton.
La malapero de tin ĉi timo pruvas la ekforti-
ĝon de Esperanto. La batalantoj por absolnte
unuforma elparolo, se tia entnte estas ebla,
povas ĝui la plezuron, ke iliaj ideoj fine trovas
rekonon kaj konsideron.
Antan- ol komenci la disknton de la diferen-
coj de elparolo estas necese akeentegi, ke ĝi ha-
vas nur akademian an teorian valoron, sed ne
praktikan; car praktike oni povas tnte trank-
vile malzorgi la diferencojn tial, ke ili estas tiel
malgrandaj, ke ili ne malhelpas la buŝan inter-
kompreniĝon ec en la plej malgranda mezuro.
Tion ĉi plene prnvis la du internaciaj kongresoj.
Tamen neniu povas nei, ke estns tre dezirinde
forigi la diferencojn, se tio ĉi estus ebla.
Ni provn nnn montri kelkajn diferencojn.
La c esperanta lati mnltaj lernolibroj estas el-
parole egaligata je t kaj s elparolitaj unn post
la alia (vidu Pract. and Theor. Esper. § 3 a).
Sed la Germanaj lernolibroj egaligas ĝin je la
Germana z. Estas diferenco inter tin ĉi kaj
ts; ambaŭ sonoj estas tre similaj, sed ne ab-
solute identaj. Se la z Germana ne estns el-
parolebla por kelkaj gravaj nacioj, ni devas ak-
cepti por c la sonojn ts, kaj la Germanaj lerno-
libroj devas korekti sian instrnon. Sed la
elparolo dec precize kiel z Germana estns pli
akeeptebla pro tio, ke nnn litera signo laŭ la
principo de fonetiko devas reprezenti nur unu
sonon. Ni ne plenumos tinn ĉi principon ega-
ligante c al dn sonoj t kaj s. Sed eble absoluta
fonetiko estas neatingebla, kaj ni devas esti kon-
tentaj.             A
Koncerne la vokalojn estas absolute necese
por elparola disknto disigi severe du ecojn. 1)
La kvaliton, kin estas la buŝformo necesa por
la elparolo de la vokalo, kaj 2) la kvanton, kiu
estas la daŭro de la elparolo de la vokalo (vidu
Pract. and Theor. Esp., p. 7an). La kvanto po-
vas esti longa, meza, kaj mallonga. Kvalito
kaj kvanto estas nepre nedependaj unu de la
alia; vokalo de ia ajn kvalito povas ricevi
ian ajn kvanton kaj kontrane. Ni petas niajn
legantojn ne intermiksi tinjn ci du ecojn kaj
ĉiam memori, ke tio, kion ni diros pri vokalo j,
koncernas nur la kvaliton. Pri la kvanto ni ne
bezonas mallpari mnltaj n vortojn. Ĝi estas
ĉiam kaj ĉie meza en Esperanto (vidu § 4an).
Ekzistas diferenco en la elparolo de e espe-
ranta. Oni povas distingi tri kvalitojn por tin
ĉi: 1) la fermitan, 2) nefermitan, kaj 3) mal-
fermitan (konsidern la tri germanajn vortojn
"gebet," "Gebet," gdbet). La e fermita (= a
angla en "make") estas en multaj okazoj nena-
tura eĉ al tinj nacioj, kinj akceptis ĝin plene,
kaj, kiel skribis al mi granda franca aŭtoritato,
estas ŝanĝata nekonscie en la e nefermitan (= e
angla en "set"). Tio ĉi fariĝas en vortoj kiel:
perfekta, kelka, perdi, escepti, inter, diversi,
fermi, lerni, cerbo, rekta, k. t. p. Tin ci nena-
tnreco de la e fermita en mnltaj okazoj estas
la kanzo, kial kelkaj antoroj instrnas, ke e espe-
ranta egalas la e anglan en la vorto "set" (vidu
§ 4an). Car ili ne juĝas logike doni al la
sama vokala signo dn elparolojn, jen konscie la
fermitan, jen nekonscie la nefermitan.
La plej granda diferenco ekzistas en la elpa-
rolo de la vokalkombinoj an kaj eŭ. Estas du
metodoj tie ci. Lan 1) la franca metodo oni
devas andigi a (e) kaj n unn post la alia, fa-
rante la n tre mallonga kaj ankaŭ la intertem-
pon, t. e. oni devas andigi du sonojn. Kon-
traŭe ĉe 2) la germana metodo oni elparolas la
vokalkombinojn kiel unn sonon, kiel la samajn
vokalkombinojn germanajn en la vortoj "glau-
ben," "tren" (J. Borel). La plejmulto da
Anglaj aŭtoroj sekvas ĉe "aii" la germanan me-
todon, sed ĉe "eŭ" la francan (vidu Pract. and
Theor. Esp. § 5).
Antaii ol diskuti ambatt metodojn estas ne-
cese doni logikan difinon de unu silabo. Gnu
silabo estas elparolebla literkombino enhavanta
nur nnn vokalon sonon, t. e. vokalan sonon, kiu
restas la sama dum la tuta danro de la elparolo;
oni devas povi ekz. kanti la vokalan sonon de
unn silabo daiire kalkaj sekundoj, kaj la vokala ĉ
sono ne devas esti ŝanĝata de la voĉekpnŝo ĝis
la fino de la vokalelparolo.   Aii mallonge: unu
The American Esperanto Journal.
silabo = mm vokala sono. Ku, ĉiu interkon-
sentas, ke aŭ, eŭ, devas esti unu silabo. Laŭ la
franca metodo ili Iogike formas du silabojn, car
oni elparolas du vokalajn sonojn. Tial ni Mas
en la absurdon nomi du silabojn unu silabo.
Tve tio ĉi aŭ io simila fariĝas en naturaj lingvoj,
ne senkulpigas nin. car al tiuj ĉi lingvoj nelo-
gikecoj estas permesitaj. Al ili estus perme-
site konsideri kiel unu silabo eĉ cent vokalajn
sonojn elparolatajn unu post la alia. Laŭ la
germana metodo, "aŭ" estas elparolata kiel
unu sono kaj tial formas Iogike unu silabon. S.e
estas gravaj nacioj, kiuj ne povas aŭ ne volas
proprigi la germanan metodon, kaj ni ne volas
akcepti ian trian metodon, ni akceptu la fran-
can kaj ĉesu nomi aŭ, eŭ, unu silabo. Tio ĉi
devigus nin ŝanĝi la akcentojn de multegaj vor-
toj kaj krom tio akcepti abomenajn malbelsone-
cojn. Konsideru la vortojn hodiaŭa, kon-
traŭulo, antaŭaŭtuna, k. t. p. (tri aŭ kvar voka-
loj elparolataj unu post la alia, Ida malbelso-
neeo!) Ke nia majstro uzas la germanan me-
todon, kaj kial li unufoje respond]s al demando
pri all, eu, ke oni devas aŭdigi du sonojn a, e, kaj
u, klariĝas per tio, kion Sro. J. Borel skribis al
mi: "Tre ofte mi parolis kun nia majstro,. sed mi
povas diri al vi, ke li elparolas "aŭ" kaj "eŭ" tute
same kiel mi (t, e. kiel en "glaube," "Europa").
Certe estas ke aŭ, eŭ, formas unu solan silabon,
sed por la popoloj (ekz. la Francoj) kiuj ne
havas la sonojn aii, eŭ, estas malfacile klarigi al
ili kaj oni devas diri, ke estas elparolado kiel
rapida sinsekva eldiro de la sonoj a kaj ŭ, e
kaj ŭ."
Por eviti la absurdecon nomi du silabojn unu
silabo kelkaj diras, ke ŭ estas konsonanto. Tute
bone! sed la malfacilaĵo estas, ke neniu scias
la elparolon de tiu ĉi stranga konsonanto. Se
la elparolo estas tiu de u mallonga (mallon-
gega), ŭ restas vokalo kaj ne fariĝas konsonanto.
Se ili volas, ke ŭ egaliĝu je la w angla, ili en-
kondukas konsonanton neelparoleblan por ĉiuj
nacioj escepte la Anglojn, kio ne estas perme-
sita en lingvo internacia.
Ili egaligas tiun ĉi strangan konsonanton je
sono, kiun oni renkontas en hispanaj, italaj, kaj
germanaj vortoj precipe post q kaj g (ekz. igual,
Equatore, Quelle), kaj kiu estas elparolata jen
grandparte kiel la vokalo u, jen kiel la
konsonanto v. Sed ili forgesas, ke tiu 61
sono okazas nur post konsonanto, ne post
vokalo kiel la ŭ esperanta, kaj ke kelka
sono elparolebla post konsonanto ne estas
elparolebla post vokalo. Sekvante la ekzenir
plojn de la diritaj lingvoj kaj de aliaj, ni devus
elparoli aŭ, eŭ, ĉu kiel a-u, e-u, ĉu kiel av, ev.
En la unua okazo ŭ estas vokalo, kaj ni havas
Iogike du silabojn, en la dua okazo ni devus uzi
av, ev anstataŭ aŭ, eŭ, alimaniere ni enkondu-
kus alian nefonetikajon en nian artefaritan
lingvon. La esprimo "duonvokalo" ("duonkon-
sonanto") estas anomalio taŭganta nur por na-
turaj lingvoj, kiuj povas malzorgi la fonetikon.
Artifarita lingvo ne devas enteni "duonvoka-
lojn." Tiaj sonoj estas nur malklaraj, tute ne
aŭ nur malfacile distingeblaj por la aŭdo. La
voco glitas, por tie! diri, trans ili, ne akceptante
ian difinan karakteron. Tiaj sonoj ne devas
ekizisti en artef arita internacia lingvo, kiu devas
enhavi nur malkonfuzajn bone karakterizitajn
vokalojn kaj konsonantojn facile kaj klare el-
paroleblajn por ĉiuj nacioj.
Ankoraŭ unu fojon mi memorigas, he ĉiuj
tiuj ĉi dishutoj havas nur teorian valoron. Ta-
men ilia publikigo forprenos de niaj kontraŭu-
loj kontraŭdirojn ŝajne rajtigitajn. Ili eble
alportos interkonsenton kaj unuformecon de
la elparolo; kaj fine, se ili pruvos ke tiu ĉi unu-
formeco estas absolute neebla pro tip, ke la
lingvaj organoj de diferencaj nacioj estas dife-
rencaj, la elparolaj diskutoj rekondukos la
neeviteblajn diferencojn al la plej malgranda
mezuro.
Rimarho deda Redahtoro.
La Fundamento de Esperanto, akceptita de
ĉiuj Esperantistoj, ordonas en sia germana
parto, ke oni devu elparoli ŭ kiel "kurzes u"
(short German u); en sia franca parto, kiel
"ou bref dans Fallemand lauF' (like u short as
in the German "laut"). Tial, laii Dro. Zamen-
hof mem, la ŭ Esperanta, ĉu en aŭ, ĉu en eŭ,
bavas ĉiam lasaman sonon,—tiun trovitan en
la germana vorto "laut," kiu sono estas preskau
la sama trovata en la angla vorto "loud/'
La eŭ germana ne sajnas taŭgi por la eu
Esperanta, Car ĝi enhavas mek la Esperantan
^e" nek la Esperantan "u."
Ke estas utile disputi pri diftongoj, car cm
havas siajn proprajn ideojn pri diftongoj; sed
oni devas rimarki ke la au germana kaj la eu
germana estas tiom diftongaj kiom la eu. Espe-
ranta. (See the German Grammar of Win. D.
Whitney, Professor of Comparative Philology,
Yale University, where the diphthongal char-
acter of the German au and eu is shown.) Se
tial oni kondamnus la Esperantan "diftongon"
eŭ, oni egalrajte devus kondamni la germanan
elparolon de "eŭ" kaj de "au."
Pri la korekta elparolo de -e" kaj—o," ni ne
povas fari pli bone ol citi la jenan avizon de
The American Esperanto Journal.
8ro. Beaufront, elĉerpitan de la Aprila nirmero
de FEsperantiste:—
"Miaparte sen ia ŝaneeliĝo mi konklndas al
la sekvanta prefero: cie kaj ĉiam a = a de
has france (father angle), e = e de de france
(aerial angle), i = i de mi france (me angle),
o = o de dos france (omit angle), u = on de
mou france (too angle), sen malgraciaj longigo
kaj pezigo. Sed se okaze pro tiu aŭ alia kaŭzo,
pro nacia kutimo pli ĝnste, vi faras la sonon
iomete malfermita (with a "shortened" English
sound) ne elŝiru viajn harojn, sed ne celu tion
(hut do not aim at these "shortened" sounds).
Du kongreso j montris al la Esperantistoj, ke
tiuj nuancoj ne havas tiom da graveco, ke ili
povus malhelpi la interkompreniĝon."
Ekzemple al la 5 esperantaj vokaloj oni povas
doni prononcon ĉu longan aŭ mallongan, ĉu f er-
matan aŭ ne, pli aŭ malpli sonan, akran, sen
ŝanĝi la signifon de Fvortoj.
La 5 vokaloj ĝuas, por ilia prononco, ian
"marĝenon aŭ interspacon de nedetermino,"
dank' al kiii la neevitebla diverseco de F pro-
noncoj enkondukas nenian dusencajon..
El la Belga Sonorilo, 19an de M'ajo.
o    LA VIVO
(De la franca poeto Lamartine.)
En koro mi diris: Kion fari el vivo ?
Miajn antaŭnlojn, ĉrt mi devas sekvi,
Kvazaŭ la ŝafido sekvas la patrinon?
Imiti la homon, clam la frenezan?
TJnu serĉas la Memnajn trezorojn snr maro:
Sed ŝipon, dezirojn, la ondo englutas.
En gloro, kiun la genio enspiras,
Alia mortiĝas, ebria per famo.
Per siaj pasioj, vastan reton formantaj,
Tiu fondas tronon, altiĝas por fali. . .
Preferante eedi, en pli dolĉa reto,
Tiu sorton legas en virin-okuloj. . .
Mallaboremulo ekdormas malsate. .
Plugisto kondukas fruktdonan plugilon. . .
Scienculoj pensas, mortigas soldatoj. . .
AlmozuF sur bordo de Fvojo sidiĝas. . .
Kien ili iras?   Tien la folio
Iras, forblovate per vintra ventego.
Same en diversaj laboroj sekiĝas
ĉiuj, kiujn tempo semas kaj rikoltas. .
Ili bataladis, sed venkis la tempo.
Kvazaŭ riverego englutas bordsahlon,
Ĝi glutas iliajn forkurantajn omhrojn.
Naskiĝo! . .   Mortiĝo! . .   Ĉu estas vivo ? . .
Mi kantos la Dion, kiun mi amegas,
En urboj bruegaj, en pacaj dezertoj,
Kuŝantan sur bordo, flotantan sur maroj,
Je la sunkuŝiĝo, je la sunleviĝo. . . .
Tero al mi krias: Iviu estas Dio?
Li, kies animo grandeg5 ĉies estas,
Li, kiu per paŝo la spacon mezuras,
Li, de kiu la suno elpruntas brilecon. ,. .
Li tiris el nenio la materion,
Li fondis la universon sur la malpleneco;
Li, kiu senlima enŝlosis la marojn,
Li kreis la lumon per unu rigardo,
Li, kiu nek tagon, nek morgan, ne konas;
Li, kiu el ĉiam, el si mem, naskiĝas.
Li vivas estonte sama kiel estante,
Poririntan tempon li povas revoki.
•                 •••••
Dio, li estas.    Mia lango rediru
G-loran lian nomon, al mortemulidoj,
Kvazaŭ orlampo ĉe lia altaro
Mi kantos nur por li, ĝis li min frakasos.
Tradukis Pro. A. M. Grillon, Philadelphia.
KRONETIKO    (Continued)
The Toledo Esperanto Club continues to
make good progress. It has recently affiliated
with the A. E. A. The subscription to the
Journal thus secured will be utilized by placing
our official organ in the Toledo Public Library,
where it will be accessible to the general pub-
lic. A notice of a club meeting recently pub-
lished in a local paper brought many inquiries.
We hope soon to be able to conduct all our
business meetings in "the kara lingvo."
The American Esperanto Journal.
LA   INTERNACIA LINGVO   KAJ  LA  AKADEMIJO
At a meeting on the 13th of April the Section
of Sciences of the Boyal Belgian Academy voted
favorably on a proposition made by the Vien-
nese Academy, which aims at putting on the
regular program of the Association of Acad-
emies the question of an international lan-
guage. Consequently it disapproved a second
proposition which looked toward a declaration
that the Association is incompetent to solve
such a question.
In other words this section of the Belgian
Academy has passed a double resolution of
great importance: it thinks that the Associa-
tion of Academies is competent to decide the
question, and it desires that the Association
should take upon itself the choice of the lan-
guage. These propositions are now being sub-
mitted to all scientific academies.
At its meeting on the 19th of April the
Academy of Inscriptions and Belles-Lettres in
Paris decided unanimously, with uplifted
hands and with indignation, that it did not like
the proposal of the Academy of Vienna,
which looked toward the examination of the
question of an international language.
That does not prevent the progress of the
question: (for) this Academy is accustomed to
solve all progressive questions in an expert,
original, powerful manner.
The report of the meeting of this Academy
on the 12th of March, 1878, is very curious,
and shows the severity as well as the importance
of its official decisions:
"Yesterday, during the meeting of the
Academy, an American inventor by the name
of Edison presented a strange apparatus, which
he called a phonograph, and by which he as-
sured us that he reproduces the human voice.
But the scientist, M. Boullard, interpreting
the indignation of his colleagues, advised the
inventor to respect the Society, and cried out:
'Sir, we have not been deceived by a clever ven-
triloquist.' "
The Academy continues its effective labors.
(Translation from an article in La Belga
Bonorilo, 4 May, 1907.)
"I will engage you as a clerk to start with,"
said the merchant, "and I will pay you what
you are worth.    Is that satisfactory?'
"Oh, certainly," said the ex-collegian, "but—
do you think that the firm is able to pay so
much?"
En kunsido de la 13a aprilo, la Klaso de
Sciencoj de la Beĝa Akademio de Belglando
voedonis favore pri unua prOpono farita de la
Akademio de Vienne, celanta enlokigi la de-
mandon pri Internacia lingvo en la Tagordo de
la Asoeio de la Akademioj. Ĝi sekve voedonis
malaprobante la duan proponon, celantan de-
klaracion per kiu la Asoeio estus nekomptenta
por solvi tiun demandon.
Alivorte, la Akademio de Belglando starigis
duoblan decidon eefe gravan: ĝi opiniis ke Ja
Asoeio de la Akademio j estas kompetenta.pri la
elekto de Internacia lingvo, kaj deziris ke la
Asoeio povu preni sur lin, la elekton de tiu
lingvo. Tiuj proponoj estas nun submetitaj al
ĉiuj sciencaj Akademio j.
En ĝia kunsido de la 19a aprilo, la Akademio
de la Enskribaĵoj kaj Beletristiko en Parizo V
decidis, unuanime, per mana montro kaj kva-
zaŭ indigne, ke ĝi ne ŝatas la deziran, proponon
de la Akademio de Vienne, celantan la ekzame-
non de la demando pri universala (internacia)
lingvo.
Tio ne malhelpos la antatieniron de la de-
mando, tiu Akademio kutimas solvi ĉiujn pro-
gresemajn demandojn per sperta, originala kaj
potenca decide
La raporto pri kunsido de tiu Akademio de
la 12a de Marto 1878 estas tre kurioza, kaj
montras la severecon kaj ankaŭ la gravecon de
ĝiaj oficialaj decidoj:
"Hieraŭ, dum kunsido de la Akademio, ame-
rikana elpensinto, nomata Edison, prezentis
aparaton strangan, kiun li nomas fonografon,
kaj per kiu li certigas ke li reproduktas la
homan voĉon. Sed la scienculo Sro. Bouillard,
tradukante la indignon de siaj kolegoj, admo-
nis la elpensinton (!) por ke li respektu la
kolegaron kaj ekkriis: Sinjoro, ni ne estas trom-
pitaj de lerta ventriloko (ventroparolanto)."
La Akademio daŭrigas si an efikan (!) labo-
ron.
El Belga Sonorilo.
"Komencante mi dungos vin kiel komizon,"
diris la komercisto, "kaj mi pagos al vin tiom,
loom vi valoros.    ĉu tio estas ŝatinda."
"Ho, certe," diris la eks-kolegiano, "sed—ĉu
vi pensas, ke la flrmo povas pagi tiom multe ?"
(Tradukita W. S. Hamburger, Balti-
more, Md.)
8
The American Esperanto Journal.
ROSKO
The New York Herald vouches for it that
there is a good mule in Richfield, N. J., named
Roscoe. His owner, Arthur Paget, swears that
a'more talented or lovable mule never pricked
up his ears. But in spite of that, some rascal
has abused Roscoe, transforming him into an
object streaked with paint in such a manner
that he himself does not know whether he is a
mule or an oil painting,—and the mournful
look in his eyes apparently asks for information
on that point.
If Roscoe was not so popular the community
at Richfield would not share so much in his
mortification. Soap and boiling water applied
to his skin, and other heroic remedies, have
not succeeded in taking away his zebra-like ap-
pearance and restoring his customary mulish
aspect. Therefore, his master, as well as his
friends and well-wishers, are searching, with
vengeful purpose, for the culprits, probably
boys, who have done their work so well that,
according to the testimony of honest Paget,
Roscoe will never be himself again.
The local historians say that there are rea-
sons why Roscoe should become universally
esteemed. They call him a mule among mules,
say that he can do more work in one day than
a whole army of other mules. Besides that, in
the evening he usually amuses the children by
carrying them on his back. Moreover, he is a
mule hero. Once a certain. seven-year-old boy,
A?ho was gathering flowers on the shore, fel]
into the mill "pond. No one but Roscoe was
near. Without hesitating a moment, he jumped
into the «ater and saved, the boy, who was
just about to be thrown upon the mill wheel.
Then he-carried him home and laid him on the
door sill. On another occasion, the stable of
his master caught fire, and Roscoe, by kicking
the wall broke a hole through which he led
the other animals out of the burning building.
By such deeds Roscoe has become famous in his
home circle.
His temperament is both lively and also
docile. He greatly enjoys all kinds of sports,
especially the ball game between the "Hay-
makers" and "Rubes," which is an occasion of
very great importance in that locality.
Therefore the lament at his present state is
loud, and whoever it was that did the wicked
act of paintihg his skin, if discovered, will fare
badly.
Certigas La Nov-JorkaHeraldo, ke sin
trovas en Riĉfield, 1ST. J., unu bona mulo nome
Rosko. Ĝia posedanto, Arturo Paget, atestas,
ke Tieniam starigis la orelojn mulo pli talenta
kaj aminda ol tiu. Sed spite tio, in fripano
trouzis Rosko'n, aliigante ĝin en objekton per
kolorilo strekitan, tiamaniere, ke ĝi mem ne
scias, cu ĝi estas mulo aŭ olea pentrajo,—kaj
la rigardo funebra el ĝiaj okuloj ŝajne petas pri
tiu demando informon.
Se Rosko ne estus tiel popola, la loĝantaro
ĉe Riĉfield ne tiom partoprenus ĝian ĉagrenon.
Sapo kaj akvo bolanta almetitaj sur gian haŭton,
ankaŭ aliaj rimedoj heroaj, ne prosperis forigi
de ĝi la zebran ŝajnon kaj redoni ĝian kutiman
rigardon mulsimilan. Tial ĝia mastro, ankaŭ
ĝiaj amikoj kaj bonvolantoj, serĉas venĝeme la
krimulojn, kredeble knaboj, kiuj estas tiel bone
laborintaj ke, laŭ la atesto de l'honesta Paget,
neniam denove Rosko fariĝos si mem.
Rakontas la historiskribantoj lokaj, ke ekzis-
tas kaŭzoj, kial Rosko devas esti estimata tut-
monde. Ili nomas ĝin mulo inter la muloj,
diras ke ĝi povas plu labori en unu tago ol
tuta armeo da aliaj muloj. Krom tio, vespere
ĝi kutimas amuzi la infanojn, portante ilin
sur sia dorso. Plie ĝi estas mula heroo. Poje
unu sepjara knabo, kiu kolektadis florojn sur
la bordo, enfalis en la mueRageton. Neniu
krom. Rosko estis apuda. Ne ŝanceliĝinte mo-
menton, ĝi enakviĝis kaj savis la knabon jus
jetotan sur la radon de l'muelo. Tiam alpor-
tinte lin domen, Rosko kuŝigis lin sur la por-
dan sojlon. Alifoje la brutejo de ĝia mastro
ekbruliĝis kaj Rosko, piedfrapinte la muron,
rampis truon tra kiu ĝi elkondukis el la kon-
struajo brulanta la aliajn bestojn. Pro tiaj
agoj fariĝis Rosko fama en sia hejma rondo.
Ĝia temperamento estas kaj vigla ankaŭ obea.
Ĝi tre ĝuas ludojn ĉiuspecajn, aparte la pilklu-
don inter la "Fojnfarantoj" kaj "Ruboj," kiu
estas okazo tre grava en la tiea loko.
Tial la bedaŭro pro ĝia nuna stato laŭtiĝas,
kaj kiu ajn faris la malbonecon pentran sur
ĝian haŭton, kiam li estos eltrovita, certege
malprosperos.
A. E. A. 419.
The American Esperanto Journal.
NUNTEMPAJOJ EN JAPANUJO
(El la Japana Esperantisto.)
Unuformigeco de Latinlitera sildbo.—
Latinlitera, Propaganda • Societo,. kiu celas an-
stataŭi la japanan propran literon per la latina
litero, lasis ĝis nun tre libere la silabimanieron.
Sekve, en Japanujo ekzistas dekoj da latin-
literaj silabimanieroj, car 6iu skribas laŭ ĉia
gusto. Tiel, lia organo "Romaĵi" metigas sin
pre-skaŭ en malordo. -                  . •
De mallonge ĝi. eksentis la neceson.de la UIIU-
formigeco de Fsilabo, kaj petis.la anojn ke ili
proponos al la societo ian planon pri tio. Dro.
Kroita, reprezentante Japanan Esperantistan
Asocioip respondis al ĝi, ke. ĝi devas tute uzi la
esperantan silabimanieron.
Latinlitero en ■ Parlamento.—Latinlitera
Propaganda Societo gajnis fine la venkon en la
Parlamento. Kun grancla plimulto pasis la
propono ke oni uzos la latinliteron kiel leciono
memvola en la elementaj' lernejoj.
Pri  tio,,  Sro.   Saŭajanagi,   Yic-Ministro  de
Edukado, diris:—"Mi konsentas kiel individuo
al la propono, ke la Eomanizita silabado de la
Japana lingvo estu instruata en niaj elementaj
lernejoj. E6 la Ministro farus nenian kontrau-
parolon al ĝi. Sed, pri la demando per kia
metodo ĝi devas esti praktikata, estas nenia
fiksa opinio en la Departemento de Edukado.
La Komitato pro la esploro de la Japana lingvo
. estas veninta al la konkludo ke la itinaj ideo-
grafoj devas esti neniigataj kaj iaj fonetikaj
literoj devas esti alprenataj. Sed la demando
estas ĉu ili estos 'Kana? (Japana j literoj) ati
latinaj literoj aŭ Sanskritaj literoj; ĉu ni
faros novajn literojn. Ĝi estas tre malfacila
,demando, sed mi kredas ke latinaj literoj estas
plej facilaj."
Nova   Prezidanto   de. la  Nobla  Lernejo.—
Generalo Barono Nogi kiu faris lin mem farna
en la sieĝo de Port Arthur estas farita la Pre-
zidanto de la Nobla Lernejo en Tokio.
------------                     '73 •
INTERNACIA ESPERANTISTA PRORAGANDEJO
La labor0 kaŭzita de la eldono kaj disvasti-
gado de miaj ŝlosiioj tiom pliiĝis kaj kreskis,
ke mi jam ne estas kapabla plenumi ĝin sola.
Por doni malgrandan ideon pri la kreskado
eble suficas diri, ke dum la pasinta jaro miaj
presistoj ricevis la sumon de 16,000 frankoj, kaj
ke la valoro de la provizo da ŝlosiloj kaj de la
nepagitaj sufdoj reprezentas sumon de preskau.
10,000 frankoj, kiu sumo kredeble duobliĝos en
la nuna jaro, car estos eldonataj 6 novaj ŝlosiloj.
Por daŭrigi la eldonadon de tiuj ĉi propagan-
diloj en ĉiuj lingvoj, kaj por certigi la sende-
pendecon de la entrepreno, kaj ke ĝi servu nur
al la propagando, ne celante mongajnon, mi
formis, sub la nomo Internacia Esperantista Pro-
pagandejOj komitaton el la sekvantaj sep anglaj
Esperantistoj :—Sro. James Blaikie, M.A. (Can-
tab.) ; Major-Generalo George Cox, B.A. (Can-
tab.) ; Sro. H. F. Hoveler (E. Ĉefeĉ) ; E. L.
Kearney, M.A. (Cantab.) ; E. A. Millidge, ĉef-
redaktoro de The British Esperantist; H. Bo-
lingbroke Mudie, ano de la Kongresa Komitato
en Cambridge; S. Nicholl, Hon. Sek. de la B. E.
A.;—sub la estreeo de Major-Generalo Cox; kaj
al tiu komitato mi transdonis ĉiujn ĝis nun
aperintajn propagandilojn, kune kun ĉiuj rajtoj
kaj privilegioj.
La ĉefa eelo de la propagandejo estos la eldono
kaj disvendo de—
(1)   Propaganda j ŝlosilo j enmeteblaj en le-
terojn kaj pezantaj 5 gramojn, je la vendprezo
de 5 centimoj.
(2)   La samaj libretoj presitaj sur pli bona
papero kaj kun ia aldono por pravigi pli altan
prezen, kiu ebligas disvendadon per helpo de
librovendistoj, je la vendprezo de 10 centimoj.
La kapitalo necesa por plukonduki la entre-
prenon tra almenaŭ tri jaroj estas garantiata
kaj prunte donita de unu el la komitatanoj, kiu
ankaŭ garantias la komitatanojn kontraŭ perdo.
Tiu ĉir komitato elektos kunhelpantan inter-
nacian konsilantaron po 3 konsilantoj de ĉiu
lingvo.
La letera adreso de la komitato estos:—
Internacia Esperantista Propagandejo,
Merton Abbey, London, S. W,
kaj mi petas ĉiujn Esperantistojn, ke de la la
de Majo ili direktu ĉiujn leterojn, mendojn kaj
monsendojn al tiu 61 adreso.
Se ia nacio ne povas atendi ĝis Mam la ko-
mitato eldonos ŝlosilon en ĝia propra lingvo, mi
persone estas preta pagi la sumon de 50 frankoj
al la kosto de tia nova ŝlosilo, se iu Esperantisto
volos entrepreni, li mem, ĝin eldoni. Mi havas
nur unu kondiĉon, ke ĝi estu absolute sampeza
kaj samenhava kiel la nunaj eldonoj, kaj ke la
eldonistoj entreprenu vendi ilin afranke ĉien en
la mondo po 3.50 frankoj por cento.
E. ĉefeĉ.
>
10
The American < Esperanto Journal.
LA PROPAGANDO EN LA MARISTARO
Nuntempe oni bedaŭrinde devas konfesi, ke
la esperanta movado 6e la maristoj estas kvazau
nula. La kelkaj provoj faritaj trite ne efikis,
eble car ili estis izolitaj.
Tamen tre utila estus la disvastiĝo de Espe-
ranto ĉe la maristoj, ne nur pro la profitoj, kiujn
la nzo de nia lingvo alportus al la marvetnrantoj,
sed ankaŭ por la ĝenerala propaganda
Efektive, dnm la teranoj estas kvazaŭ najli-
taj sur sia lando, kaj pro tio malebligitaj konra-
niki parole kun la fremduloj, konigi palpe la
progresojn de nia afero, la maristoj, tramigran-
taj ĉiujn marojn, povas montri al la ĉiunaciaj
neesperantuloj nediskuteblajn pruvojn de la
taŭgeco kaj de la tutmonda prospero de Espe-
ranto.
Oni ne devas kaŝi la malfacilajojn de la pro-
pagando ee la maristoj; la kondieoj estas ja tute
malsamaj ol la ordinaraj pro la konstantaj
translokiĝoj de la personoj, kiujn oni devas
varbi. Oni devos santempe atingi la milit- kaj
komercmaristojn; ĉe la unuaj ni certe trovos
ŝatindan nombron da bonvoluloj, kiuj lernos
nian lingvon por enkonduki ĝin ĉe siajn kole-
gojn, kaj faros tion por la ideo mem; sed estas
ne malpli necese, ke oni varbu la duajn, kvan-
kam la praktikaj profitoj rezultantaj de la uzo
de la lingvo estas ankoraŭ malgrandaj, kaj ke
tin fakto malfaeiligas lataskon.
Ni do pensas, ke oni devas fari seriozah klo-
podon—kaj eble dum longa tempo—por suk-
cesi.
Hodiaŭ ni sendas alvokon al ĉiuj Esperantis-
toj, maristaj aŭ ne, por peti, ke ili diru al ni,
ĉu ili aprobas nian iniciaton, por ke ili varbu
aprobantojn inter la maristoj aŭ personoj ko-
nantaj la maristaron, fine, por ke ili sciigu al ni
la ideojn, kiujn ili havas pri la metodoj uzotaj
por bone kaj rapide propagandi nian aferon.
Kiam ni konos la nomojn de la personoj apro-
bantaj la kreon de nia Ligo, ni penos por fondi
la Francan Orupon de la Ligo kaj, se estas ne-
cese, por heipi la fondon de la alilandaj Grupoj.
La personoj aprobantaj estas petataj sendi
al Sro. Bene Mesny, La Huguette, a Granville,
Manche, France, siajn aprobojn kaj adresojn.
Aliparte, tiu aprobo neniel devigas la apro-
banton al ia monfero.
Bene Mesny, profesoro de marveturarto,
Granville  (Manche).
Samuel   Meyer,   ŝipmakleristo,  La   Bo-
chelle (Charente-Inferieure).
Billet  de  L'Isle,  marista  ĉeftriĝeniero,
Paris (Seine).
KORESPONDADO FAKO
Al la fremduloj neanglo parolantaj: oni en-
metas senpage en tiu ĉi Fako ATiajn nomojn kaj
adresojn. Skribu tre clare, kaj diru cu vi jam
legis la Krestomatiqn.
Fino. Emily W. Ehrhart, Stock Street, Han-
over, Penna., IT. S. A., deziras interŝanĝi poŝt-
kartojn (se eble kolorigitajn), precipe kun ĉiuj
kiuj ne anglan lingvon parolas, kaj sendos belan
karton kun vidajo de fama batalkampo de
Gettysburg.
Sro. S. X. Heabler, Attica, Ohio, TJ. S. A., de-
ziras korespondadi kun fremduloj kaj Amerika-
noj.    Jam legis Krestomation.
Sro. George Story, Office of City Engineer,
San Luis Obispo, Calif., IT. S. A., deziras
korespondi kun hispano-parolanta persono, pre-
fere kun Meksikano.    Povas legi la romancajn
lingvojn.
Saratov, Russia. Anoj de la Saratova Espe-
rantista Societo deziras korespondadi kun ali-
landuloj. Sin turnu al Sro. Simeon P. Pol-
tavskij, Malaja Zatounaja 6, Saratov, Russia.
Every member of the American Association
can have an announcement put in the Korespon-
dada Fako for 10 cents. The announcement
must not contain more than 15 words besides
the name and address, and it must be sent on a
separate slip of paper, .either typewritten or
printed in capitals with a pen.
Other persons can have announcements in-
serted at double the above rates.
"Dear John," wrote a wife from the seashore,
"I enclose the hotel bill."
"Dear Mary," he wrote in reply, "I enclose a
check; but please don't buy another hotel at
such a price—it is too expensive.'
»
"Kara Johano," skribis edzino de la mar-
bordo, "mi enmetas la hotelan kalkulon."
"Kara Mario," li skribis respondante, "mi
enmetas ĉekon; sed bonvolu ne aceti alian ho-
telon je tioma prezo—estas tro karpreze."
The American Esperanto Journal.
11
LA VIRO SENPATRUJA
("The Man Without a Country."   By Dr. Edward Everett Hale.)
Tradukita kun permeso de la Autoeo per E. L. Robinson, Kalamazoo, Mich.
(daŭranta.)
Jen la letero:
Levant, 2° 2' Suae kaj 131° Okcidente.
Kara Fred:—Mi provas trovi la koron por
sciigi vin, ke ĉio finiĝis por "Kompatinda
Nolan." Mi estis kun li dum ĉi tiu kruzo pli
da tempo ol mi iam estis antaŭe, kaj mi povas
nun kompreni vian dirmanieron, kiam vi pri-
parolis pri la kara maljunulo. Mi povis vidi ke
li ne estas forta,- sed mi ne ec pensetis, ke la
fino staras tiel proksime. La kuracistoj obser-
vadis lin tre zorgeme, kaj hieraŭ matene oni al-
venis por sciigi min, ke Nolan plie malsaniĝas,
kaj ne ankoraŭ eliras el sia ŝipĉambro,—afero
kiun mi ne povis memori esti okazinta antaŭe.
Li permesis ke la kuracisto alvenu kaj rigardu
lin tie kuŝantan,—tio estis la unua fojo ke la
kuracisto estis en lia ŝipĉambro,—kaj li diris ke
li deziras vidi min. Cu vi rememoras la mis-
teriojn, kiujn ni junuloj kutimis elfari pri lia
ĉambro en antaŭaj tagoj, kiam ni estis sur la
"Intrepid" ? Nu mi eniris, kaj tie vere la kom-
patindulo knŝis en sia liteto, ridetante aminde
kiel li clonis al mi la manon, sed ŝajne tre mal-
forta. Mi ne povis ne ĉirkaŭrigardi, kaj la ek-
rigardeto elmontris al mi, kian kvazaŭan altare-
ton li elfaris el la skatolo, en kiu li nun kuias.
La "Stelojn kaj Striojn" li pendigis super kaj
ĉirkau portreto de Washington; kaj li estis pen-
trinta majestan aglon kun fulmaro brila en ĝia
beko, kaj kun la talono j ĉirkaŭprenantaj la tutan
terglobon, de ĝiaj flugiloj ombrigitan. La mal-
juna karulo vidis mian rigardeton kaj diris,
malgaje ridetante, "ĉi tie vi vidas ke mi havas
patrujon." Kaj tiam li manmontris al la mal-
proksima parto de la lito, kie mi vidis tion
kion mi neniam antaŭe vidis,—grandan karton
de la Unuigitaj ŝtatoj, ĝuste kiel li pentris ĝin
laŭ memoro, kaj kiun li gardis por ĝin vidi kiel
li tie kuŝis. Strangaj nomoj maljunaj estis sur
ĝi, je grandaj literoj—"Indiana Provinco, Mis-
sissippi Provinco, kaj Louisiana Provinco. Tiel,
mi supozas, niaj antaŭuloj lernis tiajn aferojn,
sed la maljunulo enmetis Texas ankaii. Li eten-
digis la okcidentan landlimon al la Pacifika
Oceano, sed sur tiu marbordo li nenion difinis.
"Ho, Danforth," li diris, "mi scias ke mi mbr-
tiĝas.    Mi ne povos reveni hejmen.    Neeble ke
vi ne diros ion al mi nun. Silentu, silentu, ne
parolu ĝis tiam kiam mi diros tion, pri kio mi
estas eerta ke vi scias, ke ne estas en tiu ĉi ŝipo,
ke ne estas en Ameriko,—Dio benu ĝin,—pli
fidela viro ol mi. Viro ne vivas kiu amegas la
maljunan flagon tiom, kiom mi ĝin amas, aŭ
kiu preĝas pri gi'au esperas por ĝi tiom kiom
mi. Estas tridekkvar steloj en ĝi nun, Dan-
forth. Mi dankas al Dio pro tio, kvankam mi
ne scias iliajn nomojn. «Neniam oni forprenis
eĉ unu; mi dankas al Dio pro tio. Mi scias per
tiu fakto, ke Burr neniam kaj neniel sukcesis.
"Ho, Danforth, Danforth," li elĝemetis la vor-
tojn, "kiel similaj al malbona sonĝo ŝajnas la
ideoj de knabo pri persona famo aŭ aparta re-
gado, kiam oni rerigardas al ĝi post tia vivo kia
la mia. Sed diru al mi ion—ĉion—antaŭ ol mi
mortos."
Ingham, mi ĵuras al vi, ke mi sentis min mon-
stro tial, ke mi ne jam diris ĉion al li antaŭe.
ĉu danĝere aŭ ne, ĉu delikate aŭ ne, kial mi agis
kiel tirano kontraŭ tiu ĉi kara, sankta malju-
nulo, kiu pagis dum sia tuta viVo plenkreska, n
malsaĝecon de knaba malfideleco. "Sinjoro
mi diris, "mi rakontos ĉion pri kiu vi deman-
dos, sed kie mi devas komenci."
Ha, la feliĉa rideto aperanta sur lia blanka
vizaĝo! Li premis mian manon kaj diris, "Dio
benu vin. Diru al mi iliajn nomojn," li de-
mandis, manmontrante al la steloj sur la flago.
"La lasta kiun mi scias estas Ohio. Mia patro
loĝis en Kentucky, sed mi divenis Michigan kaj
Indiana kaj Mississippi—la Adams Eortikajeto
estis en Mississippi. Hi esta dudek. Sed pri
la aliaj dekkvar? Vi ne dividis iun el la mal-
junaj statoj, mi esperegas."
Nu, tio ne estas malbona temo, kaj mi klarigis
al li la nomojn laŭ vico; post kio li postulis, ke
mi prenu krajonon kaj laŭ mia povo, pentri
ilin sur lian belegan karton. Li treege gajiĝis
pri Texas,—rakontis ke lia kuzo mortis tie;
montris la lokon proksime al tie, kie li supozis
ke la tombo de sia kuzo staras, kaj diris ke li
jam divenis ke Texas estas ŝtato. Ankaŭ li tre
gajiĝis, vidinte Kalifornion kaj Oregon'on, pri
kiuj li diris ke li antaŭe pensetis, parte car oni
neniam permesis al li elŝipiĝi sur thin marbor-
ia
>
12
The American Esperanto Journal.
don, kvankam la ŝipoj tie estis tre ofte. "Kaj
la maristoj," li diris ridante, "reporjtis multon
krom feloj." Tiam li tnrnis sin al la estinteco,—
Tio ĉieloj kiel malproksima,—por demandi pri
la Chesapeake, pri tio kion oni faris al Barron,
car li kapitulaciis gin al la Leopard; kaj ĉii Burr
iam faris alian provon, kaj li grincis la dentojn
pro la sola pasio kiun mi iam vidis lin elmontri.
Sed post momento tin pasio finiĝis kaj li diris,
"Dio pardonu min, car mi estas certa ke mi
pardonas lin/' Tiain li demandis pri la malnova
milito,—rakontis al mi la veron pri sia koman-
dado de la pafilego en la tago kiam ni kaptis la
Javo'on,—-faris ankaŭ demandon pri kara, mal-
juna David Porter, kiel li nomis lin. Tiam li
kuŝiĝis kvieta kaj feliĉa, car li estis aŭdonta
dum unn horo la historion de kvindek jaroj.
Kiom multe mi deziris, ke estu in kin ion
sciis. Sed mi faris Ian mia plej granda povo.
Mi diris al li pri la angla milito. Mi rakontis
pri Fulton kaj la naskiĝo de la vaporŝipo. Mi
diris pri maljuna Scott kaj Jackson; diris al li
ĉion kion mi rememoris pri Mississippi, Orlean-
zo, Texas, kaj lia propra maljnna Kentucky.
Kaj imagn, li demandis pri tin kiu komandis la
Legion de la Okcidento. Mi respondis, ke la
komandanto estas tre brava oficiro nomita Grant,
kaj ke li estas, laŭ niaj plej lastaj novajoj, sta-
rigonta si an ĉefoncejon ĉe Yicksburg. Tnj
poste, "kie estas Yieksburg ?" Mi montris ĝin
sur la karto. Ĝi kuŝas centon da mejloj plimal-
pli malproksime de lia maljuna Adams Forti-
kajeto, kin, mi pensas, eble estas ruino. "Ĝi
devas esti ee la plantejego de Vicks, sur la
Walnut'aj Montetoj," li diris. "Nu tio estas
granda ŝanĝo."
Mi certigas vin, Ingham, ke ne estis facile
mallongigi la historion de duono da jarcento en
interparoladeto kun malsanulo. Kaj nun mi
ne bone scias, kion mi pritraktis por li,—pri en-
migrado kaj ĝiaj rimedoj, pri vaporŝipoj, fervo-
joj, telegrafoj, pri eltrovoj kaj libroj kaj litera-
turo, pri kolegioj kaj West Point kaj la ŝipara
Lernejo ĉe Annapolis, kaj liaj interrompadoj
estos el la plej strangaj.
Ekzemple, li demandis neatendite, kiu estis
la nuna Prezidanto; kaj post kiam mi sciigis lin
pri tio-, li demandis cu Lincoln estas filo de Ge-
neralo Benjamin Lincoln. Li diris, ke li ren-
kontis maljunan Generaloh Lincoln, estante nur
knabo, ĉe la traktado de ia ruĝsovaĝula pacigo.
Mi neis, kaj klarigis ke Prezidanto Lincoln Se-
vern's el Kentucky, kiel li mem, sed mi ne povis
diri de kiu familio—li estis memkreitulo.
"Bone! Bone!" kriis Nolan. "Tio ĝojigas min.
De longe mi pensadis kaj miradis pri tiaj aferoj,"
kaj mi decidis ke la granda danĝero por nia
lando sin kaŝas en la daurigo de regula here-
deco en la ĉefaj familioj." Tiam mi ekparolis
pri mia unua vizito en Washington, kiel mi ko-
natiĝis kun la Oregona Kongresano. Mi rakon-
tis pri la Srnithsonian'a Instituto kaj la voyaĝoĵ
por esplorado, pri la Kapitolo (Parlamenta
Domego), pri la statuoj por la antatinanko,
pri la jenaj, la "Mallibereco" de Crawford kaj'
la "Washington" de Greenough. Ingham, mi
diris ĉion kion mi povis memori, kio elmontris
la grandecon de lia patrujo kaj ĝian prosperecon.
Sed mi ne eĉ povis paroleti pri tiu ĉi ribelado.
Kaj li entrinkis ĝin, kaj ĝin ĝuis pli ol mi
povas esprimi. Li pli kaj pli silentiĝis, tamen
mi ne pensis, ke li estas laca aŭ malforta. Mi
donis al li glason da akvo, sed li nur malseke-
tigis la lipojn, kaj postulis ke mi ne foriru.
Tiam li petis, ke mi alportu la Presbyterian'an
Libron de Publikaj Preĝoj, kiu proksime kuŝis,
kaj ridetante diras ke ĝi malfermiĝos je la ĝusta
loko,—kaj tiel ĝi faris. Tie estis lia duobla
streko ruĝa, de supro malsupren sur la paĝo;
kaj n\i surgenuiĝis kaj legis, kaj li diris kun mi
la jenan preĝon: "Pro ni mem, kaj pro nia pa-
trujo, ho aminda Dio, ni dankas Yin; kaj tial
ke, malgrau. niaj multaj rompadoj de Yiaj sank-
taj leĝoj, Yi daŭrigis al ni Yiajn bonajojn,"
k. t. p. al la fine de la dankpreĝo. Tiam li
turnis la librofoliojn ĉe la fino de la sama libro,
kaj mi legis la vortojn pli konatajn de mi:
"Plej kore ni petegas ke Yi, per Yia favoro sur-
rigardu Yian servanton, la Prezidanton de
l'Unuigitaj ŝtatoj, kaj ciujn aliajn autoritatu-
lojn," kaj tiel al la fino.
"Danforth," li diris, "mi rediradis tiujn
preĝojn ĉiunokte kaj ĉiumatene dum kvin-
dekkvin jaroj. "Poste li diris, ke li deziras
dormi. Li min klinigis super lin, kaj min kisis
kaj aldonis, "Serĉu en mia Biblio post kiam mi
estos mortinta, Danforth," kaj mi foriris.
Sed mi ne pensetis, ke tio estas la fino. Mi
opiniis ke li laciĝas kaj volas dormi. Mi sciis
ke li feliĉiĝas, kaj mi deziris ke li estu tute
sola.
Sed post unu horo, kiam la kuracisto eniris
kviete, li trovis ke Nolan jam elspiris sian vivon
kun rideto. Li premegis ion al siaj lipoj,—
estis la medalo patra de la Ordeno de Cincin-
nati. Ni serĉis en lia Biblio, kaj tie estis pa-
perajeto en loko, kie li jam montris la jenan:—
"III dezjras landon eĉ ĉielan. Tial Dio ne hon-
tas esti nomata ilian Dion, car li preparis por
ili urbon." Sur tiun ĉi paperajeton li estis
skribinta, "Entombigu min en la maro. Ĝi
estis mia hejmo kaj mi ĝin amas: sed ĉu oni
ne starigos ŝtonon por memorajo ĉe la Adams
Fortikajeto au en Orleanzo, por ke mia mal-
The American Esperanto Journal.
13
honoro ne estu pli ol mi devas porti?
sur ĝi,
"Al   Memoro   de
Felipo   Nolan
Diru     Leŭtenanto en la Armeo de la Tmuigitaj ŝtatoj.
Li amegis sian patrujon tiom kiom neniu alia
viro iam ĝin amis; sed neniu alia meritis
malplu el ĝiaj manoj."
(Fino.)
BOOK REVIEW
Rapport sur l'Esperanto adresse a M. de Mi-
nistre de l'lnstruction Publique par Th. Cart,
Agrege de l'Universite, Professeur au Lycee
Henri IV et a l'Ecole libre des Sciences poli-
tiques, suivi d'une Note sur l'Esperanto chez
les Aveugles; 24- p. 18x22. — Paris, Presa
Esperantista Societo, 33, rue Lacepede. Prezo:
22 cendoj (TJ. S. postage stamps) por la Espe-
ranta propagando inter hlinduloj.
Although especially written for Frenchmen,
and from the French standpoint, this report
about Esperanto is very important and very in-
teresting for all persons. It was presented by
Professor. Cart to the Minister of Public In-
struction when the proposal made by M. Cornet
was made to the Chamber of Deputies for the
official acceptance of Esperanto in the Public
Schools. It is a clear resume of all arguments
for Esperanto, and skillfully answers the attacks
against an artificial language. It is sold for
the profit of the propaganda of Esperanto
among the blind. We heartily recommend it
to those who can read French.
Solvo de la problemo de lingos internacia,
kun germana traduko de Pro. Christaller de
Stuttgart. Der Inhalt dieses Biichleins, das
der "Fundamenta Krestomatio" von Dr. Zamen-
hof entnommen wurde, ist ein von einem
anonymen Verfasser hergestellter Bericht, der
in etwas geanderter und verkiirzter Form von
Beaufront auf dem Kongress der franzbsischen
Gesellschaft fiir den Fortschritt der Wissen-
schaften (Paris 1900) verlesen worden war.
Den deutschen Esperantisten, insbesondere
den Anfangern, wird dieses Biichlein sehr
niitzlich sein. Sie werden aus demselben dop-
pelten Vorteil ziehen: Die Erlernung des Espe-
ranto an der Hand eines mustergŭltigeh Textes
mit fast wortgetreuer TJebersetzung, und ein
grundlegendes Studium der theoretischen
Seite der Frage einer international en Spraehe.
We can not too highly recommend this hook;
we hope soon to see an English translation of
it. The hook contains 125 pages, and is to be
obtained directly of Esperanto Verlag Mbller &
Borel, 95 Pririzessinstrasse, Berlin S., Grermany.
Price, 27 cents in TJ. S. postage stamps.
La Ciutaga Vivo, verkita de Fr. Swagerr kaj
Ad. Finet. This book has an introduction in
both French and Flemish, and vocabularies in
the same languages. Three-quarters of the
book, however, is altogether in Esperanto, and
consists of material for conversation about or-
dinary daily life. This material is arranged
according to the Gouin method, a sample of
which follows:
"■—Mia longa, bona krajono kuŝas antaŭ mi
sur la grarida tablo.
Mi volas skribi per ĝi,
sed mi ne povas skribi per ĝi,
car la pinto de la krajono estas forrompita,
k. t. p.
This book should help one to learn to speak
Esperanto. It can be obtained from the Amer-
ican Esperanto Ass'n, price 35 cents.
Muziko. La Librairie de l'Esperanto, 46 rue
Sainte-Anne, Paris (2e), France, keeps for
sale all sorts of Esperanto works. It has a spe-
cial catalogue of Esperanto songs and music,
theatrical pieces, etc. We should advise all
Esperantist musicians and all clubs and groups
to send for this. This special catalogue can be
obtained from the American Esperanto Associa-
tion for a two-cent postage stamp.
To the Readers of the Krestomatio.
Mr. E. Fanshawe, Bhandara, Central Pro-
vinces, India, is engaged in the important work
of studying word by word and sentence by sen-
tence everything in the Krestomatio. He is do-
ing this for the purpose of finding out any
errors or difficulties which may be in this book.
He asks the assistance of all Esperantists in
this important work. Mere beginners in the
study of the language, however, cannot help
him. Therefore, do not write to Mr. Fanshawe
unless you have studied Esperanto at least six
months, and have mastered Bullen's Lessons,
and can read the Krestomatio with ease.
Write plainly; use large sheets of paper; if
possible, "type-write." Always note the page
and the line in which the cUfficulty is to be
found, and write out in full the phrase itself.
14
The American Esperanto Journal.
GRAMMATICAL POINTS
The suffixes ig and ig. These are perhaps
the most important suffixes in the language.
They have sometimes caused confusion in the
minds of beginners, but they are really not
difficult to understand, if we will only examine
them carefully and learn once for all how to
us© thsiii.-'
"Ig" signifies "to cause," "to make"; "iĝ," "to
become." When added to adjective stems, their
meaning is perfectly clear: "purigi" (to make
pure, to purify), "puriĝi" (to become clean, to
grow clean). Moreover, when they are added
to intransitive verbal stems, there should still be
no difficulty in understanding them. "Venigi"
must mean "make to come," "procure": e. g.,
"venugu kuraciston" (get a physician). "Ve-
niĝi" would mean almost- the same thing as
plain "veni" "Mortigi" is "to make to die, to
kill"; "mortiĝi" is "to become dead," "morti"
is "to die."
With some intransitive verbal stems, how-
ever, the form with "iĝ" acquires quite a differ-
ent meaning from the simple form without any
suffix. "Sidi" = to be sitting, to sit; "sidiĝi""
= to become sitting, to sit down; "sidigi" =
to make to sit, to make a person sit down. But
all these meanings flow naturally from the
meanings of the root and the suffixes: there
ought to be no chance for confusion.
In the case of transitive verbal stems, how-
ever, such a confusion easily arises, unless one
gathers the correct meaning from the rest of
the sentence. Eor instance, "mi sciigas" may
mean either "I make (some one) to know" or
"I make (something) known." If we should
expand the "mi sciigas" into "mi sckmngas"
in the first case, and "mi sckfigas" in the sec-
ond case, there would be no opportunity for
confusion.
Such forms, however, are clumsy, and we
can usually use the simpler "mi sciigas" for
both the others, if we properly contruct the rest
of the sentence.    "Mi sciigas vin pri tio" =' "I
»
make you know (knowing) about this": it
could not mean anything else, for "I make you
known about this" is nonsense. "Mi sciigas al
vi tion" = "I make that known to you": "I
make that know (knowing) to you" is again
nonsense.
In the same way we can determine whether
"sciigas" means "becomes to know" or "be-
comes known." "Mi sciigas pri tio" must
mean "I become knowing, I am informed about
this."
From a practical point, however, one need
not inquire too closely into the matter, for gen-
erally both the "ig" and the "ig" are used only
as shortened forms for "atig," "itig," "atiĝ,"
"itiĝ." One can usually, therefore, say off-
hand that "mi sciigas" means "I make known
"I become
"iĝ" suffix
Aj.   The suffix "aĵ," when added to a transi-
(not knowing)"; and "mi troviĝas/
found (not finding)."   Indeed the
added to   a transitive verbal stem can also be
called a weak passive form
A
tive" verbal stem, has usually, like the suffixes
"ig" and "iĝ" in the same case, a passive mean-
ing. Therefore "sendaĵo" = something sent
(senahtaĵo) ; "ĵetaĵo" = something thrown
(ĵetitaĵo).
Ankorau and Jam. It is rather difficult to
give exact English renderings of these par-
ticles. "Ankorau." means "still"; it indicates
that there has been no change. "Mi ankorau
tie ĉi estas" (I am still here, I have not changed
my position). "Mi ne vidis lin ankorau" (I
have not seen him yet, I am in the same state
as I was of not seeing him).
"Jam," on the contrary, indicates a change
from the former state. "La knabo jam ne
plOTas" (The boy no longer laujghsj already he
is not laughing; he laughed lief ore, but now he
has changed from his laughing state). "Vi
jam diris tion" (you have said that already;
now you have changed to the non-saying
state).
During the last elections, several banners,
bearing different mottoes, were displayed. A
certain doctor returned home, and, seeing a
crowd jeering outside the door, wondered ex-
ceedingly. He discovered the cause when he
saw a banner which connected his house with
the house- of the undertaker on the other side
of the street. It bore the motto: "United we
stand; divided we fall."
En la daŭrigo de la lastaj politiko-elektoj,
kelkaj elpendaĵoj portantaj diversajn devizojn,
estis elmontritaj. Unu kuracisto venis domen,
kaj, vidante. amason, kiu ridmokis ekster lia
pordo, miris treege. Li eltrovis la kaŭzon, kiam
li vidis elpendaĵon, kiu kunigis lian domon kun
la domo de'l ĉerkfaristo sur la alia flanko de la
ŝtrato: Ĝi portis la devizon: "Unuigitaj ni sta-
ras;. dividitaj ni falas."
The American Esperanto Journal.
15
ANSWERS TO  CORRESPONDENTS
All grammatical points, especially those rela-
ting to the proper use of the J^ais^and the
preposition are treated in detail liiTTox's Gram-
mar and Commentary. The second edition, re-
vised and corrected, has just appeared. It also
contains translations of many idiomatic English
expressions, such as "as far as," "at the outset,"
"all right," "by the month," "insomuch as," "so
much the better," etc. We should advise every
serious student of Esperanto to get a copy of
it. It can be obtained from the American Es-
peranto Association.
El and da. "El" means originally "out of";
it is also used in the sense of "among," "of":
for example, "unu el ili" (one of them). "Da"
follows words denoting quantity, measure,
weight, number in the sense of portion: for
example, "post kvarono da horo" (after quarter
of an hour). At times it is difficult to dis-
tinguish the uses of these prepositions, as with
almost all prepositions, there are times when it
is impossible to say just which is the correct one
to use. When one comes to this "dividing"
line, one can properly use any one of several.
Eor instance, both "la amo al la patrujo"
(love toward the fatherland) and "la amo por
la patrujo" (love for the fatherland) are cor-
rect. Or again "li ploris de ĝojo" and "li ploris
pro ĝojo." Do we not say in English both that
he was "at the University four years" and "in
the University four years"?
Every preposition has its primary logical
meaning; its secondary meanings will necessa-
rily shade off into those of other prepositions.
Get the primary meanings of all prepositions
firmly in your head; then read attentively the
Krestomatio; and finally study carefully Cox's
Grammar and Commentary. It devotes 20
pages to Esperanto prepositions and 10 more to
the proper translation of English prepositions.
Prepositions after Verbs and Adjectives.
Aaain we must refer our readers to Cox's Com-
mentary or to Fruictier's Sintakso. Also pay
especial attention.to the use of prepositions in
the Krestomatio and other good Esperanto
works. A correspondent writes us that he has
found the pages of the "American Esperanto
Journal" very useful. He copies out of it every
phrase which seems a little strange to him, and
keeps these for future reference and study. It
would be a good plan for others to do the same
thing.
Sometimes the preposition does not need to
be translated; it forms a part of the Esperanto
root. Eor example, "serĉi" (to look for ,to
search after). However, when one must use a
preposition, there is generally little difficulty in
finding the right one: "mi sidiĝis sur la seĝon"
(I sat down upon the chair), "mi kriegis pro
ĝojo" (I shouted for joy), "mi parolis pri ĝi al
li" (I spoke of it to him). Still you must not
translate the English preposition literally. It
is the meaning of the preposition which you
are really after: "pro go jo" (on account of joy,
because of joy, not merely for joy); "pri ĝi"
(about it, not of it).
Sometimes, however, the preposition in Eng-
lish is of such slight force that it is difficult to
say just what it means. "Of" and "at" are
often thus used. "Je" is the proper Esperanto
translation of prepositions so used. Examples:
"mi ridas je li" (I laugh at him), "mi enuas je
la hejmo" (I am tired of home), "mi tuŝis lin
je la ŝultro" (I touched him on the shoulder).
After adjectives, too, "je" is not uncommon:
"plena je akvo" (full of water), "alta je tri
futoj" (three feet high).
Do not, however, use "je" too often. It is a
safe rule to avoid it whenever possible. Get the
real meaning of the other prepositions, and you
will not need to use it often.
De. "De" signifies "of," "from," and "by"
(after passive verbs). Its primary meaning is
separation: "estar dek mejloj de tie ĉi al tie"
(it is ten miles from here to there).
"De" is also used generally for English "of."
Bear in mind, however, that "pri" is the proper
preposition to use, when "of" really signifies
"about," "concerning": "mi parolis pri tio" (I
spoke of that). Furthermore, the English "of"
may be ambiguous: for instance, "the love of
God." This must be translated in two different
Avays in Esperanto: "la amo al Dio" (the love
AAUiich we bear towards God), "la amo de Dio"
(the love from God, his love toward us).   '
Al. This preposition is frequently used in
Esperanto in ways which seem somewhat pecu-
liar to Americans. Upon examination, how-
ever, these are found to be perfectly logical.
"Mi obeas alia patro, mi sekvas al li, mi petas
al ŝi,"—all these are perfectly logical, and per-
fectly correct. One can also write, "Mi obeas
la patron, mi sekvas lin, mi petas ŝin aŭ de ŝi."
. "Mi tuŝis lian ŝultron" is good Esperanto for
"I touched him on the shoulder." So is "mi
tuŝis al li sur la ŝultron."
Squash, quince, acre.   "Squash" =?= kukurbo
(gourd).   "Quince" = cidomipomo or cidonio.
16
The American Esperanto Journal.
Practically all plants, trees, etc., are in Espe-
ranto called after their Latin botanical names:
for example, kverko (oak), acero (maple), lak-
tuko (lettuce), brasiko (cabbage). The same
thing can be said of the Esperanto names of
animals, with the exception of "hundo" and
"kato";lupo (wolf), vulpo (fox), tigro (tiger),
cervo (deer).
"Acre" has not yet found a place in the dic-
tionaries. The international measure for land
is the "hektaro," which is equal to about two
and a half acres. Translate your "acres" into
hektaro j, and think internationally. "Akro"
would not be allowed; for "akra" means sharp.
Nominativo por klareco. The rule in Espe-
ranto is that the Direct Object and all its quali-
fiers are put in the Accusative Case. There is,
however, one exception to this, an exception
which exists in order to prevent confusion. "La
patro nomis sian fllon Johano"—the father
called his son John, gave him that name: "la
patro nomis sian fllon Johancw"—the father
named, made mention of, his son John. "Mi
trovis la vinon bonan"—I found the good wine:
"mi trovis la vinon bona" (esti bona)—I found
the wine good, that it was good.
This is really no exception, for the predicate
adjective or noun never changes its case. In
English we sometimes make no distinction, and
we sometimes make a distinction by changing
the order of the words.
Position of Adverbs and Prepositional
Phrases. It is necessary in Esperanto, as in
almost all other languages to pay attention to
the position of adverbs and to prepositional
phrases, to put these in such positions that there
will be no chance of misunderstanding what
words they modify. For example, write either
"li ekstreme deziras riĉiĝi" (he desires very
much to get rich), or "li deziras riĉigi ekstreme"
(he desires to get very rich). Which of the two
forms is correct in a given case depends upon
what you wish to say; but "li deziras ekstreme
riĉiĝi" should not be used in either case, for
it is ambiguous.
"Ĝi estas metita en la kesto de la knabo"—it
was put into the boy's trunk. If you wish to
say, "it was put into the trunk by the boy,"
change the position of "knabo" in the sentence:
write it thus, "Ĝi estas metita de la knabo en la
kesto."
Jaudon, jaude. "Jaŭdon" == on a Thursday;
"ĵaŭde" = on Thursdays, being similar to "ves-
pere" (at evening, on evenings), "nokte" (at
night), etc. "I wish to go Thursday" is "mi
deziras iri la proksiman aŭ venontan Ĵaŭdon."
"I went Thursday" is "mi iris la lastan
Ĵaŭdon."
Sampatrujanoj means "fellow-countrymen,"
literally "members (anoj) of the same (sam)
fatherland (patrujo)."
"Palpi" === to feel about; "tuŝi = to touch.
"Lerni" = to learn; "studi" = to study.
"Lernejestro" = schoolmaster, head of the
place for learning.
"Studanto" = student.
A Word of Advice to Correspondents. If
you 'do not know the meaning of an Esperanto
word, look for it in the Esperanto-English Dic-
tionary (Motteau). O'Connor's Text-Book and
■ Bullen's Lessons are not dictionaries: they are
merely exercise-books. You must expect to find
many words which are not to be found in either
of these beginner's lessons.
Small Boy (who has come five miles to the
country store) : "Please sell me a penn'orth of
matches."
Storekeeper: "Here they are, my boy."
Two hours later the boy comes in again, with
the matches in his hand.
"Please, mister, my mother says that these
matches won't light."
The storekeeper remarks, "Nonsense," and
lights one of the matches on his trousers.
While the shades of evening are falling and
the stars commence to shine, the boy walks
wearily into the shop.
"Please, my mother says she hasn't time to
come here to light matches on your trousers""
he says.
?j
Knabeto (Kiu estas alveninta kvin milojn
al la landa butiko) : "Bonvolu, vendi al mi alu-
metojn valorajn je unu penco."
Vendisto: "Jen estas ili, mia bubo."
Post du horoj la knabo eniras ree, kun la
alumetoj en sia mano.
"Bonvolu, sinjoro, la patrino diras ke tiuj ĉi
alumetoj ne povas esti bruligataj."
La vendisto rimarkis "Sensencajo•!" kaj ek-
bruligas unu el la alumetoj sur nia pantalono.
Dum la ombroj vesperaj falas kaj le ŝteloj
komencas brili, la knabo marŝas lace en la buti-
kon.
"Bonvolu, la partino diras, ke si ne havas la
terhpon por veni tien el por ekbruligi alumetojn
sur via pantalono!" li diras.
International  Reviews printed  only in  Esperanto
Internacia Scienca Revuo (International Scientific Review)... .Price Sm 2,75 = $1.40
8 rue Bovy-Lysberg, Geneva, Switzerland.
La Revuo—literary monthly—Dr. Zamenhof, Chief Collaborator..............$1.40
Hachette et Cie., 79 Boulevard St. Germain, Paris, Prance.
Tra la Mondo—illustrated monthly..........................................$1.60
"Gazeto Tra la Mondo," Meudon (S. et 0.), France.
Lingvo hiternacia—twice a month—with 300 pages of literary supplement annually.$1.50
"Presa Esperantista Societo," 33 rue Lacepede, Paris (Ve), France.
Juna Esperantisto (same address).........................................$0.50
Espero Pacifista—International Peace Magazine............................. .$1.00
Gaston Moch, 26 rue de Chartres, Feuilly sur Seine, France.
Espero Katolika—Roman Catholic Monthly................................. .$1.00
Abbe" Em. Peltier, Ste. Radegonde pres Tours (L et L.), France.
Internacia, Soda Revuo..................................................$1.20
R. Louis, 45 rue de Saintonge, Paris, France.
Ehsport Ĵurnalo—Commercial and Technical..................................$1.00
C. Feyerabend, Gutleutstrasse 96, Frankfurt a. M., Germany.
Esperanto Ligilo—printed in "relief" for the Blind..........................$0.75
Th. Cart, 12 rue Soufflot, Paris, France.
Sample copies of the above mentioned Journals cost one-tenth the year's subscrip-
tion. Send U. S. postage stamps for sample copies, and U. S. Postal Orders for sub-
scriptions.    Use the following form for subscriptions:—
Estimata sinjoro,
Mi deziras aboni la.................................(journal)   de la unua de
.................. (month).   Mi sendas poŝtmandaton je $........... .por la abono.
(Fame)   .............................................................
(Address)...........................................................
Esperanto: Auxiliary International Language
300  ORGANIZED SOCIETIES—20  JOURNALS
Supported   and   endorsed  by  many   prominent men in Europe, Asia and America.
London Chamber of Commerce holds regular Esperanto examinations.
For general information, for addresses of Esperanto magazines (British, French,
German, Russian, Japanese, Polish, Swedish, etc.) and societies, for books, etc., write
to the                                                     "
AMERICAN  ESPERANTO ASSOCIATION
BOULEVARD STATION, BOSTON, MASS., U. S. A.
JD U.lLvil o    JLicboUXlS ••••«•••*•«••••••••••••*«•••••••••••••«••••••• tpU»/wO
Descriptive booklet, pamphlets, etc...............................10
Krestomatio (standard for  style), paper........................ 1.00
«     cloth.........................  1.50
American Esperanto Journal, sample copy........................10
Send for price-list; all profits are spent for the advancement of the Esperanto "cause."
Send two-cent postage stamp for catalogues of the British Esperanto Association
and of the Librairie de l'Esperanto (Paris).    These are much more complete than that
of the American Esperanto Association.
"MI   AUDAS   VIN"
La unua kanto Esperanta eldonita en la U. S,:
muziko de Sro. HerbertSHarris; poemo de Dro.
Leono J Zamenhof.    tFacila   por   meza   voco.—•©
PREZO: FR. 1.75 (35 GENTS);           5 EKZEMPLEROJ,;FR. 7.50 ($1.50)
American Esperanto Association
Boulevard Station, Boston, Mass., U. S. A.
Esperanta  Presejo
Mi petas konatigi al la samideanoj  ke mi nun havas tipojn taugajn por
Esparanta presado.
Ciuj specoj de presajoj, aŭ Esperantaj au Anglaj, libroj, libretoj, cir-
kuleroj, skribpaperoj, kovertoj, k. t. p., estos faritaj bene, rapide, kaj
je ne alta kosto.
Bonvolu skribi au Angle au Esperante al
ERNEST  F.  DOW,  Presisto,
447 CRAFTS STREET    -    -    WEST NEWTON, MASS., U. Ŝ. A.
IMPORTANT  NOTICE
Wanted at once in every city and town, agents to sell the American
Esperanto Journal on  20% commission basis.     For full particulars and
registration address:
BUSINESS MANAGER,
American Esperanto Journal,
Lock Box 8, Tenafly, N. J.